ΟΙ Ιταλοί ζητούν από το Μουσείο Getty να τους επιστραφεί Ελληνικό άγαλμα από την αρχαιότητα

Ο Υπουργός Πολιτισμού της Ιταλίας ζητά από το Μουσείο  Getty συνολικά τέσσερα Έργα 

Το ιταλικό υπουργείο Πολιτισμού ζήτησε από το Μουσείο Getty στο Λος Άντζελες να επιστρέψει άλλα τρία κλεμμένα έργα εκτός από το περίφημο άγαλμα της Λυσίππου με τον νικητή νεαρό αθλητή .

• Πρόκειται για έναν καμβά του ζωγράφου του 19ου αιώνα Camillo Miola, το όραμα στους Δελφούς, που κλάπηκε από το Istituto San Lorenzo στην Aversa κοντά στη Νάπολη μεταξύ 1943 και 46 · 
• Επίσης δύο μαρμάρινα λιοντάρια της ρωμαϊκής εποχής που βρίσκονταν στο Palazzo Spaventa στο Preturo κοντά στο Aquila. 
• Και ένα ψηφιδωτό της Μέδουσας κλεμμένο από το Εθνικό Μουσείο Ρομάνο. 

Το υπουργείο ζήτησε από το Μουσείο  Getty να αναθεωρήσει την προέλευση των έργων, τα οποία πιστεύει η Ιταλία ότι είτε έχουν κλαπεί είτε έχουν εξαχθεί χωρίς άδεια.

• Το  Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο δήλωσε τον Ιανουάριο ότι το Μουσείο Getty έδειξε «αδικαιολόγητη απροσεξία» στην αγορά του αρχαίου ελληνικού αγάλματος  νικηφόρου νέου αθλητή κατασκευασμένο  από τον φημισμένο Έλληνα γλύπτη  Λύσιππο και είναι κάτι  που η Ιταλία είναι αποφασισμένη να επαναφέρει 

Ο υπουργός Πολιτισμού της Ιταλίας ζητά από το Μουσείο Getty τέσσερα έργα. . Εδώ το Ψηφιδωτό δάπεδο με κεφαλή της Μέδουσας  [Φ: J. Paul Getty Trust]

Το δικαστήριο προσέβαλε το μουσείο του Λ.Άντζελες που είχε  βασιστεί σε απόψεις σχετικά με την υποτιθέμενη νόμιμη προέλευσή του από συμβούλους που ορίζονται από τον πωλητή, παρά την «περιπλάνηση» που έδειξε ο «πιο έγκυρος συνεργάτης» που πλαισιώνει το Getty στις συνομιλίες, το Μητροπολιτικό Μουσείο της Νέας Υόρκης.
Στις 4 Δεκεμβρίου το ανώτατο δικαστήριο είπε ότι το ανεκτίμητο χάλκινο άγαλμα,  κεντρικό στοιχείο του μουσείου του Malibu, ανήκει στην Ιταλία και πρέπει να επιστραφεί.
Το ανώτατο δικαστήριο απέρριψε την προσφυγή του αμερικανικού μουσείου κατά της διαταγής του δικαστή του Πεσαρό για τη δήμευση του έργου του τέταρτου αιώνα π.Χ.

"Ο Λύσιππος (όπως είναι γνωστός στην Ιταλία) πρέπει να επιστρέψει στην Ιταλία, είναι ο τελευταίος λόγος από την ιταλική δικαιοσύνη", δήλωσε η εισαγγελέας της Pesaro Silvia Cecchi  μετά τη μακρά νομική μάχη.

Ο υπουργός Πολιτισμού της Ιταλίας ζητά από το Μουσείο Getty τέσσερα έργα.δύο μαρμάρινα λιοντάρια της ρωμαϊκής εποχής που βρίσκονταν στο Palazzo Spaventa στο Preturo κοντά στην Aquila. 

