ΑΡΧΑΙΑ ΤΟΠΩΝΥΜΙΑ ΤΗΣ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ



Επιμέλεια Οδυσσέας Γκιλής 
 Αλφαβητική ταξινόμηση- Θεσσαλονίκη 2015

ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ 







ΠΗΓΕΣ

A Companion to Ancient Macedonia Edited by Joseph Roisman and Ian Worthington.  2010 Blackwell Publishing.

A COMPANION TO THE CLASSICAL GREEK WORLD. Edited by
Konrad H. Kinzl. 2006 by Blackwell Publishing Ltd.

A COMPANION TO ANCIENT MACEDONIA. Edited by Joseph Roisman and Ian Worthington. A John Wiley & Sons, Ltd., Publication
This edition first published 2010.


Agelioforos 2009 - 2014. ΡΕΠΟΡΤΑΖ ΝΤΟΝΙΑ ΚΑΝΙΤΣΑΚΗ.
Chalcidice: Agios Nikolaos, Chalkidiki, Polygyros, Sithonia, Books LLC. Publisher: General Books LLC. Publication date: 5/20/2010.
Duchesne - Bayet = L. Duchesne - Ch. Bayet, Mémoire sur une mission au Mont  Athos (Paris 1876).
Encyclopædia Britannica, Inc.. Chalcidian League. 2015.
Google. Σύνθετη Αναζήτηση Βιβλίων – Google. ww.google.gr/advanced. book. Μετάβαση στην Αρχική σελίδα των Βιβλίων Google. Σύνθετη Αναζήτηση Βιβλίων, Σχετικά με Google ... Συγγραφέας, Εύρεση βιβλίων που γράφτηκαν από, π.χ.
JSTOR is a digital library. JSTOR is part of ITHAKA, a not-for-profit organization helping the academic community use digital technologies to preserve the scholarly record and to advance research and teaching in sustainable ways. 2000-2014 ITHAKA. All Rights Reserved. JSTOR, the JSTOR logo, JPASS, and ITHAKA are registered trademarks of ITHAKA. JSTOR. www.jstor.org/JSTOR is a digital library of academic journals, books, and primary sources.
Questia.com - Questia - Official Site‎. Διαφ.www.questia.com/‎ Full-text books, journals, articles at the Questia Online Library. 1000s of reliable sources • Easy to use online reader. Best Consumer Information Resource (Finalist) – 2014 SIAA CODiE Awards. www.questia.com.

Perseus Digital Library
The Cambridge Companion to ARCHAIC GREECES Edited by H. A. Shapiro The Johns Hopkins University Cambridge Collections Online Cambridge University Press, 2009.

TLG=Thesaurus Lingua Graeca=Θησαυρός Ελληνικής γλώσσας.

KENTPON ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΡΩΜΑΪΚΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΟΣ
KENTPON ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΡΩΜΑΪΚΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΟΣ ΕΘΝΙΚΟΝ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ 22 M. M. B. HATZOPOULOS. I A HISTORICAL AND EPIGRAPHIC STUDY. ATHENS 1996…

Rome's World: The Peutinger Map Reconsidered. books.google.gr/. Richard J. A. Talbert - 2010
THE CAMBRIDGE ANCIENT HISTORY THIRD EDITION VOLUME I PART 2 EARLY HISTORY OF THE MIDDLE EAST EDITED BY I. E. S. EDWARDS F.B.A. THE LATE C. J. GADD F.B.A. N. G. L. HAMMOND F.B.A. Professor Emeritus of Greek, University of Bristol. CAMBRIDGE. UNIVERSITY PRESS. Cambridge University Press, 2008.
Wikipedia.Halkidiki
Άγιος Μάμας Περιφερειακή Ενότητα Χαλκιδικής -, Πολύγυρος.
Αθηναίος σοφιστής. Δειπνοσοφιστές. LIVRE 7)  Deipnosophistes : livre 8  (LIVRE 9. 11.
Αναδημοσίευση από: defencenet | Φωτό: Witold Rawicz (Wikimedia).
ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ ΤΗΣ ΧΕΡΣΟΝΗΣΟΥ ΚΑΣΣΑΝΔΡΑΣ (Περίληψη). Θεοδ. Μπουλούσης. 
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ. ΘΕΟΛΟΓΙΚΗ ΣΧΟΛΗ. Το Περιβολάκι της επαρχίας Λαγκαδά. Ιστορία- Εκπαίδευση- Παραδόσεις. ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ. ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ. 2012. Η αρχαία γη της Μυγδονίας.
Αρχαία Όλυνθος ζωντανεύει. ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ:  01/11/1998. Μιχάλης Α. Τιβέριος.
Αρχαίες πόλεις της Θράκης (Κουρτίδης Κ. -Σαμοθράκης Αχ.).
ΑΡΧΑΙΟΓΝΩΜΩΝ. ΑΡΧΑΙΑ ΠΟΛΗ & ΑΝΑΣΚΑΦΕΣ ΣΤΟ ΠΟΛΥΧΡΟΝΟ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ  .ΑΡΧΑΙΑ ΠΟΛΗ & ΑΝΑΣΚΑΦΕΣ (ΝΕΑΠΟΛΙΣ ή ΑΙΓΗ ή ΑΙΓΕΣ) ΣΤΟ ΠΟΛΥΧΡΟΝΟ  ΑΛΚΙΔΙΚΗΣ…ΠΟΛΥΧΡΟΝΟ -ΑΝΑΣΚΑΦΕΣ 1977.
Βικιπαίδεια, . Ο Χολομών, ή Χολομώντας.
Βικιπαίδεια. Η Κασσάνδρεια.
Βικιπαίδεια. Η Ορμύλια
ΓΚΙΛΗΣ ΟΔΥΣΣΕΑΣ. Εργασίες. Μελέτες. Κατάλογος έργων ...https://www.scribd.com.7 Απρ 2013 - Αποσπάσματα Για Χαλκιδική, Ποτίδαια. CHALCIDICE, POTIDAEA…
Δήμιτσα. Μαργαρίτου Γ. Αρχαία Γεωγραφία της Μακεδονίας.  Μέρος Δεύτερον Τοπογραφία. Αθήνησι 1874.
ΕΘΝΙΚΟΝ ΙΔΡΥΜΑ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ 22 M. M. B. HATZOPOULOS. MACEDONIAN INSTITUTIONS UNDER THE KINGS. I A HISTORICAL AND EPIGRAPHIC STUDY. ATHENS 1996. Strabo.
Έθνος της Κυριακής, 2001 – 2002) (τελευταία επεξεργασία, 1.4.2011.
Θεοπομπός. Hoffmann descript, Chalc. Thrac. P. 16.
Θουκυδίδης 5ος αιώνας π. Χ.  Ιστορία. 1.57.4.2
ΙΣΤΟΡΙΚΗ  ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΚΑΙ  ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΑ ΟΡΙΑ ΤΗΣ ΘΡΑΚΗΣ Ο άνθρωπος του Σπηλαίου Πετραλώνων Χαλκιδικής
Κ. Κουρτίδου. Κ. Ιστορία της Θράκης 1932. Μενδαίοι,
Κουρτίδου. Κ. Ιστορία της Θράκης 1932.ΟΡΙΑ ΚΑΙ ΦΥΣΙΣ ΤΗΣ ΘΡΑΚΗΣ.
Καλλισθένης ιστορικός. 4ος π. Χ. αιώνας.   Απόσπασμα. 2b,124,F.57.1 STOB. III 7, 67  [PLUT.] Parall, 8 p. 307 D™
 Κρασανάκης. ΟΙ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ΚΑΙ ΤΑ ΜΝΗΜΕΙΑ  ΜΑΡΤΥΡΟΥΝ ΟΤΙ  ΟΙ ΑΡΧΑΙΟΙ ΜΑΚΕΔΟΝΕΣ ΗΣΑΝ ΕΛΛΗΝΕΣ. 4. Η ΧΩΡΑ ΚΑΙ Η ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ ΤΩΝ ΜΑΚΕΔΟΝΩΝ.
Λήμματα-Αποσπάσματα από εγκυκλοπαίδεια ΔΟΜΗ
Λήμματα-αποσπάσματα από λεξικό Πάπυρος.
ΜΕΤΑΛΛΕΙΑ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ. ΜΕΛΕΤΕΣ – ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ. ΤΑ ΜΑΔΕΜΟΧΩΡΙΑ.
 Οδοιπορικό στην προϊστορική Μακεδονία, Α. Παπαευθημίου-Παπανθμου – Α. Πηλαλη-Παπαστεργου, εκδ. Παρατηρητής.
ΟΙ ΡΩΜΑΙΟΙ ΚΑΙ Η ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ. ΔΗΜΗΤΡΗ Κ. ΣΑΜΣΑΡΗ.
ΟΙ ΡΩΜΑΙΟΙ ΚΑΙ Η ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ. ΔΗΜΗΤΡΗ Κ. ΣΑΜΣΑΡΗ…
ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΥ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΥ ΣΥΜΠΟΣΙΟΥ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑΣ ΤΗΣ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ ΠΟΛΥΓΥΡΟΣ, 7—9 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 1984 ΧΡΟΝΙΚΑ ΤΗΣ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ, ΠΕΡΙΟΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ. ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ.ΣΤΡΑΤΩΝΙ. AΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ.
Πρωτοψάλτη Σ.  και κυρίως την αρχιτεκτόνισσα - αναστηλώτρια της ΙΣτ' Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων Φ. Αθανασίου… Πρώιμη Εποχή του Χαλκού (3.500-2.200 π.Χ.).
Σισμανίδης 1998γ Κ. Σισμανίδης, «Η Χαλκιδική κατά τους αρχαϊκούς, κλασικούς και ελληνιστικούς χρόνους», στο: Πρακτικά Ημερίδας με θέμα ‘Η ιστορία της Χαλκιδικής’, Σίβηρη Κασσάνδρας, 16 Νοεμβρίου 1997, Θεσσαλονίκη 1998, 55-8.

ΣΥΛΛΟΓΗ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΩΝ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΤΗΣ ΘΡΑΚΗΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ - ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ
ΣΥΛΛΟΓΗ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΩΝ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΤΗΣ ΘΡΑΚΗΣ. Θρακική Εστία Θεσσαλονίκης.
Τρικούπης, Σπυρίδων, 1788-1873. Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως. Σπυρίδωνος Τρυκούπη.1860.
Χαλκιδική. LivePedia.gr Ιστορία.
ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ ΝΟΜΟΣ. Η ιστορία του νομού. Αποικιακός παράδεισος.




Χάρτες  τοπωνυμίων της Χαλκιδικής κατά την αρχαιότητα 



Αρχαία τοπωνύμια της Χαλκιδικής. Πόλεις, πολίχναι, κώμαι. Ποταμοί, λίμνες, βουνά. Θάλασσες, κόλποι, ακρωτήρια. Αναλύονται 140 τοπωνύμια.



Περιεχόμενα

ΠΗΓΕΣ 3
Αρχαία τοπωνύμια της Χαλκιδικής. Πόλεις, πολίχναι, κώμαι. Ποταμοί, λίμνες, βουνά. Θάλασσες, κόλποι, ακρωτήρια. Αναλύονται 140 τοπωνύμια. 10
ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ 21
Πρώτες αναφορές στα κλασικά ελληνικά κείμενα για Χαλκιδική. 21
ΑΘΩΣ 39
ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ 44
ΑΓΙΟΣ ΜΑΜΑΣ 45
ΑΙΓΑΙ ΑΙΓΗ 47
ΑΙΝΕΙΑ 50
ΑΚΑΝΘΟΣ 53
ΑΚΡΟΘΩΟΣ ΑΚΡΟΘΩΟΙ 58
ΑΚΤΗ 59
ΑΜΜΙΤΗΣ ποταμός 62
ΑΜΠΕΛΟΣ 63
ΑΝΘΕΜΟΥΣ 63
ΑΝΤΙΓΟΝΕΙΑ 67
ΑΡΓΙΛΟΣ 70
Αρέθουσα Αρεθούσα. 73
ΑΡΝΑΙ 76
ΑΣΣΑ 79
ΑΣΣΗΡΟΣ, ΑΣΣΗΡΙΤΗΣ Άσσα ή Άσσηρα (=CAssera).Βλέπε και ΑΣΣΑ 80
ΑΦΥΤΙΣ, ΑΦΥΤΟΣ, ΑΘΥΤΟΣ, Αφετος, Αθετος, . 83
ΑΠΟΛΛΩΝΙΑ 87
ΑΥΛΩΝ Βλέπε και Στρυμονικό, Ρυχίος ποταμός, Ρεντίνα 91
ΒΟΘΩΝΑΣ 92
ΒΟΤΙΑΙΑ ΒΟΤΙΚΗ 92
ΒΡΕΑ 95
ΓΑΛΗΨΟΣ 99
ΓΙΓΩΝΟΣ 101
ΔΕΡΙΣ ΔΕΡΡΑ 104
ΔΙΚΑΙΑ 106
ΔΙΟΝ 110
ΕΥΡΥΔΙΚΗ ΚΑΣΣΑΝΔΡΕΙΑ 110
ΘΕΡΑΜΒΟΣ ΘΕΡΑΜΒΗ 112
ΘΕΡΜΑΪΚΟΣ 115
ΘΕΡΜΗ 118
ΘΥΣΣΟΣ 121
ΚΑΛΑΜΑΡΙΑ 122
ΙΤΑΜΟΣ ΒΟΥΝΟ 124
ΚΑΛΙΝΔΟΙΑ 124
ΚΑΝΑΣΤΡΑΙΟΝ, ΚΑΝΙΣΤΡΟ, ακρωτήριον στην Κασσάνδρα, Παλλήνη. 125
ΚΑΝΘΑΡΩΛΕΘΡΟΝ 126
ΚΑΠΡΟΣ 127
ΚΛΕΩΝΑΙ 127
ΚΑΣΣΑΝΔΡΕΙΑ 128
ΚΑΜΨΑ ΚΑΨΑ ΚΥΨΑ ΣΚΑΨΑ 137
ΚΙΣΣΟΣ 137
ΚΛΙΤΑΣ ΚΛΙΤΑΙ 138
ΚΡΙΤΣΑΝΑ ΚΡΙΤΣΙΑΝΑ Κροτζιανά κοντά στην Επανωμή, Καλλικράτεια. 139
ΚΡΟΣΣΑΙΑ ΚΡΟΣΣΑΙΗ  Κρούσιδα  Κρουσσαία 141
ΚΟΥΦΟΣ ΚΩΦΟΣ 145
ΚΟΥΚΟΣ 146
ΚΩΜΒΡΕΙΑ 146
ΛΗΚΥΘΟΣ 147
ΛΙΠΑΞΟΣ 148
ΛΙΣΑΙ 148
Μένδη 148
ΜΑΔΕΜΟΧΩΡΙΑ 153
ΜΗΚΥΒΕΡΝΑ 154
ΜΙΛΚΩΡΟΣ ΜΙΑΚΩΡΟΣ ΜΑΚΩΡΙΟΣ 156
ΜΥΡΙΑΝΔΡΙΟΝ 157
ΜΥΓΔΟΝΙΑ 157
ΝΕΑ ΠΟΛΙΣ ΝΕΑΠΟΛΙΣ 160
ΝΥΜΦΑΙΟ  ΑΚΡΩΤΗΡΙΟ 161
ΟΛΥΝΘΙΑΚΟΣ ΟΛΥΝΘΙΟΣ ΠΟΤΑΜΟΣ 162
Όλυνθος 162
ΟΛΟΦΥΞΟΣ 172
ΟΛΥΜΠΙΑΣ 173
ΟΠΙΚΙΑ 174
ΟΥΡΑΝΟΥΠΟΛΙΣ 174
ΠΑΛΑΙΩΡΙΟ 175
ΠΑΛΛΗΝΗ 176
ΠΑΡΘΕΝΟΠΟΛΙΣ 182
ΠΕΤΡΑΛΩΝΑ 183
Πίλωρος 185
ΠΙΝΑΚΑΣ 185
ΠΟΣΕΙΔΙ ΠΟΣΕΙΔΙΟΝ 186
Ποτίδαια 187
Rhamioi 200
ΡΑΙΚΗΛΟΣ 200
ΡΕΒΕΝΙΚΙΑ Αραβανίκαια Ποκρεντού,  Τιμωτού  Άτουβλων 202
ΡΕΝΤΙΝΑ ΑΡΤΕΜΙΣΙΟΝ 203
Ρηχίος ποταμός 205
Σάνη Άθω 205
Σάνη Κασσάνδρας 206
ΣΑΡΔΩΝΟΣ ΠΟΤΑΜΟΣ 207
ΣΑΡΤΗ 207
ΣΕΡΜΥΛΗ Ερμυλία Ορμηλία Ορμύλια 208
Σιθωνία 210
Σιθωνία 214
ΣΙΘΩΝ 214
ΣΙΝΟΣ 215
ΣΙΠΤΗ 216
ΣΚΙΘΑΙ ΣΚΥΘΑΙ 217
ΣΚΙΩΝΗ 218
ΣΚΩΛΟΣ ΣΤΩΛΟΣ 221
ΣΜΙΛΑ 222
Σπάρτωλος 223
Στάγειρα 226
ΣΤΡΑΤΩΝΙ 228
ΣΤΡΑΤΟΝΙΚΗ 230
ΣΤΡΑΤΟΝΙΚΟ 232
ΣΤΕΦΑΝΙΝΑ 233
ΣΤΡΕΨΑ 233
ΣΥΓΓΙΤΙΚΟΣ ΚΟΛΠΟΣ ΣΥΓΓΙΤΙΚΟΣ ΚΟΛΠΟΣ 235
ΣΙΓΓΟΣ 236
ΣΩΛΗΝΑΣ 237
ΤΟΡΩΝΗ 238
ΦΛΕΓΡΑ 243
ΦΟΥΣΚΟΥΛΟΥ ΦΥΣΚΕΛΑ 246
ΧΑΒΡΙΑΣ  ΠΟΤΑΜΟΣ 247
ΧΑΡΑΔΡΙΑ ΧΑΡΑΔΡΟΥΣ 247
ΧΟΛΟΜΩΝ  ΧΟΛΟΜΩΝΤΑΣ ΥΨΙΖΩΝΟΣ  ΚΑΙ Στρεμπενίκος 248
Colonia Iulia Augusta Cassandrensis 249
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ 250


Αλφαβητική ταξινόμηση

Brill’s Companion to Ancient Macedon. Studies in the Archaeology and History of Macedon, 650 bc–300 ad Edited by Robin J. Lane Fox. LEIDEN BOSTON 2011. CHALCIDICE B. Tsigarida The first inhabitants of the CHALCIDICE were called “Thracians” by the Greeks in the south. Hekataios called it _η εν  Θράκη χερρόνησος (the peninsula in Thrace). Thucydides used the name CHALCIDICE to denote the southwestern part of the main peninsula, the land of the Chalcidians (Thuc. 1.65.2), but the name CHALCIDICE was used for the whole peninsula only from the second century ad onwards.

Δύο πολύ βασικές σημειώσεις εδώ πρέπει να γίνουν.

Η Χαλκιδική βρίσκονταν στην τότε ονομαζόμενη Θράκη.
Από τη Βικιπαίδεια. Οι Θράκες εμφανίζονται στην Ιλιάδα του Ομήρου ως σύμμαχοι των Τρώων με αρχηγούς τον Ακάμα και τον Πήρο ή Πήρρο. Αργότερα στη Ιλιάδα έκανε την εμφάνιση του και ένας άλλος βασιλιάς, ο Ρήσος, ο οποίος σκοτώθηκε μετά από νυχτερινή επιδρομή που έκανε ο Διομήδης και ο Οδυσσέας στο στρατόπεδο των Τρώων. Ένας άλλος μυθολογικός βασιλιάς των Θρακών ήταν ο Κισσεύς, ο οποίος ζούσε στη δυτική τότε Θράκη και μετέπειτα Μακεδονία, ο οποίος ήταν πατέρας του Τρώα πρεσβύτερου Αντήνορα. Η Ομηρική Θράκη εκτεινόταν ως τον Αξιό ποταμό δυτικά, τον Ελλήσποντο και την Μαύρη Θάλασσα ανατολικά… Ονομάζονται δε «Θρήικες ακρόκομοι». Ο Ηρόδοτος θεωρεί τους Θράκες ως τον πολυπληθέστερο μετά τους Ινδούς λαό του αρχαίου κόσμου. Το ίδιο υποστηρίζει και ο περιηγητής Παυσανίας. Ο γεωγράφος Στράβων (2ος μ.Χ. αιώνας) υπολογίζει τους Θράκες σε 2.000.000 και τους χωρίζει σε 22 φυλές …

Σημειώνω την ύπαρξη  ονομάτων πόλεων που συμπίπτουν όπως:

Αίγαι και Αίγη. Αιγά ή Αιγαία, Αίγαι, Αίγη. Εγκ. ΔΟΜΗ. Αιγά ή Αιγαία. .Πόλη της χερσονήσου Παλλήνης (Κασσάνδρας) της Χαλκιδικής, κοντά στην Ποτίδαια. Παράλιος πόλη της Αχαΐας στον Κορινθιακό Κόλπο, που αναφέρεται από τον Όμηρο με την Ελίκη για τις προσφορές της προς τον Ποσειδώνα. Εκεί γαλουχήθηκε ο Ζευς από μια άγρια κατσίκα, σύμφωνα με μια μυθολογική εκδοχή. Ερημώθηκε από μια επιδημία, κατά τον Παυσανία.Αρχαιότατη ονομασία της Έδεσσας, στη Μακεδονία.

Αντιγόνεια στη Χαλκιδική και Αντιγόνεια … Αίλιος Ηρωδιανός. Καθολική προσωδία. vol. 3.1”, Ed. Lentz, A. Leipzig: Teubner, 1867, Repr. 1965. Part+volume 3,1, page 272, line 3.
Βοιωτίας ἀρχαιοτάτη καὶ διὰ τοῦ <ε> καὶ διὰ τῆς <αι> διφθόγγου. <Θυῖα. μυῖα>.  Τὰ εἰς <α> συνεσταλμένον μονογενῆ ὑπὲρ δύο συλλαβὰς παραλήγοντα   τῇ <αι> διφθόγγῳ προπαροξύνεται, <Νίκαια> πόλις, <νικαία> δὲ τὸ θηλυκὸν τοῦ νικαῖος. ἔστι δὲ Νίκαια πόλις Βιθυνίας, Βοττιαίων ἄποικος. ἐκαλεῖτο δὲ πρότερον Ἀγκώρη, εἶτα Ἀντιγόνεια, ὕστερον δὲ ἀπὸ τῆς Λυσιμάχου γυναικὸς Νίκαια μετεκλήθη. δευτέρα τῶν Ἐπικνημιδίων Λοκρῶν. τρίτη ἐν Ἰλλυρίδι. τετάρτη ἐν Ἰνδοῖς. πέμπτη ἐν Κύρνῳ τῇ νήσῳ. ἕκτη ἐν Λεύκτροις τῆς Βοιωτίας. ἑβδόμη Κελτικῆς, Μασσαλιωτῶν ἄποικος. ὀγδόη Θρᾴκης. εἰσὶ δὲ καὶ ἄλλαι. <Δίπαια> πόλις Ἀρκαδίας ἡ καὶ Διπαιεύς. <Δίκαια> πόλις Θρᾴκης ἀπὸ Δικαίου τοῦ Ποσειδῶνος·

Απολλωνία στη βόρειο Χαλκιδική και Απολλωνία στην Ιλλυρία.

 Γαληψός στη βόρειο Χαλκιδική και Γαληψός στο νότιο Παγγαίο προς Καβάλα.

Δίκαια στην Παλλήνη και Δίκαια Η «Δίκαια παρ' Αβδερα».

Δίον στην Πέλλα και Δίον στον Άθω.

Σάνη στον Άθω και Σάνη στην Παλλήνη.

Βέροια και Βρέα. Το θέμα με την Βέροια και Βρέα στην κεντρική Χαλκιδική.  Αναφορά με αντιδράσεις στον Θουκυδίδη.


  • Δημιούργησα έναν αναλυτικό-αλφαβητικό πίνακα περιεχομένων.
  • Επίσης ένα πολύ αναλυτικό ευρετήριο.
  • Η εργασία αυτή είναι συμπληρωματική άλλης παρόμοιας με τίτλο: ΓΚΙΛΗΣ ΟΔΥΣΣΕΑΣ. Χαλκιδικη Πόλεις και πολίσματα. 2010.
  • Μια άλλη εργασία για τις πόλεις και τα πολίσματα της Χαλκιδικής είναι και η παρακάτω. Προσοχή στην εργασία αυτή κυρίως υπάρχουν αποσπάσματα από Έλληνες κλασσικούς.

ΟΔΥΣΣΕΑΣ Κ. ΓΚΙΛΗΣ Επιμέλεια. Πόλεις και πολίσματα της  Χαλκιδικής. Στα κλασικά Ελληνικά και Βυζαντινά κείμενα. Θεσσαλονίκη 6/2007. Εισαγωγικό σημείωμα. 


Μια πρώτη σημείωση. Τα όρια της αρχαίας Θράκης και της Χαλκιδικής δεν συμπίπτουν με τα σημερινά γεωγραφικά όρια της περιοχής.
Αυτή είναι μια απόλυτα αναγκαία αρχική και διευκρινιστική σημείωση. Μια ακόμα σημείωση αφορά αυτά τα αποσπάσματα που συγκεντρώνω και παρουσιάζω εδώ.

Δεν πρόκειται για εξαντλητική παράθεση όλων των αποσπασμάτων που συναντάμε στους αρχαίους κλασσικούς. Αυτό θα απαιτούσε πολύ μεγάλο χώρο.
 
Μια επιλεκτική κατά συγγραφέα επιλογή έκανα.
 
Έχω εντοπίσει και παραθέτω αποσπάσματα από περίπου 50 πόλεις και πολίσματα της αρχαίας Χαλκιδικής. Εργαλεία δουλειάς για την προσπάθεια αυτή:
Το Internet.
Το πρόγραμμα TLG=Thesaurus Lingua Graeca=Θησαυρός της ελληνικής γλώσσας.
Το πρόγραμμα Perseus.
Το πρόγραμμα TLL=Thesaurus Lingua Latina=Θησαυρός Λατινικής Γλώσσας.
To Project Gutemberg με 17.000, περίπου κείμενα.
Τα Sites των Δήμων Χαλκιδικής, της Νομαρχίας Χαλκιδικής.
Το πρόγραμμα του ΕΚΕΒΙ, Biblionet.gr.  με χιλιάδες τίτλους βιβλίων.
Την Ιστορία του Ελληνικού έθνους του Κ. Παπαρρηγόπουλου.
Το 4τομο έργο του Μαργαρίτη Δήμιτσα.
Και από τα παραπάνω έργα και από άλλα σημεία στο Internet, που κάθε φορά ονομάζω, πήρα στοιχεία και υπομνηματίζω πολλές έννοιες.
Ο πίνακας περιεχομένων όπως και αλλού αναφέρω μπορεί να θεωρηθεί και αναλυτικό ευρετήριο:Πόλεων-πολισμάτων αλφαβητικά.
Συγγραφέων που περιέχουν αναφορές.
Έργα των παραπάνω συγγραφέων, με τις αναφορές και αναφορά στην συγκεκριμένη παράγραφο και κεφάλαιο.
Προς το τέλος παραθέτω ενδεικτική βιβλιογραφία(αλλοιώς θα χρειαζόμουν ένα ξεχωριστό τόμο) και ένα αρκετά πλήρες ευρετήριον λέξεων, εννοιών, πόλεων, πολισμάτων, κυρίων ονομάτων.


Αισθάνομαι την ανάγκη να σημειώσω ότι τέτοια αναγνώσματα, ίσως δεν είναι και τόσο απολαυστικά. Σίγουρα όμως περιέχουν στοιχεία και πολύ πλούσιες πληροφορίες και γνώσεις.


 
ΣΥΛΛΟΓΗ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΩΝ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΤΗΣ ΘΡΑΚΗΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ - ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ 

ΑΝΤΙ ΠΡΟΛΟΓΟΥ 

Επεξηγούμε ότι με τα στοιχεία Ιστορίας και Γεωγραφίας της Θράκης που παραθέτουμε, προσπαθούμε να δώσουμε μία γενική εικόνα της Θράκης, από την Αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Δεν είμαστε ιστορικοί και δεν γράφουμε ιστορία, απλά συγκεντρώνομε και παραθέτουμε ιστορικά στοιχεία από τον Όμηρο, τον Ηρόδοτο, Θουκυδίδη,  Στράβωνα και άλλους Αρχαίους Έλληνες φιλόσοφους και ιστορικούς.

… Οι Πελασγοί ήταν πανάρχαιος λαός που πρωτοκατοίκησε στη Χερσόνησο του Αίμου: Αυτόχθονες Πρωτοέλληνες. Γενάρχης των Πελασγών ήταν ο αυτόχθονας Πελασγός, γηγενής Αρκάς, υιός του Δία και της Νιόβης και πατέρας του Λυκάονα. Στην Αρκαδία κτίστηκε η πρώτη πόλη της εποχής, υπόδειγμα κατασκευής, η Λυκόσουρα.   Πελασγοί από τη Θεσσαλία και Ήπειρο μετανάστευσαν από τις Πανάρχαιες Εστίες τους προς Βορρά: Θερμαϊκό και Άθω, προς ανατολάς: στη Θρακική Χερσόνησο, παράλια Μικράς Ασίας και Νησιά του Αιγαίου και προς νότο: Βοιωτία, Αττική, Αργολίδα και Αρκαδία. Δια τούτο η Θεσσαλία ονομαζόταν (κατά το Στράβωνα Ε.) Πελασγιώτις. Ονομαζόταν δε η Θεσσαλία προηγουμένως και Πελασγικό Άργος και Πελασγία από τον Βασιλιά της Πελασγό, καθώς και η Πελοπόννησος η οποία ονομαζόταν πρότερον Απία. Κατά τον Ηρόδοτο (Β. 56)  η Ελλάδα και κατά τους Ιστορικούς ακόμη χρόνους ονομαζόταν Πελασγία «της νυν Ελλάδος πρότερον δε Πελασγίας καλουμένης».


ΙΣΤΟΡΙΚΗ  ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΚΑΙ  ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΑ ΟΡΙΑ ΤΗΣ ΘΡΑΚΗΣ Ο άνθρωπος του Σπηλαίου Πετραλώνων Χαλκιδικής, ηλικίας 240.000-700.000 ετών και κατά άλλους  150.000, άλλες παρόμοιες περιπτώσεις ανά την Ελλάδα που φέρνουν στην επιφάνεια οι ανασκαφές και η επιστήμη γενικά, αποδεικνύουν ότι στη Θράκη υπήρχε ζωή προ χιλιάδων ετών. Τονίζεται ότι στη Χαλκιδική κατοικούσαν οι Σίθωνες/Μύγδονες Θράκες και όχι Μακεδόνες όπως λανθασμένα γράφουν πολλοί. Η Χαλκιδική  κατΑκτήθηκε από τους Μακεδόνες κατά το 357-347 π.χ. από τον Φίλιππο Β΄ αλλά οι πόλεις της και οι Αποικίες των Νοτίων Ελλήνων συνέχισαν να ονομάζονται Θρακικές. Αρχαιολογικά ευρήματα σε διάφορες περιοχές, αποδεικνύουν την ύπαρξη ζωής  στη Θράκη από την  παλαιολιθική εποχή. Ενδεικτικά αναφέρονται τα ευρήματα του Άρδα και Μακροποτάμου της Ροδόπης που δείχνουν ανθρώπινη ύπαρξη κατά την παλαιολιθική εποχή. … Τα όρια της Θράκης κατά την Αρχαιότητα ήταν ο ποταμός Δούναβης (Ίστρος) προς Βορρά (σημερινά σύνορα Ρουμανίας-Βουλγαρίας), αλλά και πέραν αυτού, το Αιγαίον Πέλαγος προς νότο, ο Εύξεινος Πόντος προς Ανατολάς, ο Πηνειός ποταμός προς τα Νοτιοδυτικά (τουτέστιν ένα μέρος της σημερινής  Θεσσαλίας-Περραιβία  ανήκε στην Αρχαία Θράκη),το Βέρμιο όρος  προς τα Δυτικά(κατοικούσαν εκεί Βρύγες Θράκες) και Βορειοδυτικά μέχρι την Ιλλυρία κατοικούσαν οι Παίονες Θράκες και βορειότερα οι ΘρακοΔαρδανοί, όπου υπήρχαν οι πόλεις Σκούποι ή Σκόποι (τα σημερινά Σκόπια), Γενέτειρα του Ιουστινιανού και Ναϊσσός (η σημερινή Νίσσα της Σερβίας), γενέτειρα του Μεγάλου Κωνσταντίνου. … Τα ίδια λέει και ο Στράβων στο Ζ΄ βιβλίο σελ.329 «Κατέχον δε την Χώραν ταύτη (Ημαθία) Ηπειρωτών τινές και Ιλλυριών, το δε πλείστον Βοττιαίοι και Θράκες. Θρακών δε, Πίερες μεν ενέμοντο την Πιερία και τα περί τον Όλυμπο, Παίονες δε τα περί τον Άξιον Ποταμόν και την καλουμένη δια τούτο Αμφαξίτιν, Ήδωνες δε και Βισάλται την λοιπή μέχρι Στρυμόνος». Αυτή τη Θράκη των Ελλήνων Θρακο-Πελασγών ο Όμηρος τη μνημονεύει ως Χώρα εύφορη «εριβώλαξ» Υ΄485, κτηνοτρόφο Ίλ. Λ΄222 ,ιππότροφο «Θρήκες ιπποπόλοι»,Ξ΄228 και πολύοινο (παρήγαγε πολλά κρασιά)(Ίλ.Ι΄72 και Όδ.ί194-196). Κατά τον Ηρόδοτο τα σύνορα της Θράκης δυτικά εκτείνονταν και μέχρι τη χώρα των Ιλλυριών (Αλβανία) και βόρεια μέχρι τον Ίστρο ποταμό (Δούναβη) που χώριζε τη Θράκη από τη Σκυθία (ιν:99). Ο Ίστρος ή Δούναβης ποταμός υπήρξε  το   βόρειο  σύνορο της Ενιαίας Θράκης  επί 1123 χρόνια. Η συνολική έκταση της Αρχαίας Θράκης υπερέβαινε τα 200.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα…

Κ. Κουρτίδου. Ιστορία της Θράκης 1932.ΟΡΙΑ ΚΑΙ ΦΥΣΙΣ ΤΗΣ ΘΡΑΚΗΣ. Η ΘΡΑΚΗ ωνομάζετο με την αρχαία ποιητικήν γλώσσαν Θρηικίη και Θρήκη, εξετείνετο δε κατά την παναρχαίαν περίοδον της Ελληνικής Ιστορίας, δηλαδή την προομηρικήν και την ομηρικήν εποχήν, γενικώς από τον Πηνειόν ποταμόν μέχρι του Ευξείνου Πόντου και του Ίστρου (Δουνάβεως) και πολύ πέραν αυτού. Συμπεριλαμβάνετο λοιπόν εις την Θράκην η βόρειος Θεσσαλία, δηλαδή η Περραιβία, ο Όλυμπος και η Νότιος Μακεδονία, ήτις ήτο τότε γνωστή με το ιδιαίτερον όνομα Πιερία. Ή νότιος Μακεδονία ωνομάζετο προηγουμένως Ημαθία, χαριτωμένη χώρα, καθώς την χαρακτηρίζει ο Όμηρος, υπήρχε δε και πόλις Ημαθία. Αργότερον έλαβε το όνομα Πιερία από ένα αρχαίον ηγεμόνα των Μακεδόνων, τον Πίερον. Την χωράν αυτήν την κατείχον μερικοί Ηπειρώται και Ιλλυριοί, το δε περισσότερον μέρος αυτής Βοττιαίοι και θράκες, οι μεν Βοττιαίοι καταγόμενοι, ως λέγουν, εκ Κρήτης, εκ των θρακών δε, οι μεν Πίερες ενέμοντο την Πιερίαν και τα περί τον Όλυμπον μέρη, οι δε Παίονες τα περί τον Αξιόν και οι Ηδωνοί και οι Βισάλται την λοιπήν μέχρι του Στρυμόνος ποταμού χώραν. Τοιουτοτρόπως τα νότια όρια της πανάρχαιας Θράκης ήσαν ο Πηνειός ποταμός, το Αιγαίον πέλαγος, ο Ελλήσποντος και η Προποντίς. Τα δυτικά όρια αυτής ήτο το όρος Βέρμιον, το οποίον κατά την αρχαιοτάτην εκείνην εποχήν το κατείχον οι Βρίγες θράκες. Είχε δε το Βέρμιον κατά την αρχαιότητα και μεταλλεία χρυσού. Τα ανατολικά όρια της Θράκης ήτο ο Εύξεινος Πόντος. Τα δε βόρεια κυρίως μεν ήτο ο Δούναβης μέχρι των εκβολών του, αλλά και μέγιστον μέρος της άνωθεν του Ίστρου ευρισκομένης χώρας εθεωρείτο Θράκη, όπου κατοικούσαν οι Γέται και οι Δακοί ή Δάκες, ομόγλωσσα θρακικά έθνη.
Κ. Κουρτίδου. Ιστορία της Θράκης 1932. Προς νότον της Μυγδονίας χωριζόμενη άπ' αυτήν δια της λίμνης Βόλβης ευρίσκεται ή Χαλκιδική χερσόνησος, εις την οποίαν κατά την άρχαιοτάτην έποχήν διέμενον οι Σίθωνες Θράκες. Άργότερον ή Χαλκις και ή Ερέτρια της Ευβοίας έστειλαν και έκτισαν εις αυτήν περί τάς τριάντα Ελληνικάς αποικίας. Οι κάτοικοι των πόλεων αυτών εκβληθέντες συνήλθον κατά το πλείστον εις την πόλιν Όλυνθον, ή οποία έγινε διάσημος κατά τον Πελοποννησιακόν πόλεμον. Δεν θα πραγματευθώμεν περί των Χαλκιδικών τούτων πόλεων, των οποίων οι κάτοικοι γενικώς έλέγοντο «οι εν Θράκη Χαλκιδείς», διότι ανήκουν μάλλον εις την Μακεδονικήν ιστορίαν. Εις δε την μικράν χερσόνησον του Άθω εις μεν τον λαιμόν αυτής ήτο κτισμένη ή Ελληνική αποικία ΣΑΝΗ, πέραν δε της Σάνης ήσαν αί μικταίΘρακοελληνικαι ή Πελασγοελληνικαί πόλεις ΔΙΟΝ, ΟΛΟΦΥΞΟΣ, ΘΥΣΣΟΣ,' ΚΛΕΩΝΑΙ και ΑΚΡΟΘΩΟΝ. Εις τάς πέντε αυτάς πολίχνας του Άθω οι κάτοικοι ήσαν κατά το πλείστον Πελασγοί (εξ εκείνων, οι όποιοι υπό το όνομα Τυρρηνοί ή μάλλον Τυρσηνοί είχον κατοικήσει την Λήμνον και κατόπιν τάς Αθήνας), επίσης δε Βισάλται, Κρηστωναίοι και Ήδωνες. Ωστε κατά τον Θουκυδίδην οι κάτοικοι των πόλεων αυτών ήσαν άποικοι Έλληνες, Πελασγοί και Θράκες, ωμιλούσαν δε την Έλληνικήν, Πελασγικήν και Θρακικήν γλώσσαν. Ό γεωγράφος Σκυλαξ ό Καρυανδεύς, τον όποιον εις πολλά ακολουθεί ό Στράβων, σχετικά προς τάς πόλεις αυτάς του Άθω λέγει «Δίον Έλληνίς, θύσσος Ελληνίς, Κλεωναί Έλληνίς, Χαραδρούς Έλληνίς, Ολόφυξος Έλληνίς». Οι κάτοικοι δηλαδή των πόλεων τούτων κατ' αυτόν ήσαν Έλληνες. Σημειώνει δέ και άλλην πάλιν, ην ονομάζει Χαραδρούν. Ό Στράβων λέγει, οτι την χερσόνησον του Άθω εκατοίκησάν τίνες των εκ Λήμνου Πελασγών, διαιρεθέντες εις πέντε πολίσματα. Περισσότερον όμως φαίνεται πιθανωτέρα ή γνώμη, οτι μάλλον από την χερσόνησον του Άθω μετηνάστευσαν οί Πελασγοί εις την Λήμνον. Διόδωρος δε ο Σικελιώτης λέγει, οτι εις την παραλίαν εκείνην, την καλουμένην Ακτήν, υπήρχον πέντε πόλεις, εκ των οποίων αί μεν Έλληνικαι ήσαν αποικίαι των Ανδρίων, αί δε άλλαι είχον οχλον δίγλωσσων | βαρβάρων Βισαλτικών. Δηλαδή φαίνεται, οτι τάς πόλεις αύτάς τάς έκτισαν μεν Πελασγοί, άργότερον δε ήλθον εις αυτάς από τάς γειτονικάς χώρας άποικοι Κρηστωναιοι, Πελασγοί, Βισάλται Θράκες, Ηδωνοί Θράκες, ως και Έλληνες.

Πολλές πόλεις, κώμες και πολίχνες της αρχαίας Χαλκιδικής που σήμερα είναι εκτός του Νομού Χαλκιδικής, ήδη υπάγονται στον Ν. Θεσσαλονίνης, από βόρεια. Π. χ. η Στρέψα, σημερινή Πυλαία Θεσσαλονίκης, επίσης Θέρμη, Αινεία κ.λ.π.


ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ

Πρώτες αναφορές στα κλασικά ελληνικά κείμενα για Χαλκιδική.

Για την ελληνικότητα της όλης χερσονήσου της Χαλκιδικής μιλούν οι αρχαίοι γεωγράφοι και ιστορικοί Ηρόδοτος, Θουκυδίδης, Δημοσθένης, Στράβων, ο δε αρχαιότατος γεωγράφος Σκύλαξ ο Κορυανδεύς κατονομάζει (στο «Περίπλους», παρ.16) και πόλεις όπως: «Δίον Ελληνίς», «Κλεωναί Ελληνίς», «Χαράδρια Ελληνίς», «Ολόφυξος Ελληνίς» και «Σάννη Ελληνίς»… From Wikipedia.Halkidiki, also Chalkidiki, CHALCIDICE or Chalkidike (Greek: Χαλκιδική is a peninsula and regional unit of Greece, part of the Region of Central Macedonia in Northern Greece. Ancient sites. Acanthus, Acrothoi, Aege, Alapta, Aphytis, Apollonia, (Chalcidice), Charadrus, Cleonae (Chalcidice), Galepsus, Mekyberna, Mende, Neapolis, CHALCIDICE, Olophyxus, Olynthus, Palaiochori "Neposi" castle, Polichne, Potidaea, Scione, Scolus, Sermylia, Stageira, Spartolus, Thyssus, Torone… Apollonia (Chalcidice) – Snipview. www.snipview.com/.../Apollonia. Chalkidiki CHALCIDICE ... Chalkidiki - Wikipedia, the free encyclopedia ... Acanthus; Acrothoi; Aege; Alapta; Aphytis; Apollonia ( CHALCIDICE) .
JSTOR is a digital library. JSTOR is part of ITHAKA, a not-for-profit organization helping the academic community use digital technologies to preserve the scholarly record and to advance research and teaching in sustainable ways. 2000-2014 ITHAKAJSTOR. www.jstor.org/JSTOR is a digital library of academic journals, books, and primary sources. "CHALCIDICE" (pp. 141-146) From:The Hellenistic Settlements in Syria, the Red Sea Basin, and North Africa.Getzel M. Cohen. Edition: 1 University of California Press (September 2006).
JSTOR is a digital library. JSTOR is part of ITHAKA, a not-for-profit organization helping the academic community use digital technologies to preserve the scholarly record and to advance research and teaching in sustainable ways. 2000-2014.Two Prehistoric Sites in Chalcidice. W. A. Heurtley, C. A. R. Radford. The Annual of the British School at Athens, Vol. 29 (1927/1928), pp. 117-186…
Some Red-Figure Vase-Painters of the Chalcidice. Ian McPhee. The Annual of the British School at Athens, Vol. 76 (1981), pp. 297-308.
ΟΔΥΣΣΕΑΣ Κ. ΓΚΙΛΗΣ.  Επιμέλεια συλλογής και αξιοποίησης. Αποσπάσματα από το βιβλίο:  ASPECTS OF GREEK HISTORY.  750–323 BC.  A Source-Based Approach. Second Edition. Terry Buckley. First edition published 1996 by Routledge. Taylor & Francis e-Library, 2010. Θεσσαλονίκη 2012. Συγκέντρωσα αποσπάσματα που αναφέρονται σε αρχαίες πόλεις και τόπους της Χαλκιδικής.  Anthemus, Acanthus, Aphytis. Athenians, Chalcidian League. Chalcidians, Chalcidice, Corinth, Corinthians, isthmus, Macedonia, Mende, Olynthian, Pallene, Peloponnesian War, Pericles, Potidaea, Potidaeans, Scione, Spartan, Therma, Thrace, Torone…

A COMPANION TO THE CLASSICAL GREEK WORLD. Edited by
Konrad H. Kinzl. 2006 by Blackwell Publishing Ltd. Brill’s Companion to Ancient Macedon. Studies in the Archaeology and History of Macedon, 650 bc–300 ad Edited by Robin J. Lane Fox. LEIDEN BOSTON 2011. 84 αναφορές για Χαλκιδική. Chalcidiece. CHAPTER 7 CHALCIDICE. B. Tsigarida. Some scholars,2 following the historian Polybius,3 believe that the areawas named after settlers from Chalkis on Euboia. Other scholars have argued from Herodotus’ repeated reference to a Χαλκιδικόν γένος that this entity was a Greek group who settled in the area during the migrations of the second millennium (Hdt. 7.185), and therefore the name CHALCIDICE was not related to Chalkis on Euboea.
Chalcidice: Agios Nikolaos, Chalkidiki, Polygyrow, Sithonia, Books LLC. Publisher: General Books LLC. Publication date: 5/20/2010. Overview. Purchase includes free access to book updates online and a free trial membership in the publisher's book club where you can select from more than a million books without charge. Chapters: Agios Nikolaos, Chalkidiki, Chalkidiki, Polygyros, Greek National Road 67, Pefkochori, Sithonia, Dialect of Chalkidiki, Chaniotis, Paliouri, Chalkidiki, Ouranopolis, Polychrono, Flogita, Agia Paraskevi, Chalkidiki, Nea Skioni, Arnaia, Stagira-Akanthos, Kallikrateia, Nea Heraklia, Moudania, Greece, Kassandra, Chalkidiki, Anthemountas, Panagia, Chalkidiki, Stagira, Ormylia, Triglia, Zervochoria, Pallini, Chalkidiki, Archaeological Museum of Polygyros. Excerpt: Agia Paraskevi (Greek : ) is a village located in the southeast of the peninsula of Cassandreia and Chalkidiki (also a prefecture ) in Greece . The population in 2001 was 361 for the village and 449 for the municipal district, the elevation is 10 m. It is located around 110 km SE of Thessaloniki . Forests dominate the area around Agia Paraskevi.Subdivisions Nearest places Information The most famous is that agriculture dominates the industry while tourism dominates by the port area. The most infamous was that on August 26, 2006, a forest fire ravaged Agia Paraskevi and devastated much of the forests and buildings in the outskirts of the area. Several houses and villas were burnt. Hydro was snapped out and roads were closed. All residents were to be evacuated as well as tourists who were to leave the area.Agia Paraskevi was linked with pavement in the mid-20th century, hydro and phone lines soon followed as well as more paved roads in the 1980s.Population Websites (URLs online) See also (online edition) References (URLs online) A hyperlinked version of this chapter is at Agios Nikolaos (Greek ) is a village located 120 kilometers south-east from Thessaloniki on the Chalkidiki peninsula in Macedonia , Greece .Location Agios Nikolaos sits on the north-eastern top of Sithonia peninsula, smallest east-west diameter of Sithonia ....


A COMPANION TO THE CLASSICAL GREEK WORLD. Edited by
Konrad H. Kinzl. 2006 by Blackwell Publishing Ltd. Brill’s Companion to Ancient Macedon. Studies in the Archaeology and History of Macedon, 650 bc–300 ad Edited by Robin J. Lane Fox. LEIDEN BOSTON 2011. CHALCIDICE. 9 M. Kontoleon, “Οι αειναύται της Ερετρίας,” ΑΕ (1963), 1–45; J. Vokotopoulou, “Η Χαλκιδική στους αρχαίους χρόνους,” in J. Vokotopoulou, J. Papangelos et al., Χαλκιδική (Athens, 2002), pp. 35–40; N. G. L. Hammond and G. T. Grifffijith, A History of Macedonia, 2 (Oxford, 1979); N. G. L. Hammond, “The Chalcidians and Apollonia of the Thraceward Ionians,” BSA 90 (1995), 303–15; Tiverios, Greek Colonisation, pp. 4–17, with complete bibliography (see above, note 1).
KENTPON ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΡΩΜΑΪΚΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΟΣ
ΕΘΝΙΚΟΝ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ RESEARCH CENTRE FOR GREEK AND ROMAN ANTIQUITY NATIONAL HELLENIC RESEARCH FOUNDATION ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ 22 DIFFUSION DE BOCCARD -11, RUE DE MEDICIS, 75006 PARIS. M. M. B. HATZOPOULOS. MACEDONIAN INSTITUTIONS UNDER THE KINGS. I A HISTORICAL AND EPIGRAPHIC STUDY. ATHENS 1996. Strabo reports that in order to found Thessalonike, Cassander brought together 26 πολίσματα of Krousis and of the head of the Thermale Gulf; he goes on to mention six of them: Apollonia, Chalastra, Therma, Gareskos, Aineia and Kissos. This passage poses some of the most acute problems of Macedonian topography and historical geography, that cannot be discussed here; for Apollonia, Aineia and Gareskos continue to appear as independent cities long after the synoecism.3 Chalastra, too, makes a doubtful appearance in an inscription from Thessalonike, while the relationship between the latter city and Therma remains highly controversial. A kome of Thessalonike which seems to have passed until recently unnoticed is Perdylos. We know it from the mention of vineyards έν τη Περδυλίσι in a Thessalonikan inscription6 and from the use of the ethnikon Perdylios and Perdylia on funerary inscriptions from Chalkidike.

ΟΔΥΣΣΕΑΣ Κ. ΓΚΙΛΗΣ.  Επιμέλεια συλλογής και αξιοποίησης. Αποσπάσματα από το βιβλίο:  ASPECTS OF GREEK HISTORY.  750–323 BC.  A Source-Based Approach. Second Edition. Terry Buckley. First edition published 1996 by Routledge. Taylor & Francis e-Library, 2010. Θεσσαλονίκη 2012. Συγκέντρωσα αποσπάσματα που αναφέρονται σε αρχαίες πόλεις και τόπους της Χαλκιδικής.  Anthemus, Acanthus, Aphytis. Athenians, Chalcidian League. Chalcidians, Chalcidice, Corinth, Corinthians, isthmus, Macedonia, Mende, Olynthian, Pallene, Peloponnesian War, Pericles, Potidaea, Potidaeans, Scione, Spartan, Therma, Thrace, Torone…
Ancient Greece at Work. An Economic History of Greece. From the Homeric Period to the Roman Conquest. By GUSTAVE GLOTZ WITH FORTY-NINE ILLllSTRATIONS NEW YORK Barnes & Noble, Inc.
First published 1926 Reissued in the United States of America 1965

The Euboic standard had modest beginnings, in Chalcis and Eretria, but later it expanded to a remarkable extent. It was adopted in Corinth and Athens, out of rivalry with Aegina, and Chalcidian colonization and
Corinthian trade opened to it Chalcidice in Thrace, Cyrenaica, and almost the whole of Greater Greece and Sicily.

A glance over a map of the Greek colonies is enough to show the kind of service which this maritime empire was to do. Here and there excrescences appear, jutting inland from the coast. These are the agricultural colonies, which have a comparatively large territory. Chalcidice supplies land to the masses driven out of Eubrea by the privileges of the Hippobotre. Cyrenaica offers its oases and its pasturelands to Dorians from every source.

Chalcis responded to the call ; she needed land for her peasants, wood for her ship-builders and markets for her metal-workers. At the end of the VIIIth century Chalcidice contained thirty-two towns. One of them,
Potidaea, which stood on an isthmus, was naturally a creation of the Corinthians. Almost immediately the Parians rushed to Thasos, rich in gold, and from Thasos on to the mainland close by. The cities of Ionia and Aeolis wanted their share, and the Chians settled at Maroneia, the Clazomenians at Abdera, and the Mytilenreans at Aenos.

Even the kings of Thrace and Macedonia had their Lysimacheia, or Cassandreia, or Demetrias. These towns could not all be equal successes ; some were still-born, many did modest service, some were destined to an illustrious future, and one was to become the true capital of the Hellenistic
world.


Θουκυδίδης 5ος π. Χ. αιώνας. ..οὖν ξυνέβησαν, ἐξελθεῖν αὐτοὺς καὶ παῖδας καὶ γυναῖκας καὶ τοὺς ἐπικούρους ξὺν ἑνὶ ἱματίῳ, γυναῖκας δὲ ξὺν δυοῖν, καὶ ἀργύριόν τι ῥητὸν ἔχοντας ἐφόδιον. καὶ οἱ μὲν ὑπόσπονδοι ἐξῆλθον ἔς τε τὴν Χαλκιδικὴν καὶ ᾗ ἕκαστος ἐδύνατο• Ἀθηναῖοι δὲ τούς τε στρατηγοὺς ἐπῃτιάσαντο ὅτι ἄνευ αὐτῶν ξυνέβησαν (ἐνόμιζον γὰρ ἂν κρατῆσαι τῆς πόλεως ᾗ ἐβούλοντο), καὶ ὕστερον ἐποίκους ἔπεμψαν ἑαυτῶν ἐς τὴν Ποτείδαιαν καὶ κατῴκισαν. ταῦτα μὲν ἐν τῷ χειμῶνι ἐγένετο, καὶ [τὸ] δεύτερον ἔτος ἐτελεύτα τῷ πολέμῳ τῷδε ὃν Θουκυδίδης ξυνέγραψεν.
Θουκυδίδης 5ος αιώνας π. Χ.  Ιστορία. 1.57.4.2 Λακεδαίμονα πέμπων ὅπως πόλεμος γένηται αὐτοῖς πρὸς Πελοποννησίους, καὶ τοὺς Κορινθίους προσεποιεῖτο τῆς Ποτειδαίας ἕνεκα ἀποστάσεως• προσέφερε δὲ λόγους καὶ τοῖς ἐπὶ Θρᾴκης Χαλκιδεῦσι καὶ Βοττιαίοις ξυναποστῆναι, νομίζων, εἰ ξύμμαχα ταῦτα ἔχοι ὅμορα ὄντα τὰ χωρία, ῥᾷον ἂν τὸν πόλεμον μετ᾽ αὐτῶν ποιεῖσθαι. ὧν οἱ Ἀθηναῖοι αἰσθόμενοι καὶ βουλόμενοι προκαταλαμβάνειν τῶν πόλεων τὰς ἀποστάσεις (ἔτυχον γὰρ τριάκοντα ναῦς ἀποστέλλοντες καὶ χιλίους ὁπλίτας ἐπὶ τὴν γῆν αὐτοῦ, Ἀρχεστράτου τοῦ Λυκομήδους μετ᾽ ἄλλων  δέκα  στρατηγοῦντος) ἐπιστέλλουσι τοῖς ἄρχουσι τῶν νεῶν Ποτειδεατῶν τε ὁμήρους λαβεῖν καὶ τὸ τεῖχος καθελεῖν, τῶν τε πλησίον πόλεων φυλακὴν ἔχειν ὅπως μὴ ἀποστήσονται.

Σισμανίδης 1998γ Κ. Σισμανίδης, «Η Χαλκιδική κατά τους αρχαϊκούς, κλασικούς και ελληνιστικούς χρόνους», στο: Πρακτικά Ημερίδας με θέμα ‘Η ιστορία της Χαλκιδικής’, Σίβηρη Κασσάνδρας, 16 Νοεμβρίου 1997, Θεσσαλονίκη 1998, 55-8.

Χαλκιδική. Νομός που καλύπτει το έδαφος της ομώνυμης χερσονήσου της κεντρικής Μακεδονίας. Στον νομό δεν υπάγεται η περιοχή του Άθω (Άγιον Όρος), ο οποίος συνορεύει στα Β με τον νομό Θεσσαλονίκης, ενώ από τις 3 άλλες πλευρές του βρέχεται από το Αιγαίο. Ο νομός X. έχει έκταση 2.945 τ. χλμ. Πρωτεύουσα είναι ο Πολύγυρος. Διοικητικά ο νομός χωρίζεται σε 2 επαρχίες: Αρναίας (792 τ. χλμ.,), στο ανατολικό τμήμα με πρωτεύουσα την Αρναία και Χαλκιδικής (2.153 τ. χλμ.) στο δυτικό τμήμα με πρωτεύουσα τον Πολύγυρο. Γεωγραφικά, τμήμα του νομού X. αποτελεί και το Άγιον Όρος.
Ιστορία. Κατά τους προϊστορικούς χρόνους και έως την κλασική ακόμα εποχή, στα βόρεια παράλια του Αιγαίου, έως το Βέρμιο και τον Όλυμπο, κατοικούσαν θρακικά φύλα. Στη X. ήταν εγκατεστημένος ένας κλάδος των Hδωνών θρακών, οι Σιθώνιοι, από τους οποίους πήρε την ονομασία της, Σιθωνία, η κεντρική από τις 3 γλώσσες της X. (ονομάζεται επίσης και Λόγγος)· η δυτική λεγόταν διαδοχικά Φλέγρα, Παλλήνη ή Κασσάνδρεια· η ανατολική, Ακτή και Άθως. Κατά τον 8o αι. π.Χ. άποικοι από τη Χαλκίδα και την Ερέτρια απώθησαν τους Σιθωνίους, κατέλαβαν το μεγαλύτερο μέρος των ακτών της χερσονήσου και ίδρυσαν αποικίες, δίνοντας έτσι το όνομα Χαλκιδική σε ολόκληρη τη χερσόνησο. Κατά τις αρχές του 7ου αι. π.Χ. εποικούν στο βορειοδυτικό τμήμα της X. (που από τότε έγινε γνωστό ως Βοττική) Βοττιαίοι, τους οποίους είχαν απωθήσει από την αρχική κοιτίδα τους (στην περιοχή των Ιχνών και της Πέλλας, Δ του Αξιού) οι Μακεδόνες. Περί το 600 π.Χ. Κορίνθιοι ιδρύουν την Ποτίδαια και Άνδριοι τη Σάνη, την Άκανθο και τη Στάγιρο. Κατά τους περσικούς πολέμους ο Ξέρξης υποχρεώνει τη X. να τον βοηθήσει στην εκστρατεία του εναντίον των Αθηνών· τότε οι κάτοικοι αναγκάστηκαν να αναγνωρίσουν την περσική επικυριαρχία, να συμμετάσχουν στην κατασκευή του ισθμού στη χερσόνησο του Άθω και να δώσουν άνδρες και πλοία στους Πέρσες. Ύστερα όμως από την περσική ήττα στη Σαλαμίνα ακυρώνουν τις συμφωνίες τους με τους Πέρσες και τους διώχνουν από τις πόλεις τους. Έτσι υφίστανται τα αντίποινα των οπισθοφυλακών του Ξέρξη υπό τον Αρτάβαζο, ο οποίος πολιορκεί και καταστρέφει την Όλυνθο. Μετά τους περσικούς πολέμους οι πόλεις της X. συμπεριλαμβάνονται στην Αθηναϊκή Συμμαχία και αναμειγνύονται ενεργά στις ενδοελληνικές πολιτικές αντιθέσεις των Σπαρτιατών και των Αθηναίων (480-432 π.Χ.). Έτσι, με την είσοδο στον Πελοποννησιακό πόλεμο, η ΧΑΛΚΙΔΙΚΉ περνάει στο πολιτικό προσκήνιο. Το 432/1 π.Χ. οι πόλεις της ΧΑΛΚΙΔΙΚΉ επαναστατούν, αποχωρούν από τη συμμαχία, συνασπίζονται υπό την ηγεσία της Ολύνθου και σχηματίζουν το Κοινόν των Χαλκιδέων, συμμαχία που αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα ομοσπονδίας κρατών της αρχαιότητας: όλα τα μέλη της έχουν κοινούς νόμους και όλοι είναι πολίτες του ίδιου κράτους. Το Κοινόν έκοψε ωραιότατα αργυρά νομίσματα, που κυκλοφορούσαν στην περιοχή της Βαλκανικής, όπου τα μιμήθηκαν, δείγμα της ποικιλόμορφης ακτινοβολίας της X., στη βαρβαρική ενδοχώρα. Κατά τη δεκαετία 390-380 π.Χ. το Κοινόν των Χαλκιδέων είχε τόση δύναμη, ώστε πήρε από τους Μακεδόνες την περιοχή του Ανθεμούντος (γύρω στη Γαλάτιστα και στα Βασιλικά) και για μικρό διάστημα ακόμα και την πρωτεύουσα Πέλλα. Το 328 π.Χ. στα πράγματα της ΧΑΛΚΙΔΙΚΉ επεμβαίνουν οι Σπαρτιάτες, ύστερα από πρόσκληση των Ακανθίων, και το 379 π.Χ. οι Χαλκιδείς γίνονται υποτελείς σύμμαχοι των Σπαρτιατών, σύντομα όμως προσχωρούν στη δεύτερη Αθηναϊκή Συμμαχία. Αλλά ορισμένες ενέργειες των Αθηναίων (μεταξύ άλλων η ίδρυση κληρουχίας στην Ποτίδαια, το 362 π.Χ.) τους ανησυχούν και τους οδηγούν τελικά σε συμμαχία με τον Φίλιππο (356 π.Χ.), ο οποίος τους παραχωρεί τον Ανθεμούντα και την Ποτίδαια, από την οποία διώχνει την αθηναϊκή φρουρά. Αργότερα, μαζί με την Όλυνθο, ο Μακεδόνας βασιλιάς θα καταστρέψει και τις άλλες πόλεις του Κοινού των Χαλκιδέων. Από τότε ολόκληρη η χερσόνησος, τμήμα πλέον του μακεδονικού βασιλείου, θα ακολουθήσει την κοινή ιστορική τύχη της Μακεδονίας στα χρόνια του Αλεξάνδρου και στη ρωμαιοκρατία.
Αρχαιολογικά δεν έχει ερευνηθεί η X.· μόνο στην Όλυνθο έγιναν συστηματικές ανασκαφές και περιορισμένης έκτασης, λόγω τυχαίων ευρημάτων, σε διάφορα σημεία. Αναφέρονται πάντως πολλές αρχαίες πόλεις της ΧΑΛΚΙΔΙΚΉ Στο βορειοδυτικό τμήμα, υπήρχε ο Ανθεμούς, από τον οποίο η περιοχή ονομαζόταν Ανθεμουσία (μια ίλη ιππικού από την Ανθεμουσία είχε ακολουθήσει τον Αλέξανδρο στην ασιατική εκστρατεία του). Νοτιότερα, υπήρχε η περιοχή Κρουσίς ή Κροσσαίη που άρχιζε από το ακρωτήριο της Αινείας (το σημερινό Μέγα Έμβολον - Καραμπουρνού) και περιλάμβανε τις πόλεις Αίνεια, Σμίλα, Κάμψα, Γίγωνο, κοντά στην Eπανωμή, Λίσας, Κώμβρεια και Λίπαξο. Νοτιότερα ακόμα ήταν η Βοττική, όπου εκτός από την Όλυνθο υπήρχαν οι πόλεις Αντιγόνεια, Σπάρτωλος, Σκώλος και Μίλκωρος. Στη δυτική από τις 3 μικρές χερσονήσους, την Παλλήνη (που προηγουμένως ονομαζόταν Φλέγρα και μετά την ίδρυση της Κασσανδρείας Κασσάνδρα), αναφέρονται, εκτός από την Ποτίδαια, οι πόλεις: Σκύθαι, Άφυτις, όπου υπήρχε το ιερό του Άμμωνα Δία, Νέα Πόλις, Αιγή, Θέραμβος, Σκιώνη, Μένδη, πατρίδα του γλύπτη Παιωνίου, και Σάνη. Στη μεσαία γλώσσα, τη Σιθωνία, που ήταν πυκνοκατοικημένη κατά την αρχαιότητα, σπουδαιότερη πόλη ήταν η Τορώνη, στον Κωφό λιμένα (το σημερινό Πόρτο Κουφό) στην οποία οφείλει το παλαιότερο όνομά του (Τορωναίος) ο κόλπος της Κασσάνδρας. Άλλες πόλεις της Σιθωνίας ήταν από Βορρά προς Νότο στην ανατολική Ακτή η Φύσκελλα, που αναφέρεται μόνο από Ρωμαίους συγγραφείς, η Παρθενόπολις και η Γαληψός, και στην ανατολική Ακτή η Άσσα, η Πίλωρος, η Σίγγος, στην οποία οφείλει την ονομασία του (Σιγγιτικός) ο κόλπος του Αγίου Όρους, η Σάρτη, η Άμπελος κ.ά. Στη χερσόνησο του Άθω υπήρχαν η Σάνη, κοντά στον ισθμό, όπου ο αδελφός του Κασσάνδρου Αλέξανδρος έχτισε την Ουρανούπολη, το Δίον, η Ολόφυξος, η Απολλωνία, οι Κλεωναί, η Θύσσος, το Ακρόθωον κ.ά. Στο εσωτερικό της ΧΑΛΚΙΔΙΚΉ αναφέρονται η Σερμύλη, κοντά στη σημερινή Ορμύλια, η Απολλωνία, οι Άρναι κ.ά. και στην ανατολική Ακτή η Άκανθος, κοντά στην Ιερισσό, η Στρατονίκη, η Στάγιρος (Στάγειρα) κ.ά.
Κατά τον Μεσαίωνα, η ΧΑΛΚΙΔΙΚΉ δεν παρουσίασε ιδιαίτερη ιστορική πορεία από την υπόλοιπη κεντρική Μακεδονία. Είναι πάντως αξιοσημείωτο το γεγονός ότι στη ΧΑΛΚΙΔΙΚΉ οι βαρβαρικές εισβολές, ιδίως οι σλαβικές, είναι σχετικά περιορισμένες και δεν έχουν σοβαρές εθνολογικές επιπτώσεις. Παρ’ όλα αυτά η ΧΑΛΚΙΔΙΚΉ δέχεται και αυτή τα αποτελέσματα της ληστρικής πολιτικής των Φράγκων κυριάρχων (κατά τον 13o αι.) και υφίσταται τις τρομερές επιθέσεις των Καταλανών κατά τη σαρωτική τους πορεία από την Κωνσταντινούπολη προς τη Θεσσαλία και τη νότια Ελλάδα στις αρχές του 14ου αι…… Η πρόσκαιρη εξάλλου βενετική κατοχή της Θεσσαλονίκης δίνει την ευκαιρία στους Βενετούς να επεκτείνουν το 1425 και για μικρό χρονικό διάστημα την κυριαρχία τους σε μερικές πόλεις και τμήματα της ΧΑΛΚΙΔΙΚΉ (Κασσάνδρεια, Ιερισσός). Μετά την παγίωση της τουρκοκρατίας στη Μακεδονία η ΧΑΛΚΙΔΙΚΉ μετατρέπεται, κατά τα τέλη του 15ου αι. και τον 16o αι., σε αληθινό καταφύγιο κατοίκων άλλων περιοχών της Ελλάδας. Εδώ δεν έχουμε τη μαζική μετακίνηση των πληθυσμών προς τα ορεινά. Οι κάτοικοι της περιοχής, προφυλαγμένοι από τον ορεινό όγκο του Χολομώντα, καλλιεργούν τα πεδινά, διατηρούν τις παλιές παραδόσεις και την καθαρότητα του γένους τους. Περισσότερο ασφαλείς - και γι’ αυτό περισσότερο πυκνοκατοικημένες –είναι οι 3 γλώσσες– της χερσονήσου, ιδίως η Κασσάνδρα.
Στους ελληνικούς πληθυσμούς που κατέφευγαν στη ΧΑΛΚΙΔΙΚΉ για λόγους ασφαλείας πρέπει να προστεθούν και πλήθος εργατών, Ελλήνων, αλλά και ξένων (Βουλγάρων, Σέρβων, Τούρκων, Αλβανών και Γερμανών ακόμα), οι οποίοι έρχονταν στα μεταλλευτικά κέντρα της ΧΑΛΚΙΔΙΚΉ για να βρουν εργασία. Τέτοια κέντρα –που έδιναν πολλές δυνατότητες οικονομικής δραστηριότητας και στους κατοίκους των γύρω χωριών– υπήρχαν δύο, στα παλιά βυζαντινά μεταλλεία, τα Σιδηρόκαψα (Σιδηροκαύσια, στα τουρκικά Σεντέρ-καπισί), και τα μεταλλεία που βρίσκονταν στο σημερινό Μαντέμ Λάκο (κοντά στη Στρατονίκη, στην κοιλάδα που καταλήγει στη λίμνη Βόλβη). Τα χωριά που ζούσαν από τα μεταλλεία αποτελούσαν ένα είδος συνεργατικής ομοσπονδίας που κατάφερε σιγά σιγά να αποκτήσει κάποια αυτονομία. Κέντρο τους ήταν η Λιαρίγκοβα (Αρναία) ή ο Μαχαλάς. Ως επόπτης της τουρκικής διοίκησης για τον έλεγχο των παραγόμενων ποσοτήτων ήταν τοποθετημένος ο μαντέμ εμίν. Στις αρχές του 19ου αι. τα χωριά, που αποτελούσαν τη δραστήρια αυτή ομάδα, ήταν 12 (Γαλάτιστα, Βάβδος, Ραβνά, Στανός, Βαρβάρα, Λιαρίγκοβα, Νοβοσέλο, Μαχαλάς, Ίσβορος, Χωρούδα, Ρεβινίκια και Ιερισσός).
Ανάλογη δραστηριότητα και σχετικά προνόμια είχαν και άλλα 15 τουλάχιστο χωριά της X., τα λεγόμενα Χασικοχώρια. Βρίσκονταν στα νοτιοδυτικά των Μαντεμοχωρίων και πλήρωναν τους φόρους τους όχι στους τοπικούς Τούρκους αγάδες, αλλά κατευθείαν στα αυτοκρατορικά ταμεία (Χαζνέι χασε) της Κωνσταντινούπολης. Για ένα μεγάλο διάστημα και τα χωριά αυτά αποτέλεσαν ομοσπονδία, με δικούς τους τοπικούς άρχοντες (βεκίληδες), οι οποίοι διατηρούσαν υποτυπώδη γραμματεία και εκπροσωπούνταν επίσημα στον Τούρκο αγά της πρωτεύουσάς τους, του Πολύγυρου. Στα τέλη του 18ου αι. ολόκληρη η X., εκτός από τα τουρκικά τσιφλίκια και τα αγιορείτικα μετόχια, ανήκε στη μεγάλη κοινή ομοσπονδία των Μαντεμοχωριτών και των Χασικοχωριτών. Μέσα στα πλαίσια της ομάδας αυτής διακρίνονταν για ένα διάστημα μικρότερες ενότητες χωριών, όπως των χωριών της Κασσάνδρας, που υπάγονταν τυπικά στον Τούρκο βοεβόδα της Βάλτας και ανέπτυσσαν ανάλογη οικονομική δραστηριότητα με τα άλλα χωριά της Χαλκιδικής.
Κρίσεις δημιούργησε στα Μαντεμοχώρια ήδη από τα τέλη του 17ου αι. η μείωση της ποσότητας των εξαγόμενων μετάλλων. Αυτό είχε ως συνέπεια την επιβάρυνση των κατοίκων της ΧΑΛΚΙΔΙΚΉ με πρόσθετα οικονομικά βάρη, που τα προτίμησαν από τον περιορισμό των προνομίων τα οποία τους έδινε η συνεταιριστική εργασία στα μεταλλεία τους.
Η ΧΑΛΚΙΔΙΚΉ δεινοπάθησε αρκετά και από την έντονη πειρατική δραστηριότητα που παρατηρήθηκε στις ακτές της, κυρίως στην Κασσάνδρα, ιδίως κατά τον 18o και 19o αι. Η κατάσταση αυτή έφτασε σε κρίσιμο σημείο κατά την εποχή των τελευταίων βενετοτουρκικών πολέμων και των πρώτων ρωσοτουρκικών. Η πειρατεία στα παράλια της ΧΑΛΚΙΔΙΚΉ θα ξαναγνωρίσει ακόμα μια περίοδο άνθησης κατά τα προεπαναστατικά, αλλά κυρίως κατά τα μετεπαναστατικά χρόνια, όταν οι Bόρειες Σποράδες θα γίνουν αληθινές φωλιές πειρατών και κουρσάρων, Ελλήνων και ξένων.
Μετά την αποτυχία της εξέγερσης της X., πλήθος κατοίκων κατέφυγε στη χερσόνησο της Κασσάνδρας και από εκεί στις Βόρειες Σποράδες, ενώ άλλοι, κυρίως Κασσανδρινοί και Αγιορείτες, συνέχιζαν τη φυγή τους με περιπετειώδη ταξίδια στα νησιά του Αιγαίου και στην Πελοπόννησο. Ύστερα όμως από την εγκατάλειψη της X., οι τουρκικές αρχές της Θεσσαλονίκης –και ειδικότερα ο νικητής των Ελλήνων Μεχμέτ Εμίν πασάς– αναγκάστηκαν να φερθούν με επιείκεια πρώτα στους Σιθωνίτες (από τους οποίους αρκέστηκαν να πάρουν τα όπλα και τα κανόνια) και έπειτα στους Κασσανδρινούς. Έτσι άρχισε μερική παλινδρομική κίνηση των προσφύγων της ΧΑΛΚΙΔΙΚΉ από τη νότια Ελλάδα προς την πατρίδα τους.
Οι νέοι κάτοικοι εγκαταστάθηκαν κυρίως στα παράλια και στα μετόχια του Aγίου Όρους, τα οποία πέρασαν σιγά σιγά στα χέρια των κατοίκων… 2015 Encyclopædia Britannica, Inc.. Chalcidian League,  (432–348 bc), confederacy of the Greek cities of CHALCIDICE in northeastern Greece directed at first against Athens and later, after the defeat of Athens in the Peloponnesian War, against encroachment by Macedonia. Founded by Olynthus as a league with complete equality and identical citizenship, commerce, and marriage laws among the member states, it included almost all the cities on the Macedonian coast by 382 bc. Sparta, initially sending a small force to the Chalcidice peninsula to protect Acanthus and Apollonia, which were resisting forcible incorporation, soon interpreted the league as a threat to its aspirations in Greece and starved Olynthus into surrender in 379 bc, dissolving the confederation. In a few years, however, the Chalcidian cities again federated. In 349, after Olynthus had become suspicious of the expansionist designs of his ally Philip II of Macedon, the cities entered an alliance with Athens, only to be conquered by Philip in 348…384 π.Χ. Γέννηση του Αριστοτέλη. Γέννηση του Δημοσθένη. Η Αθήνα συμμαχεί με τη Χίο και τη Χαλκιδική. Ανοίγει ο δρόμος για την επανασύσταση της Αθηναϊκής Συμμαχίας.
Η κυκλοφορία του χάλκινου νομίσματος στη Μακεδονία (5ος – 1ος αι. π.Χ.) (2010) / Γκατζόλης, Χρήστος Α. [GRI-2012-7981] Αντικείμενο της μελέτης αυτής είναι, μέσα από τη δημοσίευση νομισματικού υλικού που προέρχεται αποκλειστικά από οργανωμένες ανασκαφικές έρευνες, αλλά και την αξιοποίηση του νομισματικού υλικού ήδη δημοσιευμένων θέσεων, σε συνδυασμό με τη μαρτυρία των «θησαυρών», η διερεύνηση της κυκλοφορίας του χάλκινου νομίσματος στην ευρύτερη περιοχή του μακεδονικού βασιλείου και η επανεξέταση της νομισματικής παραγωγής τόσο του βασιλικού νομισματοκοπείου όσο και των ελληνίδων πόλεων της Χαλκιδικής και των μεταξύ τους σχέσεων, εντός του ιστορικού πλαισίου στο οποίο εκδόθηκαν. [...]
The History of Macedonia. Εdited by Ioannis Koliopoulos Musesum of the Macedonian Struggle. Thessaloniki, 2007. With regard to mineral wealth, one of the most important sources of revenue for the Macedonian kings, archaeologists have shown that mines were operating in various regions, including Chalcidice, Pangaion, Philippi, Odomantice, Dysoron (Crestonia district) and the region of Stobi. These belonged to the Emperor, as one might reasonably infer from what happened elsewhere, and from a reference in the Theodosian Code (386 AD) to procurators of the mines (procuratores metallorum intra Macedoniam). An inscription found near the western boundary of Philippi suggests, however, that they were exploited at least in part by contractors (conductores) representing the interests of wealthy local families.

