Μοργάντιον ή Μοργαντίνη της Σικελίας


Η «θεά της Μοργαντίνης » ,στην πραγματικότητα αντιπροσωπεύει τη Δήμητρα ή την Περσεφόνη το άγαλμα χρονολογείται γύρω στα 425-400 π.Χ. Η θεά λοιπόν σμιλεύτηκε τον 5ο αιώνα π.Χ. στη Σικελία. Ο γλύπτης πρέπει ήταν μαθητής του Φειδία , ο οποίος θα δούλευε στην Μεγάλη Ελλάδα 

Το άγαλμα είναι ύψους 2.24εκ. Θα έχει κατασκευαστεί  μεταξύ 425 π.Χ. και 400 π.Χ. , περίοδο κατά την οποία η πόλη  Μοργαντίνη ανατέθηκε διοικητικά στην Καμαρίνα , μετά τη συμφωνίας στην  Γέλα το  424 π.Χ.



  • Το καλοκαίρι του 424 π.Χ, οι πόλεις της Σικελίας έστειλαν εκπροσώπους στη Γέλα για να συζητήσουν το ενδεχόμενο λήξης των εχθροπραξιών μεταξύ των πόλεων τους. Στο συμβούλιο πρωτοστάτησε ο Ερμοκράτης, εκπρόσωπος των Συρακουσίων, ο οποίος έπεισε τους υπόλοιπους πως οι εμφύλιες συγκρούσεις στη Σικελία θα ωφελούσαν τους Αθηναίους, γιατί θα τους δινόταν η ευκαιρία να στείλουν περισσότερες δυνάμεις, γι' αυτό και πρότεινε την ειρηνική επίλυση των διαφορών τους κάτι που ορίστηκε από τον Ερμοκράτη των Συρακουσών - Ο Ερμοκράτης (απέθανε το 407 π.Χ) ήταν Συρακούσιος αριστοκράτης και στρατηγός που έπαιξε σημαντικό ρόλο στην αντίσταση των Συρακουσίων κατά τη διάρκεια της σικελικής εκστρατείας των Αθηναίων .
 Είναι ένας ψευδο-ακρόλιθος [Ένας ακρόλιθος είναι ένα σύνθετο γλυπτό από πέτρα και άλλα υλικά-Τα Ακρολίθια αναφέρονται συχνά από τον Παυσανία (2ος αιώνας μ.Χ.), το πιο γνωστό παράδειγμα είναι η Αθηναϊκή Αρένα των Πλαταιών ] ήδη αποδεδειγμένη τεχνική στην Mεγάλη Ελλάδα και ιδιαίτερα στη Σικελία, επίσης για την τοποθέτηση στοιχείων στα κενά   στις  μετόπες του ναού Ε του Σελινούντα (450 π.Χ.)  , που έχει το σώμα κατασκευασμένο από ασβεστόλιθο χρωματιστό  από ένα λατομείο στα Υβλαία (Μέγαρα Υβλαία)  και τα γυμνά μέρη (κεφάλι, χέρια, πόδια) στο  Πάριο μάρμαρο . Το άγαλμα έχει δουλευτεί λεπτομερώς ακόμα και στην πλάτη, όπου το ύφασμα  χαρακτηρίζεται πλούσιο, αυτό θα σήμαινε μια έκθεση του έργου σε ένα βάθρο με περιμετρική την προβολή του .


Από στιλιστική άποψη, το άγαλμα είναι μέρος του  λεγόμενου «μεταφειδιακού» στυλ όπου , εξαπλώθηκε στην Ελλάδα κατά τη διάρκεια των ετών του Πελοποννησιακού πολέμου , είναι προφανές από το λεγόμενο «υγρό βλέμμα» του ενδύματος για τον κορμό, που αναδεικνύει τα χαρακτηριστικά του σώματος, και  το πλούσιο ύφασμα είναι αιτία  για να σχηματίσουν μεγάλες πτυχώσεις, μια λεπτομέρεια ορατή μόνο πλευρικά ή οπίσθεν.
  • Αυτά τα χαρακτηριστικά παρουσιάζονται και σε άλλα σύγχρονα ή ελαφρώς παλαιότερα αγάλματα, όπως η Νίκη του Παιονίου στην Ολυμπία ή οι Νίκες του Ναού της Αθηνάς Νίκης στην Αθήνα. 
Το κεφάλι δεν τελειώνει στην πλάτη, αλλά έχει σχεδιαστεί μόνο, πιθανότατα επειδή καλύπτεται με ένα στρώμα στόκου πάνω στο οποίο τοποθετήθηκε μια περούκα ή ένα καπέλο.


Ο καθηγητής Erik Sjöqvist του Πανεπιστημίου του Πρίνστον δημοσίευσε μια  επιγραφή στην εξωτερική όψη της δέκατης σειράς καθισμάτων στο τρίτο τμήμα του κοίλου (μετρώντας από το βορρά), διάβαζε «Ο ΑΡΧΕΛΑΣ ΓΙΟΣ ΤΗΣ ΕΕΚΛΕΪΔΑΣ [ΑΓΑΠΗΖΕΙ ΑΥΤΟΝ] ΣΤΟ ΔΙΟΝΥΣΟΣ». Δεν ξέρουμε τίποτε άλλο από τον πλούσιο ντόπιο πολίτη Αρχέλα, ο οποίος με δικά του έξοδα έκτισε το κοίλο, ή ίσως και ολόκληρο το θέατρο.

 Η αρχαία πόλη Μοργαντίνη βρίσκεται στην κορυφογραμμή που σήμερα ονομάζουν Serra Orlando, κοντά στη σύγχρονη πόλη Αηδόνι [ Aidone] στην κεντρική επαρχία Έννα [Enna] της Σικελίας. Με θέα στην ευρεία πεδιάδα της Κατάνης, κάθεται μέσα από τα βουνά στην πεδιάδα του Γέλα στο νότο.

Ερείπια της Μοργαντίνης Ο αρχαϊκός οικισμός στην ακρόπολη ,έχει διαδεχθεί τον οικισμό της Εποχής του Χαλκού -Πανεπιστήμιο  Πρίνστον 1960

Κατοικημένο ήδη από την Εποχή του Χαλκού, το Μοργάντιον  διέθετε έναν σημαντικό οικισμό ,των Ηρώων, που στεγάστηκε σε μια Ακρόπολη  Στο δεύτερο τέταρτο του 6 ου αι. π.Χ. εμφανίζονται κτίρια ελληνικής κατασκευής και διακόσμησης και στα νεκροταφεία παρατηρείται σημαντική εισροή εισαγόμενης ελληνικής κεραμικής.

1958-Από την Μοργαντίνη - Ο Συντηρητής Natale Di Tommaso του Μουσείου Συρακουσών αποκαθιστά έναν υπέροχο κρατήρα του 6 ου αιώνα π.Χ. που κατασκευάστηκε στην Αθήνα και ζωγράφισε ο Ευθυμίδης

Το όνομα εμφανίζεται με διαφορετικές μορφές μεταξύ διαφορετικών συγγραφέων: Morgantia , Murgantia και Morgantium στην γραμματεία. στις αρχαίες πηγές ο Έλληνας γεωγράφος Στράβων (64 π.Χ.-24 μ.Χ.) χρησιμοποίησε το όνομα Μοργάντιον και ο Έλληνας Διόδωρος ο Σικελιώτης (1ος αι. π.Χ. ) που και αυτός χρησιμοποίησε το όνομα Μοργάντιο .


Οικία Σίκουλου που έχει καταστραφεί και δεξιά τοιχίο Τεμένους από τις  ανασκαφές του  1960 

Το όνομα ποικιλοτρόπως γραμμένο κατόπιν από τους συγγραφείς στην Λατινική είναι ονόματα όπως Murgantia , Murgentia και Morgentia . Οι κάτοικοι ονομάστηκαν Μουργκαντίνοι από τον Κικέρωνα και τον Πλίνιο τον Πρεσβύτερο . Κυρίως όμως ..(των) [  Μοργαντίνων ]... αναφέρουν οι ίδιοι σε κοπή νομισμάτων

Λεξικόν Νικολάου Λωρέντη 1837

Σύμφωνα με τον Στράβωνα, το Μοργάντιο ιδρύθηκε από μια ομάδα προ-Ρωμαίων γνωστή ως Μόργητες του Ρηγίου (Morgetes of Rhegium). Ο Διονύσιος Ἀλεξάνδρου Ἁλικαρνασσεύς, (60 π.Χ -7 μ.Χ. )έγραψε ότι οι Μόργητες ήταν υπό την ηγεσία ενός βασιλιά που ονομαζόταν [Μόργκε.;] Η παλαιότερη ιστορική ημερομηνία που συνδέεται με το Μοργάντιο είναι το 459 π.Χ., όταν ο Ducetius , ηγέτης του « ιθαγενούς»  πληθυσμού της κεντρικής Σικελίας, επιτέθηκε στην πόλη και την κατέλαβε.

Τετράδραχμο του Μοργάντιου με  πρότυπο νομίσματα των Συρακουσών  [ με σχεδιασμό του Ευάινετου από τις Συρακούσες]   την νύφη Αρεθούσα και τέθριππον  με επιστεφανούμενου από  την θεά Νίκη  ,αναφέρει ΜΟΡΓΑΝΤΙΝΩΝ, περί το  340 π.Χ. 

Το Μοργάντιο ήταν μάλλον ακόμα υπό τον έλεγχο του εξελληνισμένου Σικελού Δουκέτιου -Ducetius όταν νικήθηκε στις Νομές (Nomai ) από την πόλη των Συρακουσών το 449 π.Χ. [Μεταξύ του 458 και 452 π.Χ. οι θεωρούμενοι γηγενείς κάτοικοι της Σικελίας, οι Σικελοί δημιούργησαν ισχυρό κράτος στο εσωτερικό του νησιού και κυρίευσαν ορισμένες ελληνικές (Μοργάντιο - Μοργαντίνη) και καρχηδονιακές πόλεις των παραλίων. Οι Συρακούσες κατάφεραν να διαλύσουν τον στρατό των Σικελών και να επιβάλλουν την κυριαρχία τους στις περιοχές τους.]
  • Καμία αναφορά για το Μοργάντιο δεν γίνεται στην συνέχεια, που να γνωρίζουμε σήμερα, μέχρις ότου ο Θουκυδίδης την αναφέρει ως μέρος των όρων μιας ανακωχής στον πόλεμο του 427-424 π.Χ. μεταξύ των Συρακουσών και των Δωρικών πόλεων της Σικελίας από τη μία πλευρά και της Καμαρίνας , των Χαλκιδικών πόλεων της Σικελίας, και την Αθήνα από την άλλη πλευρά. 
Ο Θουκυδίδης λέει ότι οι Συρακούσες συμφώνησαν στο «Συνέδριο της πόλεως του Γέλα» να δώσουν το Μοργάντιο στην Καμαρίνα έναντι πληρωμής ως αποζημίωση. Η Καμαρίνα καταστράφηκε το 405 π.Χ. από τους Καρχηδόνιους .

Ο κεντρικός αρχαιολογικός χώρος του Μοργάντιου ή Μοργαντίνης 

Το 424 π.Χ. με την ειρήνη της ελληνικής πόλεως του Γέλα, όπου ανατέθηκε η διαχείριση της στον Ερμοκράτη , η πόλη πωλήθηκε στην Καμαρίνα για ένα χρηματικό ποσό. Ως απόδειξη αυτού που βρέθηκαν από τους αρχαιολόγους στις αποθήκες στην Βόρεια Στοά πολλά νομίσματα της Καμαρίνα (425- 405 π.Χ.)

Τα πρόσωπα της πόλεως 
Ο Ερμοκράτης (; - 407 π.Χ) ήταν Συρακούσιος αριστοκράτης και στρατηγός που έπαιξε σημαντικό ρόλο στην αντίσταση των Συρακουσίων κατά τη διάρκεια της Σικελικής εκστρατείας των Αθηναίων.
Η ημερομηνία γέννησης του Ερμοκράτη είναι άγνωστη, αλλά είναι γνωστό ότι ήταν γόνος αριστοκρατικής οικογένειας και αρχηγός της αριστοκρατικής παράταξης των Συρακουσών. Ο Ερμοκράτης συμμετείχε στις συγκρούσεις των Συρακουσίων και των Καρχηδόνιων, αλλά διακρίθηκε κατά τη διάρκεια της εκστρατείας των Αθηναίων στη Σικελία.
  • Το καλοκαίρι του 424 π.Χ, στη Γέλα, οι εκπρόσωποι των πόλεων της Σικελίας συγκεντρώθηκαν για να λύσουν τις διαφορές τους - παράλληλα, οι Αθηναίοι βρίσκονταν για δύο χρόνια στη Σικελία και εκμεταλλεύονταν τις εμφύλιες συγκρούσεις των Σικελών. Ο Ερμοκράτης έπεισε τους εκπρόσωπους να συνάψουν ειρήνη.
 Το 415 π.Χ, όταν κυκλοφόρησαν οι πρώτες φήμες για τις προετοιμασίες των Αθηναίων για τη Σικελική εκστρατεία, ο Ερμοκράτης προσπάθησε να πείσει τους Συρακούσιους να ετοιμαστούν για άμυνα, αλλά στην αρχή δεν πέτυχε.
  •  Όταν οι Αθηναίοι έφθασαν στη Σικελία, ο Ερμοκράτης ανέλαβε το αξίωμα του στρατηγού, αλλά ανακλήθηκε μετά από τις πρώτες αποτυχίες στις συγκρούσεις προ πυλών των Συρακουσών. 
Ωστόσο, ο Ερμοκράτης βοηθούσε ενεργά τον Γύλιππο στην αντιμετώπιση των Αθηναϊκών στρατευμάτων και είχε μεγάλο μερίδιο στην τελική νίκη των Συρακουσών. Μετά την εκστρατεία στη Σικελία, ο Ερμοκράτης συμμετείχε στη ναυμαχία της Κυζίκου, αλλά μετά την ήττα των Σπαρτιατών, ο Ερμοκράτης εκδιώχτηκε.
  • Ενώ έλειπε, οι δημοκρατικοί έλαβαν την εξουσία στις Συρακούσες και τον εξόρισαν.
Ωστόσο, μετά την επίθεση των Καρχηδονίων το 409 π.Χ, ο Ερμοκράτης θέλησε να βοηθήσει την πόλη του με δύναμη 5 πλοίων, αλλά οι Συρακούσιοι αρνήθηκαν να του επιτρέψουν την είσοδο.
Μια νύχτα, ο Ερμοκράτης μαζί με οπαδούς του προσπάθησε να εισέλθει στην πόλη, αλλά συνάντησε μια ομάδα δημοκρατικών και σημειώθηκε σύγκρουση, στην οποία έχασε τη ζωή του
  • Επομένως, το Μοργάντιο πρέπει να ήταν ανεξάρτητο τουλάχιστον από την ημερομηνία αυτή, αν και σύντομα το ξανακτύπησε ο Διονύσιος των Συρακουσών το 396 π.Χ. . 
Γενικά οι Συρακούσες διατήρησαν (μερικές φορές ονομαστικά παρά πραγματικά) τον έλεγχο του Μοργάντιου μέχρι τον Δεύτερο Καρχηδονιακό πόλεμο .


Προτομή της Περσεφόνης, ελληνικό, 325-300 π.Χ., Περιφέρεια Αρχαιολογικού Μουσείου, Αηδονιών , Σικελία

Ο  Αγαθοκλής 
Το 317, το Μοργάντιο δέχτηκε τον τύραννο Αγαθοκλή που ήταν τότε στην εξορία, και του πρόσφερε βοήθεια για να επιστρέψει στις Συρακούσες. Εκλέχτηκε πρόδρομος στο Μοργάντιον , και αργότερα Δούξ - dux . [Ιουστίνος - Justin, Historiarum Philippicarum 22.2.1]

Ο Αγαθοκλής (Θέρμες 361 – Συρακούσες 289 π.Χ.). Τύραννος (317-304;) και βασιλιάς (304;-289) των Συρακουσών. Ήταν γιος του αγγειοπλάστη Καρκίνου, ο οποίος καταγόταν από το Ρήγιο (σημερινό Ρέτζιο) της νότιας Ιταλίας, αλλά είχε εξοριστεί στις Θέρμες, γιατί είχε αναμειχθεί στις πολιτικές διαμάχες του τόπου του. Αργότερα, ο Καρκίνος έφερε την οικογένειά του στις Συρακούσες, όπου μεγάλωσε ο Αγαθοκλής . Όπως αναφέρει ο Πολύβιος, εγκατέλειψε νωρίς το πατρικό επάγγελμα και κατατάχθηκε στον στρατό των Συρακουσών.


Στατήρας με κεφαλή της θεάς Αθηνάς [δυο δεκάδραχμα] , του Αγαθοκλέους κόπηκε περί το 305- 280 π.Χ. 



Κέρδισε τον τίτλο του Συρακούσιου πολίτη επειδή διακρίθηκε στη μάχη εναντίον των Καρχηδονίων και απέκτησε έτσι δικαίωμα συμμετοχής στην πολιτική ζωή της πόλης. Σύντομα αναδείχτηκε ως ο επιφανέστερος εκπρόσωπος της δημοκρατικής παράταξης, τόσο για τα ρητορικά όσο και για τα στρατιωτικά προσόντα του.
  • Οι ολιγαρχικοί τον εξόρισαν, αλλά κατόρθωσε να επιστρέψει με τη βοήθεια του Καρχηδόνιου στρατηγού Αμίλκα (322 π.Χ.).
 Κατάφερε να εκλεγεί στο αξίωμα του «στρατηγού και φύλακα της ειρήνης» και να καταλάβει την εξουσία (316) ύστερα από αιματηρό πραξικόπημα. Από τη στιγμή εκείνη έθεσε σκοπό του να συνενώσει υπό την αρχηγία του τις ελληνικές πόλεις της Σικελίας, δημιουργώντας έτσι ένα σταθερό κράτος.
Το σχέδιό του όμως προσέκρουσε στην αντίδραση των μεγαλύτερων πόλεων (Μεσσήνη, Γέλα, Ακράγας). Όταν κατέλαβε τη Μεσσήνη και τη Γέλα, οι ολιγαρχικοί άρχοντες του Ακράγαντα ζήτησαν τη βοήθεια των Καρχηδονίων. Στον μακρόχρονο πόλεμο που ακολούθησε, ο Α. ανέπτυξε τα στρατιωτικά και πολιτικά προσόντα του.
 Ενώ ήταν πολιορκημένος στο Έκνομο, κατόρθωσε να διασπάσει τον κλοιό και να μεταφέρει τον πόλεμο στην Αφρική, όπου απείλησε την Καρχηδόνα και την ανάγκασε έτσι να αποσύρει δυνάμεις από τη Σικελία.
Επέστρεψε τότε ξαφνικά, νίκησε τους Καρχηδονίους και έπειτα τους Ακραγαντίνους, επιχείρησε δεύτερη (ανεπιτυχή) επέμβαση στην Αφρική, έκλεισε ειρήνη με τους Καρχηδονίους, απαλλάχτηκε εύκολα από τους ολιγαρχικούς οι οποίοι είχαν καταλάβει την αρχή στις Συρακούσες, κυριάρχησε σε όλη τη Σικελία, εκτός από τον Ακράγαντα, και αυτοανακηρύχθηκε βασιλιάς (304; π.Χ.). Πέθανε ενώ ετοίμαζε νέα εκστρατεία για να εκδικηθεί την Καρχηδόνα.
  •  Με τη διαθήκη του όριζε διάδοχό του τον λαό των Συρακουσών. Την επιρροή του κληρονόμησε εν μέρει ο γαμπρός του Πύρρος, ο βασιλιάς της Ηπείρου, στον οποίο ο Αγαθοκλής  είχε δώσει ως προίκα την Κέρκυρα. Πληροφορίες για τη ζωή και τη δράση του δίνει ο Διόδωρος ο Σικελιώτης, αλλά και ο Τίμαιος, ο οποίος όμως ασκεί εμπαθή κριτική, καθώς είχε εξοριστεί από τον Αγαθοκλή.
Το Σικελικό Μοργάντιον ως μέρος του βασιλείου των Συρακουσών του Ιέρωνα Β’, περιήλθε υπό την ηγεμονία της Ρώμης όταν ο Ιερών έγινε υποτελής της το 263. Το 214, το Μοργάντιον  άλλαξε την συμμαχία του από τη Ρώμη και πήγε προς στην Καρχηδόνα.
Το Μοργάντιον παρέμεινε αυτόνομο μέχρι το 211, όταν έγινε η τελευταία πόλη της Σικελίας που έπρεπε να καταληφθεί από τους Ρωμαίους. Δόθηκε ως πληρωμή από τη Ρώμη σε μια ομάδα Ιβήρων μισθοφόρων, αναφέρει ο Λύβιος


Νόμισμα με κεφαλή της θεάς Αθηνάς, εύρημα από το Μοργάντιο με χρονολόγηση περί το 200 π.Χ. αναγράφει HISPANORVM. Θεώρηση ότι δόθηκε από την Ρώμη σε Ίβηρες μισθοφόρους [Morgantina. AE, around 200 BC. Rv. To the right: soldier. Below, the inscription HISPANORVM. From auction sale Gorny & Mosch 164 (2008), 55.]


 Το έτος 133, το Μοργάντιον ήταν ο τόπος όπου πέθανε ο Εύνος (Eunus ) σκλάβος καταγόμενος  από την Απάμεια της Συρίας , ο ηγέτης της εξέγερσης των σκλάβων γνωστός από τον Πρώτο πόλεμο των Σκλάβων . Στον Δεύτερο πόλεμο των σκλάβων το Μοργάντιον πολιορκήθηκε και κατελήφθη από τους σκλάβους.
  •  Η τελική αναφορά για το Μοργάντιο έρχεται πάλι από τον Στράβωνα, ο οποίος σημειώνει ότι στην εποχή του, τον 1ο αιώνα μ.Χ., η πόλη είχε πάψει να υπάρχει.

Οικονομία
Λίγες πηγές λογοτεχνίας περιγράφουν το Μοργάντιο και την οικονομία του. Τα πιο γνωστά από αυτά είναι οι αναφορές στο vitis murgentina , ένα στέλεχος σταφυλιών που ανέφεραν οι Κάτων ο πρεσβύτερος (ο Κάτων έβαλε σκοπό της ζωής του να αναμορφώσει τα διεφθαρμένα από την ελληνική επιρροή ήθη της ρωμαϊκής αριστοκρατίας ) , ο Columella ( 4-70 μ.Χ.) και ο Πλίνιος ο πρεσβύτερος . Αυτά τα σταφύλια ήταν πολύτιμα για το κρασί τους - ο Πλίνιος το χαρακτήριζε "το καλύτερο από όλα εκείνα που προέρχονται από τη Σικελία" - και είχε μεταμοσχευθεί από τη Σικελία στην ηπειρωτική Ιταλική από τον 2ο αιώνα π.Χ.

