ΑΡΧΑΙΑ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΑΜΠΕΛΟΥ

Η άγρια άμπελος συναντάται σε όλη την παράλια ζώνη της Μεσογείου, με εξαίρεση τις παρυφές της Σαχάρας, ενώ το εξημερωμένο φυτό της αμπέλου ανάγεται χρονικά στα όψιμα νεολιθικά χρόνια. Και τα δύο αυτά είδη χρησιμοποιούνταν στην παραγωγή οίνου, μέχρις ότου η καλλιεργημένη μορφή αμπέλου επικράτησε πλήρως. 

Λάρισα, Η Πελασγίς στο Διάβα των Αιώνων

Το ντοκιμαντέρ «Λάρισα, Η Πελασγίς στο Διάβα των Αιώνων» σε σκηνοθεσία της Κλεώνης Φλέσσα αφηγείται την ιστορία της Λάρισας διαχρονικά: Οκτώ χιλιετίες ιστορίας και πολιτισμού της πόλης στο κέντρο του θεσσαλικού κάμπου και δίπλα στον Πηνειό. Η Λάρισα υπήρξε το σταυροδρόμι εμπορικών οδών. Αυτό ξεδιπλώνεται σε μια διαδρομή από το βάθος της ιστορίας μέχρι σήμερα. Με την ιστορία της, συνδέονται τα τείχη του Ιουστινιανού, το αρχαίο θέατρο και το Μπεζεστένι. Το ντοκιμαντέρ, με κεντρικό σημείο το Διαχρονικό Μουσείο της πόλης, ξεδιπλώνει αυτή την πορεία, σε μια διαδρομή από το βάθος των ιστορικών χρόνων μέχρι τη σύγχρονη εποχή.

Βυζάντιο 14ος αιώνας : Τα "εγκλήματα" που έφεραν το τέλος

Ιωάννης Β'. Ιωάννης Γ' Ανδρόνικος Β΄ Ανδρόνικος Γ'

Παντελής Καρύκας

Μετά τον θάνατο του Μιχαήλ Παλαιολόγου και την ανάρρηση στον θρόνο του γιου του, Ανδρόνικου Β’ η αυτοκρατορία μπήκε πλέον στην οριστική πορεία προς το τέλος της. Ο Ανδρόνικος δεν είχε σχέση με τα στρατιωτικά και δεν έδωσε την πρέπουσα σημασία στον στρατό. Ωστόσο, μέχρι το 1300 περίπου ο Βυζαντινός Στρατός χάρη σε άξιους στρατηγούς, όπως ο Αλέξιος Φιλανθρωπινός είχε καταστήσει αισθητή την παρουσία του στη Βαλκανική και στη Μικρά Ασία.

Aναζητώντας Όσα δεν Έβησε ο Χρόνος - Από την Κνίδο στα Μύρα

Από την Κνίδο στα Μύρα

Στο τελευταίο ντοκιμαντέρ της σειράς η περιήγηση ξεκινά από την Καύνο, πόλη στην οποία κατά τη μυθολογία κατέφυγε ο Καύνος για να λησμονήσει τον έρωτά του προς την αδερφή του Βυβλίδα. Η πόλη αποτελεί μωσαϊκό μνημείων από διάφορες εποχές. Υπάρχουν λαξευτοί τάφοι που ανήκουν στην Eλληνιστική περίοδο, ενώ στην ακρόπολη της πόλης συνυπάρχουν οχυρώσεις των Ελληνιστικών και των Βυζαντινών χρόνων. Το ταξίδι στο χώρο και το χρόνο συνεχίζεται με το εγκαταλελειμμένο Λίβισι, την αρχαία Καρμυλησσό, μια πόλη που κατοικούνταν κυρίως από Έλληνες και γνώρισε μεγάλη ακμή στις αρχές του αιώνα.

Το θρυλικό βενετσιάνικο κάστρο της Χαλκίδας.

Το θρυλικό βενετσιάνικο κάστρο της Χαλκίδας. Το πολιόρκησαν σκληρά οι Τούρκοι, αλλά γκρεμίστηκε από τους Έλληνες προς 2,70 δρχ το κυβικό! Με τα μπάζα κατασκευάστηκε το κρηπίδωμα στην προκυμαία

Κυκλαδικά ειδώλια -Μία ξενάγηση.

Ξενάγηση στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης με εξηγώντας τις παραστάσεις των ειδωλίων του Κυκλαδικού πολιτισμού

Με οδηγό τα πουλιά...