Ο υπουργός Πολιτισμού Alberto Bonisoli δήλωσε  ότι "τώρα ελπίζουμε ότι οι αρχές των ΗΠΑ θα ενεργήσουν το συντομότερο δυνατό για να βοηθήσουν στην επιστροφή του ''Λυσίππου'' στην Ιταλία".
Είπε ότι ήταν ευτυχής που «αυτή η δικαστική διαδικασία τελείωσε και το να έχουμε το δικαίωμα να ανακτήσουμε μια εξαιρετικά σημαντική μαρτυρία της κληρονομιάς μας ...!!!....(το ελληνικό έργο ) έχει αναγνωριστεί » . Ας ελπίσουμε ότι το άγαλμα μπορεί σύντομα να επιστρέψει για να το θαυμάσει ο κόσμος στα μουσεία μας ».

• Αλλά το Μουσείο Getty είπε σε  δήλωση του ότι «θα συνεχίσουμε να υπερασπιζόμαστε το δικαίωμά μας προς τον «Λύσιππο »
•  Ο νόμος και τα γεγονότα δεν δικαιολογούν την επιστροφή στην ιταλική κυβέρνηση ενός γλυπτού που έχει εκτεθεί στο κοινό στο Λος Άντζελες για σχεδόν μισό αιώνα.

Τον Ιούνιο οι εισαγγελείς του Πέσαρο ανακοίνωσαν ότι η διαταγή που εκδόθηκε για την κατάσχεση του αγάλματος επί σειρά ετών και που αμφισβητήθηκε από την Ιταλία αλλά και το Μουσείο Getty στο Μαλιμπού ήταν «άμεσα εκτελεστέο »:

Καμβάς του ζωγράφου του 19ου αιώνα Camillo Miola, το όραμα στους Δελφούς, που κλάπηκε από το Istituto San Lorenzo στην Aversa κοντά στη Νάπολη μεταξύ 1943 και 46 

«Το άγαλμα του Λυσίππου πρέπει να επιστρέψει στην Ιταλία», ανέφεραν οι εισαγγελείς και δήλωση που συνοδεύεται και από τον Τριστάνο Τόννι, δικηγόρο του συλλόγου Cento Citta, ο οποίος έχει παλέψει στη νομική αυτή μάχη για 11 χρόνια. "Αναμένουμε από τους πολιτικούς να διαδραματίσουν το ρόλο τους", ανέφεραν.
Ο Ιταλός δικαστής απέρριψε την έκκληση του Μουσείου Getty, σύμφωνα με την οποία το ελληνικό άγαλμα του 4ου αιώνα π.Χ. - γνωστό ως Λυσίππος  από  τον δημιουργό του και απομακρύνθηκε από τη θάλασσα από το Πεσάρο το 1964 - και πρέπει να κατασχεθεί οπουδήποτε στον κόσμο.

• Το άγαμα Victorious Youth , γνωστό και ως Getty Bronze ή Atleta di Fano , είναι ένα ελληνικό χάλκινο γλυπτό , που κατασκευάστηκε μεταξύ 300 και 100 π.Χ και το άγαλμα είναι ένα από τα πιο γνωστά έργα στο μουσείο με έδρα το Λος Άντζελες.

Ο ''Λύσιππος'' αμφισβητήθηκε , (η εξαγορά του ) από το ιταλικό κράτος , από τότε που το Μουσείο Getty  το αγόρασε για σχεδόν τέσσερα εκατομμύρια δολάρια το 1977 από τον Γερμανό έμπορο τέχνης Herman Heinz Herzer, πληρώνοντας σχεδόν 800 φορές το ποσό των 5.600 δολαρίων που οι Ιταλοί έμποροι πλήρωναν τους αλιείς το 1964.Η Ιταλία έχει από καιρό υποστηρίξει ότι το άγαλμα έχει προέλθει από λαθρεμπόριο  στη χώρα και έχει απαιτήσει ότι το Μουσείο Getty να το επαναφέρει .

