Ο ΜΑΣΤΟΔΟΝΤΑΣ ΤΩΝ ΓΡΕΒΕΝΩΝ
Η Ελληνική Γραμματεία των Διεθνών Βραβείων Giuseppe Sciacca, ανακοίνωσε την απονομή του βραβείου Παλαιοντολογίας Ελλάδας – Ολλανδίας στην Καθηγήτρια Παλαιοντολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Ευαγγελία Τσουκαλά και στον Ολλανδό ερευνητή Παλαιοντολογίας DickMol, τιμώντας τους για το σημαντικό έργο και τις ανακαλύψεις τους.
Τα Διεθνή Βραβεία “Giuseppe Sciacca” www.premiosciacca.it, αποτελούν έναν από τους μεγαλύτερους θεσμούς παγκοσμίως. Είναι αφιερωμένα
στη μνήμη του Giuseppe Sciacca, ενός 26χρονου φοιτητή Αρχιτεκτονικής, πρότυπο ήθους και προσφοράς στην κοινωνία. Σκοπός τους είναι η διάδοση του πολιτισμού και της κοινωνικής προσφοράς, η φιλία των εθνών, οι ανθρώπινες αξίες και οι νέοι. Στο πλαίσιο αυτό απονέμονται τιμητικά βραβεία σε σημαντικές προσωπικότητες από όλους τους χώρους..
Η Ευαγγελία Τσουκαλά, Γεωλόγος – Βιολόγος, Δρ. Παλαιοντολογίας και Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Παλαιοντολογίας στο τμήμα Γεωλογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης έχει σπουδαίο διδακτικό, συγγραφικό και ερευνητικό έργο. Το κύριο αντικείμενο της έρευνας της είναι η Παλαιοντολογία Σπονδυλωτών με εξαιρετικές ανακαλύψεις που ορίζουν και καθορίζουν το σύγχρονο τοπίο της Παλαιοντολογίας.
Έρευνες και Ανακαλύψεις
Η Ευαγγελία Τσουκαλά οργάνωσε και πραγματοποίησε παλαιοντολογικές ανασκαφές στην περιοχή των Γρεβενών από το 1992 – 1996, ενώ από το 1997 έως σήμερα οι ανασκαφές συνεχίζονται στη Μηλιά και Άγιο Γεώργιο Γρεβενών με τη συμμετοχή συνεργατών και φοιτητών. Αποτέλεσμα των ανασκαφών στη θέση Αμπέλια ήταν η ανεύρεση απολιθωμένων οστών ελέφαντα 200.000 ετών.
Τον Ιούλιο 1997 στη Μηλιά Γρεβενών, η ομάδα ανακάλυψε τους επιμηκέστερους στον κόσμο χαυλιόδοντες πλειοκαινικού προβοσκιδωτού (μαστόδοντα), μήκους 4.39 μέτρα. Η μεγάλη ανακάλυψη ήρθε το 2007 με τους μεγαλύτερους χαυλιόδοντες του ίδιου μαστόδοντα, (πρόγονο του ελέφαντα) μήκους 5.02 μέτρα.
Τα απολιθώματα του γίγαντα μαστόδοντα της Μηλιάς (μοναδικός σε μέγεθος παγκοσμίως) αποτελούν παγκόσμιο υλικό αναφοράς που έδωσε τα στοιχεία για την ακριβή αναπαράστασή του και την μοναδική αναπαράσταση του παλαιοπεριβάλλοντος, δηλαδή, αποδεικνύει ότι η περιοχή των Γρεβενών ήταν μια πυκνή σε βλάστηση ζούγκλα με άφθονα νερά, ο τελευταίος παράδεισος των 3.000.000 ετών, όπου ζούσαν πολλά ζώα που σήμερα ζουν στην Αφρική και στην Ασία (ρινόκεροι, αιλουροειδή κ.λπ). Ο μαστόδοντας είχε ύψος 3,5 μέτρα μήκος 8,5 μ. μήκος, ενώ ο χαυλιόδοντας ήταν 5,02 μήκος.