Πώς μπορεί να έμοιαζε η παράσταση των Ορνίθων;...Τα  πουλιά, σύντροφοι των θεών ...Τα πουλιά στην καθημερινή ζωή των  ανθρώπων

Όταν μιλούν οι εικόνες…
Μια από τις πηγές που διαθέτουμε σήμερα στην προσπάθειά μας να ανακαλύψουμε πληροφορίες για το παρελθόν είναι οι εικόνες της αρχαίας τέχνης: σε αγγεία, αγάλματα, ανάγλυφα, νομίσματα, παιχνίδια και άλλα αντικείμενα, καθημερινά ή πολύτιμα.
Οι εικόνες αυτές κρύβουν μέσα τους μικρές ιστορίες. Μπορούν να μας προσφέρουν γνώσεις και να ζωντανέψουν μπροστά στα μάτια μας τη ζωή των ανθρώπων στην αρχαιότητα, πώς ντύνονταν, πώς διασκέδαζαν, τι πίστευαν, τι τους άρεσε, τι αγαπούσαν…
Οι εικόνες μιλούν, λοιπόν. Έχουν, ωστόσο, τη δική τους γλώσσα, τους δικούς τους κώδικες. Κι αν δοκιμάσουμε να τους αποκρυπτογραφήσουμε, θα συναντήσουμε πολλές εκπλήξεις.
Στις φωτογραφίες που ακολουθούν, θα βρείτε εικόνες που έχουν κάτι κοινό: σχετίζονται με τους Όρνιθες του Αριστοφάνη αλλά και με το «καλότυχο γένος των πουλιών» (στ. 1088).
Ας ακούσουμε τι έχουν να μας διηγηθούν…

Ο έλεγχος ποιότητας των προϊόντων και η προστασία του καταναλωτή στην αρχαιότητα

Η Φιλώνεια Στοά 

Aναζητώντας Όσα δεν Έβησε ο Χρόνος - Από την Έφεσο στην Ηράκλεια

Από την Έφεσο στην Ηράκλεια

Η πρώτη πόλη του ντοκιμαντέρ αυτού είναι η Πριήνη, ηγετικό μέλος της Πανιωνίου Συμμαχίας, που είχε και το ιερό της στην επικράτειά της. Η πόλη συνέδεσε την ιστορία της με το όνομα του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Μετά το θάνατό του περιήλθε στην κυριαρχία των Ατταλίδων της Περγάμου και κατόπιν στους Ρωμαίους. Ο κινηματογραφικός φακός εστιάζει σε δημόσια οικοδομήματα: ο ναός της Αθηνάς Πολλιάδος, το Γυμνάσιο, το Στάδιο, η Αγορά, το Θέατρο, το Βουλευτήριο είναι χώροι όπου διαδραματιζόταν ο δημόσιος βίος των Πριηνέων.

Η Έφεσος, που αποτελεί τον επόμενο σταθμό των δύο «ηρώων», διασώζει ένα από τα σπουδαιότερα μνημεία του Χριστιανισμού: την εκκλησία της Παναγίας, στην οποία έλαβε χώρα η Γ' Οικουμενική Σύνοδος, που καταδίκασε το Νεστόριο. Με αφορμή τις θρησκευτικές αναζητήσεις των δύο «προσώπων» προσεγγίζουμε την ιστορία της πόλης, ιδίως κατά τα Ρωμαϊκά χρόνια, όταν η νέα θρησκεία βρισκόταν υπό διωγμό: εδώ φυλακίστηκε ο Απόστολος Παύλος, όταν μίλησε για το Χριστιανισμό, ενώ αρκετοί πιστοί βρήκαν το θάνατο στο Στάδιο της Εφέσου επί Νέρωνα.

Το οδοιπορικό συνεχίζεται στα Δίδυμα και την Κλάρο, με τα μαντεία του Απόλλωνα, και στο Σιρίντζε, το γνωστό Κιρκιντζά από τα «Ματωμένα Χώματα». Αρκετά κοντά βρίσκεται η Ηράκλεια, σημαντικό κέντρο του Χριστιανισμού κατά τους Βυζαντινούς χρόνους. Η πόλη διασώζει το ιερό του Ενδημίωνα, το μοναδικό ιερό στην Αρχαιότητα αφιερωμένο  στο βοσκό που σύμφωνα με τη μυθολογία συνέδεσε το όνομά του με την πόλη. Τελευταίος σταθμός της περιήγησης είναι η Μίλητος, η οποία ξυπνά παλιές μνήμες, μέσα από τις οποίες αναβιώνουν στιγμές της ιστορίας της πόλης.

Μια απίθανη βόλτα στο Μουσείο Ερμιτάζ από το σπίτι

Η πιο μεγάλη σε διάρκεια  περιήγηση -στον εικονικό κόσμο- που προσφέρεται σήμερα , είναι μία  περιήγηση του Μουσείου Ερμιτάζ στην Αγία Πετρούπολη της Ρωσίας, ίσως του μεγαλύτερου σε έκταση και αριθμό έργων τέχνης στον κόσμο: μια περιήγηση 5 ωρών, 19 λεπτών και 28 δευτερολέπτων!

Μια ματιά σε 45 αίθουσες, 588 έργα τέχνης -έργα Ρέμπραντ, Ρούμπενς και Καραβάτζο, ανάμεσα σε πολλά σπουδαία-, ζωντανές περφόρμανς από τον Ρώσο μουσικοσυνθέτη Kirill Richter και από χορευτές του Hermitage Theater, και σκηνοθετημένες επισκέψεις φιλότεχνων στο μουσείο.
Το γύρισμα είναι μονοπλάνο και φέρνει στον νου τη βραβευμένη ταινία «Ρωσική Κιβωτός» του Αλεξάντρ Σοκούροφ (και εδώ, μονοπλάνο – χωρίς μοντάζ, δηλαδή – αν και η διάρκεια της εκδοχής που προβλήθηκε στις κινηματογραφικές αίθουσες ήταν κατά πολύ μικρότερη, μόλις μία ώρα και σαράντα λεπτά).

«Αυτό το βίντεο, για εμένα, έχει να κάνει με τη σύνδεση μέσα στον χρόνο» είπε η 29χρονη σκηνοθέτης Αξίνια Γκογκ. «Τέχνη, η οποία είναι διαχρονική, συναντά τη σύγχρονη ζωή και την τεχνολογία αιχμής» πρόσθεσε η σκηνοθέτης, για την οποία ο κόσμος των μουσείων δεν ήταν πρωτόγνωρα χωράφια (η μητέρα της ήταν ιστορικός τέχνης και επιμελήτρια στη διάσημη Tretyakov Gallery της Μόσχας).

Θαλάσσιοι Δρόμοι - Κύπρος

Ήδη από την Αρχαιότητα η θάλασσα έφερε την Κύπρο στο προσκήνιο της ιστορίας. Ανά τους αιώνες, το νησί έγινε αντικείμενο διαμάχης λόγω της στρατηγικής του θέσης και του πλούσιου υπεδάφους του.

Στο ωριαίο ντοκιμαντέρ η Κύπρος μάς αποκαλύπτεται σταδιακά, όπως ακριβώς αναδύεται από τη θάλασσα. Οι μύθοι, η ιστορία της, ο φυσικός της πλούτος, οι άνθρωποι, η δύναμη της θάλασσας που την περιβάλλει συνθέτουν το ψηφιδωτό ζωής και εξέλιξης ενός τόπου με ισχυρές παραδόσεις κι ενός λαού με τεράστια αποθέματα ψυχικής δύναμης.

Aναζητώντας Όσα δεν Έβησε ο Χρόνος - Από την Τέω στη Σμύρνη

Οδοιπορικό στη Μικρά Ασία, το οποίο αποτελείται από τέσσερα ημίωρα ντοκιμαντέρ. Μέσα από το διάλογο δύο ψυχών που αναζητούν τις ρίζες τους περιηγούμαστε είκοσι πόλεις των μικρασιατικών παραλίων -από την 'Ασσο έως τα Μύρα- και ανακαλύπτουμε την ιστορία τους διαχρονικά. Η σειρά εμπλουτίζεται με τρισδιάστατες αναπαραστάσεις μνημείων.

Από την Τέω στη Σμύρνη

Πρώτος σταθμός του ντοκιμαντέρ είναι η Τέως. Από τα σημαντικότερα μνημεία της πόλης είναι ο ναός του Διονύσου, ο μεγαλύτερος και πιο φημισμένος στην περιοχή, και το θέατρο, κτίσμα 2ου αιώνα π.Χ. Ακολουθώντας την επιθυμία τους για θεατρική έκφραση, οι δύο «ήρωες» αναζητούν μέρη όπου υπάρχει θέατρο. Έτσι, φτάνουν στις Ερυθρές, το θέατρο των οποίων χτίστηκε τον 3ο αιώνα π.Χ. Στις Ερυθρές είναι ορατά τα απομεινάρια της Αρχαίας, της Βυζαντινής και της Νεότερης εποχής. Δίπλα στο ναό της Πολλιάδος Αθηνάς (8ος-7ος αιώνας π.Χ.) συναντάμε την εκκλησία της Αγίας Ματρώνας του 18ου αιώνα, ενώ ερείπια της αρχαίας και βυζαντινής πόλης των Ερυθρών περιβάλλονται από τα τείχη της Ελληνιστικής εποχής. Στον ίδιο χώρο χτίστηκε και το Λυθρί, όπως μετονομάστηκε η πόλη κατά τους Νεότερους χρόνους.