Ο δικηγόρος Tonnini δήλωσε ικανοποιημένος από την απόφαση του δικαστή,  δήλωσε ότι είναι επίσης πεπεισμένος ότι «το μουσείο της Καλιφόρνια γνώριζε πάντοτε ότι αγόραζε λαθραία και παράνομα το εξαγόμενο αυτό τεχνούργημα».Η εισαγγελέας της Pesaro Cristina Tedeschini δήλωσε ότι ανέμενε μια ευνοϊκή απόφαση του Ακυρωτικού Δικαστηρίου."Αλλά το γεγονός είναι ότι τρεις διαφορετικοί δικαστές έχουν επιβεβαιώσει ότι το άγαλμα ανήκει στο ιταλικό κράτος και ότι πρέπει να του δοθεί πίσω", ανέφερε η Tedeschini.
Τον Νοέμβριο του 2007, ένα δικαστήριο στο Fano, κοντά στο Pesaro, ξεκαθάρισε ότι το εταιρικό γκρουπ του Μουσείου  Getty βρίσκεται παράνομα στην υπόθεση.
Ωστόσο, η εισαγγελέας Silvia Cecchi δήλωσε ότι ο δικαστής "επιβεβαίωσε ότι το άγαλμα είχε ανακαλυφθεί στα ιταλικά εθνικά ύδατα και ως εκ τούτου ανήκει στην Ιταλία", κάτι το οποίο υπήρξε το πιο δεδομένο επιχείρημα από το 2007 για την ανάκτηση του αγάλματος.
"Πρέπει να είναι πολύ σαφές ότι η εντολή είναι αμέσως εκτελεστική και θα εφαρμόσουμε αυτήν την αρχή με την κοινοποίηση στις αμερικανικές αρχές", δήλωσε η Cecchi.
Το Μουσείο Getty είπε ότι θα ασκήσει έφεση στο Ανώτατο Δικαστήριο για να "υπερασπιστεί τα δικαιώματά του ". Πηγή: ANSA  Μαΐος 2019

Ο Λύσιππος 

Ο Λύσιππος (άκμασε περίπου 370 – 300 π.Χ ) ήταν αρχαίος Έλληνας γλύπτης από τη Σικυώνα, που φιλοτεχνούσε αποκλειστικά μπρούτζινα γλυπτά. Θεωρείται ο σημαντικότερος εκπρόσωπος της σχολής της Σικυώνας, του μεγαλύτερου καλλιτεχνικού κέντρου μετά την Αθήνα, και κατά τις αρχαίες πηγές τοποθετείται στο ίδιο επίπεδο με τον Πραξιτέλη και τον Φειδία.

• Ήταν ένας από τους επίσημους καλλιτέχνες της Αυλής του Αλέξανδρου και παραγωγικότατος. Διατηρούσε πολυμελές εργαστήριο, στο οποίο ο Πλίνιος αναφέρει ότι είχε κατασκευάσει 1500 έργα, και 600 από αυτά ήταν έργα του ιδίου.Καθώς δε διασώζεται κανένα γλυπτό του, αλλά και λόγω των αμφισβητούμενων χρονολογήσεων αντιγράφων των έργων του, καθίσταται δύσκολος ο εντοπισμός της καλλιτεχνικής παραγωγής του στο χρόνο. 

Ο Πλίνιος ο Πρεσβύτερος τοποθετεί την ακμή του κατά την περίοδο της 113ης Ολυμπιάδας, ενώ άλλες πηγές υποδεικνύουν πως είχε πολυετή σταδιοδρομία στη διάρκεια του 4ου αιώνα π.Χ.. Κατά τον Παυσανία, ένα άγαλμα του Τρωίλου στην Ολυμπία αποδίδεται στον Λύσιππο, και αποτελεί φόρο τιμής για τις νίκες του Τρωίλου σε ιππικούς αγώνες του 372 π.Χ.. Αυτό αναφέρεται συχνά ως το παλαιότερο έργο του, αν και η επιγραφή που έφερε ενδεχομένως να είναι νεότερη.

• Σύμφωνα με άλλη επιγραφή που βρέθηκε στους Δελφούς και μαρτυρά τον Λύσιππο ως γλύπτη ενός αγάλματος του Πελοπίδα, φαίνεται πως ήταν ήδη ενεργός γλύπτης από τη δεκαετία του 360 π.Χ. Περίπου από το 340 ήταν ένας από τους καλλιτέχνες της Αυλής του Αλεξάνδρου, γεγονός που υποδεικνύει πως εκείνη την περίοδο η φήμη του είχε ήδη εξαπλωθεί. Τα περισσότερα αγάλματα που φιλοτέχνησε, αν όχι όλα, ήταν μπρούτζινα. 