ΟΔΥΣΣΕΑΣ Κ. ΓΚΙΛΗΣ.  Επιμέλεια συλλογής και αξιοποίησης. Αποσπάσματα από το βιβλίο:  ASPECTS OF GREEK HISTORY.  750–323 BC.  A Source-Based Approach. Second Edition. Terry Buckley. First edition published 1996 by Routledge. Taylor & Francis e-Library, 2010. Θεσσαλονίκη 2012. Αναφορές σε Calcidice. Σελ. 1 Aristotle Life and career. Aristotle was born in 384 at Stagirus (or Stagira), situated in Chalcidice, but moved to Athens in 367 in order to become a pupil of Plato at his Academy. When Plato died in 348/7, Aristotle was not appointed to succeed him and decided to leave Athens, spending time in Mysia in north-west Asia Minor and later at Mytilene on the island of Lesbos. In 343/2 he accepted…
Σελ. 31 The Chalcidians and the Eretrians of Euboea were the most active in colonizing the northern Aegean in Chalcidice (which takes its name from Chalcis) and the Thracian coast. Megara founded Chalcedon (c.687) and Byzantium (c.660) on both sides of the entrance to the Black Sea; and Miletus was particularly active in founding colonies around the Black Sea.

Σελ. 35 They were forced to found a new colony at Methone in Chalcidice, acquiring in the process the nickname of ‘the slung out’ (Plutarch, Moralia 293b). That such a close-knit, agricultural community as Thera had to resort to initial compulsory enlistment and subsequent violence is a clear testament to the massive problems of land-shortage and over-population that were afflicting many cities in the eighth and seventh centuries, and confirms that the main motive for the colonizers was the acquisition of agricultural land overseas.

Λαοί και φύλα της αρχαίας Μακεδονίας Από τον : Δημήτρη Ε. Ευαγγελίδη. 18‐11‐2009.Η νεότερη έρευνα προσδιόρισε ότι το φύλο αυτό ταυτίζεται με τους Βρίγες του Ηροδότου (Ζ΄ 73), που εντοπίζονται στην Μακεδονία, πριν από την μαζική τους αναχώρηση και εγκατάσταση στην Μικρά Ασία, όπου θα γίνουν γνωστοί με την ονομασία Φρύγες. Θα πρέπει όμως να σημειώσουμε ότι ο Ηρόδοτος αναφέρει (ΣΤ΄ 45 και Ζ΄ 185) και κάποιους άλλους Βρύγες, «Βρύγοι Θρήικες», οι οποίοι επιτέθηκαν στον στρατό του Μαρδονίου, σε μια νυκτερινή επιχείρηση, κάπου στην «Μακεδονία», χωρίς να προσδιορίζεται ακριβώς η περιοχή (σύμφωνα με τον Ν. Χάμμοντ – «Ιστορία της Μακεδονίας» τομ. Α΄ σελ. 329 ‐ μάλλον στην βόρεια Χαλκιδική), κατά την εκστρατεία του εναντίον της Ελλάδος (492 π.Χ.).

Nέαρχος ο Kρης, γεννήθηκε σ’ αυτήν το 356 π.Χ. και ήταν γιος του Ανδροτίμου, ναυτικού ευπατρίδη. Ο Ανδρότιμος στα 344 π.Χ. μετανάστευσε στην Αμφίπολη, αποικία των Αθηναίων στον Στρυμόνα ποταμό και σε στρατηγική θέση, γιατί έλεγχε τα χρυσοφόρα μεταλλεία του Παγγαίου. Η πόλη αυτή (ποτάμιος λιμένας και ελεγκτής κόμβου δρόμων) μόλις είχε πέσει στα χέρια του Φιλίππου, του πατέρα του Μεγάλου Αλεξάνδρου, ο οποίος ήθηλε να αλλοιώσει τον πληθυσμό και να φέρει δικούς του, που να εξασφάλιζαν την επικυριαρχία του. Κύμα Κρητών τοξοτών πλαισίωναν το στρατό του Φιλίππου και αποίκισαν τις νέες κτήσεις του στη Μακεδονία και τη Χαλκιδική. Ο Νέαρχος ήταν μέλος των Βασιλικών παίδων, ενός σώματος από εφήβους που συγκρότησε ο Φίλιππος για να πλαισιώσουν το γιο του και διάδοχό του Αλέξανδρο.

KENTPON ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΡΩΜΑΪΚΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΟΣ
ΕΘΝΙΚΟΝ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ 22 M. M. B. HATZOPOULOS. MACEDONIAN INSTITUTIONS UNDER THE KINGS. I A HISTORICAL AND EPIGRAPHIC STUDY. ATHENS 1996.  CASSANDER'S POLICY IN THE CHALKIDIKE PENINSULA.
 North of the isthmus, in addition to the territory of Poteidaia, the new city seems to have inherited the territories of all the cities of the Chalkidian League south of Anthemous and Stageira, including the lands of the southern Bottic cities (Spartolos, Sinos etc.), those of Strepsa, Olynthos and Sermylia, some of which seem to have survived only as komai, but whose names remained long attached to the territories which they once possessed. The territory of the new city extended as far east as Piloros and probably comprised the whole of the Sithonia peninsula. Vast tracts of royal land, technically outside the city's boundaries, subsisted until the end of the Macedonian independence. This is relatively well known… KENTPON ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΡΩΜΑΪΚΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΟΣ
ΕΘΝΙΚΟΝ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ 22 M. M. B. HATZOPOULOS. MACEDONIAN INSTITUTIONS UNDER THE KINGS. I A HISTORICAL AND EPIGRAPHIC STUDY. ATHENS 1996… Βασιλέα Φίλιππον βασιλέως Δημητρίου Μακεδόνες Θεοϊς Μεγάλοις: 262; άνηγόρευσαν βασιλέα Μακεδόνων: 277; ό Πύρρος... βασιλεύς άνηγορεύθη Μακεδόνων: 277; Εαυτόν Μακεδόσι βασιλέα άνηγόρευσε: 277, η. 4; έλέσθωσαν Μακεδόνες δν άν βούλωνται βασιλέα: κοινόν: 287; κοινόν Όρεστών: 83, η. 3; Έλημιωτών τό κοινόν: 91; κοινόν τών Χαλκιδέων: 190; τό κοινόν Θεσσαλών: 220; 324; 491; μνήμων: at Gazoros: 58; τφ έν Γαζώρω μνήμονι: 84; "Αλτος' χωρίον πλησίον Θεσσαλονίκης: 121, η. 1; άφ' ου βασιλεύς 'Αλέξανδρος έδωκε Μακεδόσι Καλίνδοια και τα χωρία τά περί Καλίνδοια: 199. Aigeai, city of Bottia in the Old kingdom: 109, n. 8; 178; 485; document of Perseus: 53, n. 12; identified by N.G.L. Hammond: 105; 307; walled city in the Classical period: 108; borders Beroia: 116; road from Edessa: 117; territory: 118-19; burial of Philip II: 159; Early inscriptions: 171, n. 4; capital before Aineia, city in Krousis: 251; contributes to the foundation of Thessalonike: 120-21; 194; 202; in Pseudo-Skylax: 473; theorodokos of Epidauros: 473. I; IV. Aitolia (Aitolians): 487-88; 491; relations with Kassandreia: 144; 367-68; opinion of Polybios: 223-24; 265; war with Hellenic Akanthos, city in Chalkidike: 203; 234-35; Not part of the Chalcidian League: 190; 199; survived the foundation of  Ouranopolis: 201; 204. I; IV… KENTPON ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΡΩΜΑΪΚΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΟΣ
ΕΘΝΙΚΟΝ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ 22 M. M. B. HATZOPOULOS. MACEDONIAN INSTITUTIONS UNDER THE KINGS. I A HISTORICAL AND EPIGRAPHIC STUDY. ATHENS 1996…sling bullets of the Olynthians: 177, n. 3; incorporated into Macedonia: 193-94; onomastics: 209; 494, n. 1; cavalry:
193, n. 6; 243-44; Apollo Pythios: 195, n. 6. I; IV. Antigoneia, Psaphara, city of Krousis in the New Lands: 98, n. 8; 120; magistrates: 150; eponymous priest: 154; 204; 384; founded
by Antigonos Gonatas: 203-204; onomastics: 203, n. 8; city of Paraxia: 235; city of Macedonia: 235-37; citizens honoured at
Antigoneia, city of Paionia: 236; 236, n. 8. Antigonos, Gonatas, king of the Macedonians: 139; 140; 143; 144; 147; 161; 163; 165; 220; 298; 312; 325; 365; 367, n. 5; 416-17; 440; 492; policy in Chalkidike: 202-205; 208-209; 236, n. 3; alleged reform: 264; 266-67; 276; 297; 321; accession: 303; treaty with Eleutherna and Hierapytna (?): 312-15; Antigonos, son of Theo[—], from Aigeai: 171,η. 4. Antigonos, son of Amyntas, from Apollonia:191, η. 5. Antigonos, son of Nikandros, from Morrylos: 211. Antigonos, father of Adyra, from Morrylos: 211.
Antigonos, son of Amyntas, from Apollonia, treasurer: 191, n. 5.
Antileon, from Kassandreia: eponymous priest: 144; 146; 155, n. 3.
Chalcidice: Agios Nikolaos, Chalkidiki, Polygyros, Sithonia, Books LLC. Publisher: General Books LLC. Publication date: 5/20/2010. Central Macedonia: Geography of Ancient Macedonia: Argead Colonies in Macedonia, Geography of Ancient Chalcidice, Geography of Ancient Paeonia, Lower Macedonia. By Books LLC (Editor). Overview. Purchase includes free access to book updates online and a free trial membership in the publisher's book club where you can select from more than a million books without charge. Excerpt: For the modern Greek prefecture, see Imathia Emathia (Greek: ) is an earliest and poetic name of Macedonia (region), but foremost it roughly corresponds to the district of Bottiaea around Pella. Homer, who makes no mention of Macedonia or Chalcidice, places Emathia as a region next to Pieria. The Homeric name was renewed mainly in Roman times ; and Ptolemy even mentions cities of Emathia instead of Bottiaea. In Nonnus, Dionysiaca 48.6
1995 Ekdotike Athinon S.A. HISTORICAL REVIEW. Geometric and Archaic periods. The relative isolation of the Macedonian region in the period from the 10th to the 8th centuries BC - an isolation due to the temporary unavailability of the commercial routes from south to north - was soon overcome, and Macedonia entered upon the Archaic period as the promised land for the hundreds of colonists who came to the coasts of the Aegean from many cities in southern Greece. It was during this period that colonists from southern Greece founded Methone, Sane, Skione, Potidaia, Akanthos and many other cities-ports on the coasts of Pieria and Chalkidike.

A COMPANION TO THE CLASSICAL GREEK WORLD. Edited by
Konrad H. Kinzl. 2006 by Blackwell Publishing Ltd. 24 αναφορές. The identification of ‘classical’ with Athens must not, however, mislead one into missing the fact that in the ‘Athenian Century’ Hellas was also much more than this one city. There was a world ‘beyond Athens and Sparta’ (Gehrke 1986; Brock & Hodkinson 2000); Greek history in the fifth and fourth centuries was the history of more than 1,000 states, mostly small, which placed great importance on their political independence (autonomia), but at the same time had close ties with each other (for a comprehensive inventory, see Hansen & Nielsen 2004). Thus the Peloponnesian War was due chiefly to the conflict between Sparta and Korinth, on the one hand, and Athens, on the other – but the grounds of complaint (aitias kai diaphoras: Thuc. 1.23.5), which led to the outbreak of the war, were spread over a large geographical area. These ‘grounds of complaint’ included Epidamnos on the Illyrian coast (Roman Dyrrhachium, today the Albanian port city of Durre¨s), Poteidaia on the Chalkidike peninsula in northern Greece, and Megara, wedged between Korinth and Athens. The decisive events of this war, however, took place outside the Peloponnese – and in its very last phase, in 404, even before the gates of Athens. The principal theatres of conflict were Central Greece and Thrace, Sicily and the region of the Hellespont…
A COMPANION TO THE CLASSICAL GREEK WORLD. Edited by
Konrad H. Kinzl. 2006 by Blackwell Publishing Ltd. 24 αναφορές. Collective identities depend on a set of collective ideas that can be communicated and renewed at regular intervals and are maintained and invigorated by various mutual institutions. The ethne reported in our sources were sometimes small, nucleated groups, such as those in the Chalkidike peninsula (e.g., Bottiaioi), but elsewhere the term is applied
to much larger and more diffuse entities, apparently disseminated over several hundred kilometres or more – the Illyrians, Thracians, Macedonians or Scythians. The Scythians were less like the others, insofar as many Scythian communities continued to be nomadic or semi-nomadic throughout the fifth and fourth centuries, even though durable settlements had existed for many centuries in the grass and forest steppe regions, as well as closer to the coastlines.
A COMPANION TO THE CLASSICAL GREEK WORLD. Edited by
Konrad H. Kinzl. 2006 by Blackwell Publishing Ltd. 24 αναφορές. A Demosthenic speech records the loan of money by an Athenian and a Euboian to two men from Phaselis for a maritime trading trip ([Demosthenes] 35.10–13). One possible itinerary for the expedition was to take in the Thracian poleis of Mende or Skione (on  Pallene, the western finger of the Chalkidike peninsula) and then the Bosporos on the northern coast of the Black Sea before returning to Athens. At Mende or Skione the traders would probably buy up wine. In the Bosporos one can assume that they were then required to return to Athens with grain, because Athenians and metics at Athens could only make loans that transported specific commodities including grain back to Athens ([Demosthenes] 35.51 Ό Austin & Vidal-Naquet 1977: 82)… A COMPANION TO THE CLASSICAL GREEK WORLD. Edited by
Konrad H. Kinzl. 2006 by Blackwell Publishing Ltd. Brill’s Companion to Ancient Macedon. Studies in the Archaeology and History of Macedon, 650 bc–300 ad Edited by Robin J. Lane Fox. LEIDEN BOSTON 2011. 84 αναφορές για Χαλκιδική. Chalcidiece. HALCIDICE. The king’s capture of Pydna, an ally of Athens, and of Amphipolis in 357 must have had an influence on their decision.111 Philip II knew how to deal with the League. He concluded a peace treaty with them112 and granted them Anthemous (in the same way as his father Amyntas did in the late 390s) and then Potidaea, which was taken in 356 bc.113 The control of these areas and the alliance with the king gave the League the possibility to extend its territories south of Potidaea, in  Pallene, in Sithonia, and also to the east.114 With Philip’s help the League obtained most of the cities of the
Chalcidic peninsula. What the Chalcidians tried to establish in the 380s
was now achieved with the king’s support and a decade of alliance and
friendship with Macedonia.  Εξήγηση υποσημειώσεων.
111 For the capture of Pydna and Amphipolis by Philip and the famous secret see Dem. 2.6 and Diod. 16.8.3, Dem. 1.12 (Pydna); for Philip’s promise to capture the city for Athens Dem. 23.116, 7.27 and Liban. 4, p. 973.6. For discussion of this information see Papastavru, Amphipolis, p. 34; G. E. M. de Ste Croix, “The Alleged Secret Pact between Athens and
Philip II concerning Amphipolis and Pydna,” CQ 13 (1963), 110–119; A. Momigliano, Philippe II de Macedoine, Essai sur l’histoire grecque du IV siecle av. J.C. (Paris, 1992), pp. 65–66. 112 For the peace treaty between Philip II and the League see P. J. Rhodes and R. Osborne, Greek Historical Inscriptions 404–323 BC (Oxford, 2003), no. 50. 113 Diod. 16.6.3, 5.
114 Deeds of sale sharing common eponymous priests and calendar, all emanating from cities (Olynthus, Spartolos, Stolos, Torone, Polichne and Strepsa) that participated in the League after 356 and the fragments of books 22 to 25 of Theopompus’ Philippica on events of 349/8 bc while compared with the Epidaurian list of theorodokoi dating from the reign
of Perdiccas (Aineia, Dikaia, Potidaea, Acanthus, Stolos, Aphytis, Mende and Scione) and the list of hellenides poleis in the Periplous of Scylax (Aineia, Potidaea, Mende Scione, Mecyberna, Sermylia, and Torone) which is of similar date, provide evidence on the extension of the League’s territories. For the deeds of sale see Hatzopoulos, Institutions, 1,
p. 194, p. 196, pp. 388–390; Psoma, Olynthe et les Chalcidiens, pp. 242–243. For Theopompus see Zahrnt, Olynth und die Chalkidier, pp. 109–111; Psoma, Olynthe et les Chalcidiens, pp. 243–244. Sinos and Sermylia were also cities of the League; their territories were later confijiscated by Philip II and were distributed to his hetairoi, see M. B. Hatzopoulos, Une
donation du roi Lysimaque, (ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ) 5 (Athens, 1988), p. 30, n. 1, p. 37, nn. 2–3, and pp. 39–40; Psoma, Olynthe et les Chalcidiens, pp. 244–248 with notes… A COMPANION TO THE CLASSICAL GREEK WORLD. Edited by
Konrad H. Kinzl. 2006 by Blackwell Publishing Ltd. Brill’s Companion to Ancient Macedon. Studies in the Archaeology and History of Macedon, 650 bc–300 ad Edited by Robin J. Lane Fox. LEIDEN BOSTON 2011. CHALCIDICE. The history of CHALCIDICE can be divided into three periods: A. Archaic and Classical periods, from the Second Colonization in the eighth/seventh century bc until the annexation of the area to the Macedonian kingdom. During this period the autonomous cities and the Federation of the Chalcidians prospered and prevailed in political afffairs. B. The Hellenistic period, from the annexation of the area to the Macedonian kingdom to the defeat of the Macedonians by the Romans. The main city of this period was Cassandreia, founded in 316 bc, which remained the only economic and political centre of the area, while the autonomous cities of the previous period lost their signifijicance. C. The Roman period, from the defeat of the Macedonians in 168 bc until late Antiquity… A COMPANION TO THE CLASSICAL GREEK WORLD. Edited by Konrad H. Kinzl. 2006 by Blackwell Publishing Ltd. Brill’s Companion to Ancient Macedon. Studies in the Archaeology and History of Macedon, 650 bc–300 ad Edited by Robin J. Lane Fox. LEIDEN BOSTON 2011. CHALCIDICE. Archaic and Classical Periods ...Olynthus and Potidaia revolted after the battle of Plataia and for this reason the Persians punished them both: they did not manage to capture Potidaia, but they destroyed Olynthus and gave the city to the Chalcidians of Torone… A COMPANION TO THE CLASSICAL GREEK WORLD. Edited by Konrad H. Kinzl. 2006 by Blackwell Publishing Ltd. Brill’s Companion to Ancient Macedon. Studies in the Archaeology and History of Macedon, 650 bc–300 ad Edited by Robin J. Lane Fox. LEIDEN BOSTON 2011. CHALCIDICE. Σελίδα 141. 18 Bibliography for each one of the cities is found in Zahrnt, Olynth; Hansen and Nielsen, Inventory; Tiverios, Greek Colonisation. Furthermore, from time to time scholars have tried to locate these cities at the archaeological sites of the area: Tiverios, Greek Colonisation, p. 33 locates Haisa at N. Kallikrateia; Zahrnt, Olynth, p. 179 locates Gigonos at Epanomi, where four late Archaic—early Classical graves have been investigated, (M. Tsimbidou-Avloniti, “Τάφοι κλασικών χρόνων στην Επανωμή,” AErgMak 3 (1989), 319–30) while Tiverios,
Greek Colonisation, p. 33 locates the city at Misotoumba of Mesimeri. Kampsa or Skapsaeoi is located at the toumba of Kritsana, south of Epanomi; Zahrnt, Olynth, pp. 231–3; P. Flensted-Jensen, “Some Problems in Polis Identifijication in the Chalcidic Peninsula,” in T. H. Nielsen, ed., Yet More Studies in the Ancient Greek Polis, (Historia Einzelschriften) 117
(Stuttgart, 1997), pp. 117–28; Psoma, Olynthe, pp. 212 fff.; Hansen and Nielsen, Inventory, p.829. Zahrnt suggested that Kithas or Skithai was located in Bottike, which extended to the sea between Crousis and Potidaia; Zahrnt, Olynth, p. 233; Hansen and Nielsen, Inventory, p. 843; Flensted-Jensen, “Some Problems.” Zahrnt, Olynth, p. 236 also located Smila at
Epanomi. Tiverios, Greek Colonisation suggested that Tinde was the city Kithas or Skithas located in the area of the modern village of Mesimeri. Kombreia is probably located in the area of Nea Plagia; Tiverios, Greek Colonisation, p. 33, and Lipaxos in the area of Nea Mopudania… A Companion to Ancient Macedonia Edited by Joseph Roisman and Ian Worthington.  2010 Blackwell Publishing. Aristotle spent part of his life in Macedonia as a tutor of Alexander the Great (for example, Plut., Alexander 7–8), but there are not many allusions to Macedonia in his works. His school’s collection of Constitutions did not as far as we know include one
of Macedonia (though we do not have a complete list of titles); a fragment from the Constitution of Chalcis refers to the colonies of Eretria and Chalcis in the Chalcidice as being in Macedonia. The Politics mentions the assassination of three kings (5.1311b1–20, that of Philip being the latest datable reference in the Politics), and has three other allusions to Macedonia;29 the Rhetoric uses in a sample argument Philip’s request to pass through… A Companion to Ancient Macedonia Edited by Joseph Roisman and Ian Worthington.  2010 Blackwell Publishing. There is more to a coin than its face value. The geographical context of this region of northern Greece led to the use of coined money in the course of the sixth century. The existence of silver mines in the Dysoros mountains in the west and the rich deposits in the Pangaion mountains in the east (cf. Strabo 7.34) provided easy access to the metal needed for this. The region’s role as a land-bridge between Asia and Europe and the foundation of colonies by Greek cities in the adjoining Chalcidice peninsula promoted the exchange of goods and maritime trade. In addition, the colonists were already familiar with the use of coins in their native cities, and the proximity of the west coast of Asia Minor, an area with well-developed monetary habits, will have done the rest. In Macedonia the tribes, colonial cities and kingdom soon discovered the advantages of producing coins… ANCIENT GREECE. A Political, Social, and Cultural Historystrategist, Brasidas by his campaigns in Chalcidice very nearly won the war for Sparta, just...Page 299… ANCIENT GREECE A Political, Social, and Cultural History. Sarah B. Pomeroy Hunter College and the City University of New York. New York Oxford OXFORD UNIVERSITY PRESS 1999.



ΑΘΩΣ

         Κ. Κουρτίδου. Ιστορία της Θράκης 1932. Ο δε Άθως, κατά τον Ηρόδοτον, είνε όρος μέγα και ονομαστόν, φθάνον μέχρι της θαλάσσης και υπ' ανθρώπων κατοικούμενον. Ο διάσημος γεωγράφος Στράβων εξ Αμασείας του Πόντου, ακμά-σας σχεδόν κατά τους χρόνους του Χριστού, λέγει δια τον Άθω, ότι είνε όρος υψηλόν και μαστοειδές, εις δε την Ακτήν εκείνην εβασίλευσεν ο Θραξ Θάμυρις, όστις είχε τα ίδια με τον Ορφέα επιτηδεύματα. Τον Άθω εγνώριζε και ο Όμηρος. Καθώς δε και σήμερον η χερσόνησος του Άθω είνε κατάφυτος, τοιουτοτρόπως και κατά την αρχαιότητα ήτο γνωστή δια το σύνδενδρον αυτής. Εις τα Αργοναυτικά μνημονεύεται «ο δενδρώδης του Άθω κνημός», δηλαδή τόπος κατάφυτος και πλήρης δρυμών …
           THE CAMBRIDGE ANCIENT HISTORY SECOND EDITION VOLUME III PART 3 The Expansion of the Greek World, Eighth to Sixth Centuries B.C. Edited by JOHN BOARDMAN F.B.A. Lincoln Professor of Classical Archaeology and Art in the University of Oxford N. G. L. HAMMOND F.B.A. Professor Emeritus of Greek University of Bristol CAMBRIDGE UNIVERSITY PRESS Cambridge Histories Online Cambridge University Press, 2008. Exactly the same height, some z\ m, is attributed to a Persian who died supervising the building of the Athos canal for Xerxes (Hdt. vii. 117): it was evidently the standard size for a gigantic warrior. A papyrus containing the ends of the lines of another of Alcaeus' poems gives a clue to the campaign in which Antimenidas fought: 'the sea... takes alive... of sacred Babylon... Ascalon... stirred up cruel war.. .utterly [destroyed].. .to the abode of Death.. .decorations for u s . . . ' (Alcaeus B 16).

 Duchesne - Bayet = L. Duchesne - Ch. Bayet, Mémoire sur une mission au Mont  Athos (Paris 1876).
A COMPANION TO ANCIENT MACEDONIA. Edited by Joseph Roisman and Ian Worthington. A John Wiley & Sons, Ltd., Publication
This edition first published 2010.
When the revolt in Ionia was stifled, Persian power in Europe was restored by Mardonius in 492. Herodotus claims that the targets of the expedition were Athens and Eretria but his opinion has been questioned. Mardonius’ first target was Thasos, which he captured with the help of his fleet. Then he lost many of his ships while sailing around
Mount Athos, while the land forces, after reaching Macedonia, suffered during difficult battles against the Briges. Despite these defeats Herodotus claims that Mardonius ‘added Macedonians to the subjects (of the Persians) that they had already’ (6.44.1)…Adornments to troops’ arms and armour (Curt. 8.5.4). Construction projects: plans for temple at Delphi costing 1,500 talents and offer to rebuild Plataea (Plut., Alexander 34.10) and unspecified plans allegedly rivalling conversion of Mount Athos into a likeness of Alexander (Plut., Alexander 72.4). Extensive hospitality: dinners costing 10,000 drachmas (Plut., Alexander 23.6), entertaining 9,000 diners (Arr. 7.11.9) and a 100-couch marquee commissioned for Dium (Diod. 17.16.4)… Feissel, Recueil, no. 2 (Edessa), no. 215 (Amphipolis), no. 271 (Heraclea), no. 254 (Thasos), no. 283 (Bargala), no. 274 (Philip, Stobi), no. 266 (Heraclea, ambiguous monogram). For John at Heraclea, see IG pars II Inscriptiones Macedoniae, fasciculus II (Inscriptiones Macedoniae Septentrionalis), no. 149. Feissel, Recueil, includes inscriptions of Precticius at Serres (no. 209) and Domninus from Mount Athos (no. 208).


Θουκυδίδης 5ος π. Χ. αιώνας. Ιστορία.  5.3.4.1 …ὁ δὲ Κλέων καὶ οἱ Ἀθηναῖοι τροπαῖά τε ἔστησαν δύο, τὸ μὲν κατὰ τὸν λιμένα, τὸ δὲ πρὸς τῷ τειχίσματι, καὶ τῶν Τορωναίων γυναῖκας μὲν καὶ παῖδας ἠνδραπόδισαν, αὐτοὺς δὲ καὶ Πελοποννησίους καὶ εἴ τις ἄλλος Χαλκιδέων ἦν, ξύμπαντας ἐς ἑπτακοσίους, ἀπέπεμψαν ἐς τὰς Ἀθήνας• καὶ αὐτοῖς τὸ μὲν Πελοποννήσιον ὕστερον ἐν ταῖς γενομέναις σπονδαῖς ἀπῆλθε, τὸ δὲ ἄλλο ἐκομίσθη ὑπ᾽ Ὀλυνθίων, ἀνὴρ ἀντ᾽ ἀνδρὸς λυθείς. εἷλον δὲ καὶ Πάνακτον Ἀθηναίων ἐν μεθορίοις τεῖχος Βοιωτοὶ ὑπὸ τὸν 5.3.6  αὐτὸν χρόνον προδοσίᾳ. καὶ ὁ μὲν Κλέων φυλακὴν κατα στησάμενος τῆς Τορώνης ἄρας περιέπλει τὸν Ἄθων ὡς ἐπὶ τὴν Ἀμφίπολιν. Στράβων γεωγραφικά.       7a.1.35.1 Ἔστι δ᾽ ὁ Ἄθως ὄρος ὑψηλὸν καὶ μαστοειδές, ὥστε τοὺς ἐν ταῖς κορυφαῖς ἤδη ἀνίσχοντος ἡλίου κάμνειν ἀροῦντας, ἡνίκα ἀλεκτοροφωνίας ἀρχὴ παρὰ τοῖς τὴν ἀκτὴν οἰκοῦσίν ἐστιν. ἐν δὲ τῇ ἀκτῇ ταύτῃ Θάμυρις ὁ Θρᾷξ ἐβασίλευσε, τῶν αὐτῶν ἐπιτηδευμάτων γεγονὼς ὧν καὶ Ὀρφεύς. ἐνταῦθα δὲ καὶ διῶρυξ δείκνυται ἡ περὶ τὴν Ἄκανθον, καθ᾽ ἣν Ξέρξης τὸν Ἄθω διορύξαι λέγεται καὶ διαγαγεῖν ἐκ τοῦ Στρυμονικοῦ κόλπου διὰ τοῦ ἰσθμοῦ, δεξάμενος τὴν θάλασσαν εἰς τὴν διώρυγα. Δημήτριος δ᾽ ὁ Σκήψιος οὐκ οἴεται πλευσθῆναι τὴν διώρυγα ταύτην• μέχρι μὲν γὰρ δέκα σταδίων εὔγεων καὶ ὀρυκτὴν εἶναι, διορωρύχθαι δ᾽ ἐπὶ πλάτος πλεθρι αῖον, εἶθ᾽ ὑψηλὸν εἶναι πλαταμῶνα σταδιαῖον σχεδόν τι τὸ μῆκος, ὅσον οὐκ ἐνὸν ἐκλατομηθῆναι δι᾽ ὅλου   μέχρι θαλάσσης• εἰ δὲ καὶ μέχρι δεῦρο, οὔ γε καὶ κατὰ βυθοῦ ὥστε πόρον γενέσθαι πλωτόν• ὅπου Ἀλέξαρχον τὸν Ἀντιπάτρου πόλιν ὑποδείμασθαι τὴν Οὐρανόπολιν τριάκοντα σταδίων τὸν κύκλον ἔχουσαν. ᾤκησαν δὲ τὴν χερρόνησον ταύτην τῶν ἐκ Λήμνου Πελασγῶν τινες, εἰς πέντε διῃρημένοι πολίσματα, Κλεωνὰς Ὀλόφυξιν Ἀκροθώους Δῖον Θύσσον. μετὰ δὲ Ἄθω ὁ Στρυ μονικὸς κόλπος μέχρι Νέστου τοῦ ποταμοῦ τοῦ ἀφορί ζοντος τὴν κατὰ Φίλιππον καὶ Ἀλέξανδρον Μακεδονίαν• εἰς μέντοι τἀκριβὲς ἄκρα τίς ἐστιν ἡ ποιοῦσα τὸν κόλπον πρὸς τὸν Ἄθω, πόλιν ἐσχηκυῖα τὴν Ἀπολλωνίαν. ἐν δὲ τῷ κόλπῳ πρώτη μετὰ τὸν Ἀκανθίων λιμένα Στάγειρα, ἔρημος, καὶ αὐτὴ τῶν Χαλκιδικῶν…

Για την ελληνικότητα του όρους Άθως μιλούν ο Ηρόδοτος, ο Θουκυδίδης, ο Δημοσθένης, ο Στράβων και ο Σκύλαξ ο Καρυανδεύς. Στην κορυφή του βουνού υπήρχαν βωμοί πολλών θεών, που οι αρχαίοι πίστευαν πως δεν βρέχονται ποτέ, γιατί τα σύννεφα βρίσκονται χαμηλότερα. Έλεγαν επίσης πως η σκιά του Άθωνος έφτανε ώς τη Λήμνο, όπου σκέπαζε ένα άγαλμα αγελάδας της πόλης Μυρίνη. Οι αρχαιότεροι κάτοικοι του Άθωνος ήταν Πελασγοί, αργότερα όμως ήρθαν άποικοι από την Εύβοια, που ονόμασαν την τριπλή χερσόνησο Χαλκιδική, πιθανότατα από τη Χαλκίδα. Την εποχή του Θουκυδίδη κατοικούσαν στον Άθωνα διάφοροι λαοί (βλέπε: Αθωίς Ακτή), βαρβαρικοί και ελληνικοί (Πελασγοί, Χαλκιδείς, Βισάλτες, Κρηστώνες, Ηδώνες). Αρχικά, οι πόλεις του Άθω είχαν περιληφθεί στην αθηναϊκή συμμαχία, κατόπιν έπεσαν στην επιρροή της τοπικής Συμπολιτείας της Ολύνθου και τελικά έγιναν μέρος του μακεδονικού κράτους.

Η χερσόνησος του Άθω ενώνεται με την ενδοχώρα με ισθμό πλάτους 1,5 μιλίου (ο Ηρόδοτος μιλάει για 12 στάδια, δηλαδή περίπου το ίδιο), που τον έκανε διώρυγα ο Ξέρξης το 481 π.Χ., για να αποφύγει ο στόλος του να πλεύσει νοτίως της χερσονήσου και να πάθει ό,τι ο πατέρας του Δαρείος ο Υστάσπης στην εκστρατεία του 493 π.Χ., όταν ο στόλος του Μαρδονίου έπαθε ζημιές από το ΒΑ άνεμο, που λεγόταν Ελλησποντίας. Τα ίχνη της διώρυγας υπάρχουν και σήμερα. Ο Ηρόδοτος γράφει (ΣΤ 44) για την καταστροφή του Μαρδονίου: «Λένε πως τα πλοία που καταστράφηκαν ήταν περίπου 300 και οι άνθρωποι περισσότεροι από 20.000. Και επειδή η θάλασσα γύρω από τον Άθω έχει πάρα πολλά θηρία, χάθηκαν άλλοι αρπαζόμενοι από τα θηρία και άλλοι χτυπώντας πάνω στους βράχους». Για τη διώρυξη του ισθμού από τον Ξέρξη, ο Ηρόδοτος γράφει (Ζ 22) πως οι προετοιμασίες έγιναν τρία χρόνια πριν από την εκστρατεία: «Στον Ελαιούντα της Χερσονήσου –λέει– ήταν προσορμισμένες τριήρεις και από 'κεί διάφορα στρατιωτικά σώματα πήγαιναν με τη σειρά και έσκαβαν, με απειλή μαστίγωσης. Έσκαβαν επίσης και όσοι κατοικούσαν στην περιοχή του Άθω. Ο Βουβάρης, ο γιος του Μεγαβάζου, και ο Αρταχαίης του Αρταίου επιστατούσαν το έργο». Και κατόπιν, ο Ηρόδοτος περιγράφει πώς έγινε η διώρυξη του ισθμού, συμπεραίνοντας πως ο Ξέρξης διέταξε μεγαλοφροσύνης ένεκεν την εκσκαφή της διώρυγας, γιατί τα πλοία μπορούσαν να συρθούν πάνω από τον ισθμό στο απέναντι μέρος χωρίς ιδιαίτερο κόπο… Από τη Βικιπαίδεια. Άθως ή Ακτή, η σημερινή ομώνυμη χερσόνησος του Άθω που βρίσκεται το Άγιο Όρος…ΣΥΛΛΟΓΗ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΩΝ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΤΗΣ ΘΡΑΚΗΣ. Θρακική Εστία Θεσσαλονίκης. Αρχαίες πόλεις της Θράκης (Κουρτίδης Κ. -Σαμοθράκης Αχ.).  Πόλεις της Χερσονήσου του Άθως (3 πόδι): Στο λαιμό του Άθως υπήρχαν οι πόλεις: Σάνη (Άθως), Αποικία των Ανδρίων του 7ου π.χ. αιώνα, στη Διώρυγα του Ξέρξη στο 3ο πόδι, απέναντι από το Νησί Αμολιανή, επί του Σιγγιτικού Κόλπου. Υποτάχθηκε και αυτή στους Πέρσες, εξαναγκάστηκε να παραχωρήσει και αυτή πλοία στρατό και εργάτες για τη διάνοιξη της διώρυγας. Στον Πελοποννησιακό πόλεμο (με το κοντινό Δίον ήταν σύμμαχος των Αθηναίων και το 349-348 π.χ. καταστράφηκε επίσης από το Φίλιππο Β. Στη θέση της το 316 π.χ. ο υιός του Αντίπατρου του Μακεδόνα ο Αλέξαρχος έκτισε την Ουρανούπολη, πόλη μεγάλη και πλούσια, επί λόφου (κατά τον Στράβωνα ΧΙΙ,331), άγνωστο πότε καταστράφηκε. Σήμερα στη θέση αυτή βρίσκεται το Κελί του Προφήτη Ηλία. Άλλες πόλεις στο λαιμό του Άθως: Ολόφυξος, κτίσμα Πελασγών από τη Λήμνο (ΣτράβωνVII, 331). Επί Θουκιδίδη  κατοικούσαν Θράκες Βισάλτες, Κρήστωνες και Πελασγοί. Οι κάτοικοι της εξαναγκάστηκαν από τους Πέρσες να βοηθήσουν στην εκσκαφή του Ισθμού του Άθωνα. Κατά τον Γεράσιμο Σμυρνάκη ( Άγιο Όρος,1903) έκειτο επί της ανατολικής πλευράς της Ακτής (Αγίου Όρους), 3 χλμ. Α.Ν.Α. της Μονής Εσφιγμένου, όπου η σημερινή κοινοβιακή  Σκήτη Παλαιόχωρα και όπου σώζονται ερείπια αρχαίας πόλης και Πύργος μεταγενεστέρων χρόνων.  Θυσσός, Κατά τους Αρχαιολόγους έκειτο μεταξύ των μονών Ζωγράφου και Δοχειαρίου και κατά άλλους παρά τη θέση της Μονής του Παντοκράτορα επάνω σε βραχώδη λόφο, 20 μ. επάνω από την επιφάνεια της θάλασσας.Κλεωναί Ακροθωον. Χαραδρούς, Άκανθοες .Οι κάτοικοι τους Τυρνησοί, Βισάλται Κρηστωναίοι, Έλληνες άποικοι  και Ήδωνες. Άλλες πόλεις τα Στάγειρα (Σημερινή Ολυμπιάδα) πατρίδα του Αριστοτέλη.  Αρναί, Πλησίον της Ακάνθου και  σε απόσταση δρόμου μιας ημέρας νότια του Αυλώνα και Βρομίσκου (Θουκυδίδης IV,103).  Σώζεται νόμισμα της του 392 π.χ. που φέρει την κεφαλή του Απόλλωνα δαφνοστεφανομένο και όπισθεν λύρα με  την επιγραφή ΑΡΝ. (Σβορώνου τόμ. Α, σελ. 270).  Η τοποθεσία της κατά  πιθανότητα ήταν όπου το χωριό  Λουγκουμάτι (Δήμιτσας -Μακεδονία σελ. 670). Ασσα ή Άσσηρα, Αποικία των Ευβοέων , όπου το σημερινό χωριό Πυργαδίκια. Καταλήφθηκε από τους Πέρσες (Ηροδ. VII, 122)  και στη συνέχεια υπήρξε φόρου υποτελής στους Αθηναίους… KENTPON ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΡΩΜΑΪΚΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΟΣ ΕΘΝΙΚΟΝ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ 22 M. M. B. HATZOPOULOS. MACEDONIAN INSTITUTIONS UNDER THE KINGS. I A HISTORICAL AND EPIGRAPHIC STUDY. ATHENS 1996. This is where Herodotos (5.124.2; 7.110.1; 114.1; 9.75) locates them at the time of the Persian Wars. From his and from Thucydides' (1.100.3; 2.99.4; 4.102. 2-3; 107.3; 5.6.4) indications it emerges that in the fifth century their lands extended from Ennea Hodoi (Amphipolis) to the plain of Datos (Philippoi). Thucydides (4.109.4), however, mentions Edones who had fled southwards instead of eastwards and had established themselves in Chalkidike, in the Athos peninsula. This information is confirmed by Stephanos Byzantios {s.v. Στώλος), who locates them at Stolos, and possibly by an inscription from Olympias in eastern Chalkidike (J.A.R. Munro, "Epigraphical Notes from Eastern Macedonia and Thrace", JHS16 [1896] 313-14, no 2; but see also Feissel-Sève, "Chalcidique" 317, no 74; cf. E. Oberhummer, "Edones", RES [1905] 1974 and Zahrnt, Olynth 186, with references and discussion). According to Strabo 7, frg. 11, the inhabitants of Mygdonia and Sithonia were also of Edonian stock. The Edonian origin of the inhabitants of Mygdonia also emerges from the passage of Thucydides cited above, which shows that the conquering Macedonians expelled them from this land; cf. Hatzopoulos-Loukopoulou, Recherches and, in particular, 23-24… A COMPANION TO THE CLASSICAL GREEK WORLD. Edited by Konrad H. Kinzl. 2006 by Blackwell Publishing Ltd. Brill’s Companion to Ancient Macedon. Studies in the Archaeology and History of Macedon, 650 bc–300 ad Edited by Robin J. Lane Fox. LEIDEN BOSTON 2011. 84 αναφορές για Χαλκιδική. Chalcidiece. CHAPTER 7 CHALCIDICE. B. S. Isserlin, “The Canal of Xerxes. Facts and Problems,” BSA 86 (1991), 83–91; id., “The Historical Topography of the Canal of Xerxes,” in Αφιέρωμα στον N. G. L. Hammond, (Μακεδονικά suppl.) 7 (Thessaloniki, 1997), pp. 215–18; B. S. Isserlin, R. E. Jones, et al., “The Canal of Xerxes on the Mt. Athos Penisnsula. Preliminary Investigations,” BSA 89 (1994), 277–84; B. S. Isserlin, R. E. Jones et al., “The Canal of Xerxes: Summary of Investigations 1991–2001,” BSA 98 (2003), 369–85…Three different views of the Holy Mountain: Athos through the eyes of F.W. Hasluck, R.M. Dawkins and Ph. Sherrard. Kallistos Ware. British School at Athens Studies, Vol. 17, SCHOLARS, TRAVELS, ARCHIVES: GREEK HISTORY AND CULTURE THROUGH THE BRITISH SCHOOL AT ATHENS (2009), pp. 111-123


ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ

Ιστορία. Η θέση, η μορφή και το ύψος του Άθω κέντρισαν από τους προϊστορικούς ακόμα χρόνους την προσοχή και τη φαντασία του ανθρώπου· η μυθολογία συνέδεσε το όνομά του με τη Γιγαντομαχία, τον αναφέρει ο Όμηρος, ενώ στην κορυφή του υπήρχαν βωμοί παλιάς λατρείας. Η χερσόνησος στην αρχαιότητα καλείται Ακτή· σιγά-σιγά όμως το όνομα του βουνού επικρατεί και για τη χερσόνησο, κι από τα χρόνια του Ηρόδοτου (5ος αι. π.Χ.) Άθως ονομάζεται και το βουνό και η χερσόνησος. Οι αρχαιότεροι κάτοικοι είναι Πελασγοί. Γύρω στο 800 π.Χ. φτάνουν εκεί άποικοι από την Ερέτρια κι από τη Χαλκίδα (από τους τελευταίους ονομάστηκε Χαλκιδική ολόκληρη η χερσόνησος). Η ιστορική παράδοση συνδέει τον Άθω με την καταστροφή δύο στόλων, την ώρα που τον παρέπλεαν: του Πέρση Μαρδόνιου (493 π.Χ.) και του Σπαρτιάτη Επικλή (411 π.Χ.), και με τη διώρυγα που άνοιξε (481 π.Χ.) ο Ξέρξης κοντά στο σημερινό χωριό Νέα Ρόδα για να περάσει τον στόλο του (οι ιστορικοί δεν είναι όλοι σύμφωνοι σε αυτό). Από τις πόλεις που υπήρχαν στον Άθω στην αρχαιότητα, μόνο τα ονόματα έχουν διασωθεί: Σάνη, Ουρανούπολις, Παλαιώριον, Ουρανούπολις, Κλεωναί, Ακρόθωοι, Απολλωνία, Χαράδρια, Ολόφυξος, Δίον· καταστράφηκαν όλες στα χρόνια των ρωμαιομακεδονικών πολέμων (2ος αι. π.Χ.) και σιγά σιγά εξαφανίστηκαν. Σχεδόν για μία χιλιετία από τότε δεν υπάρχει καμιά σαφής ιστορική πληροφορία για τον Άθω. Η περίοδος καλύπτεται από την παράδοση και τον θρύλο. Τα πρώτα ίχνη προσωπικής παρουσίας στο Ά.Ό., ασαφή όμως και αμφίβολα, σημειώνονται τον 7o αι. μ.Χ. και είναι του Πέτρου του Αθωνίτη. Στον αιώνα αυτό φαίνεται πως αρχίζει να δημιουργείται ένα ρεύμα μοναχών προς τον Άθω από την Αίγυπτο, όπου προχωρεί η αραβική κατάκτηση. Τότε ίσως ιδρύθηκαν τα πρώτα μικρά μοναστήρια και η Καθέδρα των Γερόντων, το συλλογικό όργανο που έχει την έδρα του κοντά στη διώρυγα του Ξέρξη και αντιμετωπίζει τα κοινά προβλήματα. Το ρεύμα προς τον Άθω θα γίνει ισχυρό αργότερα· ιδίως όταν οι Σελτζουκίδες Τούρκοι θα καταλύσουν τη βυζαντινή ανατολή, ο ανατολικός μοναχισμός θα καμφθεί…


ΑΓΙΟΣ ΜΑΜΑΣ

Άγιος Μάμας Περιφερειακή Ενότητα Χαλκιδικής -, Πολύγυρος.
Τούμπα που κατοικήθηκε από το τέλος της Nεολιθικής περιόδου έως και την Eποχή του Σιδήρου σε αλλεπάλληλα στρώματα. Πρόκειται για μία από τις πιο σημαντικές προϊστορικές θέσεις της Χαλκιδικής από άποψη διάρκειας κατοίκησης και μεγέθους. Στα δυτικά της τούμπας εντοπίσθηκε οργανωμένο νεκροταφείο της Πρώιμης Εποχής του Χαλκού, το παλαιότερο νεκροταφείο που έχει βρεθεί στη Μακεδονία. Ανασκάφτηκε με μικρές διερευνητικές τομές το 1928 από τον άγγλο αρχαιολόγο W.A. Heurtley, ενώ από το 1993 ξεκίνησε νέα ανασκαφή συστηματική από τη Γερμανική Αρχαιολογική Σχολή, υπό τη διεύθυνση του αρχαιολόγου Dr B.Haensel. Η νέα ανασκαφή βρίσκεται σε εξέλιξη, ήδη όμως έφερε στο φώς ενδιαφέροντα ευρήματα στον τομέα της προϊστορικής αρχιτεκτονικής και αγγειοπλαστικής. Το νεκροταφείο ερευνήθηκε το 1992 από τη ΙΣΤ' ΕΠΚΑ… Πρώιμη Εποχή του Χαλκού (3.500-2.200 π.Χ.) Οικισμοί της φάσης αυτής εντοπίσθηκαν σ’ όλη της Μακεδονία: Σέρβια, Αρμενοχώρι, Μάνδαλο κ.α. στη Δυτικά Μακεδονία Καστανός, Άγιος Μάμας Χαλκιδικής, Καλίνδοια, Κριτσανά, Σέδες, Περιβολάκι, Τούμπα Θεσσαλονίκης, Βαρδαρόφτσα κ.α., στην Κεντρική Ντικιλί Τας, Γαληψός, Σκάλα Σωτήρος Θάσου, Παράδεισος, Σιταγροί κ.α. στην Ανατολικά. Σε πολύ λίγες από τις θέσεις αυτές έγιναν εκτεταμένες και συστηματικές ανασκαφές. Τα λίγα οικιστικά λείψανα της περιόδου αυτής δείχνουν ότι επικρατεί και πάλι ο τύπος του πασσαλόπηκτου σπιτιού. Στο Μάνδαλο οι επιχώσεις της Πρώιμης Εποχής του Χαλκού (2.900-2.200 π.Χ.) έφεραν στο φως λιγοστά λείψανα πασσαλόπηκτων οικημάτων, στα οποία δεν μπορεί κανείς με σιγουριά να αποδώσει ευθύγραμμες ή αψιδωτές κατόψεις… KENTPON ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΡΩΜΑΪΚΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΟΣ ΕΘΝΙΚΟΝ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ 22 M. M. B. HATZOPOULOS. MACEDONIAN INSTITUTIONS UNDER THE KINGS. I A HISTORICAL AND EPIGRAPHIC STUDY. ATHENS  Griffith, G.I., British scholar: 38; on the status of Philippoi: 161-62; 165; on Philip IPs population transplants: 179; on the fate of Methone: 180; on the fate of Amphipolis: 181; on Philip IPs policy in Macedonia and Chalkidike: 189-90; on the destruction of Olynthos: 190, n. 7; on the He from Apollonia: 191, n. 3; on Mekyberna and Poteidaia: 197; on Bottia and Bottike: 238; 65, n. 3; on the eponymous priests of Demetrias: 155; on
constitutions of Kassandreia and Demetrias: 158-59; on the Hellenistic synedria: 328;337; on the Friends: 335. Hadymos (I), father of Nikolaos, from Herakleia (in Macedonia): 211.
Hadymos, son of Epikrates, from Galepsos:187,n. 3.
Hagios Mamas: modern village in Chalkidike:inscription: 163; 203. IV… A COMPANION TO THE CLASSICAL GREEK WORLD. Edited by Konrad H. Kinzl. 2006 by Blackwell Publishing Ltd. Brill’s Companion to Ancient Macedon. Studies in the Archaeology and History of Macedon, 650 bc–300 ad Edited by Robin J. Lane Fox. LEIDEN BOSTON 2011. 84 αναφορές για Χαλκιδική. Chalcidiece. HALCIDICE. The klinai imitate wooden ones decorated with ivory and gold.91 Also, important cist-graves with wall-paintings and rich grave-goods have been discovered in the area of Hagios Mamas (in the vicinity of Cassandreia).92 Further away, a Macedonian tomb was excavated at Solenas, south of Kallithea of CHALCIDICE. The mound and tomb were totally destroyed, but the foundation of the walls indicate its plan. The tomb was small with just one room, and remains of two marble kliani recall those from Potidaia. The tomb probably dates to the late fourth century bc.93 Εξήγηση υποσημειώσεων. 92 S. Moschonissioti, “Νεκροταφείο στον Άγιο Μάμαντα,” AErgMak 3 (1989), 351–6. 93 E. B. Tsigarida, “Μακεδονικός τάφος στο Σωλήνα Χαλκιδικής,” AErgMak 3 (1989), 373–80.94 Zahrnt, Olynth, pp. 209–10; J. Papangelos, “Ουρανουπόλεως τοπογραφικά,” in Ancient… JSTOR is a digital library. JSTOR is part of ITHAKA, a not-for-profit organization helping the academic community use digital technologies to preserve the scholarly record and to advance research and teaching in sustainable ways. 2000-2014. Front Matter.American Journal of Archaeology, Vol. 113, No. 3 (Jul., 2009). ..., La Sicilia e Varcipelago maltese nelVet? del Bronzo Medio (G. Alberti) Betancourt, Nelson, and Williams, eds., Krinoi kai Limenes: Studies in Honor of Joseph and Maria Shaw (I. Schoep) Horejs, Das Pr?historische Olynth: Ausgrabungen in der Toumba Agios Mamas 1994-1996. Die Sptbronzezeitliche Handgemachte Keramik... JSTOR is a digital library. JSTOR is part of ITHAKA, a not-for-profit organization helping the academic community use digital technologies to preserve the scholarly record and to advance research and teaching in sustainable ways. 2000-2014. Volume Information. American Journal of Archaeology, Vol. 113, No. 4 (Oct., 2009). ...: Ausgrabungen in der Toumba Agios Mamas 1994-1996. Die Sp?tbronzezeitliche Handgemachte Keramik der Schichten 13 bis 1 - Pedley,J.G., Rev. of Petrakos, Great Moments in Greek Archaeology 140-41 Pena, J.T...
The History of Macedonia. Εdited by Ioannis Koliopoulos Musesum of the Macedonian Struggle. Thessaloniki, 2007.
Burial practices at the cemetery of Ayios Mamas in Chalkidiki varied in character and complexity from burial to burial, emphasising the individuality (would it be too bold to say the personality?) of the dead, and similar general assertions can be made for the cemeteries of the tymvoi that are beginning to be found in Chalkidiki. However, despite all the indications from various aspects of the material culture, the details of the move towards social complexity and stratification remain little understood, since there are still many gaps in research in this area, in particular
for the early phases, which are critical from the point of view of social
transformation. The site of Kastanas on the east bank of the Axios covers the third millennium chronologically, and is one of the sites of the period that has been systematically excavated. Even so, the early phases of the settlement do not preserve enough evidence and the picture is to a great degree lacking. At other sites in Central Macedonia, such as Assiros in the Langadas basin and Toumba Thessalonikis, two of the largest tells in Central Macedonia, the evidence for social complexity becomes significantly greater as we pass into the second millennium B.C.
Pappa,  (2005). To nekrotafeio tis proimis epochis tou chalkou stin Toumba tou Agiou Mamantos. [Der Friedhof der frühen Bronzezeit auf der Toumba von Agios Mamas] PAS.


ΑΙΓΑΙ ΑΙΓΗ

Πόλη της χερσονήσου Παλλήνης (Κασσάνδρας) της Χαλκιδικής, κοντά στην Ποτίδαια… KENTPON ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΡΩΜΑΪΚΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΟΣ ΕΘΝΙΚΟΝ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ 22 M. M. B. HATZOPOULOS. MACEDONIAN INSTITUTIONS UNDER THE KINGS. I A HISTORICAL AND EPIGRAPHIC STUDY. ATHENS 1996. Αίγαι Παλλήνης και Ημαθίας, συνολικές αναφορές 64.  Aigeai, city of Bottia in the Old kingdom: 109, n. 8; 178; 485; document of Perseus: 53, n. 12; identified by N.G.L. Hammond: 105; 307; walled city in the Classical period: 108; borders Beroia: 116; road from Edessa:117; territory: 118-19; burial of Philip II: 159; early inscriptions: 171, n. 4; capital before Amyntas III: 172, n. 3; 175; 320; 471-72; not to be identified with Edessa: 172, n. 5; Apollo Pythios: 195, n. 6; in Emathia ac510 cording to Ptolemy: 239; panegyris: 277; 289, n. 7; failure of Argaios: 292; seat of the protoi: 293; 327; Alexander the Great's acclamation and Pausanias1 execution: 307; foundation: 464-65; in the list of contributions from Argos: 475. I; III… KENTPON ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΡΩΜΑΪΚΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΟΣ ΕΘΝΙΚΟΝ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ 22 M. M. B. HATZOPOULOS. MACEDONIAN INSTITUTIONS UNDER THE KINGS. I A HISTORICAL AND EPIGRAPHIC STUDY. ATHENS 1996. Apollo: dedication of Antigonos Doson at Delos: 54; 262, n. 4; dedication of the Orestai at Delos: 82; Dekadryos, at Pydna: 130, n. 7; 131; 152; recipient of confiscations at Amphipolis: 141; priests in Beroia: 154, n. 2; list of theorodokoi at Delphoi: 180, n. 1; 187, n. 2; 188, n. 1; Komaios, at Philippoi: 188, n. 1; Pythios, at Aigeai and at Anthemous: 195, n. 6; sanctuary at Kassandreia: 255; coins with his name: 255… Αιγαί ή Αιγή όπου το σημερινό χωριό Πευκοχώρι (Καψόχωρα), υπέστη τον Περσικό ζυγό (Ηρόδ. VII 123), υπήρξε σύμμαχος των Αθηναίων στους οποίους πλήρωνε τον <<Θράκιο Φόρο>>. Ο Στ. Βυζάντιος την αποκαλεί «μηλοβότειρα» δηλαδή κατάλληλη για βοσκή προβάτων. Νεάπολης στο σημερινό χωριό Πολύγχρονο. Βρέθηκε νόμισμα της με την επιγραφή ΝΕΑΠΟ και προτομή του Βάκχου… ΑΡΧΑΙΟΓΝΩΜΩΝ. ΑΡΧΑΙΑ ΠΟΛΗ & ΑΝΑΣΚΑΦΕΣ ΣΤΟ ΠΟΛΥΧΡΟΝΟ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ  .ΑΡΧΑΙΑ ΠΟΛΗ & ΑΝΑΣΚΑΦΕΣ (ΝΕΑΠΟΛΙΣ ή ΑΙΓΗ ή ΑΙΓΕΣ) ΣΤΟ ΠΟΛΥΧΡΟΝΟ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ…ΠΟΛΥΧΡΟΝΟ -ΑΝΑΣΚΑΦΕΣ 1977. Χαλκιδική. LivePedia.gr Ιστορία. Ο πρώτος αποικισμός της χερσονήσου άρχισε τον 8ο π.Χ. αιώνα με την εγκατάσταση αποίκων Ελλήνων από τη Χαλκίδα και την Ερέτρια. Οι πιο παλιές από αυτές τις αποικίες ήταν η Χαλκίδα, η Μένδη, οι Αιγές κ.ά.
    Για την Αιγή, η οποία σύμφωνα με τον Ηρόδοτο τοποθετείται νότια της Νεάπολης, τα στοιχεία που διαθέτουμε δεν είναι περισσότερα. Στηριζόμενοι στη γενική μαρτυρία του Στράβωνα εικάζουμε ότι υπήρξε αποικία των Ερετριέων, αγνοώντας, όμως, τη χρονολογία ίδρυσής της. Από τον Ηρόδοτο πληροφορούμαστε ότι ενίσχυσε με δυνάμεις το στρατό του Ξέρξη, όπως και η γειτονική της  Νεάπολις. Μάλιστα με τη Νεάπολη είχαν τις ίδιες οικονομικές δυνατότητες, αφού ως μέλη της Αθηναϊκής Συμμαχίας κατέβαλλαν τον ίδιο φόρο. Η πόλη αναφέρεται και από τον Στέφανο Βυζάντιο ως Αιγαί, ενώ φαίνεται ότι φημιζόταν για την κτηνοτροφία της.    Οι περιορισμένες ανασκαφικές έρευνες δεν έχουν επιτρέψει την ασφαλή ταύτιση των αρχαίων πόλεων Νεάπολη και Αιγή με τις εντοπισμένες αρχαιολογικές θέσεις στα σύγχρονα χωριά της Κρυοπηγής και του Πολύχρονου.     Οι αρχαίες πόλεις που εντοπίστηκαν στη θέση «Ελληνικά» και στο Πολύχρονο παραμένουν ακόμα στην ανωνυμία. Οι περισσότεροι ερευνητές αναγνωρίζουν στο Πολύχρονο τη Νεάπολη και τοποθετούν την Αιγή στον κόλπο του Πευκοχωρίου νότια του Πολύχρονου. Όμως, στην περιοχή του Πευκοχωρίου δεν έχει εντοπιστεί ακόμα κάποια αρχαιολογική θέση, που θα διευκόλυνε αυτήν την ταύτιση.     Από την άλλη στην εντοπισμένη θέση των «Ελληνικών» θα μπορούσε να τοποθετηθεί η  Νεάπολις, οπότε στο Πολύχρονο θα πρέπει να αναγνωρίσουμε την Αιγή. Την υπόθεση αυτή ενισχύει το γεγονός ότι η Αιγή χαρακτηρίζεται «μηλοβότειρα» και η περιοχή του Πολύχρονου με τα άφθονα λιβάδια συμφωνεί με ένα τέτοιο προσδιορισμό. Ελπίζουμε οι μελλοντικές ανασκαφικές έρευνες να δώσουν τις ζητούμενες απαντήσεις… A COMPANION TO THE CLASSICAL GREEK WORLD. Edited by Konrad H. Kinzl. 2006 by Blackwell Publishing Ltd. Brill’s Companion to Ancient Macedon. Studies in the Archaeology and History of Macedon, 650 bc–300 ad Edited by Robin J. Lane Fox. LEIDEN BOSTON 2011. 84 αναφορές για Χαλκιδική. Chalcidiece. …were known in Euboean horsemen’s everyday life: Euboeans, of course, settled in this period in and near CHALCIDICE. Borza and Palagia interpret the landscape of the Aegae boar-hunt as a “sacred landscape” but even so, conclude that it is “characteristic of Greek hunts. A Macedonian locale is very likely indicated here… A COMPANION TO THE CLASSICAL GREEK WORLD. Edited by
Konrad H. Kinzl. 2006 by Blackwell Publishing Ltd. Brill’s Companion to Ancient Macedon. Studies in the Archaeology and History of Macedon, 650 bc–300 ad Edited by Robin J. Lane Fox. LEIDEN BOSTON 2011. CHALCIDICE. The location of the three cities Neapolis, Aige, and Therambos south of Aphytis on  Pallene’s eastern coast is not secure. If the order recorded by Herodotus runs from north to south, they should be located on three hills, Hellenica by Kryopegi, Geromoiri near Polychrono, and Daphnes between Peukochori and Paliouri. Certainly Neapolis, a colony of Mende, is located on the top of the forested hill Hellenica. The site has not been excavated, although a great quantity of fijifth to fourth century pottery and traces of a fortifijication wall and other walls have been located on the surface of the plateau, on the top of the hill. Aige is located on the hill Geromoiri near Polychrono. Part of the ancient site has been excavated. Remains of houses of the sixth and fijifth to fourth centuries were found on artifijicial terraces on the hill. In the area of the cemeteries on the western foothills burials of the sixth, fijifth and fourth centuries were investigated….38 Zahrnt, Olynth, p. 207. Zahrnt located the city on Geromoiri, because obviously he was not aware of Hellenica.
39 J. Vokotopoulou, “Τοπογραφικά Κασσάνδρας,” in Αφιέρωμα στον N. G. L. Hammond (Μακεδονικά suppl.) 7 (Thessaloniki, 1997), pp. 65–75; E. B. Tsigarida and H. Papademetriou, “Νέα στοιχεία για την ιστορική τοπογραφία της χερσονήσου της Κασσάνδρας,” AErgMak επετειακός τόμος (Thessaloniki, 2009), 423–5. 40 Zahrnt, Olynth, p. 142; Hansen and Nielsen, Inventory, pp. 821–2; J. Vokotopoulou, M. Pappa and E. B. Tsigarida, “Ανασκαφές στο Πολύχρονο Χαλκιδικής,” AErgMak 2 (1988), 317–29; id, “Ανασκαφές στο Πολύχρονο Χαλκιδικής—1989,” AErgMak 3 (1989), 391–408; J. Vokotopoulou, “Polychrono, A New Archaeological Site in Chalkidiki,” in J. P. Descoeudres, ed., ΕΥΜΟΥΣΙΑ, Ceramic and Iconographic Studies in Honour of Alexander Cambitoglou (Sydney, 1990), pp. 79–86; Tsigarida and Papademetriou, “Νέα στοιχεία,” 423–5.



ΑΙΝΕΙΑ

Πόλη της δυτικής Χαλκιδικής (Κρουσαίας ή Κρουσίδος) που είχε χτιστεί από τον Αινεία και τα πληρώματα του στόλου του, όταν αποβιβάστηκαν εκεί μετά την άλωση της Τροίας. Είχε κατασκευαστεί στο μέρος αυτό και τρωικός ναός, όπου λατρευόταν, προς τιμήν της μητέρας τού Αινεία, η Θερμαία Αφροδίτη (από τη γειτονική πόλη Θέρμη). Η πόλη αποικίστηκε από Κορίνθιους, έγινε ναυτική σύμμαχος των Αθηναίων και εκκενώθηκε από τους κατοίκους της κατά διαταγήν του Κασσάνδρου (315 π.Χ.) για ν αυξηθεί ο πληθυσμός της Θέρμης, που τη μετονόμασε σε Θεσσαλονίκη, από τ όνομα της αδελφής του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Αργότερα κατοικήθηκε και πάλι από απογόνους των εκπατρισμένων κατοίκων της, που συνέχισαν τα παλιά τους ήθη και τις εορτές και θυσίες προς τον Αινεία. Παρ όλη όμως την αντίσταση του τελευταίου βασιλιά της Μακεδονίας Περσέα, οι Ρωμαίοι την κατέλαβαν (168) και τη λεηλάτησαν. Πολλά νομίσματα της Αινείας έχουν διασωθεί και δείχνουν την οικονομική και εμπορική ευρωστία της πόλης τον 5ο και 4ο αιώνα, καθώς και τις σχέσεις της με τους Αιγινήτες και τους Χαλκιδείς, που είχαν αποικίσει πολλά σημεία της περιοχής.
Το όνομα Αίνεια ή Αινία είχαν επίσης δύο πόλεις της Ακαρνανίας, κοντά στις εκβολές του Αχελώου, και μία πόλη της θεσσαλικής Περραιβίας.
KENTPON ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΡΩΜΑΪΚΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΟΣ
ΕΘΝΙΚΟΝ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ 22 M. M. B. HATZOPOULOS. MACEDONIAN INSTITUTIONS UNDER THE KINGS. I A HISTORICAL AND EPIGRAPHIC STUDY. ATHENS 1996. Aineia, city in Krousis: 251; contributes to the foundation of Thessalonike: 120-21; 194; 202; in Pseudo-Skylax: 473; theorodokos of Epidauros: 473. I; IV…Strabo reports that in order to found Thessalonike, Cassander brought together 26 πολίσματα of Krousis and of the head of the Thermale Gulf; he goes on to mention six of them: Apollonia, Chalastra, Therma, Gareskos, Aineia and Kissos. This passage poses some of the most acute problems of Macedonian topography and historical geography, that cannot be discussed here; for Apollonia, Aineia and Gareskos continue to appear as independent cities long after the synoecism.3 Chalastra, too, makes a doubtful appearance in an inscription from Thessalonike, while the relationship between the latter city and Therma remains highly controversial. A kome of Thessalonike which seems to have passed until recently unnoticed is Perdylos. We know it from the mention of vineyards έν τη Περδυλίςι in a Thessalonikan… KENTPON ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΡΩΜΑΪΚΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΟΣ
ΕΘΝΙΚΟΝ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ 22 M. M. B. HATZOPOULOS. MACEDONIAN INSTITUTIONS UNDER THE KINGS. I A HISTORICAL AND EPIGRAPHIC STUDY. ATHENS 1996. There is no pre-Roman epigraphic evidence for Aineia and Dikaia,
which were located on the coast of the Thermaic gulf west of the
Anthemous valley,4 but this is of no great consequence: if they were
not incorporated into the Macedonian national territory in 348, which
is very likely, since typical Macedonian burials were discovered at
Nea Mechaniona, the site of ancient Aineia, attesting to the settlement
of Macedonian colonists in the third quarter of the fourth century,5
they were some thirty years later, when they were included into the
territory of Thessalonike.6 Similarly, we do not know whether the
rich "Macedonian" onomastic material from Thessalonike dates from
the foundation of the city by Cassander or from an earlier colonisation
and refoundation of Therma as a Macedonian city under the reign of
Philip… Aineia, city in Krousis: 251; contributes to the foundation of Thessalonike: 120-21; 194; 202; in Pseudo-Skylax: 473; theorodokos of Epidauros: 473. I; IV…. A COMPANION TO THE CLASSICAL GREEK WORLD. Edited by
Konrad H. Kinzl. 2006 by Blackwell Publishing Ltd. Brill’s Companion to Ancient Macedon. Studies in the Archaeology and History of Macedon, 650 bc–300 ad Edited by Robin J. Lane Fox. LEIDEN BOSTON 2011. 84 αναφορές για Χαλκιδική. Chalcidiece. HALCIDICE. Σελ. 133 114 Deeds of sale sharing common eponymous priests and calendar, all emanating from cities (Olynthus, Spartolos, Stolos, Torone, Polichne and Strepsa) that participated in the League after 356 and the fragments of books 22 to 25 of Theopompus’ Philippica on events of 349/8 bc while compared with the Epidaurian list of theorodokoi dating from the reign of Perdiccas (Aineia, Dikaia, Potidaea, Acanthus, Stolos, Aphytis, Mende and Scione) and the list of hellenides poleis in the Periplous of Scylax (Aineia, Potidaea, Mende Scione, Mecyberna, Sermylia, and Torone) which is of similar date, provide evidence on the extension of the League’s territories. For the deeds of sale see Hatzopoulos, Institutions, 1, p. 194, p. 196, pp. 388–390; Psoma, Olynthe et les Chalcidiens, pp. 242–243. For Theopompus see Zahrnt, Olynth und die Chalkidier, pp. 109–111; Psoma, Olynthe et les Chalcidiens, pp. 243–244. Sinos and Sermylia were also cities of the League; their territories were later confijiscated by Philip II and were distributed to his hetairoi, see M. B. Hatzopoulos, Une donation du roi Lysimaque, (ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ) 5 (Athens, 1988), p. 30, n. 1, p. 37, nn. 2–3, and pp. 39–40; Psoma, Olynthe et les Chalcidiens, pp. 244–248 with notes… Crousis16 is located south of Anthemous. Its inhabitants had come from  Pallene. Their most important city was Aineia, located on the coast, at Cape Megalo Embolo, whose coin types claim an early connection with Aeneas escaping with his father from Troy. Some trial trenches in the area of the city brought to light parts of houses dating to the early fourth century bc.17 A few Archaic and Classical graves of the cemeteries of the city have also been investigated. The fijinds were primarily characteristic bronze “Macedonian” jewellery, imported and local pottery, fijigurines and iron weapons. The other cities of Crousis, Haisa, Gigonos, Kampsa or Skapsaeoi, Kithas or Skithai, Smila, Tinde, Kombreia and Lipaxos, recorded by Greek texts, have not been securely located.18 However, one disputed city, the colony of Eretria, Dikaia, has fijinally been located at N. Kallikrateia… In 280 bc Antigonos Gonatas, too, founded a new city in the area between Aineia and the peninsula of  Pallene and named it after himself, Antigoneia.97 There is also limited evidence for another Hellenistic city, Stratonikeia, founded by Antigonos Gonatas and named after his sister. Some scholars located it at Elaiones in the area of Stratoni on the eastern coast, where a Heroon was excavated in the 1960s… A COMPANION TO ANCIENT MACEDONIA. Edited by Joseph Roisman and Ian Worthington. A John Wiley & Sons, Ltd., Publication
This edition first published 2010.
Σελίδα 47. The Cities. For the period from the sixth to the fourth century, intensive and complex civic coining activity is recorded in northern Greece. The responsibility for this lies with the numerous Greek poleis that had arisen as colonial foundations of their mother-cities since the eighth century. It is not without reason that the Chalcidice peninsula takes
its name from the city Chalcis on Euboea that settled two daughter-cities there, Olynthus and Torone, while Chalcis’s neighbour Eretria founded Dicaea, Mende and Methone (this last in Pieria).  Potidaea was the only colony of Corinth in this region, and Acanthus and Stagira were founded by Andros. Scione, which traced its foundation to the Thessalian hero Protesilaus, had according to Thucydides 2.120 received a proportion of settlers from Pellene… Ainea in the far west of the peninsula boasted of
Aeneas as founder and a contemporary mother-city is not recorded, as is also the case with Sermylia. South of Lake Kerkinitis are Tragilus and Argilus (plate 2), a colony of Andros. In the Pangaion area, on the same spot as the later city Amphipolis, stood Ennea Odoi (‘nine ways’), founded by Paros. Thasos, itself a Parian colony, protected its strategic and economic interests by founding Neapolis on the Thracian coast opposite
and Eion-on-the-Strymon and Galepsus to the west, nearer to the Strymon river. In the Chalcidice between the last years of Persian rule and the years around 480, a dramatic reduction in active mints can be detected; only Acanthus and Mende are still active to a significant degree into the fourth century… JSTOR is a digital library. JSTOR is part of ITHAKA, a not-for-profit organization helping the academic community use digital technologies to preserve the scholarly record and to advance research and teaching in sustainable ways. 2000-2014. Σχετικά με την πόλη ΑΙΝΕΙΑ. Thucydides and the Expedition of Callias against Potidaea, 432 B. C. John A. Alexander. The American Journal of Philology, Vol. 83, No. 3 (Jul., 1962), pp. 265-287. .. Ζωή Κωτίτσα, Ιωάνν ης Ναζλής Ο τάφος III του τύμβου Α της Αινείας: Επανεξετάζοντας τα δεδομένα 269 Tomb III of Tumulus A at Aineia: a Re-examination of the Evidence Z oe Kotitsa, Ioann is Nazlis

ΑΚΑΝΘΟΣ

Πόλη της Μακεδονίας, στον ισθμό της χερσονήσου του Άθω –μεταξύ Στρυμονικού και Σιγγιτικού κόλπου– κοντά στη σημερινή Ιερισσό, χτισμένη από Ανδριώτες αποίκους τον 7ο αι. π.Χ. Έως τον Πελοποννησιακό πόλεμο υπαγόταν στην ηγεμονία της Αθήνας· το 424 π.Χ. όμως έγινε σύμμαχος των Λακεδαιμονίων. Το 420 αναγνωρίστηκε αυτόνομη μαζί με τα Στάγειρα, την Όλυνθο κλπ. Ο Φίλιππος την προΣάρτησε στο μακεδονικό κράτος και μετά τη μάχη της Πύδνας έγινε ρωμαϊκή κτήση. Τα νομίσματά της συγκαταλέγονται μεταξύ των πιο ωραίων ελληνικών νομισμάτων…Στράβων γεωγραφικά. 7a.1.33.1 Ὅτι Ἄκανθος πόλις ἐν τῷ Σιγγιτικῷ κόλπῳ ἐστὶ παράλιος πλησίον τῆς τοῦ Ξέρξου διώρυχος• ἔχει δ᾽ ὁ Ἄθων πέντε πόλεις, Δῖον Κλεωνὰς Θύσσον Ὀλόφυξιν Ἀκροθώους• αὕτη δὲ πρὸς τῇ κορυφῇ τοῦ Ἄθωνος κεῖται. ἔστι δ᾽ ὁ Ἄθων ὄρος μαστοειδὲς ὀξύτατον ὑψηλότατον• οὗ οἱ τὴν κορυφὴν οἰκοῦντες ὁρῶσι τὸν ἥλιον ἀνατέλλοντα πρὸ ὡρῶν τριῶν τῆς ἐν τῇ παραλίᾳ ἀνατολῆς. καὶ ἔστιν ἀπὸ πόλεως τῆς Ἀκάνθου ὁ περί πλους τῆς χερρονήσου ἕως Σταγείρου, πόλεως τοῦ   Ἀριστοτέλους, στάδια τετρακόσια, ἐν ᾗ λιμὴν ὄνομα Κάπρος καὶ νησίον ὁμώνυμον τῷ λιμένι•.. ΟΙ ΡΩΜΑΙΟΙ ΚΑΙ Η ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ. ΔΗΜΗΤΡΗ Κ. ΣΑΜΣΑΡΗ. Ανάμεσα στα μεταλλεία της Μακεδονίας, που η λειτουργία τους ήταν συνεχής, θα πρέπει να συγκαταλεχτούν και τα μεταλλεία της περιοχής της Ακάνθου. Την άποψη αυτή ενισχύουν τα ίχνη αρχαίων μεταλλευτικών εργασιών, που αναφέραμε πιο πάνω, καθώς και το γεγονός ότι στην περιοχή αυτή υπήρχαν πλούσια εκμεταλλεύσιμα αποθέματα σιδήρου ως τα νεότερα ακόμη χρόνια. Επομένως, αν λάβει κανείς υπόψη του ότι η σκληρή δουλειά της εξόρυξης των μετάλλων γινόταν —όπως συνέβαινε συνήθως— από το ντόπιο πληθυσμό, που είχε μακραίωνη παράδοση στο επάγγελμα του μεταλλωρύχου, τότε θα πρέπει να θεωρηθεί πολύ πιθανό ότι το εμπόριο των μετάλλων —ή ακόμη και των διαφόρων προϊόντων επεξεργασίας τους— βρισκόταν στα χέρια των εμπόρων της ρωμαϊκής κοινότητας της Ακάνθου.Άλλη σπουδαία φυσική πηγή πλούτου, που προσφερόταν για αποδοτική εμπορική εκμετάλλευση και επομένως θα είχε σίγουρα προσελκύσει το ενδιαφέρον των Ρωμαίων εμπόρων, αποτελούσαν τα δάση, με την άφθονη και εκλεκτή ναυπηγήσιμη και οικοδομήσιμη ξυλεία τους, που εκτείνονταν στην ορεινή ενδοχώρα από την Άκανθο ως τη σημερινή Αρναία. Την εμπορική μάλιστα εκμετάλλευση της ξυλείας αυτής την ευνοούσε και το γεγονός ότι ο κοντινός Ακάνθιος λιμένας έλυνε το βασικό πρόβλημα της θαλάσσιας μεταφοράς της. Δυστυχώς δεν έχουμε καμιά μαρτυρία των ρωμαϊκών χρόνων για την ξυλεία της περιοχής αυτής, που τη σημασία της εξαίρει το 382 π.Χ. ο Ακάνθιος Κλειγένης στο λόγο του ενώπιον της εκκλησίας των Σπαρτιατών. Ωστόσο, είναι δύσκολο να πιστέψει κανείς ότι η ξυλεία αυτή, που για την εκλεκτή ποιότητά της ήταν περιζήτητη στα κλασικά χρόνια, έπαψε να έχει ζήτηση κατά τη ρωμαϊκή εποχή… KENTPON ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΡΩΜΑΪΚΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΟΣ
ΕΘΝΙΚΟΝ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ 22 M. M. B. HATZOPOULOS. MACEDONIAN INSTITUTIONS UNDER THE KINGS. I A HISTORICAL AND EPIGRAPHIC STUDY. ATHENS 1996.  CASSANDER'S POLICY IN THE CHALKIDIKE PENINSULA.
The consequences of the contemporary foundation of Ouranopolis
by Alexarchos, the brother of Cassander, cannot be fully evaluated for
lack of sufficient evidence. It is in any case certain that it did not
bring about the -permanent at least- disappearance of neighbouring
Akanthos, which continues to be mentioned in our sources,4 for the
new city was not founded on the territory of Akanthos, but on that of
Sane. It is also certain that in the case of Ouranopolis, too, royal
land was used not for distribution among Macedonians, but for the
foundation of an independent Greek city. The significance of the foundation of Kassandreia is better understood when it is compared to the foundation of Thessalonike, which was radically different, had opposite consequences and, like Cassander's manage with Philip's daughter, was perhaps intended to mitigate the indignation of the Macedonians. It is no coincidence that the foundation of Thessalonike was never used as an argument in the propaganda war against Cassander… KENTPON ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΡΩΜΑΪΚΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΟΣ
ΕΘΝΙΚΟΝ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ 22 M. M. B. HATZOPOULOS. MACEDONIAN INSTITUTIONS UNDER THE KINGS. I A HISTORICAL AND EPIGRAPHIC STUDY. ATHENS 1996. On the eve of the war the Κοινον των Χαλκιδέων, a "federal" state
with ξυναί άρχαί, a common eponymous priest, united armed forces,
but composed of autonomous cities under local magistrates,4 seems
to have comprised the whole of the Chalkidike south of Mygdonia,
with the exception of Akanthos and the other cities of the Akte peninsula.
5 These were independent cities and seem not to have participated
in the war. When the hostilities were over, some of the cities of
the Chalkidike were (theoretically) still free but had become allies of
Macedonia; some had been destroyed; some had not suffered physical
destruction, but large tracts of their territories had been confiscated
and they had perhaps lost their polis status; and, finally, some had
been annexed to the national Macedonian territory, usually after receiving
a larger or smaller number of Macedonian settlers… KENTPON ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΡΩΜΑΪΚΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΟΣ
ΕΘΝΙΚΟΝ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ 22 M. M. B. HATZOPOULOS. MACEDONIAN INSTITUTIONS UNDER THE KINGS. I A HISTORICAL AND EPIGRAPHIC STUDY. ATHENS 1996…and were probably endowed with a Macedonian constitution, if my suggestion concerning the eponymous priesthood of Asklepios in Antigoneia is correct.2 It seems that in Chalkidike, a chapter opened a hundred years earlier, under Philip II, was definitely closed with Gonatas' reign. Torone, Akanthos, and perhaps some cities of the Akte peninsula do not seem to have undergone violent change. The old habit of referring to the citizens by the simple ethnikon of their city persisted into the second century B.C.,3 but, as in the case of Kassandreia, it must by then have been void of any constitutional significance. By the reign of Antigonos Gonatas or later -though not much later- the whole of the Chalkidike peninsula had become a part of Macedonia indistinguishable from the rest… A COMPANION TO THE CLASSICAL GREEK WORLD. Edited by
Konrad H. Kinzl. 2006 by Blackwell Publishing Ltd. Brill’s Companion to Ancient Macedon. Studies in the Archaeology and History of Macedon, 650 bc–300 ad Edited by Robin J. Lane Fox. LEIDEN BOSTON 2011. 84 αναφορές για Χαλκιδική. Chalcidiece. HALCIDICE. The cities of the Akte peninsula were Chalcidian colonies, but their locations are still disputed: Thyssos and Kleonai, on the western coast, Akrothoi on the southern coast inhabited by Thracians and Pelasgoi from Lemnos, Dion at Platys Limenas in the Akanthian  Gulf, and fijinally Olophyxos and Charadrous.63 Four more cities, colonies of the Andrians, are located at the isthmus of Akte and on the eastern coast. The Andrians founded Akanthos, Stageira and Argilos near the mines of CHALCIDICE on the eastern coast, while Sane was built on the southern coast in order to facilitate navigation and trade with the south, since on this route, ships avoided the dangerous journey around Akte.64 Sane is located at the isthmus at the southern end of Xerxes’ canal at modern Trypete.65 The city was built on a natural hill by the sea but the major part of it has been destroyed by the road connecting Ierissos to Ouronoupolis. Nonetheless, a small part of the city has recently been excavated and yielded parts of
private houses built on terraces and small fijinds dating from the sixth to
the fourth centuries bc.66 In the 1990s a sanctuary of Apollo was excavated
in the chora of Sane.67 A late sixth-century oikos with painted antefijixes,
simas and other architectural details came to light. Among the fijinds, the
three Nikai akroteria of the building are very impressive. The two lateral
acroteria represent standing Nikai, while the middle one shows a Nike in
running position. Sane is located near Akanthos and it is highly probable
that already in the fijifth century the city was incorporated in the latter’s
chora.68 Akanthos, founded by Ionians from Andros and by Chalcidians, was one of the most important cities of CHALCIDICE.69 She did not participate in the Chalcidic Federation, although she had relations with Olynthus, since many Akanthian coins were found there. The city started striking coins in 530 bc which soon had a wide circulation. The economy of Akanthos was mainly based on the production and trade of wine and on mines…
The Formation of the Greek People (History of Civilization). Mar 20, 1997. by A. Jarde. Page 257 : ... Samos in the dispute of Chalcis and Andros over Acanthos in Chalcidice ...

Questia.com - Questia - Official Site‎. Διαφ.www.questia.com/‎ Full-text books, journals, articles at the Questia Online Library. 1000s of reliable sources • Easy to use online reader. Best Consumer Information Resource (Finalist) – 2014 SIAA CODiE Awards. www.questia.com.
Η παραπάνω πηγή για τα τρία παρακάτω αποσπάσματα.
The Formation of the Greek People. By A. JARDÉ Sometime Member of the Freneh Scbool at Athens Professor at The Lycée Lajabak. WITH SEVEN MAPS IN THE TEXT. NEW YORK
ALFRED A. KNOPF. 1926.
  ..arbitraments, that proposed by the Messenians,Ibid., iv. 5. 2. that given by Samos in the dispute of Chalcis and Andros over Acanthos in Chalcidice, Plut., Mor., 298A B. or that given by the Spartans on the claims of Athens and Megara for the possession... Page 263
 INDEX Abae, 238 Abdera, 178, 202 3 Abydos (Troad), 45, 52, 203 Acanthos, 202, 263, 300 Acarnania, 15, 61, 79 81, 105, 247, 264, 314, 333 Achaea (Pel.), AEgialos, 59, 100... Page 345
  ...of Sithonia, while their Eretrian neighbours established themselves on the peninsula of  Pallene. Andros sent colonists to Acanthos and Stageira. Finally, in the first half of the VIth century, the Corinthians arrived, and founded Potidaea. At the same... Page 202
JSTOR is a digital library. JSTOR is part of ITHAKA, a not-for-profit organization helping the academic community use digital technologies to preserve the scholarly record and to advance research and teaching in sustainable ways. 2000-2014.
The Crown of Acanthus (?)E. R. Goodenough, C. B. Welles The Harvard Theological Review, Vol. 46, No. 4 (Oct., 1953), pp. 241-242.
Acanthus greuterianus (Acanthaceae), a New Species from NW Greece Acanthus greuterianus (Acanthaceae), a New Species from NW Greece Sven Snogerup, Britt Snogerup, Arne Strid Willdenowia, Bd. 36, H. 1, Special Issue: Festschrift Werner Greuter (Apr. 20, 2006), pp. 323-327
The Acanthus at the Cloisters Hildegard Schneider. The Metropolitan Museum of Art Bulletin, New Series, Vol. 3, No. 10 (Jun., 1945), pp. 248-252
Synopsis of the Species of Acanthus (Acanthaceae) in Tropical East and Northeast Africa and in Tropical Arabia Kaj Vollesen Kew Bulletin, Vol. 62, No. 2 (2007), pp. 233-249.
THE CAMBRIDGE ANCIENT HISTORY SECOND EDITION VOLUME III PART 3 The Expansion of the Greek World, Eighth to Sixth Centuries B.C. Edited by JOHN BOARDMAN F.B.A. Lincoln Professor of Classical Archaeology and Art in the University of Oxford N. G. L. HAMMOND F.B.A. Professor Emeritus of Greek University of Bristol CAMBRIDGE UNIVERSITY PRESS Cambridge Histories Online Cambridge University Press, 2008. Foreign relationships are more substantial at first sight, but no more coherent. Chalcis continued to colonize in the north, adventures which ended with a joint foundation with Andros at Sane and thence produced a dispute about further expansion to Acanthus, about 655. The dispute was settled in favour of Andros when, of the arbitrators, Samos and Erythrae voted for her, and Paros for Chalcis, which shows no more than that associations of the Lelantine War period did not last more than fifty years (Plut. Quaest. Graec. 50). At about the same time there was further trouble in Euboea itself, in what was now Chalcis' private property, the Lelantine plain, or at least in a plain in which the 'famed warrior lords of Euboea' could practise their special skills against each other. Whether or not the warrior lords actually came to blows on this occasion is unknown - the poet Archilochus (below, p. 25 5-6) writes of it in the future tense (fr. 3 West) — but, rather later, in the first part of the sixth century, another poet, Theognis (891—4), names the plain and uses the present.
THE FORTUNES OF THE ROMAN CONVENTUS OF CHALCIDICE' Louisa D. Loukopoulou. This extraordinary discovery was bound to intrigue. Our sources do not list Apollonia of Chalcidice among the rare colonies of the Balkan peninsula: in the late Roman itineraries Apollonia is qualified as mansio, neither as civitas nor as colonia23. Moreover, there is no evidence of Latin documents anterior to the Und c. A.D. from the area. In a communication presented in 1992 at the 2nd Congress of Thracian Studies in Komotini we tried to identify certain analogies believed to exist in the evolvement of the presence of the Roman element in the Thracian Chersonese on one hand and in Mygdonia on the other: the Roman negotiatores came to eastern Chalcidice on the morrow of the Roman conquest, as they did in the Chersonese; they settled probably in Akanthos, the main outlet of the rich mineral ore of the region and of the local agricultural products, but also the starting point of an important maritime route leading to the Hellenistic East, as they did in Koila,…



ΑΚΡΟΘΩΟΣ ΑΚΡΟΘΩΟΙ

Μία από τις πέντε αρχαίες πόλεις του όρους Άθως, κοντά στην κορυφή του. Αργότερα ονομάστηκε Ουρανούπολη… HATZOPOULOS. MACEDONIAN INSTITUTIONS UNDER THE KINGS. I A HISTORICAL AND EPIGRAPHIC STUDY. ATHENS 1996… Akrothooi, city on the peninsula of Akte: proxeny decree: 127; 205; 367; city of Chalkidike: 234-35. Akte, peninsula of Chalkidike: 190; 199; Cities remain autonomous: 204. Until the beginning of this century we possessed only a fragmentary decree from Kassandreia,1 a possibly authentic fragment of a decree of Philippoi, another suspect decree of the Akrothooi, a complete decree from Thessalonike recorded on a Delian inscription and another complete decree from Amphipolis. These, however, were of little help for the understanding of Macedonian civic institutions. The decree of the Akrothooi passed completely unnoticed. It was doubted whether Kassandreia and even more Philippoi -granted, of course, that the fragment in question was not a mere forgery of the very unreliable Serrhaian physician S. Mertzides.. If the Axios was the western boundary of Amphaxitis, which was the eastern one? One clue is provided by the names of the cities listed under that region in Ptolemy's Geography} In his description of the coast, moving from east to west, he mentions, after the mouth of the Strymon, the district Amphaxitis with the cities Arethousa and Stageira,4 then Chalkidike with Akrothooi, Stratonike, Akanthos and Singos, then Paraxia with Torone, then  Pallene with Kassandreia, then again Amphaxitis with Thessalonike and the lands… Akrothooi, city on the peninsula of  Akte: proxeny decree: 127; 205; 367; city of Chalkidike: 234-35.



ΑΚΤΗ
Ακτή. του Άθω. Όλη η σημερινή χερσόνησος του Άθω. Αναδημοσίευση από: defencenet | Φωτό: Witold Rawicz (Wikimedia). Οι αρχαίοι Έλληνες αποίκησαν πολύ νωρίς την χερσόνησο του Αγίου Όρους, η οποία κατά τους αρχαίους χρόνους ονομαζόταν Ακτή. Ξέρουμε πως υπήρχαν οκτώ πόλεις στην Ακτή: το Δίον, η Ολόφυξος,ο Άθως οι Ακροθώοι (εκεί όπου σήμερα βρίσκεται η Μονή Μεγίστης Λαύρας), οι Κλεωνές, η Απολλωνία, η Ουρανούπολη, το Παλαιώριο και η Θυσσός. Δυστυχώς, δεν γνωρίζουμε την ακριβή θέση των οικισμών αυτών…

Η ακτή της Χαλκιδικής κατά τους ιστορικούς χρόνους. The Akte Peninsula of Chalcidice in historical times . Συγγραφέας: Χοβαρδάς, Παναγιώτης Θεοδοσίου. Ημ/νία έκδοσης: 2007. Περίληψη: Η εργασία αυτή πραγματεύεται την ιστορική γεωγραφία της ανατολικότερης υποχερσονήσου της Χαλκιδικής, γνωστής κατά την αρχαιότητα ως Ακτή ή Αθως, στα γεωγραφικά όρια του αβάτου του Αγίου Ορους και στο χρονολογικό πλαίσιο των ιστορικών χρόνων. Σε πρώτη φάση εξετάζεται ο ιδιόμορφος και σε μοναδικό βαθμό αναλλοίωτος χαρακτήρας της φυσικής γεωγραφίας της περιοχής. Το υπόλοιπο και εκτενέστερο μέρος της μελέτης αφορά στην αρχαία τοπογραφία της χερσονήσου. Με βάση τα διαθέσιμα γραμματειακά και αρχαιολογικά δεδομένα προκύπτουν σημαντικά συμπεράσματα αναφορικά με τον αριθμό, τη μορφή και τη χωροταξική διάταξη των αρχαίων πόλεων, τον πολιτικό ρόλο που διαδραμάτησαν αυτές στην ιστορική τους πορεία, τους μεικτούς πληθυσμούς, τους θεσμούς και τις λατρείες που απαντούν κατά τους ιστορικούς χρόνους στην ευρύτερη περιοχή.

KENTPON ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΡΩΜΑΪΚΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΟΣ ΕΘΝΙΚΟΝ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ 22 M. M. B. HATZOPOULOS. MACEDONIAN INSTITUTIONS UNDER THE KINGS. I A HISTORICAL AND EPIGRAPHIC STUDY. ATHENS 1996… Akrothooi, city on the peninsula of Akte: proxeny decree: 127; 205; 367; city of Chalkidike: 234-35. Akte, peninsula of Chalkidike: 190; 199; On the eve of the war the Κοινον των Χαλκιδέων, a "federal" state
with ξυναί άρχαί, a common eponymous priest, united armed forces,
but composed of autonomous cities under local magistrates,4 seems
to have comprised the whole of the Chalkidike south of Mygdonia,
with the exception of Akanthos and the other cities of the Akte peninsula.
5 These were independent cities and seem not to have participated
in the war. When the hostilities were over, some of the cities of
the Chalkidike were (theoretically) still free but had become allies of
Macedonia; some had been destroyed; some had not suffered physical
destruction, but large tracts of their territories had been confiscated
and they had perhaps lost their polis status; and, finally, some had
been annexed to the national Macedonian territory, usually after receiving
a larger or smaller number of Macedonian settlers… The extreme south and south-eastern regions of the Chalkidian peninsula seem to have been spared both destruction and Macedonian colonisation during the reigns of Philip and Alexander. This appears to be the case not only of Akanthos1 and of the cities of Akte, which were never part of the Chalkidian League, but also of Mende, Skione and Aphytis3 and even of Torone, which had offered resistance to Philip.. It seems that in Chalkidike, a
chapter opened a hundred years earlier, under Philip II, was definitely
closed with Gonatas' reign. Torone, Akanthos, and perhaps some cities
of the Akte peninsula do not seem to have undergone violent
change. The old habit of referring to the citizens by the simple ethnikon
of their city persisted into the second century B.C.,3 but, as in
the case of Kassandreia, it must by then have been void of any constitutional significance.4 By the reign of Antigonos Gonatas or later -
though not much later- the whole of the Chalkidike peninsula had become
a part of Macedonia indistinguishable from the rest… Papazoglou Villes 174, n. 8, following T.L.F. Tafel, De Thessalonica eiusque
agro dissertatio geographica (Berlin 1839) 234, n. 57, emends in this passage of Ptolemy (3.12.8: Άμφαξίτιδος' 'Αρέθουσα, Στάγειρα) Άμφαξίτιδος to Άμφακτίας, which she locates near Akte, the easternmost prong of the Chalkidike peninsula. But, as we shall see below, this emendation is both arbitrary and superfluous… KENTPON ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΡΩΜΑΪΚΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΟΣ ΕΘΝΙΚΟΝ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ 22 M. M. B. HATZOPOULOS. I A HISTORICAL AND EPIGRAPHIC STUDY. ATHENS 1996…
Akte, peninsula of Chalkidike: 190; 199; Cities remain  autonomous: 204… A COMPANION TO THE CLASSICAL GREEK WORLD. Edited by
Konrad H. Kinzl. 2006 by Blackwell Publishing Ltd. Brill’s Companion to Ancient Macedon. Studies in the Archaeology and History of Macedon, 650 bc–300 ad Edited by Robin J. Lane Fox. LEIDEN BOSTON 2011. 84 αναφορές για Χαλκιδική. Chalcidiece. HALCIDICE. According to Herodotus, Strabo, and probably already Hecataeus, there were at least thirty colonial foundations in the CHALCIDICE. They were founded not only by the “Chalcidians from Euboea,” but, according to the literary sources, also by the Eretrians, again from Euboea (who founded Mende in the  Pallene, the westernmost of the three peninsulae, and Methone on the Pierian coast), the Andrians
(active in the Akte, the easternmost of the Chalcidian peninsulae, and far
north on the Thracian coast almost up to the Strymon), and the Corinthians
(who founded  Potidaea on the isthmus of the  Pallene). Although
the enterprises which the literary sources describe as true apoikiai took
place at the end of the eighth century at the earliest, archaeological data
show that southern Greeks had been familiar with the Chalcidian coasts
at least since the late Bronze Age. A telling example is the site of Mende,
inhabited without interruption since the last Mycenaean phase or a little
later.. Impressed by Brasidas’ stunning achievements, the Macedonian king rejoined the Spartans and their allies the Chalcidians (Thuc. 4.107.3). Brasidas’ success continued. He brought over all cities of Akte, with the exception of Sane and Dion, to the Spartan side and later captured Torone in Sithonia
(Thuc. 4.109.5 and 4.110–112). The deteriorating situation in the north led
the Athenians to negotiate for peace with Sparta (Thuc. 4.117). In the same
period, Scione revolted followed by Mende (Thuc. 4.120.1 and 123.1). Brasidas moved the populations of both cities to Olynthus (Thuc. 4.123.4)… Abundant wood from the forests of CHALCIDICE, the rich resources of the area, and relatively safe natural bays attracted these Greeks from the south to the coasts of the peninsula. Eretria founded Dikaia and Mende (Thuc. 4.109.3 and Hdt. 7.22.3) and many other colonies (Thuc. 4.123.1)
on the prong of  Pallene. Strabo even recorded that the whole peninsula
of  Pallene was the area of Eretria (10.447). Potidaia was founded
by Periander’s son, Euagoras, and other Corinthians (Thuc. 1.56.2;
Diod. 12.34.2; Strab. 7.330, fr. 25; Plut. Per. 29.6; Schol. in Aristoph. Equ.
438.). Chalkis founded colonies in Sithonia and Andros on the prong of
Akte and the eastern coast of the area… The cities of the Akte peninsula were Chalcidian colonies, but their locations are still disputed: Thyssos and Kleonai, on the western coast, Akrothoi on the southern coast inhabited by Thracians and Pelasgoi from Lemnos, Dion at Platys Limenas in the Akanthian Gulf, and fijinally Olophyxos and Charadrous. Four more cities, colonies of the Andrians, are located at the isthmus of Akte and on the easte rn coast…
THE CAMBRIDGE ANCIENT HISTORY SECOND EDITION VOLUME III PART 3 The Expansion of the Greek World, Eighth to Sixth Centuries B.C. Edited by JOHN BOARDMAN F.B.A. Lincoln Professor of Classical Archaeology and Art in the University of Oxford N. G. L. HAMMOND F.B.A. Professor Emeritus of Greek University of Bristol CAMBRIDGE UNIVERSITY PRESS Cambridge Histories Online Cambridge University Press, 2008. IV. THE NORTH COAST OF THE AEGEAN Plutarch (Quaest. Graec. xi) tells us that the Eretrian colonists, who were expelled from Corcyra by Corinthians under Charicrates (sic), sought to return to their mother city, but were driven off. They then sailed to 'Thrace', where they settled at Methone. Methone lies on the west
shore of the Gulf of Therme, the western end of the colonial region
under discussion; the eastern boundary may be placed at the Thracian
Chersonese. In between, the whole coast of Thrace was dotted with
Greek colonies, but the Chalcidice peninsula offered special opportunities to a seafaring people, because its three southward prongs of
Pallene, Sithonia and Acte create a very long coastline. The area also
includes the offshore islands of Thasos and Samothrace.

ΑΜΜΙΤΗΣ ποταμός

Η Μαραθούσα, κάποτε, υπαγόταν στην Αρχαία Απολλωνία και αποτελούσε δασώδη έκταση αυτής, από την οποία οι κάτοικοι της προμηθεύονταν ξύλα, καθώς και πηλόχωμα για την κατασκευή πλίνθων και άλλων κεραμικών, από την περιοχή που σήμερα λέγεται Παλιάμπελα. Από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, δυο ποτάμια διατρέχουν παράλληλα με την Μαραθούσα και αυτοί είναι: α) το Μεγάλο Ρέμα η, Κοτσκαρλή, που κατά την αρχαιότητα ονομαζόταν Ολυνθιακός  και β) ο Αμμίτης, που καταλήγει στην λίμνη Βόλβη…  Γενικά ιστορικά και γεωμορφολογικά στοιχεία για το Χαβρία.Άγνωστο παραμένει, ακόμα και στις μέρες μας, το αρχαίο όνομα του ποταμού που πηγάζει από τις περιοχές του Νεοχωρίου και της Αρναίας ο ένας βασικός του άξονας και από την περιοχή του ‘Κάκαβου’ ο άλλος. Τα τελευταία χρόνια επικράτησε η άποψη πως, λόγω των μεγάλων ποσοτήτων άμμου που κατέβαζε, ονομαζόταν ‘Αμμίτης’, δηλαδή αμμουδερός, άποψη πάντως που δεν επιβεβαιώνεται από κάποια γραπτή ιστορική πηγή και μάλλον αυτό το όνομα αφορά το ποτάμι που πηγάζει από τον ορεινό όγκο ‘Ομβριανό’ στο Δήμο Ζερβοχωρίων και εκβάλλει στη λίμνη Βόλβη… KENTPON ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΡΩΜΑΪΚΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΟΣ
ΕΘΝΙΚΟΝ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ 22 M. M. B. HATZOPOULOS. MACEDONIAN INSTITUTIONS UNDER THE KINGS. I A HISTORICAL AND EPIGRAPHIC STUDY. ATHENS 1996… The fact that they are never heard of again in Hellenistic or Roman
times is probably a sign that they did not fare any better than Sermylia.9 Vokotopoulou, "Χώρα" 125-30, maintains that the inscription inv. no 6128 of the Thessalonike Museum (Epigraphic Appendix no 4) dates from the reign of Demetrios Poliorcetes and that the cities mentioned therein were situated in southeastern Chalkidike. In fact the inscription dates from the reign of Philip II and con cerns the region between Mount Kissos and the Ammites river (BullEpigr 1990, 473; Hatzopoulos-Loukopoulou, Recherches 123-45.

ΑΜΠΕΛΟΣ
Αρχαία πόλη της Κρήτης, στον σημερινό νομό Λασιθίου. Με την ίδια ονομασία υπάρχει και μικρό νησί στον Κορινθιακό κόλπο, στο εσωτερικό του κόλπου της Αντίπυρας. Έτσι ονομάζεται επίσης και ένα ακρωτήριο στη Χαλκιδική… Η Άμπελος είναι ένας στενός κόλπος στη νότια Σιθωνία που μοιάζει πολύ με φιόρδ, ένα ... Σιθωνία Χαλκιδικής… Questia.com - Questia - Official Site‎. Διαφ.www.questia.com/‎ Full-text books, journals, articles at the Questia Online Library. 1000s of reliable sources • Easy to use online reader. Best Consumer Information Resource (Finalist) – 2014 SIAA CODiE Awards. www.questia.com. A History of Samos 800-188 BC. GRAHAM SHIPLEY. CLARENDON PRESS • OXFORD…...anchorages Kalamoi, Hormos Heraites, Panormos. Capes Ampelos, Kantharion, Palinouros, Poseidion, Chesion. Islets Akhilleus, Narthekis, Nymphaia, Rhypara. Mountains Ampelos, Kerketeus, Assoron. Rivers, springs, fountains Amphilysos...Page 282

ΑΝΘΕΜΟΥΣ
Αρχαία πόλη της Μακεδονίας. Βρισκόταν στη Χαλκιδική, στην περιοχή της Ανθεμουσίας. Κατά τον Θουκυδίδη (Β’ 99), η πόλη καταλήφθηκε πρώτα από τους Τημενίδες. Μετά από πολλές περιπέτειες, η Α. παραχωρήθηκε από τον Φίλιππο στην Όλυνθο… KENTPON ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΡΩΜΑΪΚΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΟΣ
ΕΘΝΙΚΟΝ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ 22 M. M. B. HATZOPOULOS. MACEDONIAN INSTITUTIONS UNDER THE KINGS. I A HISTORICAL AND EPIGRAPHIC STUDY. ATHENS 1996…Από το ευρετήριο.  Anthemous, region in the New Lands: colonisation: 70, n. 4; 195; 199; fate of original populatiom: 170; offered to Hippias by Amyntas I: 174; part of Philip's arche: 175; offered to the Chalkidians by Amyntas III: 176; offered to the Chalkidians by Philip II: 189; incorporated into Macedonia: 193-94. Anthemous, city in the New Lands: 200; 458, n. 5; 476; Hellenistic decree: 128; 193; Roman decree: 128; 193; magistrates: 150; 158; 193; agoranomoi: 150, n. 6; archontes: 156; 193, η. 6; 384; 386; conquered by Pausanias: 177; sling bullets of the Olynthians: 177, n. 3; incorporated into Macedonia: 193-94; onomastics: 209; 494, n. 1; cavalry: 193, n. 6; 243-44; Apollo Pythios: 195, n. 6. I; IV. Αναφορές 52. .. New Lands, but the first three originate from the original heartland of Macedonia. Over and above these we also now possess
one fragmentary decree from Anthemous,11 two from Kassandreia12
two other fragmentary decrees from Thessalonike13 and another one,
from Philippoi, whose virtually complete restoration has recently
been made possible.14 At the same time a rich harvest of decrees of
Early Roman times has provided additional evidence of the continuity
of civic institutions between the two periods... KENTPON ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΡΩΜΑΪΚΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΟΣ
ΕΘΝΙΚΟΝ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ 22 M. M. B. HATZOPOULOS. MACEDONIAN INSTITUTIONS UNDER THE KINGS. I A HISTORICAL AND EPIGRAPHIC STUDY. ATHENS 1996…  Amyntas III, king of the Macedonians: 470; transfers capital from Aigeai to Pella: 172, n. 3; 293, n. 2; offered territories to the Chalkidians: 176-77; treaty with the Chalkidians: 206; 296; 424; 431; 483, n. 4; Macedonian colonisation: 208; army: 267;
destitution: 270; 278, n. 4; 292; treaty with Anthemous, region in the New Lands: colonisation: 70, n. 4; 195; 199; fate of original
populatiom: 170; offered to Hippias by Amyntas I: 174; part of Philip's arche: 175; offered to the Chalkidians by Amyntas III:
176; offered to the Chalkidians by Philip II: 189; incorporated into Macedonia: 193-94… Anthemous, city in the New Lands: 200; 458, n. 5; 476; Hellenistic decree: 128; 193; Roman decree: 128; 193; magistrates: 150; 158; 193; agoranomoi: 150, n. 6; archontes:156; 193, η. 6; 384; 386; conquered by Pausanias: 177;… A COMPANION TO THE CLASSICAL GREEK WORLD. Edited by Konrad H. Kinzl. 2006 by Blackwell Publishing Ltd. Brill’s Companion to Ancient Macedon. Studies in the Archaeology and History of Macedon, 650 bc–300 ad Edited by Robin J. Lane Fox. LEIDEN BOSTON 2011. 84 αναφορές για Χαλκιδική. Chalcidiece. HALCIDICE. The important texts are Herodotus 7. 125 and Xenophon Kynegetikos 11. When Herodotus tells us that lions attacked camels in Xerxes’ army, he relates them to the army’s march from Acanthus to Therme on the Thermaic gulf. The exact route continues to be discussed, but the likeliest option is that Xerxes passed Mount Kissos, the range north of Anthemous (modern Galatista) before eventually approaching Crestonia and the river Echedoros, the terminal points which Herodotus specifijically mentions. Herodotus refers to “many lions” in these parts and further defijines the “boundary” for these lions as the broad swathe of land between the river Nestos and the river Acheloos… The “New Territories” east of the Axios were gradually annexed by the consistent effforts of a series of kings from Alexander I to Philip II. They included in the centre Mygdonia, the land corridor around lakes Pyrrolia (Koroneia) and Bolbe; to the north the inland plain of Crestonia; to the south the valley of Anthemous, the northern and southern Bottike, around the cities of Kalindoia and Spartolos respectively, and CHALCIDICE with its three prongs thrusting far into the Aegean; further east and along the
Strymon, from north to south, Sintike on the gorge of the river, Bisaltia… In the next year, Amyntas III became king. The alliance with the Chalcidians was crucial for the king, who was facing a serious
threat from the Illyrians. With all the major Greek cities busy fijighting the
Corinthian War, Amyntas had only the Chalcidians to rely on.36 Diodorus
reports (14.92.3) that at the beginning of his reign, he ceded a border area
to the Chalcidians. This was most probably the area of Anthemous, north
of the territories of Bottiaean Spartolos and the other cities of Crousis… A COMPANION TO ANCIENT MACEDONIA. Edited by Joseph Roisman and Ian Worthington. A John Wiley & Sons, Ltd., Publication
This edition first published 2010. Apparently Alexander I was also able to advance into the east of the Axios: as Thucydides reports, ‘the Makedonians also prevailed over other peoples […] in Anthemus, Crestonia and Bisaltia’ (2.99.6).31 Not only close, the physical character of these areas is a smaller version of the central plain of Lower Macedonia, for the landscapes are characterized by mountains, although not as high, and rivers, albeit not as extensive…The process of formation of the Macedonian state can only be reconstructed hypothetically since information that can be found in the sources is very scarce. In his story
about the founder of the dynasty, Perdiccas, Herodotus mentions that after strengthening his position at the foot of Mount Bermion, he began to conquer the rest of the country. Herodotus unfortunately does not mention which lands were conquered by Perdiccas himself and which by his ancestors. The information about Anthemus, located in the Chalcidice, may be regarded as an exception. According to Herodotus, it was Amyntas I who offered to give this land to Hippias, which may indicate that he
had controlled this area or at least had laid claims to it (5.94). The second important piece of information passed on by Herodotus was that Alexander ruled a place where…
Questia.com - Questia - Official Site‎. Διαφ.www.questia.com/‎ Full-text books, journals, articles at the Questia Online Library. 1000s of reliable sources • Easy to use online reader. Best Consumer Information Resource (Finalist) – 2014 SIAA CODiE Awards. www.questia.com.


BLACKWELL COMPANIONS TO THE ANCIENT WORLD. 2010 Blackwell Publishing Ltd. A Companion to Ancient Macedonia. Contributors: Joseph RoismanIan Worthington. Publisher: Wiley Blackwell, 2010.

.Almopia and Eordaea. The conquest of Mygdonia, Bisaltia and Anthemus must have been connected with great political changes that...
Page 133
...the Makedonians also prevailed over other peoples [ ] in Anthemus, Crestonia and Bisaltia (2.99.6).31 Not only close...
Page 75
 ...unfortunately does not mention which lands were conquered by Perdiccas himself and which by his ancestors. The information about Anthemus, located in the Chalcidice, may be regarded as an exception. According to Herodotus, it was Amyntas I who offered to give...
Page 131
...interest among the objects found in Trebeniste, Aiani, Vergina, Pella Archontiko, Sindos, Agia Paraskevia on the edge of the Anthemus Valley as well as Gavgelija in the north and Amphipolis in the east, are golden masks and other objects made of gold foil...Page 134
  ...conquered Greek cities which had fallen into the royal estate, but which were subsequently donated to Companions,68 though Anthemus, for one, was part of Macedon before Philips reign.69 If the horse was lost on campaign, however, it seems to have been...Page 468
...Andocides 155, 485 6; see also Macedonia, Section 1 Andriscus see Philip Andriscus Andros 222, 333, 334 Annius, M. 262 Anthemus 75, 131, 132, 133, 134, 136, 141, 332, 452, 465 Antigenes 455 6, 463 Antigonid dynasty 227, 320 2, 376, 390...Page 652
...and the Almopians from Almopia. These Macedonians also conquered other peoples whom they still control even today, those in Anthemus, Grestonia, Bisaltia, and much of Macedonia itself. The whole is called Macedonia, and Perdiccas son of Alexander was...Page 132
  ...although Herodotus does not mention his role in this important event. If it had not been for the information that he offered Anthemus to Hippias after his exile in 510, we could have concluded that by leaving the feast with the Persian envoys Amyntas I left...Page 136
...much about Amyntas and Alexander Is contacts with the Greek cities prior to 479. The already mentioned example of offering Anthemus to the exiled Hippias indicates that there could have been relations of xenia, obligating them to give each other help. Herodotus...Page 141
…to the order of precedence of the day (Arr. 1.14.6). We hear of the squadrons of Bottiaea, Amphipolis, Apollonia, Anthemus and the Leugaean squadron (Arr. 1.2.5, 1.12.7, 2.9.3), but the territorial organization of the Companion...Page 452
JSTOR is a digital library. JSTOR is part of ITHAKA, a not-for-profit organization helping the academic community use digital technologies to preserve the scholarly record and to advance research and teaching in sustainable ways. 2000-2014. Eine neue Grabinschrift aus Anthemous (Galatista). Elias K. Sverkos. Zeitschrift für Papyrologie und Epigraphik, Bd. 140 (2002), pp. 127-128… JSTOR is a digital library. JSTOR is part of ITHAKA, a not-for-profit organization helping the academic community use digital technologies to preserve the scholarly record and to advance research and teaching in sustainable ways. 2000-2014. Review. Recherches sur les marches orientales des Téménides (Anthémonte-Kalindoia): IIe partie by M. B. Hatzopoulos, L. D. Loukopoulou . Review by: David W. J. Gill. The Classical Review, New Series, Vol. 48, No. 1 (1998), p. 235.


ΑΝΤΙΓΟΝΕΙΑ

Μία από τις πέντε πόλεις της Μακεδονίας (με την ίδια ονομασία) η οποία βρισκόταν στη δυτική Ακτή της Χαλκιδικής, Ν ή ΝΑ της Αίνειας. Ως παλαιότερη ονομασία της Α., που επισκίασε σταδιακά την Ποτίδαια, θεωρείται το Ψαφαρά ή Ανταγνία.. Αναδημοσίευση από: defencenet | Φωτό: Witold Rawicz (Wikimedia). Στα Ελληνιστικά χρόνια ιδρύονται τρεις µεγάλες πόλεις: Κασσανδρεία (315), Ουρανούπολις (315) και Αντιγόνεια (στη µέση της Καλαµαριάς το 280 π.Χ.). Το 168 π.Χ. περνά στα χέρια των Ρωµαίων και παρακµάζει καθώς οι πόλεις της περιήλθαν υπό τον έλεγχο Ρωµαίων εµπόρων κυρίως…Ἀντιγόνη Ψαφαρά, ἡ Antigona Psáfara ciu. de Macedonia en la costa oeste de la Calcídica, Ptol.Geog.3.13.38. Εγκ. ΠΑΙΔΕΪΑ. Αντιγόνια. Πόλη της Μακεδονίας. Ήταν μία από τις πέντε μακεδονικές πόλεις με την ίδια ονομασία, η οποία βρισκόταν στη δυτική Ακτή της Χαλκιδικής, Ν ή ΝΑ της Αίνειας. Παλαιότερα ονομαζόταν Ψαφαρά ή Ανταγνία… Χαλκιδική. LivePedia.gr Ακολούθησε η ίδρυση και άλλων αποικιών εκ μέρους της Κορίνθου, της Άνδρου και της Αθήνας. Τον 4ο αιώνα ο αποικισμός συμπληρώθηκε από τους Μακεδόνες βασιλείς που έκτισαν την Κασσάνδρεια και την Αντιγόνεια. Στη Χαλκιδική κατέφυγε τον 6ο π.Χ. αιώνα ο τύραννος της Αθήνας Πεισίστρατος και έχοντας αυτή για ορμητήριο επιχείρησε να καταλάβει πάλι την αρχή. Το 480 π.Χ. οι πιο πολλές πόλεις της Χαλκιδικής υποτάχθηκαν στον Ξέρξη όταν πέρασε από εκεί κατά την εκστρατεία του στη νότια Ελλάδα… KENTPON ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΡΩΜΑΪΚΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΟΣ
ΕΘΝΙΚΟΝ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ 22 M. M. B. HATZOPOULOS. MACEDONIAN INSTITUTIONS UNDER THE KINGS. I A HISTORICAL AND EPIGRAPHIC STUDY. ATHENS 1996…Από το ευρετήριο. Antigone, mother of Philippos, Elemiote from
ΤΕΛΑ: 89, n. 1. Antigoneia, Psaphara, city of Krousis in the New Lands: 98, n. 8; 120; magistrates: 150; eponymous priest: 154; 204; 384; founded
by Antigonos Gonatas: 203-204; onomastics: 203, n. 8; city of Paraxia: 235; city of Mygdonia: 235-37; citizens honoured at Philippoi: 368. I; IV.
Antigoneia, city of Paionia: 236; 236, n. 8. Antigonis: tribe (phyJe) of Thessalonike: 121. INDEXES 513. Αναφορές 35. The komai of the new cities of Thessalonike and Kassandreia, for which there is positive evidence, and undoubtedly also those of other cities such as Antigoneia and Stratonikeia, which were similarly founded, were of a very different kind from those of the Macedonian heartland; for most of them had enjoyed city status before the synoecism which reduced them to an inferior condition… It is possible that the incorporation of Kassandreia into Macedonia was part of a larger programme of Antigonos Gonatas, if we should attribute to him, as is very likely, the foundations of Antigoneia, after his own name, and of Stratonikeia, after the name of his sister.
The first comprised the territory of Krousis between the chora of
Thessalonike and that of Kassandreia. The second extended north of
Akanthos and perhaps comprised the territory of Stageira, the attempted
revival of which had not produced the expected results.7
Antigonos, despite his interest in philosophic speculation, seems to
have been unwilling to take risks… KENTPON ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΡΩΜΑΪΚΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΟΣ ΕΘΝΙΚΟΝ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ 22 M. M. B. HATZOPOULOS. MACEDONIAN INSTITUTIONS UNDER THE KINGS. I A HISTORICAL AND EPIGRAPHIC STUDY. ATHENS 1996…Archippos, son of Archidamos, from Antigoneia: 203, n. 8. Archon, from Kassandreia: eponymous priest: 146; 155, n. 3. Anthemous: 156; 384; Kalindoia: 156; 384; archon, chief magistrate in Macedonia: 157; 387; at Seleukeia: 377; 379; 428; Eponymous in the deeds of sale of Amphipolis: 378; Arethousa, city of Macedonia in the New Lands: 236… A COMPANION TO THE CLASSICAL GREEK WORLD. Edited by
Konrad H. Kinzl. 2006 by Blackwell Publishing Ltd. Brill’s Companion to Ancient Macedon. Studies in the Archaeology and History of Macedon, 650 bc–300 ad Edited by Robin J. Lane Fox. LEIDEN BOSTON 2011. 84 αναφορές για Χαλκιδική. Chalcidiece. HALCIDICE. In 280 bc Antigonos Gonatas, too, founded a new city in the area between Aineia and the peninsula of  Pallene and named it after himself, Antigoneia.97 There is also limited evidence for another Hellenistic city, Stratonikeia, founded by Antigonos Gonatas and named after his sister. Some scholars located it at Elaiones in the area of Stratoni on the eastern coast, where a Heroon was excavated in the 1960s.98= 98 Cohen, The Hellenistic Settlements, pp. 100–1; Zahrnt, Olynth, p. 224 located the city at Elaiones of Stratoni, where a Roman heroon had been discovered: P. G. Themelis, ADelt. 18 (1963), B2, 206 fff.; However, the fijinds from this site date to the Roman and not the Hellenistic period: Papazoglou, Les villes, pp. 432–3 has located the city on the southern coast; fijinally, Gatzolis places it at Stageira (see above, note 86).Σελίδα 444 50 M. Hatzopoulos, “Decret pour un bienfaiteur de la cite des Philippes,” BCH 117 (1993), 315–326; Hatzopoulos, Institutions, 2, no. 37. See also decree of Philippi for citizens of Antigoneia; Hatzopoulos, Institutions, 2, no. 38, pp. 55–57…. Under Arsinoe, Eurydice, and Apollonides, Cassandreia had gone its own stubborn way outside the Macedonian kingdom. Hatzopoulos has acutely observed a change in the city’s calendar to the Macedonian months by the mid-third century bc: I would connect these changes to Antigonos taking tighter control over the big city and incorporating it, fijinally, into the kingdom.41 He went on to found at least two Antigoneia cities elsewhere in Macedon. One lies mid-way up the Axios, the other between Aineia and Cassandreia, “Antigoneia the Sandy” on the Thermaic gulf.42 Antigoneia the Sandy, I suggest, was put there in order to ensure no more trouble from Cassandreia. Cassandreia’s incorporation and this nearby foundation were Antigonos’ main contributions to the structure of the Macedonian kingdom.


ΑΡΓΙΛΟΣ

Αρχαία πόλη της Βισαλτίας στην Ανατολική Μακεδονία. Χτίστηκε από Θράκες στα μέσα του 7ου αι. π.Χ. Στους Μηδικούς πολέμους συμμετείχε στο πλευρό των Ελλήνων, ενώ στον Πελοποννησιακό πόλεμο πήρε το μέρος της Σπάρτης. Από την Ά. καταγόταν o αγγελιοφόρος που έστειλε ο Σπαρτιάτης βασιλιάς Παυσανίας στον Πέρση σατράπη Αρτάβαζο ο οποίος, αφού αποσφράγισε και διάβασε την επιστολή, κατήγγειλε την προδοσία του Παυσανία στους εφόρους… Κ. Κουρτίδου. Ιστορία της Θράκης 1932. ΑΡΓΙΛΛΟΣ, εις την Βισαλτίαν παράλιος πόλις, αποικία Ελληνική. 'Ο Αριστοτέλης όμως, όστις ήτο από την γειτονικήν πόλιν Στάγειρα, λέγει οτι ή Αργιλλος ήτο πόλις Βισαλτική και οχι Ελληνική αποικία. Πιθανόν εις την Βισαλτικήν ταύτην πόλιν να εστάλησαν αργότερον άποικοι Έλληνες. «Ωνομάσθη δε ή πόλις ούτως, επειδή υπό των Θρακών ό μυς άργιλος καλείται, σκαπτόντων δε εις το θεμελίους καταβαλέσθαι πρώτος μυς ώφθη… Κ. Κουρτίδου. Ιστορία της Θράκης 1932. Ωνομάσθη δηλαδή ή πόλις «από οφθέντος μυός, ός Θρακιστί καλείται άργιλος . Άργιλος• ώνομάσθη ούτως, επειδή υπό θρακών ο μυς άργιλος καλείται, σκαπτόντων δε εις το θεμελίους καταβαλέσθαι πρώτος μυς ώφθη» . «Άργιλον τον μυν καλοϋσι Θράκες, ου οφθέντος, πόλιν κατά χρησμόν έκτισαν και Άργιλον εκάλεσαν»… Βισαλτικές πόλεις: Αργίλλος, παραλιακή κοντά στα Στάγειρα και Βέργη κοντά στο Στρυμόνα… KENTPON ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΡΩΜΑΪΚΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΟΣ
ΕΘΝΙΚΟΝ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ 22 M. M. B. HATZOPOULOS. MACEDONIAN INSTITUTIONS UNDER THE KINGS. I A HISTORICAL AND EPIGRAPHIC STUDY. ATHENS 1996…Από το ευρετήριο. Αναφορές 29. The fate of Argilos seems more uncertain, but, as we shall see in more detail below, it was most probably not physically destroyed, but simply ceased to be an autonomous city, received Macedonian settlers, and was incorporated into the territory of Amphipolis. Autonomous cities, then, in eastern Macedonia? Most of them
most probably. But also incorporated into the national Macedonian
territory? And if the answer to the latter question is "yes", since when,
and up to what point eastwards?... 3) The identification of Oisyme and Emathia may be as erroneous as that of Thessalonike and Emathia affirmed by Zonaras 12.26. In either of the last two cases Emathia should be sought on the coast west of the Strymon and east of the Rendina pass. Unfortunately, the only Hellenistic site in that area is that of Nea Kerdyllia, which has been identified with Argilos and whose onomastic material, indeed rich in Macedonian names, is discussed below… A COMPANION TO THE CLASSICAL GREEK WORLD. Edited by Konrad H. Kinzl. 2006 by Blackwell Publishing Ltd. Brill’s Companion to Ancient Macedon. Studies in the Archaeology and History of Macedon, 650 bc–300 ad Edited by Robin J. Lane Fox. LEIDEN BOSTON 2011. Apart from occasional defeats, the (more or less direct) Athenian presence
on the Thracian and Chalcidian coasts and the eastern side of the
Thermaic gulf became stronger and stronger during the pentekontaetia.
It is impossible, on the sole basis of the surviving Athenian tribute lists,
to ascertain how many city-states in this area were members of the alliance
before the 450s.  Potidaea and many other cities which had offfered
resistance to the Persians probably joined the League from its foundation
in 478. The special Athenian interest in the Strymon area is confijirmed by
the tribute lists, which include already during the 450s Argilos, closest to
the river’s mouth, and Berge, in the hinterland, along with several towns
on the western coast of the Strymonic gulf. The Athenians also founded
Brea, recently argued to have been on the east coast of the Thermaic gulf,
and according to Plutarch, Perikles sent a thousand colonists “to Thrace,
to settle with the Bisaltians.” Several Chalcidian cities were becoming
members of the League, but the Athenians found it much more difffijicult
to expand on the northern and western coasts of the Thermaic gulf which
were directly on Macedonian borders. Only as late as the 430s did Methone
and Heracleion, respectively an Eretrian col founded Akanthos, Stageira and Argilos near the mines of CHALCIDICE on the eastern coast, while Sane was built on the southern coast in order to facilitate navigation and trade with the south, since on this route, ships avoided the dangerous journey around Akte. Sane is located at the isthmus at the southern end of Xerxes’ canal at modern Trypete. The city was built on a natural hill by the sea but the major part of it has been destroyed by the road connecting Ierissos to Ouronoupolis. Nonetheless, a small part of the city has recently been excavated and yielded parts of private houses built on terraces and small fijinds dating from the sixth to the fourth centuries bc. In the 1990s a sanctuary of Apollo was excavated in the chora of Sane. A late sixth-century oikos with painted antefijixes, simas and other architectural details came to light. Among the fijinds, the three Nikai akroteria of the building are very impressive. The two lateral acroteria represent standing Nikai, while the middle one shows a Nike in running position. Sane is located near Akanthos and it is highly probable that already in the fijifth century the city was incorporated in the latter’s chora… A COMPANION TO ANCIENT MACEDONIA. Edited by Joseph Roisman and Ian Worthington. A John Wiley & Sons, Ltd., Publication
This edition first published 2010. The Coinage in the Name of Alexander the Great and Philip Arrhidaeus (London 1991), pp. 38–9, identifies another example from the civic coinage of Mende. It has also been suggested that the civic coins of Argilus used such a fifth: see W. Fischer-Bossert, ‘Review of K. Liampi, Argilos. A Historical… What these houses were like varied, of course, across classes and periods. Greek houses, at least in the Classical period, did not have architecturally separate women’s areas, but the entry of outsiders into houses was closely controlled. For instance, a large house at Argilos, probably belonging to a member of the hetairoi (companions of the king), had a good sized central courtyard
but only one entrance.6 Generally, Greek houses were closed to outside view so the dividing line between outside and inside firmly drawn. As we shall see, however, a few royal and elite houses in Macedonia blurred this typical public/private division… Questia.com - Questia - Official Site‎. Διαφ.www.questia.com/‎ Full-text books, journals, articles at the Questia Online Library. 1000s of reliable sources • Easy to use online reader.– 2014 www.questia.com. The

THE PELOPONNESIAN WAR. John Lazenby is Emeritus Professor of Ancient History at Newcastle University. The Peloponnesian War: A Military Study J. F. Lazenby Questia, a part of Gale, Cengage Learning. Publication information: Book title: The Peloponnesian War: A Military Study. Contributors: J. F. Lazenby - Author. Publisher: Routledge. Place of publication: London. Publication year: 2004. Page number:
...Here he fed his men, and then pushed on through the night to Argilos (possibly Paliokastro, about 2 miles 3.2 kilometres west...Page 93
...other, unspecified, places to be handed over were to be allowed to depart with their, presumably, moveable property; and Argilos, Stagiros, Akanthos, Skolos and even Olynthos and Spartolos were to revert to paying tribute to the Athenians, though they...Page 107
...mounted 146 Archestratos 246 Archidamos (II) 3 , 6 7 , 10 11 , 27 8 , 31 , 33 5 , 41 , 91 , 253 4 Arcturus, rising of 42 Argilos, Argilians 92 , 93 , 101 , 102 , 107 Arginos 180 Arginousai 175 , 196 , 230 , 232 , 234 ; b. of 208 , 230 5 , 231 , 253...
Page 297 ...mining region of Mount Pangaion, see Kallet Marx, 1993, 175 6. 37 For Brasidas route see Zahrnt, 1971, pp. 158ff. 38 For Argilos tribute record see Hornblower, 1996, 328 9, and references there. 39 On Amphipolis see Hornblower, 1996, 320, and references...Page 274…. Review. Argilos. A Historical and Numismatic Study by Katerini Liampi . Review by: WILLIAM BUBELIS. The Numismatic Chronicle (1966-), Vol. 167 (2007), pp. 315-321



Αρέθουσα Αρεθούσα.

Η Αρέθουσα ήταν αποικία των Χαλκιδέων και τοποθετείται από τους αρχαιολόγους στο χώρο ανατολικά του κτήματος, πολύ κοντά στο σημερινό Μόδι και η τοποθεσία της Αρχαίας πόλης δεν έχει καμία σχέση με το σημερινό χωριό Αρέθουσα (Μασλάρ) που βρίσκετε μερικές δεκάδες χιλιόμετρα βορειότερα. Ξεκινούσε από την περιοχή που σήμερα στο Μόδι οι κάτοικοι ονομάζουν «πόρτες» και εκτείνονταν βορειότερα πάνω στον λόφο. Η περιοχή της αρχαίας πόλεως δεν έχει επίσης καμία σχέση με αυτό που στο χωριό ονομάζουν «πυργούδια» όπως λανθασμένα πίστευαν πολλοί κάτοικοι και τα οποία δημιουργήθηκαν πολλά χρόνια αργότερα κατά την Βυζαντινή εποχή. Ακόμα και σήμερα αν περπατήσεις από τις «πόρτες» και ανατολικά προς την Άγια Μαρίνα θα συναντήσεις όστρακα, τάφους, τμήματα μαρμάρινων κιόνων και μία σειρά από ευρήματα που μαρτυρούν την ακμή της πόλης κατά την διάρκεια των Μακεδονικών χρόνων. Δυστυχώς παρά τις μεμονωμένες προσπάθειες επιστημόνων η περιοχή δεν έχει ανασκαφεί και έχει αφεθεί στις ληστρικές επιδρομές δεκάδων αρχαιοκάπηλων αλλά και στις αυθαίρετες ανθρώπινες επεμβάσεις ειδικά τα τελευταία χρόνια. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι πόρτες που ήταν δυο τεράστιες μονολιθικές πύλες και αποτελούσαν μια από τις πύλες τις αρχαίας Αρέθουσας στεκόταν στο ομώνυμο σημείο μέχρι τα χρόνια του Α παγκόσμιου πόλεμου όταν και καταστράφηκαν από τις εχθροπραξίες Άγγλων και Τούρκων. Στην Αρέθουσα τα χρόνια της βασιλείας του Αρχέλαου είχε καταφύγει ο ποιητής Ευριπίδης. Εκεί μάλιστα βρήκε και τραγικό θάνατο όταν τον κατασπάραξαν σκυλιά και εκεί τάφηκε. Μέχρι τα μεσαιωνικά χρόνια εκεί που σήμερα βρίσκετε το κτήμα Καδή βρίσκονταν ένα χάνι όπου οι ταξιδιώτες που συνέχιζαν προς Κωνσταντινούπολη άλλαζαν άλογα. Το σημείο ονομαζόταν λατινικά mutatio Peripidi ονομασία που συνδέεται με τον αρχαίο ποιητή και πιθανότατα με το σημείο που θάφτηκε πριν τα οστά του μεταφερθούν από τον Αρχέλαο στην Πέλλα. Στα πρώιμα Μακεδονικά χρόνια η Αρέθουσα γνώρισε και την μεγαλύτερη ακμή της αφού ο Αρχέλαος αλλά και οι διάδοχοι του φαίνεται πως την πρόσεξαν ιδιαίτερα και μερίμνησαν για τα κτίρια τους δρόμους και τα τείχη της.  Στην αρχαία Αρέθουσα πιθανότατα να πέρασε κάποια από τα παιδικά του χρόνια και ο Μέγας Αλέξανδρος κοντά στον δάσκαλο του Αριστοτέλη και μακριά από τις ίντριγκες του παλατιού στην Πέλλα. Η πόλη μάλιστα ήταν κέντρο ορφικών μυστήριων στην περιοχή μέρος της τελετουργίας τους πέρασε μέχρι τις μέρες μας μέσα από τον θρύλο του ελαφιού της Άγιας Μαρίνας.  Η περιοχή γνώρισε ακμή και κατά τα ρωμαϊκά χρόνια καθώς πολύ κοντά -ίσως και από μέσα της περνούσε - η Εγνατία Οδός, και παρήκμασε σταδιακά στα χρόνια του Βυζαντίου όταν το κέντρο της περιοχής λόγω και τις στρατηγικής τους θέσεις έγινε ο οικισμός-φρούριο στην είσοδο των Μακεδονικών Τεμπών. Για εκείνη την περίοδο λίγα πράγματα είναι γνωστά για την πόλη όπως η αναφορά του Μελετίου στην Γεωγραφία του όπου σημειώνει: «Αρέθουσα, πόλις ποτέ προς τον Στρυμονικόν κόλπον, η οποία ύστερον Ρενδίνα εκλήθη...».  Στα πρώτα χρόνια της επικράτησης του Χριστιανισμού η Αρέθουσα ήταν έδρα επισκοπής και ένας από τους πρώτους επισκόπους της στα χρόνια της βασιλείας του Μεγάλου Κωνσταντίνου ήταν ο Άγιος Μάρκος. Ως επίσκοπος Αρεθουσίων ο ιερωμένος γκρέμισε έναν ειδωλολατρικό ναό της πόλης και έχτισε στην θέση του έναν χριστιανικό όμως όταν αυτοκράτορας της ρωμαίικης αυτοκρατορίας έγινε ο Ιουλιανός ο παραβάτης καταδικάστηκε για αυτή την πράξη του, βασανιστικέ και ρίχθηκε από ένα γκρεμό. Η μνήμη του τιμάται στις 23 Μαρτίου και στο γειτονικό Μόδι όπου φυλάσσεται η εικόνα του γίνεται πανηγύρι. πηγή : www.modi.gr
       
Ευρυπίδης 5ος αι. Π. Χ. IA 176 ` to     IA 189  οὔπω γὰρ ἔφυ τις ἄλυπος.  {ΧΟΡΟΣ}
{—}                ἔμολον ἀμφὶ παρακτίαν  
{[στρ.}                ψάμαθον Αὐλίδος ἐναλίας,                Εὐρίπου διὰ χευμάτων                   κέλσασα στενοπόρθμων,                Χαλκίδα πόλιν ἐμὰν προλιποῦσ᾽,                  ἀγχιάλων ὑδάτων τροφὸν                   τᾶς κλεινᾶς Ἀρεθούσας,             Ἀχαιῶν στρατιὰν ὡς ἐσιδοίμαν             Ἀχαιῶν τε πλάτας ναυσιπόρους ἡ                μιθέων, οὓς ἐπὶ Τροίαν                ἐλάταις χιλιόναυσιν                τὸν ξανθὸν Μενέλαόν θ᾽                   ἁμέτεροι πόσεις…


ΣΥΛΛΟΓΗ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΩΝ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΤΗΣ ΘΡΑΚΗΣ. Θρακική Εστία Θεσσαλονίκης. Αρχαίες πόλεις της Θράκης (Κουρτίδης Κ. -Σαμοθράκης Αχ.). Η Θράκη από τον 8ο π.χ. τουλάχιστον αιώνα είχε μεταλλεία Χρυσού (Βέρμιο, Αμφίπολη, Θάσο, Αν. Θράκη και στις εκβολές του Δούναβη της Β. Θράκης)… Καταστράφηκε το 315 π.χ. από τον Κάσσανδρο. Στη Θέση της σήμερα η Κωμόπολη Χαλάστρα (Κουλακιά). Από τη Χαλάστρα καταγόταν  κατά τον Πλούταρχο κάποιος Μακεδόνας  ονόματι Λίμνος ο οποίος αναμείχτηκε σε συνομωσία κατά του Μ. Αλεξάνδρου. Αρεθούσα και Σίνδος κοντά στη Λίμνη Βόλβη και Κρήστων στα παράλια του Θερμαϊκού κόλπου. Θέρμαι ή Θέρμη, η επισημότερη του Θερμαϊκού Κόλπου κατά τον Ηρόδοτο . Η Θέρμη κατελήφθη από τον Ξέρξη κατά τους Περσικούς πολέμους και χρησιμοποιήθηκε για λίγες μέρες ως ορμητήριο του. Το 431 π.χ. την κατέλαβαν 1000 Αθηναίοι οι οποίοι το 429 π.χ. την παρέδωσαν στον Περδίκκα Β΄, Βασιλέα των Μακεδόνων, σε αντάλλαγμα της συμμαχίας του με τους Αθηναίους. Μετά την καταστροφή της, ο Κάσσανδρος έκτισε την Πόλη το 315 π.χ. και της έδωσε το όνομα της συζύγου του Θεσσαλονίκης, ετεροθαλούς αδελφής του Μεγάλου Αλεξάνδρου, κόρης του Φιλίππου Β. Ο Κάσσανδρος κατέστρεψε 26 πέριξ πόλεις και κωμοπόλεις και εγκατέστησε τους κατοίκους τους στη Θεσσαλονίκη. Αυλών, Τοποθεσία στις εκβολές του Ρυχίου ποταμού (Μπουγάζι της Ρεντίνας) επί του Στρυμονικού κόλπου (Θουκ.IV 103). Στη Σιθωνία (Χαλκιδική): Για καλύτερη εικόνα και ευκρίνεια παραθέτουμε σε σύγχρονους χάρτες της Χαλκιδικής, τις αρχαίες Θρακικές πόλεις με κόκκινο χρώμα… KENTPON ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΡΩΜΑΪΚΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΟΣ ΕΘΝΙΚΟΝ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ 22 M. M. B. HATZOPOULOS. MACEDONIAN INSTITUTIONS UNDER THE KINGS. I A HISTORICAL AND EPIGRAPHIC STUDY. ATHENS 1996…One should begin with the situation which Philip found at his accession. Eastern Mygdonia was divided between the independent cities of Apollonia and Arethousa. Although it is not certain whether
these cities.came under Philip's domination during the campaign of
Amphipolis (357) or at the time of the Olynthian war,3 the final settlement
concerning them most probably does not antedate 348, as their fate is inseparable from that of the other cities of northern Chalkidike, which were conquered at that time; consequently, it is better understood if examined in the general context of the settlement applied after the dissolution of the Chalkidian League. In the north, Apollonia and Arethousa in eastern Mygdonia, and undoubtedly Argilos in Bisaltia, on the right bank of the Strymon, were eventually incorporated into the national territory, and Therma certainly shared the same fate. The incorporation of Apollonia
emerges from the fact that it supplied a squadron of hetairoi cavalry
to Alexander's expeditionary army,3 and from the typically
"Macedonian" board of its magistrates, as revealed in a Late Hellenistic
dedication. The names of the magistrates figuring in the same
inscription leave no doubt that its annexation to the national territory
as a Macedonian city was accompanied by the establishment of settlers
from the Old Kingdom or Upper Macedonia… If the Axios was the western boundary of Amphaxitis, which was the eastern one? One clue is provided by the names of the cities listed under that region in Ptolemy's Geography} In his description of the coast, moving from east to west, he mentions, after the mouth of the Strymon, the district Amphaxitis with the cities Arethousa and Stageira,4 then Chalkidike with Akrothooi, Stratonike, Akanthos and Singos, then Paraxia with Torone,5 then  Pallene with Kassandreia, then again Amphaxitis with Thessalonike and the lands… A COMPANION TO THE CLASSICAL GREEK WORLD. Edited by
Konrad H. Kinzl. 2006 by Blackwell Publishing Ltd. Brill’s Companion to Ancient Macedon. Studies in the Archaeology and History of Macedon, 650 bc–300 ad Edited by Robin J. Lane Fox. LEIDEN BOSTON 2011. Σελίδα 218. 45 M. B. Hatzopoulos, “Succession and Regency in Classical Macedonia,” Ancient Macedonia 4 (Thessaloniki, 1986), pp. 279–92; against him, W. S. Greenwalt, “Polygamy and Succession in Argead Macedonia,” Arethusa 22 (1989), 19–45… A COMPANION TO THE CLASSICAL GREEK WORLD. Edited by Konrad H. Kinzl. 2006 by Blackwell Publishing Ltd. Brill’s Companion to Ancient Macedon. Studies in the Archaeology and History of Macedon, 650 bc–300 ad Edited by Robin J. Lane Fox. LEIDEN BOSTON 2011. As for the activities of Macedonian cities, ethnē, and individuals in these
sanctuaries, a fragmentary inscription informs us that some inhabitants of
Pieria were already active in Delphi at the same time as Alexander I’s earliest activities in the Panhellenic sanctuaries (late sixth-early fijifth century bc: CID I, 1). Theirs was not yet, however, a collective “offfijicial” presence in a great sanctuary, and nothing of that kind is so far attested, prior to the third Sacred War, for any area or city subject to the Macedonian kingdom. Here, the list of theorodokoi for Epidaurus’ envoys of 360/59 bc is revealing. Here the only offfijicial representative of Makedonia is King Perdiccas III himself, while no fewer than twenty-one cities of Thrace, Macedonia, and CHALCIDICE (all independent at the time) have their own representatives. At least seven cities of those twenty-one were active in other important Greek sanctuaries before 346 bc, again as independent poleis. Before long all those cities (Mende, Potidaea, Acanthus, Arethousa, Scione, Tragilus, Amphipolis) were to be annexed to the kingdom only during Philip’s reign.