Τη Μαγνησία, τον επόμενο σταθμό του οδοιπορικού, κοσμεί ένας επιβλητικός ναός. Πρόκειται για το ναό της Λευκοφρυηνής Αρτέμιδος, έργο του Ερμογένη από την Πριήνη, που χτίστηκε γύρω στο 130 π.Χ. στη θέση ενός παλαιότερου μικρότερου ιερού αφιερωμένου στη θεά Μητέρα-Κυβέλη. Η πόλη έκανε αισθητή την παρουσία της μέχρι και τους Βυζαντινούς χρόνους, οπότε και έγινε έδρα επισκοπής.

Τελευταίος σταθμός του ντοκιμαντέρ είναι η Σμύρνη, μια πόλη που την περίοδο της ακμής της έσφυζε από ζωή και δημιουργία. Η Αγορά της πόλης, όχι μόνο εμπορικό κέντρο αλλά και δημόσιος χώρος, η Ευαγγελική Σχολή, το θέατρό της, από τα ωραιότερα των Βαλκανίων και της Ανατολής, ο Φραγκομαχαλάς, το εμπορικό και οικονομικό κέντρο της πόλης, μαρτυρούν ότι εκεί μεγαλούργησε ο Ελληνισμός.

Mίλητος... Mία Πόλις σε Tέσσερις Διαστάσεις

Ημίωρο ντοκιμαντέρ που απέσπασε το 1ο βραβείο στο 5ο Φεστιβάλ Aρχαιολογικού Φιλμ στην Aμιένη της Γαλλίας (Cinquieme Festival du Film d' Archeologie d' Amiens). Το ντοκιμαντέρ έχει αρχαιολογικό περιεχόμενο και ένα μεγάλο μέρος του βασίζεται σε τριδιάστατες αναπαραστάσεις των κυριότερων δημόσιων κτηρίων της Mιλήτου.

Άγνωστες μορφές του Ελληνισμού: Λίβιος Ανδρόνικος ο Ταραντίνος

Ο Λίβιος Ανδρόνικος (280/260 π.Χ. - 200; π.Χ.) θεωρείται ο πατέρας του ρωμαϊκού δράματος και έπους.

Lucius Livius Andronicus 

Ο ίδιος ήταν Ελληνικής καταγωγής[1] από τον Τάραντα, τη θεατρόπολη της μεγάλης Ελλάδας , και βρέθηκε στη Ρώμη ως αιχμάλωτος πολέμου. Πρέπει να υπηρέτησε ως δάσκαλος στην οικογένεια των Λιβίων, οι οποίοι αργότερα τον ελευθέρωσαν, από όπου πήρε και το όνομα Λίβιος. Ίδρυσε σχολή και δίδασκε ελληνικά και λατινικά.

Πώς έπαιζαν τα παιδιά των αρχαίων Ελλήνων μέσα στο σπίτι;

Το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης παραμένει κλειστό λόγω της επιδημίας του κορονοϊού, μέσα όμως από μία σειρά online δραστηριοτήτων, μας προσκαλεί σε ένα δημιουργικό ταξίδι στον Πολιτισμό από το σπίτι.

Eκτός από videos από προηγούμενες εκθέσεις και τις ψηφιακές συλλογές,  το online πρόγραμμα «Παίζοντας στο σπίτι»  προσκαλεί τα παιδιά να παίξουν  μέσα στο σπίτι, φτιάχνοντας τα ίδια παιχνίδια των αρχαίων Ελλήνων: Κουδουνίστρες, κούκλες, παιχνίδια με ρόδες, ζωάκια από πηλό, αστράγαλοι, μπάλες αλλά και ξύλινα αλογάκια διασκέδαζαν τα παιδιά  των αρχαίων Ελλήνων τις ώρες που έμεναν στο σπίτι.

Σχεδόν ίδιοι οι Κρητικοί εδώ και 6.000 χρόνια...!

Σχεδόν ίδιοι οι κρητικοί εδώ και 6.000 χρόνια! - Η σύνθεση της Σητείας δείχνει απομόνωση, αρχαιότερη κι από αυτή των Σφακίων!

Είναι διαδεδομένη η άποψη στην Κρήτη πως οι γνήσιοι κάτοικοι της είναι γαλανομάτες και ξανθοί ενώ οι μελαχρινοί προέκυψαν από ενδογαμίες στη διάρκεια των αιώνων με λαούς που ήλθαν για να κατακτήσουν το νησί.

Την άποψη αυτή καταρρίπτει, ως ένα βαθμό, η ανθρωπολογική έρευνα που έγινε από τον ανθρωπολόγο Άρη Πουλιανό στην Κρήτη με τίτλο «Η καταγωγή των Κρητών», η οποία και δημοσιεύεται στον ομότιτλο τόμο των εκδόσεων «Κυρομάνος».

Η έρευνα ξεκίνησε το 1965 και εμπλουτίστηκε με νέα στοιχεία ως το 1996 αξιοποιώντας, ως αντικείμενο μελέτης, ένα σημαντικό αριθμό Κρητικών από τη μια γωνιά του νησιού μέχρι την άλλη.