Περί του Τυπικού της Βυζαντινής Αυλής



Ο Καλλιγάς αναφέρει ότι δοκίμασε να συλλέξει «ολίγα» περί του Τυπικού της Αυλής του Βυζαντίου, ως ενδεικτικά στοιχεία για την αναπαράσταση του κοινωνικού βίου της εποχής (διότι εντός αυτής δυστυχώς υπήρχε σχεδόν όλη η ζωή της τότε κοινωνίας, όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται). Τις περισσότερες πληροφορίες του, όπως αναφέρει, τις αντλεί από το «Σύνταγμα της περί της βασιλείου τάξεως», του Κωνσταντίνου του Πορφυρογέννητου. Στο Βυζάντιο υπήρχαν πάρα πολλά βιβλία, τα «τακτικά» λεγόμενα, τα οποία ήσαν στρατιωτικά και αναφέρονταν στη διοίκηση του στρατού και στις ακολοθούμενες στρατηγικές. Τα «Βασιλικά», περί του τυπικού της αυλής και τα «Κλητωρολόγια», τα οποία περιείχαν το τυπικό των προσκλήσεων. Το «Σύνταγμα», αυτό, του Πορφυρογέννητου, σχηματίστηκε από τα Βασιλικά και τα Κλητωρολόγια. Περιλαμβάνει δε, δύο μέρη, την παράσταση του αυτοκράτορα προσευχομένου στην Εκκλησία και οτιδήποτε διαδραματιζότανε στην Αυλή. Όταν τα παραβάλλουμε μεταξύ των ελάχιστη διαφορά βρίσκουμε. Όσα γίνονται στην αυλή είναι σχεδόν τελετουργικά, όπως ύμνοι στον αυτοκράτορα ως θεοπρόβλητου, θεοφρούρητου, θεόσεπτου και αγίου. Το ότι δεν έφθασε ο αυτοκράτορας να γίνει η ορατή κεφαλή της εκκλησίας, παρά το γεγονός ότι οι θεοκρατικές ιδέες επικράτησαν, συντρίβοντας κάθε ανεξαρτησία του πνεύματος μέχρι τέλειας απονάρκωσης, οφείλεται στη σθεναρή στάση ενός σπουδαίου
επισκόπου, του Αμβροσίου Μεδιολάνων, ο οποίος μετά τη σφαγή της Θεσσαλονίκης υπό του Μεγάλου Θεοδοσίου, όταν ο αυτοκράτοτρας ζήτησε να μεταλάβει την θεία κοινωνία, ο Αμβρόσιος τον απέκρουσε λέγοντας: «φονέα και μάλιστα τοσούτων ομοφύλων χριστιανών, η Εκκλησία του Θεού ου δέχεται». Τα ανάκτορα των βυζαντινών αυτοκρατόρων περιγράφονται ως απέραντα. Ένας λαβύρινθος διαφόρων μεγάρων, στρατώνων, εκκλησιών, κήπων και στάβλων, που εκτείνονταν από τον Ιππόδρομο μέχρι την Αγία Σοφία και από εκεί μέχρι τη θάλασσα. Ο Ιππόδρομος, άλλωστε, συνδέονταν με τα ανάκτορα. Τα κύρια ενδιαιτήματα του αυτοκράτορα ήταν το χρυσοτρίκλινο και το παλάτι. Το χρυσοτρίκλινο αποτελείτο από αναρίθμητους θαλάμους, στους οποίους έλαμπε ο χρυσός και τα θαυμάσια ψηφιδωτά, διακοσμημένα με άνθη ανάλογα της εποχής του έτους. Οι αυτοκράτορες συνήθιζαν να αλλάζουν δωμάτιο (θάλαμο) σύμφωνα με τα πολύχρωμα άνθη των ψηφιδωτών, όπως άλλαζαν έσθητα(επίσημο ένδυμα, φόρεμα). Μεταξύ των θαλάμων υπήρχε «ο ιερός κοιτών» και η αίθουσα της υποδοχής. Απέναντι από το χρυσοτρίκλινο υπήρχε το μέγαρο της αυτοκρατόρισσας, εκεί υπήρχε και η λεγόμενη «Πορφύρα.». Όσοι δε γεννιόταν σε αυτή την αίθουσα ονομάζονταν Πορφυρογέννητοι.


ΕΙΚΟΝΕΣ ΑΡΧΑΙΟΓΝΩΜΩΝ

ΓΙΑ ΝΑ ΔΕΙΤΕ ΚΑΝΟΝΙΚΑ ΤΗΝ ΕΙΚΟΝΑ ΣΤΟ ΚΙΝΗΤΟ ΚΛΙΚ ΕΠΑΝΩ ΤΗΣ