ΑΡΝΑΙ

Κωμόπολη (υψόμ. 600 μ., 2.253 κάτ.) του νομού Χαλκιδικής. Αποτελεί έδρα του δήμου Αρναίας. Είναι χτισμένη στις βόρειες πλαγιές του Χολομώντα, κάτω από την κορυφή Λιαρίγκοβα (821 μ.). Η Α. είναι έδρα της μητρόπολης Ιερισσού και Αγίου Όρους. Επίσης, είναι σημαντικό εμπορικό και αγροτικό κέντρο. Παλαιότερα ονομαζόταν Λιαριγκόβη. Στην περιοχή της έχουν βρεθεί τάφοι και πιστεύεται ότι χτίστηκε στη θέση της αρχαίας Άρνης… Αρναί, Πλησίον της Ακάνθου και σε απόσταση δρόμου μιας ημέρας νότια του Αυλώνα και Βρομίσκου (Θουκυδίδης IV,103). Σώζεται νόμισμα της του 392 π.Χ. που φέρει την κεφαλή του Απόλλωνα δαφνοστεφανομένο και όπισθεν λύρα με την επιγραφή ΑΡΝ. (Σβορώνου τόμ. Α, σελ. 270). Η τοποθεσία της κατά πιθανότητα ήταν όπου το χωρίο "Λουγκουμάτι" (Δήμιτσας -Μακεδονία σελ. 670)… KENTPON ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΡΩΜΑΪΚΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΟΣ
ΕΘΝΙΚΟΝ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ 22 M. M. B. HATZOPOULOS. MACEDONIAN INSTITUTIONS UNDER THE KINGS. I A HISTORICAL AND EPIGRAPHIC STUDY. ATHENS 1996… Arnaia, modern village in Chalkidike: ancient site: 388. IV.
Another deed of sale from Kellion which mentions as a witness
a Straton son of Kteson,7 most probably the brother of Nikon
son of Kteson, who figures as a buyer in our inscription and also as a
seller in another deed of sale from Kellion,8 is dated by the priest
Antidotes son of Polykles, who is well-known as the eponymous official
of yet another deed of Stolos, another from the modern village
of Arnaia in Chalkidike, and several Olynthian deeds of sale predating the Macedonian conquest.1 Another deed of sale from Kellion
also dated by Antidotos son of Polykles mentions as a "neighbour"
and as a witness respectively Archies and Epikrates sons of Oporis,
most probably brothers of the epistates Nikon son of Oporis.2 It is,
therefore, impossible not to conclude that 1) Stolos at the time of
these deeds of sale belonged to the Chalkidian League… A COMPANION TO THE CLASSICAL GREEK WORLD. Edited by Konrad H. Kinzl. 2006 by Blackwell Publishing Ltd. Brill’s Companion to Ancient Macedon. Studies in the Archaeology and History of Macedon, 650 bc–300 ad Edited by Robin J. Lane Fox. LEIDEN BOSTON 2011. There were also other cities in the hinterland of CHALCIDICE, among
them Apollonia, Arnae, and Kalindoia. Kalindoia is located at “Toumbes,” between modern Kalamoto and Doubia, in Mygdonia. The city has been securely located by an inscription that was found there.74 Originally Kalindoia was a Bottiaian city, the centre of the second Bottiaian Federation, and was refounded as a Macedonian city by Alexander the Great in 334 bc, incorporating the neighbouring cities of Thamiskos and Kamakai. Arnae is probably located on “Prophetes Elias” hill near Arnaea where the remains of a strong fortifijication wall and small fijinds dating to the Archaic and Classical periods imply the existence of an ancient city.75 Finally, Apollonia. Ancient Greek literature records 13 cities called Apollonia in Greece and the location of Apollonia of CHALCIDICE seemed to vary in different sources.76 They agree that this Apollonia was in Mygdonia, south of Lake Volvi. The city has now been located at “Mpoudroumia” between N. Apollonia and Kokkalou where it was founded by the Chalcidians when they were given a piece of land near lake Bolbe in 432.77 A very small part of the city at Mpoudroumia has now been excavated.78 According to Xenophon (Hell. 5.3.1–2), there was a city called Apollonia in CHALCIDICE, 18 km from Olynthus. Until the survey and excavation, this led to the suggestion that another Apollonia also existed in CHALCIDICE, in the area of Polygyros… A COMPANION TO THE CLASSICAL GREEK WORLD. Edited by Konrad H. Kinzl. 2006 by Blackwell Publishing Ltd. Brill’s Companion to Ancient Macedon. Studies in the Archaeology and History of Macedon, 650 bc–300 ad Edited by Robin J. Lane Fox. LEIDEN BOSTON 2011. CHALCIDICE. There were also other cities in the hinterland of CHALCIDICE, among them Apollonia, Arnae, and Kalindoia.73 Kalindoia is located at “Toumbes,” between modern Kalamoto and Doubia, in Mygdonia. The city has been securely located by an inscription that was found there… Kalindoia was a Bottiaian city, the centre of the second Bottiaian Federation, and was refounded as a Macedonian city by Alexander the Great in 334 bc, incorporating the neighbouring cities of Thamiskos and Kamakai. Arnae is probably located on “Prophetes Elias” hill near Arnaea where the remains of a strong fortifijication wall and small fijinds dating to the Archaic and Classical periods imply the existence of an ancient city.75 Finally, Apollonia… Questia.com - Questia - Official Site‎. Διαφ.www.questia.com/‎ Full-text books, journals, articles at the Questia Online Library. 1000s of reliable sources • Easy to use online reader.– 2014 www.questia.com. The

THUCYDIDES. TRANSLATED INTO ENGLISH TO WHICH IS PREFIXED. AN ESSAY ON INSCRIPTIONS AND A NOTE ON THE GEOGRAPHY OF THUCYDIDES BY BENJAMIN JOWETT, M.A. LATE MASTER OF BALLIOL COLLEGE AND REGIUS PROFESSOR OF GREEK IN THE UNIVERSITY OF OXFORD SECOND EDITION, REVISED. VOL. II. BOOKS IV--VIII AND HISTORICA INDEX Oxford. AT THE CLARENDON PRESS. 1900.
...Argilus, who conduct his army to the bridge near Amphipolis. Against Amphipolis Brasidas now led his army. Starting from Arnae in Chalcidice, towards evening he reached Aulon and Bromiscus at the point where the lake Bolbe flows into the sea; having...Page 76
...carrying arms once common to all Hellenes, i. 5 fin., 6 init.; the custom first abandoned by the Athenians, ib. 6 init. Arnae, in Chalcidice, iv. 103 init. Arne, Boeotians expelled from, i. 12 med. Arnissa, in Macedonia, iv. 128 med. Arrhiani...Page 430


ΑΣΣΑ

Αρχαία πόλη της Χαλκιδικής στον Σιγγιτικό κόλπο. Εκεί προσέγγισε ο στόλος του Ξέρξη μόλις βγήκε από τον Άθω και στρατολόγησε διά της βίας όλους τους άντρες της… Από τη Βικιπαίδεια. Ασσήριδα, πιθανή ονομασία για την μεσόγεια περιοχή του Σιγγιτικού κόλπου. Ονομάστηκε από την πόλη των Χαλκιδέων Άσσηρα ή Άσσα. Βλέπε και Άσσηρα… Από τη Βικιπαίδεια,..Ασσήριδα, πιθανή ονομασία για την μεσόγεια περιοχή του Σιγγιτικού κόλπου,ονομάστηκε από την πόλη των Χαλκιδέων Άσσηρα ή Άσσα στη σημερινό διαμέρισμα Παναγίας… A COMPANION TO THE CLASSICAL GREEK WORLD. Edited by
Konrad H. Kinzl. 2006 by Blackwell Publishing Ltd. Brill’s Companion to Ancient Macedon. Studies in the Archaeology and History of Macedon, 650 bc–300 ad Edited by Robin J. Lane Fox. LEIDEN BOSTON 2011. On the peninsula of Sithonia and in its hinterland, CHALCIDICE, nine cities are located (Mekyberna, Sermylia, Gale (Galepsos), Deris, Torone, Sarte, Sigos, Piloros, Assa or Assera, and Stolos or Skolos). Furthermore,
recent excavation on Mount Itamos, near the modern village of Parthenon
in Sithonia, has brought to light a sanctuary of the seventh to sixth century. The excavators have related it to Parthenopolis, a city mentioned only by Stephanus of Byzantium… A rescue excavation at Aspros Kavos has also brought to light Classical pots made in Chalcidic workshops with floral decoration and female heads, influenced by NW Asia Minor, north Ionia, or Aiolis. Assa or Assera is located at Koulia hill near Pyrgos of Gomati, on the coast, where the camping site of Hagia Triada is situated.61 Stolos or Skolos is another unlocated city. Although Pelekides carried out an excavation at Smixis of Vrasta and West located the ancient city there, although Zahrnt has located it at Castelia of Kelli. Alternatively, the city may be located at Castelli Amygdalion, or at some other site in the area of Metagitsi, Plana, or Kelli.



ΑΣΣΗΡΟΣ, ΑΣΣΗΡΙΤΗΣ Άσσα ή Άσσηρα (=CAssera).Βλέπε και ΑΣΣΑ

  Απόσπασμα.  2b,115,F.145.3 Θεοπόμπωι κγ. 2b,115,F.146    STEPH. BYZ. s.  Βαίτιον• πόλις Μακεδονίας• Θεόπομπος κδ. 2b,115,F.147    --s.  Ἄσσηρα• οὐδετέρως• πόλις Χαλκιδέων. Θεόπομπος Ἄρης• Ἄρητος .... χωρίον Εὐβοίας• Θεόπομπος κδ Φιλιππικῶν… ΟΙ ΡΩΜΑΙΟΙ ΚΑΙ Η ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ. ΔΗΜΗΤΡΗ Κ. ΣΑΜΣΑΡΗ. Αν λοιπόν είναι σωστός ο παραπάνω προσδιορισμός των ορίων της επικράτειας της Ακάνθου, θα πρέπει από την πόλη αυτή να εξαρτώνταν διοικητικά τα πολίσματα Στρατονίκη, Ουρανούπολη, Άρναι, Άσσα ή Άσσηρα (=CAssera), Παλαιώριο (Palaeotrium), Στώλος, Θύσσος, Κλεωναί και Απολλωνία (Ακρόθωοι), καθώς και διάφορα πολίσματα άγνωστου ονόματος που οι θέσεις τους έχουν εντοπιστεί κοντά στα σημερινά χωριά Πλανά, Μεταγγίτσι, Πυργαδίκια και Αγ. Νικόλαο.Η εγκατάσταση Ρωμαίων negotiatores στην Άκανθο οφειλόταν βέβαια σε ιδιωτική πρωτοβουλία. Η οργάνωσή τους όμως σε “conventus’’ υποστηρίχτηκε από τους Ρωμαίους αυτοκράτορες γιατί τα μέλη του conventus’’ έπαιζαν το χρήσιμο ρόλο της υποστήριξης του αυτοκρατορικού καθεστώτος και αποτελούσαν τους εκπρόσωπους της ρωμαϊκής νομιμοφροσύνης στις επαρχιακές πόλεις. Το τιμητικό άγαλμα του Αύγουστου, που το ενεπίγραφο βάθρο του βρέθηκε στην ακρόπολη της Ακάνθου, αποτελεί την πιο τρανή απόδειξη της επιθυμίας των Ρωμαίων εμπόρων να εκδηλώσουν την αφοσίωσή τους στο πρόσωπο του αυτοκράτορα… Ασσα ή Άσσηρα, Αποικία των Ευβοέων , όπου το σημερινό χωριό Πυργαδίκια. Καταλήφθηκε από τους Πέρσες (Ηροδ. VII, 122) και στη συνέχεια υπήρξε φόρου υποτελής στους Αθηναίους… Από τη Βικιπαίδεια. Ασσήριδα, πιθανή ονομασία για την μεσόγεια περιοχή του Σιγγιτικού κόλπου. Ονομάστηκε από την πόλη των Χαλκιδέων Άσσηρα ή Άσσα… Από τη Βικιπαίδεια,..Ασσήριδα, πιθανή ονομασία για την μεσόγεια περιοχή του Σιγγιτικού κόλπου,ονομάστηκε από την πόλη των Χαλκιδέων Άσσηρα ή Άσσα στη σημερινό διαμέρισμα Παναγίας… Πρώιμη Εποχή του Χαλκού (3.500-2.200 π.Χ.) Οικισμοί της φάσης αυτής εντοπίσθηκαν σ’ όλη της Μακεδονία: Από το 14ο-11ο αι. π.Χ. εντοπίζεται σε πολλές θέσεις της Μακεδονίας, από τη Θάσο και τη Χαλκιδική έως την Κοζάνη, επείσακτη μυκηναϊκή κεραμική. Τέτοιου είδους κεραμικά της τάξης του 4% περίπου Βρέθηκε και στα κτίρια της Ασσήρου, του Καστανά και της Τούμπας Θεσσαλονίκης. Ωστόσο είναι πολύ πρόωρο να υποθέσουμε εγκατάσταση Μυκηναΐων στις παραπάνω θέσεις, στηριζόμενοι μόνο στην περιορισμένη αριθμητικά παρουσία μυκηναϊκών αγγείων. Είναι όμως φανερό ότι η ανεύρεση της επείσακτης μυκηναϊκής κεραμικής, όχι μόνο στα παράλια της Χαλκιδικής, αλλά και στην ενδοχώρα, δηλώνει την επέκταση του μυκηναϊκού εμπορίου και συγχρόνως τις άμεσες επαφές και σχέσεις των κατοίκων της Μακεδονίας με το μυκηναϊκό πολιτισμό. Η επίδραση μάλιστα της μυκηναϊκής κεραμικής ήταν τέτοια ώστε κατά το β’ μισό του 13ου αι. αρχίζουν να φτιάχνουν αγγεία από ντόπιο πηλό, που μιμούνται στο σχήμα και στη διακόσμηση τα μυκηναϊκά. Η διακόσμηση περιορίζεται σε απλές ταινίες και κυματιστές γραμμές.Τα μεταλλικά αντικείμενα εξακολουθούν να είναι σπάνια. Περιλαμβάνονται σ’ αυτά κυρτά χάλκινα μαχαίρια, περόνες και απλές χάντρες. Η εξάπλωση όμως της χρήσης του μετάλλου επισημαίνεται από τα σημάδια που αφήνει το μαχαίρι του σφαγέα στα κόκαλα των ζώων και από την παρουσία μικρών ακονόλιθων που φαίνεται ότι φοριούνταν ως περίαπτα. Στα Τελευταία στρώματα τής εποχής αυτής στην Άσσηρο βρέθηκαν κομμάτια λίθινων μητρών για χυτές σμίλες, οπείς και ίσως μία αιχμή δόρατος. Τα συνηθισμένα γεωργικά εργαλεία πάντως εξακολούθησαν να είναι λίθινοι πελέκεις και κοπίδες
δρεπάνων από πυριτόλιθο. Πηγή: Απόσπασμα του υπέροχου βιβλίου «Οδοιπορικό στην προϊστορική Μακεδονία», Α. Παπαευθημίου-Παπανθμου – Α. Πηλαλη-Παπαστεργου, εκδ. Παρατηρητής… KENTPON ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΡΩΜΑΪΚΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΟΣ
ΕΘΝΙΚΟΝ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ 22 M. M. B. HATZOPOULOS. MACEDONIAN INSTITUTIONS UNDER THE KINGS. I A HISTORICAL AND EPIGRAPHIC STUDY. ATHENS 1996… Assera (Asseros), city in the Chalkidike: does not figure on the Delphic catalogue of the theorodokoi: 196, n. 6; city of Mygdonia: 235;237. Plassart, "Théorodoques" 18, III, L. 88 had read the name of Assera on the great catalogue of the theorodokoi of Delphoi. In fact, as J. Oulhen, who is preparing a new edition of the catalogue, and myself have independently concluded, the correct reading of the entry is Abdara, a form of the name of the city of Abdera in Thrace… Axios, In the description of the interior, Chalkidike receives Augaia, Paraxia, Klitai, Morrylos and Antigoneia Psaphara. Amphaxitis is conspicuous by its absence. Instead we have a new district, Mygdonia with the cities Antigoneia, Kalindoia, Bairos, Physkai, Terpyllos, Karabia, Xylopolis, Asseros, Apollonia and Lete… These results can be tabulated as follows: Chalkidike Paraxia  Pallene Amphaxitis Mygdonia Akrothooi Torone Kassandreia Arethousa Antigoneia Stratonike Klitai Stageira Kalindoia Akanthos Moryllos Thessalonike Bairos Singos Antigoneia Physkai Augaia Psaphara Terpyllos Karabia Xylopolis Asseros Apollonia Lete The first impression is that Amphaxitis is the land corridor extending between the Axios and the Strymon north of the Chalkidike peninsula and south of the Krestonian mountains. This is confirmed by Ptolemy's earliest surviving map, which places Amphaxitis in the basis of the Chalkidike peninsula… is no more in Mygdonia than Antigoneia; it is in Krestonia. The identification of Amphaxitis, Mygdonia and Paraxia will help us explain this and a third paradox. Among the cities of Mygdonia figures Asseros, which is undoubtedly on the Singitic Gulf, and at the same time Ptolemy's only coastal Paraxian city is Torone, which is again securely located on the same gulf.3 The only possible explanation is that (like Mygdonia in earlier times)4 Amphaxitis Paraxia did not simply mean the land by the Axios but also had a wider sense as an administrative term, signifying all the Macedonian lands between the Axios and the Strymon valley… KENTPON ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΡΩΜΑΪΚΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΟΣ
ΕΘΝΙΚΟΝ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ 22 M. M. B. HATZOPOULOS. MACEDONIAN INSTITUTIONS UNDER THE KINGS. I A HISTORICAL AND EPIGRAPHIC STUDY. ATHENS 1996…Assera (Asseros), city in the Chalkidike: does not figure on the Delphic catalogue of the theorodokoi: 196, n. 6; city of Macedonia:235;237. Athenaion, month in Kassandreia and Demetrias:158; 163-64. 153; allies of Philip against Perdikkas II and the Chalkidians: 175; allies of Argaios against Philip II: 178-
79; cleruchs at Poteidaia: 189; coinage: 250; decree for a citizen of Kyzikos… A COMPANION TO THE CLASSICAL GREEK WORLD. Edited by Konrad H. Kinzl. 2006 by Blackwell Publishing Ltd. Brill’s Companion to Ancient Macedon. Studies in the Archaeology and History of Macedon, 650 bc–300 ad Edited by Robin J. Lane Fox. LEIDEN BOSTON 2011. On the peninsula of Sithonia and in its hinterland, CHALCIDICE, nine cities are located (Mekyberna, Sermylia, Gale (Galepsos), Deris, Torone, Sarte, Sigos, Piloros, Assa or Assera, and Stolos or Skolos). Furthermore,
recent excavation on Mount Itamos, near the modern village of Parthenon
in Sithonia, has brought to light a sanctuary of the seventh to sixth century. The excavators have related it to Parthenopolis, a city mentioned only by Stephanus of Byzantium… A rescue excavation at Aspros Kavos has also brought to light Classical pots made in Chalcidic workshops with floral decoration and female heads, influenced by NW Asia Minor, north Ionia, or Aiolis. Assa or Assera is located at Koulia hill near Pyrgos of Gomati, on the coast, where the camping site of Hagia Triada is situated.61 Stolos or Skolos is another unlocated city. Although Pelekides carried out an excavation at Smixis of Vrasta and West located the ancient city there, although Zahrnt has located it at Castelia of Kelli. Alternatively, the city may be located at Castelli Amygdalion, or at some other site in the area of Metagitsi, Plana, or Kelli.



 ΑΦΥΤΙΣ, ΑΦΥΤΟΣ, ΑΘΥΤΟΣ, Αφετος, Αθετος, .

Αφυτις. Αρχαία παραλιακή πόλη χτισμένη στη χερσόνησο της Κασσάνδρας στη Χαλκιδική. Σήμερα στη θέση της βρίσκεται ο οικισμός Άφυτος σε απόσταση 85 χλμ. από τη Θεσσαλονίκη. Στα αρχαία χρόνια ήταν ονομαστή για το μαντείο του Δία. Καταστράφηκε από τον βασιλιά Φίλιππο B’. Άφυτος. Πεδινός οικισμός (υψόμ. 50 μ., 1.231 κάτ.) του νομού Χαλκιδικής. Βρίσκεται κοντά στις ανατολικές ακτές του Κόλπου της Κασσάνδρας. Υπάγεται διοικητικά στον δήμο Κασσάνδρας… Άφυτις, Αφύτη ή Άφυτος η σημερινή Άθητος ή Άφυτος. Ιδρυτής της κατά τον Στέφανο Βυζάντιο ο Μυθικός ήρωας Άφυτος. Αποικία των Ερετριέων. Γνωστή για τους περίφημους ναούς της του Άμμωνα Δία και του Διονύσου καθώς και για τους σώφρονες και δίκαιους κατοίκους της που ζούσαν με ανοιχτές τις πόρτες των οικιών τους (Ηρακλείδης Ποντικός περί πολιτειών, 38)… KENTPON ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΡΩΜΑΪΚΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΟΣ
ΕΘΝΙΚΟΝ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ 22 M. M. B. HATZOPOULOS. MACEDONIAN INSTITUTIONS UNDER THE KINGS. I A HISTORICAL AND EPIGRAPHIC STUDY. ATHENS 1996… were reduced to the status of komai.The fact is explicitly attested for Mende and provides the best explanation of the mention εν Όλύνθω on an inscription from Roman times found not far from the ruins of Olynthos. The case of Aphytis on  Pallene, which struck coins in the second century, poses as many problems as that of Apollonia and Aineia for Thessalonike. Klitai, too, was perhaps a kome of Kassandreia. Kassandreia's citizen body was also divided into phylai and demoi, of which we know the name of two: the Hippolyteis and the Hippotadeis… Diodoros (Hieronymos) gives a very clear picture of exactly what Cassander was doing when he founded the city which he named after
himself: "He also founded on Pallenê a city called Cassandreia after
his own name, uniting with it as one city the cities of the peninsula,
Potidaea, and a considerable number of neighbouring towns. He also
settled in this city those of the Olynthians who survived, not few in
number". From this and other additional evidence there is no doubt
about the extent of the territory of the new city in the  Pallene peninsula:
it comprised the entire peninsula and, whatever their degree of
local self-government, Aphytis, Mende and Skione certainly became… Gaebler was the first to propose an exhaustive classification and a
comprehensive theory of the Hellenistic Macedonian "autonomous"
coins, which had been known for some time: between c. 187 and 168
a certain number of Macedonian cities, namely Amphipolis, Aphytis,
Apollonia, Pella and Thessalonike, and the Macedonians as a whole,
received the right to strike "autonomous" coins. These coins were issued
1) at Amphipolis, without any distinctive characterisation… KENTPON ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΡΩΜΑΪΚΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΟΣ ΕΘΝΙΚΟΝ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ 22 M. M. B. HATZOPOULOS. MACEDONIAN INSTITUTIONS UNDER THE KINGS. I A HISTORICAL AND EPIGRAPHIC STUDY. ATHENS 1996… Aphytis, city of the Pellene: 199; later koine of Kassandreia: 121; 199; coinage: 231; 255. I; IV… A COMPANION TO THE CLASSICAL GREEK WORLD. Edited by
Konrad H. Kinzl. 2006 by Blackwell Publishing Ltd. Brill’s Companion to Ancient Macedon. Studies in the Archaeology and History of Macedon, 650 bc–300 ad Edited by Robin J. Lane Fox. LEIDEN BOSTON 2011. In the 380s, the Bottiaeans and the cities of Amphipolis, Acanthus and
Mende formed the boundaries of the federal state.41 This means that a
signifijicant number of cities of the Chalcidic peninsula were members:
the Bottiaeans of the Crousis and all the other cities of the area,42 Potidaea,
Aphytis and Scione in the  Pallene, Torone and the small cities of Sithonia.
Σελίδα 133. 114 Deeds of sale sharing common eponymous priests and calendar, all emanating from cities (Olynthus, Spartolos, Stolos, Torone, Polichne and Strepsa) that participated in the League after 356 and the fragments of books 22 to 25 of Theopompus’ Philippica on events
of 349/8 bc while compared with the Epidaurian list of theorodokoi dating from the reign of Perdiccas (Aineia, Dikaia, Potidaea, Acanthus, Stolos, Aphytis, Mende and Scione) and the list of hellenides poleis in the Periplous of Scylax (Aineia, Potidaea, Mende Scione, Mecyberna, Sermylia, and Torone) which is of similar date, provide evidence on the
extension of the League’s territories. For the deeds of sale see Hatzopoulos, Institutions, 1, p. 194, p. 196, pp. 388–390; Psoma, Olynthe et les Chalcidiens, pp. 242–243. For Theopompus see Zahrnt, Olynth und die Chalkidier, pp. 109–111; Psoma, Olynthe et les Chalcidiens, pp. 243–244. Sinos and Sermylia were also cities of the League; their territories were later confijiscated by Philip II and were distributed to his hetairoi, see M. B. Hatzopoulos, Une donation du roi Lysimaque, (ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ) 5 (Athens, 1988), p. 30, n. 1, p. 37, nn. 2–3, and pp. 39–40; Psoma, Olynthe et les Chalcidiens, pp. 244–248 with notes. Aphytis,31 a colony of Eretria, was founded on the eastern coast of the peninsula, south of Potidaia in the eighth century bc. It was located south and east of Koutsomylos hill, where a Bronze Age settlement is located inside the modern village of Athytos. Recent excavation has yielded habitation remains dating to the Iron Age, Geometric, Archaic and Classical periods.32 Parts of houses, workshops and shops dating to.. 32 V. Misaelidou-Despotidou, “Νέα ευρήματα από τη νεκρόπολη της αρχαίας Αφύτιος,” ADelt 34 (1979), A, 70–84; id., “Ανασκαφική έρευενα στην αρχαία Άφυτι,” AErgMak 13 (1999), 305–16; id., “.Άφυτις 2003: Ανασκαφική έρευνα στην αρχαία πόλη και το νεκροταφείο της,” AErgMak 17 (2003), 323–4; id., “.Άφυτις 2004,” AErgMak 18 (2004) 115–24; id., 144 b. Tsigarida. the fourth century and a few streets of the ancient city have come to light. The houses, made of stones, were built in the fourth century and were destroyed by an earthquake towards the end of the century. There is evidence that some of them were used for a while after the destruction but were eventually abandoned. The public buildings of the city were located on Koutsomylos hill. The cemetery was located west of the ancient city and a small part of it has been excavated. Three km south of Aphytis, within the chora of the ancient city, is the sanctuary of Dionysus and Zeus Ammon. The cult of Dionysus dates from the late eighth century bc, the same period as the founding of Aphytis. The sanctuary was recorded in the literary sources.33 Excavation revealed the site of the cult of Dionysus and the Nymphs near a cave, in a place with water and dense vegetation. The area was organized with a staircase, which perhaps served ritual needs. North from the cave, in the same sanctuary, the temple of Zeus Ammon was built in the second half of the
fourth century—probably towards the last quarter—and east of it lay two
parallel rows with monumental, square bases. The cult of Zeus Ammon is
historically important because it was introduced to Aphytis by the Spartan
king Lysander during the siege of the city in 403 bc. The god appeared
in a dream and asked him to stop the siege. He then asked the inhabitants
to sacrifijice to Zeus Ammon (Plut Lys., 299a–b). Excavations show
that the fijirst buildings in the sanctuary for the worship of the god date to
the fijirst half of the fourth century bc, when the construction of a wall or
a peribolos wall and part of a building started.34 Their construction was
not completed and their building material was used later in the century
for the construction of the temple and the square bases… A COMPANION TO ANCIENT MACEDONIA. Edited by Joseph Roisman and Ian Worthington. A John Wiley & Sons, Ltd., Publication
This edition first published 2010. By the middle of the fifth century Zeus Ammon was being worshipped in a number of Greek communities,
and Greeks regularly went to Siwah to consult his oracle. Since the Greek
city of Aphytis, which was under Macedonian control during Alexander’s lifetime, had a prominent shrine of Zeus Ammon, Alexander was almost certainly aware of the existence of Ammon before arriving in Egypt. After capturing Egypt, Alexander undertook a journey to consult Ammon’s oracle at Siwah… A COMPANION TO ANCIENT MACEDONIA. Edited by Joseph Roisman and Ian Worthington. A John Wiley & Sons, Ltd., Publication  This edition first published 2010. Amyntas wanted back the revenueproducing territory he had given Olynthus but the Olynthians refused, probably arguing that it had been a gift. Amyntas then declared war on them and asked Sparta for help (Diod. 15.19.2–3; cf. Isoc. 4.126). According to Xenophon, however, the main appeal to Sparta came from Acanthus and Apollonia, Olynthus’ inimical neighbors. An Acanthian envoy told the Spartans that Olynthus was ‘liberating’ cities in Macedonian territory, Pella included, and that Amyntas was on the brink of fleeing his country.46 One hopes that the envoy that tried to scare Sparta by portraying Olynthus as a formidable power did not exaggerate its scope… Questia.com - Questia - Official Site‎. Διαφ.www.questia.com/‎ Full-text books, journals, articles at the Questia Online Library. 1000s of reliable sources • Easy to use online reader.– 2014 www.questia.com.
Potidaea: Its History and Remains. Contributors: John A. Alexander. Publisher: University of Georgia Press, 1963…
...for 435/4 or of  Potidaea for 433/2. Aphytis and Mende in  Pallene are included in the...Page 45
...1928 Robinson found a fifth fragment in Aphytis, a city near Potidaea, and published...Page 111
...encamps near Olynthus, 85; captures Torone, 85; died at Aphytis, 85 Agora, of Athens, excavations in, 78 Alcyoneus, giant...Page 136
...scattered in that region,25 encamped near Olynthus. He succeeded in capturing Torone, but contracted a fever and was brought to Aphytis, where he died outside the temple of Dionysus.26 He was succeeded by Polybiades, who after a close siege, forced the Olynthians...Page 85
...from Olynthus, 88, 120 Phocian, 30; alphabet, 28 Phormio, 73; expedition of, to Potidaea, 70; headquarters of, at Aphytis, 70; fought Chalcidians with Perdiccas, 71f. Pinaka, former name of Nea Potidaea, 3 Pindar, 23 Plataea, 35f., 38...Page 143
...comparing the tribute of  Potidaea with that of the other important cities of the peninsula of  Pallene and Chalcidice, such as Aphytis, Mende, Scione, Acanthus, Torone, Neapolis, and Olynthus, some idea of the relative wealth and importance of the town...Page 46
...that if the soldiers at  Potidaea report favorably, the Athenian people will think well of him (lines 27 29). Aphytis, among the cities of Chalcidice which had not revolted, received similar privileges about this time, as we learn from I...Page 78
...from Athens with 1600 hoplites (October/November, 432 B.C.). Phormio established his headquarters at Aphytis, a town about seven miles southeast of Potidaea, and proceeded slowly toward Potidaea, ravaging the country along the way...Page 70
...any other major city of the Chalcidic peninsula.  Potidaea is represented by 179 coins, Acanthus by 88, Amphipolis by 155, Aphytis by 49, Mende by 37, Scione by 114, and Torone by 60. Considering these facts and the strong Corinthian influence on the...Page 93
ΟΔΥΣΣΕΑΣ Κ. ΓΚΙΛΗΣ.  Επιμέλεια συλλογής και αξιοποίησης. Αποσπάσματα από το βιβλίο:  ASPECTS OF GREEK HISTORY.  750–323 BC.  A Source-Based Approach. Second Edition. Terry Buckley. First edition published 1996 by Routledge. Taylor & Francis e-Library, 2010. Θεσσαλονίκη 2012. Σελ. 277. …recourse to brute force. The economies of most of the subject-allies were dependent on overseas exports, as well as the feeding of their populations by grain imports, and these could easily be threatened by the Athenian fleet: there is no city which does not need to import and export, and no city can do that unless it obeys those who rule the sea. (Old Oligarch 2.3; AE108 p. 54) There were the Athenians’ regulations for Methone, passed in the Archidamian war (431–421), which granted it the right to import corn from the Athenian controlled clearing-house at Byzantium (ML 65; AE121 pp. 58–59). This decree instructed the Methonians to register with the ‘Hellespontophylakes’ (Athenian officials controlling shipping through the Hellespont) in order to gain free access to Byzantium. A similar privilege was granted to Aphytis near Potidaea (AE122 p. 59), and clearly these Athenian officials controlled the access of other subject-allies to the Black Sea for other products, which was an effective means of rewarding good behaviour and punishing disloyalty. However, it must be remembered that the Athenian fleet had removed piracy from the Aegean (Plutarch, Cimon 8) and kept the sealanes free from this particular threat, which was of considerable benefit to the economies of the islands and coastal towns in the Aegean.



ΑΠΟΛΛΩΝΙΑ

Στο κέντρο της Χαλκιδικής υπήρχε και η Απολλωνία, στη θέση του Πολυγύρου. Ήταν αποικία των Ιώνων, κτίστηκε από τους Βοττιαίους μετά την άλωση της Ολύνθου από τους Πέρσες. Με την Άκανθο ήταν οι μεγαλύτερες πόλεις περί την Όλυνθον (Ξενοφ. Ελλην.V,2 II,V,3,1). Το 348 π.Χ. καταστράφηκε τελείως από τον Φίλιππο όπως και άλλες 31 πόλεις της Χαλκιδικής. Οι κάτοικοι της μετακομίστηκαν από τον Κάσσανδρο στη Θεσσαλονίκη πού έκτισε το 315 π.Χ…
Α. η Χαλκιδική. Μια από τις πόλεις της Ολυνθιακής ομοσπονδίας, στον σημερινό Πολύγυρο. Χτίστηκε από τους Βοττιείς και το 348 π.Χ. την κατέστρεψε ο Φίλιππος B’.
Α. η Μακεδονική. Καταστράφηκε από τον Φίλιππο Β’ μαζί με τη Γαληψό.
Α. η Μυγδονική. Την ίδρυσε ο Φίλιππος A’ της Μακεδονίας, τον 5o αι. π.Χ. Βρισκόταν στην Εγνατία οδό, μεταξύ της Αμφίπολης και της μετέπειτα Θεσσαλονίκης. Καταστράφηκε από τους βαρβάρους τον 6o αι. μ.Χ.
Travels in northern Greece. https://books..William Martin Leake - 1835 - ‎Greece Apollonia 30. Amphipoli. — Tab. Peuting. Segm. 5. Civitas Amphipolim — Mu- tatio Pennana m. 10. Mutatio Peripidis (Arethusa) m. 10. Mansio Apollonia it. 1 1.
Αυτό το γεγονός επηρέασε βαθύτατα την χωροταξική οργάνωση της Μακεδονίας και της Θράκης, αφού ακόµη και σήµερα οι µεγαλύτερες πόλεις, που Βρίσκονται πάνω στον άξονα της Εγνατίας, απέχουν µεταξύ τους 45 - 60 χλµ: Έδεσσα - Γιαννιτσά - Θεσσαλονίκη - Απολλωνία - Αµφίπολη - Φίλιπποι αλλά και Καβάλα - Ξάνθη - Κοµοτηνή - Αλεξανδρούπολη. Υπήρχαν ακόµη στρατόπεδα, φυλάκια, σταθµοί ελέγχου, φρουρές και φρούρια σε ποτάµια, σε υψώµατα, σε στενά και σε ορεινά περάσµατα.
Απόστολος Παύλος Απολλωνία. Νότια της λίμνης Βόλβης, σε απόσταση 30 χλμ. από τον Στρυμονικό κόλπο βρίσκεται η Απολλωνία, η παζαρούδα όπως την γνωρίζουν οι ντόπιοι, ένας οικισμός κατοικημένος από την αρχαιότητα. Ιδρύθηκε το 432 π.Χ. όταν ο βασιλιάς της Μακεδονίας Φίλιππος Α΄ προέτρεψε τους Χαλκιδείς των παραλίων να αποστατήσουν από τους Αθηναίους, υποδεικνύοντάς τους την Απολλωνία για να κατοικήσουν. Στην Απολλωνία διανυκτέρευσε και δίδαξε ο Απόστολος Παύλος κατευθυνόμενος από την Αμφίπολη στη Θεσσαλονίκη. Η προφορική τοπική παράδοση συνδέει έναν τόπο, έναν απλό βράχο έξω από το σημερινό χωριό, απέναντι από τον οποίο σώζεται σήμερα ένα τουρκικό λουτρό, με το βήμα από όπου κήρυξε ο Απόστολος Παύλος. Δεν έχουμε ξεκάθαρες πληροφορίες από την Καινή Διαθήκη για πιθανό κήρυγμα του Aποστόλου Παύλου και για ίδρυση εκκλησίας στην πόλη. Ωστόσο, το γεγονός ότι σίγουρα διανυκτέρευσε στην Απολλωνία, αλλά και η αναφορά του Aπόστολου Παύλου σε πολλές εκκλησίες στη Μακεδονία μας… Gaebler, "Doberos" = H. Gaebler, "Zur Münzkunde Makedoniens, VIII: Die Distrikte Doberos und Paroreia. - Das mygdonische Apollonia", Z/N36 (1926) 183-98… Arr., Anab. 1.12.7. For some recent discussions on the identity of this Apollonia see Zahrnt, Olynth 155-58; Hammond, Macedonia II 194, n. 2; Griffith, Macedonia II 368-69; Bosworth, Commentary 109-110, with references. Arrian's Apollonia is undoubtedly the Mygdonian one, as Hammond has rightly seen, Griffith's opinion that it was probably the Chalkidian one stems from his failure to understand
that the recruitment areas of the Macedonian army were not and could not be mere "administrative centres" but genuine cities. At the time of Alexander the Great's expedition only the Mygdonian Apollonia met this requirement. See now Hatzopoulos, "Apollonia" 161, and N.K. Moutsopoulos, "Ή θέση της Μυγδονικής 'Απολλωνίας και ή παραλίμνια (;) χάραξη της Εγνατίας Όδοϋ", Ancient Macedonia V (Thessalonike 1993)999-1110… A COMPANION TO THE CLASSICAL GREEK WORLD. Edited by Konrad H. Kinzl. 2006 by Blackwell Publishing Ltd. Brill’s Companion to Ancient Macedon. Studies in the Archaeology and History of Macedon, 650 bc–300 ad Edited by Robin J. Lane Fox. LEIDEN BOSTON 2011. their small coastal cities, the foundation of Apollonia and the anoikismos at Olynthus, the Chalcidians created a federal organisation with Olynthus as its capital.12 Their ethnic, which is reported by literary sources, inscriptions and coins, was “the Chalcidians,” and reveals their strong ties with the metropolis in Euboea…σελίδα 121. 41 SIG I3 135 B10–14. For these cities forming the frontiers of the League in the 390s see Zahrnt, Olynth und die Chalkidier, p. 82; M. B. Hatzopoulos, Cultes et rites de passage en Macedoine, (Athens, 1994), p. 168 (Apollonia Hellenis); Psoma, “Les Bottieens,” p. 45; ead.,Olynthe et les Chalcidiens, p. 223… The ambassadors of Acanthus and Apollonia described to the Lacedaemonians how the power of the Chalcidic League had grown.46 The area under control of the League possessed extensive resources: timber for ship building, income from harbours and emporia, rich agricultural land, and a large population. Moreover the friendship of the Chalcidians with the Thrakes abasileutoi placed them in a position to control the mines of the Pangaion region… There were also other cities in the hinterland of CHALCIDICE, among them Apollonia, Arnae, and Kalindoia.73 Kalindoia is located at “Toumbes,” between modern Kalamoto and Doubia, in Mygdonia. The city has been securely located by an inscription that was found there…
Bible works. Ἀπολλωνία, ας, ἡ Apollonia, a city in Macedonia (AC 17.1). 17 1 Now when they had passed through Amphipolis and Apollonia, they came to Thessalonica, where was a synagogue of the Jews: Trouble in Thessalonica. 17 1 After Paul and his friends had traveled through Amphipolis and Apollonia, they went on to Thessalonica. A Jewish meeting place was in that city. Ο Παύλος φτάνει δια μέσου της Αμφιπόλεως και της Απολλωνίας στη Θεσσαλονίκη, την οποία αναγκάζεται λόγω των διωγμών να εγκατάλειψει γρήγορα, για να μεταβεί στη Βέροια (όπου μένει για μικρό χρονικό διάστημα, πάλι για τους ίδιους λόγους). Ίδρυσε όμως τις Εκκλησίες των Φιλίππων, της Θεσσαλονίκης και της Βέροιας και έτσι, στους Φιλίππους της Μακεδονίας ιδρύεται η πρώτη επί ευρωπαϊκού εδάφους Εκκλησία που, όπως φαίνεται από τις επιστολές του Παύλου, του είναι ιδιαίτερα προσφιλής…
Οδυσσέας Κ. Γκιλής. Συλλογή και αξιοποίηση υλικού. Ο Απόστολος Παύλος στη Χαλκιδική. Θεσσαλονίκη 5/2010. Το εξωκλήσι κτίστηκε το 1903 πάνω στη θέση παλαιότερου ναού, πιθανότατα παλαιοχριστιανικής βασιλικής. Αν και στις Πράξεις των Αποστόλων μα και σε άλλα επίσημα εκκλησιαστικά βιβλία δεν αναφέρεται περιοδεία του Αποστόλου Παύλου στη Χαλκιδική, εν τούτοις η παράδοση αναφέρει ότι ο ναός κτίσθηκε προς τιμή του Αγίου που περιόδευσε στην περιοχή κι όταν έφθασε εδώ έσκισε με το σπαθί του το βράχο από τον οποίο αναβλύζει το νερό της πηγής μέχρι και σήμερα. Μάλιστα αν ρωτήσετε κάποιον Νικητιανό θα σας υποδείξει κι άλλα σημάδια της πορείας του Αποστόλου Παύλου από τη Νικήτη μέχρι εδώ. Ανήμερα της γιορτής, στις 29 Ιουνίου, γινόταν και συνεχίζει να γίνεται ένα από τα καλύτερα πανηγύρια της περιοχής… Ο τόπος κατοικούνταν από την προϊστορική περίοδο. Στην παραλία του χωριού σώζεται πύργος του 15ου αιώνα[2]. Ο ρόλος του πύργου αυτού ήταν ότι χρησίμευε στην προστασία του μετοχιού της Μονής Αγίου Παύλου. Ως το 1930 σώζονταν και τα υπόλοιπα κτίσματα του Μετοχιού. Το Αγίασμα του Αγίου Παύλου είναι ένας υπόσκαφος θάλαμος, πιθανώς αρχαίος τάφος και μετέπειτα βυζαντινό ξωκλήσι. Σύμφωνα με την παράδοση, εκεί βάφτιζε κρυφά χριστιανούς ο Απόστολος Παύλος, όταν βρισκόταν στη Χαλκιδική.


A COMPANION TO ANCIENT MACEDONIA. Edited by Joseph Roisman and Ian Worthington. A John Wiley & Sons, Ltd., Publication
This edition first published 2010. Amyntas wanted back the revenueproducing territory he had given Olynthus but the Olynthians refused, probably arguing that it had been a gift. Amyntas then declared war on them and asked Sparta for help (Diod. 15.19.2–3; cf. Isoc. 4.126). According to Xenophon, however, the main appeal to Sparta came from Acanthus and Apollonia, Olynthus’ inimical neighbors. An Acanthian envoy told the Spartans that Olynthus was ‘liberating’ cities in Macedonian territory, Pella included, and that Amyntas was on the brink of fleeing his country.46 One hopes that the envoy that tried to scare Sparta by portraying Olynthus as a formidable power did not exaggerate its scope… MACEDONIA-in-the-Bible. III. Paul and Macedonia. In the narrative of Paul's journeys as given us in Acts 13-28 and in the Pauline Epistles, Macedonia plays a prominent part. The apostle's relations with the churches of Philippi, Thessalonica, and Berea will be found discussed under those several headings; here we will merely recount in outline his visits to the province. 1. Paul's First Visit:
On his 2nd missionary journey Paul came to Troas, and from there sailed with Sil as, Timothy and Luke to Neapolis, the nearest Macedonian seaport, in obedience to the vision of a Macedonian (whom Ramsay identifies with Luke: see under the word "Philippi") urging him to cross to Macedonia and preach the gospel there (Act s 16:9). From Neapolis he journeyed inland to Philippi, which is described as "a city of Macedonia, the first of the district" (Acts 16:12). Thence Paul and his two companions (for Luke appears to have remained in Philippi for the next 5 years) traveled along the Ignatian road, passing through Amphipolis and Apollonia, to Thessalonica, which, though a "free city," and therefore technically exempt from the jurisdiction of the Roman governor, was practically the provincial capital. Driven thence by the hostility of the Jews, the evangelists preached in Berea, where Silas and Timothy remained for a short time after a renewed outbreak of Jewish animosity had forced Paul to leave Macedonia for the neighboring province of Achaia (Acts 17:14). Although he sent a message to his companions to join him with all speed at Athens (Acts 17:15), yet so great was his anxiety for the welfare of the newly founded Macedonian churches that he sent Timothy back to Th
essalonica almost immediately (1 Thessalonians…



ΑΥΛΩΝ Βλέπε και Στρυμονικό, Ρυχίος ποταμός, Ρεντίνα

Αυλών, Τοποθεσία στις εκβολές του Ρυχίου ποταμού (Μπουγάζι της Ρεντίνας) επί του Στρυμονικού κόλπου (Θουκ.IV 103)…Θουκυδίδης. Στρυμονικός.  4.103.1    Ἐπὶ ταύτην οὖν ὁ Βρασίδας ἄρας ἐξ Ἀρνῶν τῆς Χαλκιδικῆς ἐπορεύετο τῷ στρατῷ. καὶ ἀφικόμενος περὶ δείλην ἐπὶ τὸν Αὐλῶνα καὶ Βορμίσκον, ᾗ ἡ Βόλβη λίμνη ἐξίησιν ἐς θάλασσαν, καὶ δειπνοποιησάμενος ἐχώρει τὴν νύκτα. χειμὼν δὲ ἦν καὶ ὑπένειφεν• ᾗ καὶ μᾶλλον ὥρμησε, βουλό μενος λαθεῖν τοὺς ἐν τῇ Ἀμφιπόλει πλὴν τῶν προδιδόντων. ἦσαν γὰρ Ἀργιλίων τε ἐν αὐτῇ οἰκήτορες (εἰσὶ δὲ οἱ Ἀργίλιοι Ἀνδρίων ἄποικοι) καὶ ἄλλοι οἳ ξυνέπρασσον ταῦτα, οἱ μὲν Περδίκκᾳ πειθόμενοι, οἱ δὲ Χαλκιδεῦσιν. μάλιστα δὲ οἱ Ἀργίλιοι, ἐγγύς τε προσοικοῦντες καὶ αἰεί ποτε τοῖς Ἀθηναίοις ὄντες ὕποπτοι καὶ ἐπιβουλεύοντες τῷ χωρίῳ, ἐπειδὴ παρέτυχεν ὁ καιρὸς καὶ Βρασίδας ἦλθεν, ἔπραξάν τε ἐκ πλέονος πρὸς τοὺς ἐμπολιτεύοντας σφῶν ἐκεῖ ὅπως ἐνδοθήσεται ἡ πόλις, καὶ τότε δεξάμενοι αὐτὸν τῇ πόλει καὶ ἀποστάντες τῶν Ἀθηναίων ἐκείνῃ τῇ νυκτὶ κατέστησαν τὸν στρατὸν πρὸ ἕω ἐπὶ τὴν γέφυραν τοῦ ποταμοῦ. ἀπέχει δὲ τὸ πόλισμα πλέον τῆς διαβάσεως, καὶ οὐ καθεῖτο τείχη ὥσπερ νῦν, φυλακὴ δέ τις βραχεῖα καθειστήκει• ἣν βιασάμενος ῥᾳδίως ὁ Βρασίδας, ἅμα μὲν   τῆς προδοσίας οὔσης, ἅμα δὲ καὶ χειμῶνος ὄντος καὶ ἀπροσδοκήτοις προσπεσών, διέβη τὴν γέφυραν, καὶ τὰ ἔξω τῶν Ἀμφιπολιτῶν οἰκούντων κατὰ πᾶν τὸ χωρίον εὐθὺς εἶχεν. τῆς δὲ διαβάσεως αὐτοῦ ἄφνω τοῖς ἐν τῇ πόλει γεγενημένης, καὶ τῶν ἔξω πολλῶν μὲν ἁλισκομένων, τῶν δὲ καὶ καταφευγόντων ἐς τὸ τεῖχος, οἱ Ἀμφιπολῖται ἐς…

ΒΟΘΩΝΑΣ

Βόθωνας: γύρω από τον λάκκο, πάνω από την Δάφνη της Αθύτου. Όλα τα υπόλοιπα χρησιμοποιούμενα σήμερα αρχαία τοπωνύμια αποτελούν πρόσφατες λόγιες ή τουριστικές αναβιώσεις: Σάνη, Σκιώνη ως όνομα του Τσαπρανιού, Μένδη, Ποτίδαια ως όνομα των Πορτών, Φλέγρα, Κασσάνδρεια ως όνομα της Βάλτας. Υπάρχει επίσης και σειρά τοπωνυμίων που δεν αναφέρονται από την αρχαία γραμματεία, φαίνεται όμως να έλκουν την καταγωγή τους από την αρχαιότητα : Βόθωνας: γύρω από τον λάκκο, πάνω από την Δάφνη της Αθύτου…


ΒΟΤΙΑΙΑ ΒΟΤΙΚΗ

Ολόκληρη η χερσόνησος της Χαλκιδικής, μαζί με τις τρεις γλώσσες (Κασσάνδρας, Σιθωνίας, Άθω), ονομαζόταν από τους Έλληνες «τα επί Θράκης» με τους Θράκες να θεωρούνται πρώτοι κάτοικοι, εκτός από τη γλώσσα του Άθω, που λογιζόταν χώρα Πελασγών. Το βόρειο τμήμα της ονομαζόταν Μυγδονία και το νότιο Βοττιαία ή Βοττική… Από τη Βικιπαίδεια. Βοττική, καταλαμβάνει τις μεσόγειες εκτάσεις του Τορωναίου Κόλπου. Κυριότερη πόλη της, η αρχαία Ολύνθος. Κάτοικοί της οι Βοττιαίοι που μετανάστευσαν από την Βοττιαία και έδωσαν το όνομά τους στην περιοχή που μετοίκησαν. Άλλη σημαντική πόλη είναι η Σπάρτωλος, στην οποία έγινε η Μάχη της Σπάρτωλου μεταξύ των Αθηναίων και του Κοινού των Χαλκιδέων…ΣΥΛΛΟΓΗ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΩΝ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΤΗΣ ΘΡΑΚΗΣ. Θρακική Εστία Θεσσαλονίκης.   Στην Εποχή του Πελοποννησιακού πολέμου αυτοί πολεμούσαν εναντίον του Περδίκκα των Μακεδόνων ως σύμμαχοι του Σιτάλκη, Βασιλιά των Οδρυσών Θρακών. Οδρύσες Ο Σιτάλκης είχε σύζυγο την αδελφή του Νυμφόδωρου των Αβδήρων ο οποίος των έπεισε να συμμαχήσει με τους φίλους του Αθηναίους κατά των Χαλκιδέων και Βοττιαίων το 431 π.χ., τις χώρες των οποίων κατάστρεψε. Οι Αθηναίοι απέβλεπαν στη μεσολάβηση του και για τη σύναψη συμμαχίας με τον Περδίκκα τον Βασιλιά της Μακεδονίας καθώς και με όλα τα Θρακικά φύλα. Τον υιό του Σιτάλκη τον Σάδοκο, τον τίμησαν οι Αθηναίοι δίνοντας του το δικαίωμα να γίνει πολίτης των Αθηνών… KENTPON ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΡΩΜΑΪΚΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΟΣ
ΕΘΝΙΚΟΝ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ 22 M. M. B. HATZOPOULOS. MACEDONIAN INSTITUTIONS UNDER THE KINGS. I A HISTORICAL AND EPIGRAPHIC STUDY. ATHENS 1996… INDEXES 519 Bottia (Botteatai), region of the Old Kingdom: 117; 169, n. 5; 175; 238; 354, n. 1; Conquest by the Macedonians: 105; 169; its boundaries with Pieria: 109, n. 8; coinage: 232; 253; boundary with Amphaxitis: 232-34; confusion with Bottike: 238; Includes Beroia: 238-39; definition and extent: 239-47; 249; strategos: 257; letter of Philip V (or Antigonos Doson): 318; 357; 403; Recruitment district: 453-55; officers: 484. Bottiaioi (Bottiaeans): original inhabitants of Bottia: 170; 174; 195; 234; 479-80. Bottike, region of the Chalkidike peninsula: annexed to the territory of Kassandreia: 121; 200; northern Bottike: 174; invasion by Sitalkes: 175; treatment by Philip II: 195; Confusion with Bottia: 238.  KENTPON ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΡΩΜΑΪΚΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΟΣ ΕΘΝΙΚΟΝ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ 22 M. M. B. HATZOPOULOS. MACEDONIAN INSTITUTIONS UNDER THE KINGS. I A HISTORICAL AND EPIGRAPHIC STUDY. ATHENS 1996…Bottia (Botteatai), region of the Old Kingdom: 117; 169, n. 5; 175; 238; 354, n. 1; Conquest by the Macedonians: 105; 169; its boundaries with Pieria: 109, n. 8; coinage: 232; 253; boundary with Amphaxitis: 232-34; confusion with Bottike: 238; Bottiaioi (Bottiaeans): original inhabitants of Bottia: 170; 174; 195; 234; 479-80. Bottike, region of the Chalkidike peninsula: annexed to the territory of Kassandreia: 121; 200; northern Bottike: 174; invasion by Sitalkes: 175; treatment by Philip II: 195; Confusion with Bottia: 238… KENTPON ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΡΩΜΑΪΚΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΟΣ ΕΘΝΙΚΟΝ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ 22 M. M. B. HATZOPOULOS. I A HISTORICAL AND EPIGRAPHIC STUDY. ATHENS 1996… but Nibas, Boukephaleia and Kekropis, which are mentioned by Aelian and Stephanos Byzantios as subdivisions of Thessalonike, 3 are in all probability not villages but names of administrative subdivisions of the citizen body, parallel to the "tribes" {phylai), Antigonis, Dionysias, and Asklepias, known epigraphically. The origin and nature of the "villages" of Kassandreia is closely similar to those of Thessalonike. Cassander assigned to his new foundation the whole of the  Pallene peninsula and a large section of southwestern Chalkidike north of the isthmus of Poteidaia, with the territories
of Poteidaia, Olynthos, Sermylia, Strepsa, Sinos, Spartolos and
probably the other, minor southern Bottic cities. These, as far as they
survived physical destruction, were reduced to the status of komai.5
The fact is explicitly attested for Mende and provides the best explanation
of the mention εν Όλύνθω on an inscription from Roman times
found not far from the ruins of Olynthos. The case of Aphytis on
 Pallene, which struck coins in the second century,7 poses as many
problems as that of Apollonia and Aineia for Thessalonike. Klitai,
too, was perhaps a kome of Kassandreia. Kassandreia's citizen body
was also divided into phylai and demoi, of which we know the name
of two: the Hippolyteis and the Hippotadeis… A COMPANION TO THE CLASSICAL GREEK WORLD. Edited by
Konrad H. Kinzl. 2006 by Blackwell Publishing Ltd. Brill’s Companion to Ancient Macedon. Studies in the Archaeology and History of Macedon, 650 bc–300 ad Edited by Robin J. Lane Fox. LEIDEN BOSTON 2011. 84 αναφορές για Χαλκιδική. Chalcidiece. In Thucydides narrative of the causes of the Peloponnesian war, a main role is played by the revolt of the Corinthian colony of Potidaea, but the whole northern area (most of the cities of CHALCIDICE and Bottike, and Perdiccas himself_) was of signifijicance in the events of 432 (1.56–8; cf. Diod. Sic. 12.34.2). Perdiccas encouraged the fusion, or synoecism, of Chalcidian settlements into a state whose centre was Olynthos (the future Chalcidian koinon) and made efffective anti-Athenian diplomatic effforts in the northern regions and in the Peloponnese… Brill’s Companion to Ancient Macedon. Studies in the Archaeology and History of Macedon, 650 bc–300 ad Edited by Robin J. Lane Fox. LEIDEN BOSTON 2011. The “New Territories” east of the Axios were gradually annexed by the consistent effforts of a series of kings from Alexander I to Philip II. They included in the centre Mygdonia, the land corridor around lakes Pyrrolia (Koroneia) and Bolbe; to the north the inland plain of Crestonia; to the south the valley of Anthemous, the northern and southern Bottike, around the cities of Kalindoia and Spartolos respectively, and CHALCIDICE with its three prongs thrusting far into the Aegean; further east and along the Strymon, from north to south, Sintike on the gorge of the river, Bisaltia… During his entire reign, Perdiccas’ strategy in foreign policy was to change sides and alliances. Such behaviour, soberly described by Thucydides, is explicitly condemned by other sources, such as the comic poets.At the beginning of his reign Perdiccas was still an Athenian ally, but a few years later, in the late 430s, he responded to the League’s growing unpopularity among its northern members and changed sides. In Thucydides’ narrative of the causes of the Peloponnesian war, a main role is played by the revolt of the Corinthian colony of Potidaea, but the whole northern area (most of the cities of CHALCIDICE and Bottike, and Perdiccas himself_) was of signifijicance in the events of 432 (1.56–8; cf. Diod. Sic. 12.34.2). Perdiccas encouraged the fusion, or synoecism, of Chalcidian settlements into a state whose centre was Olynthos (the future Chalcidian koinon) and made efffective anti-Athenian diplomatic effforts in the northern regions and in the Peloponnese. However, in the summer of 432, when the Athenians directly threatened his territories, he yielded and came to an agreement with them (Thuc. 1.59–61).
Λαοί και φύλα της αρχαίας Μακεδονίας Από τον : Δημήτρη Ε. Ευαγγελίδη. 18‐11‐2009. Αργυρός στατήρ Βοττιαίων, περίπου 500 π.Χ.  Οι Βοττιαίοι θα εκτοπισθούν, αρκετά αργότερα (στην διάρκεια του 7ου αιώνα π.Χ.), από τους Μακεδόνες και θα καταφύγουν στην Χαλκιδική, όπου η περιοχή της εγκατάστασής τους θα ονομαστεί Βοττική, με πρωτεύουσά τους πιθανόν την Σπάρτολο (Θουκυδίδης, Β΄ 79 και Ε΄ 18), κοντά στην Όλυνθο.


ΒΡΕΑ

Νεα Σύλλατα κεφαλοχώρι στο οποίο ανήκαν οι οικισμοί Σωζόπολης Βεριάς και Ροδοκήπου. Με το σχέδιο Καποδήστριας πέρασαν ολλα στον Δήμο Νέας Καλλικράτειας…Από την κλασική Βρέα στο μεσαιωνικό κάστρο της Βρύας.  Παζαράς, Θεοχάρης Ν.Δημοσίευση : Υπουργείο Πολιτισμού, (Χ.τ.: )… Ο οικισμός των ιστορικών χρόνων, που έχει τον πυρήνα του στην τράπεζα του Αγίου Κωνσταντίνου, εντάσσεται στα όρια της αρχαίας Κρουσίδας, τα πολίσματα της οποίας συμμετείχαν στον συνοικισμό της Θεσσαλονίκης από τον Κάσσανδρο. Αρκετά ονόματα των κωμών της περιοχής είναι γνωστά ήδη από τον Ηρόδοτο (7.123), τον Θουκυδίδη (1.61) και άλλες μεταγενέστερες ιστορικές και επιγραφικές πηγές, ορισμένα μάλιστα από αυτά έχουν ταυτισθεί με βεβαιότητα ή με πιθανότητα: Λίπαξος, Κώμβρεια, Λισαί, Γίγωνος, Κάμψα, Σμίλα, Τίνδη, Αίνεια (στη Νέα Μηχανιώνα), Βέροια/Βρέα (στη Βεριά), Σπάρτωλος (στα Νέα Σίλατα), Δίκαια (ίσως στη Νέα Καλλικράτεια) κ.ά., ενώ στην ίδια περιοχή ιδρύθηκε αργότερα, πιθανότατα από τον Αντίγονο Γονατά, η Αντιγόνεια, που εξελίχθηκε σε σημαντικό κέντρο Το αρχαίο όνομα του οικισμού στο Μεσημέρι παραμένει, μέχρι σήμερα, άγνωστο… Για τα πολίσματα της Κρουσίδας, και σε σχέση με τον συνοικισμό της Θεσσαλονίκης, βλ. με περαιτέρω βιβλ.:Papazoglou 1988, 19-20, 189-90, 200 και 202 (τοποθετεί την Αίνεια και τη Δίκαια στη Μυγδονία), 415-24.
Βοκοτοπούλου 1990, 112-4• Τιβέριος 1990α, 74 και σποράδην• Παπάγγελος 1996, 165 (Σπάρτωλος)• Παζαράς 1996 (Βέροια/Βρέα)• Hatzopoulos 1996, 202-4, 236. Ειδικά για τις νομισματικές μαρτυρίες σχετικά με τη Δίκαια/Νέα Καλλικράτεια: Γκατζόλης 2010, 485-93… Παζαράς 1996 Θ. Παζαράς, «Από την κλασική Βρέα στο μεσαιωνικό κάστρο της Βρυάς», ΑέΜΘ 10Α, 313-32… Κ. Κουρτίδου. Ιστορία της Θράκης 1932. ΒΡΕΑ, «Κρατίνος μέμνηται της εις Βρέαν αποικίας. Εστί δε πόλις Θρακίας, εις ην Αθηναίοι αποικίαν εξέπεμπαν». Και ό Στέφανος Βυζάντιος μνημονεύει αυτήν «Βρέα, πόλις Θράκης, εις ην αποικίαν Αθηναίοι εστείλαντο»… Κ. Κουρτίδου. Ιστορία της Θράκης 1932. Κατά τον Ησύχιον βρία εσήμαινε την επ’ αγροίς κώμην, ως και φρούριον, τόπον οχυρόν. Βρία εσήμαινε και πολίχνην  Έλέγετο και μβρία και μπρία, bria—mbria, ως Σηλυμβρία, Πολτυ-μβρία, Σαλα-μβρία, η οποία ελέγετο και Σαλαβράκα ι. Αλλα βρέα ή βρεά έσήμαινε πόλιν, συνοικισμόν. Υπήρχε και Βρέα, πόλις της Θράκης… Brill’s Companion to Ancient Macedon. Studies in the Archaeology and History of Macedon, 650 bc–300 ad Edited by Robin J. Lane Fox. LEIDEN BOSTON 2011. The special Athenian interest in the Strymon area is confijirmed by the tribute lists, which include already during the 450s Argilos, closest to the river’s mouth, and Berge, in the hinterland, along with several towns on the western coast of the Strymonic gulf.24 The Athenians also founded Brea, recently argued to have been on the east coast of the Thermaic gulf, and according to Plutarch, Perikles sent a thousand colonists “to Thrace, to settle with the Bisaltians.”25 Several Chalcidian cities were becoming
members of the League, but the Athenians found it much more difffijicult
to expand on the northern and western coasts of the Thermaic gulf which
were directly on Macedonian borders. Only as late as the 430s did Methone
and Heracleion, respectively an Eretrian colony and a Macedonian
town, enter the alliance, while Pydna never did… The cities of the Bottiaeans, whose amount of tribute was increased, also had reason to be hostile to Athens. Finally, the cities of the Chalcidians may have felt threatened by the Athenian decision to send a military colony to the small city of Brea on the Crousis near Olynthus.Perdiccas II encouraged the Chalcidians, the Bottiaeans and Potidaea
to revolt and promised help in 432 bc. He advised the Chalcidians to
abandon their small cities, all situated on the coast, and move to Olynthus.
The Chalcidians of Thrace, who had arrived from Euboea before the
creation of the polis, lived in small urban settlements in Sithonia and at
the foot of the Toronean gulf.9 In 479 bc, they were granted Olynthus, a
former Bottiaean city, by the Persians… __8 H. B. Mattingly, “The Foundation of Brea (IG2 I, 45 = ML, 49),” Appendix B of “The Language
of Athenian Imperialism,” Epigraphica 36 (1974) 33–56 (= Harold B. Mattingly, The Athenian Empire Restored: Epigraphic and Historical Studies (Michigan, 1996) pp. 361–385, esp. pp. 381–385); S. Psoma, “Thucydide, I,61.4: Beroia, la nouvelle localisation de Brea et
les Potidaeatika.” REG 122.2 (2009.2) 263–280. See also D. Erdas, “Forme e stanziamento militare e organizzazione del territorio nel mondo greco: i casi di Casmene e Brea”, in M. A. Vaggioli, ed., Guerra e pace in Sicilia e nel Mediterraneo antico (viii–iii sec. a. C.), Arte, prassi e teoria della pace e della guerra, vol. I, (Pisa, 2006), 45–55… League was created on Perdiccas’ advice. The Macedonian king needed strong allies as part of his plans to resist Athenian encroachment in the north. So did the Chalcidians, who opposed Athenian plans to establish a colony at Brea in the Chalcidic peninsula. Perdiccas’ purpose was to create a strong anti-Athenian front, but he knew, as do all readers of Thucydides, that his own army was not strong enough to resist their forces.14 The Chalcidians welcomed the king’s proposal. Both knew how the Athenians treated allies who revolted. In the 440s, the Chalcidian mother cities Chalkis and Eretria which had revolted were harshly punished by Athens, while the Macedonian king received the Histiaians whose city was destroyed and refounded as Oreoi… The foundation of Amphipolis on the Strymon in 437 bc put an end to Macedonian ambitions to control the territories east of the Strymon and the Pangaion district. Sending a colony to Brea, close to Pydna and at the gates of the Macedonian kingdom, was an immediate threat for the kingdom and the king… See Mattingly, “The Foundation of Brea”; Psoma, “Thucydide, I,61.4” (for both see above, note 8)… Spartolos is the other important city of Bottike, and was probably located at the toumba of Nea Syllata.24 Brea or Beria, recorded by Thucy- dides as a colony of Athens, is located at Toumba Veria, near N. Syllata.The other Bottiaean sites, Aioleion, Milkoros, Pleume, Prasilos, Sinos, and
Strepsa are not securely located, although various archaeological sites of
the area have been suggested… 25 T. Pazaras, “Από την κλασική Βρέα στο μεσαιωνικό κάστρο της Βρύας. Οι αλληλοδιάδοχες οικιστικές φάσεις με βάση τις γραπτές μαρτυρίες και τα μέχρι σήμερα πορίσματα των ανασκαφών,” AErgMak 10Α (1996), 313–32; S. Psoma, “Thucydide, I, 61.4: Beroia, la nouvelle localization de Brea et les Potidaeatika,” REG 122 (2010), 263–80; Gatzolis, Η κυκλοφορία, pp. 483–93; Tiverios, Greek Colonisation, pp. 33 fff… A COMPANION TO ANCIENT MACEDONIA. Edited by Joseph Roisman and Ian Worthington. A John Wiley & Sons, Ltd., Publication This edition first published 2010.Σελίδα 146.  These included Pericles’ sending of 1,000 settlers, probably in 451/0, to live alongside the Bisaltae on the Strymon river, possibly at Berge; his allowing the people of Histiae in Euboea to leave their city and settle in Macedonia around 446/5; and the incorporation into the Athenian Empire, some as tribute- paying members, of coastal and inland communities such as (from west to east) Strepsa, Serme, Argilus, Brea and Eion (from 476). Especially significant was the Athenians’ foundation of Amphipolis near the mouth of the Strymon in 437/6, which gave them access to timber and other natural resources.5 It is tempting to interpret the apparent Macedonian inaction… JSTOR is a digital library. JSTOR is part of ITHAKA, a not-for-profit organization helping the academic community use digital technologies to preserve the scholarly record and to advance research and teaching in sustainable ways. 2000-2014. Note on the Site of Brea: Theopompus, F 145. David Asheri. The American Journal of Philology, Vol. 90, No. 3 (Jul., 1969), pp. 337-340 .
THE CAMBRIDGE ANCIENT HISTORY SECOND EDITION VOLUME III PART 3 The Expansion of the Greek World, Eighth to Sixth Centuries B.C. Edited by JOHN BOARDMAN F.B.A. Lincoln Professor of Classical Archaeology and Art in the University of Oxford N. G. L. HAMMOND F.B.A. Professor Emeritus of Greek University of Bristol CAMBRIDGE UNIVERSITY PRESS Cambridge Histories Online Cambridge University Press, 2008. Inscriptions have preserved for us a small number of such foundation decrees, four of which are preserved complete or to a substantial extent.
They concern the colonization of Cyrene by Thera (M—L no. 5), of
Naupactus by the Eastern Locrians (M-L no. 20), of Brea by Athens
(M-L no. 49), and of Black Corcyra by Issa.295 We have already seen
that the foundation decree of Cyrene is preserved in an inscription of
the fourth century B.C., so only the Naupactus decree, which has been
tentatively dated c. 500-f. 475, strictly belongs, and then only just, to
our period. (Brea was founded at an uncertain date in the 440s to 430s,
while the decree about Black Corcyra may be roughly dated to the fourth
century.) At one colony of the Classical period, Brea, we know that the
precincts of the gods were laid out before the colonizing expedition
proper and the general division of the land (M-L no. 49.9-11), and we
need not doubt that the oikistes would set aside land for sanctuaries and
for their support as one of his first acts in laying out city and territory.
Pindar (Pyth. v. 89) drew special attention to the splendid sanctuaries
for the gods established by Battus at Cyrene, and Theocles erected the
altar of Apollo Archegetes at Naxus.
ΟΔΥΣΣΕΑΣ Κ. ΓΚΙΛΗΣ.  Επιμέλεια συλλογής και αξιοποίησης. Αποσπάσματα από το βιβλίο:  ASPECTS OF GREEK HISTORY.  750–323 BC.  A Source-Based Approach. Second Edition. Terry Buckley. First edition published 1996 by Routledge. Taylor & Francis e-Library, 2010. Θεσσαλονίκη 2012. Σελ. 306-309. Athens’ treatment of Potidaea The next ground of complaint, in 432, concerned Potidaea and its inhabitants: who lived on the isthmus of Pallene and, although colonists of the Corinthians, were phoros-paying allies of the Athenians.(Thucydides 1.56.2) The Thraceward region was of immense importance to the Athenians, as the foundation of the colonies of Brea and Amphipolis had confirmed. Apart from its richness in natural resources and its favourable trading position, it was the main bulwark against the eastward expansion of Macedon, which at that time was under the control of King Perdiccas.



ΓΑΛΗΨΟΣ

Πόλη της Χαλκιδικής, στη δυτική Ακτή της Σιθωνίας, την οποία προσέγγισε ο Ξέρξης όταν βγήκε από τη διώρυγα του Άθω…Γαληψός, μεταξύ Σερμύλης και Τορώνης (Ηρόδ.VII,122), όπου το μετόχι της Μονής Κασταμωνίτου και Γρηγορίου. Άμπελος, επί του ομόνυμου ακρωτηρίου (Ηρόδ.VII, 122). Είχε την ίδια τύχη και μεταχείρηση από Πέρσες, Αθηναίους, Σπαρτιάτες και Μακεδόνες… KENTPON ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΡΩΜΑΪΚΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΟΣ
ΕΘΝΙΚΟΝ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ 22 M. M. B. HATZOPOULOS. MACEDONIAN INSTITUTIONS UNDER THE KINGS. I A HISTORICAL AND EPIGRAPHIC STUDY. ATHENS 1996… 24 αναφορές… Πιθανόν η Γαληψός στο Παγγάιο…The citizens of Phagres, where the Pieres had  taken refuge after their expulsion by the Macedonians, are mentioned along with other cities of the region in an inscription of the late fourth or the early third century, proving beyond doubt that the city was still extant. Apollonia was indeed destroyed, but Oisyme5 arid probably Galepsos are mentioned as autonomous cities in Hellenistic sources, literary or epigraphic, referring to contemporary conditions… Galepsos has been identified with the ruins of Gaïdourokastron (cf. Papazoglou, Villes 399). Its territory has produced several inscriptions. They spread over from the Classical to the Roman period. To the Hellenistic age belong at least six funerary stelae with the names of [—]e daughter of Straten (BullEpigr \953, 115), Apollodoros
son of Theron (Perdrizet, "Voyage" 443, no 2), Men[—]e (Perdrizet, "Voyage" 443, no 4), Aristoklea daughter of Polydoros (Perdrizet, "Voyage" 443, no 3), Menandros (Perdrizet, "Voyage" 443 no 5), Hegesipolis son of Polemarchides, Hadymos son of Epikrates, Epikrates son of Polemarchides (Perdrizet, "Voyage" 443-44, no 7)… KENTPON ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΡΩΜΑΪΚΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΟΣ
ΕΘΝΙΚΟΝ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ 22 M. M. B. HATZOPOULOS. MACEDONIAN INSTITUTIONS UNDER THE KINGS. I A HISTORICAL AND EPIGRAPHIC STUDY. ATHENS.1996. Menandros, from Galepsos: 187, n. 3. Mende, city of the Pellene: 199; kome of Kassandreia: 121; 200. I; IV.
Men[—]e, from Galepsos: 187, n. 3.mercenaries: 98; 99, n. 1.
merides: Macedonian regions or districts: 43; 228-60; 248; 250; 258; 259; 352-54; 355-58; first men's: 62, n. 1; 248-49; 355-56;
second men's: 249, 356; third men's: 249; fourth men's: 91; 249; 356; 358; coinage of the first mens: 250-54; 256; judicial
Metrodoros, father of Hermogenes, from Apollonia: 191, η. 5.
Metrodoros, father of Mestyllos, from Amphipolis: 182, n. 5… Brill’s Companion to Ancient Macedon. Studies in the Archaeology and History of Macedon, 650 bc–300 ad Edited by Robin J. Lane Fox. LEIDEN BOSTON 2011. On the peninsula of Sithonia and in its hinterland, CHALCIDICE, nine cities are located (Mekyberna, Sermylia, Gale (Galepsos), Deris, Torone, Sarte, Sigos, Piloros, Assa or Assera, and Stolos or Skolos). Furthermore, recent excavation on Mount Itamos, near the modern village of Parthenon in Sithonia, has brought to light a sanctuary of the seventh to sixth century. The excavators have related it to Parthenopolis, a city mentioned only by Stephanus of Byzantium… Mekyberna is located east from Olynthus, at Molyvopyrgos, in the modern village of Kalyves Polygyrou. It was closely related to Olynthus and served as its port.54 Sermylia is located east from Mekyberna, at the large toumba south of the village of Ormylia.Gale (or Galepsos) is probably located at one of the many archaeological sites in the area of Nikete and most probably at Kastri-Hagios Ioannis, where an early Iron Age and Archaic cemetery has been excavated. Torone, a colony of the Chalcidians, was the biggest and most important city of the peninsula. Thucydides mentions here the agora, a Dioscourion, a temple of Athena on Lekythos, and other buildings… Questia.com - Questia - Official Site‎. Διαφ.www.questia.com/‎ Full-text books, journals, articles at the Questia Online Library. 1000s of reliable sources • Easy to use online reader.– 2014 www.questia.com.

