Ναύκρατις μια αρχαία ελληνική αποικία στην περιοχή του Δέλτα του Νείλου, στην Αίγυπτο. Βρισκόταν κοντά στον κανωπικό βραχίονα του Νείλου, με τον οποίο συνδεόταν με διώρυγα. Ιδρύθηκε περίπου στα μέσα του 7ου αι. από εμπόρους της Μιλήτου και άλλες ελληνικές πόλεις στους οποίους ο φαραώ Ψαμμήτιχος Α΄ επέτρεψε να εγκατασταθούν στις όχθες του Νείλου, 75 χλμ. ΝΑ από την Αλεξάνδρεια. Αργότερα, τον 6ο αι., άλλος φαραώ περιόρισε τις συναλλαγές των Ελλήνων με την Αίγυπτο μόνο σ` αυτό το λιμάνι.
Έτσι εγκαταστάθηκαν εκεί Έλληνες που προέρχονταν κυρίως από πόλεις της Μ. Ασίας. Το πολίτευμα που εγκατέστησαν εκεί ήταν ολιγαρχικό, κατά τα πρότυπα των πόλεων της Ανατολικής Ελλάδας.
- Δηλαδή μέσα στο Αιγυπτιακό βασίλειο δημιουργήθηκε μία ελληνική πόλη με δικό της ανεξάρτητο σύστημα διακυβέρνησης ,κάτι πολύ σπάνιο στην ιστορία, δείγμα των προαιώνιων σχέσεων των δύο αυτών πολιτισμών.
Αυτή η πόλη υπήρξε σημαντικό εμπορικό κέντρο, το οποίο παράκμασε όμως μετά την περσική εισβολή στην Αίγυπτο το 525 π.Χ. Κυρίως η κάμψη της εμπορικής ζωής άρχισε, όταν ο φαραώ επέβαλε φορολογία σε όλα τα εισαγόμενα προϊόντα. Οι ανασκαφές που άρχισαν εκεί το 1884, έφεραν στο φως ερείπια ιερών, επιγραφές και αγγεία. Το μεγαλύτερο μνημείο που αναφέρεται και από τον Ηρόδοτο, είναι ένας ναός, το Ελλήνιο, τον οποίο ίδρυσαν από κοινού οι Ίωνες, οι Αιολείς και οι Δωριείς. Αγγεία από την Ναυκράτη βρέθηκαν στη Χίο, Αίγινα και Ρόδο.
- Η αρχαία Ναύκρατις λοιπόν είναι, ένας σημαντικός εμπορικός κόμβος που διευκόλυνε τις επαφές της Βορείου Αφρικής με τη Μεσοποταμία και τον ευρύτερο Μεσογειακό χώρο μέσω των Ελλήνων κυρίως εμπόρων με τον πανίσχυρο στόλο των ελληνίδων πόλεων κυρίαρχο της Μεσογείου υπερκαλύπτοντας τους Φοίνικες που εκτός από την πορφύρα ήταν απλά μεταπράτες εμπορευμάτων ,για αυτό και οι Φοίνικες προτίμησαν την Δυτική Μεσόγειο.
Οι πρότυπες ανασκαφές των W.M. Flinders Petrie και David Hogarth τον ύστερο 19ο/πρώιμο 20ο αιώνα έφεραν στο φως πλούσια αρχαιολογικά κατάλοιπα, μεταξύ των οποίων σημαντικά ελληνικά και αιγυπτιακά ιερά. Αργότερα μια αμερικανική αποστολή υπό τη διεύθυνση του William Coulson και του Albert Leonard Jr τις δεκαετίες του ΄70 και ΄80 συνέβαλαν περαιτέρω στην έρευνα της θέσης. Παρόλα αυτά η ιστορία και η αρχαιολογία της Ναύκρατης παραμένουν σκοτεινές. Ένα ερευνητικό πρόγραμμα του Βρετανικού Μουσείου τα τελευταία 3 χρόνια προσπαθεί να φωτίσει πάλι την ιστορία των πρώιμων ανασκαφών, ξεκινώντας και νέες με στόχο τη συλλογή νέων πληροφοριών για την πληρέστερη κατανόηση της θέσης.
Η παρουσίαση θα εστιάσει στα πιο πρόσφατα αποτελέσματα του ερευνητικού προγράμματος που ανέδειξαν το χαρακτήρα της Ναυκράτης ως ένα σημαντικό εμπορικό κόμβο με τοπική και ευρύτερη σημασία από τον 7ο π.Χ. έως και τον 7ο μ.Χ. αιώνα, κατόπιν ως πόλεως της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας των Ελλήνων Ρωμαίων.Πώς αρχαία Αίγυπτος διαμορφώνει την ανάπτυξη του ελληνικού πολιτισμού; Πώς ο ελληνικός πολιτισμός επηρεάζει και διαμορφώνει την ανάπτυξη του αιγυπτιακού πολιτισμού ; Αν και οι Έλληνες από την μέση της 3 χιλιετίας είχαν επαφές με τους Αιγύπτιους διότι οι Έλληνες εξόχως ναυτικός λαός είχε πρόσβαση στην Αίγυπτο κάτι που οι Αιγύπτιοι δεν μπορούσαν εύκολα και διότι δεν έχουμε δείγματα θαλασσοπορίας τους στο άγριο Αιγαίο και την «μεγάλη πράσινη » όπως ονόμαζαν την θάλασσα της Μεσογείου και ας ήταν αυτή μπλε ,το ανέφεραν αυτό για να καταλαβαίνονται μεταξύ τους μιας και οι περισσότεροι δεν ήξεραν την γαλάζια Μεσόγειο .
Την όψη της όμως την γνώριζαν από τα Πελασγικά χρόνια οι τρομεροί θαλασσοπόροι Έλληνες. Ποιος όμως ήταν ο αντίκτυπος της συνάντησης με την Ελλάδα σχετικά με την Αίγυπτο; Πώς αλληλεπιδρούν οι εντελώς διαφορετικές κουλτούρες; Αυτά τα ερωτήματα έχουν ζητηθεί για περισσότερο από έναν αιώνα. Ανασκαφές στην αρχαία πόλη της Ναυκράτιδος έχουν μια βασική πηγή στοιχείων για την παροχή νέων απαντήσεων.
- Η Ναύκρατις βρισκόταν στο Δέλτα του Νείλου ανάμεσα στη Μεσόγειο Θάλασσα και την πόλη Μέμφις. Οι Έλληνες άρχισαν να ανταλλάσσουν μέσο εμπορίου ξανά μετά από την κρητομινωική και μυκηναϊκή ακόμα εποχή και εγκαταστάθηκαν εδώ στο τελευταίο μέρος του έβδομου αιώνα π.Χ., και έτσι έγινε η πρώτη ελληνική εγκατάσταση στην Αίγυπτο. Εδώ, οι Έλληνες ζούσαν σε στενή επαφή με Αιγύπτιους για αιώνες, πολύ πριν από την ίδρυση της Αλεξάνδρειας.
ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΓΝΩΜΩΝΑ
