Πρόκειται για το φορτίο και άλλα αντικείμενα που βρέθηκαν επί ενός ελληνικού πλοίου της αρχαιότητας, το οποίο βυθίστηκε πριν από 2,5 χιλιετίες, κοντά στη σύγχρονο λιμάνι της Οδησσού.
Στην πραγματικότητα πρόκειται για τα υπολείμματα
ενός ιστιοφόρου που βρέθηκε από λάτρεις των καταδύσεων της ομάδας (Club) «Ναβαρέξ».
Τον εντοπισμό του αρχαίου σκάφους τον ανέφεραν αμέσως στο Ινστιτούτο Αρχαιολογίας της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών της Ουκρανίας.
Την ίδια χρονιά ξεκίνησε η μελέτη του υποβρύχιου ευρήματος που έλαβε την κωδική ονομασία «Змеиный Патрокл»- «Φίδι Πατρόκλου»
Οι υποβρύχιες εργασίες ήταν υπό την επίβλεψη εμπειρογνωμόνων των κρατικών επιχειρήσεων της θαλάσσιας αρχαιολογίας και των δυτών της ομάδας «Ναβαρέξ».
Το ναυάγιο ήταν μήκους 26 μέτρων, με πλάτος μέσης τομής (το μεγαλύτερο μέρος) 7 με 8 μέτρα.
Το «Πάτροκλος» ήταν ένα εμπορικό πλοίο- τα πολεμικά είναι μικρότερα και στενότερα-. Έπλεε κυρίως από τη δύναμη του ανέμου, παρόλο που είχε και μία σειρά κουπιών.
Τα πλοία αυτά με ούριο άνεμο έπιαναν τους 5 κόμβους (9,2 χλμ/ώρα) και είχαν μια μετατόπιση της τάξης των 100 με 200 τόνους και θα μπορούσαν να μεταφέρουν χιλιάδες αμφορείς.
Οι αμφορείς έπαιζαν το ρόλο των σημερινών εμπορευματοκιβωτίων. Τα περισσότερα ελληνικά πλοία της εποχής- που κατά κύριο κανόνα ασκούσαν το εμπόριο- ταξίδευαν παράκτια και το βράδυ έβγαιναν στην ακτή.
Σύμφωνα με την επικεφαλής του Ινστιτούτου Αρχαιολογίας της Οδησσού, Τατιάνας Σαμοίλοβα, το πιθανόν φορτίο του «Πάτροκλος» ήταν ελληνικός οίνος και ελαιόλαδο, καθώς και πολύτιμη μαύρη λάκα για κεραμικά, από την ανάλυση που έγινε στα ευρήματα.
«Οι περισσότεροι αμφορείς που έχουμε στη διάθεσή μας προέρχονται από το σύγχρονο νησί της Σκοπέλου,(Πρεπάρηθος )στο δυτικό τμήμα του Αιγαίου Πελάγους, στις Βόρειες Σποράδες. Το νησί αυτό ήταν τότε μεγάλο κέντρο οινοπαραγωγής», είπε η Σαμοίλοβα.
Αιτία του ναυαγίου του «Πάτροκλου» ήταν μάλλον οι βίαιες καταιγίδες της περιοχής και πιθανός χρόνος της βύθισής του περί το τέλος του 5ου αιώνα με αρχές του 4ου αιώνα π.Χ.
Το ναυάγιο βρέθηκε σε βάθος 25 μέτρων και εκεί οι δύτες κατάφεραν να βρουν και τα προσωπικά αντικείμενα των Ελλήνων ναυτικών, σταχτόχρωμα αγγεία, αμφορείς νερού, κατσαρόλες από πηλό με ευρύ επίπεδο πυθμένα και χοντρά τοιχώματα κλπ.
Το πιο σημαντικό εύρημα ήταν ένα μαρμάρινο άγαλμα της θεάς Δήμητρας, που προφανώς πήγαινε για πώληση σε βόρειες πόλεις της Μαύρης Θάλασσας.
Η Τατιάνας Σαμοίλοβα θα σημειώσει ότι η ανακάλυψη του αρχαίου ναυαγίου του ελληνικού πλοίου του « Φίδι του Πάτροκλου» είναι ένα τεράστιο επίτευγμα για την εγχώρια αρχαιολογία αφού «τα αρχαία πλοία είναι γενικά πολύ σπάνια και το συγκεκριμένο δίνει τις σχέσεις της αρχαίας Ελλάδας με τις Παρευξείνιες χώρες».
© mikres-ekdoseis- Γιῶργος Ἐχέδωρος\