THE PELOPONNESIAN WAR. A military study. J. F. Lazenby.   First published 2004 by Routledge.
...came over to him, and so soon did Galepsos, on the coast east of Eion, and a...Page 94
...Thousand, the 188 , 190 3 , 207 , 216 Four Hundred, the 188 , 190 3 , 202 , 206 , 218 , 244 , 246 Frontinus 203 4 , 243 g Galepsos 92 , 94 , 101 Gaurion 218 19 Gela 84 , 131 , 137 , 149 , 154 , 163 Gelon 138 Geraistos, cape 50 , 60 Geraneia, Geraneian...Page 299
...target was Amphipolis (5.3.6), but, first, basing himself at Eion, he made an unsuccessful attack on Stagiros and took Galepsos. He then sent for troops from Perdikkas of Macedonia and Polles of the Odomantian Thracians, the people with whom Aristophanes...Page 101


ΓΙΓΩΝΟΣ

ΓΙΓΩΝΟΣ (Αρχαία πόλη) Δυτικά του τόπου ΝΕΑ ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΕΙΑ (Κωμόπολη, Εδρα δήμου). ΝΕΑ ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΕΙΑ Κωμόπολη… Θουκυδίδης 5ος π. Χ. αι. ιστορία.  1.61.3.5…ὁ Ἀριστεὺς παρεληλυθώς, ἀπανίστανται ἐκ τῆς Μακεδονίας, καὶ ἀφικόμενοι ἐς Βέροιαν κἀκεῖθεν ἐπὶ Στρέψαν καὶ πειρά σαντες πρῶτον τοῦ χωρίου καὶ οὐχ ἑλόντες ἐπορεύοντο κατὰ γῆν πρὸς τὴν Ποτείδαιαν, τρισχιλίοις μὲν ὁπλίταις ἑαυτῶν, χωρὶς δὲ τῶν ξυμμάχων πολλοῖς, ἱππεῦσι δὲ ἑξακοσίοις   Μακεδόνων τοῖς μετὰ Φιλίππου καὶ Παυσανίου• ἅμα δὲ νῆες παρέπλεον ἑβδομήκοντα. κατ᾽ ὀλίγον δὲ προϊόντες τριταῖοι ἀφίκοντο ἐς Γίγωνον καὶ ἐστρατοπεδεύσαντο. Ποτειδεᾶται δὲ καὶ οἱ μετὰ Ἀριστέως Πελοποννήσιοι προσδεχόμενοι τοὺς Ἀθηναίους ἐστρατοπεδεύοντο πρὸς Ὀλύνθου ἐν τῷ ἰσθμῷ, καὶ ἀγορὰν ἔξω τῆς πόλεως ἐπεποίηντο. στρατηγὸν μὲν οὖν τοῦ πεζοῦ παντὸς οἱ ξύμ μαχοι ᾕρηντο Ἀριστέα, τῆς δὲ ἵππου Περδίκκαν• ἀπέστη γὰρ εὐθὺς πάλιν τῶν Ἀθηναίων καὶ ξυνεμάχει τοῖς Ποτειδεάταις, Ἰόλαον ἀνθ᾽ αὑτοῦ καταστήσας ἄρχοντα. ἦν δὲ ἡ γνώμη τοῦ Ἀριστέως τὸ μὲν μεθ᾽ ἑαυτοῦ στρατόπεδον ἔχοντι ἐν τῷ ἰσθμῷ ἐπιτηρεῖν τοὺς Ἀθηναίους, ἢν ἐπίωσι, Χαλκιδέας δὲ καὶ τοὺς ἔξω ἰσθμοῦ ξυμμάχους καὶ τὴν παρὰ Περδίκκου διακοσίαν ἵππον ἐν Ὀλύνθῳ μένειν, καὶ ὅταν Ἀθηναῖοι ἐπὶ σφᾶς χωρῶσι, κατὰ νώτου βοηθοῦντας ἐν μέσῳ ποιεῖν αὑτῶν τοὺς πολεμίους.
Ηρόδοτος 5ος π. Χ. αι. ιστορία.  7.123.8 … δὲ καὶ ταύτην τὴν χώρην ἔπλεε ἐς τὸ προειρημένον, παρα λαμβάνων στρατιὴν καὶ ἐκ τῶν προσεχέων πολίων τῇ Παλλήνῃ, ὁμουρεουσέων δὲ τῷ Θερμαίῳ κόλπῳ, τῇσι οὐνό ματά ἐστι τάδε, Λίπαξος, Κώμβρεια, Λισαί, Γίγωνος, Κάμψα, Σμίλα, Αἴνεια• ἡ δὲ τουτέων χώρη Κροσσαίη ἔτι καὶ ἐς τόδε καλέεται. Ἀπὸ δὲ Αἰνείης, ἐς τὴν ἐτελεύτων καταλέγων τὰς πόλις, ἀπὸ ταύτης ἤδη ἐς αὐτόν τε τὸν Θερμαῖον κόλπον ἐγίνετο τῷ ναυτικῷ στρατῷ <ὁ> πλόος καὶ γῆν τὴν Μυγδονίην, πλέων δὲ ἀπίκετο ἔς τε τὴν προειρημένην Θέρμην καὶ Σίνδον τε πόλιν καὶ Χαλέστρην ἐπὶ τὸν Ἄξιον ποταμόν, ὃς οὐρίζει χώρην τὴν Μυγδονίην… A COMPANION TO THE CLASSICAL GREEK WORLD. Edited by
Konrad H. Kinzl. 2006 by Blackwell Publishing Ltd. Brill’s Companion to Ancient Macedon. Studies in the Archaeology and History of Macedon, 650 bc–300 ad Edited by Robin J. Lane Fox. LEIDEN BOSTON 2011. CHALCIDICE. The fijinds were primarily characteristic bronze “Macedonian” jewellery, imported and local pottery, fijigurines and iron weapons. The other cities of Crousis, Haisa, Gigonos, Kampsa or Skapsaeoi, Kithas or Skithai, Smila, Tinde, Kombreia and Lipaxos, recorded by Greek texts, have not been securely located. However, one disputed city, the colony of Eretria, Dikaia, has fijinally been located at N. Kallikrateia. Excavations yielded approximately 100 burials in the eastern part of the village, dating from the Iron Age to late antiquity and brought to light parts of the city… 18 Bibliography for each one of the cities is found in Zahrnt, Olynth; Hansen and Nielsen, Inventory; Tiverios, Greek Colonisation. Furthermore, from time to time scholars have tried to locate these cities at the archaeological sites of the area: Tiverios, Greek Colonisation, p. 33 locates Haisa at N. Kallikrateia; Zahrnt, Olynth, p. 179 locates Gigonos at Epanomi, where four late Archaic—early Classical graves have been investigated, (M. Tsimbidou-Avloniti, “Τάφοι κλασικών χρόνων στην Επανωμή…

Αποσπάσματα από κλασικά κείμανα.
Thucydides Hist., Historiae (0003: 001)“Thucydidis historiae, 2 vols.”, Ed. Jones, H.S., Powell, J.E.Oxford: Clarendon Press, 1:1942 (1st edn. rev.); 2:1942 (2nd edn. rev.), Repr. 1:1970; 2:1967.Book 1, chapter 61, section 5, line 2.
… πρῶτον τοῦ χωρίου καὶ οὐχ ἑλόντες ἐπορεύοντο κατὰ
γῆν πρὸς τὴν Ποτείδαιαν, τρισχιλίοις μὲν ὁπλίταις ἑαυτῶν,
χωρὶς δὲ τῶν ξυμμάχων πολλοῖς, ἱππεῦσι δὲ ἑξακοσίοις 
Μακεδόνων τοῖς μετὰ Φιλίππου καὶ Παυσανίου· ἅμα δὲ
νῆες παρέπλεον ἑβδομήκοντα. κατ' ὀλίγον δὲ προϊόντες
τριταῖοι ἀφίκοντο ἐς Γίγωνον καὶ ἐστρατοπεδεύσαντο.
 Ποτειδεᾶται δὲ καὶ οἱ μετὰ Ἀριστέως Πελοποννήσιοι
προσδεχόμενοι τοὺς Ἀθηναίους ἐστρατοπεδεύοντο πρὸς
Ὀλύνθου ἐν τῷ ἰσθμῷ, καὶ ἀγορὰν ἔξω τῆς πόλεως ἐπε-
ποίηντο. στρατηγὸν μὲν οὖν τοῦ πεζοῦ παντὸς οἱ ξύμ-
μαχοι ᾕρηντο Ἀριστέα, τῆς δὲ ἵππου Περδίκκαν·

Herodotus Hist., Historiae (0016: 001)“Hérodote.  Histoires, 9 vols.”, Ed. Legrand, Ph.–E.Paris: Les Belles Lettres, 1:1932; 2:1930; 3:1939; 4 (3rd edn.):1960; 5:1946; 6:1948; 7:1951; 8:1953; 9:1954 section 123, line 11.
Μένδης καὶ Σάνης· αὗται γάρ εἰσι αἱ τὴν νῦν Παλλήνην
πρότερον δὲ Φλέγρην καλεομένην νεμόμεναι. Παραπλέων
δὲ καὶ ταύτην τὴν χώρην ἔπλεε ἐς τὸ προειρημένον, παρα-
λαμβάνων στρατιὴν καὶ ἐκ τῶν προσεχέων πολίων τῇ
Παλλήνῃ, ὁμουρεουσέων δὲ τῷ Θερμαίῳ κόλπῳ, τῇσι οὐνό-
ματά ἐστι τάδε, Λίπαξος, Κώμβρεια, Λισαί, Γίγωνος,
Κάμψα, Σμίλα, Αἴνεια· ἡ δὲ τουτέων χώρη Κροσσαίη ἔτι
καὶ ἐς τόδε καλέεται. Ἀπὸ δὲ Αἰνείης, ἐς τὴν ἐτελεύτων
καταλέγων τὰς πόλις, ἀπὸ ταύτης ἤδη ἐς αὐτόν τε τὸν
Θερμαῖον κόλπον ἐγίνετο τῷ ναυτικῷ στρατῷ <ὁ> πλόος
καὶ γῆν τὴν Μυγδονίην, πλέων δὲ ἀπίκετο …
Aelius Herodianus et Pseudo-Herodianus Gramm., Rhet., De prosodia catholica (0087: 001) “Grammatici Graeci, vol. 3.1”, Ed. Lentz, A.
Leipzig: Teubner, 1867, Repr. 1965. Part+volume 3,1, page 185, line 30.
…«πολύκνημόν τ' Ἐτεωνόν» (Il. Β 497). καλεῖται δὲ νῦν Σκάρφη. <Καν-
νωνός, Ὀθρωνός> πόλις, οἱ δὲ νῆσον πρὸς νότον Σικελίας. «ἄλλοι
δὲ Μελίτην νῆσον Ὀθρωνοῦ πέλας» (Lycophr. 1027). <Βωδωνός>
ἥρως, ἀφ' οὗ Βωδώνη πόλις Θεσσαλίας. τὰ δὲ σύνθετα προπαροξύνε-
ται, <τετράγωνος, εὔφωνος, εὔωνος>. τὸ δὲ <Κόρωνος> κύριον,
τὸ δὲ <κορωνός> ἐπίθετον. βαρύνονται δὲ καὶ <Γίγωνος> πόλις Θρᾴκης 
προσεχὴς τῇ Παλλήνῃ, <Ἴτωνος> ἥρως καὶ πόλις Θεσσαλίας ἣ καὶ
Ἴτων, <Ἄλπωνος> πόλις καὶ ὄρος ἐν Μακεδονίᾳ, ὡς Εὐφορίων, τι-
νὲς δὲ Θετταλίας αὐτήν φασιν. ἔστι καὶ ἄλλη Λοκρῶν Ἐπιζεφυρίων
ὡς Ἑλλάνικος ἐν πρώτῃ Δευκαλιωνείας. <Τρίτωνος> πολίχνιον Μα-
κεδονίας, <Τρικόλωνος> παῖς Λυκάονος καὶ ἀπ' αὐτοῦ πόλις …
Stephanus Gramm., Ethnica (epitome) (4028: 001)“Stephan von Byzanz.  Ethnika”, Ed. Meineke, A.Berlin: Reimer, 1849, Repr. 1958.
Page 207, line 17.

 <Γήρεια,> πόλις Ἰνδική, τελοῦσα ὑπὸ Δηριάδῃ τῷ βα-
σιλεῖ τῶν Ἰνδῶν πρὸς Διόνυσον πολεμοῦντι. τὸ ἐθνικὸν
Γηρείτης.  <Γιγγλυμώτη,> Φοινίκης πόλις, ὡς Ἑκαταῖος.
 <Γίγωνος,> πόλις Θρᾴκης προσεχὴς τῇ Παλλήνῃ. ὁ πολί- 
της Γιγώνιος. ἀπὸ Γίγωνος τοῦ Αἰθιόπων βασιλέως, ὃν ἥττησε
Διόνυσος. Ἀρτεμίδωρος δὲ ὁ Ἐφέσιος Γιγωνίδα ταύτην φησίν.
 <Γίλδα,> πόλις Λιβύης. τὸ ἐθνικὸν Γιλδίτης, ὡς Ἀλέξαν-
δρος ἐν τρίτῳ Λιβυκῶν.

Scholia In Thucydidem, Scholia in Thucydidem (scholia vetera et recentiora) (5039: 001) “Scholia in Thucydidem ad optimos codices collata”, Ed. Hude, K. Leipzig: Teubner, 1927, Repr. 1973. Book 1, chapter 61, section 5, line 2.

…<τοῦ χωρίου:> τῆς Βεροίας <Παυσανίου:> οὗτος ὁ Παυσανίας κατὰ μέν τινας υἱὸς τοῦ Δέρδου, κατὰ δὲ ἄλλους ἀδελφός  <Γίγωνον:> Γίγωνος χωρίον ἐστὶ μεταξὺ Μακεδονίας καὶ Θρᾴκης, <οὐ> πολὺ ἀπέχον Ποτιδαίας <ἐπὶ σφᾶς:> ἐπὶ τὴν Ποτίδαιαν <τοὺς πολεμίους:> τοὺς Ἀθηναίους  <τοὺς μὲν Μακεδόνας ἱππέας:> τοὺς μετὰ Φιλίππου … Questia, a part of Gale, Cengage Learning. Publication information: Book title: Diodorus Siculus, Books 11-12.37.1: Greek History 480-431 BC, the Alternative Version. Contributors: Diodorus Siculus - Author, Peter Green - Translator. Publisher: University of Texas Press. Place of publication: Austin, TX. Publication year: 2006.
...strong flotilla following them along the coast. Even now they do not seem to have been in any great hurry. They encamped at Gigonos, on the coast of the Thermaic Gulf, about midway between Therme and Potidaea. 182 Thuc. 1.62 63 describes this battle...Page 231


ΔΕΡΙΣ ΔΕΡΡΑ

... κόλπους που σχηματίζονται στη Χαλκιδική μεταξύ των χερσονήσων της Σιθωνίας (δυτικά), ... Άκρα του Σιγγιτικού κόλπου είναι ΝΔ. το ακρωτήριο Δέρις μεταξύ των ... και Ψευδό της Σιθωνίας και το ακρωτήριο Νυμφαίο, σημερινού Άθωνος ΝΑ… Βικιλεξικό. οργιά • Χαλκιδική • Πόρτο Συκιά • μίλι • αγκυροβόλιο • ακρωτήριο Δέρις • Στράβων • ακρωτήριο Νυμφαίο ... Κ. Κουρτίδου. Ιστορία της Θράκης 1932. ΔΕΡΙΣ ή Δέρις, εμπορικός λιμήν.
Στράβων γεωγραφικά.7a.1.30.1 … Μετὰ δὲ Κασάνδρειαν ἐφεξῆς ἡ λοιπὴ τοῦ Τορωνικοῦ κόλπου παραλία μέχρι Δέρρεως• ἄκρα δ᾽ ἐστὶν ἀνταίρουσα τῷ Καναστραίῳ καὶ ποιοῦσα τὸν κόλπον. ἀπαντικρὺ δὲ τῆς Δέρρεως πρὸς ἕω τὰ ἄκρα τοῦ Ἄθω, μεταξὺ δὲ ὁ Σιγγικὸς κόλπος ἀπὸ τῆς ἐν αὐτῷ πόλεως ἀρχαίας κατεσκαμμένης Σίγγου τοὔνομα. μεθ᾽ ἣν Ἄκανθος ἐπὶ τῷ ἰσθμῷ τοῦ Ἄθω κειμένη πόλις, Ἀν δρίων κτίσμα, ἀφ᾽ ἧς συχνοὶ καὶ τὸν κόλπον Ἀκάνθιον καλοῦσι… Brill’s Companion to Ancient Macedon. Studies in the Archaeology and History of Macedon, 650 bc–300 ad Edited by Robin J. Lane Fox. LEIDEN BOSTON 2011. On the peninsula of Sithonia and in its hinterland, CHALCIDICE, nine cities are located (Mekyberna, Sermylia, Gale (Galepsos), Deris, Torone, Sarte, Sigos, Piloros, Assa or Assera, and Stolos or Skolos). Furthermore, recent excavation on Mount Itamos, near the modern village of Parthenon in Sithonia, has brought to light a sanctuary of the seventh to sixth century. The excavators have related it to Parthenopolis, a city mentioned only by Stephanus of Byzantium… Mekyberna is located east from Olynthus, at Molyvopyrgos, in the modern village of Kalyves Polygyrou. It was closely related to Olynthus and served as its port.54 Sermylia is located east from Mekyberna, at the large toumba south of the village of Ormylia.Gale (or Galepsos) is probably located at one of the many archaeological sites in the area of Nikete and most probably at Kastri-Hagios Ioannis, where an early Iron Age and Archaic cemetery has been excavated. Torone, a colony of the Chalcidians, was the biggest and most important city of the peninsula. Thucydides mentions here the agora, a Dioscourion, a temple of Athena on Lekythos, and other buildings…
Λαοί και φύλα της αρχαίας Μακεδονίας Από τον : Δημήτρη Ε. Ευαγγελίδη. 18‐11‐2009. Δέρρωνες: Λαός που συνδέεται με το ακρωτήριο Δέρρις της Σιθωνίας στην Χαλκιδική (Π‐Λ‐Μπ) και πιθανόν με την αρχαία πόλη της Σιθωνίας Τορώνη ή Τερόνη. Είναι γνωστός μόνον από νομίσματα του 5ου π.Χ. αιώνα.. Εικάζεται ότι πρόκειται περί θρακικού φύλου, του ιδίου ή συγγενούς με τους Δερραίους που αναφέρει ο Στέφανος Βυζάντιος «…Δερραῖοι, Θράκιον έθνος. Ηρόδοτος Δερσαίους αυτούς φησί…»…Αντίθετα ο N. G. L. Hammond (The Macedonian State, σελ. 40), τους θεωρεί Παίονες και τους τοποθετεί ανατολικά του μέσου ρου του Αξιού, στην περιοχή του παραποτάμου του, Άστιβου (σημερ. Bregalnitsa). Κατά τον ίδιο συγγραφέα οι Δέρρωνες πήραν το όνομά τους από τον Δάρρωνα ή Δέρρωνα, μια ιαματική θεότητα.
Strabo Geogr., Geographica Book 7a, chapter 1, section 32, line 2

…ἀρχαίας κατεσκαμμένης Σίγγου τοὔνομα. μεθ' ἣν Ἄκανθος ἐπὶ τῷ ἰσθμῷ τοῦ Ἄθω κειμένη πόλις, Ἀνδρίων κτίσμα, ἀφ' ἧς συχνοὶ καὶ τὸν κόλπον Ἀκάνθιον καλοῦσι. E.  Ὅτι ἀντικρὺ Κανάστρου, ἄκρου τῆς Παλλήνης, ἡ Δέρρις ἐστὶν ἄκρα πλησίον Κωφοῦ λιμένος, καὶ ὁ
Τορωναῖος κόλπος ὑπὸ τούτων ἀφορίζεται. καὶ πρὸς ἀνατολὰς αὖθις κεῖται τὸ ἄκρον τοῦ Ἄθωνος, ὃ ἀφορίζει τὸν Σιγγιτικὸν κόλπον, ὡς εἶναι ἐφεξῆς κόλπους τοῦ Αἰγαίου πελάγους πρὸς βορρᾶν, ἀλλήλων ἀπέχοντας
οὕτως, Μαλιακὸν Παγασιτικὸν Θερμαῖον Τορωναῖον…

Strabo Geogr., Geographica Book 7a, chapter 1, section 32, line 11

Αἰγαίου πελάγους πρὸς βορρᾶν, ἀλλήλων ἀπέχοντας οὕτως, Μαλιακὸν Παγασιτικὸν Θερμαῖον Τορωναῖον Σιγγιτικὸν Στρυμονικόν. τὰ δὲ ἄκρα Ποσείδιον μὲν τὸ μεταξὺ Μαλιακοῦ καὶ Παγασιτικοῦ, τὸ δὲ ἐφεξῆς πρὸς
βορρᾶν Σηπιάς, εἶτα τὸ ἐν Παλλήνῃ Κάναστρον, εἶτα Δέρρις, εἶτα Νυμφαῖον ἐν τῷ Ἄθωνι πρὸς τῷ Σιγγιτικῷ, τὸ δὲ πρὸς τῷ Στρυμονικῷ Ἀκράθως ἄκρον, ὧν μεταξὺ ὁ Ἄθων, οὗ πρὸς ἀνατολὰς ἡ Λῆμνος· πρὸς δὲ βορρᾶν ἀφορίζει τὸν Στρυμονικὸν κόλπον ἡ Νεάπολις. Epit.  Ὅτι Ἄκανθος πόλις ἐν τῷ Σιγγιτικῷ κόλπῳ ἐστὶ παράλιος πλησίον τῆς τοῦ Ξέρξου διώρυχος·


ΔΙΚΑΙΑ

Αποικία των Ερετριέων στο Θερμαϊκό κόλπο… KENTPON ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΡΩΜΑΪΚΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΟΣ
ΕΘΝΙΚΟΝ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ 22 M. M. B. HATZOPOULOS. MACEDONIAN INSTITUTIONS UNDER THE KINGS. I A HISTORICAL AND EPIGRAPHIC STUDY. ATHENS 1996. There is no pre-Roman epigraphic evidence for Aineia and Dikaia, which were located on the coast of the Thermaic gulf west of the Anthemous valley,4 but this is of no great consequence: if they were not incorporated into the Macedonian national territory in 348, which is very likely, since typical Macedonian burials were discovered at Nea Mechaniona, the site of ancient Aineia, attesting to the settlement of Macedonian colonists in the third quarter of the fourth century,they were some thirty years later, when they were included into the territory of Thessalonike. Similarly, we do not know whether the rich "Macedonian" onomastic material from Thessalonike dates from the foundation of the city by Cassander or from an earlier colonisation and refoundation of Therma as a Macedonian city under the reign of Philip… KENTPON ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΡΩΜΑΪΚΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΟΣ ΕΘΝΙΚΟΝ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ 22 M. M. B. HATZOPOULOS. MACEDONIAN INSTITUTIONS UNDER THE KINGS. I A HISTORICAL AND EPIGRAPHIC STUDY. ATHENS 1996… Dikaia, city on the Thermale Gulf: 194; 202. I; IV. it suffered extensive confiscations and eventually lost its status of city and was incorporated into the vast territory of Kassandreia. Its last public document is a deed of sale of the middle of the fourth century. There is no pre-Roman epigraphic evidence for Aineia and Dikaia, which were located on the coast of the Thermaic gulf west of the Anthemous valley,4 but this is of no great consequence: if they were not incorporated into the Macedonian n tional territory in 348, which is very likely, since typical Macedonian burials were discovered at Nea Mechaniona, the site of ancient Aineia, attesting to the settlement of Macedonian colonists in the third quarter of the fourth century,they were some thirty years later, when they were included into the territory of Thessalonike. Similarly, we do not know whether the rich "Macedonian" onomastic material from Thessalonike dates from the foundation of the city by Cassander or from an earlier colonisation and refoundation of Therma as a Macedonian city under the reign of Philip… Its foundation had the further effect of incorporating into the national territory the remaining north-western part of the Chalkidike peninsula with the formerly independent Greek cities of Aineia and Dikaia, and of the hinterland of the Thermaic gulf as far east as Kalindoia, with the small cities of the Rhamioi, Paraipioi, Eugeis (?) Kisseitai, Osbaioi, Prassilioi (?), and perhaps Ardrolioi (Gerdrolioi ?), to wich should be added Therma, Ole, Altos, Perdylos, Gareskos, Nibas, as well as Sindos, and Chalastra to the west of the Gulf, all in all some 26 πολίσματα which -whatever degree of local self-government was left to them- now became komai of the great metropolis. The southern boundary of the territory of Thessalonike, and for a time of the national Macedonian territory itself, ran between Aineia (Nea Mechaniona) and Cape Epanomi, which, as an inscription found in its vicinity seems to indicate did not belong to it… KENTPON ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΡΩΜΑΪΚΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΟΣ ΕΘΝΙΚΟΝ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ 22 M. M. B. HATZOPOULOS. MACEDONIAN INSTITUTIONS UNDER THE KINGS. I A HISTORICAL AND EPIGRAPHIC STUDY. ATHENS 1996…Demetrion, month in Kassandreia and Demetrias:144; 158;163-64. Demetrios, Poliorcetes: founder of Demetrias:155; 158; heroic cult: 160; alleged author of a boundary settlement: 196, n. 9; finds refuge at Kassandreia: 202; acclamation: 277; 290.
Demonikos, father of Athenaios, from Pella: 472. demos: of Styberra: 86; of Kassandreia: 121; Dion: 401; diagrammata of "federal" states: Dikaia, city on the  Thermale Gulf: 194; 202.I; IV… A COMPANION TO THE CLASSICAL GREEK WORLD. Edited by Konrad H. Kinzl. 2006 by Blackwell Publishing Ltd. Brill’s Companion to Ancient Macedon. Studies in the Archaeology and History of Macedon, 650 bc–300 ad Edited by Robin J. Lane Fox. LEIDEN BOSTON 2011. 84 αναφορές για Χαλκιδική. Chalcidiece. CHAPTER 7 CHALCIDICE. Abundant wood from the forests of CHALCIDICE, the rich resources of
the area, and relatively safe natural bays attracted these Greeks from the
south to the coasts of the peninsula. Eretria founded Dikaia and Mende
(Thuc. 4.109.3 and Hdt. 7.22.3) and many other colonies (Thuc. 4.123.1)
on the prong of  Pallene. Strabo even recorded that the whole peninsula
of  Pallene was the area of Eretria (10.447). Potidaia was founded
by Periander’s son, Euagoras, and other Corinthians (Thuc. 1.56.2;
Diod. 12.34.2; Strab. 7.330, fr. 25; Plut. Per. 29.6; Schol. in Aristoph. Equ.
438.). Chalkis founded colonies in Sithonia and Andros on the prong of
Akte and the eastern coast of the area… Brill’s Companion to Ancient Macedon. Studies in the Archaeology and History of Macedon, 650 bc–300 ad Edited by Robin J. Lane Fox. LEIDEN BOSTON 2011. Two inscriptions, one from Athens, the other from Dikaia, provide evidence about the situation in the Chalcidic peninsula. We learn from an Attic decree that in 362/1 bc  Potidaea asked the Athenians to establish cleruchs in its territories; the city could in this way feel more secure against Chalcidian attacks. The long inscription from Dikaia, at modern Nea Kallikrateia, north of  Potidaea and west of Olynthus,96 mentions Perdiccas III as synallaktes after civil str… For E. Voutyras and K. Sismanidis (“Δικαιοπολιτ.ν συναλλαγαί,” p. 264), Pausanias was
involved. However, Perdiccas’ choice as synallaktes is difffijicult to explain if the individual who made troubles and caused the stasis at Dikaia was Pausanias. Perdiccas III did not change his attitude towards the pretender who at Amyntas’ death invaded the kingdom and at Perdiccas’ death, planned once more to invade the kingdom. Perdiccas joined the
Chalcidians who certainly abandoned the alliance with the pretender, if they ever concluded one. When Pausanias wanted to invade Macedonia in 360 bc, he did not have their help but looked for the support of the Odrysians. See S. Psoma, “Dikaia, colonie … Deeds of sale sharing common eponymous priests and calendar, all emanating from cities (Olynthus, Spartolos, Stolos, Torone, Polichne and Strepsa) that participated in the League after 356 and the fragments of books 22 to 25 of Theopompus’ Philippica on events of 349/8 bc while compared with the Epidaurian list of theorodokoi dating from the reign of Perdiccas (Aineia, Dikaia, Potidaea, Acanthus, Stolos, Aphytis, Mende and Scione)
and the list of hellenides poleis in the Periplous of Scylax (Aineia, Potidaea, Mende Scione, Mecyberna, Sermylia, and Torone) which is of similar date, provide evidence on the extension of the League’s territories. For the deeds of sale see Hatzopoulos, Institutions, 1, p. 194, p. 196, pp. 388–390; Psoma, Olynthe et les Chalcidiens, pp. 242–243. For Theopompus see Zahrnt, Olynth und die Chalkidier, pp. 109–111; Psoma, Olynthe et les Chalcidiens, pp. 243–244. Sinos and Sermylia were also cities of the League; their territories were later confijiscated by Philip II and were distributed to his hetairoi, see M. B. Hatzopoulos, Une donation du roi Lysimaque, (ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ) 5 (Athens, 1988), p. 30, n. 1, p. 37, nn. 2–3, and pp. 39–40; Psoma, Olynthe et les Chalcidiens, pp. 244–248 with notes… Questia.com - Questia - Official Site‎. Διαφ.www.questia.com/‎ Full-text books, journals, articles at the Questia Online Library. 1000s of reliable sources • Easy to use online reader.– 2014 www.questia.com.
ARCHAIC ERETRIA. A political and social history from the earliest times to 490 BC. Keith G. Walker. LONDON AND NEW YORK . Publication information: Book title: Archaic Eretria: A Political and Social History from the Earliest Times to 490 BC. Contributors: Keith G. Walker - Author. Publisher: Routledge. Place of publication: New York. Publication year: 2003. Page number: iii
 ..earliest coins of Eretria were for long in fact attributed to Dikaia Eretrieon, 99 although most of these are now attributed to the mother city itself. Both Strabo 100 and Herodotos 101 locate Dikaia Eretrieon in Thrace, on the shores of Lake Bitsonis, 102 not...Page 198
 ...and Akrothooi (on Athos). Other likely Eretrian foundations were Kharadriai, Palaiorion and Pharbelos. 121 Another, Dikaia Eretrieon, is interesting, not only because it was identified thus in the Athenian Tribute Lists 122 but because its coin...Page 154
...of Eretria c. 538 to c. 509), 119 , 126 , 199 , 207 40 , 249 53 , 255 6 , 260 , 262 , 270 1 , 273 dialaktes, 184 , 201 Dikaia Eretrieon, 154 , 177 , 197 8 Dion (town in Euboia), 43 , 172 Dion (Eretrian colony in Macedonia), 154 Dionysios of Miletos...Page 335
  121 List based on Herodotos, Thucydides, Strabo, Pliny, etc., coinage types, inscriptions, e.g. ATL (Dikaia). Vranopoulos 1987, 38 9. 122 B. Meritt, The Athenian Tribute Lists, III, Princeton, NJ, 1950, 318. 123 Kraay 1976...Page 177
 ...early sixth century) and Corinth (c. 575). 94 At least one Eretrian colony in the north was coining at an early period. Dikaia Eretrieon was certainly minting at least as early as c. 525, 95 and later at least one Khalkidian colony in the area, Torone...Page 197


ΔΙΟΝ

Πόλη της χερσονήσου του Άθω, μία από τις πέντε που έχτισαν οι Πελασγοί της Λήμνου στη Μακεδονία και στη Θράκη. Ονομάστηκε έτσι από τον ναό του Δία που χτίστηκε εκεί. Είχε αποικιστεί από Ερετριείς τον 7ο αι. π.Χ., πέρασε στην κυριαρχία των Περσών, αλλά στη συνέχεια απελευθερώθηκε. Το 423 π.Χ. λεηλατήθηκε από τον Βρασίδα. Αργότερα το Δ. αναγνώρισε την ηγεμονία της Ολύνθου και το 348 π.Χ. κυριεύτηκε από τον Φίλιππο… KENTPON ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΡΩΜΑΪΚΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΟΣ ΕΘΝΙΚΟΝ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ 22 M. M. B. HATZOPOULOS. MACEDONIAN INSTITUTIONS UNDER THE KINGS. I A HISTORICAL AND EPIGRAPHIC STUDY. ATHENS 1996… Dion, city of Pieria –προσοχή δεν είναι στην Χαλκιδική-in the Old Kingdom: 109-10; 180; 488, n. 2; letter and diagramma of Philip V: 53; 397-99; 401; 422; treaty with Lysimacheia: 53; document of Perseus: 53,n. 12; embassies from the cities of Macedonia: 54; inscription(s) mentioning Berga: 60; religious centre of Macedonia: 105; walled city in the Classical period: 108; Site at Malathria: 109; Roman colony: 109-10; 119; komai: 119; decree: 128; 129; Fiscal law: 128, n. 4; 129; treasurers: 129; Olympia: 129; 288; qualified as πόλισμα by Thucydides: 130; restorations by Perseus in 169: 130, n. 7; magistrates: 150; Eponymous priests: 154, n. 6; archontes: 156; at least two tamiai: 157; board of magistrates: 158; early inscriptions: 171, n. 4; meetings of the Macedonian Assembly: 270; 278; Alexander the Great's deliberations: 287; panegyris: 289, n. 7, 493, n. 4; Aitolian depredations:289, n. 7; treaty between Perseus and Genthios: 316; Xandika of 197: 320; In Pseudo-Skylax: 473. I; III. Dion, son of Athenagoras, from Amphipolis:192, n. 9.

ΕΥΡΥΔΙΚΗ ΚΑΣΣΑΝΔΡΕΙΑ

Από τη Βικιπαίδεια. Η Ποτίδαια ήταν αρχαία πόλη του Θερμαϊκού Κόλπου στη Μακεδονία και ειδικότερα στην ανατολική ακτή του, κοντά στη χερσόνησο της Παλλήνης (σημερινής Κασσάνδρας) της Χαλκιδικής, ακριβώς στη θέση της σημερινής Νέας Ποτίδαιας.
 Σε αντίθεση με τις άλλες πόλεις του Κασσάνδρου, η Κασσάνδρεια αναφέρεται πολύ νωρίς στο αρχαίο ελληνικό προσκήνιο. Ήδη από το 304/3 π.Χ. αναφέρεται Κασσανδρεύς νικητής σε αγώνες ιπποδρόμου στα Λύκαια. Επίσης κατά τα τέλη του 4ου αιώνα π.Χ. αναφέρεται στην λίστα των θεαροδόκων του Ασκληπείου της Επιδαύρου ένας Κασσανδρεύς, ενώ Κασσανδρινοί μισθοφόροι εμφανίζονται σε αθηναϊκές επιγραφές του 300 π.Χ. Την ίδια περίοδο αναφέρεται και ο κωμικός ποιητής Ποσείδιππος, γέννημα και θρέμμα της πόλεως (αρχές του 3ου αιώνα π.Χ.)…Το 288 π.Χ. βρήκε εκεί καταφύγιο ο ηττημένος από τον Πύρρο, Δημήτριος Πολιορκητής, όπου αφού μεταμφιέστηκε, αγκυροβόλησε από το λιμάνι της για την νότια Ελλάδα. Έτσι προσωρινά η Κασσάνδρεια έπεσε στα χέρια του νικητή. Αργότερα φαίνεται πως την χάρισε ο Λυσίμαχος στην σύζυγό του Αρσινόη. Πολύ πιθανόν κατά την χρονική εκείνη περίοδο, η κόρη του Ευρυδίκη, χάρισε την ελευθερία στην πόλη που προσωρινά μετονομάστηκε σε Ευρυδίκεια. Κατά την διάρκεια της Λυσιμάχειας κατοχής, αναφέρεται στην Κασσάνδρεια- Ευρυδίκεια ένα επώνυμο ιερατείο. Το 281 π.Χ. μετά τον θάνατο του συζύγου της και του Σελεύκου, η Αρσινόη αφού μεταμφιέστηκε ρακένδυτη, έφυγε λαθραία από την Έφεσο και βρήκε καταφύγιο στην μακεδονική πόλη μαζί με τους υιούς της, ελπίζοντας πως οι Μακεδόνες θα όριζαν βασιλέα τον μεγαλύτερο υιό της που ήταν 18. Σε διάστημα λίγου καιρού (280/79 π.Χ.) η αδύναμη πλέον Αρσινόη -πιεζόμενη εδώ και καιρό από τον ετεροθαλή της αδελφό Πτολεμαίο Κεραυνό να την νυμφευθεί- τον υποδέχθηκε στην Κασσάνδρεια. Ο ραδιούργος Πτολεμαίος, αφού την νυμφεύθηκε και την έστεψε βασίλισσα της Μακεδονίας, δολοφόνησε εν ψυχρώ τα παιδιά της Φίλιππο και Λυσίμαχο, αθετώντας τους όρκους που είχε πάρει. Έκτοτε ήταν στην κυριαρχία του Πτολεμαίου (280-279 π.Χ.).


  Πολύαινος. 2ος μ. Χ. αιώνας.   Στρατηγήματα. 6.7.2.1 Ἀπολλόδωρος πολιτευόμενος παρὰ Κασσανδρεῦσι πάντα ἔλεγε καὶ ἔπραττεν, ἀφ᾽ ὧν ἔδοξεν εἶναι μισο τύραννος. καὶ γὰρ κατὰ Λαχάρους τοῦ τυράννου ψή φισμα ἔγραψεν, ἀγώγιμον ἐκ τῆς χώρας εἶναι τῆς Κασσανδρέων, καὶ Ἀντίοχον τὸν βασιλέα φίλον ποι εῖσθαι καὶ σύμμαχον, αὐτῷ τὴν πολιτείαν ἐπιτρέποντας•   καὶ Θεοδότῳ γράψαντι φυλακὴν αὐτῷ δοῦναι τοῦ σώματος αὐτὸς ἀντεῖπε, καὶ τῆς ἀποδούσης Κασσανδρεῦσι τὴν ἐλευθερίαν Εὐρυδίκης ἑορτὴν κατεστήσατο, ἣν ἐκάλεσεν Εὐρυδίκεια, καὶ τοῖς ἐξελθοῦσι τῆς ἄκρας στρατιώταις πολιτείαν ἔγραψε καὶ κλήρους ἐν τῇ Παλλήνῃ δοθῆναι, ἵνα παραμένοιεν φύλακες τῆς ἐλευθερίας ἐν δὲ τοῖς συμποσίοις εἴ τις  ἔφη δεινὸν, ἀλλὰ καὶ σχέτλιον. οὕτω πάντας ἐξαπατήσας, ὡς δημοτικώτατος ὢν, ἐπανέστησεν οἰκέτας καὶ τοὺς ἀπὸ τῶν ἐργαστηρίων τεχνίτας, καὶ μειράκιον Καλλιμέλη συναρπάσας καὶ θύσας ἐπέδωκεν αὐτὸ μαγείρῳ Λεον τομένει. οὗτος δειπνοποιήσας τὰ σπλάγχνα παρέθηκε τοῖς συνωμόταις• ὧν δειπνησάντων καὶ πιόντων τὸ αἷμα οἴνῳ μέλανι μεμιγμένον, ἔδειξεν αὐτοῖς τὸ σῶμα τῇ κοινωνίᾳ τοῦ μιάσματος ἐμπεδῶν τὸ πιστὸν τῆς ἐπιθέσεως. καὶ δὴ τούτοις χρησάμενος συμμάχοις κατ έσχε τὴν τυραννίδα, καὶ τύραννος ἐγένετο φονικώτατος καὶ ὠμότατος πάντων, ὅσοι παρ᾽ Ἕλλησιν ἢ παρὰ βαρβάροις ἐτυράννησαν… KENTPON ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΡΩΜΑΪΚΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΟΣ
ΕΘΝΙΚΟΝ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ 22 M. M. B. HATZOPOULOS. MACEDONIAN INSTITUTIONS UNDER THE KINGS. I A HISTORICAL AND EPIGRAPHIC STUDY. ATHENS 1996… Eurydike, wife of king Philip III (Arrhidaios): 100, n. 5; 101; 277, n. 4; 305. Eurydike, daughter of Antipater: 202. Eurydike, daughter of Dadas, from Ichnai: 210… Brill’s Companion to Ancient Macedon. Studies in the Archaeology and History of Macedon, 650 bc–300 ad Edited by Robin J. Lane Fox. LEIDEN BOSTON 2011. The glow of the Gallic victory helped him at last to return “to his own,”but he had needed four attempts, one more, even, than the archaic tyrant Peisistratus in Attica. There was still the problem of Cassandreia. Since Arsinoe’s flight, the city had been given its freedom by a Macedonian who had stayed behind: the elderly Eurydice, Ptolemy Ceraunus’ mother (daughter of Antipater and fijirst wife of Ptolemy I). A festival, even, the “Eurydiceia,” was instituted in her honour, evidence of her divine honours. Still outside the Macedonian kingdom, the city allied with the Spartans (presumably during Areus’ revolt of 281 bc) and with Antiochos I (presumably before his pact with Antigonos in ca.278 bc).37 It then fell under the tyranny of Apollonides, who is blackened as a populist and credited with every kind of atrocity (including cannibalism) in later history.38 In fact, Cassandreia held out for no less than ten months against ntigonos. It was taken but only after Antigonos had deployed a Phocian pirate-captain against the city-walls. Apollonides continued to resist, advised by his Western Sicel political mentor, Calliphon… brutal Western tyrannies.39 Justin’s epitome has glossed over some stirring history here, indicative of Antigonos’s difffijiculties and (probably) Apollonides’ attractively populist rule. The playwright Lycophron even wrote a Cassandreis, a contemporary play about these events, possibly for Antigonos’ enjoyment.Under Arsinoe, Eurydice, and Apollonides, Cassandreia had gone its own stubborn way outside the Macedonian kingdom. Hatzopoulos has acutely observed a change in the city’s calendar to the Macedonian months by the mid-third century bc: I would connect these changes to Antigonos taking tighter control over the big city and incorporating it, fijinally, into the kingdom. He went on to found at least two Antigoneia cities elsewhere in Macedon. One lies mid-way up the Axios, the other between Aineia and Cassandreia, “Antigoneia the Sandy” on the Thermaic gulf. Antigoneia the Sandy, I suggest, was put there in order to ensure no more trouble from Cassandreia. Cassandreia’s incorporation and this nearby foundation were Antigonos’ main contributions to the structure of the Macedonian kingdom.


ΘΕΡΑΜΒΟΣ ΘΕΡΑΜΒΗ

Πόλη στο ανατολικό τμήμα της Παλλήνης στη Χαλκιδική. Στην εκστρατεία του εναντίον της Ελλάδος ο Ξέρξης πέρασε από εκεί και στρατολόγησε με τη βία άνδρες για το στρατό του… Η ΑΡΧΑΙΑ ΘΕΡΑΜΒΟΣ ΣΤΟ ΠΑΛΙΟΥΡΙ. Κείμενο : Κώστας Σισμανίδης – Δρ. Αρχαιολογίας. (Θεράμβως, Θράμβος, Θράμβης, Θραμβηϊς, Θράμβαι, Θραμβούς, Θάραμβος, Στράμβαι).
    Κοινή είναι η διαπίστωση των αρχαιολόγων, των ιστορικών, αλλά και των άλλων ερευνητών ότι η αρχαία Θέραμβος ήταν χτισμένη στην ευρύτερη περιοχή της σημερινής Κοινότητας Παλιουρίου, στο νοτιότερο δηλαδή άκρο της χερσονήσου της Παλλήνης. Σ’ αυτό συμφωνούν όλοι, στηριζόμενοι κυρίως στις αναφορές του Ηροδότου και των άλλων αρχαίων συγγραφέων. Εκεί όμως που δεν υπάρχει συμφωνία είναι η ακριβής θέση της πόλης, αφού στην περιοχή δεν έχουν γίνει ακόμη συστηματικές αρχαιολογικές έρευνες. Άλλοι υποθέτουν ότι η Θέραμβος βρίσκεται στη θέση «Γλαρόκαβος», στην παραλία δηλαδή βόρεια του Παλιουρίου και ίσως είναι αυτοί που έχουν το μεγαλύτερο δίκαιο, αφού σ’ αυτήν την περιοχή και λίγο νοτιότερα (στο ακρωτήριο Χρούσω και στις παρακείμενες εγκαταστάσεις του EOT), έχουν έρθει μέχρι τώρα στο φως οι περισσότερες ενδείξεις για την παρουσία ενός οργανωμένου αρχαίου οικισμού. Άλλοι υποστηρίζουν, κι αυτοί βέβαια με το δίκιο τους (αφού κι εδώ ανιχνεύονται διάφορες αρχαιότητες) ότι η Θέραμβος εντοπίζεται στους χαμηλούς λόφους γύρω από το ύψωμα «Αράπης», στα δυτικά του Παλιουρίου. Βέβαια στην ευρύτερη περιοχή και με βάση τα αρχαιολογικά δεδομένα, που προέρχονται από την επιφανειακή κυρίως έρευνα και τα τυχαία ευρήματα, υπάρχουν κι άλλες υποψήφιες θέσεις, στις οποίες θα μπορούσε ν’ αναζητήσει κανείς τη Θέραμβο.
    Η πόλη αναφέρεται στις αρχαίες πηγές με διάφορες παραλλαγές του ονόματός της : Θεράμβως, Θράμβος, Θράμβης, Θραμβηϊς, Θράμβαι, Θραμβούς, Θάραμβος, αλλά και Στράμβαι. Σημαντικότερες πάντως για την ταύτιση της πόλης είναι οι πληροφορίες του Ηροδότου, ενώ ο Στέφανος Βυζάντιος μπερδεύει λίγο τα πράγματα, αφού σημειώνει ότι οι κάτοικοι της πόλης ονομαζόντουσαν «Σταγειρίται Στραβαίοι», γεγονός που οδήγησε ορισμένους μελετητές στην υπόθεση ότι η Θέραμβος ήταν αποικία των Σταγείρων, άποψη οπωσδήποτε εσφαλμένη. Όπως και οι περισσότερες πόλεις της Χαλκιδικής, πρέπει και η Θέραμβος να ήταν ευβοϊκή αποικία, το πιθανότερο της Ερέτριας.
    Ελάχιστα πράγματα είναι γνωστά για την ιστορική διαδρομή της πόλης. Κατά τον Ηρόδοτο, αναγκάσθηκε και η Θέραμβος, όπως άλλωστε και όλες σχεδόν οι χαλκιδικές πόλεις, σε υποχρεωτική στρατολογία από τον Ξέρξη. Προφανώς, όπως κι εκείνες, εξηγέρθη κατά των Περσών μετά τη ναυμαχία της Σαλαμίνας, ενώ είναι γνωστό από τους φορολογικούς καταλόγους ότι, αμέσως μετά τους μηδικούς πολέμους, μετείχε της A' Αθηναϊκής Συμμαχίας, στο κοινό ταμείο της οποίας κατέβαλλε ετησίως 1.000 - 1.100 δραχμές. Το γεγονός ότι δεν αναφέρεται από τον γεωγράφο Στράβωνα, που έζησε στα χρόνια του Χριστού, σημαίνει πιθανότατα, ότι, την εποχή εκείνη, η πόλη ήταν ήδη ερημωμένη. Προφανώς οι κάτοικοί της είχαν μεταφερθεί από τον Κάσσανδρο, το 316 π.Χ., στην ομώνυμη πόλη, που ιδρύθηκε τότε στη θέση της αρχαιότερης Ποτίδαιας. Από την άλλη όμως μεριά, η παρουσία σήμερα σ’ ολόκληρη την ευρύτερη περιοχή του Παλιουρίου σημαντικών ενδείξεων μεταγενέστερης κατοίκησης, κυρίως των χρόνων της ρωμαιοκρατίας, φανερώνει ότι η ζωή, μετά την ερήμωση της Θεράμβου, συνεχίστηκε σε άλλον ή σε άλλους γειτονικούς οικισμούς. Να σημειώσουμε μερικές απ’ αυτές τις ενδείξεις, οι οποίες προέρχονται από αρχαιολογικής φύσεως παρατηρήσεις και έρευνες που, κατά καιρούς, έγιναν στην περιοχή… Θέραμβος, Θεράμβης ή Θραμβής, αποικία Ερετριέων, εντός όρμου όπου το σημερινό χωριό "Παλιούρι" (Δήμιτσα-Μακεδονία σελ.614). Ελεύθερη μέχρι τους Περσικούς πολέμους, υπέστη τον Περσικό ζυγό, διετέλεσε σύμμαχος των Αθηναίων και επί των Μακεδονικών χρόνων, το 316 π.Χ., οι κάτοικοι της συγκατοίκησαν με τους κατοίκους και άλλων πόλεων της Χαλκιδικής στην Κασσανδρεία που κτίστηκε από τον Κάσσανδρο… Brill’s Companion to Ancient Macedon. Studies in the Archaeology and History of Macedon, 650 bc–300 ad Edited by Robin J. Lane Fox. LEIDEN BOSTON 2011. The location of the three cities Neapolis, Aige, and Therambos south of Aphytis on  Pallene’s eastern coast is not secure. If the order recorded by Herodotus runs from north to south, they should be located on three hills, Hellenica by Kryopegi, Geromoiri near Polychrono, and Daphnes between Peukochori and Paliouri. Certainly Neapolis, a colony of Mende, is located on the top of the forested hill Hellenica. The site has not been excavated, although a great quantity of fijifth to fourth century pottery and traces of a fortifijication wall and other walls have been located on the surface of the plateau, on the top of the hill.39 Aige is located on the hill Geromoiri near Polychrono… Finally, Therambos is located on the forested hill Daphnes, where illegal digging has brought to light parts of a city dating to the Archaic-Classical era. The hill is near Cape Kanastraion, recorded by the ancient written sources.
On the western coast of  Pallene, three poleis have been located, and
from south to north they are Scione, Mende, and Sane. Scione is located
at Mytikas between the modern village of Nea Scione and Loutra Hagiou
Nikolau Only a very small part of the city has been excavated but parts
of important Classical buildings have come to light.44 The cemetery is
located north of the ancient city. A few sixth-century cist-graves lined
with clay plaques were investigated and found to contain abundant late
sixth-century imported and local pottery, some jewellery, and fijigurines.In the nineteenth century, William Leake located Mende near modern
Kalandra. Mende was very famous for her wine, which was widely traded
abroad… ARCHAIC ERETRIA. A political and social history from the earliest times to 490 BC. Keith G. Walker. LONDON AND NEW YORK . Publication information: Book title: Archaic Eretria: A Political and Social History from the Earliest Times to 490 BC. Contributors: Keith G. Walker - Author. Publisher: Routledge. Place of publication: New York. Publication year: 2003. Page number: iii ...Pydna, Dion, Eion, Aloros, Aineia (Ainos), Mende, Sane (on  Pallene), Skione, Apollonia (on the Thermaic Gulf), Therambos, Aige and Neapolis (on the Toronian Gulf coast of  Pallene), Olophyxos, and Akrothooi (on Athos). Other likely Eretrian...Page 154 .



ΘΕΡΜΑΪΚΟΣ

Από τη Βικιπαίδεια. Ο Θερμαϊκός Κόλπος είναι ο μεγαλύτερος κόλπος του Αιγαίου πελάγους. Βρέχει τη Θεσσαλονίκη στο βορειότερο σημείο του, την Πιερία στα δυτικά και τη Χαλκιδική στα ανατολικά. Το πλάτος του κυμαίνεται από 5 χιλιόμετρα στην περιοχή της Θεσσαλονίκης μέχρι 50 στο νοτιότερο τμήμα του. Στον Θερμαϊκό εκβάλλουν οι ποταμοί Αξιός, Αλιάκμονας, Λουδίας και Γαλλικός, καθώς και αρκετοί μικρότεροι. Στις δυτικές του ακτές δεσπόζουν τα Πιέρια όρη και ο Όλυμπος. Οι ακτές του συγκεντρώνουν μερικές από τις ομορφότερες παραλίες της Ελλάδας, τις οποίες επισκέπτεται μεγάλος αριθμός τουριστών. Πήρε το όνομά του από την Αρχαία Θέρμη, πόλη που βρισκόταν στην θέση της σημερινής Θεσσαλονίκης. Από τους Ρωμαίους ονομαζόταν Thermaicus ή Thermaeus sinus (Θερμαϊκός κόλπος) ή Macedonicus sinus (Μακεδονικός κόλπος)…Στράβων γεωγραφικά.  7a.1.25.2 …Βρίγες Θρᾳκῶν ἔθνος, ὧν τινες διαβάντες εἰς τὴν Ἀσίαν Φρύγες μετωνομάσθησαν• μετὰ δὲ Θεσσαλονίκειάν ἐστι τὰ λοιπὰ τοῦ Θερμαίου κόλπου μέχρι   τοῦ Καναστραίου. τοῦτο δ᾽ ἐστὶν ἄκρα χερρονησίζου σα, ἀνταίρουσα τῇ Μαγνήτιδι• ὄνομα δὲ τῇ χερρονήσῳ Παλλήνη• πενταστάδιον δ᾽ ἔχει τὸν ἰσθμὸν διορωρυγ μένον• κεῖται δ᾽ ἐπ᾽ αὐτῷ πόλις ἡ πρότερον μὲν Ποτίδαια, Κορινθίων κτίσμα…σΣουέρεφ Κ., 2000 - Κ. Σουέρεφ. Λιμάνια και ιερά στον Θερμαϊκό κόλπο, στο Θεσσαλονικέων Πόλις. Τεύχος 2, Μάιος. Θεσσαλονίκη, 2000.Τιβέριος M., 1990 - M. Τιβέριος. Από τα απομεινάρια ενός προελληνιστικού ιερού «περί τον Θερμαίον κόλπον», στο Χ. Κουκούλη-Χρυσανθάκη & Ο. Picard, (eds.), Πρακτικά Αρχαιολογικού Συνεδρίου «Πόλις και χώρα στην αρχαία Μακεδονία και Θράκη», Καβάλα 9-11 Μαΐου 1986. Θεσσαλονίκη, 1990.Τιβέριος M.,, 1999 - Μ. Τιβέριος. Κάρες στον μυχό του Θερμαϊκού κόλπου, στο Αρχαία Μακεδονία. Έκτο Διεθνές Συμπόσιο, Θεσσαλονίκη, 1999, τ. 2.Τιβέριος M.,, προσεχώς - Μ. Τιβέριος. Πρώιμος ευβοϊκός αποικισμός της Χαλκιδικής, στο Πρακτικά του Ζ' Διεθνούς Συμποσίου για την Αρχαία Μακεδονία (15-18 Οκτωβρίου 2002)… KENTPON ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΡΩΜΑΪΚΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΟΣ
ΕΘΝΙΚΟΝ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ 22 M. M. B. HATZOPOULOS. MACEDONIAN INSTITUTIONS UNDER THE KINGS. I A HISTORICAL AND EPIGRAPHIC STUDY. ATHENS 1996… The problem of the westward extension of the Thermaic gulf and its adjacent marshes in antiquity was recently discussed by Zahrnt, "Entwicklung" 334-41 and by Kirsten-Opelt 219-60; cf. Hatzopoulos, "Strepsa" 60 and P. Chrysostomou, "Ή λατρεία της Συρίας Θεάς (Άταργάτιδος) στη Δυτική Μακεδονία", ΑΕΜΘ 3, 1989, (Thessalonike 1992) 106-107. There is no pre-Roman epigraphic evidence for Aineia and Dikaia, which were located on the coast of the Thermaic gulf west of the
Anthemous valley,4 but this is of no great consequence: if they were
not incorporated into the Macedonian national territory in 348, which
is very likely, since typical Macedonian burials were discovered at
Nea Mechaniona, the site of ancient Aineia, attesting to the settlement
of Macedonian colonists in the third quarter of the fourth century,5
they were some thirty years later, when they were included into the
territory of Thessalonike.6 Similarly, we do not know whether the
rich "Macedonian" onomastic material from Thessalonike dates from
the foundation of the city by Cassander or from an earlier colonisation
and refoundation of Therma as a Macedonian city under the reign of
Philip… KENTPON ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΡΩΜΑΪΚΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΟΣ ΕΘΝΙΚΟΝ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ 22 M. M. B. HATZOPOULOS. I A HISTORICAL AND EPIGRAPHIC STUDY. ATHENS 1996… Its foundation had the further effect of incorporating into the national territory the remaining north-western part of the Chalkidike peninsula with the formerly independent Greek cities of Aineia and Dikaia, and of the hinterland of the Thermaic gulf as far east as Kalindoia, with the small cities of the Rhamioi, Paraipioi, Eugeis (?) Kisseitai, Osbaioi, Prassilioi (?), and perhaps Ardrolioi (Gerdrolioi ?), to wich should be added Therma, Ole, Altos, Perdylos, Gareskos, Nibas, as well as Sindos, and Chalastra to the west of the Gulf, all in all some 26 πολίσματα2 which -whatever degree of local self-government was left to them- now became komai of the great metropolis. The southern boundary of the territory of Thessalonike, and for a time of the national Macedonian territory itself, ran between Aineia (Nea Mechaniona) and Cape Epanomi, which, as an inscription found in its vicinity seems to indicate did not belong to it… A COMPANION TO THE CLASSICAL GREEK WORLD. Edited by Konrad H. Kinzl. 2006 by Blackwell Publishing Ltd. Brill’s Companion to Ancient Macedon. Studies in the Archaeology and History of Macedon, 650 bc–300 ad Edited by Robin J. Lane Fox. LEIDEN BOSTON 2011. 84 αναφορές για Χαλκιδική. Chalcidiece. Regular trade relationships existed between western Macedonia and Thessaly during the whole Bronze Age, and Mycenaean products widely spread through the whole area of future Macedonia, through mainland (that is, Thessalian) routes and also from the sea, via CHALCIDICE and the Thermaic gulf. Along with imported objects, many sites show a growing number of local imitations, especially during the Late Helladic III C. The analysis of pottery and metal working techniques allows more general conclusions as far as central Macedonia (between the rivers Axios and Strymon) is concerned… Brill’s Companion to Ancient Macedon. Studies in the Archaeology and History of Macedon, 650 bc–300 ad Edited by Robin J. Lane Fox. LEIDEN BOSTON 2011. When Herodotus tells us that lions attacked camels in Xerxes’ army, he relates them to the army’s march from Acanthus to Therme on the Thermaic gulf. The exact route continues to be discussed, but the likeliest option is that Xerxes passed Mount Kissos, the range north of Anthemous (modern Galatista) before eventually approaching Crestonia and the river Echedoros, the terminal points which Herodotus specifijically mentions.Herodotus refers to “many lions” in these parts and further defijines the “boundary” for these lions as the broad swathe of land between the river Nestos and the river Acheloos… Two major communication routes, which were later to become Roman roads, provided a certain unity to this—by Greek standards—overextended state. The fijirst connected the Danube basin with the Thermaic gulf and southern Greece beyond through the Morava and the Axios valleys. The second, the famous Via Egnatia of the Romans, linked from west to east the Greek colonies of Apollonia and Dyrrhachium on the Adriatic Sea to the gates of Asia, Byzantium and Sestos, on the Bosphorus and the Hellespont respectively. These royal roads were laid and measured in stadia by the Macedonian administration… Regular trade relationships existed between western Macedonia and Thessaly during the whole Bronze Age, and Mycenaean products widely spread through the whole area of future Macedonia, through mainland (that is, Thessalian) routes and also from the sea, via CHALCIDICE and the Thermaic gulf. Along with imported objects, many sites show a growing number of local imitations, especially during the Late Helladic III C. The analysis of pottery and metal working techniques allows more general conclusions as far as central Macedonia (between the rivers Axios and Strymon) is concerned…The Ancient Settlement at Karabournaki: the Results of the Corinthian and Corinthian Type Pottery Analysis. D Tsiafakis, E Manakidou, AJ Sakalis, NC Tsirliganis - researchgate.net. Karabournaki is located on the edge of a peninsula in the center of the Thermaic Gulf The site preserves the remains of a settlement placed on the top of a low mound, with its cemeteries extended in the surrounding area and the ancient harbor reaching the lower ...
ερον δὲ Κασάνδρεια ἀπὸ τοῦ αὐτοῦ βασιλέως Κασάνδρου


ΘΕΡΜΗ

Μακεδονική πόλη του Θερμαϊκού Κόλπου, που στα ερείπιά της, κατά τον Στράβωνα, χτίστηκε η Θεσσαλονίκη το 315 π.Χ. από τον Κάσσανδρο, προς τιμήν της αδελφής τού Μεγάλου Αλεξάνδρου. Ο Πλίνιος ο Πρεσβύτερος όμως διαχωρίζει τη Θέρμη από τη Θεσσαλονίκη. Ο Ηρόδοτος αναφέρει πως ήταν η σπουδαιότερη πόλη του Θερμαϊκού και ότι από αυτήν ονομάστηκε ο κόλπος. Στράβων Γεωγραφικά.  7a.1.24.1 Ὅτι μετὰ τὸν Ἀξιὸν ποταμὸν ἡ Θεσσαλονίκη ἐστὶ πόλις, ἣ πρότερον Θέρμη ἐκαλεῖτο• κτίσμα δ᾽ ἐστὶ Κασσάνδρου, ὃς ἐπὶ τῷ ὀνόματι τῆς ἑαυτοῦ γυναικός, παι δὸς δὲ Φιλίππου τοῦ Ἀμύντου, ὠνόμασε• μετῴκισε δὲ τὰ πέριξ πολίχνια εἰς αὐτήν, οἷον Χαλάστραν Αἴνειαν Κισσὸν καί τινα καὶ ἄλλα. ἐκ δὲ τοῦ Κισσοῦ τούτου ὑπονοήσειεν ἄν τις γενέσθαι καὶ τὸν παρ᾽ Ὁμήρῳ Ἰφι δάμαντα, οὗ ὁ πάππος Κισσεὺς ἔθρεψεν αὐτὸν (φησὶν) ἐν Θρῄκῃ, ἣ νῦν Μακεδονία καλεῖται… Θέρμαι ή Θέρμη, η επισημότερη του Θερμαϊκού Κόλπου κατά τον Ηρόδοτο . Η Θέρμη κατελήφθη από τον Ξέρξη κατά τους Περσικούς πολέμους και χρησιμοποιήθηκε για λίγες μέρες ως ορμητήριο του. Το 431 π.χ. την κατέλαβαν 1000 Αθηναίοι οι οποίοι το 429 π.χ. την παρέδωσαν στον Περδίκκα Β΄, Βασιλέα των Μακεδόνων, σε αντάλλαγμα της συμμαχίας του με τους Αθηναίους. Μετά την καταστροφή της, ο Κάσσανδρος έκτισε την Πόλη το 315 π.χ. και της έδωσε το όνομα της συζύγου του Θεσσαλονίκης, ετεροθαλούς αδελφής του Μεγάλου Αλεξάνδρου, κόρης του Φιλίππου Β. Ο Κάσσανδρος κατέστρεψε 26 πέριξ πόλεις και κωμοπόλεις και εγκατέστησε τους κατοίκους τους στη Θεσσαλονίκη. .. KENTPON ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΡΩΜΑΪΚΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΟΣ
ΕΘΝΙΚΟΝ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ 22 M. M. B. HATZOPOULOS. MACEDONIAN INSTITUTIONS UNDER THE KINGS. I A HISTORICAL AND EPIGRAPHIC STUDY. ATHENS 1996… Για τη Θέρμη 32 αναφορές. in Pseudo-Skylax the Macedonians are described as an ethnos ifter the Peneios" and a series of cities are successively enumerated:
Herakleion, πρώτη πόλις Μακεδονίας; Dion, Pydna, πόλις έλληνίς;
Methone, πόλις έλληνίς; Aloros, πόλις; Pella, πόλις και βασίλειον εν
αύτη; Therme, πόλις; Aineia, έλληνίς, etc.1 It has long since been
recognised that the distinction between πόλις and πόλις έλληνίς is one
of political status, mere "cities" belonging to the Macedonian kingdom,
"Greek cities" being independent city-states.Στη σελίδα 107 υποσημειώσεις. According to the latest discoveries, Therma should be located at Mikro Karabournou (cf. M.A. Tiverios, ""Οστρακα από το Καραμπουρνάκι, ΑΕΜΘ 1, 1987 [Thessalonike 1988] 247-60, with references; eiusdem, "'Από τα απομεινάρια ενός προελληνιστικοϋ Ιεροϋ 'περί τον Θερμαΐον κόλπον"1, Μνήμη Ααζαρίδη [Thessalonike 1990] 71-88; cf. Papazoglou, Villes 190-96). Hekataios, FGrHist 1, F 146, calls
Therma πόλις Ελλήνων Θρηίκων. One wonders whether the second element of the description is purely geographic or whether it betrays the mixed character of the settlement (whatever the exact ethnic significance of "Thracian"), analogous to what one would expect at "Sindos" on the basis of the mixed (southern Greek and "northern", local?) origin of the finds…A COMPANION TO ANCIENT MACEDONIA. Edited by Joseph Roisman and Ian Worthington. A John Wiley & Sons, Ltd., Publication
This edition first published 2010. Μυγδονια Mygdonia Approaching the Strymon, the Pangaeum range was on the right, and beyond the Strymon the army entered Bisaltia, continuing on to Acanthus on the eastern peninsula of the Chalcidice where the canal had been constructed. The fleet
was sent on to the western peninsula while the land force continued through Paeonia and Crestonia to the Echedorus river. When the forces reassembled ‘they were so numerous that they occupied the coast from Therme to the Ludias and the Haliacmon rivers’ (Hdt. 7.127)… Indeed, the Athenians’ force of 40 ships and 1,000 hoplites that arrived in the Gulf was too small to fight the Macedonians and the rebels simultaneously. Unfortunately for Perdiccas, they thought that they had a better chance of defeating him first with the help of Philip and Derdas’ brothers, who attacked Macedonia from the west. The Athenians captured Therme in northern Chalcidice, which made it hard for the king to help his Chalcidian allies, and also besieged Pydna on the Macedonian coast of the Thermaic Gulf. Perdiccas’ situation became even worse when, following the arrival of a Peloponnesian force to help Potidaea, Athens sent another force of 40 ships and 2,000 hoplites to join the siege of Pydna. What saved the king was the Athenians’ eagerness to focus all their efforts on regaining the Chalcidice and Potidaea, which forced them to make peace with him… Questia.com - Questia - Official Site‎. Διαφ.www.questia.com/‎ Full-text books, journals, articles at the Questia Online Library. 1000s of reliable sources • Easy to use online reader.– 2014 www.questia.com.
Publication information: Book title: Diodorus Siculus, Books 11-12.37.1: Greek History 480-431 BC, the Alternative Version. Contributors: Diodorus Siculus - Author, Peter Green - Translator. Publisher: University of Texas Press. Place of publication: Austin, TX. Publication year: 2006. Page number: iii.
...Derdas and began campaigning in Macedonia, where they captured Therme and besieged Pydna (see Map 1, and cf. BA 50 C3 4). Diodorus...Page 231
...elsewhere; Thuc. 3.62.2 4; Paus. 9.3.6; Plut. Arist. 18.6 7; cf. Haillet 2001, 124. 30 The Persian advance to Therme Hdt. 7.121 130. Xerxes European levy Hdt. 7.185, who puts it at 300,000 troops and 120 ships. Troops and animals...Page 56
...Artemision and Thermopylai traditionally took place on the same day. 50 According to Herodotos (7.183), the Persian fleet left Therme for Pydna and Magnesia only eleven days after Xerxes marched from the same city. The episode of the storm (Hdt. 7.188 193...Page 64
...225, 271 Theognis, 198n Theopompos of Chios, 16 17, 18, 20, 23, 24 25 Theopompos of Thessaly (Olympic victor), 227 Therme, 231n, 245, 273 Thermopylai campaign, 54 63, 245, 249, 254 amphibious Artemision Thermopylai defense line, 54, 66n...Page 310
THE CAMBRIDGE ANCIENT HISTORY SECOND EDITION
VOLUME IVThe Expansion of the Greek World, Eighth to Sixth Centuries B.C. Edited by JOHN BOARDMAN F.B.A. Lincoln Professor of Classical Archaeology and Art in the University of Oxford N. G. L. HAMMOND F.B.A. Professor Emeritus of Greek University of Bristol CAMBRIDGE UNIVERSITY PRESS Cambridge Histories Online Cambridge University Press, 2008. Xerxes accompanied the coastal column to Acanthus, but the cavalry and the commissariat no doubt took the easy route with good grazing which ran from Bromiscus past Lakes Bolbe and Koronea to Therma on the Thermaic Gulf. After inspecting the Athos canal and mourning the death of one of its overseers, Artachaees, Xerxes returned to the Strymon basin and took the road of which he constructed 'the inland part' for vehicles (vn. 124). This went along the west side of the basin; then up the Kumli valley and over the pass Stena Dov Tepe (this being 'the inland part'); then down the Echedorus valley, which enters the Thermaic Gulf west of Therma.27 On this route the pack-camels but not the draughtanimals were attacked by lions at night. Meanwhile the fleet and the coastal column made their ways round Chalcidice and Crousis and reached Therma.


ΘΥΣΣΟΣ

Αρχαία πόλη του Άθω, αποικία των Χαλκιδέων ή των Ανδρίων. Στους Περσικούς πολέμους η Θύσσος αναγκάστηκε να βοηθήσει τον Ξέρξη στη διάνοιξη της διώρυγας απ’ όπου πέρασε ο περσικός στόλος. Αργότερα συμμάχησε με τους Αθηναίους και το 423 π.Χ. κυριεύτηκε από τον Βρασίδα. Καταστράφηκε οριστικά από τον Φίλιππο…Θυσσός, Κατά τους αρχαιολόγους έκειτο μεταξύ των μονών Ζωγράφου και Δοχειαρίου και κατά άλλους παρά τη θέση της Μονής του Παντοκράτορα επάνω σε βραχώδη λόφο, 20 μ. επάνω από την επιφάνεια της θάλασσας… Questia.com - Questia - Official Site‎. Διαφ.www.questia.com/‎ Full-text books, journals, articles at the Questia Online Library. 1000s of reliable sources • Easy to use online reader.– 2014 www.questia.com.
THUCYDIDES AND THE HISTORY OF HIS AGE BY G. B. GRUNDY, D. LITT. … ANCIENT GEOGRAPHY IN THE UNIVERSITY OF OXFORD, VOL. I Second Edition BASIL BLACKWELL OXFORD 1948.Publication information: Book title: Thucydides and the History of His Age. Volume: 1. Edition: 2nd. Contributors: G. B. Grundy - Author. Publisher: Basil Blackwell. Place of publication: Oxford. Publication year: 1948. Page number: iii
...from the neighbourhood at the time of Kleons expedition. It is noticeable that he does not mention the recovery by Athens of Thyssos and Olophyxos, which took place at this time, as is implied by the fact that they are not scheduled among the towns in the...Page 36
...363. See also 81, 177, 178, 409. Thyrea (in Kynuria) raided by the Athenians, 357. See also 222, 431. Thyssos, 36, 481. Tilly, 265. Tolmides, 184. Tomb of Thucydides, 45. Torone captured by Brasidas, 378; recaptured by Kleon...Page 545
...still be traced. Thucydides mentionsiv. 109. among the towns on the Athos peninsula which went over to Brasidas the names of Thyssos, Kleonae, Akrothooi, and Olophyxos. Yet though a clause in the Peace deals specially with those towns in Chalkidike and...Page 481


ΚΑΛΑΜΑΡΙΑ

Το κατεπανίκιον της Καλαμαριάς κατά την εποχή των Παλαιολόγων. Τα χωριά και τα τοπωνύμια αναφέρονται με τα ονόματα που είχαν και την εποχή εκείνη και με τη σημερινή τους ονομασία. Βυζαντινοί χρόνοι. Κατεπανίκιον Καλαμαριάς. Στα τέλη του 12ου αιώνα, ιδιαίτερα μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Φράγκους το 1204, προκύπτει από τα βυζαντινά έγγραφα μια σημαντική διοικητική μεταρρύθμιση που πολύ πιθανόν επήλθε επί Κομνηνών κατά τα έτη 1081-1180. Πριν τη μεταρρύθμιση αυτή, ο όρος «κατεπανίκιον» δήλωνε το μεγάλο θέμα, το οποίο διοικούσε ο «κατεπάνω», διοικητικός άρχοντας που στην ιεραρχική κλίμακα ήταν μετά το δούκα ( δουξ-κατεπάνω-στρατηγός).Με τη μεταρρύθμιση αυτή ο όρος «καπετανίκιον» δήλωνε πλέον μια μικρή διοικητική υποδιαίρεση του θέματος. Και το αξίωμα του «κατεπάνω» εξέπεσε και ισοδυναμούσε με το αξίωμα του κόμητος ή του απλού τοποτηρητή, «βάνδου». Η περιοχή που καταλαμβάνει η κωμόπολη της Ν. Τρίγλιας καθώς και ολόκληρος ο Δήμος της Τρίγλιας κατά τους Βυζαντινούς χρόνους, ανήκε στο κατεπανίκιον της Καλαμαριάς. Το κατεπανίκιον αυτό εκτείνονταν από τη Θεσσαλονίκη μέχρι την Ποτίδαια και από τα δυτικά παράλια της Χαλκιδικής μέχρι του σημερινού ρεύματος Βατόνια που χύνεται στον Τορωναίο Κόλπο στ’ανατολικά ,κοντά στο σημερινό χωριό του Άγιου Μάμα. Με τα κατεπανίκια της Ερμυλίας ( Ορμηλίας), της Άκρους ή Ιερισσού, Κασσάνδρειας, Άπρως ή Λόγγου, Ρεντίνας (Αρχόντειας). Στεφανιανών, Λαγκαδά και Βαρδαρίου ή Παραβάρδαρον απάρτιζαν το θέμα της Θεσσαλονίκης. Για πρώτη φορά το όνομα Καλαμαρία ως ονομασία περιοχής εμφανίζεται το 1083 σε έγγραφο της μονής Ξενοφώντα. Ως κατεπανίκιο, μικρή δηλαδή υποδιαίρεση του θέματος αναφέρεται από το 1300 χωρίς αυτό να σημαίνει ότι ιδρύθηκε τότε. Αναφορά επίσης του κατεπανικίου Καλαμαριάς έχουμε το 1354 ή 1369 σ’ ένα πρακτικό του Μανουήλ Χαγερή του ορφανοτρόφου, «Εν τω Καλαμαρί(α)ς καπετανικίω, χωρίον το καλούμενον των Ρουσίων,όπερ εστί της σε(βασμίας) μονής του Δοχιαρείου». Πρέπει να επέζησε μέχρι την κατάληψη της Θεσσαλονίκης από τους Τούρκους, το 1430. Δέσποινα Παρασκευά – Κράνη καθηγήτρια φιλόλογος, από το βιβλίο “Νέα Τρίγλια Χαλκιδικής“.  [2] Καπετανίκια της  Μακεδονίας, Γεωργίου Ι.Θεοχαρίδη… KENTPON ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΡΩΜΑΪΚΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΟΣ ΕΘΝΙΚΟΝ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ 22 M. M. B. HATZOPOULOS. MACEDONIAN INSTITUTIONS UNDER THE KINGS. I A HISTORICAL AND EPIGRAPHIC STUDY. ATHENS 1996.  CASSANDER'S POLICY IN THE CHALKIDIKE PENINSULA.
Thessalonike was from the beginning a Macedonian city, as its constitution,7 its calendar,8 not to mention its rich onomastic material,1 amply attest. Its foundation had the further effect of incorporating into the national territory the remaining north-western part of the Chalkidike peninsula with the formerly independent Greek cities of Aineia and Dikaia, and of the hinterland of the Thermaic gulf as far east as Kalindoia, with the small cities of the Rhamioi, Paraipioi, Eugeis (?) Kisseitai, Osbaioi, Prassilioi (?), and perhaps Ardrolioi (Gerdrolioi ?), to wich should be added Therma, Ole, Altos, Perdylos, Gareskos, Nibas, as well as Sindos, and Chalastra to the west of the Gulf, all in all some 26 πολίσματα which -whatever degree of local self-government was left to them- now became komai of the great metropolis. The southern boundary of the territory of Thessalonike, and for a time of the national Macedonian territory itself, ran between Aineia (Nea Mechaniona) and Cape Epanomi, which, as an inscription found in its vicinity seems to indicate did not belong to it. Brill’s Companion to Ancient Macedon. Studies in the Archaeology and History of Macedon, 650 bc–300 ad Edited by Robin J. Lane Fox LEIDEN BOSTON. 2011… KENTPON ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΡΩΜΑΪΚΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΟΣ
ΕΘΝΙΚΟΝ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ 22 M. M. B. HATZOPOULOS. MACEDONIAN INSTITUTIONS UNDER THE KINGS. I A HISTORICAL AND EPIGRAPHIC STUDY. ATHENS 1996.  CASSANDER'S POLICY IN THE CHALKIDIKE PENINSULA.
Chalkidike peninsula with the formerly independent Greek cities of Aineia and Dikaia, and of the hinterland of the Thermaic gulf as far east as Kalindoia, with the small cities of the Rhamioi, Paraipioi, Eugeis (?) Kisseitai, Osbaioi, Prassilioi (?), and perhaps Ardrolioi (Gerdrolioi ?), to wich should be added Therma, Ole, Altos, Perdylos, Gareskos, Nibas, as well as Sindos, and Chalastra to the west of the Gulf, all in all some 26
πολίσματα2 which -whatever degree of local self-government was
left to them- now became komai of the great metropolis. The southern boundary of the territory of Thessalonike….Sembra poi che la fondazione della città sia avvenuta per sinecismo attraverso l'unione graduale di ben 26 villaggi di differente status: si trattava delle città greche di Enea, Dikaia, quelle dell'entroterra del golfo Termaico, Kalindoia ad est, oltre a Rhamioi, Paraipioi, Eugeis Kisseitai, Osbaioi, Prasilioi, forse Ardrolioi, Therma, Ole, Altos Perdylos, Gareskos, Nibas, quelle occidentali del golfo come Sindos Chalastra. Questi villaggi diventavano così dei kômai della grande metropoli che si era andata formando…Φαίνεται, λοιπόν, ότι η ίδρυση της πόλης-Θεσσαλονίκη- έγινε μέσω της ένωσης σταδιακά πάνω από 26 κώμες-χωριά με διαφορετικό χαρακτήρα: ήταν οι ελληνικές πόλεις του Αινεία, Δίκαια, στην ενδοχώρα του Θερμαϊκού κόλπου, Καλίνδοια ανατολικά, συν Rhamioi, Paraipioi, Eugeis Kisseitai, Osbaioi, Prasilioi, ίσως Ardrolioi, Θέρμα, Ole, Altos Perdylos, Gareskos, Nibas, στο δυτικό Κόλπο ως Σίνδος Χαλάστρα. Αυτά τα χωριά έγιναν τόσο Komai από τις μεγάλες μητροπόλεις που είχαν σχηματισμό…
Γ. Ι. Θεοχαρίδης. Καλαμαριά. . Από την ιστορία της βυζαντινής Χαλκιδικής.



