Ο ΑΘΗΝΑΙΟΣ ΠΟΛΙΤΗΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ

Ο Θουκυδίδης συνοψίζει το ιδεώδες του Αθηναίου πολίτη στον Επιτάφιο που εκφώνησε o Περικλήϛ στην αρχή του Πελοποννησιακού πολέμου: «Αγαπούμε το ωραίο και μένουμε απλοί· αγαπούμε τη θεωρία και δεν καταντούμε νωθροί. Ο πλούτος στέκει για μας πιο πολύ αφορμή για κάποιο έργο παρά για παινεψιές και λόγια· και τη φτώχια του να την παραδεχτεί κανείς, δεν είναι ντροπή· πιο ντροπή είναι να μην κοιτάξει δουλεύοντας να την ξεφύγει. Και είμαστε οι ίδιοι που φροντίζουμε και για τα δικά μας και για τα πολιτικά μαζί πράγματα, κι ενώ καθένας μας κοιτάζει τη δουλειά του, άλλος άλλη, δεν κατέχουμε γι’ αυτό λιγότερο τα πολιτικά. Γιατί είμαστε οι μόνοι που όποιον δεν παίρνει καθόλου μέρος σ’ αυτά, τον θαρρούμε έναν άνθρωπο όχι ήσυχο μόνο άχρηστο, κι ακόμα που ή παίρνουμε οι ίδιοι την απόφαση που ταιριάζει ή τουλάχιστο φτάνουμε σε μια σωστή κρίση για τα πράγματα· γιατί δεν πιστεύουμε πως τα λόγια φέρνουν βλάβη στα έργα· να μη διδαχθούμε πρώτα με το λόγο, πριν φτάσουμε να ενεργήσουμε όσα πρέπει, αυτό είναι που θαρρούμε πιο βλαβερό . . . Με δυο λόγια: λέω πως η πόλη μας στο σύνολό της είναι το σχολείο της Ελλάδας» (2, 40, 1-2 και2, 41, 1. Μτφρ. Ι. Θ.Κακριδής, εκδ. Βιβλιοπωλείο της Εστίας, Αθήνα 1986).