 |
| Το Βρετανικό Μουσείο είναι «ο μεγαλύτερος παραλήπτης κλεμμένων αγαθών στον κόσμο», λέει ο κορυφαίος δικηγόρος για τα ανθρώπινα δικαιώματα.Τμήμα της της ζωφόρου του Παρθενώνα από το Βρετανικό Μουσείο.[Φωτ : PHAS / Universal Images Group, Getty] |
Στο νέο βιβλίο του Geoffrey Robertson AO QC, το Βρετανικό Μουσείο κατηγορείται ότι εκθέτει «υποβαθμισμένη πολιτιστική ιδιοκτησία» και προέτρεψε να «πλύνει τα χέρια του από το αίμα και να επιστρέψει το πραξικόπημα του λόρδου του Έλγιν».
- "Οι σύμβουλοι του Βρετανικού Μουσείου έχουν γίνει οι μεγαλύτεροι παραλήπτες κλεμμένων ιδιοκτησιών στον κόσμο και η μεγάλη πλειοψηφία της λεηλασίας τους δεν είναι καν σε δημόσια προβολή", λέει ο Robertson.
Τα «ψέματα και μισές αλήθειες» του λόρδου Έλγιν και του Βρετανικού Μουσείου ως προς τη νομιμότητα αφαίρεσης από την Αθήνα και διατήρησης στο Λονδίνο των Γλυπτών του Παρθενώνα, αποκαλύπτει μέσα από το νέο του βιβλίο ο διακεκριμένος Αυστραλοβρετανός δικηγόρος Τζέφρι Ρόμπερτσον. Παράλληλα, όπως και στο βιβλίο με τίτλο «Σε ποιον ανήκει η ιστορία – Η λεία του Έλγιν και τα επιχειρήματα υπέρ της επιστροφής λεηλατημένων θησαυρών», ο κ. Ρόμπερτσον εισηγείται την προσφυγή της Ελλάδας στη διεθνή δικαιοσύνη για τη διεκδίκηση των Γλυπτών. Ο κ. Ρόμπερτσον ήταν ο επικεφαλής της νομικής ομάδας στην οποία συμμετείχε η Αμάλ Κλούνεϊ, που είχε κληθεί το 2014 από την ελληνική κυβέρνηση να γνωμοδοτήσει επί της νομικής διεκδίκησης των Γλυπτών, χωρίς τελικά η γνωμοδότηση να υιοθετηθεί.Στο βιβλίο του που μόλις κυκλοφόρησε, παροτρύνει το Βρετανικό Μουσείο να επιτρέψει μια ανεπίσημη "κλεμμένη περιήγηση αγαθών", "η οποία σταματά στα «μάρμαρα Elgin», Hoa Hakananai'a, Μπενίν και άλλα υποκείμενα (κλεμμένα και αγορασμένα από το μουσείο) πολιτιστικά αγαθά". Τα τρία στοιχεία που ανέφερε είναι επιθυμητά για να επιστραφούν (θέλουν) από την Ελλάδα, το νησί του Πάσχα και τη Νιγηρία αντίστοιχα.
- Το Βρετανικό Μουσείο είναι «ο μεγαλύτερος παραλήπτης κλεμμένων αγαθών στον κόσμο», λέει ο κορυφαίος δικηγόρος για τα ανθρώπινα δικαιώματα
Κατηγόρησε το Μουσείο που λέει "μια σειρά από προσεκτικά κατασκευασμένα ψέματα και μισές αλήθειες" για το πως τα μάρμαρα "σώζονται" ή "διασώζονται " ή "διασώθηκαν" από τον Λόρδο του Έλγιν, ο οποίος τους έλαβε « νόμιμα » " . Επικρίνει τα "εγκυκλοπαιδικά μουσεία" όπως το Βρετανικό Μουσείο, το Λούβρο του Παρισιού και ο Μητροπολιτικό Μουσείο στη Νέα Υόρκη που «κλείνουν την πολύτιμη κληρονομιά άλλων χωρών που κλέφτηκαν από τους λαούς τους από πολέμους επιθετικότητας, για λόγους κλοπής και διπλωματικότητας».
