Απολλωνία Ποντική

Απολλωνία Ποντιακή ή Απολλωνία Μάγκνα ή Άνθεια Το αρχικό όνομα της πόλης αναφέρεται ότι ήταν Άνθεια αλλά πολύ σύντομα μετονομάστηκε σε Απολλώνια. Σε διαφορετικές χρονικές στιγμές η πόλη ήταν γνωστή ως Απολλωνία Ποντική (δηλαδή Απολλώνια του Εύξεινου Πόντου) ή ως Απολλωνία Μάγκνα. Κατά την Βυζαντινή κυριαρχία μετονομάστηκε ως Σωζόπολη .

Η πόλη διοικήθηκε από ένα ελεγμένο συμβούλιο αρχόντων και αναπτύχθηκε ως εμπορικό και ναυτικό κέντρο. Συγκεκριμένα αναπτύχθηκε το εμπόριο κρασιού, αλατιού, υφασμάτων κεραμικής και χαλκού. Διατηρούσε στενές πολιτικές και εμπορικές σχέσεις με μεγάλες πόλεις της υπόλοιπης Ελλάδας - Μίλητος, Αθήνα, Κόρινθος, Ποντική Ηρακλεία και τα νησιά Ρόδος, Χίος, Λέσβος, κ.α. Αργότερα η εμπορική της επίδραση στις Θρακικές
περιοχές βασιζόταν σε μια συνθήκη με τους ηγέτες του Οδρισσιανού βασιλείου από τον 5ο αιώνα π.Χ.

Αντίγραφο του αγάλματος Απόλλωνα Ιατρού που κοσμούσε (;) την είσοδο της πόλης.Το έκθεμα βρίσκεται εντός των τειχών της πόλεως,πάνω στην αυθεντική βάση που βρέθηκε από ανασκαφές.

Επιγραφικές πηγές τεκμηριώνουν ότι ένας ναός του Απόλλωνα, υπήρχε στο απέναντι νησί κοντά στην αρχαία ελληνική πόλη της Απολλώνιας Ποντικής, η οποία βρίσκεται κοντά στη σημερινή Σωζόπολη. Δυστυχώς ο ναός δεν είχε ανακαλυφθεί ποτέ και γι αυτό ήταν πολύ δύσκολο να προσδιορισθεί τη θέση του.

Η ιστορία της Σωζόπολης, κατά τα βυζαντινά χρόνια, είναι αρκετά πλούσια και όμορφη. Το 611 π.Χ., στη θέση της σημερινής Σωζόπολης δημιουργήθηκε η πρώτη ελληνική πόλη στη δυτική ακτή της Μαύρης Θάλασσας, με την ονομασία Απολλωνία Ποντική. Την ίδρυσαν Μιλήσιοι. Πολύ σύντομα ακολούθησε η ίδρυση και άλλων ελληνικών πόλεων, όπως η Μεσημβρία (σημερινό Νεσέμπαρ), η Βάρνα, η Αγχίαλος (σημερινό Πομόριε), το Γαλάτσι, η Οδησσός κ.ά. Η μεγαλύτερη, όμως, πόλη παραμένει η Απολλωνία Ποντική, σύμφωνα με τους αρχαίους Έλληνες ιστορικούς, που την ονόμαζαν και Μεγάλη Απολλωνία, για να την ξεχωρίζουν από άλλες πόλεις με την ίδια ονομασία" Μας υπενθυμίζει ακόμη ότείχε πολύ ανεπτυγμένο θαλάσσιο εμπόριο, κυρίως με την Αθήνα και τη Μίλητο. Υπήρξε, άλλωστε, και το μεγαλύτερο λιμάνι της Μαύρης Θάλασσας, ύστερα από αυτό της Κωνσταντινούπολης

Τώρα, μια ομάδα αρχαιολόγων έχουν ανακαλύψει νέα ευρήματα στο μικρό νησί απέναντι από την ακτή της Μαύρης Θάλασσας κοντά στη Σωζόπολη, κάτι που μπορεί να ρίξει φως σχετικά με την αναζήτηση για το χαμένο ναό του Απόλλωνα.

Η αρχαιολογική ομάδα υπό τη διεύθυνση του Kristina Panayotova -Χριστίνα Παναγιώτοβα- του Εθνικού Ινστιτούτου Αρχαιολογίας και Μουσείου της Βουλγαρικής Ακαδημίας Επιστημών, έφεραν στο φως ένα θραύσμα της ανατολικής ελληνικής κεραμικής με μια επιγραφή με αφιέρωση στον Απόλλωνα.

Ο αρχαίος ναός ήταν διάσημος για έναν άλλο λόγο: Ήταν εδώ, μπροστά από το ναό, όπου ένα κολοσσιαίο ύψους 13 μέτρων χάλκινο άγαλμα του Απόλλωνα, το οποίο φέρεται να είχε φιλοτεχνήσει ο Αθηναίος γλύπτης Κάλαμις, τοποθετήθηκε και ήταν αφιερωμένο στον Απόλλωνα Ιατρό, θεό προστάτη της Απολλωνίας Ποντικής.