Νόμισμα 


Νομισματοκοπείο του Μοργάντιου 

Αρκετά νομίσματα της πόλεως βρέθηκαν Ωστόσο, ένα μεγάλο μέρος από αυτά ήταν « ελληνιστικής » περιόδου  χάλκινα νομίσματα, για παράδειγμα δύο κομψά κομμάτια ένα με το τέρας την Χίμαιρα, ένα με το Γοργόνειο, ένα με παράσταση κόκορα και ακόμη νομίσματα της ύστερης ρωμαϊκής περιόδου . Λίγα βυζαντινά νομίσματα και ακόμη λιγότερα ισλαμικά και νορμανδικά κομμάτια ήταν επίσης μερικά από τα ευρήματα . 

Απόδειξη αυτού της ένταξης της πόλεως σε συμμαχία με τον Δίωνα είναι το περίφημο χάλκινο δίλιτρον που απεικονίζει λέοντα να  κατασπαράσσει το ελάφι και την θεά Αθηνά κρανοφόρα, σύμφωνα  με το μύθο των Μοργαντίνων 


Το Μοργάντιον  είναι πολύ πιθανό για να  καταφέρει να ξεφύγει από την κηδεμονία των Συρακουσών, εντάχθηκε ως σύμμαχος του Δίωνος του  Συρακούσιου  354 350 π.Χ.
  • Ο Δίων ο Συρακούσιος (409 – 354 π.Χ.) ήταν Άρχοντας των Συρακουσών. Υπήρξε θερμός οπαδός και θαυμαστής του Πλάτωνα. 
Από τη θέση του συμβούλου του Διονυσίου Α’ και κατόπιν του γιου του, Διονυσίου Β’, προσπάθησε να μυήσει τους δύο τυράννους, και ιδιαίτερα τον δεύτερο, στη γοητεία της πλατωνικής φιλοσοφίας και να επηρεάσει με αυτήν την πολιτική τους συμπεριφορά. Επειδή όμως ο Διονύσιος Β’ δεν συμμερίστηκε τις προσπάθειές του και διέβλεψε ανατρεπτικές προθέσεις στον συνεργάτη του, ο Δίων. υποχρεώθηκε να καταφύγει στην Αθήνα.


Ένα άλλο δίλιτρον με κρανοφόρο  Αθηνά και το ιερό τρίποδα, ένα σύμβολο που εγκρίθηκε από τον στρατό των Ελλήνων μισθοφόρων του Δίωνα


Επέστρεψε αργότερα στις Συρακούσες, τέθηκε επικεφαλής των δυσαρεστημένων εναντίον του τυράννου και κατόρθωσε να εκθρονίσει τον Διονύσιο Β’. Οι Συρακούσιοι ανακήρυξαν τον Δίωνα. αρχηγό τους και δημοκρατικό άρχοντα της πόλης.

Λίτρο του 465 π.Χ. Μοργάντιον


 Η εξουσία του, όμως, δεν διήρκεσε για μεγάλο διάστημα. Αρχικά ο Ηρακλείδης και αργότερα ο Διονύσιος Β’ κατόρθωσαν να τον εκδιώξουν.



Το ελληνικό θέατρο,όπως σώζεται σήμερα,  κατασκευάστηκε στα μέσα του τρίτου αιώνα π.Χ., στην περιοχή μιας παλαιότερης και πιο μετριοπαθούς δομής της ίδιας λειτουργίας. Το υπάρχον θέατρο αποτελεί μέρος ενός φιλόδοξου ενιαίου σχεδίου εξωραϊσμού της αγοράς..επίσης Βωμός πιθανά το Ιερό της Δήμητρας και της Περσεφόνης ,ως χθόνιες θεότητες ,αριστερά της εικόνας .Δεξιά οι κερκίδες καθίσματα από το Εκκλησιαστήριο 

Στο Μοργάντιο κατά την περίοδο της αναγέννησης του επί Τιμολέοντα (344-323 π.Χ.) χτίστηκαν, το Εκκλησιαστήριο για τις λαϊκές συνελεύσεις, το Πρυτανείο και το σημαντικό  Ιερό της Δήμητρας και Περσεφόνης, , χτίστηκε επίσης ένα τραπεζοειδές Θέατρο για τις τελετές προς τιμήν του Διονύσου .



