Ελληνική επιγραφή του τρίτου αιώνα με τα ονόματα της λατρείας του Διόνυσου βρέθηκαν στο σημερινό Plovdiv της Βουλγαρίας
Οι αρχαιολόγοι που εργάζονται στην περιοχή της Επισκοπικής Βασιλικής στη δεύτερη πόλη της Βουλγαρίας, της Φιλιππούπολης έχουν βρει μια μεγάλη πέτρινη πλάκα που εκτιμάται ότι χρονολογείται από τον τρίτο αιώνα και είναι γραμμένη στα ελληνικά με τα ονόματα 44 μελών του θρησκευτικής ομάδας του Διονύσου.
Η μαρμάρινη πλάκα είχε χρησιμοποιηθεί ως μέρος του δαπέδου στο αίθριο της Επισκοπικής Βασιλικής, η οποία χτίστηκε τον 5ο αιώνα. Η πλάκα ήταν μέρος ενός παλαιότερου αρχαιοελληνικού κτιρίου στο χώρο.
Η επιγραφή είναι προς τιμήν του θεού Διονύσου, που αναφέρεται ως ηγέτης των Θρακών, ενώ τα μέλη της μυστικιστικής οργάνωσης το αφιέρωσαν και στους αυτοκράτορες Βαλεριανό, και Γαλλιηνό.
 |
| Ο Βαλεριανός και Ο Γαλλιηνός |
- Ο Γαλλιηνός (λατινικά: Publius Licinius Egnatius Gallienus, 218 - Σεπτέμβριος 268)[1] ήταν Ρωμαίος αυτοκράτορας με τον πατέρα του, Βαλεριανό, από τις 22 Οκτωβρίου του 253 έως την άνοιξη του 260 και μόνος του από την άνοιξη του 260 έως τον Σεπτέμβριο του 268. Σταμάτησε τους διωγμούς εναντίον των χριστιανών, αναμόρφωσε τη στρατιωτική τακτική, έδωσε βάρος στην πνευματική αναμόρφωση της αυτοκρατορίας, ωστόσο απεδείχθη ανίκανος να πατάξει τους εσωτερικούς εχθρούς της και τελικά δολοφονήθηκε από τους ίδιους τους στρατηγούς του.
- Ο Βαλεριανός, αναφέρεται και ως Ουαλεριανός, (λατ. Caesar Publius Licinius Valerianus Augustus[1], 193 ή 200 – 260 ή 264) ήταν Ρωμαίος Αυτοκράτορας. Με καταγωγή από αριστοκρατική οικογένεια, ανέβηκε ταχύτατα τα σκαλιά της ιεραρχίας. Συγκλητικός το 238, αυτοκράτορας το 253, ήταν ο πρώτος αυτοκράτορας της Ρώμης που αιχμαλωτίστηκε και δολοφονήθηκε, από τον Πέρση βασιλιά Σαπώρ.
Το εύρημα πραγματοποιήθηκε από την ομάδα της ανασκαφής με επικεφαλής την Τζένι Τάνκοβα (Zheni Tankova) και εξετάστηκε από τον επιγραφικό καθηγητή Νικολάι Σαρανκόφ.
Ο Σαράνκοφ δήλωσε ότι το εύρημα έδωσε πληθώρα πληροφοριών και ήταν ένα από τα πιο ενδιαφέροντα που έγιναν ποτέ στο Πλόβντιβ.
- Ενώ εκκρεμεί ακριβέστερη χρονολόγηση, μια αναφορά , που εδώ αναγράφτηκε από τους Έλληνες κατοίκους, όπου εκφράζει ευγνωμοσύνη για την επιβίωση εκ της γοτθικής εισβολής των μέσων του τρίτου αιώνα και είναι κρίσιμη για την τοποθέτησή της στην ιστορία του Φιλιππούπολης.
Η επιγραφή αναφέρει: «Για τη νίκη, την υγεία και την αιώνια ύπαρξη των αυτοκρατόρων, του Βαλεριανού και του Γαλλιηνού και για ολόκληρο τον οίκο τους, για την ιερή Γερουσία και τον ρωμαϊκό λαό και για το συμβούλιο και τη Λαϊκή συνέλευση της Φιλιππούπολης - ο ηγέτης των Θρακών Διονύσιος αφιέρωσε τα επιζώντα μυστήρια, ενώ ο ηγέτης των μυστηρίων και αιώνιος ιερέας ήταν ο Αυρήλιος Μουκιανίδης, γιος του Μουκιανού ». Ακολουθεί ένας κατάλογος και των 44 μελών της μυστικιστικής θρησκευτικής ομάδας αρκετοί αναγράφονται δε με τις κοινωνικές θέσεις που καταλαμβάνουν.
- «Αυτό που είναι ενδιαφέρον είναι ότι οι θέσεις των μελών στην οργάνωση παρατίθενται επίσης, και είναι πολύ διαφορετικές. Υπάρχουν πολλά κεφάλαια μυστηρίων, διαφορετικά είδη ιερέων, άνθρωποι που έχουν υποχρέωση να φορούν συγκεκριμένα ιερά αντικείμενα. Βλέπουμε μια πολύ περίπλοκη δομή αυτού του συνδέσμου που δεν έχουμε σε άλλες επιγραφές. Αυτό δεν έχει ακόμη μελετηθεί ", δήλωσε ο Σάρανκοφ.
Για παράδειγμα, ο κατάλογος των ονομάτων περιλαμβάνει δύο με τον τίτλο που χρησιμοποιείται για εκείνον που μετέφερε την εικόνα του αυτοκράτορα. Ότι υπάρχουν δύο ονόματα ίσως οφείλεται στους δύο αυτοκράτορες.(πατέρας και υιός)
- "Από την εποχή αυτή, μετά τη γοτθική εισβολή, δεν έχουμε σχεδόν καμία επιγραφή. Μέχρι στιγμής, είχαμε δύο επιγραφές από τη Φιλιππούπολη από το δεύτερο μισό του τρίτου αιώνα. Αυτό είναι το τρίτο, το μεγαλύτερο και το πιο σημαντικό, με τις περισσότερες πληροφορίες ", δήλωσε ο Σάρανκοφ.
Όσοι ήταν μέλη του σωματείου μπορεί να ήταν μεταναστεύσαντες από τη Μικρά Ασία, όπου τέτοιες λατρευτικές πρακτικές ήταν κοινές εκείνη την χρονική περίοδο.
Τα ονόματά τους ήταν απόδειξη ότι είχαν επιβιώσει από την εισβολή των Γότθων, όπου σχεδόν ολόκληρος ο πληθυσμός της πόλης σκοτώθηκε ή αιχμαλωτίστηκε.
Ευχαριστώντας τον Διόνυσο για τη διάσωση τους, ανήγειραν το μνημείο και ζήτησαν από τον θεό να φροντίσει τους νέους αυτοκράτορες, έχοντας επίγνωση της γοτθικής απειλής και της συνεχιζόμενης αστάθειας της αυτοκρατορίας εκείνη την εποχή.