ΙΤΑΜΟΣ ΒΟΥΝΟ

Στην κεντρική ορείνή ζώνη μέσα σε μια συστάδα μαύρης πεύκης, εμφανίζονται και λίγα δένδρα Ιταμος, από όπου προήρθε και το όνομα του βουνού. Το γηριαότερο από αυτά είναι πιθανώς 2000 ετών… Η Χαλκιδική εκτός απο όμορφες παραλίες, έχει και όμορφα βουνά. Ο Ίταμος είναι ένα άγνωστο βουνό για τους περισσότερους, χαμηλό σχετικά ... Χαλκιδική. LivePedia.gr Στο βόρειο τμήμα της χερσονήσου καταλήγει ο Χορτιάτης ενώ στο κέντρο περίπου βρίσκεται ο Χολομώντας κατάφυτος και αρκετά εκτεταμένος. Στο νότιο άκρο της βρίσκεται η χερσόνησος του Άθω σπαρμένη και εκείνη από βουνά με κυριότερο τον Ίταμο.


ΚΑΛΙΝΔΟΙΑ

Από τη Βικιπαίδεια.Τα Καλίνδοια ήταν μία πόλη του αρχαίου Βασιλείου της Μακεδονίας. Η θέση της, 55 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά της Θεσσαλονίκης, ταυτοποιήθηκε στα τέλη του 20ού αιώνα χάρη σε μία στήλη με επιγραφή της εποχής του Μεγάλου Αλεξάνδρου, η οποία βρέθηκε τυχαία σε ένα χωράφι του Καλαμωτού Θεσσαλονίκης από την Ιουλία Βοκοτοπούλου. Το γεγονός αυτό τοποθετεί τα Καλίνδοια στο νότιο άκρο της χώρας της Βοττιαίας ή Βοττικής. Πλούσια περιοχή, τα Καλίνδοια είχαν Εκκλησία του Δήμου. Η ελληνική φυλή των Βοττιαίων εγκαταστάθηκε εκεί τον 7ο αιώνα π.Χ. και συμβίωσε ειρηνικά με τα θρακικά φύλα που ζούσαν σην ίδια περιοχή. Τα Καλίνδοια αναφέρονται στους συμμαχικούς καταλόγους των αρχαιών Αθηνών, καθώς και στον επιδαύριο κατάλογο θεωροδόκων του 360-359 π.Χ.: το όνομα θεωροδόκου από τα Καλίνδοια που αναφέρεται είναι «Παυσανίας», ίσως ο κάτοχος του μακεδονικού θρόνου το 368-360 π.Χ.. KENTPON ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΡΩΜΑΪΚΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΟΣ ΕΘΝΙΚΟΝ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ 22 M. M. B. HATZOPOULOS. MACEDONIAN INSTITUTIONS UNDER THE KINGS. I A HISTORICAL AND EPIGRAPHIC STUDY. ATHENS 1996… as a Macedonian city at the beginning of his reign, he incorporated into it the villages {choriâ) Thamiskos(?), Kamakai and Tripoai, which had previously enjoyed the status of cities. From a later decree of Kalindoia we know that there, too, the citizen body was divided into "tribes" (phylai). The subordination of lesser communities to new royal foundations in the New Lands should probably be traced to Philip II, the real creator of the new Macedonia. Although there is no formal proof, the most likely assumption is that the numerous komai of the extensive territory of Philippoi actually date from his reign and are not a late creation of the Romans… KENTPON ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΡΩΜΑΪΚΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΟΣ
ΕΘΝΙΚΟΝ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ 22 M. M. B. HATZOPOULOS. MACEDONIAN INSTITUTIONS UNDER THE KINGS. I A HISTORICAL AND EPIGRAPHIC STUDY. ATHENS 1996… Βασίλειον: πόλις καί βασίλειον έν αυτή: 473. βασιλεύς: άξίως τοΰ τε βασιλέως καί τών πολιτών: 56; 67; προς τε τόμ βασιλέα Άντίγονον: 162; προς τόμ βασιλέα Άντίγονον: 162; 165; άφ' οΰ βασιλεύς Αλέξανδρος έδωκε Μακεδόσι Καλίνδοια καί τα χωρία τα περί Καλίνδοια: 198; άξίως τοΰ τε βασιλέως καί των πολιτών: 258; 437; το κοινόν Μακεδόνων βασιλέα Φίλιππον βασιλέως Δημητρίου: 262;  A COMPANION TO ANCIENT MACEDONIA. Edited by Joseph Roisman and Ian Worthington. A John Wiley & Sons, Ltd., Publication This edition first published 2010. Hatzopoulos, M.B.,and L.D. Loukopoulou, Recherches sur les marches orientales des Téménides(Anthémonte Kalindoia) 1 (Athens 1992).


ΚΑΝΑΣΤΡΑΙΟΝ, ΚΑΝΙΣΤΡΟ, ακρωτήριον στην Κασσάνδρα, Παλλήνη.

  Θουκυδίδης 5ος π. Χ. αιώνας. Ιστορία.  4.110.2.8 …ἦρχε δὲ αὐτῶν Λυσίστρατος Ὀλύνθιος), οἳ διαδύντες διὰ τοῦ πρὸς τὸ πέλαγος τείχους καὶ λαθόντες τούς τε ἐπὶ τοῦ ἀνωτάτω φυλακτηρίου φρουρούς, οὔσης τῆς πόλεως πρὸς λόφον, ἀναβάντες διέφθειραν καὶ τὴν κατὰ Καναστραῖον πυλίδα διῄρουν. ὁ δὲ Βρασίδας τῷ μὲν ἄλλῳ στρατῷ ἡσύχαζεν ὀλίγον προελθών, ἑκατὸν δὲ πελταστὰς προπέμπει, ὅπως, ὁπότε πύλαι τινὲς ἀνοιχθεῖεν καὶ τὸ σημεῖον ἀρθείη ὃ ξυνέκειτο, πρῶτοι ἐσδράμοιεν. καὶ οἱ μὲν χρόνου ἐγγιγνο μένου καὶ θαυμάζοντες κατὰ μικρὸν ἔτυχον ἐγγὺς τῆς πόλεως προσελθόντες• οἱ δὲ τῶν Τορωναίων ἔνδοθεν παρασκευ άζοντες μετὰ τῶν ἐσεληλυθότων…Στράβων γεωγραφικά.7a.1.32.1 7a.1.32.10 7a.1.32    Ὅτι ἀντικρὺ Κανάστρου, ἄκρου τῆς Παλλήνης, ἡ Δέρρις ἐστὶν ἄκρα πλησίον Κωφοῦ λιμένος, καὶ ὁ Τορωναῖος κόλπος ὑπὸ τούτων ἀφορίζεται. καὶ πρὸς ἀνατολὰς αὖθις κεῖται τὸ ἄκρον τοῦ Ἄθωνος, ὃ ἀφορί ζει τὸν Σιγγιτικὸν κόλπον, ὡς εἶναι ἐφεξῆς κόλπους τοῦ Αἰγαίου πελάγους πρὸς βορρᾶν, ἀλλήλων ἀπέχοντας οὕτως, Μαλιακὸν Παγασιτικὸν Θερμαῖον Τορωναῖον Σιγγιτικὸν Στρυμονικόν. τὰ δὲ ἄκρα Ποσείδιον μὲν τὸ μεταξὺ Μαλιακοῦ καὶ Παγασιτικοῦ, τὸ δὲ ἐφεξῆς πρὸς βορρᾶν Σηπιάς, εἶτα τὸ ἐν Παλλήνῃ Κάναστρον… Στην επικράτεια της Θεράμβου φαίνεται να υπάγεται το ιερό του Απόλλωνα Καναστραίου, η ύπαρξη του οποίου βεβαιώνεται από αναθηματική επιγραφή που βρέθηκε στο ιερό του Άμμωνος Διός στην Άφυτο. Αν και το ιερό δεν έχει εντοπιστεί ανασκαφικά, η μαρτυρία του Σκύλακα, που κατονομάζει το Καναστραίο ακρωτήριο «ιερόν ακρωτήριον», μας επιτρέπει να αναζητήσουμε το συγκεκριμένο ιερό στη χερσόνησο του Αγίου Νικολάου, όπου είναι ορατοί μέσα στη θάλασσα τοίχοι κτιρίων και όστρακα… Ανάπτυξη από DOTSOFT  2009.


ΚΑΝΘΑΡΩΛΕΘΡΟΝ

The site of Olynthus at Aio Mamas is, however, known by its distance of 60 stadia front Potidaea, as well as by some vestiges of the city still existing, and by its lagoon, in which Artabazus slew the inhabitants. The name of this marsh was Bolyca (he Boluke limne, Hegisander, ap. Athen. p. 334). Two rivers, the Amitas and Olynthiacus (Olunthiakos), flowed into this lagoon from Apollonia (Athen. l. c.). Mecyberna was its harbour; and there was a spot near it, called Cantharolethron (Kantharolethron, Strab. vii. p. 330; Plut. de An. Tranq. 475. 45; Arist. Mirab. Ausc. 120; Plin. xi. 34), so called because black beetles could not live there. Eckhel (vol. ii. p. 73) speaks of only one extant coin of Olynthus--the type a head of Heracles, with the lion's skin; but Mr. Millingen has engraved one of those beautiful Chalcidian coins on which the legend OLUNTh surrounds the head of Apollo on the one side, and the word CHALCHIDEON, his lyre, on the reverse…Στράβων γεωγραφικά.7a.1.30.1 Ὅτι πλησίον Ὀλύνθου χωρίον ἐστὶ κοῖλον, καλού μενον Κανθαρώλεθρον ἐκ τοῦ συμβεβηκότος• τὸ γὰρ ζῷον ὁ κάνθαρος τῆς πέριξ χώρας γινόμενος, ἡνίκα ψαύσῃ τοῦ χωρίου ἐκείνου, διαφθείρεται. Μετὰ δὲ Κασάνδρειαν ἐφεξῆς ἡ λοιπὴ τοῦ Τορωνικοῦ κόλπου παραλία μέχρι Δέρρεως• ἄκρα δ᾽ ἐστὶν ἀνταίρουσα τῷ Καναστραίῳ καὶ ποιοῦσα τὸν κόλπον. ἀπαντικρὺ δὲ τῆς Δέρρεως πρὸς ἕω τὰ ἄκρα τοῦ Ἄθω, μεταξὺ δὲ ὁ Σιγγικὸς κόλπος ἀπὸ τῆς ἐν αὐτῷ πόλεως ἀρχαίας κατεσκαμμένης Σίγγου τοὔνομα. μεθ᾽ ἣν Ἄκανθος ἐπὶ τῷ ἰσθμῷ τοῦ Ἄθω κειμένη πόλις, Ἀν δρίων κτίσμα, ἀφ᾽ ἧς συχνοὶ καὶ τὸν κόλπον Ἀκάνθιον καλοῦσι.


ΚΑΠΡΟΣ

Στάγειρα. Δίνουν την απόσταση της πόλης από την αρχαία Άκανθο νοτιότερα, αναφέρουν ότι αυτή ήταν παραθαλάσσια και, το σημαντικότερο, τις περισσότερες φορές μιλούν για ένα μικρό νησάκι απέναντι από τα Στάγειρα, που έφερε το όνομα «Κάπρος». (Το ίδιο όνομα παραδίδεται και για το λιμάνι της αρχαίας πόλης, που πιθανότατα ταυτίζεται με τον κόλπο της Ολυμπιάδας, ενώ και τα νομίσματα των Σταγείρων έφεραν παράσταση κάπρου). Το μοναδικό πράγματι νησάκι που υπάρχει στην περιοχή είναι ο σημερινός «Καυκανάς», που απέχει μόλις 1,5 μίλι από την αρχαία πόλη. Σήμερα είναι ακατοίκητο και μαζεύει όλους τους γλάρους της περιοχής, από τα ερείπια όμως που υπάρχουν εκεί, φαίνεται ότι είχε κατοικηθεί από τα κλασικά μέχρι και τα μεσοβυζαντινά χρόνια. Πιο χαρακτηριστικά από τα ερείπια αυτά είναι δύο μεγάλες υδατοδεξαμενές κι ένα οικοδόμημα των βυζαντινών χρόνων που βρίσκονται στο δυτικό άκρο του νησιού…Στράβων γεωγραφικά. 7a.1.35.26 …  μετὰ τὸν Ἀκανθίων λιμένα Στάγειρα, ἔρημος, καὶ αὐτὴ τῶν Χαλκιδικῶν, Ἀριστοτέλους πατρίς, καὶ λιμὴν αὐτῆς Κάπρος καὶ νησίον ὁμώνυμον τούτῳ• εἶθ᾽ ὁ Στρυμὼν καὶ ὁ ἀνά πλους εἰς Ἀμφίπολιν εἴκοσι σταδίων• ἔστι δ᾽ Ἀθη ναίων κτίσμα ἐν τῷ τόπῳ ἱδρυμένον τούτῳ…

ΚΛΕΩΝΑΙ

Με το όνομα Κλεωναί (Αι Κλεωναί) ήταν γνωστές δύο αρχαίες Ελληνικές πόλεις. Κλεωναί Αργολίδας πολίχνη της αρχαίας Αργολίδα. Κλεωναί Ελληνίς , αρχαία πόλη της Χαλκιδικής αποικία των Χαλκιδέων. αλλά και οι: Αρχαίες Κλεωνές Κορινθίας, οικισμός της σύγχρονης Κορινθίας…A COMPANION TO ANCIENT MACEDONIA. Edited by Joseph Roisman and Ian Worthington. A John Wiley & Sons, Ltd., Publication This edition first published 2010. In the south, Demetrius’ plans seemed to work at first. Argos was able to repulse Aratus’ attacks three times in 235, though the tyrant Aristippus was defeated and killed trying to retake Cleonae that same year. The Macedonian mercenaries were able to put Aristippus’ brother, Aristomachus, in power. But the momentum had shifted and Lydiades, the tyrant of Megalopolis, abdicated and brought his city into the Achaean League, which reduced Macedonia’s influence in the Peloponnese to Argos.


ΚΑΣΣΑΝΔΡΕΙΑ

Αρχαία πόλη της Μακεδονίας. Βρισκόταν στον λαιμό της χερσονήσου Παλλήνης (Κασσάνδρας) της Χαλκιδικής. Χτίστηκε το 316 π.Χ. από τον γαμπρό του Φίλιππου της Μακεδονίας, Κάσσανδρο, στη θέση της Ποτίδαιας, που καταστράφηκε από τον Φίλιππο το 357 π.Χ… KENTPON ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΡΩΜΑΪΚΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΟΣ ΕΘΝΙΚΟΝ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ 22 M. M. B. HATZOPOULOS. MACEDONIAN INSTITUTIONS UNDER THE KINGS. I A HISTORICAL AND EPIGRAPHIC STUDY. ATHENS 1996.Casandro,:-Σελίδα. 100-Αποτέλεσμα Google Books. https://books.google.gr/. Franca Landucci Gattinoni - 2003 - ‎History. ... figlio di Eschilo, del demo degli Hippotadeis, evidentemente cittadino di Cassandrea, visto che il documento non solo è stato ritrovato negli scavi della città, ... ΟΙ ΡΩΜΑΙΟΙ ΚΑΙ Η ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ. ΔΗΜΗΤΡΗ Κ. ΣΑΜΣΑΡΗ. Η ρωμαϊκή αποικία της Κασσάνδρειας ήταν η αρχαιότερη από τις αποικίες που ίδρυσαν οι Ρωμαίοι στο έδαφος της Μακεδονίας. Από τα νομίσματα της αποικίας που διασώθηκαν προκύπτει το συμπέρασμα ότι στην πόλη αυτή είχαν γίνει δυο αποικισμοί (deductio). Τα αρχαιότερα νομίσματά της, που εικονίζουν το Ρωμαίο διοικητή της επαρχίας Μακεδονίας ανθύπατο Q (uintus) Hortensius και αναγράφουν το όνομά του, μαρτυρούν ότι η πρώτη deductio έγινε το 44 ή 43 π.Χ., δηλ. στα χρόνια διακυβέρνηση ς της Μακεδονίας από το διοικητή αυτό και πιθανώς κατόπιν υπόδειξης του Κάσσιου Βρούτου, ενός από τους δολοφόνου ς του Καίσαρα, που ήταν τότε κύριος της Μακεδονίας. Μεταγενέστερα πάλι νομίσματα της αποικίας που φέρουν την επιγραφή ”col (onia) Iul (ia) Aug (usta) Cassandres (is)” δείχνουν καθαρά ότι η δεύτερη deductio είχε γίνει το 30 π.Χ. από τον Αύγουστο, στα πλαίσια της αποικιακής πολιτικής του και των μαζικών χορηγήσεων της civitas Romana μετά τη νίκη του στο Άκτιο.
Ο χαρακτήρας της πρώτης deductio φαίνεται πως ήταν καθαρά στρατιωτικός, ενώ η δεύτερη, που ήταν εξάλλου και η πολυπληθέστερη είχε πολιτικο — στρατιωτικό και οικονομικό ή καλύτερα αγροτικό χαρακτήρα, γιατί απέβλεπε στην οικονομική αποκατάσταση βετεράνων του ρωμαϊκού στρατού με την παραχώρηση γαιών σε αυτούς. Το τελευταίο το επιβεβαιώνει και η ανεύρεση στην Κασσάνδρεια του επιτύμβιου ενός άρχοντα της αποικίας, που στο ανάγλυφό του είναι λαξευμένα στρατιωτικά διάσημα (dona militaria). Οι άποικοι της Κασσάνδρειας, όπως συνήθως συνέβαινε και σε άλλες αποικίες, δεν ήταν απαραίτητα όλοι τους γνήσιοι Ρωμαίοι αλλά υπήρχαν ανάμεσά τους πολλοί εκρωμαϊσμένοι κάτοικοι της Ιταλίας. Έτσι, από επιγραφή της Κασσάνδρειας πληροφορούμαστε ότι ένας από τους Ρωμαίους αποίκους καταγόταν από τον Τάραντα, αρχαία ελληνική αποικία στην κατωιταλική Απουλία. Από τη σχετική τοπογραφική έρευνα που κάναμε διαπιστώθηκε ότι η colonia Iulia Augusta Cassandrensis είχε στον έλεγχό της μια πολύ εκτεταμένη επικράτεια (territorium), που είχε μετατραπεί σε ager publicus της Ρώμης και διανεμήθηκε στου ς κληρούχους αποίκους… Δημήτρης Κ. Σαμσάρης, Η ρωμαϊκή αποικία της Κασσάνδρειας (Colonia Iulia Augusta Cassandrensis), Δωδώνη 16(1987), τεύχ. 1, σ.353-437…
Aρριανός Φλάβιος ο Νικομηδεύς, ΑΡΡΙΑΝΟΥ ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΠΡΟΣ ΤΡΑΪΑΝΟΝ, δηλαδή Αδριανόν, ΕΝ Ηι ΚΑΙ ΠΕΡΙΠΛΟΥΣ ΕΥΞΕΙΝΟΥ ΠΟΝΤΟΥ). Σώζεται η ιστορία της αναβάσεως του Αλεξάνδρου, που συνίσταται από 7 βιβλία (Ανάβασις Αλεξάνδρου). Στηριζόταν στο έργο του σε πολλές πηγές αυτόπτων της εκστρατείας και πρωταγωνιστών, όπως τα ημερολόγια του Πτολεμαίου του Λάγου και του Αριστόβουλου από την Κασσάνδρεια. Έργα του όπως τα Βιθυνικά από 8 βιβλία, τα Παρθικά από 17 βιβλία, Τα μετ’ Αλέξανδρον, δηλαδή την ιστορία των διαδόχων σε 10 βιβλία, έργο το τελευταίο μάλλον ημιτελές, δείχνουν την ευρύτητα της γεωγραφικής περιοχής των διαδραματιζόμενων γεγονότων που πήγε να καλύψει, έργα όμως που σήμερα δεν διασώζονται. Η γλώσσα του ήταν η κοινή αττική. [Roos, A.G. y Wirth, G., Leipzig (T) 1967-68, Noret, J., AC 52, 1983, p. 238 (Arr.Post Alex. ... N.), Jordán de Urríes, P., Barcelona (CH) 1957-73, 4 vols, Giangrande, G., Emerita 44, 1976, σ. 349] …

THE FORTUNES OF THE ROMAN CONVENTUS OF CHALCIDICE' Louisa D. Loukopoulou. The names of five other Roman geritesi, are deduced from various forms of nomenclature borne by non-Roman citizens, as are the names of the Publicum and the Ventuleni15 attested in epitaphs of later date from the same area. It is noteworthy that none of these non imperial gentes is attested in the relatively scanty prosopography of the Roman colony of Cassandreia16. D. Samsaris, "Ή ρωμαϊκή αποικία της Κασσανδρείας", Δωδώνη 16 (1987) 353-433.
KENTPON ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΡΩΜΑΪΚΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΟΣ ΕΘΝΙΚΟΝ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ 22 M. M. B. HATZOPOULOS. MACEDONIAN INSTITUTIONS UNDER THE KINGS. I A HISTORICAL AND EPIGRAPHIC STUDY. ATHENS 1996.  CASSANDER'S POLICY IN THE CHALKIDIKE PENINSULA.
What has not always been sufficiently stressed is the markedly non-Macedonian character of the foundation. Diodoros, however, is explicit: the city was destined for the inhabitants of the Greek cities of  Pallene, which, as we have seen, had remained unscathed and became free allies, for the inhabitants of Poteidaia, but above all for the surviving Olynthians, who formed the most important section of the population of the new city (ουκ ολίγους). Olynthos, the Chalkidian League, "the worst enemies of the Macedonians" (Όλυνθίους οντάς πολεμιωτάτους Μακεδόνων) was being resurrected practically within its pristine frontiers. As Zahrnt very aptly points out, the Epidaurians, like the other Greeks, did not miss the point and when updating their list of theorodokoi added the new entry εν Κασσανδρείαι next to the old entry of Olynthos and not next to that of Poteidaia, although there was actually no shortage of space on the stone and Kassandreia was founded on the site of the latter city.  One can well imagine how the foundation of Kassandreia was exploited in the propaganda war of Antigonos against Cassander, the more so that among "the soldiers and the visiting Macedonians" in the former's camp in Asia there certainly must have been some who had settled in the ancient Chalkidian territories and possessed land there.8 Their genuine indignation at what amounted to high treason was compounded and exacerbated by fear of dispossession. This also helps to explain why Cassander had to reassure the possessors of royal land in the territory of Kassandreia and to reaffirm the validity of previous, even hereditary, grants. The reason for their reaffirmation is to be sought not in a hypothetical limitation of the grants to the duration of a dynasty or the life span of a king and the subsequent need for a reconfirmation in case of a change,2 but in the foundation of Kassandreia, which naturally affected, or might appear to affect, ancient holdings in its territory… KENTPON ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΡΩΜΑΪΚΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΟΣ ΕΘΝΙΚΟΝ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ 22 M. M. B. HATZOPOULOS. MACEDONIAN INSTITUTIONS UNDER THE KINGS. I A HISTORICAL AND EPIGRAPHIC STUDY. ATHENS 1996… Αναφορές στην Κασσάνδρεια. Kassandreia. 176 και 8 σαν Κασσανδρεια. Cassandreia. Από το Ευρετήριο. Kassandreia, city of the Chalkidike in the New Lands: decrees: 52, n. 8; 127; 128; 149; 158; 163; 383; 458, n. 1; komai: 120-21; nomophylakes: 144; 146; 157; 133, n. 2; 203; decrees: 143-46; 313; 366; 386; 387; Governed by laws: 146; agoranomoi: 150, n. 6; 157; eponymous priest: 154-55; 383; dikastai: 156, n. 5; stratego/: 144; 157; 203; One tamias: 157; board of magistrates: 150; 158; calendar: 158; 163-64; 203; grants: 158; 163; demes: 159; Platonic influence on the constitution: 160; status: 127; 160-65; 167-68; 205; 386; 441; territory: 162, n. 8; 200; Kassandreians abroad: 162, n. 2; annexed to Macedonia: 164-65; annexes Strepsa: 194; foundation: 197; 199-201; early history: 202-204; proxeny decree: 205: 367-68; City of  Pallene: 234-35; coins ΑΠΟΛΛΩΝΟΣ: 255; tax exemption: 440, n. 5; in the list of contributions from Argos: 475. I; IV… Kassandreia, city of the Chalkidike in the New Lands: decrees: 52, n. 8; 127; 128; 149; 158; 163; 383; 458, n. 1; komai: 120-21; nomophylakes: 144; 146; 157; 133, n. 2; 203; decrees: 143-46; 313; 366; 386; 387; Governed by laws: 146; agoranomoi: 150, n. 6; 157; eponymous priest: 154-55; 383; dikastai: 156, n. 5; stratego/: 144; 157; 203; One tamias: 157; board of magistrates: 150; 158; calendar: 158; 163-64; 203; grants: 158; 163; demes: 159; Platonic influence on the constitution: 160; status: 127; 160-65; 167-68; 205; 386; 441; territory: 162, n. 8; 200; Kassandreians abroad: 162, n. 2; annexed to Macedonia: 164-65; annexes Strepsa: 194; foundation: 197; 199-201; early history: 202-204; proxeny decree: 205: 367-68; City of  Pallene: 234-35; coins ΑΠΟΛΛΩΝΟΣ: 255; tax exemption: 440, n. 5; in the list of contributions from Argos: 475. I; IV. Kassandros, father of Andronikos, from Bragylai, theorodokos of Delphoi: 210. Kastania, modern village in Western Macedonia: 99; 100, n. 5; 101, n. 4. III… KENTPON ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΡΩΜΑΪΚΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΟΣ ΕΘΝΙΚΟΝ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ 22 M. M. B. HATZOPOULOS. MACEDONIAN INSTITUTIONS UNDER THE KINGS. I A HISTORICAL AND EPIGRAPHIC STUDY. ATHENS 1996…  Alexander III, the Great: creation of the Pentapolis: 71; at Mieza: 115; refounder of Kalindoia: 121; 198-99; eastern borders of Macedonia: 185; army: 191; 193, n. 6; 198; 209, n. 1; 243; 247, n. 8; 268-70; 443-52; 453, n. 9; 456;  Alketas, from Morrylos; honoured in a decree: 53; 56; 149; 211. Alk[—], from Kassandreia: 146. Kassandreia: 146; 367, n. 5. 385; ephebarchical law: 128; 182, n. 2; 209, n. 1; politarchs: 132-38; 151; 387; Dedication of the εμπορίου επιμελητού: 138, n. 3; 182, n. 5; 441-42; deeds of sale: 182; 374; 378; 382-83; 385; 388-91; incorporation of Argilos: 193; 389; cavalry unit: 181; 243-44; 247; Capital of the first men's: 254-55; capital of the Amyntas I, king of the Macedonians: offer of Chalkidike to Hippias: 174… KENTPON ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΡΩΜΑΪΚΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΟΣ
ΕΘΝΙΚΟΝ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ 22 M. M. B. HATZOPOULOS. MACEDONIAN INSTITUTIONS UNDER THE KINGS. I A HISTORICAL AND EPIGRAPHIC STUDY. ATHENS 1996…Antileon, father of [—], from Kassandreia: probably identical with the eponymous priest: 146. Antipatros, son of Paramonos, from Apollonia, treasurer: 191, n. 5. Philippoi: 188, n. 1; Pythios, at Aigeai and at Anthemous: 195, n. 6; sanctuary at Kassandreia: 255; coins with his name: 255. Apollodoros, tyrant of Kassandreia: 202-203;372, n. 3. Apollodoros, son of Apollodoros, from Athens:428-29. Apollonia, city of Pieris: destroyed by the Macedonians:183; 192. I; IV. Apollonia {Mygdonike and Chalkidiké), city of Macedonia: 235; 458, n. 5; contributes to the foundation of Thessalonike: 120-21; magistrates: 150; archontes: 156; 384; 386; two tamiai: 157; board of magistrates: 158; founded by the Chalkidians: 174; Conquest by Philip II: 190-91; cavalry unit: 191; 243-44; coinage: 231; 255. I; IV. archegeteion: in Kassandreia: 144; 155. Timokrates, from Antigoneia: 203, n. 8. archiereus: 411, n. 2… KENTPON ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΡΩΜΑΪΚΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΟΣ
ΕΘΝΙΚΟΝ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ 22 M. M. B. HATZOPOULOS. MACEDONIAN INSTITUTIONS UNDER THE KINGS. I A HISTORICAL AND EPIGRAPHIC STUDY. ATHENS 1996…Aristodemos, son of Artemon, from Kassandreia, buried in Demetrias: 162. Army Code: 299; 396; 406; 423-24; 453; 459.
Arnaia, modern village in Chalkidike: ancient site: 388. IV.
Artemon, father of Aristodemos and Sosikrateia, from Kassandreia: 162. Asklepios: eponymous priesthood at Antigoneia: 204; list of priests from Kalindoia: 261, n. 3; in the deeds of sale of Amphipolis: 378; Assera (Asseros), city in the Chalkidike: does not figure on the Delphic catalogue of the theorodokoi: 196, n. 6; city of Macedonia:235;237. Athenaion, month in Kassandreia and Demetrias:158; 163-64. 153; allies of Philip against Perdikkas II and the Chalkidians: 175; allies of Argaios against Philip II: 178-79; cleruchs at Poteidaia: 189; coinage: 250; decree for a citizen of Kyzikos… KENTPON ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΡΩΜΑΪΚΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΟΣ
ΕΘΝΙΚΟΝ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ 22 M. M. B. HATZOPOULOS. MACEDONIAN INSTITUTIONS UNDER THE KINGS. I A HISTORICAL AND EPIGRAPHIC STUDY. ATHENS 1996…Cassandreia: see Kassandreia. Cassander, king of the Macedonians: 129; 225; founder of Thessalonike: 120; 194; 201-
202; founder of Kassandreia: 121; 158; 164; 199-201; 255; grants: 155; 201; Archegetes of Kassandreia: 155; heroic cult: 160; Grants from Kassandreia: 163; 198; marriage with Thessalonike: 201; trial of Olympias: 273-76; accession: 277; 291; appointed administration of the kingdom:  Chairephanes, son of Aischylos, from Kassandreia: 440… A COMPANION TO ANCIENT MACEDONIA. Edited by Joseph Roisman and Ian Worthington. A John Wiley & Sons, Ltd., Publication This edition first published 2010. Αναφορές 24. Σελίδα 57 Υποσημείωση. 65 Cassandreia: A. Burnett, M. Amandry and P. Pau Ripollès (eds.), Roman Provincial Coinage 1, From the Death of Caesar to the Death of Vitellius (44 BC–AD 69)3 (London/Paris 2006), no. 1511. Pella: Burnett, Amandry and Pau Ripollès, Roman Provincial Coinage 1, nos. 1545–7. Philippi: Burnett, Amandry and Pau Ripollès, Roman Provincial Coinage 1, nos. 1646–9 (for example, with abbreviated legend A I C V P = Antoni iussu colonia victrix Philippensis and the legate’s name followed by C D for coloniam deduxit or colonia deducendae). On Hortalus, see S. Kremydi-Sicilianou, ‘Quintus Hortensius Hortalus in Macedonia (44–42 BC)’, Tekmeria 4 (1998–9), pp. 61–76, who assigns Hortalus to Caesar and dates accordingly to 44 BC…
Questia.com - Questia - Official Site‎. Διαφ.www.questia.com/‎ Full-text books, journals, articles at the Questia Online Library. 1000s of reliable sources • Easy to use online reader.– 2014 www.questia.com.
 POTIDAEA Its History and Remains. By JOHN A. ALEXANDER. PROFESSOR OF HISTORY GEORGIA STATE COLLEGE. UNIVERSITY OF GEORGIA PRESS ATHENS 1963.Publication information: Book title: Potidaea:Its History and Remains. Contributors: John A. Alexander - Author. Publisher: University of Georgia Press. Place of publication: Athens. Publication year: 1963.
A history of Macedonia. R. Malcolm. University of California press. 1990
Πολλές αναφορές, όπως Mende, Kallisthenes of Olynthos, kassandros, Kassnadreia…

THE FINAL PHASE AND THE FOUNDING OF CASSANDREIA The importance of the location of Potidaea...Page 95
...headland of  Pallene, 31 Cassander, founder of Cassandreia, 7, 18f., 90f. Cassandra, peninsula, 2; Gulf of, 4; name for  Pallene, 17; named after Cassandreia, 17 Cassandreia, archaeological importance of site, 13; founding...Page 138
... Θpᾴκης, while Cassandreia, built later (316 B.C.) on the same site...Page 17
...Hagios Mamas, 77 Mendaean, wine exported through  Potidaea Cassandreia, 18f.; revolt against Athens, 80 Mendaeans, 83; punished...Page 141
...  and that the same place was later called Cassandreia, but he calls the latter a city of Macedonia ...Page 96
..0029 erroneously gives ca. 301 B.C. for the founding of Cassandreia. 85.Diod., XIX, 52, 2; Paus., V, 23, 3. We may...Page 126
...in some respects, was played during subsequent periods by Cassandreia, at least until its destruction by the Huns during the reign...Page x
...FROM THE END OF THE PELOPONNESIAN WAR TO THE FOUNDING OF CASSANDREIA (404 316 B.C.) 82 RELATIONS WITH SPARTA...Page vi
...to date, and from our conclusions from literary sources about the greatness of the cities of  Potidaea and her successor Cassandreia which flourished on this site, it becomes evident that the soil still hides valuable remains. Further excavations, if...Page 13
...several archaeological objects. Most of these objects belong to the period after 316 B.C., when the site received the name Cassandreia from King Cassander of Macedonia. With the exception of a few finds which are in the Thessalonica Museum,25 these objects...Page 7
VII FROM THE END OF THE PELOPONNESIAN WAR TO THE FOUNDING OF CASSANDREIA 404 316 B.C. FOLLOWING the battle of Aegospotami, Lysander did not immediately attack Athens; instead, he conceived a plan...Page 82
...column of Delphi, 36 Suidas, 91 Sybota, battle of, 44, 64f., 67 symmachia, 57 symmachos, 84 synoecism, of  Potidaea Cassandreia, 95 Syracuse, treasury of, 27f., drachms of, 62 Tarentum, Hoard of, 50, 52f. Tegea, 73 Teleutias, arrival at...Page 145
...of Corinth (ca. 600 B.C.) to its capture by Philip II in 356 B.C., and even to the establishment of Cassandreia on the same site forty years later, nearly all the major events of the history of Greece are represented. In fact, it...Page ix
...site of Potidaea, wished to find a special kind of wine vessel since a great quantity of Mendaean wine was exported from Cassandreia, and Lysippus, the sculptor, in order to please the king, invented a special kind of earthenware vessel. Naturally...
Page 19
...attributes of Poseidon, takes the place of the star. The worship of Poseidon must have continued even after the founding of Cassandreia on the site of  Potidaea (316 B.C.). Professor Pelekides, during the excavations conducted on the site...Page 24
...the new town. Therefore,  Potidaea must have been inhabited, to some extent at least, down to 316 B.C. (when Cassandreia was founded). A similiar record is found in Libanius.61 After mentioning Anthemus as being given to the Olynthians...Page 91
...enslaved city and its outlying possessions to the Olynthians as a gift.59 Diodorus also mentions that when Cassander founded Cassandreia, he united with it as one city the cities of the peninsula, Potidaea, and many of the neighboring towns and that he settled...Page 90
...dominion of Philip and the Macedonians after the destruction of Olynthus, 91; resettled by Cassander, incorporated into Cassandreia, 90f.; bronze coins of, 92f., 124f.; commercial relations with Olynthus in 4th century B.C., 93; bronze coins...Page 144
...ment at, 119 Hestiodorus, Athenian general, 74 Hesychius, 22 Hippios, cult title of Poseidon, 24 Huns, destruction of Cassandreia by, 95, 126 hypekoous, 84 Ionian, ships, 38; allies, 38 Island, ships, 38 Isocrates, 85f. isthmus, of  Pallene...Page 140
...76, discusses a number of inscriptions from Hagios Mamas, some of which may have originally been connected with  Potidaea Cassandreia, and six from Nea  Potidaea belonging to the Cassandreian period of the site. For the latter see op. cit., pp. 64 68...Page 98
...the epoikoi of Aegina, but not those of Potidaea. CHAPTER VII FROM THE END OF THE PELOPONNESIAN WAR TO THE FOUNDING OF CASSANDREIA 1. Xen., Hell., II, ii, 2; Plut., Lys., 13. 2. Xen., Hell., II, ii, 5 7. 3.Ibid. 4. Xen., Hell...Page 121
...will help thee to find a means of accomplishing it. The reference to  Potidaea places the epigram before the founding of Cassandreia in 316 B.C. For Adaeus, a Macedonian poet of the time of Alexander the Great, cf. Anthologia Graeca, ed. Jacobs...Page 125
THE FORTUNES OF THE ROMAN CONVENTUS OF CHALCIDICE' Louisa D. Loukopoulou. The influx of Roman negotiatoresin Macedonia in the wake of the establishment of Roman rule is well attested2. Moreover, epigraphic documents testify to the formation of a conventus civium Romanorum in more than one city as early as the middle of the 1st c. B.C.: Beroia, Akanthos, Idomenai, Styberra, Edessa and Thessalonica. The presence of such communities is equally assumed for other cities —Herakleia in Lyncestis for one, and Stobi— on the basis of the evidence for numerous persons bearing the Roman tria nomina. The Roman element was soon invigorated by the settlement of veteran colonists and the foundation of several colonies on Macedonian soil: at Cassandreia and Dium in 43 or 42 B.C. by Brutus, in Philippi by Marc Anthony in 42 B.C., in Pella, before 30 B.C. (?), to be reinforced all too soon by Augustus himself…Anthemous and Mygdonia testifies to the early presence of Roman negotiatores in Chalcidice during the Und century B.C., well before the foundation of the Roman colony at Cassandreia. Their installation in what appears to be the back-waters of Chalcidice can only be associated with the exploitation of the resources of a region rich in agricultural products and, most importantly, in timber and minerals —indeed gold and silver— where it would…

ΟΔΥΣΣΕΑΣ Κ. ΓΚΙΛΗΣ.  Επιμέλεια συλλογής και αξιοποίησης. Αποσπάσματα από το βιβλίο:  ASPECTS OF GREEK HISTORY.  750–323 BC.  A Source-Based Approach. Second Edition. Terry Buckley. First edition published 1996 by Routledge. Taylor & Francis e-Library, 2010. Θεσσαλονίκη 2012. Σελ. 473. Αριστόβουλος Κασσάνδρειας, ιστορικός. His main sources were the near-contemporary accounts of two eyewitnesses of Alexander’s military successes: the Macedonian Ptolemy, Arrian’s principal source (A.A. 6.2.4), one of Alexander’s senior officers
and, after Alexander’s death, the ruler and first king of Egypt; and Aristobulus  of Cassandreia, a junior officer, possibly an engineer or architect. Ptolemy’s concentration on military matters gives Arrian’s account more credibility, but he does exaggerate his own role in military operations and his services to Alexander, while denigrating those of his personal enemies. Aristobulus  must also be handled with caution, as he is so flattering to Alexander and so protective of his reputation…


ΚΑΜΨΑ ΚΑΨΑ ΚΥΨΑ ΣΚΑΨΑ

Κύψα (Μεγάλη και Μικρή). Ίσως να σχετίζεται με την αρχαία Σκάψα… Αρχαία μικρή πόλη στη δυτική Ακτή της Χαλκιδικής. Από εκεί πέρασε ο στόλος του Ξέρξη κατά τη διάρκεια της εκστρατείας του προς την Ελλάδα. Ίσως ονομαζόταν και Καναστραία. Έχουν διασωθεί ασημένια νομίσματα του 480 π.Χ. Αναφέρεται επίσης και ως Κάψα ή Σκάψα. Λεξικό Πάπυρος. καναστραίον. καναστραῑον, τὸ (Α) [κάναστρον]· 1. (επιγρ.) αγγείο με μορφή κανίστρου· 2. (στον πληθ.) τά καναστραία· (κατά το λεξ. Σούδα) «κοῑλά τινα ἀγγεῑα».


ΚΙΣΣΟΣ

Αρχαία πόλη της Χαλκιδικής στην Ανθεμούντα, στους πρόποδες του ομώνυμου βουνού. Κατά την παράδοση, ιδρύθηκε από τον μυθικό βασιλιά της Θράκης Κισσέα, πατέρα της Εκάβης. Καταστράφηκε το 315 π.Χ. από τον Κάσσανδρο για να οικιστεί η Θεσσαλονίκη, η οποία ονομάστηκε έτσι από το όνομα της συζύγου του… Κίσσος: Πανάρχαια Θρακική πόλη, πλησίον της Χαλάστρας και της Αινείας, πατρίδα του ήρωα του Τρωικού πολέμου Ιφαδάμαντα τον οποίο ( κατά τον Όμηρο) ο πάππος του Κισσεύς ανέθρεψε στη Θράκη. Το 315 π.Χ. καταστράφηκε από τον Κάσσανδρο και οι κάτοικοι μεταφέρθηκαν στη Θεσσαλονίκη που είχε κτισθεί στην επίσης καταστραφείσα πόλη των Θρακών «Θέρμαι» … KENTPON ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΡΩΜΑΪΚΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΟΣ
ΕΘΝΙΚΟΝ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ 22 M. M. B. HATZOPOULOS. MACEDONIAN INSTITUTIONS UNDER THE KINGS. I A HISTORICAL AND EPIGRAPHIC STUDY. ATHENS 1996… Strabo reports that in order to found Thessalonike, Cassander
brought together 26 πολίσματα of Krousis and of the head of the
Thermale Gulf; he goes on to mention six of them: Apollonia, Chalastra,
Therma, Gareskos, Aineia and Kissos. This passage poses some
of the most acute problems of Macedonian topography and historical
geography, that cannot be discussed here; for Apollonia, Aineia and
Gareskos continue to appear as independent cities long after the
synoecism.3 Chalastra, too, makes a doubtful appearance in an inscription
from Thessalonike,4 while the relationship between the latter
city and Therma remains highly controvers… KENTPON ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΡΩΜΑΪΚΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΟΣ ΕΘΝΙΚΟΝ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ 22 M. M. B. HATZOPOULOS. MACEDONIAN INSTITUTIONS UNDER THE KINGS. I A HISTORICAL AND EPIGRAPHIC STUDY. ATHENS.1996. Kissos, city of Macedonia: ethnikon Kisseitai: 120; 202. I; IV. Klearchos, son of Amyntas, from Antigoneia:203, n. 8… A COMPANION TO ANCIENT MACEDONIA. Edited by Joseph Roisman and Ian Worthington. A John Wiley & Sons, Ltd., Publication This edition first published 2010. Σελίδα 76. Mygdonia is south of Crestonia extending from the Axios river to the pass of Redina at the eastern edge of the Chalcidice peninsula. Two large lakes – Koroneia and Bolbe – water the extensive plains surrounding them while the foothills rise to ranges in the south – for example, Mount Cissus at 1,201 m in height – and provide good pastures and access to timber. In the lower lying forests today oak, ash and pine trees prevail; the higher forests contain denser growth of wild pine and fir trees. Obeying the constraints of nature that ‘has placed strictest limits on possible lines of route’,33 the main motorway from Thessaloniki eastward still follows the ancient route passing through the lake region of Mygdonia…



ΚΛΙΤΑΣ ΚΛΙΤΑΙ

KENTPON ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΡΩΜΑΪΚΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΟΣ
ΕΘΝΙΚΟΝ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ 22 M. M. B. HATZOPOULOS. MACEDONIAN INSTITUTIONS UNDER THE KINGS. I A HISTORICAL AND EPIGRAPHIC STUDY. ATHENS 1996.The origin and nature of the "villages" of Kassandreia is closely similar to those of Thessalonike. Cassander assigned to his new foundation the whole of the  Pallene peninsula and a large section of southwestern Chalkidike north of the isthmus of Poteidaia, with the territories of Poteidaia, Olynthos, Sermylia, Strepsa, Sinos, Spartolos and probably the other, minor southern Bottic cities. These, as far as they survived physical destruction, were reduced to the status of komai.5 The fact is explicitly attested for Mende and provides the best explanation of the mention εν Όλύνθω on an inscription from Roman times found not far from the ruins of Olynthos.6 The case of Aphytis on  Pallene, which struck coins in the second century,7 poses as many problems as that of Apollonia and Aineia for Thessalonike. Klitai, too, was perhaps a kome of Kassandreia.8 Kassandreia's citizen body was also divided into phylai and demoi, of which we know the name of two: the Hippolyteis and the Hippotadeis… KENTPON ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΡΩΜΑΪΚΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΟΣ ΕΘΝΙΚΟΝ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ 22 M. M. B. HATZOPOULOS. MACEDONIAN INSTITUTIONS UNDER THE KINGS. I A HISTORICAL AND EPIGRAPHIC STUDY. ATHENS 1996…Chaitai: see Klitai. Chalastra, city of Macedonia in the New Lands: 233; 464; 465; pre-Greek settlement: 107- 108; 171, n. 1; 172-73; 466; probably located at modern Sindos: 107; 173; Ionian influence: 107, n. 2-3; 173; contributes to the foundation of Thessalonike: 120; 202. I;IV.



ΓΚΙΛΗΣ ΟΔΥΣΣΕΑΣ. Εργασίες. Μελέτες. Κατάλογος έργων ...https://www.scribd.com.7 Απρ 2013 - Αποσπάσματα Για Χαλκιδική, Ποτίδαια. CHALCIDICE, POTIDAEA…ΣΙΘΩΝ ΣΚΙΘΑΙ ΚΛΙΤΑΣ ΣΙΠΤΗ ΜΙΑΚΩΡΟΣ ΜΙΛΚΩΡΟΣ ΟΠΙΚΙΑ ΟΛΥΝΘΟΣ ... KENTPON ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΡΩΜΑΪΚΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΟΣ ΕΘΝΙΚΟΝ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ 22 M. M. B. HATZOPOULOS. MACEDONIAN INSTITUTIONS UNDER THE KINGS. I A HISTORICAL AND EPIGRAPHIC STUDY. ATHENS 1996… Klitai: city of Krestonia in the New Lands: onomastic material: 210; city of Paraxia: 235; 236, n. 2; ascribed by Papazoglou to Amphaxitis: 237, n. 1. I; IV. Klitai, kome of Kassandreia: 121. kome: Tragilos in Roman times: 62, n. 1; Of the Pentapolis: 66-67; 71; generally in Macedonia: 66; 69-70; in Upper Macedonia: 77-104; Alkomena: 85-87; 415; in Lynkos: 88; Alebeoi in Elimeia: 105, n. 3; in the territory of Pella: 111-12; komai of Edessa: 112-13; of Mieza: 116; of Beroia: 117-18; 122, n. 5; in Pieria: 119; of Dion: 119; Of Thessalonike: 120-21; 202; of Kassandreia: 120-21; 200; of Philippoi: 122; ethnika: 111, n. 4; 457.


ΚΡΙΤΣΑΝΑ ΚΡΙΤΣΙΑΝΑ Κροτζιανά κοντά στην Επανωμή, Καλλικράτεια.

THE CAMBRIDGE ANCIENT HISTORY THIRD EDITION VOLUME I PART 2 EARLY HISTORY OF THE MIDDLE EAST EDITED BY I. E. S. EDWARDS F.B.A. Formerly Keeper of Egyptian Antiquities, The British Museum THE LATE C. J. GADD F.B.A. Professor Emeritus of Ancient Semitic Languages and Civilisations, School of Oriental and African Studies, University of London. N. G. L. HAMMOND F.B.A. Professor Emeritus of Greek, University of Bristol. CAMBRIDGE. UNIVERSITY PRESS. Cambridge Histories Online  Cambridge University Press, 2008. These show more than a score of sites around Thessalonica and northward in the valley of the Axius and the basin of LankaMn.6. 8 §11, 1. C 774 GREECE IN THE EARLY BRONZE AGE. a concentration in CHALCIDICE, and a scattering westward in the valleys of the Tserna and Haliacmon rivers. The long coastal strip eastward from Mount Pangaeum to the Hebrus awaits exploration; remains assignable to the Early Bronze Age are known at Dikili Tash near Philippi,1 and one cannot doubt that the whole region was inhabited in this period…At Kritsana, the site of a small settlement in CHALCIDICE, six building levels were distinguished in the test pits.2 All are assigned by Heurtley to the Early Bronze Age, though Neolithic sherds are plentiful in the first strata. Whether there was truly a chronological overlapping of the cultures, here or at other places in Macedonia where mixtures of this sort have been noted, is not yet ascertained. Pottery reminiscent of late Troy I is found in the early strata at Kritsana. This probably indicates some contact with the Troad, and the presence of similar wares and shapes (for example incurving bowls and horizontal lugs with flaring ends) in E.H. I contexts at Eutresis in Boeotia suggests a further extension of the same influences. 3 The earliest stratum at Kritsana produced a copper pin and one piece of Melian obsidian. From succeeding deposits came jugs with high spouts, cups and tankards, and handles belonging apparently to askoid vessels. These may well represent the stage of ceramic development that is seen in the middle phases of the Early Bronze Age in Greece (E.H. II) and western Asia Minor…Πρώιμη Εποχή του Χαλκού (3.500-2.200 π.Χ.)… La Chalcidique vue par Charles Avezou (avril-mai 1914 ... www.persee.fr/.../bch_0007-4217_1979_. από M Sève - ‎1979. ... la forme ancienne dans les actes est Κροτζιανά, et la prononciation moderne Κριτσιανά. 1979] .... (76) Le village a pris en 1926 le nom de Nea Kallikrateia … Πρώιμη Εποχή του Χαλκού (3.500-2.200 π.Χ.) Οικισμοί της φάσης αυτής εντοπίσθηκαν σ’ όλη της Μακεδονία: Σέρβια, Αρμενοχώρι, Μάνδαλο κ.α. στη Δυτικά Μακεδονία Καστανός, Άγιος Μάμας Χαλκιδικής, Καλίνδρια, Κριτσανά, Σέδες, Περιβολάκι, Τούμπα Θεσσαλονίκης, Βαρδαρόφτσα κ.α., στην Κεντρική Ντικιλί Τας, Γαληψός, Σκάλα Σωτήρος Θάσου, Παράδεισος, Σιταγροί κ.α. στην Ανατολικά. Σε πολύ λίγες από τις θέσεις αυτές έγιναν εκτεταμένες και συστηματικές ανασκαφές. Τα λίγα οικιστικά λείψανα της περιόδου αυτής δείχνουν ότι επικρατεί και πάλι ο τύπος του πασσαλόπηκτου σπιτιού. Στο Μάνδαλο οι επιχώσεις της Πρώιμης Εποχής του Χαλκού (2.900-2.200 π.Χ.) έφεραν στο φως λιγοστά λείψανα πασσαλόπηκτων οικημάτων, στα οποία δεν μπορεί κανείς με σιγουριά να αποδώσει ευθύγραμμες ή αψιδωτές κατόψεις. Στον Καστανά (τούμπα δίπλα στον Αξιό ποταμό, περίπου 40 χλμ. ΒΔ της Θεσσαλονίκης) η περιορισμένη έκταση του ανασκαμμένου χώρου επέτρεψε την αποκάλυψη μέρους μόνο των χτισμάτων, τα οποία είχαν τοίχους φτιαγμένους από πηλό και ενισχυμένους με πασσάλους που τοποθετούσαν σε βαθιές οπές ή επιμήκη ορύγματα κατασκευασμένα εκ των προτέρων.βλέπε περισσότερα στο ΚΡΟΣΣΑΙΑ ΚΡΟΣΣΑΙΗ  Κρούσιδα  Κρουσσαία.


ΚΡΟΣΣΑΙΑ ΚΡΟΣΣΑΙΗ  Κρούσιδα  Κρουσσαία

  Ηρόδοτος 5ος π. Χ. αιώνας. Ιστορία. 7.123.8 …δὲ καὶ ταύτην τὴν χώρην ἔπλεε ἐς τὸ προειρημένον, παρα λαμβάνων στρατιὴν καὶ ἐκ τῶν προσεχέων πολίων τῇ Παλλήνῃ, ὁμουρεουσέων δὲ τῷ Θερμαίῳ κόλπῳ, τῇσι οὐνό ματά ἐστι τάδε, Λίπαξος, Κώμβρεια, Λισαί, Γίγωνος, Κάμψα, Σμίλα, Αἴνεια• ἡ δὲ τουτέων χώρη Κροσσαίη ἔτι καὶ ἐς τόδε καλέεται. Ἀπὸ δὲ Αἰνείης, ἐς τὴν ἐτελεύτων καταλέγων τὰς πόλις, ἀπὸ ταύτης ἤδη ἐς αὐτόν τε τὸν Θερμαῖον κόλπον ἐγίνετο τῷ ναυτικῷ στρατῷ <ὁ> πλόος καὶ γῆν τὴν Μυγδονίην, πλέων δὲ ἀπίκετο ἔς τε τὴν προειρημένην Θέρμην καὶ Σίνδον τε πόλιν καὶ Χαλέστρην ἐπὶ τὸν Ἄξιον ποταμόν, ὃς οὐρίζει χώρην τὴν Μυγδονίην τε καὶ Βοττιαιίδα, τῆς ἔχουσι τὸ παρὰ θάλασσαν, στεινὸν 7.124  χωρίον, πόλιες Ἴχναι τε καὶ Πέλλα. Ὁ μὲν δὴ ναυτικὸς στρατὸς αὐτοῦ περὶ Ἄξιον ποταμὸν καὶ πόλιν Θέρμην καὶ τὰς μεταξὺ πόλις τούτων περιμένων βασιλέα ἐστρατοπε δεύετο… Από τη Βικιπαίδεια. Κρούσιδα ή Κρουσσαία, η μεσόγεια περιοχή από την Ποτίδαια στο Θερμαϊκό Κόλπο μέχρι την χερσόνησο της Επανομής… Agelioforos 2009 - 2014. ΡΕΠΟΡΤΑΖ ΝΤΟΝΙΑ ΚΑΝΙΤΣΑΚΗ.   Ο Στράβωνας.  «Κρουσίς ή Κροσσαίη» (στον Ηρόδοτο, βιβλίο 7ο) είναι η περιοχή της δυτικής Χαλκιδικής, ενώ τα «πολίσματα περί τον Θερμαίο κόλπο» είναι στη Μυγδονία, μεταξύ Αίνειας και Χαλάστρας. Το κείμενο του Ηροδότου: [Ο Ξέρξης] Παραλαμβάνων στρατιήν και εκ των προσεχέων πολίων τη Παλλήνη, ομουρεουσέων δε τω Θερμαίω κόλπω, τήσι ουνόματα εστί τάδε, Λίπαξος Κώμβρεια Αίσα Γίγωνος Κάμψα Σμίλα Αίνεια• η δε τουτέων χώρη Κροσσαίη έτι και ες τόδε καλέεται. από δε Αινείης, ες την ετελεύτων καταλέγων τας πόλις, από ταύτης ήδη ες αυτόν τε τον Θερμαίον κόλπον εγίνετο τω ναυτικώ στρατώ ο πλόος και γην την Μυγδονίην, πλέων δε απίκετο ες τε την προειρημένην Θέρμην και Σίνδον τε πόλιν και Χαλέστρην επί τον Αξιον ποταμόν, ος ουρίζει χώρην την Μυγδονίην τε και Βοττιαιίδα».Οπως επισημαίνει ο ιστορικός και συγγραφέας Πάνος Θεοδωρίδης, «οι πόλεις που αναφέρει ο Στράβωνας είναι Απολλωνία, Χαλάστρα, Θέρμα, Γαρησκός, Αίνεια, Κισσός. Η Κρουσίδα κατά Ηρόδοτο είχε πόλεις την Λίπαξο, την Κώμβρεια, την Αίσα, την Γίγωνο, την Κάμψα, την Σμίλα και την Αίνεια. Αρα, στις 6 του Στράβωνα, μνημονεύονται άλλες 5 (και η Αίνεια). Στα 11 πολίσματα, πρέπει να προσθέσουμε την Σίνδο, αφού η Χαλάστρα και η Θέρμη αναφέρονται πάλι. Αρα από τις δύο πηγές έχουμε 12 πολίσματα από τα 26. Ωστόσο μαρτυρουνται και άλλες κώμες και πολίσματα από άλλες πηγές στις περιοχές γύρω από τον Θερμαϊκό και στην μεσόγεια Κρουσίδα που ανεβάζουν τους οικισμούς στον αριθμό που μνημονεύει ο Στράβωνας»… Brill’s Companion to Ancient Macedon. Studies in the Archaeology and History of Macedon, 650 bc–300 ad Edited by Robin J. Lane Fox LEIDEN BOSTON. 2011.. Crousis16 is located south of Anthemous. Its inhabitants had come from  Pallene. Their most important city was Aineia, located on the coast, at Cape Megalo Embolo, whose coin types claim an early connection with Aeneas escaping with his father from Troy. Some trial trenches in the area of the city brought to light parts of houses dating to the early fourth century bc.A few Archaic and Classical graves of the cemeteries of the city have also been investigated. The fijinds were primarily characteristic bronze “Macedonian” jewellery, imported and local pottery, fijigurines and iron weapons. The other cities of Crousis, Haisa, Gigonos, Kampsa or Skapsaeoi, Kithas or Skithai, Smila, Tinde, Kombreia and Lipaxos, recorded by Greek texts, have not been securely located.18 However, one disputed city, the colony of Eretria, Dikaia, has fijinally been located at N. Kallikrateia. Excavations yielded approximately 100 burials in the eastern part of the village, dating from the Iron Age to late antiquity and brought to light parts of the city 142 b. Tsigarida with buildings dating from the middle of the fijifth century to the middle of the fourth century, when they were destroyed.20 The discovery of coins of Dikaia has led scholars to locate Dikaia in this area.21 Bottike22 was a large area, extending into the hinterland and probably the western coast from N. Kallikrateia to N. Moudania. Several important cities existed in Bottike, especially Olynthus and Spartolos.
Inventory; Tiverios, Greek Colonisation. Furthermore, from time to time scholars have tried to locate these cities at the archaeological sites of the area: Tiverios, Greek Colonisation, p. 33 locates Haisa at N. Kallikrateia; Zahrnt, Olynth, p. 179 locates Gigonos at Epanomi, where four late Archaic—early Classical graves have been investigated, (M. Tsimbidou-
Avloniti, “Τάφοι κλασικών χρόνων στην Επανωμή,” AErgMak 3 (1989), 319–30) while Tiverios, Greek Colonisation, p. 33 locates the city at Misotoumba of Mesimeri. Kampsa or Skapsaeoi is located at the toumba of Kritsana, south of Epanomi; Zahrnt, Olynth, pp. 231–3; P. Flensted-Jensen, “Some Problems in Polis Identifijication in the Chalcidic Peninsula,” in T. H. Nielsen, ed., Yet More Studies in the Ancient Greek Polis, (Historia Einzelschriften) 117 (Stuttgart, 1997), pp. 117–28; Psoma, Olynthe, pp. 212 fff.; Hansen and Nielsen, Inventory, p. 829. Zahrnt suggested that Kithas or Skithai was located in Bottike, which extended to the sea between Crousis and Potidaia; Zahrnt, Olynth, p. 233; Hansen and Nielsen, Inventory, p. 843; Flensted-Jensen, “Some Problems.” Zahrnt, Olynth, p. 236 also located Smila at Epanomi. Tiverios, Greek Colonisation suggested that Tinde was the city Kithas or SKithas located in the area of the modern village of Mesimeri. Kombreia is probably located in the area of Nea Plagia; Tiverios, Greek Colonisation, p. 33, and Lipaxos in the area of Nea Moudania… KENTPON ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΡΩΜΑΪΚΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΟΣ ΕΘΝΙΚΟΝ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ 22 M. M. B. HATZOPOULOS. MACEDONIAN INSTITUTIONS UNDER THE KINGS. I A HISTORICAL AND EPIGRAPHIC STUDY. ATHENS 1996. The komai of the new cities of Thessalonike and Kassandreia, for which there is positive evidence, and undoubtedly also those of other cities such as Antigoneia and Stratonikeia, which were similarly founded, were of a very different kind from those of the Macedonian heartland; for most of them had enjoyed city status before the synoecism which reduced them to an inferior condition. Strabo reports that in order to found Thessalonike, Cassander brought together 26 πολίσματα of Krousis and of the head of the Thermale Gulf; he goes on to mention six of them: Apollonia, Chalastra, Therma, Gareskos, Aineia and Kissos. This passage poses some of the most acute problems of Macedonian topography and historical geography, that cannot be discussed here; for Apollonia, Aineia and Gareskos continue to appear as independent cities long after the synoecism. Chalastra, too, makes a doubtful appearance in an inscription from Thessalonike, while the relationship between the latter city and Therma remains highly controversial. A kome of Thessalonike which seems to have passed until recently unnoticed is Perdylos. We know it from the mention of vineyards έν τη Περδυλίσι in a Thessalonikan inscription and from the use of the ethnikon
Perdylios and Perdylia on funerary inscriptions from Chalkidike.
Another inscription, discovered some seventy years ago but only very
recently published, has revealed to us the names of some eight small
cities of Mygdonia (or of their ethnikâ) -Rhamioi, Paraipioi, Osbaioi,
Prassilos, Gedrolos (?), Kisseitai, Eugeis (?), Kallipolitai-, most of
which were eventually included in the new royal foundation.8 Altos
is known as a kome both from an inscription and from literary… KENTPON ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΡΩΜΑΪΚΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΟΣ
ΕΘΝΙΚΟΝ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ 22 M. M. B. HATZOPOULOS. MACEDONIAN INSTITUTIONS UNDER THE KINGS. I A HISTORICAL AND EPIGRAPHIC STUDY. ATHENS 1996… Krousis, region of the Chalkidike peninsula:120; 203; 236… A COMPANION TO THE CLASSICAL GREEK WORLD. Edited by Konrad H. Kinzl. 2006 by Blackwell Publishing Ltd. Brill’s Companion to Ancient Macedon. Studies in the Archaeology and History of Macedon, 650 bc–300 ad Edited by Robin J. Lane Fox. LEIDEN BOSTON 2011. 84 αναφορές για Χαλκιδική. CHALCIDICE. CHAPTER 7 CHALCIDICE. CHALCIDICE consists of various areas: Anthemous in the north (with close relations to Macedonia), Krousis or Κρουσίς γη, (the western coast of CHALCIDICE), Bottike (Thuc. 1,65,2) the region inhabited by the Bottiaians, after they were expelled from their original land by the Macedonians in the eighth to seventh centuries bc, CHALCIDICE, the area inhabited by the Chalcidians and, fijinally, the three prongs of the peninsula,  Pallene, Sithonia, and Akte… A COMPANION TO THE CLASSICAL GREEK WORLD. Edited by
Konrad H. Kinzl. 2006 by Blackwell Publishing Ltd. Brill’s Companion to Ancient Macedon. Studies in the Archaeology and History of Macedon, 650 bc–300 ad Edited by Robin J. Lane Fox. LEIDEN BOSTON 2011. CHALCIDICE. CHALCIDICE consists of various areas: Anthemous in the north (with close relations to Macedonia), Krousis or Κρουσίς γη, (the western coast of CHALCIDICE), Bottike (Thuc. 1,65,2) the region inhabited by the Bottiaians, after they were expelled from their original land by the Macedonians in the eighth to seventh centuries bc, CHALCIDICE, the area inhabited by the Chalcidians and, fijinally, the three prongs of the peninsula,  Pallene, Sithonia, and Akte… A COMPANION TO THE CLASSICAL GREEK WORLD. Edited by
Konrad H. Kinzl. 2006 by Blackwell Publishing Ltd. Brill’s Companion to Ancient Macedon. Studies in the Archaeology and History of Macedon, 650 bc–300 ad Edited by Robin J. Lane Fox. LEIDEN BOSTON 2011. CHALCIDICE. Crousis is located south of Anthemous. Its inhabitants had come from  Pallene. Their most important city was Aineia, located on the coast, at Cape Megalo Embolo, whose coin types claim an early connection with Aeneas escaping with his father from Troy. Some trial trenches in the area of the city brought to light parts of houses dating to the early fourth century bc.A few Archaic and Classical graves of the cemeteries of the city have also been investigated. The finds were primarily characteristic bronze “Macedonian” jewellery, imported and local pottery, fijigurines and iron weapons. The other cities of Crousis, Haisa, Gigonos, Kampsa or Skapsaeoi, Kithas or Skithai, Smila, Tinde, Kombreia and Lipaxos, recorded by Greek texts, have not been securely located. However, one disputed city, the colony of Eretria, Dikaia, has fijinally been located at N. Kallikrateia. Excavations yielded approximately 100 burials in the eastern part of the village, dating from the Iron Age to late antiquity and brought… Questia.com - Questia - Official Site‎. Διαφ.www.questia.com/‎ Full-text books, journals, articles at the Questia Online Library. 1000s of reliable sources • Easy to use online reader.– 2014 www.questia.com.
HIPPEIS The Cavalry of Ancient Greece. Leslie J. Worley WESTVIEW PRESS Boulder • San Francisco • Oxford.
Publication information: Book title: Hippeis:The Cavalry of Ancient Greece. Contributors: Leslie J. Worley - Author. Publisher: Westview Press. Place of publication: Boulder, CO. Publication year: 1994.
...Crete, 2, 11, 165, 183(n10) cavalry during Mycenaean period, 169 Dark Age archaeological evidence, 13 15 Crousis, 90, 92 Crouwell, J. H., 4, 14 Cumae, 15, 19 20, 182(n51) Cunaxa, Battle of, 123 124, 135, 208U...Page 233
...and light armed soldiers, covering the retreat of their hoplites, and the Athenian cavalry and the light armed troops from Crousis, pursuing the withdrawing foe, the tide of battle turned in favor of the defenders of Spartolus. The pursuing cavalrymen...Page 92
...force marched north, skirting Olynthus to the city of Spartulos. En route, the Athenians were joined by a few peltasts from Crousis. The Athenians believed Spartulos would be betrayed to them, but this was a vain hope for the city was garrisoned by Olynthian...Page 90


ΚΟΥΦΟΣ ΚΩΦΟΣ

Παράλιος οικισμός (υψόμ. 10 μ., 2 κάτ.) του νομού Χαλκιδικής. Βρίσκεται στη νοτιοδυτική Ακτή της χερσονήσου της Σιθωνίας. Υπάγεται διοικητικά στον δήμο Τορώνης. Έχει χαρακτηριστεί παραδοσιακός οικισμός… Στο νότιο τμήμα της χερσονήσου της Σιθωνίας, του μεσαίου "ποδιού" της Χαλκιδικής με τις χρυσαφένιες αμμουδιές και τους πευκόφυτους ορεινούς όγκους, βρίσκεται ένα μεγάλο και ασφαλές φυσικό λιμάνι, το Πόρτο Κουφό, σε περιοχή με επιβλητικό φυσικό ανάγλυφο. Πολυάριθμα αλιευτικά, ιστιοπλοϊκά και ταχύπλοα σκάφη δένουν στο Πόρτο Κουφό, που είναι γνωστό για τις ψαροταβέρνες του. Σύμφωνα με την παράδοση, η ονομασία του λιμανιού οφείλεται στο γεγονός ότι όποιος αγκυροβολεί στα βαθιά νερά του δεν έχει ακουστική επαφή με το ανοιχτό πέλαγος. Κατά την αρχαιότητα ο Κωφός λιμήν, όπως ονομαζόταν τότε, ήταν το δευτερεύον λιμάνι της Τορώνης, τειχισμένης πόλης που, σύμφωνα με την επικρατέστερη εκδοχή, ιδρύθηκε από χαλκιδείς αποίκους τον 8ο-7ο αιώνα π.Χ. Κατά τους Βυζαντινούς Χρόνους το λιμάνι υπήρξε ορμητήριο πειρατών, ενώ κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου αποτέλεσε βάση υποβρυχίων των Συμμάχων.

ΚΟΥΚΟΣ

Από τη Βικιπαίδεια,..Κούκος, Σιθωνία. Κούκος Προιστορικός Οικισμός. Προϊστορικός οικισμός στη θέση «Κούκος». Δυτικά της Συκιάς βρίσκεται το ύψωμα «Κούκος». Είναι ένας απότομος, βραχώδης και ψηλός λόφος, ο οποίος δεσπόζει στη Συκιά και στην περιοχή της. Το πλάτωμα της κορυφής περιβάλλεται από κάστρο, όπου υπήρχε ένας σημαντικός προϊστορικός οικισμός. Οι ανασκαφές από τους αρχαιολόγους έδειξαν ότι η περιοχή κατοικείται από τον 11ο αιώνα π.Χ.  και η κατοίκηση οφείλεται πιθανότατα στις πλούσιες πηγές χαλκού που άρχισαν να τις εκμεταλλεύονται από τη μέση εποχή του χαλκού… A COMPANION TO THE CLASSICAL GREEK WORLD. Edited by Konrad H. Kinzl. 2006 by Blackwell Publishing Ltd. Brill’s Companion to Ancient Macedon. Studies in the Archaeology and History of Macedon, 650 bc–300 ad Edited by Robin J. Lane Fox. LEIDEN BOSTON 2011. 84 αναφορές για Χαλκιδική. Chalcidiece. CHAPTER 7 CHALCIDICE. B. Tsigarida. The fijirst inhabitants of the CHALCIDICE were called “Thracians” by the Greeks in the south. Hekataios called it _ _ν Θρ_κ χερρόνησος (the peninsula in Thrace). Thucydides used the name CHALCIDICE to denote the southwestern part of the main peninsula, the land of the Chalcidians (Thuc. 1.65.2), but the name CHALCIDICE was used for the whole peninsula only from the second century ad onwards. CHALCIDICE contained a few settlements in the Neolilthic period, but this number increased dramatically in the Bronze Age and for the fijirst time many of them were located by the sea, obviously for reasons of trade. Some of these Bronze Age settlements continued into the Early Iron Age, while a few new settlements were founded nearby. However, only a few remains, habitation or cemeteries, of the Early Iron Age have been excavated, primarily at the sanctuary of Poseidon at Poseidi of  Pallene, the sites of Mende on  Pallene and Torone on Sithonia, and the cemetery at Koukos of Sykia on Sithonia. These excavations are relevant to the long modern debate about the origin of the early settlers.