Στο βάθος μετά το Θέατρον διακρίνεται το Εκκλησιαστήριο  ή τελεστήριο Θέατρο του θεού Διονύσου 

Το Βουλευτήριο του Μοργάντιου  είναι ένα ορθογώνιο κτίριο που βρίσκεται δυτικά της αγοράς της πόλης. Ιδρύθηκε τον 3 ο αιώνα π.Χ. μια περίοδο μεγάλης ευημερίας για το Μοργάντιο , λόγο Τιμολέοντα , το οποίο, από τον 5 ο αιώνα π.Χ., είχε αποκτήσει έναν βαθύ ελληνικό χαρακτήρα.


Το κτίριο είχε διμερές σχήμα. Ένα περιφραγμένο περίβολο που οδηγούσε από μια στοά στην κεντρική είσοδο, που βρίσκεται κεντρικά στον ανατολικό τοίχο του αμφιθέατρου. Μια ορθογώνια υποδομή στήριζε ξύλινα καθίσματα όπου ελάμβανε χώρα η συνέλευση.


Βωμοί προς χθόνιες θεότητες 

Βωμοί προς χθόνιες θεότητες Θεωρούνται αφιερωμένοι στην Δήμητρα και Περσεφόνη 




 Η στήριξη της πέτρας, που συνδέεται με αυτή την υποδομή, στήριζε το νότιο τοίχο αντιστήριξης. Σήμερα διατηρούνται μόνο τα θεμέλια και τα τμήματα της νότιας πλευράς του αμφιθέατρου.


Ιταλικά : 
1. agorà
2. collina est
3. contrada San Francesco
4. contrada Drago
5. contrada San Francesco Bisconti/santuario
6. santuario nord
7. collina ovest
8. necropoli sud
9. collina Papa
10. casa di Eupolemo
11. contrada Agnese
12. terme nord
13. porta ovest




Από το δυτικό ύψωμα μπορείτε να έχετε μια εξαιρετική θέα της δομής του  macellum-.Μάκελον-ήταν η αγορά, που συνήθως πωλούσε κρέας, ψάρι, λαχανικά και λιχουδιές. Τα κτίρια μοιάζουν μεταξύ τους στην ελληνική αυτή πόλη .Μπορείτε εύκολα να διακρίνετε τα περίγραμμα του κεντρικού κτιρίου στη μέση, που διαθέτει δεξαμενή ή πηγάδι νερού, ενώ τα καταστήματα συγκεντρώνονταν γύρω από μια μικρή αυλή.


Η πολιτική κατάσταση
Μετά την τελική ήτα και εκδίωξη των Καρχηδονίων κατά τη διάρκεια του δεύτερου Καρχηδονιακού Πολέμου , σημειώθηκαν μεγάλες αλλαγές στη ιδιοκτησία της γης στη Σικελία.
Οι κερδοσκόποι από την Ιταλική χερσόνησο έσπευσαν στο νησί, αγοράζοντας μεγάλες εκτάσεις γης σε χαμηλές τιμές ή κατεχόμενα ακίνητα που ανήκαν πρότερα σε φιλοκαρχηδόνιους Σικελούς μετά την εκτέλεση ή την διαφυγή των ιδιοκτητών τους.



Το Πρυτανείον της πόλεως 

Οι φιλορωμαίοι Σικελοί έγιναν επίσης πλούσιοι από τη δυστυχία των συμπατριωτών τους. Σύμφωνα με τον Διόδωρο τον Σικελιώτη , οι πολιτικά σημαντικοί ιδιοκτήτες σκλάβων, συχνά Ρωμαίοι αξιωματούχοι δεν παρείχαν αρκετό φαγητό και ρουχισμό για τους δούλους τους.
  •  Οι σκλάβοι στράφηκαν στην ληστεία για να επιβιώσουν.  Οι φτωχότεροι Σικελοί ήταν οι πάσχοντες από την κατάσταση αυτή . 
Πολλές δεκαετίες αυξανόμενης έντασης τελικά ξέσπασε σε πόλεμο καθώς οι δούλοι εξεγέρθηκαν.


Ο πόλεμος των σκλάβων 
Ο αρχηγός των σκλάβων ήταν ένας ονόματι Εύνους -Eunus ,ο οποίος καταγόταν από την Απάμεια της Συρίας και ήταν ελεύθερος άνθρωπος που περιήλθε κάπως σε σκλάβο, θεωρούμενος ως προφήτης και μάγος και έχων επιρροή μεταξύ των σκλάβων. Ενώ ήταν ακόμα δούλος, ο δάσκαλός του τον απασχολούσε ως διασκεδαστή στα συμπόσια . αρχαιογνώμων Εκεί μπορούσε να εκτελέσει δρώμενα με μαγεία και κατά τη διάρκεια της παράστασης, συνέχισε να κατηγορεί με την ομιλία του τους ακροατές του, να λέει ότι η κοινωνία της Σικελίας θα βιώσει μια αντιστροφή ρόλων, στην οποία το αριστοκρατικό ακροατήριο θα σκοτωθεί ή θα υποδουλωθεί και αυτός θα γίνει βασιλιάς.