Ως επικεφαλής ενός μεγάλου εργαστηρίου, είχε αρκετούς μαθητές που μιμήθηκαν εξαιρετικά πιστά το ύφος του, τόσο ώστε τα έργα τους να μην διακρίνονται από αυτά του δασκάλου τους. Σήμερα, αρκετά ρωμαϊκά γλυπτά αναγνωρίζονται ως αντίγραφα έργων του, αν και λίγα από αυτά με βεβαιότητα και κυρίως με βάση αρχαίες περιγραφές γλυπτών του.

Αν και υπάρχει πληθώρα ελληνικών και ρωμαϊκών πηγών με αναφορές στον Λύσιππο, στην πλειοψηφία τους δεν είναι αρκετά συγκεκριμένες προκειμένου να αναγνωριστούν τα στοιχεία της τεχνοτροπίας του. Κατά τον Πλίνιο, διακρίθηκε για την ανάγλυφη απόδοση των μαλλιών, ενώ βασικό χαρακτηριστικό της τέχνης του ήταν συνολικά η λεπτότητα των έργων, ακόμα και στη μικρότερη λεπτομέρειά τους.

• Ο Λύσιππος ειδικευόταν περισσότερο σε αγάλματα αθλητών, θεοτήτων και ηρώων, καθώς και σε προσωπογραφίες, όπως αυτές του Αλεξάνδρου ή ανθρώπων του περιβάλλοντός του.

Στα πιο γνωστά έργα του ανήκει ο Αποξυόμενος, που συνδέεται με σωζόμενο ρωμαϊκό μαρμάρινο αντίγραφο στο μουσείο Pio-Clementino του Βατικανού. Θεωρείται πως ενσωματώνει κυρίαρχα στοιχεία της τεχνοτροπίας του, όπως το μικρό κεφάλι, το λεπτό σώμα, τα μακριά πόδια και την προσεγμένη απόδοση των μαλλιών του γλυπτού.

• Σύμφωνα με χαρακτηριστική αναφορά του Πλίνιου, ο αυτοκράτορας Τιβέριος ήταν τόσο ενθουσιασμένος από το γλυπτό ώστε το μετέφερε από τις Θέρμες του Αγρίππα στο παλάτι του, για να επιστραφεί στην αρχική του θέση αργότερα, κατόπιν λαϊκής απαίτησης. 

Ένα άγαλμα του αθλητή του παγκρατίου Αγία, που ανακαλύφθηκε στους Δελφούς, θεωρείται επίσης αντίγραφο σύγχρονου έργου του Λύσιππου, φιλοτεχνημένο στον Φάρσαλο. Αν πράγματι βασίζεται σε γλυπτό του Λύσιππου, τότε οι εμφανείς διαφορές του σε σύγκριση με τον Αποξυόμενο, υποδεικνύουν πως πιθανώς ανήκει σε διαφορετική χρονική περίοδο ή αποτελεί έργο μαθητή του.
Ένα χάλκινο άγαλμα, γνωστό με τον τίτλο Καιρός (ή Ευκαιρία), αποδίδεται στον Λύσιππο και φιλοτεχνήθηκε για τον ίδιο, κοσμώντας την οικία του στη Σικυώνα. Έργο μοναδικής θεματικής, έχει ερμηνευθεί ποικιλοτρόπως και συνήθως εκλαμβάνεται ως αλληγορία.
Αναπαριστούσε έναν φτερωτό νέο άνδρα να στέκεται στις μύτες των ποδιών πάνω σε σφαίρα, κρατώντας ένα ξυράφι στο δεξί χέρι και ένα ζυγό στο αριστερό, με μακριά μαλλιά στο πλάι αλλά φαλακρό στο πίσω μέρος του κεφαλιού (βλ. και ανάγλυφο αντίγραφο στο Μουσείο Αρχαίας Τέχνης του Τορίνου). Σε αυτό αναφέρεται επίγραμμα του Ποσείδιππου που μαρτυρά το διδακτικό χαρακτήρα του έργου.