Η «Ρωμαϊκή» Οικία στην Κω
Η πρώτη οικοδομική φάση της ρωμαϊκής περιόδου οικίας ή «Casa Romana», όπως είναι ευρύτερα (;) γνωστή, ανάγεται στους « ελληνιστικούς» χρόνους (δείγμα της ελληνιστικής τοιχοποιίας φαίνεται ακόμη στην εξωτερική βόρεια πλευρά του κτιρίου), ενώ η ζωή της με διάφορες επισκευές και αναδιαρρυθμίσεις διήρκεσε τουλάχιστον μέχρι τον 3ο αι. μ.X.
Το ασυνήθιστα μεγάλο μέγεθος και ο πλούσιος διάκοσμος συνετέλεσαν ώστε το κτιριακό συγκρότημα να θεωρηθεί ότι ανήκε σε κάποιον πλούσιο Kώο αξιωματούχο.
H μορφή στην οποία σώζεται σήμερα το κτίριο χρονολογείται στους ρωμαϊκούς αυτοκρατορικούς χρόνους. H ρωμαϊκή οικία οργανώνεται γύρω από τρία αίθρια, εκ των οποίων τα δύο δημιουργούν περιστύλια ροδιακού τύπου (δηλ. περιβάλλονται από διώροφες στοές με κίονες).
Τα αίθρια διακοσμούν εξαιρετικά ψηφιδωτά δάπεδα. Η οικία αποτελείται από 36 δωμάτια και τρεις εσωτερικές περίστυλες αυλές (αίθρια). Απέναντι από την είσοδο βρέθηκε βάση αγάλματος ή στήλης με την επιγραφή «AΠAΛEΞIKAKOΣ? (=αυτός που διώχνει το κακό).
Τα παράθυρα στον τοίχο πίσω από την είσοδο βλέπουν στην πρώτη αυλή, όπου υπάρχει δεξαμενή νερού και ψηφιδωτό δάπεδο με παράσταση πάνθηρα που κατασπαράζει ελάφι. Γύρω από την αυλή ανοίγονται δωμάτια που κοσμούνται με ψηφιδωτά δάπεδα, ανάμεσά τους το ψηφιδωτό με παράσταση θαλασσίου βυθού που εκτίθεται σήμερα στο αρχαιολογικό Μουσείο, και τοιχογραφία με παράσταση ανδρός.
Στο μεγάλο νότιο περιστύλιο με τη μικρή δεξαμενή νερού στο κέντρο βλέπει ο ανδρώνας (κύριο δωμάτιο της οικίας) και άλλα δωμάτια με ίχνη ορθομαρμάρωσης και ψηφιδωτά δάπεδα με γεωμετρικά κοσμήματα, παραστάσεις τίγρης, πάνθηρα κτλ.
Στη βορειοδυτική γωνία του περιστυλίου, κοντά στη σκάλα που οδηγεί στον όροφο ήταν οι βοηθητικοί χώροι (μαγειρείο κ.ά.). Ο ανδρώνας επικοινωνεί μέσω μιας θύρας στο δυτικό τοίχο του με μεγάλη αίθουσα (τρικλίνιο) με μαρμαροθέτημα στο δάπεδο και ορθομαρμάρωση στους τοίχους.
Στη βόρεια πλευρά της ανοίγεται το τρίτο αίθριο του σπιτιού με δεξαμενή νερού και ψηφιδωτό δάπεδο με παράσταση Νηρηίδας σε ιππόκαμπο. H κεντρική παράσταση πλαισιώνεται από πάνθηρες και δελφίνια.
Όλα τα ψηφιδωτά που βρέθηκαν στην Casa Romana χρονολογούνται στον 3ο αι. μ.X.. Στο κτίριο βρέθηκαν όμως και αγάλματα Νυμφών, Αθηνάς κλπ., καθώς και το ψηφιδωτό δάπεδο με παράσταση θαλασσίου βυθού που χρονολογούνται στο τέλος της ελληνιστικής εποχής.
Η ρωμαϊκή οικία ανασκάφηκε το 1933 από τον Ιταλό αρχαιολόγο L. Laurenzi και αναστηλώθηκε το 1940 όταν τα Δωδεκάνησα ήταν υπό Ιταλική κατοχή.
ΤΕΛΟΣ
Κείμενο: Mποσνάκης, αρχαιολόγος - E. Σκέρλου, αρχαιολόγος -ΥΠΠΟ.
Το μνημείο της αναστηλωμένης Ρωμαϊκής Οικίας στην Κω είναι πλέον επισκέψιμο για το κοινό, μετά την ολοκλήρωση των εργασιών ανάδειξης που πραγματοποιήθηκαν στο πλαίσιο του συγχρηματοδοτούμενου Κοινοτικού προγράμματος (ΕΣΠΑ) «Αρχαιολογική έκθεση στην Casa Romana στην Κω».
Στους χώρους του φιλοξενείται μια οργανωμένη αρχαιολογική έκθεση που αναδεικνύει μέσα από επιλεγμένες θεματικές ενότητες διάφορες πτυχές του ιδιωτικού και δημόσιου βίου των επιφανών ενοίκων της οικίας κατά τη Ρωμαϊκή περίοδο στην Κω. Λόγω της εξαιρετικής κατάστασης διατήρησης του αναστηλωμένου μνημείου, ιδιαίτερη έμφαση έχει δοθεί στην προβολή των αρχιτεκτονικών και διακοσμητικών στοιχείων της οικίας (περίστυλα αίθρια, τοιχογραφίες, μαρμαροθετήματα, ψηφιδωτά).
Η περιήγηση των επισκεπτών υποστηρίζεται από εμπεριστατωμένο ενημερωτικό υλικό σε έντυπη και ψηφιακή μορφή (πινακίδες, δίγλωσσος οδηγός, οδηγός σε σύστημα Braille, οπτικοακουστική και διαδραστική εφαρμογή, ηχητική ξενάγηση).Ώρες λειτουργίας: Τρίτη – Κυριακή 10.00-18.00.Δευτέρα κλειστά.-Πληροφορίες: 22420 2323