Η αποκάλυψη των ζώων γιγάντων αποδεικνύει τις διαφορετικές κλιματολογικές και περιβαλλοντικές συνθήκες της γης. Ο μαστόδοντας των 8 τόνων ήθελε καθημερινά 300 κιλά φυτικής τροφής, και 200 λίτρα νερού, ο ρινόκερος 150 κιλά και 100 λίτρα αντίστοιχα και αυτά τα ζώα ζούσαν σε κοπάδια. Στη διπλανή λεκάνη της Πτολεμαΐδας, η παρουσία των λιγνιτών που προέκυψαν από πυκνά δάση αποδεικνύουν πυκνή βλάστηση.
Συμπέρασμα: Τα απολιθώματα του γίγαντα ελέφαντα και των άλλων ζώων μας διηγούνται την εικόνα των Γρεβενών πριν 3.000.000 χρόνια, τη βιολογική ανάπτυξη των εξαφανισμένων ζώων, το παλαιοπεριβάλλον, στο οποίο ζούσαν, καθώς τις κλιματικές και περιβαλλοντικές αλλαγές που οδήγησαν τα προϊστορικά ζώα στην εξαφάνιση. Αποδεικνύεται ότι η Γη είναι ένας «ζωντανός πλανήτης» τα τελευταία 500.000.000 χρόνια που συνέχεια αλλάζει με φυσικές διεργασίες. Μελετώντας το παρελθόν, κατανοούμε το παρόν και προβλέπουμε το μέλλον.
Η ανακάλυψη του μεγαλύτερου χαυλιόδοντα από την Ευαγγελία Τσουκαλά (και ημιτελών σκελετών) οδήγησε στην απονομή του Βραβείου Γκίνες το 2009 (Τσουκαλά και Dick) και δημοσιεύτηκε το 2011.
Επιπροσθέτως το 1998 η Ευαγγελία Τσουκαλά δημιούργησε την πρώτη Παλαιοντολογική Έκθεση η οποία θεσμοθετήθηκε ως Μουσείο Φυσικής Ιστορίας το 2003 στη Μηλιά Γρεβενών. Όλες αυτές οι ανασκαφές και οι ανακαλύψεις αλλά και οι εκθέσεις στηρίζονται σε μεγάλο μέρος στο σπουδαίο εθελοντικό της έργο με ομάδα φοιτητών και συνεργατών.
Ολλανδία: DickMol
Η συμβολή του Ολλανδού ερευνητή Παλαιοντολογίας Dick Mol με το τεράστιο εθελοντικό του έργο είναι μια μεγίστης σημασίας προσφορά στην επιστήμη της Παλαιοντολογίας και στην ανθρωπότητα. Έχει αφιερώσει όλη του την ζωή στο ερευνητικό του έργο. Ο Dick Mol στις ανακαλύψεις της Μηλιάς Γρεβενών ήταν ένας από τους πρωτεργάτες και η τεράστια εμπειρία του βοήθησε στην επιστημονική αναπαράσταση του μαστόδοντα της Μηλιάς και στην διάδοση της ανακάλυψης. Έχει προσφέρει εθελοντικά όλη τη γνώση του για τη ίδρυση τριών μουσείων στη Βόρεια Ελλάδα (Σιάτιστα –Κιλκίς –Θεσσαλονίκη)
Οργανώνει Διεθνή Συνέδρια και κάθε βδομάδα δίνει διαλέξεις που αφορούν το σημαντικό κομμάτι της παλαιοντολογίας στη Ελλάδα. Έχει λάβει μέρος σε διεθνείς ανασκαφές στην Αυστρία, στην Γερμανία, ΗΠΑ, Καναδά, Παταγονία-βόρεια θάλασσα. Έχει επιβλέψει τις αναπαραστάσεις πολλών ζώων και πολλών σκελετών από μαμούθ. Είναι σε εξέλιξη το μουσείο του πάγου που ιδρύει στη ΣΙΒΗΡΙΑ. Έχει χιλιάδες δημοσιεύσεις και συμμετοχές σε ντοκιμαντέρ, στο National Geographic και στο Discovery. Εκτός από το εθελοντικό έργο έχει κάνει πολλές δωρεές απολιθωμάτων. Με βάση το διεθνή αντίκτυπο του μεγαλύτερου μαστόδοντα (ελέφαντα) παγκοσμίως ανατέθηκε στη Ελλάδα η διεξαγωγή του έκτου διεθνούς συνεδρίου για τα Μαμούθ και τους συγγενείς τους στα Γρεβενά.
