Νέα στοιχεία, που ολοκληρώνουν την εικόνα για την αρχιτεκτονική των κτιρίων γύρω από το τέμενος του Απόλλωνα στο ακατοίκητο νησί Δεσποτικό, έφεραν οι αναστηλωτικές και ανασκαφικές εργασίες που πραγματοποιήθηκαν πρόσφατα. Συγκεκριμένα, οι εργασίες στο ιερό του Απόλλωνα στη θέση Μάντρα, στο νησί Δεσποτικό, δυτικά της Αντιπάρου, διήρκησαν από τις 3/5/19 έως τις 5/7/19.
Ανασκαφή
Η ανασκαφή που διήρκησε έξι εβδομάδες, εστίασε στις περιοχές γύρω από το τέμενος και στα κτίρια έξω από αυτό, ενώ πολύ σημαντικά ήταν τα αποτελέσματα της ολιγοήμερης έρευνας στη νησίδα Τσιμηντήρι.
Το μνημείο μετά την ολοκλήρωση των αναστηλωτικών εργασιών 2019 |
Ανασκαφή του Κτιρίου Η |
Συγκεκριμένα, η ανασκαφή στο ορθογώνιο Κτίριο Η που αποτελείται από έξι δωμάτια, αποκάλυψε υπαίθριο χώρο ημικυκλικής κάτοψης, καθώς και ένα ακόμη τετράγωνο δωμάτιο.
Η κεραμεική από τους δύο χώρους τους τοποθετεί χρονολογικά στην ύστερη αρχαϊκή περίοδο. Ολοκληρώθηκε, επίσης, η ανασκαφή και στα τρία τετράγωνα κτίρια Κ, Λ και Σ και στον κυκλικό πύργο.
Σε ένα από αυτά βρέθηκε στην αρχική θέση του αποθηκευτικό αγγείο μεγάλου μεγέθους.
Ερυθρόμορφος κρατήρας |
►Τα ευρήματα- πήλινα ειδώλια, λεκάνες με ταινιωτή διακόσμηση, μεταλλικά αντικείμενα- επιβεβαίωσαν τη χρονολόγηση του κτιρίου στα μέσα του 6ου αι.π.Χ.
Ανασκαφή του Ανατολικού Συγκροτήματος |
Η έκπληξη
Η μεγαλύτερη έκπληξη της φετινής έρευνας ήταν η μόλις 6 ημερών διερεύνηση της νησίδας Τσιμηντήρι. Το Τσιμηντήρι βρίσκεται μεταξύ Αντιπάρου και Δεσποτικού, στη βόρεια πλευρά του υπήνεμου κόλπου και κατά την αρχαιότητα ήταν ενωμένο με το Δεσποτικό και πιθανότατα και την Αντίπαρο.
Αεροφωτογραφία των κτιρίων στο Τσιμηντήρι |
Φέτος, η έρευνα συνεχίστηκε στο κτίριο αυτό (Κτίριο ΑΤ) και στη βορειοανατολική πλευρά της νησίδας με εντυπωσιακά αποτελέσματα: Αμέσως κάτω από την πυκνή βλάστηση και πάρα πολύ κοντά στην ακτή εντοπίστηκαν και καθαρίστηκαν επιφανειακά πέντε κτίρια μεγάλων διαστάσεων, τα Κτίρια Βτ, Γτ, Δτ, Ετ, Ζτ.
Ανασκαφή στο Τσιμηντήρι |
►Όλα είναι ισχυρής κατασκευής, κτισμένα με λίθους τοπικού πετρώματος με εισόδους προσανατολισμένες προς Ν, προς το Δεσποτικό και το λιμάνι. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει περίβολος κυκλικής κάτοψης διαμέτρου 15,5μ.Η ανασκαφή δεν προχώρησε σε βάθος, ωστόσο το μέγεθος, η κατασκευή και η θέση των κτιρίων παραπέμπουν σε κτίσματα δημόσιας χρήσης που δεν αποκλείεται να συνδέεται με τη λειτουργία του λιμανιού.
. Ευρήματα από τη φετινή ανασκαφή |
Αναστήλωση
Οι αναστηλωτικές εργασίες διήρκησαν τέσσερις εβδομάδες. Εργάστηκαν έξι ειδικευμένοι μαρμαροτεχνίτες υπό την επίβλεψη του αρχιτέκτονα Γ. Ορεστίδη και ολοκληρώθηκαν σημαντικές εργασίες, όπως η αποκατάσταση της παραστάδας (κοινός τοίχος ναού και εστιατορίου) με την τελική οριζοντίωση της ανώτερης επιφάνειας και την τοποθέτηση - προσαρμογή του επικράνου της, η οριστική τοποθέτηση του αρχαίου κιονόκρανου του δεύτερου από βορρά κίονα του εστιατορίου, η οριστική διαμόρφωση και τοποθέτηση του δεύτερου από βορρά επιστυλίου και του δεύτερου αντιθήματος του εστιατορίου, η κατασκευή του κατώτερου σπονδύλου του 3ου από βορρά κίονα του εστιατορίου, η τοποθέτηση όλων των κατώτατων σπονδύλων της κιονοστοιχίας του ναού, η καθ' ύψος συμπλήρωση του τοίχου μεταξύ δωματίων Α2 και Α3, καθώς και η συμπλήρωση λιθόπλινθων του δυτικού τοίχου του προστώου του ναού.
Εργασίες αναστήλωσης 2019 |
Τοποθέτηση αρχαϊκού επιστυλίου του ναού |
Τοποθέτηση αρχαϊκού επιστυλίου του ναού |
Στις έρευνες συμμετείχαν εκτός από τα μέλη της επιστημονικής ομάδας (αρχαιολόγοι Κ. Νταϊφά, Δρ. Α. Αλεξανδρίδου, Dr. E. Angliker, Dr. C. Meyer, Dr. C. Constantakopoulou, αρχιτέκτονες Γ. Ορεστίδης και Dr. A. Ohnesorg, συντηρητής Γ. Καράμπαλης, γεωλόγος Dr. E. Draganits) πολλοί φοιτητές και αρχαιολόγοι από πανεπιστήμια της Ελλάδας και του εξωτερικού (Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, Πανεπιστήμιο Αθηνών, CYA, Birkbeck College, University of Oslo, University of Genova, University of Bahia Blanca Argentina, κ.α.)