ΚΩΜΒΡΕΙΑ

Πόλη της Χαλκιδικής, στην Κροσσαία ή Κρουσίδι. Βρισκόταν στην περιοχή του Θερμαϊκού, αλλά δεν είναι γνωστή η ακριβής της θέση. Το 480 π.Χ., όταν ο Ξέρξης εισέβαλε στην Ελλάδα, είχε στρατολογήσει άνδρες απ' αυτήν την πόλη… Κ. Κουρτίδου. Ιστορία της Θράκης 1932. ΚΩΜΒΡΕΙΑ, Θρακική πόλις425. ΚΡΩΒΥΛΗ, Θρακική πολίχνη. ΞΑΝΘΕΙΑ Κικονική Θρακική πόλις, ίσως παραλία.



ΛΗΚΥΘΟΣ

ΛΗΚΥΘΟΣ (Αρχαία πόλη)  κοντά στην περιοχή ΠΟΥΝΤΑ (Νησάκι). ΠΟΥΝΤΑ (Νησάκι )   Δυτικά Νοτιοδυτικά του τόπου ΣΥΚΙΑ . Κωμόπολη, Εδρα δήμου)> 1999-2013 International Publications Ltd… ΛΗΚΥΘΟΣ (TOR), Αρχαία πόλη, ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ. Είστε εδώ ΕΛΛΑΔΑ ... Λήκυθος, ατενίζοντας τη θάλασσα από τον αρχαιολογικό χώρο της Ληκύθου. Λήκυθος, ερείπια ... Περιφερειακή Ενότητα Χαλκιδικής - Πολύγυρος  Τορώνη. Η Τορώνη, στο ΝΔ. άκρο της χερσονήσου Σιθωνίας της Χαλκιδικής, ιδρύθηκε από τους Χαλκιδείς της Εύβοιας κατά τη διάρκεια του 8ου-7ου αιώνα π.Χ. Το 480 π.Χ., η πόλη βοήθησε τους Πέρσες κατά την εκστρατεία του Ξέρξη εναντίον της Ελλάδας και λίγα χρόνια αργότερα αποτέλεσε μέλος της Α' Αθηναϊκής συμμαχίας. Στη διάρκεια των γεγονότων του πελοποννησιακού πολέμου, σύμφωνα με το Θουκυδίδη (Θουκ. IV 110-116 και V 2-3), έγινε πεδίο συγκρούσεων μεταξύ Αθηναίων και Σπαρτιατών. Στην περιοχή ανασκαφικές έρευνες πραγματοποιήθηκαν από το 1975 και εξής από την Αρχαιολογική Εταιρεία σε συνεργασία με το Αυστραλιανό Ινστιτούτο υπό τη διεύθυνση του καθηγητή Αλ. Καμπίτογλου. Το λιμάνι της Τορώνης τοποθετείται ανατολικά της Ληκύθου, του μικρού ακρωτηρίου που υψώνεται σήμερα 13 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας, στα Βόρεια της αρχαίας πόλης, εκεί όπου η παρουσία ενός μυχού, αλλά και τα ενάλια αρχιτεκτονικά κατάλοιπα κάνουν πιθανή τη θέση του. Η Λήκυθος, που κατοικήθηκε με μικρές διακοπές από την πρώιμη εποχή του Χαλκού έως και τον 17ο αιώνα μ.Χ., αποτελεί ένα σημαντικό τμήμα της ιστορίας της πόλης, με την οποία συνδέεται με ένα στενό ισθμό που στην αρχαιότητα, όπως απέδειξε η πρόσφατη υποβρύχια έρευνα, υπήρξε ευρύτερος. Κατά τη διάρκεια των τριών περιόδων υποθαλάσσιων ερευνών στην Τορώνη, οι οποίες είχαν προκαταρκτικό χαρακτήρα, έγινε φανερό ότι, η σημερινή θαλάσσια περιοχή στα ΒΑ του ισθμού, στην αρχαιότητα αποτελούσε τμήμα του πολεοδομικού ιστού της πόλης, με μικρή όμως υψομετρική διαφορά, σε σχέση με την περιοχή του σημερινού λαιμού της Ληκύθου. Μέσα στη θάλασσα, σε απόσταση 35μ. περίπου από τη σύγχρονη ακτογραμμή και σχεδόν παράλληλα με αυτήν εντοπίζεται κρηπίδωμα μήκους 60μ. και πλάτους σχεδόν 2 μ., το οποίο στα δύο μέτωπά του διατηρεί σε διάφορα σημεία μεγάλους γωνιόλιθους γρανίτη…A History of Greece: From the Time of Solon to 403 B.C Contributors: George GroteJ. M. MitchellM. O. B. Caspari Publisher: Routledge, 2001

1. ...he did not think the worse of those who had gone over to Lekythus, for their liking towards Athens he wished them to come back...Page 618
2. ...captures Amphipolis 611 13, 616 17 ; attack on Torone 617 18 ; as master of the crossing of the Strymon 617 ; attack on Lekythus 618 ; and revolt of Skione and Mende 622 5 ; march into Macedonia 625 30 ; attacked by Illyrians 626 7, 628 ; haranguing speech...Page 961
3. ...parts where it had been so neglected as to crumble down. They occupied as a sort of distinct citadel the outlying cape called Lekythus, joining by a narrow isthmus the hill on which the city stood. A small party in Torone, without privity or even suspicion...Page 617
4. ...Lampsakus 68, 69, 922 Lasus 63 Laurium, silver mines at 43, 223, 224 (20n), 555 Leaena 67 Lechaeum 529, 819 Leipsydrion 70 Lekythus 617, 618 Lemnos 361, 418 Leon (Athenian general) 820, 897, 761 Leon of Salamis 934 5 Leonidas 235, 236 8, 240 4 and...Page 968



ΛΙΠΑΞΟΣ

Αρχαία πόλη της Κροσσαίας στην Χαλκιδική, στα παράλια του Θερμαϊκού κόλπου. Όταν ο Ξέρξης πέρασε από την περιοχή (480 π.Χ.), πήρε πλοία και στρατό από την πόλη προκειμένου να ενισχύσει τον στόλο και το στράτευμά του για την εκστρατεία του εναντίον της Ελλάδας… Κ. Κουρτίδου. Ιστορία της Θράκης 1932. ΛΙΠΑΞΟΣ, Εκαταίος πόλις Θράκης.


ΛΙΣΑΙ

Αρχαία πόλη της Κροσσαίας, στη Χαλκιδική, στα παράλια του Θερμαϊκού κόλπου.
Μένδη
Αρχαία πόλη της Χαλκιδικής. Βρισκόταν στη δυτική Ακτή της χερσονήσου της Παλλήνης, στον Θερμαϊκό κόλπο. Ήταν πλούσια και ξακουστή για το οινεμπόριό της, αλλά υποτάχθηκε τον 5o αι. π.Χ. στους Αθηναίους και αργότερα πέρασε στη μακεδονική κυριαρχία. Έχασε οριστικά τη σπουδαιότητά της το 315 π.Χ., όταν ιδρύθηκε η Κασσάνδρεια στον ισθμό που ένωσε την Παλλήνη με τη Χαλκιδική… Κ. Κουρτίδου. Ιστορία της Θράκης 1932. ΜΕΝΔΗ, εκείτο ή πόλις αυτή εις το εσωτερικόν προς βορράν της Αίνου, ήτο δε αποικία των Ιώνων. «Μένδη, πόλις Θράκης, από Μένδης γυναικός». Από την πόλιν αυτήν κατήγετο ο διάσημος γλυπτής Παιώνιος, όστις είχε κατασκευάσει το περιώνυμον άγαλμα της Νίκης, το οποίον, κολοβωμένον δυστυχώς, διασωθέν από την μανίαν των αιώνων κοσμεί την μεγάλην αίθουσαν του Μουσείου της Όλυμπίας. «Από το άγαλμα της Νίκης πρέπει να μελετηθή ή καλλιτεχνική πρόοδος και ανάπτυξις του διασήμου καλλιτέχνου, ή καταδεικνύουσα τον ανεξάρτητον και υπερήφανον τούτον καλλιτέχνην γλύπτην υφιστάμενον εκουσίως την επίδρασιν της μεγάλης κινήσεως, της πληρούσης την Ελλάδα και προσθετούσης εις τάς τολμηράς και ισχυράς αυτοφυείς ιδιότητας, εις τάς αρχαίας παραδόσεις του εργαστηρίου αυτού μέριμναν μάλλον έντεχνον των λεπτομερειών, ακριβεστέραν εκτέλεσιν, ευστροφίαν χαριεστέραν. Φαίνεται δε ότι ο Παιώνιος ήσκησε μεγάλην επιρροήν επί των μετέπειτα αιώνων. Πλείστα σημεία υπάρχουν εις το άγαλμα της Όλυμπίας Νίκης αναμιμνήσκοντα το θαυμάσιον άγαλμα της Νίκης της Σαμοθράκης, εάν δε είνε άληθές, ότι τούτο συνδέεται προς την σχολήν του Σκόπα, από τον Παιώνιον βεβαίως υπέρ πάντα άλλον θά προήλθε». Φαίνεται δε, δτι ο Σκόπας εις την τέχνην ενεπνεύσθη πράγματι προ πάντων από την εργασίαν του Παιωνίου… ΟΙ ΡΩΜΑΙΟΙ ΚΑΙ Η ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ. ΔΗΜΗΤΡΗ Κ. ΣΑΜΣΑΡΗ… Μένδη, Αποικία των Ερετριέων του 8ου π.χ. αιώνα (Ηρόδ.VII,123, Θουκ.IV, Στράβ.VII,320,27), πλησίον της σημερινής Καλάνδρας… A COMPANION TO THE CLASSICAL GREEK WORLD. Edited by Konrad H. Kinzl. 2006 by Blackwell Publishing Ltd. 24 αναφορές. Markets and suppliers. Many of the trading contacts between Greece and, for example, the peripheries of the Greek world had already been established in the Archaic period: Aigina and the Peloponnese were receiving grain fromthe Black Sea in the early fifth century (Hdt. 7.147 Ό Austin & Vidal-Naquet 1977: 80). But clearly there were shifts in these patterns. Demosthenes, amajor intermediary between the Athenian consumers and the Bosporan kings, claims in the mid-fourth century that Athens imports more grain from the Bosporos than from all its other sources of grain put together (Demosthenes 20.31–3 Ό Austin & Vidal-Naquet 1977: 81). In terms of such inter-regional trade, some cities
and regionswere renowned for their specialized commodities.Grain was one of themost important commodities coming from the Black Sea, in particular the Bosporos; Timber was coming from Macedonia and Thrace (Xenophon Hellenika 6.1.11; Theophrastos Historia Plantarum 4.5.5); and wine was shipped in from numerous places in and around the Aegean – for example,Mende, Skione, Thasos, Kos, Chios… A COMPANION TO THE CLASSICAL GREEK WORLD. Edited by Konrad H. Kinzl. 2006 by Blackwell Publishing Ltd. Brill’s Companion to Ancient Macedon. Studies in the Archaeology and History of Macedon, 650 bc–300 ad Edited by Robin J. Lane Fox. LEIDEN BOSTON 2011. CHALCIDICE. Kalandra. Mende was very famous for her wine, which was widely traded abroad. Excavations started in 1988 and a small part of the colony came to light. Mende was built on a hill by the sea and its acropolis (Vigla) was situated above the city. Part of a wall and refuge pits containing pottery dating from the twelfth to the seventh centuries were discovered there, but the foundations of the walls of the houses were not preserved due to the intense exploitation of the soil. Small fijinds imply contacts with Euboea, Ionia, Macedonia, and the Cyclades.

A history of Macedonia R. Malcolm. University of California press. 1990
Πολλές αναφορές, όπως Mende, Kallisthenes of Olynthos, kassandros, Kassnadreia…

Από μαρτυρία του Τίτου Λίβιου, σύμφωνα με την οποία η Μένδη ήταν ”vicus maritimus” (δηλ. παραθαλάσσια κώμη) της Κασσάνδρειας, καθώς κι από μια επιγραφή της Μένδης, που μνημονεύει ένα θρησκευτικό άρχοντα της αποικίας, καταλήγει κανείς στο ασφαλές συμπέρασμα ότι προς νότο η επικράτεια της ρωμαϊκής αποικίας της Κασσάνδρειας περιλάμβανε ολόκληρη τη χερσόνησο Παλλήνη. Είναι επίσης βέβαιο ότι η επικράτειά της εκτεινόταν και βόρεια από τον ισθμό ως το Χολομώντα ενώ δυτικά τα όριά της θα έφταναν περίπου ως το σημερινό χωριό Νέα Σύλλατα και ανατολικά ως το χωριό Νικήτη, όπου βρέθηκε το επιτύμβιο ενός ανώτατου άρχοντα της αποικίας. Έτσι, στην επικράτειά της υπάγονταν τα πολίσματα Μένδη και Σκιώνη, η Άφυτις με το περίφημο ιερό του Άμμωνα, καθώς και αρκετοί άλλοι οικισμοί που εντοπίστηκαν σε διάφορες θέσεις μέσα στα όρια της επικράτειάς της.
Όσον αφορά την εθνολογική σύσταση του πληθυσμού και την κοινωνική οργάνωση της αποικίας, διαπιστώνει κανείς ότι ο πληθυσμός της ήταν μικτός δηλ. εκτός από τους Ρωμαίους αποίκους, που αποτελούσαν —τουλάχιστον στην αρχή— την ανώτερη κοινωνική τάξη, στην αποικία —και ιδιαίτερα στην επικράτειά της— ζούσαν επίσης πολυάριθμοι Έλληνες —κυρίως Μακεδόνες—, καθώς και Θράκες. Οι επιγραφές αναφέρουν, ανάμεσα σε αυτούς, αρκετούς απελεύθερους και δούλους.
Σχετικά πάλι με τη διοικητική και θρησκευτική οργάνωση της αποικίας, θα πρέπει να σημειωθεί ότι για την Κασσάνδρεια έχουμε τις λιγότερες πληροφορίες από οποιαδήποτε άλλη ρωμαϊκή αποικία της Μακεδονίας. Στις επιγραφές της μαρτυρούνται ως τώρα έξι μόνο θεσμοί (πολιτικοί και θρησκευτικοί). Από αυτούς οι τέσσερις μας είναι πολύ γνωστοί και από τις άλλες ρωμαϊκές αποικίες της Μακεδονίας πρόκειται για τους θεσμούς των duoviri, aediles, quaestores και augustales. Μόνο οι δυο άλλοι θεσμοί, του «ιεροσαλπικτή» και του «πυθαυλώνα» (δηλ. του αυλητή), μαρτυρούνται για πρώτη φορά στη Μακεδονία σε επιγραφές της Κασσάνδρειας… Η αρχαία μακεδονική πόλη Μένδη. Γράφει ο Γιώργος Εχέδωρος.
Η πόλη Μένδη της αρχαιότητας ήταν ένας πολύ σημαντικός τόπος αφού πέρα από το εξαιρετικό της κρασί ήταν γνωστή και για την πολιτιστική της ανάπτυξη.Ο Θουκυδίδης μας πληροφορεί πως η Μένδη ήταν αποικία των Ερετριών που την ίδρυσαν στην χερσόνησο της Παλλήνης, στο δυτικό ή πρώτο πόδι της Χαλκιδικής.Δεδομένου του ότι οι Χαλκιδείς και Ερετριείς είχαν αποικίες στα μακεδονικά παράλια ήδη από το 1.000 ή 1100 π.Χ., σύμφωνα με την αξιολόγηση των νεότερων ευρήματων, η ίδρυση της πόλης ανάγεται γύρω από την χρονολογία αυτή.Ο κάτοικος της πόλης λεγόταν Μενδαίος. Η ονομασία της πόλης προέρχεται από το ηδύοσμο φυτό μίνθη ή μίνθα που φύονταν σε αφθονία στην περιοχή (στα λατινικά mentha, εξ ου και η μέντα).Σχετικά με το όνομα Μένδη, το μεσαιωνικό λεξικό Σουίδα αναφέρει επιπλέον πως έτσι ονόμαζαν οι Αιγύπτιοι τον τραγοπόδαρο θεό Πάνα, υπήρχε μάλιστα και ιερό ‘του Μενδησίου παρ’ Αιγυπτίοις, εν ω άγαλμα τραγοσκελές ήν, ορθόν έχον το αιδοίον.»
Ο Θουκυδίδης αναφέρει ακόμη το Μενδήσιο Κέρας που ήταν το Δέλτα του ποταμού Νείλου, δίχως να παραλληλίζει τις δύο ονομασίες: «ἐς Αἴγυπτον ἔσχον κατὰ τὸ Μενδήσιον κέρας» (1,110)… A COMPANION TO ANCIENT MACEDONIA. Edited by Joseph Roisman and Ian Worthington. A John Wiley & Sons, Ltd., Publication This edition first published 2010. The Cities. For the period from the sixth to the fourth century, intensive and complex civic coining activity is recorded in northern Greece. The responsibility for this lies with the numerous Greek poleis that had arisen as colonial foundations of their mother-cities since the eighth century. It is not without reason that the Chalcidice peninsula takes its name from the city Chalcis on Euboea that settled two daughter-cities there, Olynthus and Torone, while Chalcis’s neighbour Eretria founded Dicaea, Mende and Methone (this last in Pieria).  Potidaea was the only colony of Corinth in this region, and Acanthus and Stagira were founded by Andros. Scione, which traced its foundation to the Thessalian hero Protesilaus, had according to Thucydides 2.120 received a proportion of settlers from Pellene. Ainea in the far west of the peninsula boasted of Aeneas as founder and a contemporary mother-city is not recorded, as is also the case with Sermylia… M.J. Price, The Coinage in the Name of Alexander the Great and Philip Arrhidaeus (London 1991), pp. 38–9, identifies another example from the civic coinage of Mende. It has also been suggested that the civic coins of Argilus used such a fifth: see W. Fischer-Bossert, ‘Review of K. Liampi, Argilos. A Historical and Numismatic Study (Athens 2005), SNR 86 (2007), pp. 177–89, especially p. 186… Yet instead of staying and preparing his allies for the expected Athenian offensive, in particular against Mende, he left to help Perdiccas fight Arrhabaeus in Lyncus once again. It is clear that neither his mind nor his heart were in this campaign. Moreover, his taking with him close to 1,000 Peloponnesian hoplites and other Chalcidian troops weakened the anti- Athenian front in the peninsula.20 However, with the prospective arrival of the Athenians, Brasidas became vulnerable to pressure from Perdiccas, whom he wished to keep as an ally… E.N. Borza, ‘The Natural Resources of Early Macedonia’, in C.G. Thomas (ed.), Makedonika (Claremont 1995), pp. 46–47, notes there is no explicit evidence that wine was produced in ancient Macedonia; it was, however, imported into Pella from Mende, Torne and Thasos. Exotic luxuries (silk, ivory) naturally had to be imported. Bucephalus was a luxury Thessalian import, allegedly on offer at 13 talents (Plut., Alexander 6.1)… From Wikipedia. Mende was probably built during the 9th century BC by Eretrian colonists. The city owes its name to the minthe plant, a species of mint that still sprouts in the area. Mende's abundant lumber resources and possession of silver, gold and lead mines led to its rapid development. From the 6th century BC, it was one of the cities that controlled trade routes along the coast of Thrace; there were even confirmed dealings with the Greek colonies in Italy, especially concerning the export of the famous local wine Mendaeos oinos.
komvos.edu.gr. Κυρ-Μέντιος. Θέσεις ονομάζονται και από ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του τόπου.  Η Μένδη, λ.χ., ονομάστηκε από το φυτό μίνθη, ένα είδος μέντας ή δυόσμου. Περίφημος ήταν ο οίνος της Μένδης, ο Μενδαίος οίνος, γνωστός στις αρχαϊκές και κλασικές αγορές, ο οποίος συνέβαλε στη διάδοση του νομίσματος της περιοχής με την παράσταση του Μενδαίου όνου. Ο όνος αυτός κουβαλά, εκτός από κρασί, άλλα εμπορεύματα, ανθρώπους αλλά και τον Διόνυσο, εν είδει ανακλίνδρου. και από αυτόν ονομάστηκε το γαϊδουράκι της λαϊκής μας παράδοσης: Μενδαίος, Μένδιος, Μέντιος (Μακεδονία, 1994, 74• Σουέρεφ 2001, 92). [1] [Διόνυσος-Μέντιος, 1, 2, 3] … [1] α) Πρβ. το ποίημα του Κώστα Βάρναλη, Η μπαλάντα του κυρ’ Μέντιου (βλ. http://www.snhell.gr/anthology/). Το ποίημα μελοποιήθηκε από τον Θάνο Λουκά και τραγουδήθηκε από τον Νίκο Ξυλούρη.β) Τραγούδι: Κυρ Μέντιος. Συνθέτης: Τάκης Μωράκης. Τραγουδά η Γεωργία Βασιλειάδου. Από την ταινία Ο θησαυρός του μακαρίτη, 1959.

ΟΔΥΣΣΕΑΣ Κ. ΓΚΙΛΗΣ.  Επιμέλεια συλλογής και αξιοποίησης. Αποσπάσματα από το βιβλίο:  ASPECTS OF GREEK HISTORY.  750–323 BC.  A Source-Based Approach. Second Edition. Terry Buckley. First edition published 1996 by Routledge. Taylor & Francis e-Library, 2010. Θεσσαλονίκη 2012. Αναφορές σε Mende. Σελ. 349. However, Spartan attempts to tap this source failed in the 420s through their reluctance to pay the Great King’s price, which presumably was the return of the Asiatic Greeks to his dominion – it is hardly surprising that the King’s letters, intercepted by the Athenians, expressed his bewilderment as to what the Spartans really wanted since each embassy said different things (4.50), but the Spartans as the self-proclaimed liberators of Greece could hardly give him a straight answer. This being the case, the Spartans were pleased with the oneyear’s armistice; the Athenians were also pleased to accept it, as it would put an end to Brasidas winning over other Athenian allies. Consequently they were very annoyed when Brasidas received Scione and Mende, both of which had revolted around the time of the armistice, as allies (4.120–23). The armistice had been reasonably successful, but it was allowed to lapse mainly because of the on-going conflict in the Thraceward region. In 422 the Athenians concentrated their efforts on regaining control of this area, and sent out Cleon with an armed force to achieve this (5.2). Mende soon changed sides and Torone was captured (5.2–3). The crucial battle, however, was going to be over Amphipolis (5.7–11). Cleon’s failure to capture this vital city and his death and that of Brasidas provided the impetus to make peace.


ΜΑΔΕΜΟΧΩΡΙΑ

ΜΕΤΑΛΛΕΙΑ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ. ΜΕΛΕΤΕΣ – ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ. ΤΑ ΜΑΔΕΜΟΧΩΡΙΑ. Μια πολύ ενδιαφέρουσα πτυχή της ιστορίας των μεταλλείων αποτελεί το ιστορικό της προσπάθειας να διαχειριστούν τα μεταλλεία οι κάτοικοι των γειτονικών χωριών, των λεγόμενων Μαδεμοχωρίων. Ο έγκριτος αρχαιολόγος Ιωακείμ Παπάγγελος μας παρουσιάζει τεκμηριωμένα αυτή την ιστορία στα πρακτικά του Συμποσίου «Η διαχρονική πορεία του κοινοτισμού στη Μακεδονία», το οποίο πραγματοποιήθηκε στην Θεσσαλονίκη το 1988. Οι πρώτες σαφείς ιστορικές μαρτυρίες για μεταλλευτική δραστηριότητα στο ΒΑ τμήμα της Χαλκιδικής είναι μόλις του 1346, αν εξαιρέσουμε την επιβίωση του τοπωνυμίου «Σιδηροκαύσια», το όποιο από το 866 και εξής αναφέρεται συνεχώς. Η περίοδος της μεγάλης ακμής των μεταλλείων πού μας απασχολούν αρχίζει με την κατάκτηση της περιοχής από τούς Τούρκους. Από ένα «τεφτέρι» των μέσων του 15ου αι μαθαίνουμε ότι τα Σιδηροκαύσια ήταν ήδη «χάσι» του Σουλτάνου, όπως εξακολούθησαν να είναι μέχρι τον 19ο αι. Στον Σουλτάνο ανήκαν και οι εγκαταστάσεις των πλυντηρίων και των καμινεύσεων. Το νομικό πρόσωπο πού εκπροσωπούσε τον Σουλτάνο στην περιοχή του μεταλλείου ήταν το «μπεηλίκι». Το σημαντικότερο διοικητικό όργανο για το θέμα πού μας απασχολεί θα πρέπει να θεωρηθεί το Sabor, δηλαδή «η Σύναξη» του μεταλλείου. Αποτελείτο από τούς κατόχους των «μετοχών». ..Όταν το 1793 ο Κουζινερί επισκέπτεται την περιοχή, ή κατάσταση εξακολουθεί να είναι ίδια. Το 1800, ο Άγγλος περιηγητής Hunt περιγράφει παρόμοια κατάσταση. Το 1806 ο Leake επισκέφτηκε την περιοχή και μας δίδει σημαντικές πληροφορίες γι’ αυτήν. Αναφέρεται σε δώδεκα «ελευθεροχώρια», όπως τα ονομάζει, τα οποία διοικούνται από τον Μαδέμ-αγά, ο οποίος έχει και την διοίκηση του μεταλλείου. Τα χωριά αυτά είναι: η Γαλάτιστα (Ανθέμους), ο Βάβδος, η Ριανά, ο Στανός, η Βαρβάρα, η Λιαρέγκοβα (Αρναία), το Νοβόσελο (Νεοχώρι), ο Ίσβορος (Στρατονίκη), η Χωρούδα, τα Ρεβενίκια (Μεγ. Παναγία), η Ιερισσός και ο Μαχαλάς (Στάγειρα) που ήταν και η πρωτεύουσα των Μαντεμοχωρίων. Δεν έχουμε καμιά πληροφορία από τον προσεκτικό και ακριβολόγο Leake για κάποια ειδική σχέση (νέου τύπου, ως προς τα όσα μέχρι στιγμής γνωρίσαμε) των χωριών με το μεταλλείο. .. Τα πλούτη των Μαδεμοχωρίων: Τα Μαδεμοχώρια (χωριά μεταλλείων) και τα Χάσικα υπάγονταν απευθείας στο «χαζνέι χασέ» (το ταμείο του σουλτανικού οίκου) και αποτελούσαν αυτόνομη ομοσπονδία όπου δεν χωρούσε τουρκική διοικητική επέμβαση. Την αποτελούσαν δώδεκα κωμοπόλεις και 360 χωριά. Κωμοπόλεις ήταν οι Βάβδος, Βαρβάρα, Γαλάτιστα (Ανθεμούς), Ιερισσός, Ίσβορος, Λιαρίγκοβα (Αρναία), Μαχαλάς (Στάγιρα), Νοβοσέλο (Νεοχώρι, ιδρύθηκε στα 1625 από βουλγαρόφωνους), Ρεβενίκια (Μεγάλη Παναγιά, με Βορειοηπειρώτες που εγκαταστάθηκαν εκεί πριν από το 1821), Ριανά, Στανός, Χωρούδα. Επί τουρκοκρατίας δημιουργήθηκαν και οι κωμοπόλεις Άγιος Νικόλαος από Μανιάτες αποίκους και Γομάτι από Λήμνιους.  (Έθνος της Κυριακής, 2001 – 2002) (τελευταία επεξεργασία, 1.4.2011).


ΜΗΚΥΒΕΡΝΑ

Η θέση της Ολύνθου, γνωστή από τον περασμένο αιώνα, ανταποκρίνεται απόλυτα στις αρχαίες πληροφορίες, σύμφωνα με τις οποίες απείχε 60 στάδια από την Ποτίδαια και 20 στάδια (2,5 χλμ.) από τη Μηκύβερνα, το επίνειό της στο μυχό του Τορωναίου κόλπου… από τη Μηκύβερνα, το επίνειό της στο μυχό του Τορωναίου κόλπου... Μακεδόνες, μετοίκησαν στη Χαλκιδική. Ο συγκεκριμένος οικισμός καταστράφηκε το 479 π.Χ. Μηκύβενα , Επίνειο της Ολύνθου, μεταξύ Αγ. Μάμα και Μυριοφύτου, πατρίδα του ιστορικού Ηγήσιππου. Ειχε την ίδια τύχη με τις άλλες θρακικές πόλεις της Χαλκιδικής (Υποτάχτηκε στους Πέρσες, έγινε φόρου υποτελής στους Αθηναίους και καταστράφηκε από το Φίλιππο Β΄)… KENTPON ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΡΩΜΑΪΚΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΟΣ
ΕΘΝΙΚΟΝ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ 22 M. M. B. HATZOPOULOS. MACEDONIAN INSTITUTIONS UNDER THE KINGS. I A HISTORICAL AND EPIGRAPHIC STUDY. ATHENS 1996… Griffith cautiously deduces from the fact that Mekyberna remained inhabited until the foundation of Kassandreia that its population
stayed unharmed and that there was no Macedonian colonisation. He
also makes the same deduction about Poteidaia… Where the north quarter as well as Mekyberna were not abandoned (Robinson, ExcavationsVlll 9-10; Robinson-Clement 363, 372-74)… KENTPON ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΡΩΜΑΪΚΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΟΣ ΕΘΝΙΚΟΝ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ 22 M. M. B. HATZOPOULOS. MACEDONIAN INSTITUTIONS UNDER THE KINGS. I A HISTORICAL AND EPIGRAPHIC STUDY. ATHENS.1996. Mekyberna, city of Chalkidike: 197; 200, n. 1.I; IV… A COMPANION TO ANCIENT MACEDONIA. Edited by Joseph Roisman and Ian Worthington. A John Wiley & Sons, Ltd., Publication This edition first published 2010. Around 422, Perdiccas was asked by Cleon, the new Athenian general in the region, to come with an army ‘according to the alliance’ or according to Cleon’s interpretation of it (Thuc. 5.6.2; cf. IG 13 89.9). Perdiccas was spared the need to comply by the death in battle of Cleon and Brasidas in the same year, and by the subsequent negotiations between Athens and Sparta that culminated in the Peace of Nicias of 421. Following this peace, the Athenians captured Scione and made the coastal cities of Heracleum and Bormiscus into tribute- paying states. Yet their occupation with intrigues in the Peloponnese and central Greece cost them Chalcidian Thyses, which
passed to nearby Dium, and later Mecyberna, which fell to its neighbor Olynthus.27 Following the Battle of Mantinea in 418, a new anti- Athenian alliance of Sparta and Argos appealed to the Chalcidian cities and Perdiccas to join it, and he agreed. He must have known that there would be a price to pay because the Athenians were militarily active in the region, and he had already promised to help them in an upcoming campaign against Chalcidian cities… A COMPANION TO ANCIENT MACEDONIA. Edited by Joseph Roisman and Ian Worthington. A John Wiley & Sons, Ltd., Publication This edition first published 2010. Following this peace, the Athenians captured Scione and made the coastal cities of Heracleum and Bormiscus into tribute- paying states. Yet their occupation with intrigues in the Peloponnese and central Greece cost them Chalcidian Thyses, which passed to nearby Dium, and later Mecyberna, which fell to its neighbor Olynthus.Following the Battle of Mantinea in 418, a new anti- Athenian alliance of Sparta and Argos appealed to the Chalcidian cities and Perdiccas to join it, and he agreed. He must have known that there would be a price to pay because the Athenians were militarily active in the region, and he had already promised to help them in an upcoming campaign against Chalcidian cities and Amphipolis (Thuc. 4.129.2, 132.1, 5.83.4, IG 13 370)… Questia.com - Questia - Official Site‎. Διαφ.www.questia.com/‎ Full-text books, journals, articles at the Questia Online Library. 1000s of reliable sources • Easy to use online reader.– 2014 www.questia.com.
Aegean Greece in the Fourth Century BC. Contributors: John Buckler . Publisher: Brill, 2003
..they still commanded their harbor of Mekyberna, some four kilometers distant. That...Page 209
..Philip now oversaw all of the maritime traffc in the Toronaic Gulf. Philip next moved against Olynthos itself. Its harbor Mekyberna surrendered without a struggle, which sealed the citys fate. Although the Olynthians defied him in two battles, he prevailed...Page 438
  ...storming Torone on the southwestern coast of the peninsula of Sithone. Probably at this time he captured the port town of Mekyberna, thereby completely isolating Olynthos from the outside. In the midst of these successes at midsummer Agesipolis fell victim...Page 210
  ...367 368; Social War, 379 380 Megalopolis, founding of, 318 319; Spartan threat to, 385; Spartan defeat at, 422 425 Mekyberna, 210, 438 Messene, foundation of, 309; official recognition of, 328, 338; Agesilaos and, 366; forces of at Mantineia... Page 542


ΜΙΛΚΩΡΟΣ ΜΙΑΚΩΡΟΣ ΜΑΚΩΡΙΟΣ

     Αρχαιολογικά δεν έχει ερευνηθεί η Xαλκιδική· μόνο στην Όλυνθο έγιναν συστηματικές ανασκαφές και περιορισμένης έκτασης, λόγω τυχαίων ευρημάτων, σε διάφορα σημεία. Αναφέρονται πάντως πολλές αρχαίες πόλεις της Xαλκιδικής. Στο βορειοδυτικό τμήμα, υπήρχε ο Ανθεμούς, από τον οποίο η περιοχή ονομαζόταν Ανθεμουσία (μια ίλη ιππικού από την Ανθεμουσία είχε ακολουθήσει τον Αλέξανδρο στην ασιατική εκστρατεία του). Νοτιότερα, υπήρχε η περιοχή Κρουσίς ή Κροσσαίη που άρχιζε από το ακρωτήριο της Αινείας (το σημερινό Μέγα Έμβολον – Καραμπουρνού) και περιλάμβανε τις πόλεις Αίνεια, Σμίλα, Κάμψα, Γίγωνο, κοντά στην Eπανωμή, Λίσας, Κώμβρεια και Λίπαξο. Νοτιότερα ακόμα ήταν η Βοττική, όπου εκτός από την Όλυνθο υπήρχαν οι πόλεις Αντιγόνεια, Σπάρτωλος, Σκώλος και Μίλκωρος. Στη δυτική από τις 3 μικρές χερσονήσους, την Παλλήνη (που προηγουμένως ονομαζόταν Φλέγρα και μετά την ίδρυση της Κασσανδρείας Κασσάνδρα), αναφέρονται, εκτός από την Ποτίδαια, οι πόλεις: Σκύθαι, Άφυτις, όπου υπήρχε το ιερό του Άμμωνα Δία, Νέα Πόλις, Αιγή, Θέραμβος, Σκιώνη, Μένδη, πατρίδα του γλύπτη Παιωνίου, και Σάνη… Μιάκωρος, πόλις Χαλκιδική, Θεόπομπος κέ Φιλιππικών ο πολίτης Μακώριος, ... Μίλκωρος, Χαλκιδική πόλις έν Θράκη, ο πολίτης Μιλκούριος, Θεόπομπος ...

ΜΥΡΙΑΝΔΡΙΟΝ

Βόθωνας: γύρω από τον λάκκο, πάνω από την Δάφνη της Αθύτου. Μυριάνδριον: στην περιοχή δυτικώς των Αγροτικών Φυλακών Κασσάνδρας (Σταυρονικήτα), ... Nea Fokea (Kassandra/Kassandra) ... exploitation of salt marshes that existed there. In the Byzantine years is reported somewhere there a village with the name "Miriandrion", which is not excluded is himself the settlement of Gerani... Μυριάνδριον: στην περιοχή δυτικώς των Αγροτικών Φυλακών Κασσάνδρας (Σταυρονικήτα), αναφερόμενο μέχρι και τον 15ον αιώνα.

ΜΥΓΔΟΝΙΑ

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ. ΘΕΟΛΟΓΙΚΗ ΣΧΟΛΗ. Το Περιβολάκι της επαρχίας Λαγκαδά. Ιστορία- Εκπαίδευση- Παραδόσεις. ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ. ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ. 2012. Η αρχαία γη της Μυγδονίας.  Η αρχαία γη της Μυγδονίας ξεκινούσε νοτίως της Κρηστωνίας και επεκτεινόταν από τον Αξιό ποταμό περιλαμβάνοντας την μακριά και εύφορη λεκάνη της Μυγδονίας, τις λίμνες Κορώνεια και Βόλβη, τα στενά της Ρεντίνας (φτάνοντας μέχρι τον ποταμό Στρυμόνα. N.G.L. Hammond, Ιστορία της Μακεδονίας, τόμος Α, Θεσσαλονίκη 1995 σελ. 206. Α. Toynbee, Some problem of Greek History, London 1969, σελ. 148….Η Μυγδονία, μια χώρα της Κάτω Μακεδονίας που αντιστοιχούσε με τα σημερινά δεδομένα προς ολόκληρο το νομό Θεσσαλονίκης, ένα μέρος του νομού Χαλκιδικής, ένα μέρος του νομού Καβάλας, μικρό μέρος του νομού Σερρών, μεγάλου τμήματος του νομού Κιλκίς… Tα προϊόντα μεταλλουργίας παράγονταν από τα χρυσοφόρα κοιτάσματα των ποταμών της περιοχής, ιδιαίτερα του Εχέδωρου ποταμού (Γαλλικός), της περιοχής του Κιλκίς, από τα ορυχεία της Χαλκιδικής καθώς και του Παγγαίου. Τα δάση επίσης της Μυγδονικής γης προσέφεραν στους Μύγδονες μεγάλες ποσότητες ναυπηγήσιμης ξυλείας με αποτέλεσμα πολλά οικονομικά οφέλη από την πώλησή της….Στην περιοχή της Μυγδονίας υπήρχαν πολλές πόλεις — οικισμοί που μερικές μέχρι και σήμερα κρατούν την αρχαία ονομασία. Αυτές είναι : η Χαλέστρη (Χαλάστρα ή Πύργος), η Σίνθος ή Σίνδος, η Στρέψα, η Φύσκα, η Λητή, η Άσσορος ή Άσσηρος, η Ξυλόπολις ή Λυγκοβάνη, τα Λαϊνά ή Λαγυνά, η αρχαία Απολλωνία, η αρχαία Αλίνδοια (Λαγκαδάς), η αρχαία Βάϊρος (Περιβολάκι), η αρχαία Ημαθία ή Αλιά ή Θέρμη, ή αρχαία Άλτος, η αρχαία Ανθεμούς, ο αρχαίος Κισσός ή Κιττός (Χορτιάτης), η αρχαία Αινεία (Επανωμή), η αρχαία Σμίλα, η Κάμψα ή Κάψα, η αρχαία Γίγωνος και τέλος η Θεσσαλονίκη η οποία, αν και ιδρύθηκε το 315 π.Χ. από τον Κάσσανδρο, ήταν αποτέλεσμα συγχώνευσης 26 Μυγδονικών οικισμών, όπως αναφέρει ο Στράβων… KENTPON ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΡΩΜΑΪΚΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΟΣ ΕΘΝΙΚΟΝ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ 22 M. M. B. HATZOPOULOS. I A HISTORICAL AND EPIGRAPHIC STUDY. ATHENS 1996… A kome of Thessalonike which seems to have passed until recently unnoticed is Perdylos. We know it from the mention of vineyards έν τη Περδυλίς in a Thessalonikan inscription6 and from the use of the ethnikon Perdylios and Perdylia on funerary inscriptions from Chalkidike.Another inscription, discovered some seventy years ago but only very recently published, has revealed to us the names of some eight small cities of Mygdonia (or of their ethnikâ) -Rhamioi, Paraipioi, Osbaioi, Prassilos, Gedrolos (?), Kisseitai, Eugeis (?), Kallipolitai-, most of which were eventually included in the new royal foundation. Altos is known as a kome both from an inscription and from literary… A COMPANION TO ANCIENT MACEDONIA. Edited by Joseph Roisman and Ian Worthington. A John Wiley & Sons, Ltd., Publication This edition first published 2010. Σελίδα 76. Mygdonia is south of Crestonia extending from the Axios river to the pass of Redina at the eastern edge of the Chalcidice peninsula. Two large lakes – Koroneia and Bolbe – water the extensive plains surrounding them while the foothills rise to ranges in the south – for example, Mount Cissus at 1,201 m in height – and provide good pastures and access to timber. In the lower lying forests today oak, ash and pine trees prevail; the higher forests contain denser growth of wild pine and fir trees. Obeying the constraints of nature that ‘has placed strictest limits on possible lines of route’,33 the main motorway from Thessaloniki eastward still follows the ancient route passing through the lake region of Mygdonia… If we assume that Thucydides presented the stages of Macedonian conquests in chronological order the coastal Pieria with Pydna and Dium could have been among
the first acquisitions. The city of Methone, which according to tradition was a colony founded in about 710 by the Eretrians of Euboea, was out of Macedonian control. Prior to the sixth century Macedonian kings may have also gained the sovereignty of some inland areas west of the coastal plain: Almopia and Eordaea. The conquest of Mygdonia, Bisaltia and Anthemus must have been connected with great political changes that occurred in the region as a result of the Persians’ appearance. It is likely that Alexander I used the weakened position of the Paeonians…
Λαοί και φύλα της αρχαίας Μακεδονίας Από τον : Δημήτρη Ε. Ευαγγελίδη. 18‐11‐2009. Μύγδονες: Αρχαίος λαός εγκατεστημένος στην Μακεδονία, για τον οποίο υπήρχε παλαιότερα η άποψη ότι επρόκειτο για θρακικό φύλο. Σύμφωνα όμως με νεώτερες απόψεις (βλ. τόμο ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ, σελ. 48‐49) θεωρούνται φρυγικό φύλο που εγκαταστάθηκε στην Μακεδονία, όταν ένα μέρος από τους Φρύγες παρέμεινε στην χώρα, στην διάρκεια της μεγάλης φρυγικής μετανάστευσης (γύρω στο 1200 π.Χ.). Η περιοχή εγκατάστασής τους θα ονομασθεί Μυγδονία και περιελάμβανε τις εκτάσεις γύρω από τις λίμνες Βόλβη και Κορώνεια. Μετά την αποχώρηση των Φρυγών από την Μακεδονία γύρω στο 800 π.Χ., το μεγαλύτερο μέρος από τους Μύγδονες θα παραμείνει στην περιοχή τους. Μέχρι τον 5ο αιώνα π.Χ. φαίνεται ότι ήσαν γνωστοί με την γενική ονομασία Βρύγες(Φρύγες), Βρύγοι ή Βρίγες. Έτσι αναφέρονται στον Ηρόδοτο (ΣΤ΄ 45 και Ζ΄ 185, αλλά και 73), ο οποίος όμως τους θεωρεί θρακικό φύλο, πιθανόν λόγω της ανάμειξής τους με γειτονικά θρακικά φύλα.

THE FORTUNES OF THE ROMAN CONVENTUS OF CHALCIDICE' Louisa D. Loukopoulou. ABSTRACT: The paper discusses recently published evidence of the Roman presence in Anthemous and Mygdonia from the Und c. B.C. to the Und c. A.D. and attempts to elucidate the possible links of the conventus c. Romanorum of Acanthos with the emergence of a Roman city in Apollonia of Mygdonia.


THE CAMBRIDGE ANCIENT HISTORY SECOND EDITION
VOLUME IVThe Expansion of the Greek World, Eighth to Sixth Centuries B.C. Edited by JOHN BOARDMAN F.B.A. Lincoln Professor of Classical Archaeology and Art in the University of Oxford N. G. L. HAMMOND F.B.A. Professor Emeritus of Greek University of Bristol CAMBRIDGE UNIVERSITY PRESS Cambridge Histories Online Cambridge University Press, 2008. The Paeonians concentrated their forces near the sea, expecting the Persians to attack there; but taking Thracian guides the Persians took an inland route, surprised the Paeonian cities and defeated the Paeonians piecemeal (v.15). They deported the Paeonians from the Strymon basin,13 and gave their lands to the Thracians. It was probably at this time that Paeonian tribes were replaced by Thracian tribes in Crestonia, Mygdonia and the hinterland of Chalcidice. Thus the Persians changed the balance of power between Paeonians and Thracians. In 492 B.C. Mardonius brought a large fleet and army along the coast from the Hellespont and re-affirmed Persia's control of the coastal area of southern Thrace.


ΝΕΑ ΠΟΛΙΣ ΝΕΑΠΟΛΙΣ

Πόλη της ανατολικής παραλίας της χερσονήσου Παλλήνης της Χαλκιδικής, επάνω στον Τυρωναίο κόλπο. Ο Ξέρξης την είχε υποτάξει στην εκστρατεία του… ΑΡΧΑΙΟΓΝΩΜΩΝ. ΑΡΧΑΙΑ ΠΟΛΗ & ΑΝΑΣΚΑΦΕΣ ΣΤΟ ΠΟΛΥΧΡΟΝΟ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ  .ΑΡΧΑΙΑ ΠΟΛΗ & ΑΝΑΣΚΑΦΕΣ (ΝΕΑΠΟΛΙΣ ή ΑΙΓΗ ή ΑΙΓΕΣ) ΣΤΟ ΠΟΛΥΧΡΟΝΟ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ…    Σύμφωνα με τον Ηρόδοτο στα νότια της Άφυτις τοποθετούνται οι αρχαίες πόλεις  Νεάπολις και Αιγή. Οι αναφορές των γραπτών πηγών σε αυτές είναι ελάχιστες, ενώ η θέση τους δεν έχει εντοπιστεί ακόμα με βεβαιότητα…    Η  Νεάπολις, αποικία της Μένδης, αναφέρεται μόνο από τον Ηρόδοτο. Συγκεκριμένα, την μνημονεύει αμέσως μετά την Άφυτι ως μια από τις πόλεις της Παλλήνης, που αναγκάστηκε να παραχωρήσει στον Ξέρξη πλοία και στρατό. Η επόμενη πληροφορία που διαθέτουμε, είναι ότι η πόλη μετείχε στην Αθηναϊκή Συμμαχία με το ποσό του μισού τάλαντος, ενώ δεν γνωρίζουμε με ασφάλεια αν έκοβε δικά της νομίσματα ( Έχει βρεθεί νόμισμα που εικονίζει τον Βάκχο με θύρσο και που φέρει την επιγραφή ΝΕΑΠΟ. Τα στοιχεία, όμως, δεν επαρκούν για να το αναγνωρίσουμε με βεβαιότητα ως κοπή της Νεάπολης)… A COMPANION TO THE CLASSICAL GREEK WORLD. Edited by
Konrad H. Kinzl. 2006 by Blackwell Publishing Ltd. Brill’s Companion to Ancient Macedon. Studies in the Archaeology and History of Macedon, 650 bc–300 ad Edited by Robin J. Lane Fox. LEIDEN BOSTON 2011. CHALCIDICE. The location of the three cities Neapolis, Aige, and Therambos south of Aphytis on  Pallene’s eastern coast is not secure. If the order recorded by Herodotus runs from north to south, they should be located on three hills, Hellenica by Kryopegi, Geromoiri near Polychrono, and Daphnes between Peukochori and Paliouri. Certainly Neapolis, a colony of Mende, is located on the top of the forested hill Hellenica. The site has not been excavated, although a great quantity of fijifth to fourth century pottery and traces of a fortifijication wall and other walls have been located on the surface of the plateau, on the top of the hill. Aige is located on the hill Geromoiri near Polychrono. Part of the ancient site has been excavated. Remains of houses of the sixth and fijifth to fourth centuries were found on artifijicial terraces on the hill. In the area of the cemeteries on the western foothills burials of the sixth, fijifth and fourth centuries were investigated….38 Zahrnt, Olynth, p. 207. Zahrnt located the city on Geromoiri, because obviously he was not aware of Hellenica.
39 J. Vokotopoulou, “Τοπογραφικά Κασσάνδρας,” in Αφιέρωμα στον N. G. L. Hammond (Μακεδονικά suppl.) 7 (Thessaloniki, 1997), pp. 65–75; E. B. Tsigarida and H. Papademetriou, “Νέα στοιχεία για την ιστορική τοπογραφία της χερσονήσου της Κασσάνδρας,” AErgMak επετειακός τόμος (Thessaloniki, 2009), 423–5. 40 Zahrnt, Olynth, p. 142; Hansen and Nielsen, Inventory, pp. 821–2; J. Vokotopoulou, M. Pappa and E. B. Tsigarida, “Ανασκαφές στο Πολύχρονο Χαλκιδικής,” AErgMak 2 (1988), 317–29; id, “Ανασκαφές στο Πολύχρονο Χαλκιδικής—1989,” AErgMak 3 (1989), 391–408; J. Vokotopoulou, “Polychrono, A New Archaeological Site in Chalkidiki,” in J. P. Descoeudres, ed., ΕΥΜΟΥΣΙΑ, Ceramic and Iconographic Studies in Honour of Alexander Cambitoglou (Sydney, 1990), pp. 79–86; Tsigarida and Papademetriou, “Νέα στοιχεία,” 423–5.

Herodotus Histories 7.123.1 (Loeb) [7.123.1] This country is called Sithonia. The fleet held a straight course from the headland of Ampelus to the Canastraean headland, where Pallene runs farthest out to sea, and received ships and men from the towns of what is now Pallene but was formerly called Phlegra, namely, Potidaea, Aphytis, Neapolis, Aege, Therambus, Scione, Mende, and Sane.

Princeton Encyclopedia of Classical Sites mende. A city on the peninsula of Pallene located on the Thermaic Gulf near the modern village of Kalandra. According to Thucydides (4.123.1) it was founded by Eretria probably in the 8th c. It later founded colonies of its own: Neapolis on the E coast of Pallene (ATL I 354) and Eion (Thuc. 4.7). An important trading city, Mende's best known commodity was its wine which was famed (Athen. I 29,d,e) and sent out all over the Mediterranean. It is likely that Mende also dealt in grain and wood.



ΝΥΜΦΑΙΟ  ΑΚΡΩΤΗΡΙΟ

Καταλήγει δε στο Ακρωτήριο Νυμφαίο ή Ακρόθωον. Στερείται ποταμών και λιμνών. Συνδέεται με τη Χαλκιδική με το στενό ισθμό του Ξέρξη, χαμηλή λωρίδα γης, ...Έχετε επισκεφτεί αυτή τη σελίδα πολλές φορές.

ΟΛΥΝΘΙΑΚΟΣ ΟΛΥΝΘΙΟΣ ΠΟΤΑΜΟΣ

Αθηναίος σοφιστής. Δειπνοσοφιστές. LIVRE 7)  Deipnosophistes : livre 8  (LIVRE 9. 11. Οἶδα δὲ καὶ τά περὶ τὴν ἀπόπυριν καλουμένην περὶ τὴν Βόλβην λίμνην, περὶ ἧς ῾Ηγήσανδρος ἐν τοῖς ὑπομνήμασι φησὶν οὕτως· « ᾿Απολλωνίαν τὴν Χαλκιδικὴν δυὸ ποταμοὶ περιρρέουσιν ᾿Αμμίτης καὶ ᾿Ολυνθιακός· ἐμβάλλουσι δ' ἀμφότεροι εἰς τὴν Βόλβην λίμνην. ᾿Επὶ δὲ τοῦ ᾿Ολυνθιακοῦ μνημεῖόν ἐστιν ᾿Ολύνθου τοῦ ῾Ηρακλέους καὶ Βόλβης υἱοῦ. Κατὰ δὲ τὸν ᾿Ανθεστηριῶνα καὶ ᾿Ελαφηβολιῶνα λέγουσιν οἱ ἐπιχώριοι διότι πέμπει ἡ Βόλβη τὴν ἀπόπυριν ᾿Ολύνθῳ, καὶ κατὰ καιρὸν τοῦτου ἀπέραντον πλῆθος ἰχθύων ἐκ τῆς λίμνης εἰς τὸν ᾿Ολυνθιακὸν ἀναβαίνειν ποταμόν. ᾿Εστὶ δὲ βραχύς, ὥστε μόλις κρύπτειν τὸ σφυρόν· ἀλλ' οὐδὲν ἧττον τοσοῦτον ἔρχεται πλῆθος ἰχθύων ὥστε τοὺς περιοίκους ἅπαντας ἱκανὸν εἰς τὴν ἑαυτῶν χρείαν συντιθέναι τάριχος.

Όλυνθος
Αρχαία πόλη της Χαλκιδικής, κοντά στον μυχό του κόλπου της Κασσάνδρας, περίπου τέσσερα χιλιόμετρα από τη θάλασσα. Χτισμένη πάνω σε δύο λόφους, η Ό. υπήρξε ένα από τα σημαντικά επίκεντρα της διαμάχης Αθηναίων και Μακεδόνων (τελικά την ισοπέδωσε ο Φίλιππος) και τα εκτεταμένα λείψανα της δίνουν μια λαμπρή εικόνα της οικίας και κυρίως του πολεοδομικού συστήματος που χρησιμοποιούσαν οι Έλληνες της κλασικής εποχής.
382 π.Χ. Η Σπάρτη στρέφεται εναντίον του Κοινού της Ολύνθου ύστερα από πρόσκληση του βασιλιά της Μακεδονίας Αμύντα Γ΄.
379 π.Χ.  Σπαρτιάτες καταλαμβάνουν το Φλειούντα και την Όλυνθο.
349 π.Χ. Ο Φίλιππος εισβάλλει στη Χαλκιδική και πολιορκεί την Όλυνθο, τη σύμμαχο των Αθηναίων, ενώ φροντίζει να δημιουργήσει προβλήματα στους Αθηναίους με την αποστασία της Εύβοιας.Ο Δημοσθένης παρουσιάζεται ως ο ηγέτης της φιλοπόλεμης αντιμακεδονικής μερίδας στην Αθήνα («Ολυνθιακοί»).
348 π.Χ. Ο βασιλιάς της Μακεδονίας Φίλιππος, μετά την κατάληψη της Ολύνθου, επεκτείνει σταδιακά την κυριαρχία του σε όλη τη Θράκη. Τα αθηναϊκά στρατεύματα που είχαν σπεύσει να βοηθήσουν την πολιορκούμενη πόλη δεν φτάνουν εγκαίρως.
Ιστορία. Στην Ο. εγκαταστάθηκαν άνθρωποι, σύμφωνα με όσα είναι μέχρι σήμερα γνωστά, στην ύστερη νεολιθική εποχή (η λέξη Όλυνθος είναι προελληνική και σημαίνει αγριοσυκιά). Λείψανα του συνοικισμού τους βρέθηκαν στη νοτιότερη άκρη του νότιου από τους δύο λόφους που είναι σκεπασμένοι με τα ερείπια. Στον ίδιο λόφο (ύψους 70 μ.) χτίστηκε αργότερα η πόλη της ιστορικής εποχής.
Πρώτη φορά αναφέρει την Ό. ο Ηρόδοτος ως πόλη των Βοττιαίων, που έφτασαν στη Χαλκιδική από την πρώτη κοιτίδα τους, ανάμεσα στον Αξιό και στον Λουδία, διωγμένοι από τους Μακεδόνες. Κατά τους Περσικούς πολέμους, όταν η στρατιά του Ξέρξη επέστρεφε στην Ασία μετά την ήττα στη Σαλαμίνα (479 π.Χ.), ο στρατηγός του Αρτάβαζος πολιόρκησε τις επαναστατημένες πόλεις Ό. και Ποτίδαια. Κυρίευσε την ‘O., σκότωσε όλους τους κατοίκους της και την παρέδωσε στον Κριτόβουλο από την Τορώνη. Έτσι η Ό. έγινε Χαλκιδική, περιλήφθηκε δηλαδή στην ομάδα των πόλεων-αποικιών της Χαλκίδας, από τις οποίες ονομάστηκε η χερσόνησος Χαλκιδική. Η Ό. σύντομα έγινε η πρώτη πόλη της Χαλκιδικής (στον 4o αι. π.Χ. η ονομασία Ολύνθιοι έφτασε να σημαίνει τους κατοίκους των πόλεων της Χαλκιδικής, που παλαιότερα τους ονόμαζαν Χαλκιδείς, όπως Θηβαίοι σήμαινε τους Βοιωτούς) και από τις αρχές του 4ου αι. π.Χ. υπήρξε το κέντρο μιας συμμαχίας πόλεων, που αποτελούσε μια Δύναμη της εποχής. Η συμμαχία αυτή είχε οργανωθεί ίσως κατά την εποχή του Πελοποννησιακού πόλεμου, αρχικά εναντίον των Αθηναίων· μετά την πτώση των Αθηνών όμως λειτούργησε για αμυντικούς κυρίως σκοπούς εναντίον των βαρβάρων θρακών και των Μακεδόνων υπό τον Αρχέλαο (413-399 π.Χ.). Επί Αμύντα Γ’ (396-369) οι Χαλκιδείς, εκμεταλλευόμενοι την εξασθένηση της Μακεδονίας από τις δυναστικές έριδες, πήραν την πρωτεύουσά του Πέλλα και μια περιοχή γύρω της. Σύντομα όμως η συμμαχία, και ιδιαίτερα η Ό., γνώρισαν τη δύναμη των Σπαρτιατών τους οποίους κάλεσαν η Άκανθος και η Απολλωνία όταν πιέστηκαν να προσχωρήσουν στη συμμαχία: ενισχυμένοι από τον Αμύντα και τον Δέρδα της Ελιμείας, οι Σπαρτιάτες νίκησαν τους Χαλκιδείς και πολιόρκησαν επί δύο χρόνια την Ό. (στο διάστημα αυτό σκοτώθηκε ο στρατηγός τους Τελευτίας και πέθανε ο διάδοχος του βασιλιάς Αγησίπολις), η οποία τελικά παραδόθηκε από την πείνα (379 π.Χ.)· Η συμμαχία των Χαλκιδέων διαλύθηκε τότε αλλά ανασυγκροτήθηκε σε λίγα χρόνια.
Ο Φίλιππος, ενδιαφερόμενος κυρίως να μειώσει την αθηναϊκή επιρροή στα παράλια του Αιγαίου, και φυσικά να απλώσει τη δική του, είχε φιλικές σχέσεις με την Ό. στην αρχή. Όταν αφαίρεσε από τους Αθηναίους την Πύδνα και την Ποτίδαια (περίπου το 366 π.Χ.), κράτησε για τον εαυτό του την πρώτη και έδωσε τη δεύτερη (και τον Ανθεμούντα) στην Ό. Οι Ολύνθιοι (όπως και ο Δημοσθένης στην Αθήνα) δεν καθησύχασαν από τη διπλωματική ενέργεια του Φίλιππου. Έτσι καλλιέργησαν τις σχέσεις τους με τους Αθηναίους (παρά τη σχετική απαγορευτική συμφωνία με το Φίλιππο) και προσέφεραν άσυλο στους απαιτητές του μακεδονικού θρόνου, ετεροθαλείς αδελφούς του Φίλιππου, Αρριδαίο και Μενέλαο. Ο Φίλιππος προειδοποίησε τους Ολύνθιους και συγχρόνως οργάνωσε φιλομακεδονική μερίδα μέσα στην πόλη τους· οι Ολύνθιοι κάλεσαν σε βοήθεια τους Αθηναίους (ο Δημοσθένης εκφώνησε τον πρώτο Φιλιππικό του περίπου το 350). Ο Φίλιππος ζήτησε (άνοιξη του 349 π.Χ.) την αποπομπή των φυγάδων Αρριδαίου και Μενέλαου· οι Ολύνθιοι έκαναν νέα έκκληση στους Αθηναίους (ο Δημοσθένης εκφώνησε τον πρώτο και, το καλοκαίρι του 349 π.Χ., τον δεύτερο Ολυνθιακό του). Η βοήθεια των Αθηναίων ήταν ανεπαρκής: ο στρατηγός τους Χάρης για να συντηρήσει τον στρατό του λεηλάτησε εχθρικά και φιλικά εδάφη αδιακρίτως (ο Δημοσθένης εκφώνησε τον τρίτο Ολυνθιακό το φθινόπωρο του 349 π.Χ. και πρότεινε να διατεθούν τα θεωρικά για τις στρατιωτικές δαπάνες). Ο Φίλιππος στο μεταξύ κατέλαβε τη μία μετά την άλλη τις χαλκιδικές πόλεις, φροντίζοντας πάντα να καθησυχάζει τους Ολύνθιους, όπως και οι φίλοι του μέσα στην Ό. Ευθυκράτης και Λασθένης, πως δεν είχαν να φοβούνται τίποτα. Μόνο όταν κατέλαβε και τη σπουδαία πόλη Τορώνη, στον ομώνυμο κόλπο, και το επίνειο της O., τη Μηκύ-βερνα, απέρριψε τα προσχήματα για να δηλώσει καθαρά στους Ολύνθιους, πως η δική τους παραμονή στην Ό. Δεν συμβιβαζόταν με τη δική του στη Μακεδονία. Οι Ολύνθιοι κάλεσαν πάλι τους Αθηναίους, οι οποίοι έστειλαν βιαστικά τον στρατηγό Χάρη, που περίμενε υπόδικος τη δίκη του, με 2000 οπλίτες και 300 ιππείς, αλλά, όπως είχε συμβεί πολλές φορές ως τώρα με τον Φίλιππο, ήταν και πάλι αργά. Οι φίλοι του μέσα στην πόλη την είχαν προδώσει, το ιππικό των Ολύνθιων προσχώρησε την ώρα της μάχης στην εχθρική δύναμη. Τον Αύγουστο του 348 ο Φίλιππος κατέλαβε την Ό. και την κατέστρεψε ολοκληρωτικά. Οι κάτοικοι πουλήθηκαν ως δούλοι, ο Αρριδαίος και ο Μενέλαος σκοτώθηκαν, περιουσίες, χωράφια και αιχμάλωτοι μοιράστηκαν σε Μακεδόνες και φίλους του Φίλιππου. Πιθανόν ο Δημοσθένης και άλλες ιστορικές πηγές να υπερβάλλουν κάπως τα πράγματα. Οπωσδήποτε πάντως 32 πόλεις της Χαλκιδικής καταστράφηκαν τότε. Η καταστροφή της Ο. δεν έχει όμοιά της σε έκταση σε όλη την ελληνική ιστορία. Ο Δημοσθένης ισχυρίζεται πως ένας διαβάτης δεν θα αναγνώριζε αν στη θέση της Ο. υπήρχε ποτέ πόλη. Η Ό. δεν κατοικήθηκε ποτέ πια. Ο Δημοσθένης και άλλοι Αθηναίοι ρήτορες από αυτό το σημείο και μετά, θα αναφέρουν την καταστροφή της Ο. (και των Θηβών) ως δείγμα του κίνδυνου τον οποίο αποτελούσε ο Φίλιππος. Οι Μακεδόνες δεν επιθυμούσαν την επανίδρυση της Ο. Ακόμα και όταν ο Ολύνθιος φιλόσοφος Καλλισθένης, ο άνθρωπος που παρακολουθούσε τον Αλέξανδρο στην ασιατική εκστρατεία του και έπλαθε τον μύθο της θείας καταγωγής του, ζήτησε από αυτόν να ξαναχτίσει την πατρίδα του, σε εποχή που έχτιζε τη μία μετά την άλλη τις Αλεξάνδρειες, ο Αλέξανδρος αρνήθηκε. Και ο Αντίγονος κατήγγειλε ως έγκλημα του Κασσάνδρου εναντίον της δυναστείας των Μακεδόνων την εγκατάσταση των Ολύνθιων στην Κασσάνδρεια.
Αρχαιολογία-μνημεία. Τα λείψανα της Ο. αποκάλυψαν σε μεγάλη έκταση ανασκαφές της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών με διευθυντή τον καθηγητή Ντ. Ρόμπινσον, κατά τα έτη 1928, 1931, 1934 και 1938. Τα ευρήματα δημοσιεύθηκαν σε δεκατετράτομη έκδοση.
Στον νοτιότερο από τους δύο λόφους απλώνονται τα ερείπια της πρώτης ιστορικής πόλης της O., της προπερσικής, της οποίας όμως τα σπίτια χρησιμοποιήθηκαν και μετά την καταστροφή του 479 π.Χ. Εκτός από πολλά σπίτια, οι ανασκαφές αποκάλυψαν και το πολιτικό κέντρο της πόλης, μια κρήνη και ένα οπλοστάσιο. Δρόμους είχε μόνο κατά μήκος της ανατολικής και δυτικής παρυφής του λόφου, οι οποίοι συνδέονταν ακανόνιστα με μερικούς εγκάρσιους.
Στον βόρειο λόφο, μήκους περίπου 1.200 μ. και πλάτους περίπου 200 μ., απλώνονται τα ερείπια της νεότερης πόλης, που χτίστηκε περίπου το 432 π.Χ. κατά το ιπποδάμειο σύστημα.
Τα κανονικά οικοδομικά τετράγωνα, μήκους περίπου 100 και πλάτους 40 μ., χωρίζονται από λεωφόρους 5-7 μ. πλάτους και κάθετους προς αυτές δρόμους πλάτους περίπου 5 μ.. Κάθε οικοδομικό τετράγωνο έχει μια σειρά από πέντε σπίτια στην κάθε πλευρά του δρόμου, ανάμεσα στα οποία υπάρχει ένας στενός διάδρομος. Τα σπίτια της Ο. είναι τα αρχαιότερα που ξέρουμε σχεδόν τα μόνα της κλασικής εποχής. Τα σπίτια της Πριήνης, της Πέλλας, της Περγάμου και της Δήλου είναι μεταγενέστερα. Έτσι η Ό. καλύπτει ένα κενό στις γνώσεις μας για την ελληνική οικία και γενικά για το πολεοδομικό σύστημα των Ελλήνων της κλασικής εποχής. Η νέα πόλη είχε δικό της πολιτικό κέντρο, την αγορά, εκεί που τελειώνουν τα ανασκαμμένα κανονικά οικοδομικά τετράγωνα, στο άκρο της Λεωφόρου Α. Στη βόρεια πλευρά της αγοράς είχε στοά και πλάι κρήνη στην οποία έφτανε το νερό από απόσταση 15 χλμ. με υπόγειο υδραγωγείο. Στον ελεύθερο χώρο μπροστά πραγματοποιούνταν πολιτικές και στρατιωτικές συγκεντρώσεις. Τα εμπορικά καταστήματα ήταν στον νότιο λόφο, στη θέση της αγοράς της παλιάς πόλης. Σε μερικά από τα σπίτια που ανασκάφηκαν βρέθηκαν και επιγραφές που αναφέρουν τον ιδιοκτήτη. Άλλα οι Αμερικανοί ανασκαφείς τα ονόμασαν από τα ευρήματα.
Τα ωραιότερα και πλουσιότερα διακοσμημένα οικήματα της Ο. βρέθηκαν έξω από τον περίβολο του τείχους, στη νοτιοανατολική πλαγιά του βόρειου λόφου. Αξιολογότερη είναι η Έπαυλη της Αγαθής Τύχης (ονομάστηκε έτσι από την επιγραφή που βρέθηκε). Από την κύρια είσοδο μπαίνουμε σε μια περίστυλη αυλή, γύρω από την οποία βρίσκονται τα δωμάτια του ισόγειου, ενώ μια σκάλα οδηγεί στον δεύτερο όροφο. Το δάπεδο του ανδρώνα στολίζεται με ψηφιδωτό, που παριστάνει τον Διόνυσο πάνω σε άρμα που το σέρνουν πάνθηρες, πάνω πετάει φτερωτός ο Έρωτας, μπροστά τρέχει Σάτυρος με θύρσο, γύρω χορεύουν μαινάδες και ένας Σάτυρος παίζει αυλό. Στον προθάλαμο, μετά τον ανδρώνα, υπάρχει άλλο ψηφιδωτό δάπεδο που παριστάνει δύο τραγοπόδαρους Πάνες να γέρνουν το κεφάλι ο ένας προς τον άλλο πάνω από έναν κρατήρα. Άλλο παριστάνει τη Θέτιδα να φέρνει στον Αχιλλέα τα όπλα, ακολουθούμενη από δύο Νηρηίδες καθισμένες σε θαλάσσια τέρατα και κρατώντας τα όπλα. Η διακόσμηση συμπληρώνεται με βλαστοσπείρα, μαίανδρο ανθέμια κ.ά. γύρω από την παράσταση. Στα δυο δωμάτια της άλλης γωνίας υπάρχουν απλούστερα ψηφιδωτά με τον τροχό της τύχης στο κέντρο του ενός και την επιγραφή ΑΓΑΘΗ ΤΥΧΗ. Στο άλλο υπάρχουν δύο επιγραφές: ΑΦΡΟΔΙΤΗ ΚΑΛΗ και ΕΥΤΥΧΙΑ ΚΑΛΗ. Ο καθηγητής Ρόμπινσον διατυπώνει την ιδέα ότι το κτίριο ήταν ίσως μια ταβέρνα της εποχής ή μια λέσχη όπου έπαιζαν τυχερά παιχνίδια. Οπωσδήποτε είναι ένα μνημείο εξαιρετικού ενδιαφέροντος. Τα ψηφιδωτά του είναι από τα αρχαιότερα που γνωρίζουμε. Τα σπίτια της Ο. άλλαξαν την ιδέα που υπήρχε για το ελληνικό σπίτι της εποχής του Σωκράτη, του Ξενοφώντα, και του Πλάτωνα.
Στην Ό. έχουν ανασκαφεί επίσης περισσότεροι από 600 τάφοι, στη δυτική πλαγιά του βόρειου λόφου, ανάμεσα στα τείχη και στο ποτάμι, σε δύο ομάδες: μια προς την πύλη της βορειοδυτικής γωνίας και δεύτερη μπροστά στην πύλη μεταξύ βόρειου και νότιου λόφου. Ένα τρίτο νεκροταφείο βρίσκεται ανατολικά, κατά μήκος του δρόμου προς τη Μυκήβερνα. Ένας κοινός τάφος περιείχε 26 σκελετούς. Ένας άλλος, τυμβόχωστος, ανήκει στην κατηγορία των μακεδόνικων τάφων, αν και δεν είχε καμαρωτή στέγη αλλά οριζόντια… Στο κέντρο της Χαλκιδικής υπήρχε η σπουδαιότερη και αρχαιότερη πόλη, η Όλυνθος. Κτίστηκε κατά την εποχή του Τρωικού πολέμου, (12ο π.Χ. αιώνα) από τον Όλυνθο, υιό του μυθικού βασιλέα της Θράκης Στρυμόνα ή του Ηρακλή και της Βολίας. Έγινε έδρα όλων των παραλιακών πόλεων της Χαλκιδικής (αποικιών) και κατελήφθη και κατεστράφη από τον Φίλιππο Β το 347 π.Χ. Από τη Βικιπαίδεια. Χαλκιδική. Στην περιοχή της Μακεδονίας υπήρχαν επίσης αποικίες ελληνικών πόλεων της νότιας Ελλάδας, οι οποίες σχημάτισαν ομοσπονδιακά κράτη. Σημαντικότερο ήταν το αποικιακό κράτος της Χαλκιδικής που περιλάμβανε κυρίως αποικίες των Ευβοέων. Οι αποικίες αυτές είχαν σχηματίσει μία ομοσπονδιακή ένωση, το Κοινό των Χαλκιδέων με έδρα την Όλυνθο. Στην ένωση αυτή εντάχθηκαν και πόλεις εκτός Χαλκιδικής όπως οι Ευβοϊκές αποικίες της Πιερίας, Πύδνα και Μεθώνη. ΚατΑκτήθηκε από τον Φίλιππο Β' και ενσωματώθηκε στο Μακεδονικό Βασίλειο… Χαλκιδική. Live Pedia.gr Μετά τους Μηδικούς πολέμους οι περισσότερες από τις πόλεις της Χαλκιδικής μπήκαν στην Αθηναϊκή συμμαχία. Κατά τον Πελοποννησιακό πόλεμο πολλές πόλεις πήγαν με το μέρος των Σπαρτιατών. Έτσι το 423 π.Χ. οι Αθηναίοι κατείχαν μόνο την χερσόνησο της Παλλήνης. Μετά τον Πελοποννησιακό πόλεμο οι πόλεις της Χαλκιδικής συγκρότησαν κάτω από την ηγεσία της Ολύνθου "Το Κοινό των Χαλκιδέων στη Θράκη". Το κοινό αυτό αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα ομοσπονδίας κρατών της αρχαιότητας: όλα τα μέλη της έχουν κοινούς νόμους και όλοι είναι πολίτες του ίδιου κράτους. Το κοινό έκοψε ασημένια νομίσματα που τα κυκλοφορούσε στην περιοχή της Βαλκανικής. Διαλύθηκε όμως από εσωτερικές αντιθέσεις το 379 π.Χ. Μετά την κατάληψη της Χαλκιδικής από το Φίλιππο αυτή έπαψε να εμφανίζει αξιόλογη ιστορία… Η αρχαία Όλυνθος ζωντανεύει. ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ:  01/11/1998. Μιχάλης Α. Τιβέριος. Κοντά στις ακτές του Τορωναίου Κόλπου στη Χαλκιδική, πάνω σε δύο λόφους που δεσπόζουν στην περιοχή, βρίσκονται τα ερείπια μιας σημαντικής αρχαίας πόλης. Πρόκειται για την Όλυνθο, την ονομαστή πρωτεύουσα των Χαλκιδέων, που από τις τελευταίες δεκαετίες του 5ου αι. π.Χ. και ως την καταστροφή της από τον Φίλιππο το 348 π.Χ., ήταν το σημαντικότερο οικονομικο-στρατιωτικό κέντρο της περιοχής. Σύμφωνα με τον Ηρόδοτο την πόλη την είχαν ιδρύσει οι Βοττιαίοι, που αρχικά ζούσαν στην Πιερία, αλλά τους έδιωξαν από εκεί οι Μακεδόνες στα μέσα του 7ου αι. π.Χ. και αυτοί κατέφυγαν στη Χαλκιδική. Ωστόσο οι Βοττιαίοι δεν φαίνεται να ήταν οι πρώτοι κάτοικοι της Ολύνθου, αφού η αρχαιολογική σκαπάνη αποκάλυψε στον νότιο λόφο της αρχαίας πόλης λείψανα από έναν οικισμό της 3ης χιλιετίας π.Χ. ..Η πόλη γνωρίζει μεγάλη ακμή, γίνεται η πρωτεύουσα του Κοινού των Χαλκιδέων ¬ μιας ομοσπονδίας πόλεων της Χαλκιδικής, που η διοίκησή τους βασιζόταν στις αρχές της ελευθερίας, της ισοπολιτείας και του αμοιβαίου σεβασμού ¬ και λόγω της πληθυσμιακής της αύξησης απλώνεται και στον βόρειο λόφο. Η ραγδαία ανάπτυξη της Ολύνθου μοιραία την έφερε σε σύγκρουση με τον Φίλιππο, τον πατέρα του Μεγάλου Αλεξάνδρου, που δεν μπορούσε να ανεχθεί την παρουσία δύναμης στα μέρη του, ικανής να αμφισβητήσει την παντοδυναμία του. «Ή εγώ θα κατοικώ στη Μακεδονία ή εσείς» είπε στους Ολυνθίους, όταν βρισκόταν μόλις περίπου οκτώ χιλιόμετρα έξω από τα τείχη της πόλης τους. Για τη σωτηρία της Ολύνθου ο Δημοσθένης εκφωνεί με πάθος στην Εκκλησία του αθηναϊκού Δήμου τους τρεις πύρινους «Ολυνθιακούς» του. Προσπαθεί να πείσει τους συμπατριώτες του ότι ο πόλεμος στο βόρειο Αιγαίο είναι ζωτικής σημασίας για τα συμφέροντά τους. Αν η Όλυνθος έπεφτε στα χέρια του Φιλίππου, ο τελευταίος θα γινόταν πλέον πανίσχυρος και ακατανίκητος. Στην πραγματοποίηση όλων των παραπάνω εργασιών συνέβαλαν επιστήμονες πολλών ειδικοτήτων, ανάμεσα στους οποίους μνημονεύω την αρχαιολόγο Σ. Πρωτοψάλτη και κυρίως την αρχιτεκτόνισσα - αναστηλώτρια της ΙΣτ' Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων Φ. Αθανασίου… Πρώιμη Εποχή του Χαλκού (3.500-2.200 π.Χ.) Οικισμοί της φάσης αυτής εντοπίσθηκαν σ’ όλη της Μακεδονία: Νεότερη Νεολιθική (5.300-3.500 π.Χ.). Στην Κεντρική Μακεδονία τα αρχιτεκτονικά κατάλοιπα είναι περιορισμένα. Στα Βασιλικά Βρέθηκαν υπολείμματα τοίχων από ωμά άμορφα πλιθιά και δάπεδα διαμορφωμένα με κάποια ιδιαίτερη φροντίδα καθώς πάνω στο έδαφος απλωνόταν στρώμα πηλού. Στην Όλυνθο (λόφος επίπεδος κοντά στο Χωριό Μυριόφυτο) βρέθηκαν συστάδες ορθογωνίων ή τραπεζοειδών δωματίων με τοίχους από ακατέργαστες ποτάμιες κροκάλες, δεμένες με λάσπη και ανωδομή πιθανότατα από ωμές πλίνθους. Από δω προέρχονται και τα λείψανα κλιβάνου με πήλινο δάπεδο υπερυψωμένο επάνω από το όρυγμα της πυράς και με ίχνη αγωγών εξαερισμού, που επέτρεπαν τον έλεγχο του αέρα…ΣΥΛΛΟΓΗ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΩΝ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΤΗΣ ΘΡΑΚΗΣ. Θρακική Εστία Θεσσαλονίκης. Αρχαίες πόλεις της Θράκης (Κουρτίδης Κ. -Σαμοθράκης Αχ.).  Στο κέντρο της Χαλκιδικής υπήρχε η σπουδαιότερη και αρχαιότερη πόλη, η Όλυνθος. Κτίστηκε κατά την εποχή του Τρωικού πολέμου, (12ο π.χ. αιώνα) από τον Όλυνθο, υιό του μυθικού Βασιλιά της Θράκης Στρυμόνα ή του Ηρακλή και της Βολίας. έγινε έδρα όλων των παραλιακών πόλεων της Χαλκιδικής (αποικιών) και κατελήφθη και κατεστράφη από τον Φίλιππο Β το 347π.χ Στο κέντρο της Χαλκιδικής υπήρχε και η Απολλωνία, στη θέση του Πολυγύρου. Ήταν αποικία των Ιώνων, κτίστηκε από τους Βοττιαίους μετά την άλωση της Ολύνθου από  τους Πέρσες. Με την Άκανθο ήταν οι μεγαλύτερες πόλεις περί την Όλυνθον (Ξενοφ. Ελλην.V,2 II,V,3,1). Το 348 π.χ. καταστράφηκε τελείως από τον Φίλιππο όπως και άλλες 31 πόλεις της Χαλκιδικής. Οι κάτοικοι της μετακομίστηκαν από τον Κάσσανδρο στη Θεσσαλονίκη πού έκτισε το 315 π.χ.. Τον 4ο π.χ. αιώνα η Χαλκιδική καταλήφθηκε από το Φίλιππο το Β΄ και έγινε Μακεδονική επαρχία, τις πόλεις της όμως τις αποκαλούσαν Θρακικές. Ιδιαιτέρως τονίζεται ότι στο σπήλαιο Πετραλώνων Χαλκιδικής της Θράκης (και όχι της Μακεδονίας που εσφαλμένα γράφεται από κάποιους) βρέθηκε ο αρχάνθρωπος, ηλικίας 240.000 έως 700.000 ετών, απόδειξη ότι στη Χαλκιδική της Θράκης υπήρχε ζωή πριν από πολλές χιλιάδες χρόνια…
ΟΔΥΣΣΕΑΣ Κ. ΓΚΙΛΗΣ.  Επιμέλεια συλλογής και αξιοποίησης. Αποσπάσματα από το βιβλίο:  ASPECTS OF GREEK HISTORY.  750–323 BC.  A Source-Based Approach. Second Edition. Terry Buckley. First edition published 1996 by Routledge. Taylor & Francis e-Library, 2010. Θεσσαλονίκη 2012. Αναφορές σε Olynthus. Σελ. 431 …a pro-Spartan oligarchy was also imposed (Xenophon, Hellenica 5.2.1–7 – all references in the rest of this chapter are to this work, unless stated otherwise). In 384, the Spartans ordered democratic Phlius to receive back its oligarchic exiles, but later, after a siege from 381–379, they imposed a narrow pro-Spartan oligarchy, supported by a garrison (5.2.8–10; 5.3.10–17, 21–25). In 382 the Spartans launched a major expedition against the Chalcidian League which, under the leadership of Olynthus, was growing in size and strength. In 379, Olynthus surrendered, the League was dissolved and each of its members was forced to join the Peloponnesian League (5.2.11–24; 2.37–3.1–9; 3.18–20, 26–27). Σελ. 453 Theopompos FGrH 115 F30). Philip did not hand over Amphipolis to the Athenians after its surrender (16.8.2), but found reasons to delay the transfer. At this point the Olynthian-led Chalcidian League, which had been revived after its dismemberment in 379 by Agesilaos (see Chapter 24), because it feared Philip’s territorial ambitions after his success at Amphipolis, sought an alliance with Athens.


