Μια σημαντική αρχαιολογική ανακάλυψη έγινε κατά τη διάρκεια ανασκαφής το 2023 στην τοποθεσία ενός αρχαίου ρωμαϊκού λουτρού στο Καρλάιλ, στην Αγγλία. Η ανασκαφή, που έγινε από την εταιρεία Wardell Armstrong, έφερε στο φως ένα μικρό μυστηριώδες κομμάτι ουσίας μωβ χρώματος, το οποίο αργότερα αναγνωρίστηκε ως ένα θραύσμα πορφύρας της Τύρου, της περίφημης χρωστικής ουσίας, Tyrian Purple, που κάποτε συσχετίστηκε με τους Ρωμαίους αυτοκράτορες.
Η ανακάλυψη πραγματοποιήθηκε εντός των χώρων της Λέσχης Κρίκετ Καρλάιλ, η οποία αποτελεί μέρος του ιστορικού Ρωμαϊκού οικισμού Luguvalium. Η συγκεκριμένη τοποθεσία χρονολογείται από τον 3ο αιώνα κατά τη διάρκεια της βασιλείας του αυτοκράτορα Σεπτίμιου Σεβήρου. Το πολύτιμο θραύσμα, βρέθηκε στα δωμάτια αποστράγγισης ενός μνημείου που πιστεύεται ότι ήταν ρωμαϊκό λουτρό.
Το Tyrian Purple, επίσης γνωστό ως “αυτοκρατορικό μωβ”, ήταν μια εξαιρετικά πολύτιμη βαφή κατά τη διάρκεια των ρωμαϊκών χρόνων, με τη βαθιά, ζωντανή απόχρωση που συμβόλιζε τον πλούτο, το κύρος και την αυτοκρατορική εξουσία.
Παραγόταν από χιλιάδες θρυμματισμένα θαλάσσια σαλιγκάρια (Bolinus brandaris) από τη Μεσόγειο, από πλούσια κοιτάσματα και μετά από διεργασίες υψηλής έντασης εργασίας για τη δημιουργία ακόμα και μικρών ποσοτήτων. Η σπανιότητα και μοναδικότητά του, σήμαινε ότι το πετράδι ήταν πιο πολύτιμο και από τον χρυσό, μερικές φορές έως και τρεις φορές περισσότερο ανά βάρος.
Tyrian Purple: Ήταν το πιο ακριβό και περιζήτητο χρώμα στον κόσμο
Μετά την ανακάλυψή της, η χρωστική ουσία αναλύθηκε με τη βοήθεια της Βρετανικής Γεωλογικής Εταιρείας και εξετάστηκε περαιτέρω από εμπειρογνώμονες στο Πανεπιστήμιο του Νιούκαστλ. Η ανάλυση αποκάλυψε ότι η χρωστική ουσία περιείχε υψηλά επίπεδα βρωμίου και κεριού μέλισσας, επιβεβαιώνοντας με σχεδόν βεβαιότητα ότι ήταν πράγματι Tyrian Purple. Αυτό είναι ένα σημαντικό εύρημα, καθώς το Tyrian Purple, βρίσκεται σπάνια στη στερεή του μορφή, ενώ προηγούμενες ανακαλύψεις το έβρισκαν σε μορφή μπογιάς σε τοιχογραφίες ή σε φέρετρα ανθρώπων υψηλής κοινωνικής στάθμης, όπως αυτά που βρέθηκαν στη Ρωμαϊκή Αίγυπτο και την Πομπηία.
Ο Frank Giecco, Τεχνικός Διευθυντής της Wardell Armstrong, παρατήρησε τη σημασία αυτού του ευρήματος, δηλώνοντας ότι “επί χιλιετίες, το πορφυρό της Τύρου, Tyrian Purple, ήταν το πιο ακριβό και περιζήτητο χρώμα στον κόσμο”.
Ο Frank Giecco
Άγαλμα του Σεπτίμιου Σεβήρου στην Αττάλεια Μ.Ασία
Η παρουσία του στο Καρλάιλ, σε συνδυασμό με άλλα στοιχεία από την ανασκαφή, ενισχύει την υπόθεση ότι το κτίριο συνδέθηκε με την Αυτοκρατορική Αυλή του Αυτοκράτορα Σεπτίμιου Σεβήρου, ο οποίος βρισκόταν στην Υόρκη, και πιθανώς σχετίζεται με μια αυτοκρατορική επίσκεψη στο Καρλάιλ.
Η ανακάλυψη του Tyrian Purple, στο Καρλάιλ είναι ένα σπάνιο γεγονός, ιδιαίτερα στη βόρεια Ευρώπη. Οι επιπτώσεις της εκτείνονται πέρα από την ίδια τη χρωστική ουσία, υποδηλώνοντας ότι το ρωμαϊκό λουτρό θα μπορούσε να είχε διασυνδέσεις με την αυτοκρατορική εξουσία ή να το επισκέπτονταν υψηλόβαθμα άτομα. Αυτός ο δεσμός με τη Ρωμαϊκή αυλή εγείρει περαιτέρω ερωτήματα σχετικά με τη σημασία αυτού του χώρου και το ρόλο του στην ευρύτερη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία.