Η σημερινή Σωζόπολη και το μικρό νησί όπου βρέθηκαν τα ευρήματα

Το άγαλμα αυτό προκαλούσε μεγάλη εντύπωση στους επισκέπτες και μάλιστα ο Ρωμαίος στρατηγός Μάρκος Λούκουλλος, μετά τη λεηλασία της πόλης το μετέφερε ως λάφυρο στη Ρώμη (το έτος 72/71π.Χ) και το τοποθέτησε στο Καπιτώλιο. Ο Ρωμαίος συγγραφέας Πλίνιος ο Πρεσβύτερος διασώζει ορισμένες λεπτομέρειες αναφορικά με το μέγεθος και την κατασκευή του αγάλματος. Μέχρι τώρα ήταν αδύνατο να προσδιορισθεί επακριβώς η θέση του αρχαίου ναού

Αντίγραφο από τις τρεις χάριτες που βρέθηκαν στην Σωζόπολη

Οι ανασκαφές στην περιοχή ξεκίνησαν το 2009, και έχουν μέχρι στιγμής αποκαλύψει τα στοιχεία ελληνικού οικισμού που πηγαίνει πίσω έως τον 7ο αιώνα π.Χ. και ένα συγκρότημα Αρχαϊκού ελληνικού ναού τέλη του 6ου με αρχές του 5ου αιώνα π.Χ. , που μπορεί να είναι ο χαμένος ναός του Απόλλωνα .

Οι υποθαλάσσιες εξερευνήσεις στην περιοχή του λιμανιού έφεραν στο φως απομεινάρια κατοικιών, κεραμικά πήλινα σκεύη, λίθινα και ξύλινα εργαλεία. Στον κόλπο της Σωζόπολης έχουν ανακαλυφθεί πολλές άγκυρες από τον 2ο-1ο αιώνα π.Χ., απόδειξη δραστήριας ναυσιπλοΐας από την αρχαιότητα. Το σύμβολο της πόλης - η άγκυρα, παρούσα σε όλα τα νομίσματα, κομμένα στην Απολλωνία από τον 6ο αιώνα π.Χ. είναι απόδειξη της σημαντικότητας του εμπορίου.

Η πλούσια πόλη έγινε σύντομα σημαντικό πολιτιστικό κέντρο. Εκείνη την περίοδο αποκαλείτο Απολλωνία Μάγκνα. Στο κέντρο της πόλης υπάρχει αρχαιολογικό μουσείο όπου ο επισκέπτης μπορεί να δει μερικά από τα ευρήματα (κεραμικά, άγκυρες, αμφορείς κλπ) Άλλα ενδιαφέροντα ευρήματα περιλαμβάνουν τα ερείπια ενός ναού από την Ελληνιστική περίοδο, του 4ου αιώνα π.Χ.

Από τα εκθέματα του Μουσείου Σωζόπολης

Ένας αρχαίος ελληνικός Θόλος, ένα αρχαίο ελληνικό χυτηρίου χαλκού, μια πρώιμη βυζαντινή βασιλική νεκρόπολη και δύο τελετουργικοί λάκκοι από την Αρχαϊκή περίοδο που περιέχουν πολλά αντικείμενα. Αρκετοί τάφοι παλαιοχριστιανικής εποχής του 5ου αιώνα και δομές που χρονολογούνται στην Αρχαϊκή περίοδο καθώς και πολλά άλλα ευρήματα.

Παιδικός ταφικός σωρός μετά κτερισμάτων και παιδικών παιχνιδιών.Μουσείο Σωζόπολης.

Η Απολλωνία Ποντική θεωρείται από τους πρώτους αστικούς ελληνικούς οικισμούς ,μετά τους Μινωίτες και τους Μυκηναίους στην Δυτική ακτή της Μαύρης Θάλασσας.

Αναδομημένο μέρος του τείχους της πόλεως που παραπέμπει στην Βυζαντινή περίοδο

Η πόλη πήρε το όνομά της προς τιμήν του πολιούχου θεού της, του Απόλλωνα, και ιδρύθηκε από τον φιλόσοφο Αναξίμανδρο και Μιλήσιους αποίκους γύρω στο 610 π.Χ. Γίνεται ένα σημαντικό κέντρο εμπορίου ανάμεσα στον νότιο Ελλαδικό χώρο και τον Εύξεινο Πόντο .

Από τα μεσαιωνικά κτίσματα στην σημερινή Σωζόπολη

Ισχυρή, ευημερούσα και ανεξάρτητη για αιώνες, η Απολλωνία Ποντική, τελικά κατακτήθηκε από τους ρωμαϊκές λεγεώνες, το 72 π Χ .
Στη συνέχεια, η πόλη έγινε γνωστή ως Απολλωνία Magna, ή Μεγάλη Απολλωνία. Το όνομά της πόλης άλλαξε σε Σωζόπολη κατά τη διάρκεια της Βυζαντινής αυτοκρατορίας στο 4ο αιώνα μΧ. Κατά την Οθωμανική περίοδο η πόλη παρακμάζει και μετατρέπεται σε ένα μικρό ψαροχώρι. Η Σωζόπολη ξεσηκώθηκε κατά την Ελληνική Επανάσταση του 1821, στις 17 Απριλίου με επικεφαλής το μητροπολίτη Παΐσιο και τον οπλαρχηγό Δημήτριο Βάρη. Κατά την διάρκεια του Ρωσο-οθωμανικού πόλεμου (1877-8) οι περισσότεροι κάτοικοι φεύγουν στην Ρωσία για να αποφύγουν του Τούρκους, η πόλη ερημώνει και λίγες δεκαετίες εποικείται από Οθωμανούς , Βούλγαρους και Έλληνες.