Οι «υλιστικές διδασκαλίες» του Σωτήρη Δάκαρη
 |
| Πλευρικό ξέστρο Μέσης Παλαιολιθικής Εποχής, Κοκκινόπηλος (νομός Πρέβεζας). Αρχαιολογικό Μουσείο Ιωαννίνων (ΑΜΙ 10062) (φωτ. ΙΒ΄ ΕΠΚΑ). |
«H Ήπειρος είναι μία από τις πληρέστερα τεκμηριωμένες
από πλευράς παλαιολιθικής αρχαιολογίας περιοχές στη Ελλάδα λόγω της μακράς παράδοσης των ερευνών του Πανεπιστημίου Cambridge, οι οποίες ξεκίνησαν με τον Εric S. Higgs στη δεκαετία του 1960» γράφει η αρχαιολόγος της IB΄ ΕΠΚΑ, Δρ Παρασκευή Γιούνη με αφορμή το εύρημα και συνεχίζει:
«Κατά τα έτη 1962-1967 διενεργήθηκαν ανασκαφές σε τρεις κύριες θέσεις (Κοκκινόπηλο, Ασπροχάλικο και Καστρίτσα) οι οποίες έφεραν στο φως στοιχεία για την πολιτισμική ακολουθία από την Κατώτερη/Μέση Παλαιολιθική έως την Ανώτερη Παλαιολιθική Εποχή (150.000 έως 10.000 χρόνια πριν από σήμερα). Τα ιδιαίτερα γόνιμα αποτελέσματα των ερευνών οι οποίες έγιναν σε άμεση συνεργασία με τον Σωτήρη Δάκαρη, Έφορο αρχαιοτήτων και μετέπειτα Καθηγητή αρχαιολογίας στην Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, έθεσαν την Ήπειρο στον χάρτη της Παλαιολιθικής Ευρώπης.
 |
| Ανασκαφή Καστρίτσας, Ιουλία Βοκοτοπούλου, Σωτήρης Δάκαρης, Εric Higgs (φωτ. ΙΒ΄ ΕΠΚΑ). |
»Δημιουργοί του πολιτισμού της Μέσης Παλαιολιθικής (περίπου 150.000-35.000 χρόνια πριν από σήμερα) είναι οι άνθρωποι Νεάντερταλ (Homo Neanderthalensis), ενώ της Ανώτερης Παλαιολιθικής Εποχής οι σύγχρονοι άνθρωποι (Hommo Sapiens-sapiens). Εποχιακά μετακινούμενοι, τροφοσυλλέκτες και κυνηγοί, οι άνθρωποι της Παλαιολιθικής Εποχής οργανώνονται σε ομάδες, ζουν μέσα σε σπήλαια, βραχοσκεπές και υπαίθριους καταυλισμούς, και προσαρμόζονται στις μεταβαλλόμενες κλιματολογικές συνθήκες της προϊστορικής περιόδου με τον σχεδιασμό νέων εργαλειακών τύπων και τεχνικών επεξεργασίας της πρώτης ύλης».
Ο Δάκαρης και η έρευνα της Παλαιολιθικής Εποχής στην Ήπειρο
Η έρευνα της Παλαιολιθικής Εποχής στην Ήπειρο σχετίζεται με μία
από τις πιο σκοτεινές περιόδους της σύγχρονης ιστορίας της Ελλάδας. Όλα ξεκίνησαν όταν ο καθηγητής Δάκαρης, κατά τα έτη 1965-1966, παρουσίασε στους φοιτητές της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων τα πορίσματα των ερευνών του Πανεπιστημίου Cambridge. Στο πλαίσιο των μαθημάτων γινόταν λόγος για τους πρώτους τύπους του ανθρώπου, οι οποίοι στην βιβλιογραφία χαρακτηρίζονταν ως Νεάντερταλ, Αυστραλοπήθικοι, ή Πιθηκάνθρωποι. Τα επακόλουθα αυτής της παρουσίασης περιγράφει η κυρία Γιούνη στο κείμενό της:
«Στις 30-1-1966 δημοσιεύθηκε στις τοπικές εφημερίδες επιστολή του κ. Κωνσταντίνου Σακκά, Προέδρου του Συλλόγου Πολυτέκνων Γονέων, ο οποίος διερωτάται εάν “ο άνθρωπος κατάγεται από τον πίθηκο” και καταγγέλλει ότι ο Δάκαρης διδάσκει υλιστικές θεωρίες σχετικά με την καταγωγή του ανθρώπου. Ο κ. Σακκάς είχε ως επάγγελμα την κατασκευή σαμαριών. Ο Σύλλογος Φοιτητών της Φιλοσοφικής Σχολής αντέδρασε άμεσα, χαρακτηρίζοντας την ενέργεια του κ. Σακκά ως δυσφημιστική και κακόβουλη. Άμεση υπήρξε και η υποστήριξη του συλλόγου καθηγητών της Φιλοσοφικής Σχολής Ιωαννίνων και της Φιλοσοφικής Σχολής Θεσσαλονίκης.
»Στις 27-1-1968 ο Δάκαρης απολύθηκε από το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων ως μη νομιμόφρων βάσει των διατάξεων της Θ΄/67 Συντακτικής Πράξεως του δικτατορικού καθεστώτος. Ως πρώτη αιτία της απολύσεως αναφέρεται ότι “… λόγω των υλιστικών διδασκαλιών σας προκαλέσατε σκάνδαλον και τας διαμαρτυρίας των γονέων”. Ο Δάκαρης αποκαταστάθηκε στη θέση του Τακτικού Καθηγητή Κλασικής Αρχαιολογίας στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων το 1974, μετά την αποκατάσταση της Δημοκρατίας στην Ελλάδα».