  • Σε εκείνους που του έδωσαν συμβουλές, ο Εύνους υποσχέθηκε ότι θα γλιτώσουν από τη στιγμή που θα ενταχθούν στο βασίλειό του.



Αυτό το μοναδικό χρυσό νόμισμα μαρτυρεί ένα άλλο επεισόδιο στην ιστορία της Μοργαντίνας , την εξέγερση των σκλάβων υπό την ηγεσία του Εύνου . Μοργάντιο -Στατήρας  Εύνος 135-132 π.Χ. Η επιγραφή στο πίσω μέρος,  αναφέρεται στον βασιλιά της Μακεδονίας Φίλιππο, πίστευε ότι  έτσι επρόκειτο να επενδύσει με αυτά τα νομίσματα για  περισσότερη εξουσία.


 Κατά τη διάρκεια της εξέγερσης, διέσωσε τις ζωές τουλάχιστον ορισμένων από αυτά τα άτομα. Σύμφωνα με τον Διόδωρο τον Σικελιώτη , περίπου 200.000 άνθρωποι εντάχθηκαν στην εξέγερση, συμπεριλαμβανομένων των ανδρών και των γυναικών και ενδεχομένως την καταμέτρηση των παιδιών. Σύμφωνα με τον Τίτο Λίβιο και τον Ορόσιο μετά από αυτόν, περίπου 70.000 άνθρωποι εντάχθηκαν στην εξέγερση. Λίγα είναι γνωστά για την πραγματική συμμετοχή του στον πόλεμο. 

  • Όταν το όραμά του για την επιτυχή εισβολή στην περιοχή της Έννα [Enna] από τους σκλάβους έγινε πραγματικότητα, στέφθηκε ως  βασιλιάς Αντίοχος από τους οπαδούς του

Οι εχθροί του υπολόγιζαν όχι σε αυτόν αλλά στις νίκες του στρατηγού του, έναν ονόματι Κλέωνα από την Κιλικία ,όχι ότι φοβόντουσαν τον ίδιο.
Όμως ο Εύνους πρέπει να ήταν ένας άνθρωπος με μεγάλη ικανότητα για να έχει διατηρήσει την ηγετική του θέση καθ 'όλη τη διάρκεια του πολέμου και να έχει διοικήσει αυτός τις υπηρεσίες εκείνων που λέγονται ότι ήταν οι πρώην προϊστάμενοί του.
Το όνομα του εξάλλου ,στα ελληνικά τουλάχιστο, ν δείχνει ίσως κάτι... ΕΥ-ΝΟΥΣ  .

  • Ο Calpurnius L. Frigo και ο Publius Rupilius κατέβαλαν τελικά την εξέγερση του Εύνου και τότε σφαγιάστηκαν 8.000 αντάρτες στο Μοργάντιο και άλλοι 20.000 στην Έννα και το Ταυρομένιο 
 Ο μαχητικότατος και με επιτυχίες στρατηγός του ο Κλέων έπεσε στη μάχη και ο Εύνους συνελήφθη και μεταφέρθηκε στην πόλη Μοργάντιο , αλλά πέθανε πριν να τιμωρηθεί. Ο πόλεμος των σκλάβων διήρκεσε από το 135 έως το 132 π.Χ. Ήταν η πρώτη από τις τρεις μεγάλες εξεγέρσεις των σκλάβων κατά της Ρωμαϊκής Δημοκρατίας. η τελευταία και το πιο διάσημη ήταν υπό την ηγεσία του Σπάρτακου .


 Η « οικία με τα δωρικά κιονόκρανα » 


Κάτοψη της οικίας 

Αεροφωτογραφία της οικίας 


Οικία Γανυμήδη 
«Οικία με τα δωρικά κιονόκρανα»
Η «Οικία με τα δωρικά κιονόκρανα»


Ελληνικά Λουτρά 





ΕΡΓΑΣΙΑ  © ΑΡΧΑΙΟΓΝΩΜΩΝ 





ΕΙΚΟΝΕΣ ΑΡΧΑΙΟΓΝΩΜΩΝ

ΓΙΑ ΝΑ ΔΕΙΤΕ ΚΑΝΟΝΙΚΑ ΤΗΝ ΕΙΚΟΝΑ ΣΤΟ ΚΙΝΗΤΟ ΚΛΙΚ ΕΠΑΝΩ ΤΗΣ