"Αυτή είναι η εποχή της ταπεινοφροσύνης", παρατήρησε, "κάτι που οι Βρετανοί, που εξακολουθούν να αγωνίζονται σαν την εποχή που κυβερνούσαν τον κόσμο, δεν κάνουν πολύ καλά. Πριν από την απελευθέρωση του μεριδίου της στην πολιτιστική κληρονομιά του άλλου, το Βρετανικό Μουσείο θα μπορούσε να διοργανώσει μια έκθεση - «Τα χάδια της αυτοκρατορίας».
Προς την επιστροφή των πολιτιστικών αγαθών με βάση τις αρχές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ο Ρόμπερτσον παρατηρεί ότι ο Γάλλος πρόεδρος, Emanuel Macron "ενέπνευσε τη συζήτηση" δηλώνοντας ότι "η αφρικανική πολιτιστική κληρονομιά δεν μπορεί πλέον να παραμείνει φυλακισμένh στα ευρωπαϊκά μουσεία".
"Οι πολιτικοί μπορούν να πουν μια ειλικρινή συγνώμη για τα εγκλήματα των πρώην αυτοκρατοριών τους, αλλά ο μόνος τρόπος για να αποκατασταθούν είναι να επιστρέψουν τα λάφυρα του βιασμού της Αιγύπτου και της Κίνας και την καταστροφή των κοινωνιών της Αφρικής, της Ασίας και της Νότιας Αμερικής, " αναφέρει
"Δεν μπορούμε να κάνουμε σωστά ιστορικά λάθη - αλλά και δεν μπορούμε πλέον, χωρίς ντροπή, να επωφεληθούμε από αυτά."
Συγγραφέας: Lisa Vives | Πηγή: Παγκόσμιο Δίκτυο Πληροφοριών
Αυστραλοβρετανός δικηγόρος για Ελγίνεια: Εφικτή η διεκδίκηση μέσω του Δικαστηρίου της Χάγης
Ο κ. Ρόμπερτσον ήταν ο επικεφαλής της νομικής ομάδας στην οποία συμμετείχε η Αμάλ Κλούνεϊ, που είχε κληθεί το 2014 από την ελληνική κυβέρνηση να γνωμοδοτήσει επί της νομικής διεκδίκησης των Γλυπτών, χωρίς τελικά η γνωμοδότηση να υιοθετηθεί. Μιλώντας το βράδυ της Τρίτης στο περιθώριο της παρουσίασης του βιβλίου στο κεντρικό Λονδίνο, ο κ. Ρόμπερτσον είπε ότι το ελληνικό αίτημα θα μπορούσε να καταλήξει στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης για μια απόφαση ή για συμβουλευτική γνωμοδότηση.
Σημείωσε ότι αυτό δε θα μπορούσε να γίνει με απευθείας προσφυγή της Ελλάδας κατά του Ηνωμένου Βασιλείου, καθώς οι δύο χώρες αναγνωρίζουν τη συναφή δικαιοδοσία του δικαστηρίου μόνο για διαφορές που ανέκυψαν από το 1984 και μετά. Ο κ. Ρόμπερτσον εξήγησε μιλώντας στο ΚΥΠΕ: «Θα έπρεπε το Διεθνές Δικαστήριο να αναλάβει την υπόθεση, διότι πιστεύω ότι έχουμε εξελίξει το νομικό κανόνα ότι ληφθείσα με αθέμιτο τρόπο πολιτιστική περιουσία θα πρέπει να επιστρέφεται και τα Γλυπτά του Παρθενώνα είναι ληφθείσα με αθέμιτο τρόπο πολιτιστική περιουσία.
Αυτό νομίζω ότι είναι εφικτό στα επόμενα δυο χρόνια, αν η ελληνική κυβέρνηση πιέσει τα μέλη της Γενικής Συνέλευσης (των Ηνωμένων Εθνών) να υποστηρίξουν μία παραπομπή στο Διεθνές Δικαστήριο. 105 από αυτά τα μέλη υποστήριξαν την πρόταση υπέρ της αποκατάστασης (πολιτιστικών περιουσιών) το περασμένο έτος, άρα νομίζω ότι η υποστήριξη υπάρχει. Μακροπρόθεσμα θα μπορούσαμε να έχουμε μια διεθνή συνθήκη για την επιστροφή αθέμιτα ληφθείσας πολιτιστικής κληρονομιάς, αλλά αυτό θα έπαιρνε αρκετά χρόνια να το διαπραγματευτούμε».
Στο βιβλίο του αναφέρει ακόμα δύο πιθανούς τρόπους νομικής διεκδίκησης των Γλυπτών: μία ειδική τροποποίηση της Συνθήκης της UNESCO για τα Μέσα Απαγόρευσης και Αποτροπής Παράνομης Εισαγωγής, Εξαγωγής και Μεταφοράς Ιδιοκτησίας Πολιτιστικής Περιουσίας, ώστε να καλύπτει περιπτώσεις και πριν από το 1970, έτος σύναψης της ή την προσφυγή του ελληνικού κράτους στο Ευρωπαϊκό (ή άλλο περιφερειακό) Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Στο βιβλίο του κάνει επίσης λόγο για «άτολμες» ελληνικές αρχές, εξηγώντας ότι δεν τον βρήκε σύμφωνο η απόφαση της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ να απορρίψει πρώιμα, κατά τον ίδιο, τη γνωμοδότηση περί εξέτασης νομικών οδών διεκδίκησης των Γλυπτών.
«Ελπίζω ότι η νέα κυβέρνηση θα είναι ενεργή στην εξερεύνηση τρόπων για να παρθούν τα Μάρμαρα του Παρθενώνα πίσω από το Βρετανικό Μουσείο», δήλωσε ο κ. Ρόμπερτσον, απαντώντας καταφατικά στο ερώτημα του ΚΥΠΕ αν αυτό αποτελεί πρόταση προς τον Κυριάκο Μητσοτάκη. «Του έχω στείλει ένα αντίγραφο του βιβλίου μου με τις καλύτερες ευχές και τα συγχαρητήριά μου για την ηγεσία του και ελπίζω ότι θα πάρει την πρωτοβουλία».
Πρέπει πάντως να σημειωθεί ότι η θέση υπέρ της δικαστικής διεκδίκησης των Γλυπτών του Παρθενώνα από το Βρετανικό Μουσείο δίχαζε και διχάζει την κοινότητα των ειδικών και λοιπών αφοσιωμένων υπερασπιστών της ολότητας του μνημείου. Ήδη το βιβλίο του κ. Ρόμπερτσον έχει προκαλέσει συζήτηση ως προς το κατά πόσο υπονομεύει ή όχι την προσπάθεια να ενταθεί η πίεση επί του Βρετανικού Μουσείου και της βρετανικής κυβέρνησης σε επίπεδο πολιτών και στο πλαίσιο της πολιτιστικής διπλωματίας.
Ο κ. Ρόμπερτσον σχολίασε, έξαλλου, ότι ο πιο γρήγορος τρόπος για την επανένωση των Γλυπτών θα ήταν η ανάδειξη του Τζέρεμι Κόρμπιν στην πρωθυπουργία. «Έχει πει ότι θα τα επέστρεφε στην Αθήνα και θα το έκανε», εκτίμησε μιλώντας στο ΚΥΠΕ ο γνωστός νομικός. Ο κ. Ρόμπερτσον είπε επίσης ότι απορρίπτει το διαρκή ισχυρισμό της βρετανικής πλευράς ότι ο νόμος αποκλείει την πιθανότητα αποποίησης των Γλυπτών από τους επιτρόπους του Βρετανικού Μουσείου όπως και οποιαδήποτε κυβερνητική παρέμβαση. «Αυτό είναι μια δικαιολογία.
Το κοινοβούλιο στη Βρετανία μπορεί να αλλάξει το νόμο έτσι απλά. Το έχει κάνει δύο φορές. Για λάφυρα των Ναζί το Βρετανικό Μουσείο μπόρεσε να αποποιηθεί, να επιστρέψει ναζιστικά λάφυρα, ενώ και το αυστραλιανό Σύνταγμα μπόρεσε να πάει πίσω από την κηδεμονία του Βρετανικού Μουσείου στην Αυστραλία, όπου ανήκει» δήλωσε.
Απέρριψε επίσης οποιαδήποτε νομική αξία του λεγόμενου «φιρμανιού», που σημείωσε ότι δεν είναι τίποτα άλλο από μια απλή επιστολή αξιωματούχου της Υψηλής Πύλης προς τον Έλγιν για χορήγηση άδειας αντιγραφής των Γλυπτών. Απέρριψε παράλληλα και τα άλλα επιχειρήματα του Βρετανικού Μουσείου, σχολιάζοντας ότι δεν έχει καμία αμφιβολία πως επρόκειτο περί κλοπής από τον Έλγιν.
ΚΥΠΕ/Αθανάσιος Γκαβός –https://hellasjournal.com/