KENTPON ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΡΩΜΑΪΚΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΟΣ ΕΘΝΙΚΟΝ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ 22 M. M. B. HATZOPOULOS. MACEDONIAN INSTITUTIONS UNDER THE KINGS. I A HISTORICAL AND EPIGRAPHIC STUDY. ATHENS 1996… Αναφορές στην Όλυνθο-Olyntos 32. Olynthus 6. The origin and nature of the "villages" of Kassandreia is closely similar to those of Thessalonike. Cassander assigned to his new foundation the whole of the  Pallene peninsula and a large section of southwestern Chalkidike north of the isthmus of Poteidaia, with the territories of Poteidaia, Olynthos, Sermylia, Strepsa, Sinos, Spartolos and probably the other, minor southern Bottic cities. These, as far as they survived physical destruction, were reduced to the status of komai.The fact is explicitly attested for Mende and provides the best explanation of the mention εν Όλύνθω on an inscription from Roman times found not far from the ruins of Olynthos. The case of Aphytis on  Pallene, which struck coins in the second century, poses as many problems as that of Apollonia and Aineia for Thessalonike. Klitai, too, was perhaps a kome of Kassandreia. Kassandreia's citizen body was also divided into phylai and demoi, of which we know the name of two: the Hippolyteis and the Hippotadeis… A COMPANION TO THE CLASSICAL GREEK WORLD. Edited by Konrad H. Kinzl. 2006 by Blackwell Publishing Ltd. On the other hand, a growing number of sites that were previously considered less interesting, such as farmsteads or urban residences, are now receiving closer attention (Hoepfner 1999). New types of sites are also being explored by underwater archaeology, opening up a completely new world. After decades of painstaking work, the results of several important large-scale excavations begin to be thoroughly published (Athens (Agora and Kerameikos), Korinth, Delphi, Olympia, Olynthos, etc.), … A COMPANION TO ANCIENT MACEDONIA. Edited by Joseph Roisman and Ian Worthington. A John Wiley & Sons, Ltd., Publication
This edition first published 2010.μερικές από τις 69 αναφορές για την Όλυνθο. .  in which Macedonia is involved (5.2.11–3.26). His version
of the invitation to Sparta to intervene in 382 against the growing power of Olynthus in the north-east has representations made to Sparta by Greek cities threatened by Olynthus, but they claim that Olynthus is rapidly taking over Macedonia, already controls the capital Pella, and has driven Amyntas III out of virtually the whole of his kingdom. In the war which the Spartans undertake they contact both Amyntas and Derdas of Elimea (to the west of Lower Macedonia), both of whom join in enthusiastically… From the fourth century our material is more plentiful and also more varied. There is a treaty between Amyntas III and the Chalcidian state centred on Olynthus: in addition to a standard defensive alliance there are clauses favourable to the Chalcidians concerning trade and neighbouring states which were hostile to them. There is an Athenian alliance with Amyntas, mentioning also his son Alexander, of which only the end survives.58 In 371/0 Athens honoured a king of Pelagonia, in Upper Macedonia (IG 22 190), and in 363/2 it honoured Menelaus of Pelagonia, who was helping in
Athens’ war to recover Amphipolis; afterwards he fled to Athens, became an Athenian citizen, and as such was honoured by Ilium.. The images used on coins evoke the authority or institution responsible for its production. Depictions of deities or objects provide evidence for religious beliefs and traditions. The iconography of coinimages and its stylistic development can identify or date the coinage of a whole region or show connections between the coinage of, for example, a colony and its mother city (for example, the eagle of Chalcis and its colony Olynthus). The legend on a coin can make dating easier through its letter forms as an additional stylistic characteristic; it can complement epigraphic evidence from other sources, or provide additional information on people, institutions and official positions or dialect used…Questia.com - Questia - Official Site‎. Διαφ.www.questia.com/‎ Full-text books, journals, articles at the Questia Online Library. 1000s of reliable sources • Easy to use online reader.– 2014 www.questia.com.

Aegean Greece in the Fourth Century BC. Contributors: John Buckler. Publisher: Brill, 2003. Subjects: Greece--History--Spartan And Theban Supremacies, 404-362 B.CGreece--History--Macedonian Expansion, 359-323 B.C. Βάζω 15 από τις 54 αναφορές στο συγκεκριμένο βιβλίο για Olyntos
1. Philip rejoined battle with Olynthos in 348 by drawing the ring more tightly...Page 438
2. ...similar to that of their city. With Olynthos and the two traitors Philip had used...Page 439
3. ...in fact could lend little support to Olynthos. Nonetheless, he proposed to implement...Page 437
4. ...more eagerly now that the specter of Olynthos had risen again. While the Spartans...Page 209
5. ...to resume his attack on Amphipolis and Olynthos. Over the winter Perdikkas, like his...Page 370
6. ...drove the enemy back to the walls of Olynthos. Thereafter, the Olynthians concentrated...Page 208
7. ...surprisingly, Philip turned next to an isolated Olynthos. Instead of hostility, he offered the...Page 396
8. ...Philips farther eastern designs. A hostile Olynthos could endanger his southern flank, but...Page 435
9. ...188; at Mantineia, 192 194; against Olynthos, 203 210 Agis, aftermath of the Peloponnesian...Page 539
10. of their powerful neighbor Olynthos, they rehearsed both the situation...Page 199
11. ...alarm in the Chalkidike. One group in Olynthos led by Lasthenes and Euthykrates staunchly...Page 433
12. ...with Thasos put the Athenians in closer touch with their Chalkidian allies, whose capital was Olynthos. In the early years of the fourth century Olynthos, the largest Greek city on the Thracian coast, had begun to create a league with surrounding...
Page 159
13. ...Yet for the moment success smiled upon Agesilaos efforts. Olynthos had surrendered, Mantineia, Thebes, and now Phleious had...Page 212
14. ...Derdas Elimian cavalry. Thence the combined army marched northeastwards over open country to Olynthos, some ten kilometers distant. The akropolis of Olynthos stands on two hills, pronounced but not preciptious, that dominate along the way the western...Page 207
15. ...battles of Solygeia (Thuc. 4.43), Teleutias actions at Olynthos (Xen. Hell. 5.2.40 43; see pp. 207 208), Pelopidas...Page 293


ΟΛΟΦΥΞΟΣ

Πόλη της χερσονήσου του Άθω που, σύμφωνα με το Στράβωνα, είχε χτιστεί από Πελασγούς, που είχαν πάει εκεί από τη Λέσβο. Αλλά και ο Θουκυδίδης (Δ’ 109) αναφέρει ότι στην Ολόφυξο, όπως και στις άλλες πόλεις της περιοχής, κατοικούσαν δίγλωσσοι βάρβαροι λαοί (που μιλούσαν δηλαδή εκτός από τη δική τους γλώσσα και την ελληνική). Αναφέρει ότι υπήρχαν και μερικοί Χαλκιδείς, αλλά οι περισσότεροι ήταν Πελασγοί, από εκείνους που με το όνομα των Τυρρηνών είχαν κατοικήσει στη Λήμνο και στην Αθήνα. Η Ολόφυξος βρισκόταν Ν του ισθμού του Ξέρξη και οι κάτοικοί της ήταν από αυτούς που είχαν επιστρατευτεί για να κάνουν την ομώνυμη διώρυγα../. Ολόφυξος|, κτίσμα Πελασγών από τη Λήμνο (ΣτράβωνVII, 331). Επί Θουκιδίδη κατοικούσαν Θράκες Βισάλτες, Κρήστωνες και Πελασγοί. Οι κάτοικοι της εξαναγκάστηκαν από τους Πέρσες να βοηθήσουν στην εκσκαφή του Ισθμού του Άθωνα. Κατά τον Γεράσιμο Σμυρνάκη ( Άγιο Όρος,1903) έκειτο επί της ανατολικής πλευράς της Ακτής (Αγίου Όρους), 3 χλμ. Α.Ν.Α. της Μονής Εσφιγμένου, όπου η σημερινή κοινοβιακή Σκήτη Παλαιόχωρα και όπου σώζονται ερείπια αρχαίας πόλης και Πύργος μεταγενεστέρων χρόνων.



ΟΛΥΜΠΙΑΣ

KENTPON ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΡΩΜΑΪΚΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΟΣ
ΕΘΝΙΚΟΝ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ 22 M. M. B. HATZOPOULOS. MACEDONIAN INSTITUTIONS UNDER THE KINGS. I A HISTORICAL AND EPIGRAPHIC STUDY. ATHENS 1996. This is where Herodotos (5.124.2; 7.110.1; 114.1; 9.75) locates them at the time of the Persian Wars. From his and from Thucydides' (1.100.3; 2.99.4; 4.102. 2-3; 107.3; 5.6.4) indications it emerges that in the fifth century their lands extended from Ennea Hodoi (Amphipolis) to the plain of Datos (Philippoi). Thucydides (4.109.4), however, mentions Edones who had fled southwards instead of eastwards and had established themselves in Chalkidike, in the Athos peninsula. This information is confirmed by Stephanos Byzantios {s.v. Στώλος), who locates them at Stolos, and possibly by an inscription from Olympias in eastern Chalkidike (J.A.R. Munro, "Epigraphical Notes from Eastern Macedonia and Thrace", JHS16 [1896] 313-14, no 2; but see also Feissel-Sève, "Chalcidique" 317, no 74; cf. E. Oberhummer, "Edones", RES [1905] 1974 and Zahrnt, Olynth 186, with references and discussion). According to Strabo 7, frg. 11, the inhabitants of Mygdonia and Sithonia were also of Edonian stock. The Edonian origin of the inhabitants of Mygdonia also emerges from the passage of Thucydides cited above, which shows that the conquering Macedonians expelled them from this land; cf. Hatzopoulos-Loukopoulou, Recherches and, in particular, 23-24… Από τη Βικιπαίδεια.  Ολυμπιάδα είναι χωριό στα βορειοανατολικά του νομού Χαλκιδικής, … Περίπου στα 700 μέτρα βρίσκεται ο αρχαιολογικός χώρος των αρχαίων Σταγείρων. Η περιοχή προστατεύεται από το πρόγραμμα Natura 2000. .. Στην περιοχή υπάρχει, επίσης, και το ομώνυμο μεταλλείο. Ιστορικά και πολιτιστικά στοιχεία. Αναφορικά με την ονομασία του οικισμού, η παράδοση αναφέρει πως οφείλεται στην Ολυμπιάδα, μητέρα του Μεγάλου Αλεξάνδρου, η οποία είχε εξοριστεί στα αρχαία Στάγειρα. Άλλη εκδοχή κάνει λόγο για το νησάκι Κάπρος (σημερινός Καυκανάς) ως τόπο εξορίας της Ολυμπιάδας… Σύμφωνα με μια τοπική παράδοση, το όνομα του χωριού προέρχεται από την Ολυμπιάδα, τη μητέρα δηλαδή του Μ. Αλεξάνδρου, την οποία ο βασιλιάς Κάσσανδρος είχε εξορίσει στ' Αρχαία Στάγειρα ή, κατ' άλλους, στο παρακείμενο νησάκι «Κάπρος». Αν και η πληροφορία είναι ανεπιβεβαίωτη, δεν αποκλείεται να κρύβει κάποια ιστορική αλήθεια… KENTPON ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΡΩΜΑΪΚΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΟΣ ΕΘΝΙΚΟΝ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ 22 M. M. B. HATZOPOULOS. MACEDONIAN INSTITUTIONS UNDER THE KINGS. I A HISTORICAL AND EPIGRAPHIC STUDY. ATHENS.1996…Olympias, modern village in Chalkidike: 170,n. 2. IV. Olympias, wife of Philip II: 101; 272-76; 287;288; 289.



ΟΠΙΚΙΑ

Επιδρομείς από την Οπικία (χώρα της Χαλκιδικής) που, κατά το Θουκυδίδη (ΣΤ’ 2), ανάγκασαν τους Σικελούς να φύγουν από την Ιταλία (γιατί εκεί κατοικούσαν αρχικά) και να πάνε στη Σικελία… Θουκυδίδης 5ος π. Χ. αιώνας. Ιστορία. 6.4.4.1 Λίνδιοι καλεῖται• νόμιμα δὲ Δωρικὰ ἐτέθη αὐτοῖς. ἔτεσι δὲ ἐγγύτατα ὀκτὼ καὶ ἑκατὸν μετὰ τὴν σφετέραν οἴκισιν Γελῷοι Ἀκράγαντα ᾤκισαν, τὴν μὲν πόλιν ἀπὸ τοῦ Ἀκράγαντος ποταμοῦ ὀνομάσαντες, οἰκιστὰς δὲ ποιήσαντες Ἀριστόνουν καὶ   Πυστίλον, νόμιμα δὲ τὰ Γελῴων δόντες. Ζάγκλη δὲ τὴν μὲν ἀρχὴν ἀπὸ Κύμης τῆς ἐν Ὀπικίᾳ Χαλκιδικῆς πόλεως λῃστῶν ἀφικομένων ᾠκίσθη, ὕστερον δὲ καὶ ἀπὸ Χαλκίδος καὶ τῆς ἄλλης Εὐβοίας πλῆθος ἐλθὸν ξυγκατενείμαντο τὴν γῆν• καὶ οἰκισταὶ Περιήρης καὶ Κραταιμένης ἐγένοντο αὐτῆς, ὁ μὲν ἀπὸ Κύμης, ὁ δὲ ἀπὸ Χαλκίδος. ὄνομα δὲ τὸ μὲν πρῶτον Ζάγκλη ἦν ὑπὸ τῶν Σικελῶν κληθεῖσα, ὅτι δρεπανοειδὲς τὴν ἰδέαν τὸ χωρίον ἐστί (τὸ δὲ δρέπανον οἱ Σικελοὶ ζάγκλον καλοῦσιν), ὕστερον δ᾽ αὐτοὶ μὲν ὑπὸ Σαμίων καὶ ἄλλων Ἰώνων …

ΟΥΡΑΝΟΥΠΟΛΙΣ
Κοινότητα (υψόμ. 10 μ.) στην πρώην επαρχίας Αρναίας του νομού Χαλκιδικής. Παλαιότερα ονομαζόταν Προσφόρι αλλά μετονομάστηκε σε Ο. από την αρχαία πόλη της Μακεδονίας (Ουρανούπολις), που βρισκόταν στη Χαλκιδική χερσόνησο και ιδρύθηκε το 316 π.Χ. από τον Αλέξαρχο, τον γιο του Αντίπατρου και αδελφό του Κάσσανδρου. Η αρχαία πόλη ήταν χτισμένη στα ερείπια της πόλης Σάνης και είναι άγνωστο πότε και από ποιους καταστράφηκε. Αρχαιολογικές έρευνες που διεξήχθησαν στην περιοχή, έφεραν στο φως διάφορα ασημένια και χάλκινα νομίσματα με τις επιγραφές «Ουρανίων», «Ουρανίδων πόλεως» και «Ουρανίας πόλεως»… A COMPANION TO THE CLASSICAL GREEK WORLD. Edited by Konrad H. Kinzl. 2006 by Blackwell Publishing Ltd. Brill’s Companion to Ancient Macedon. Studies in the Archaeology and History of Macedon, 650 bc–300 ad Edited by Robin J. Lane Fox. LEIDEN BOSTON 2011. CHALCIDICE. Perhaps in answer to his brother Cassander, Alexarchos founded a curiously named city, Ouranidon polis (the city of the children of Ouranos), at the isthmus of Akte. Only the perimeter of its fortifijication has been located, but part of a sanctuary was excavated, the sanctuary originally in the chora of Sane. The Archaic oikos of Apollo was repaired and used again and a telesterion, where Helios was worshipped, was built south-east of the oikos. The city of Ouranopolis struck coins showing a seated Helios and a star. However, the city was abandoned at the beginning of the third century bc. Afterwards, Akanthos, which had remained an autonomous city all this time, became the most important centre throughout the Hellenistic period… A COMPANION TO THE CLASSICAL GREEK WORLD. Edited by Konrad H. Kinzl. 2006 by Blackwell Publishing Ltd. Brill’s Companion to Ancient Macedon. Studies in the Archaeology and History of Macedon, 650 bc–300 ad Edited by Robin J. Lane Fox. LEIDEN BOSTON 2011. CHALCIDICE. 94 Zahrnt, Olynth, pp. 209–10; J. Papangelos, “Ουρανουπόλεως τοπογραφικά,” in Ancient Macedonia 5, pp. 1155–87; J. Vokotopoulou and E. B. Tsigarida, “Ανασκαφική έρευνα στην Ουρανιδών πόλιν,” AErgMak 8 (1994), 289–94; E. B. Tsigarida, “Ανασκαφική έρευνα στην ‘Ουρανιδών πόλιν’,” ΑΑΑ 23–28 (1990–95), 47–54; id., “Ανασκαφική έρευνα στην περιοχή της αρχαίας Σάνης—Ουρανούπολης 1990–1996,” AErgMak 10Α (1996), 333–46; id., “Στοιχεία για τη λατρεία του Ηλίου στην ‘Ουρανιδών πόλιν’,” in Ancient Macedonia 6, pp. 1235–46; Cohen, The Hellenistic Settlements, pp. 105–6.


ΠΑΛΑΙΩΡΙΟ

Αν λοιπόν είναι σωστός ο παραπάνω προσδιορισμός των ορίων της επικράτειας της Ακάνθου, θα πρέπει από την πόλη αυτή να εξαρτώνταν διοικητικά τα πολίσματα Στρατονίκη, Ουρανούπολη, Άρναι, Άσσα ή Άσσηρα (=CAssera), Παλαιώριο (Palaeotrium), Στώλος, Θύσσος, Κλεωναί και Απολλωνία (Ακρόθωοι), καθώς και διάφορα πολίσματα άγνωστου ονόματος που οι θέσεις τους έχουν εντοπιστεί κοντά στα σημερινά χωριά Πλανά, Μεταγγίτσι, Πυργαδίκια και Αγ. Νικόλαο. ΟΙ ΡΩΜΑΙΟΙ ΚΑΙ Η ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ. ΔΗΜΗΤΡΗ Κ. ΣΑΜΣΑΡΗ.
ΠΑΛΛΗΝΗ
Παλλήνη ονομαζόταν και η Κασσάνδρα, μία από τις 3 χερσονήσους της Χαλκιδικής…Έτσι ονομαζόταν η Κασσάντρα, μια από τις τρεις χερσονήσους της Χαλκιδικής. Η Παλλήνη βρισκόταν νότια της πόλης Ολύνθου, στο βάθος του Τορωναίου κόλπου. Αναφέρεται από τον Ηρόδοτο στην περσική εκστρατεία… Παλλήνη, αναφερόμενη ως «νήσος» και χερσόνησος. Αναφέρεται μέχρι και τις αρχές του 15ου αιώνα.. ΟΙ ΡΩΜΑΙΟΙ ΚΑΙ Η ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ. ΔΗΜΗΤΡΗ Κ. ΣΑΜΣΑΡΗ.
Η Χαλκιδική είναι η μοναδική περιοχή της Μακεδονίας, που η ιστορία της σχετίζεται άμεσα από τον 12ο ακόμη π.Χ. αιώνα με τους Ρωμαίους ή καλύτερα με τους προγόνους των Ρωμαίων. Σύμφωνα με μια αρχαία παράδοση, που την αλήθεια της την επιβεβαιώνουν αξιόπιστοι αρχαίοι συγγραφείς και κυρίως ορισμένα νομισματικά δεδομένα, μια ομάδα Τρώων, μετά την άλωση και καταστροφή της πόλης τους, είχαν έρθει με πλοία στην Παλλήνη. Σε συνέχεια, από δω παρέπλευσαν τις ανατολικές ακτές του Θερμαϊκού κόλπου και, αφού διέσχισαν τη Μακεδονία και την Ήπειρο, εγκαταστάθηκαν τελικά στο Λάτιο. Επικεφαλής της τρωικής αυτής ομάδας ήταν ο ήρωας Αινείας, που από τη ρωμαϊκή παράδοση θεωρείται πρόγονος του Ρωμύλου, ιδρυτή της Ρώμης, ενώ ο γιος του Ίουλος γενάρχης της ρωμαϊκής gens Ioulia. Με το πέρασμα του Αινεία από τη Χαλκιδική και τις ακτές του Θερμαϊκού κόλπου σχετίζεται και η ίδρυση της ομώνυμης πόλης Αίνειας (κοντά στη Ν. Μηχανιώνα ή την Επανομή). Γι’ αυτό και σε νομίσματα της πόλης αυτής (του 6ου π.Χ. αιώνα) εικονίζεται ο Αινείας. Τέλος, σύμφωνα με άλλη αρχαία παράδοση, από τη Χαλκιδική (Ακτή) είχαν περάσει και οι Τυρρηνοί (ή Τυρσηνοί), που ταυτίζονται με τους γνωστούς Ετρούσκους, οι οποίοι, όπως είναι γνωστό, είχαν βαθμιαία αφομοιωθεί από τους Ρωμαίους… Ιστορικές Πόλεις Θράκης. Φλεγραία (Παλλήνη) (Χαλκιδική).  Η Ποτίδαια. Αποικία Κορινθίων 7ου π.χ. αιώνα). Υπήρξε το μήλο έριδος Αθηναίων, Λακεδαιμονίων και Μακεδόνων οι οποίοι την κατέλαβαν το 357 με το Φίλιππο Β΄’. Αναφέρεται από πολλούς αρχαίους συγγραφείς. Ονομάστηκε και Κασσάνδρεια όταν επανακτίστηκε από τον Κάσσανδρο το 316 π.χ… ΑΡΧΑΙΟΓΝΩΜΩΝ. ΑΡΧΑΙΑ ΠΟΛΗ & ΑΝΑΣΚΑΦΕΣ ΣΤΟ ΠΟΛΥΧΡΟΝΟ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ  .ΑΡΧΑΙΑ ΠΟΛΗ & ΑΝΑΣΚΑΦΕΣ (ΝΕΑΠΟΛΙΣ ή ΑΙΓΗ ή ΑΙΓΕΣ) ΣΤΟ ΠΟΛΥΧΡΟΝΟ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ…  ΑΝΑΣΚΑΦΕΣ (ΝΕΑΠΟΛΙΣ ή ΑΙΓΗ) ΑΡΧΑΙΑ ΚΑΤΑΛΟΙΠΑ ΣΤΟ ΠΟΛΥΧΡΟΝΟ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ.     Η περιοχή στην οποία εκτείνονται τα «δίκαια» της σημερινής κοινότητας Πολύχρονοι), διεκδικεί το ιστορικό παρελθόν της Νεάπολης, μιας εκ των αρχαίων πόλεων της Χερσονήσου της Παλλήνης, πιθανότατα αποικία της αρχαίας εν Παλλήνη Μένδης. Υπόμνηση του πολίσματος αυτού κάνει ο Ηρόδοτος στην Ιστορία του. Στις μέρες μας, ένας ιστορικός τοποθετεί τη Νέαν Πόλιν, όπως την αποκαλεί, «προς μεσημβρία της Αφύτιος επί της θέσεως του νυν χωρίου Πολυχρόνιου»…Όπως φαίνεται η εγκατοίκηση στην περιοχή των ανατολικών παραλίων της Παλλήνης δεν διεκόπη οριστικά στα τελευταία χρόνια της Πρώιμης Εποχής του Χαλκού. Δυτικότερα της Τούμπας με τα προϊστορικά κατάλοιπα, ΒΔ του σημερινού χωριού, στο λόφο Γηρομοίρι, χάραξη του οδοστρώματος δασικού δρόμου Πολυχρόνου-Κασσανδρινού προκάλεσε βραχύχρονη ανασκαφική έρευνα… Αρχαία Μακεδονία. Η αυθεντική ιστορία των Ελλήνων.Α. Κρασανάκης. ΟΙ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ΚΑΙ ΤΑ ΜΝΗΜΕΙΑ  ΜΑΡΤΥΡΟΥΝ ΟΤΙ  ΟΙ ΑΡΧΑΙΟΙ ΜΑΚΕΔΟΝΕΣ ΗΣΑΝ ΕΛΛΗΝΕΣ. 4. Η ΧΩΡΑ ΚΑΙ Η ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ ΤΩΝ ΜΑΚΕΔΟΝΩΝ.  Ο Σκύλακας (Ελλάδος Περιήγησις), σχετικά με τη χώρα των Μακεδόνων, αναφέρει: «Από δε Πηνετού ποταμού Μακεδόνες εισίν έθνος και κόλπος Θερμαίος. Πρώτη πόλις Μακεδονίας Ηράκλειον, Δίον, Πύδνα πόλις Ελληνίς. Μεθώνη πόλις Ελληνίς και Αλιάκμων ποταμός, Αλωρός πόλις και ποταμός Λυδίας, Πέλλα πόλις και βασίλειον εν αυτή και ανάπλους εις αυτήν ανά τον Λυδίαν. Άξιος ποταμός, Εχέδωρος ποταμός, Θέρμη πόλις. Αίνεια Ελληνίς, Παλλήνη άκρα μακρά εις το πέλαγος ανατείνουσα, και πόλεις αίδε εν τη Παλλήνη Ελληνίδες. Ποτίδαια εν τω μέσω το ισθμόν εμφράττουσα, Μένδη, Άφυτις, Θραμβηϊς, Σκιώνη, Κανάστραιον της Παλλήνης ιερόν ακρωτήριον. (Σκύλακας, Περίπλους- περί Μακεδονίας)… ΣΥΛΛΟΓΗ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΩΝ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΤΗΣ ΘΡΑΚΗΣ. Θρακική Εστία Θεσσαλονίκης.  Για το θάνατο του δάκρυσε ακόμα και αυτός ο σκληρός Αχιλλέας Θρακικά Έθνη-Φύλα Μύγδονες. Γείτονες των Δοβήρων. Κατοικούσαν βόρεια της Λίμνης Βόλβης. Πόλεις των Μυγδόνων: Χαλάστρα, Αρεθούσα και Σίνδος κοντά στη Λίμνη Βόλβη και Θέρμαι (όπου η σημερινή Θεσσαλονίκη) και Κρήστων στα παράλια του Θερμαϊκού κόλπου. Οι Σίθωνες Θράκες που κατοικούσαν στη Χαλκιδική, ήταν της φυλής των Μυγδόνων. Θρακών. Στη Χαλκιδική (στο Σπήλαιο Πετραλώνων) βρέθηκε ο αρχάνθρωπος, ηλικίας 240.000 έως 700.000 ετών Αυτό αποτελεί απόδειξη ότι στη Χαλκιδική της Θράκης υπήρχε ζωή πριν από πολλές χιλιάδες χρόνια. Η Χαλκιδική ήταν η πλέον πυκνοκατοικημένη περιοχή της Θράκης. Κτίστηκαν πολλές πόλεις από Χαλκιδείς, Ερετριείς, Κορίνθιους Αθηναίους κ.α. Στο πρώτο πόδι, την Κασσάνδρα, Η Ποτίδαια (Αποικία. Κορινθίων 7ου π.χ. αιώνα). Σάνη, Κασσάνδρεια, Μένδη, Σκιώνη, Αιγαι, Νεάπολης και Άφυτις. Στο μεσαίο πόδι της Χαλκιδικής…ΣΥΛΛΟΓΗ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΩΝ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΤΗΣ ΘΡΑΚΗΣ. Θρακική Εστία Θεσσαλονίκης. Αρχαίες πόλεις της Θράκης (Κουρτίδης Κ. -Σαμοθράκης Αχ.). Στο πρώτο πόδι, την Κασσάνδρα, Η Ποτίδαια (Αποικία. Κορινθίων 7ου π.χ. αιώνα).Υπήρξε το μήλο έριδος Αθηναίων, Λακεδαιμονίων και Μακεδόνων οι οποίοι την κατέλαβαν το 357 με το Φίλιππο Β΄’. Έχει πλούσια Ιστορία και αναφέρεται από πολλούς αρχαίους συγγραφείς. Ονομάστηκε και Κασσάνδρεια όταν ξανακτίστηκε από τον Κάσσανδρο το 316 π.χ.. Σάνη (Κασσάνδρας),Παραλιακή πόλη της Αρχαίας Θράκης στην Κασσάνδρα Χαλκιδικής(1 πόδι), μεταξύ Ποτίδαιας και Μένδη (Μετόχι Παπαστάθη – δυτικά της Αφύσεως νυν Αθύτου), Αποικία των Ερετριέων (Ηροδ. VII, 123). Ελεύθερη μέχρι τους Περσικούς πολέμους, οπότε και υποτάχθηκε στους Πέρσες. Εξαναγκάστηκε να τους παραχωρήσει πλοία και στρατό. Καταστράφηκε από το Φίλιππο Β της Μακεδονίας το 348 π.χ. Σήμερα είναι Τουριστικό Κέντρο. Άλλες πόλεις ήταν η  Μένδη, Αποικία των Ερετριέων του 8ου π.χ. αιώνα   (Ηρόδ.VII,123,  Θουκ.IV, Στράβ.VII,320,27), πλησίον της σημερινής Καλάνδρας. Σκιώνη, μία των σημαντικότερων πόλεων της Χερσονήσου Παλλήνης (Κασσάνδρας) αποικία Ευβοέων κτισμένη μεταξύ των πόλεων Θεράμβου και Μένδης (Ηρόδοτος VII, 123 – Στράβ.VII, 330,27).Κατά τον Θουκιδίδη (IV, 120) στη Σκιώνη κατοίκησαν μετά το τέλος του τρωϊκού πολέμου οι Παλληναίοι Πελοποννήσιοι. Αυτοί επιστρέφοντας από την Τροία με τις αιχμάλωτες Γυναίκες, αναγκάστηκαν λόγω του χειμώνα να προσαράξουν και να ιδρύσουν τη Σκιώνη. Εξέδωσε Νομίσματα. Συμάχησε κατά διαστήματα με τους Πέρσες, Αθηναίους, Πελοποννήσιους και καταστράφηκε οριστικά από τον Φίλιππο. Σήμερα υπάρχει κτισμένη η Σκιώνη επι της Ακτής (σε απόσταση 3 περίπου χλμ. από την Αρχαία) με αξιόλογο Λιμένα και Τουριστικά θέρετρα.  Θέραμβος, Θεράμβης ή Θραμβής, αποικία Ερετριέων, εντός όρμου όπου το σημερινό χωριό Παλιούρι (Δήμιτσα-Μακεδονία σελ.614). Ελεύθερη μέχρι τους Περσικούς πολέμους, υπέστη τον Περσικό ζυγό, διετέλεσε σύμμαχος των Αθηναίων και επί των Μακεδονικών χρόνων, το 316 πχ , οι κάτοικοι της συγκατοίκησαν με τους κατοίκους και άλλων Πόλεων της Χαλκιδικής στην Κασσανδρεία που κτίστηκε από τον  Κάσσανδρο. Αίγαι ή Αιγή όπου το σημερινό χωριό Πευκοχώρι (Καψόχωρα), υπέστη τον Περσικό ζυγό (Ηρόδ. VII 123), υπήρξε σύμμαχος των Αθηναίων στους οποίους πλήρωνε τον <<Θράκιο Φόρο>>. Ο Στ. Βυζάντιος την αποκαλεί «μηλοβότειρα» δηλαδή κατάλληλη για βοσκή προβάτων. Νεάπολης στο σημερινό χωριό Πολύγχρονο. Βρέθηκε νόμισμα της με την επιγραφή ΝΕΑΠΟ και προτομή του Βάκχου. Άφυτις, Αφύτη ή Άφυτος η σημερινή Άθητοςή Άφυτος.Ιδρυτής της κατά τον Στέφανο Βυζάντιο ο Μυθικός ήρωας Άφυτος. Αποικία των Ερετριέων. Γνωστή για τους περίφημους ναούς της του Άμμωνα Δία και του Διονύσου καθώς και  για τους  σώφρονες και δίκαιους κατοίκους της που ζούσαν με ανοιχτές τις πόρτες των σπιτιών τους (Ηρακλείδης  Ποντικός περί πολιτειών, 38. KENTPON ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΡΩΜΑΪΚΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΟΣ ΕΘΝΙΚΟΝ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ 22 M. M. B. HATZOPOULOS. MACEDONIAN INSTITUTIONS UNDER THE KINGS. I A HISTORICAL AND EPIGRAPHIC STUDY. ATHENS 1996.  CASSANDER'S POLICY IN THE CHALKIDIKE PENINSULA. Diodoros (Hieronymos) gives a very clear picture of exactly what Cassander was doing when he founded the city which he named after himself: "He also founded on Pallenê a city called Cassandreia after his own name, uniting with it as one city the cities of the peninsula, Potidaea, and a considerable number of neighbouring towns. He also settled in this city those of the Olynthians who survived, not few in number". From this and other additional evidence there is no doubt about the extent of the territory of the new city in the  Pallene peninsula: it comprised the entire peninsula and, whatever their degree of local self-government, Aphytis, Mende and Skione certainly became komai of Kassandreia…
Οι αποικίες στην αρχαία Χαλκιδική. Η περίπτωση της Κασσάνδρας (2008) / Σασάνη, Χρυσαυγή Χρήστου [GRI-2009-1956] Θέμα της εργασίας αποτελεί η ιστορική και τοπογραφική μελέτη των αποικιών, που ιδρύθηκαν στη χερσόνησο της Κασσάνδρας από την εποχή της ίδρυσής τους έως τα ρωμαϊκά χρόνια συνδυάζοντας τις πληροφορίες των αρχαίων πηγών με τα ανασκαφικά δεδομένα [...]

ΟΔΥΣΣΕΑΣ Κ. ΓΚΙΛΗΣ.  Επιμέλεια συλλογής και αξιοποίησης. Αποσπάσματα από το βιβλίο:  ASPECTS OF GREEK HISTORY.  750–323 BC.  A Source-Based Approach. Second Edition. Terry Buckley. First edition published 1996 by Routledge. Taylor & Francis e-Library, 2010. Θεσσαλονίκη 2012. Αναφορές σε Pallene. Σελ. 105. Therefore he realized that he needed to augment the power of his faction by acquiring troops and by forming alliances outside Attica, but that this would take time and money. During the following eleven years, Peisistratus gained considerable wealth from his involvement in the gold mines and silver mines around Mount Pangaion, near the river Strymon in Thrace (Aristotle, Ath. Pol. 15.2), and also won the support of powerful allies: He went to the area around Pangaion where he enriched himself and hired mercenaries and, coming again to Eretria in the eleventh year [i.e. after his second failure], he attempted for the first time to recover his power by force, aided enthusiastically by many others, in particular the Thebans, Lygdamis of Naxos and also the ‘Hippeis’ (‘Knights’) who had control over the government of Eretria. After winning the battle at Pallene, he captured the city and deprived the people of their weapons. He now established his tyranny on a secure footing and, taking the island of Naxos, he set up Lygdamis as ruler. (Aristotle, Ath. Pol. 15.2).

Τα πρώτα αποσπάσματα στα κλασικά αρχαία ελληνικά κείμενα.
Εκαταίος Μιλήσιος 6ος π. Χ. αι. Απόσπασμα. 1a,1,F.150.1 STEPH. BYZ. s.  Μηκύβερνα• πόλις Παλλήνης τῆς ἐν Θράικηι χερρονήσου. Ἑκαταῖος Εὐρώπηι. 1a,1,F.151  Σερμυλία• πόλις περὶ τὸν Ἄθω, ὡς Ἑκαταῖος. 1a,1,F.152a   Γαληψός• πόλις Θράικης καὶ Παιόνων. Ἑκαταῖος Εὐρώπηι. Θουκυδίδης δ (107, 3)  ἑτέραν λέγει• "καὶ Γαληψὸς οὐ πολλῶι ὕστερον καὶ Οἰσύμη". <ὠνόμασται δὲ ἀπὸ Γαληψοῦ τοῦ ἐκ Θάσου καὶ Τηλέφης.> 1a,1,F.152b    HARPOKR. s.v.  Γαληψός• .... πόλις Θράικης, <2>2. ὠνομάσθη δὲ ἀπὸ Γαληψοῦ τοῦ ἐκ Θάσου καὶ Τηλέφης, ὡς Μαρσύας ὁ νεώτερος ἐν πέμπτωι Μακεδο νικῶν (135ƒ6 F 5)… Brill’s Companion to Ancient Macedon. Studies in the Archaeology and History of Macedon, 650 bc–300 ad Edited by Robin J. Lane Fox. LEIDEN BOSTON 2011. CHALCIDICE CHALCIDICE contained a few settlements in the Neolilthic period, but this number increased dramatically in the Bronze Age and for the fijirst time many of them were located by the sea, obviously for reasons of trade. Some of these Bronze Age settlements continued into the Early Iron Age, while a few new settlements were founded nearby. However, only a few remains, habitation or cemeteries, of the Early Iron Age have been excavated,primarily at the sanctuary of Poseidon at Poseidi of  Pallene, the sites of Mende on  Pallene and Torone on Sithonia, and the cemetery at Koukos of Sykia on Sithonia These excavations are relevant to the long modern debate about the origin of the early settlers.


     Απόσπασμα.   1a,1,F.217.1 STRAB. XII 3, 22 (EUSTATH. Il.  Β  857)™  ὁ δὲ Σκήψιος οὔτε τὴν τούτου (sc. des Ephoros)  δόξαν, <ὡς> ἔοικεν, ἀποδεξάμενος οὔτε τῶν περὶ τὴν Παλλήνην τοὺς Ἁλιζώνους ὑπολαβόντων ... ὁμοίως δια πορεῖ καὶ πῶς ἐκ τῶν ὑπὲρ τὸν Βορυσθένην νομάδων ἀφῖχθαι συμμαχίαν τοῖς Τρωσί τις νομίσειεν, ἐπαινεῖ δὲ μάλιστα τὴν Ἑκαταίου τοῦ Μιλησίου καὶ Μενεκράτους τοῦ Ἐλαίτου (V),  τῶν Ξενοκράτους γνωρίμων ἀνδρός, δόξαν καὶ τὴν Παλαιφάτου (44 F 4),  ὧν ὁ μὲν ἐν Γῆς Περιόδωι φησίν• <2> ῥέων διὰ Μυγδον<ί>ης πεδίου ἀπὸ δύσιος ἐκ τῆς λίμνης τῆς Δασκυ λίτιδος ἐς Ῥύνδακον ἐσβάλλει.">2 ἔρημον δὲ εἶναι νῦν τὴν Ἀλαζία…

Θουκυδίδης 5ος π. Χ. αι. Ιστορία.  1.56.2.1 …  τῶν γὰρ Κορινθίων πρασσόντων ὅπως τιμωρήσονται αὐτούς, ὑποτοπήσαντες τὴν ἔχθραν αὐτῶν οἱ Ἀθηναῖοι Ποτειδεάτας, οἳ οἰκοῦσιν ἐπὶ τῷ ἰσθμῷ τῆς Παλλήνης, Κορινθίων ἀποί κους, ἑαυτῶν δὲ ξυμμάχους φόρου ὑποτελεῖς, ἐκέλευον τὸ ἐς Παλλήνην τεῖχος καθελεῖν καὶ ὁμήρους δοῦναι, τούς τε ἐπιδημιουργοὺς ἐκπέμπειν καὶ τὸ λοιπὸν μὴ δέχεσθαι οὓς κατὰ ἔτος ἕκαστον Κορίνθιοι ἔπεμπον, δείσαντες μὴ ἀπο στῶσιν ὑπό τε Περδίκκου πειθόμενοι καὶ Κορινθίων, τούς τε 1ἄλλους τοὺς ἐπὶ Θρᾴκης ξυναποστήσωσι ξυμμάχους. ταῦτα δὲ περὶ τοὺς Ποτειδεάτας οἱ Ἀθηναῖοι προπαρεσκευάζοντο… A COMPANION TO ANCIENT MACEDONIA. Edited by Joseph Roisman and Ian Worthington. A John Wiley & Sons, Ltd., Publication
This edition first published 2010. After the Persian defeat at Salamis in 480 and Xerxes’ flight, the Persian army spent the winter in Thessaly and Macedonia (Hdt. 8.126). At the time, the Persians’ authority must have decreased significantly, which encouraged the inhabitants of the  Pallene
peninsula to break away. In order to control the situation, the Persian general Artabazus captured Olynthus, which was thought to be disloyal, and murdered its citizens (according to Herodotus they were the Bottiaeans who had been exiled from the Thermaic Gulf by the Macedonians). We do not know if Alexander played any role in these events… Λεξικό Liddell & Scott. Βαλληνά̆δε βλέπειν, a pun between βάλλω and the Attic deme Παλλήνη, Ar.Ach.234. Παλλήνη, ἡ, a peninsula and town of Chalcidice, Hdt.7.123, Th.1.56, etc.; Maced. Βαλλήνη Eust. 1618.45 (whence the joke on Βαλλήναδε in Ar.Ach.234, v. Sch. ad loc.). II. an Attic deme; Παλληνεύς, ὁ, an inhabitant there of, Harp.; fem. Παλλ;hnh…
Thucydides - Vol. 1 Contributors: Benjamin Jowett Publisher: Clarendon Press, 1900 (2nd Rev. edition).
1. Λεξικό Liddell & Scott. ...reinforcements under Phormio, on the side towards Pallene. The Athenians instantly blockaded the...
Page 43
2. ...Peloponnesians. Potidaea, which is situated on the isthmus of Pallene, was originally a Corinthian colony, although at this time...
Page 38
3. ...Proceeding by slow marches, they arrived on the third day at Gigonus and there encamped. 62 Engagement at the isthmus of Pallene The Potidaeans and the Peloponnesian force under Aristeus had now taken up a position at the isthums on the side towards Olynthus...Page 41
The History of the Peloponnesian War Contributors: ThucydidesRichard Crawley Publisher: E. P. Dutton, 1950.
1. ...by the Athenians. That on the side of Pallene had no works raised against it. They...Page 41
2. ...her hostility. The Potidaeans, who inhabit the isthmus of Pallene, being a Corinthian colony, but tributary allies of Athens, were ordered to raze the wall looking towards Pallene, to give hostages, to dismiss the Corinthian magistrates...Page 37
3. ...backwards and forwards to these conferences, Scione, a town in Pallene, revolted from Athens, and went over to Brasidas. The Scionaeans...Page 330
4. ...all whom he found in it. In this way the place was evacuated by the Athenians, who went across in their boats and ships to Pallene. Now there is a temple of Athene in Lecythus, and Brasidas had proclaimed in the moment of making the assault, that he would...
Page 327
5. ...Athenians already masters of Mende, and remained quiet where he was, thinking it now out of his power to cross over into the Pallene and assist the Mendaeans, but he kept good watch over Torone. For about the same time as the campaign in Lyncus, the Athenians...Page 337
6. ...195 Paean, Dorian battle song, 34, 166, 280, 314, 518 Pagondas, Theban commander, 311, 314; speech of, 311 312 Pallene, isthmus of, 37, 327 Panactum, 343, 355, 370, 371, 372 Pandion, 118 Paralus, state galley, 194, 225, 600, 609...Page 638
7. ...Athenians employed the leisure which they now enjoyed in preparing for the expedition. Meanwhile Mende revolted, a town in Pallene and a colony of the Eretrians, and was received without scruple by Brasidas, in spite of its having evidently come over during...Page 332



ΠΑΡΘΕΝΟΠΟΛΙΣ

ΠΑΡΘΕΝΟΠΟΛΙΣ (Αρχαία πόλη)  βρίσκεται στα όρια του τόπου ΠΑΡΘΕΝΙΩΝΑΣ (Οικισμός). ΠΑΡΘΕΝΙΩΝΑΣ (Οικισμός )   Βόρεια Βορειοανατολικά του τόπου ΝΕΟΣ ΜΑΡΜΑΡΑΣ (Κωμόπολη)… Κατά την αρχαιότητα, στη Σιθωνία ήκμαζαν η Σερμύλη, τα Φύσκελλα, ο Σίγγος, η Παρθενόπολις, η Γαληψός, η Τορώνη, η Δέρρα, η Άμπελος, η Σάρτη, η Πίλωρος, η Άσσα και η Σιθώνη… A COMPANION TO THE CLASSICAL GREEK WORLD. Edited by
Konrad H. Kinzl. 2006 by Blackwell Publishing Ltd. Brill’s Companion to Ancient Macedon. Studies in the Archaeology and History of Macedon, 650 bc–300 ad Edited by Robin J. Lane Fox. LEIDEN BOSTON 2011. CHALCIDICE. On the peninsula of Sithonia and in its hinterland, CHALCIDICE, nine cities are located (Mekyberna, Sermylia, Gale (Galepsos), Deris, Torone, Sarte, Sigos, Piloros, Assa or Assera, and Stolos or Skolos). Furthermore, recent excavation on Mount Itamos, near the modern village of Parthenon in Sithonia, has brought to light a sanctuary of the seventh to sixth century. The excavators have related it to Parthenopolis, a city mentioned only by Stephanus of Byzantium.53= 53 J. Vokotopoulou et al., “Παρθενώνας Χαλκιδικής: ιερό σε κορυφή του Ίταμου,” AErgMak 4 (1990), 425–38…Failure of Empire: Valens and the Roman State in the Fourth Century A.D. Contributors: Noel Lenski Publisher: University of California Press, 2002. ...places Valens visited during his Gothic campaigns Eutr. 6.10 Uscudama/Adrianople, Cabyle, Apollonia, Callatis, Parthenopolis, Tomi, Histrum, and Burziaonis; Festus 9 the same list, plus Eumolpiada/Philippopolis; cf. Bird 1993, 103...Page 130.



ΠΕΤΡΑΛΩΝΑ

ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ ΝΟΜΟΣ. Η ιστορία του νομού. Αποικιακός παράδεισος:Η τριαντάχρονη γριούλα που έγειρε πλάι το κεφάλι της και πέθανε πριν από μερικές εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια, είναι ο αρχαιότερος γνωστός μας άνθρωπος που έζησε στον μετέπειτα Ελλαδικό χώρο. Το κρανίο της βρέθηκε στις 15 Σεπτεμβρίου του 1960 στη σπηλιά των Πετραλώνων της Χαλκιδικής. Η χρονολόγησή του ακόμα διχάζει τους ειδικούς. Οι συντηρητικοί μιλούν για πριν από 250.000 χρόνια. Οι άλλοι, για 700.000 χρόνια. Όποτε κι αν έζησε, συντροφευόταν από ζώα όπως η σπηλαία άρκτος, η ύαινα, το λιοντάρι των σπηλαίων και είδη της μικροπανίδας. Ειπώθηκε ότι ο «Αρχάνθρωπος των Πετραλώνων», όπως την αποκάλεσαν, ήξερε και χρησιμοποιούσε τη φωτιά… THE CAMBRIDGE ANCIENT HISTORY THIRD EDITION. VOLUME I PART 1 PROLEGOMENA AND PREHISTORY EDITED BY I. E.S.EDWARDS F.B.A. THE LATE C. J. GADD F.B.A. N. G. L. HAMMOND F.B.A. Professor Emeritus of Greek, University of Bristol
CAMBRIDGE. Cambridge Histories Online © Cambridge University Press, 2008. Men of Neanderthal type apparently roamed not only the Thessalian Plain but other parts of Greece as well; this is indicated by the finding in i960 of a fossilized skull of Neanderthal type in a cave near Petralona in CHALCIDICE.1 In the same year chance finds of four Middle Palaeolithic or perhaps Upper Palaeolithic (Lower Aurignacian) tools were made in Elis.2 This discovery was followed up by a French team, led by A. Leroi-Gourhan, which in 1962 confirmed the Palaeolithic occupation of the region by finding three quaternary horizons in the regions of Amalias and Katakolo… It is thus clear by now that before the end of the Middle Palaeolithic period, say roughly 50,000 to 30,000 years ago, the Greek peninsula was occupied from Macedonia to Elis, and possibly in the Argolid as well; the single skull from CHALCIDICE suggests that the inhabitants were of Neanderthal type. Evidence for earlier occupation, in the Lower Palaeolithic, though still scant, seems to be forthcoming. Upper Palaeolithic industries of Lower Aurignacian type followed the Middle Palaeolithic almost everywhere… Πρώιμη Εποχή του Χαλκού (3.500-2.200 π.Χ.) Οικισμοί της φάσης αυτής εντοπίσθηκαν σ’ όλη της Μακεδονία: ΠΑΛΑΙΟΛΙΘΙΚΗ ΕΠΟΧΗ…(από την εμφάνιση του ανθρώπου έως τη 10η Χιλιετία π.Χ.)
Η σημερινή εικόνα για την Παλαιολιθική Εποχή της Μακεδονίας είναι πολύ περιορισμένη και αποσπασματική. Οι έρευνες για την εποχή αυτή άρχισαν τη δεκαετία του 1960, όταν ανακαλύφθηκε τυχαία ένα απολιθωμένο ανθρώπινο κρανίο στο σπήλαιο των Πετραλώνων της Χαλκιδικής, που απέχει οδικώς 60 χλμ. από τη Θεσσαλονίκη και βρίσκεται στο Βουνό Κατσίκα (υψ. 642μ.), στους δυτικούς πρόποδές του και σε ύψος 250μ. Η σπηλιά λέγεται «Κόκκινες πέτρες», αλλά είναι πιο γνωστή ως «Σπήλαιο των Πετραλώνων» από το όνομα του Χωριού Πετράλωνα, που απέχει μόλις 1.000μ… ΣΥΛΛΟΓΗ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΩΝ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΤΗΣ ΘΡΑΚΗΣ. Θρακική Εστία Θεσσαλονίκης. Ξεφυλλίζοντας τις 100 σελίδες του βιβλίου μπορεί ο αναγνώστης να ενημερωθεί για την περιληπτική ιστορία και γεωγραφία της Θράκης από την Αρχαιότητα μέχρι σήμερα και να βρει στοιχεία που η πολιτεία δυστυχώς δεν ευδόκησε να διδάξει στα Σχολεία. «Στη μνήμη των προγόνων μας Θρακών» «Και υπέρ της Θρακικής Εστίας Θεσσαλονίκης»…Δεν είμαστε ιστορικοί και δεν γράφουμε ιστορία, απλά συγκεντρώνομε και παραθέτουμε ιστορικά στοιχεία από τον Όμηρο, τον Ηρόδοτο, Θουκυδίδη,  Στράβωνα και άλλους Αρχαίους Έλληνες φιλόσοφους και ιστορικούς, τον Πολύδωρα Παπαχριστοδούλου, τον Κωνσταντίνο Κουρτίδη, τον Αχιλλέα Σαμοθράκη, την Εταιρεία Θρακικών Μελετών, τον Μαγκριώτη Ι., τον Καψή Αντ., τον Ευθυμιάδη Απόστολο, τον Σαράντο Καργάκο και από ευρήματα ανασκαφών στο χώρο της Αρχαίας Θράκης. ΟΝΟΜΑ  ΤΗΣ ΘΡΑΚΗΣ. Για τον Πλάτωνα, τον Πίνδαρο και τον Αισχύλο η ονομασία είχε συμβολικό χαρακτήρα και υποδήλωνε τον τόπο της αγνής διδασκαλίας και της ιερής ποίησης. Υπάρχουν και άλλες θεωρίες και εκδοχές. .. Γενικά ολόκληρη η Χερσόνησος του Αίμου, τα νησιά, και τα παράλια της Μικράς Ασίας  κατοικούντο από Πελασγούς προγόνους των Ελλήνων. ΙΣΤΟΡΙΚΗ  ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΚΑΙ  ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΑ ΟΡΙΑ ΤΗΣ ΘΡΑΚΗΣ Ο άνθρωπος του Σπηλαίου Πετραλώνων Χαλκιδικής, ηλικίας 240.000-700.000 ετών και κατά άλλους  150.000, άλλες παρόμοιες περιπτώσεις ανά την Ελλάδα που φέρνουν στην επιφάνεια οι ανασκαφές και η επιστήμη γενικά, αποδεικνύουν ότι στη Θράκη υπήρχε ζωή προ χιλιάδων ετών. Τονίζεται ότι στη Χαλκιδική κατοικούσαν οι Σίθωνες/Μύγδονες Θράκες και όχι Μακεδόνες όπως λανθασμένα γράφουν πολλοί…



Πίλωρος

Αρχαία ελληνική πόλη της Χαλκιδικής, που κατά τον Ηρόδοτο (ZE, 122), μαζί με την Άσσα, Σίγγο και Σάρτη είχαν υποταγεί στον Ξέρξη και του είχαν δώσει στρατό και πλοία. Μετά τη Νικίειο Ειρήνη του 422 π.Χ., η Π. ήταν φόρου υποτελής στην Αθηναϊκή συμμαχία… Ηρόδοτος 5ος π. Χ. αι. Ιστορία. 7.122.1 Ὁ μέν νυν ναυτικὸς στρατὸς ὡς ἀπείθη ὑπὸ Ξέρξεω καὶ διεξέπλωσε τὴν διώρυχα τὴν ἐν τῷ Ἄθῳ γενομένην, διέχουσαν δὲ ἐς κόλπον ἐν τῷ Ἄσσα τε πόλις καὶ Πίλωρος καὶ Σίγγος καὶ Σάρτη οἴκηνται, ἐνθεῦτεν, ὡς καὶ ἐκ του τέων τῶν πολίων στρατιὴν παρέλαβε, ἔπλεε ἀπειμένος ἐς τὸν Θερμαῖον κόλπον. Κάμπτων δὲ Ἄμπελον τὴν Τορωναίην ἄκρην παραμείβετο Ἑλληνίδας [τε] τάσδε πόλις, ἐκ τῶν νέας τε καὶ στρατιὴν παρελάμβανε, Τορώνην, Γαληψόν, Σερμύλην, Μηκύβερναν, Ὄλυνθον• ἡ μέν νυν χώρη αὕτη 7.123  Σιθωνίη καλέεται.


ΠΙΝΑΚΑΣ

Τρικούπης, Σπυρίδων,$$d1788-1873Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως. Σπυρίδωνος Τρυκούπη.1860. Π ο τ ί δ α ι α. Διαχρονικά οι διάφορες ονομασίες του χωριού είναι: Φλέγρα, Ποτίδαια, Ποτείδεα, Ποτίδεα,  Παλλήνη  για Potidaea, Κασσάνδρεια . Κορινθιακή-Δωρική γραφή, Ποτειδάν. Πινάκας (η μόνη πηγή που αναφέρει  το όνομα Πινάκα είναι ο Σπυρίδων  Τρικούπης στην ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως τομ. 1, σελ.191  Πόρτες. Αναφέρεται και ως Χάνδακας. Σε άλλες γλώσσες γράφεται, Potidaea, Potidea, Flegra,  Pallene, Cassandreia.Κοίτα (στο κεφάλαιο αναφορές) " Σύντομη ιστορική επισκόπηση της Κασσάνδρας" του Θ. Μπουλούση. Διάφορα τοπωνύμια της περιοχής. : Αγιομαμίτικα η αμπέλια, Βοδιάς, Μάλτα, Παπαχούμι, Καμίνια, Γεράνια, Πετριώτικο, Γλυκό. Παπλωματού. Στη Μάλτα που ήτανε το κοντινότερο χωράφι, συνήθως σπέρναμε κριθάρι… Η ματωμένη επανάσταση:
Ο πλούσιος έμπορος από τις Σέρρες, φλογερός πατριώτης και μέλος της Φιλικής Εταιρείας, Εμμανουήλ Παπάς, έφτασε με πολεμοφόδια στο Άγιο Όρος τον Μάρτιο του 1821. Η εντολή του Αλέξανδρου Υψηλάντη ήταν να ετοιμάσει τον αγώνα στη Χαλκιδική. Η επανάσταση ξέσπασε τον Μάιο. Το πολίτευμα των Μαδεμοχωρίων καταργήθηκε και ο Γερόγιαννης σκοτώθηκε στον Μαχαλά (Στάγιρα). Ο Εμμανουήλ Παπάς μπήκε επικεφαλής των ανδρών του Αγίου Όρους και των Μαδεμοχωρίων. Οι άνδρες της Κασσάνδρας είχαν ηγέτη τους τον Χάψα. Η τουρκική επίθεση ανάγκασε τους επαναστάτες να υποχωρήσουν. Στην Κασσάνδρα, απέκοψαν τον «λαιμό» της χερσονήσου κοντά στο χωριό Πινάκο κι έμειναν εκεί ως τον επόμενο Οκτώβριο. Τον Ιούνιο, οι Τούρκοι κατέκαψαν κωμοπόλεις και χωριά, ενώ ο νέος διοικητής Θεσσαλονίκης, Αμπντούλ Αμπούντ, πήρε την Κασσάνδρα (30 Οκτωβρίου 1821) και τη Σιθωνία και εγκαταστάθηκε στην Ιερισσό… Questia.com - Questia - Official Site‎. Διαφ.www.questia.com/‎ Full-text books, journals, articles at the Questia Online Library. 1000s of reliable sources • Easy to use online reader.– 2014 www.questia.com.  Potidaea: Its History and Remains. Contributors: John A. Alexander. Publisher: University of Georgia Press, 1963. ...from Olynthus, 88, 120 Phocian, 30; alphabet, 28 Phormio, 73; expedition of, to Potidaea, 70; headquarters of, at Aphytis, 70; fought Chalcidians with Perdiccas, 71f. Pinaka, former name of Nea Potidaea, 3 Pindar, 23 Plataea, 35f., 38...Page 143.


ΠΟΣΕΙΔΙ ΠΟΣΕΙΔΙΟΝ

Ποσείδιον, Ποσίδι. Ακρωτήριο στην Κασσάνδρα Χαλκιδικής. Μικρός παράλιος οικισμός (υψόμ. 5 μ.), στην πρώην επαρχία Χαλκιδικής του ομώνυμου νομού. Βοκοτοπούλου Ι., 1989 - I. Βοκοτοπούλου. Ανασκαφή Μένδης 1989, στο ΑΕΜΘ, 3, 1989. ______, 1990α - I. Βοκοτοπούλου. Μένδη-Ποσείδι 1990, στο ΑΕΜΘ, 4, 1990. ______, 1990β - I. Βοκοτοπούλου. Νέα τοπογραφικά στοιχεία για την χώρα των Χαλκιδέων, στο Χ. Κουκούλη-Χρυσανθάκη & Ο. Picard, (eds.), Πρακτικά Αρχαιολογικού Συνεδρίου «Πόλις και χώρα στην αρχαία Μακεδονία και Θράκη», Καβάλα 9-11 Μαΐου 1986. Θεσσαλονίκη, 1990. ______, 1991 - I. Βοκοτοπούλου. Ποσείδι 1991, στο ΑΕΜΘ, 5, 1991. ______, 1992 - I. Βοκοτοπούλου. Ποσείδι 1992, στο ΑΕΜΘ, 6, 1992. ______, 1993α - I. Βοκοτοπούλου. Αρχαϊκό ιερό στη Σάνη Χαλκιδικής, στο Αρχαία Μακεδονία. Πέμπτο Διεθνές Συμπόσιο, Θεσσαλονίκη, 10-15 Οκτωβρίου 1989. Θεσσαλονίκη, 1993, τ. I. ______, 1993β - I. Βοκοτοπούλου. Ποσείδι 1993, στο ΑΕΜΘ, 7, 1993. ______, 1994 - I. Βοκοτοπούλου. Ποσείδι 1994, στο ΑΕΜΘ, 8, 1994. Moschonissioti S., 1998 - S. Moschonissioti. Excavation at Ancient Mende, στο EUBOICA.


Ποτίδαια

Διαχρονική αλλαγή ονομάτων για την Ποτίδαια. Φλέγρα(προϊστορικοί χρόνοι-Μυθολογία), Παλλήνη, Ποτίδαια, Ποτείδαια, Ποτίδεα(6ος αι. π. Χ.), Πίνακας, Κασσάνδρεια,( 316 π.Χ.), Ευρυδίκεια,  Πόρτες (1430 ), Στενό, Χάνδακας.
Αρχαία πόλη της Χαλκιδικής, αποικία των Κορινθίων. Χτίστηκε περίπου το 600 π.Χ., σχετίστηκε με τις αφορμές του Πελοποννησιακού πολέμου, την κατέστρεψε ο Φίλιππος το 356 π.Χ. και την ξανάχτισε ο Κάσσανδρος το 316 π.Χ. με την ονομασία Κασσάνδρεια. Η θέση της, στον ισθμό της χερσονήσου Παλλήνης, ήταν επιλεγμένη για εμπορικούς και στρατηγικούς λόγους· προσφερόταν για το εμπόριο με τα θρακικά φύλα, που κατοικούσαν στις βόρειες ακτές του Αιγαίου κατά τους αρχαϊκούς χρόνους, και με τη Μακεδονία αργότερα και προστατευόταν εύκολα από επιθέσεις δια ξηράς, γιατί απομονώθηκε από τον κορμό της Χαλκιδικής με τείχος από τον Θερμαϊκό μέχρι τον Τορωναίο κόλπο (της Κασσάνδρας). Έκοψε νομίσματα περίπου από το 550 π.Χ. Ο στόλος του Ξέρξη παραπλέοντας τη Χαλκιδική πήρε και από την Π. πλοία και άνδρες, αλλά, μετά τη ναυμαχία της Σαλαμίνας, ο στρατηγός του Μαρδόνιου Αρτάβαζος την πολιόρκησε χωρίς επιτυχία επί 3 ημέρες.
Η Π. συμμετείχε στη συμμαχία της Δήλου, αλλά, ως αποικία των Κορινθίων, ήταν ύποπτη στους Αθηναίους, οι οποίοι ζήτησαν από τους Ποτιδεάτες να κατεδαφίσουν το νότιο, προς την Παλλήνη, σκέλος του τείχους, να δώσουν ομήρους και να διώξουν τους επιδημιουργούς, δηλαδή τους ανώτατους άρχοντες της πόλης, που έρχονταν κάθε χρόνο σταλμένοι από την Κόρινθο. Οι Αθηναίοι ανησυχούσαν μήπως οι Ποτιδεάτες, παρακινημένοι από τους Κορινθίους και τον Περδίκκα της Μακεδονίας, αποστατήσουν και παρασύρουν και τις άλλες πόλεις της Χαλκιδικής σε αποστασία από την Αθηναϊκή Συμμαχία της Δήλου. Οι Ποτιδεάτες δεν υπάκουσαν και όταν οι Αθηναίοι τους αύξησαν τον φόρο σε 15 τάλαντα (434 π.Χ.), αποστάτησαν παρασύροντας και τις άλλες πόλεις της Χαλκιδικής (432 π.Χ.). Τα Ποτιδεατικά (και τα Κερκυραϊκά) ήταν οι κύριες αφορμές του Πελοποννησιακού πολέμου.
Δύο χρόνια άντεξαν οι Ποτιδεάτες την πολιορκία των Αθηναίων κατά ξηρά και κατά θάλασσα, με τη βοήθεια των Πελοποννησίων. Αλλά το 430 π.Χ. παραδόθηκαν από την πείνα. Οι όροι της συνθήκης ήταν: να εγκαταλείψουν οι κάτοικοι την πόλη, οι άνδρες να πάρουν ένα μονάχα ρούχο, οι γυναίκες δύο, και, με ορισμένο ποσό ως εφόδιο, να φύγουν, όπως και έφυγαν και σκόρπισαν, όπου μπόρεσε ο καθένας, στη Χαλκιδική. Αθηναίοι κληρούχοι κατέλαβαν την περιοχή έως το τέλος του Πελοποννησιακού πολέμου (404 π.Χ.). Τότε η Π. περιήλθε στο Κοινόν των Χαλκιδέων, υπό την Όλυνθο. Το 394 π.Χ. την κατέλαβε ο Αθηναίος στρατηγός Κόνων, με την Ανταλκίδειο ειρήνη το 387 π.Χ. την έχασαν εκ νέου οι Αθηναίοι και την ανακατέλαβε ο Αθηναίος στρατηγός Τιμόθεος το 364 π.Χ., οπότε εγκαταστάθηκαν εκεί για δεύτερη φορά κληρούχοι Αθηναίοι το 361 π.Χ. Τελικά την κατέλαβε ο Φίλιππος (356 π.Χ.), για να την καταστρέψει, ίσως, μαζί με την ‘Oλυνθο το 348 π.Χ.
Όταν ο Κάσσανδρος έχτιζε στη θέση της Θέρμης τον εμπορικό λιμένα του κράτους του και του έδινε το όνομα της γυναίκας του Θεσσαλονίκης, στη θέση της Π. έχτιζε τον πολεμικό λιμένα του, που πήρε το όνομά του: Κασσάνδρεια (316 π.Χ.). Στη νέα πόλη επέτρεψε να εγκατασταθούν και οι πρόσφυγες από τον καιρό της καταστροφής της Ολύνθου.
Η νέα πόλη γνώρισε μεγάλη ακμή. Ο Ρωμαίος ιστορικός Λίβιος μας πληροφορεί ότι στην Κασσάνδρεια ο Δημήτριος ο Πολιορκητής δημιούργησε μεγάλη αποθήκη ναυπηγήσιμης ξυλείας και κατασκεύασε εκεί 100 πλοία. Κατά τους χρόνους της βασιλείας του Αντίγονου Γονατά είχε διοικητή τον Απολλόδωρο, που ήταν τόσο τυραννικός, ώστε ο βασιλιάς τον σκότωσε. Μετά τη μάχη της Πύδνας (168 π.Χ.) και την υποταγή της Μακεδονίας στους Ρωμαίους, η Κασσάνδρεια έγινε (όπως η Πέλλα, το Δίον και οι Φίλιπποι) ρωμαϊκή αποικία. Τον τίτλο της διαβάζουμε στα νομίσματά της Col. Jul. Aug. Cassandrensis. Κατά τον 3o αι. μ.Χ. την πολιόρκησαν οι Γότθοι και τον 6o αι. μ.Χ. φαίνεται ότι τη λεηλάτησαν οι Ούννοι και την κατέστρεψαν. Στους βυζαντινούς χρόνους η Κασσάνδρεια αναφέρεται μόνο στον τίτλο των επισκόπων της περιοχής.
Συστηματική αρχαιολογική έρευνα στην περιοχή Ποτίδαιας - Κασσάνδρειας δεν έγινε. Τυχαία ευρήματα συγκεντρώθηκαν στο Μουσείο της Θεσσαλονίκης και από το 1971 στο νέο Μουσείο του Πολύγυρου.
429/428 π.Χ. Οι Αθηναίοι καταλαμβάνουν την Ποτίδαια.
Θουκυδίδης 5ος π. Χ. αι. Ιστορία. 1.56.2.1 …  τῶν γὰρ Κορινθίων πρασσόντων ὅπως τιμωρήσονται αὐτούς, ὑποτοπήσαντες τὴν ἔχθραν αὐτῶν οἱ Ἀθηναῖοι Ποτειδεάτας, οἳ οἰκοῦσιν ἐπὶ τῷ ἰσθμῷ τῆς Παλλήνης, Κορινθίων ἀποίκους, ἑαυτῶν δὲ ξυμμάχους φόρου ὑποτελεῖς, ἐκέλευον τὸ ἐς Παλλήνην τεῖχος καθελεῖν καὶ ὁμήρους δοῦναι, τούς τε ἐπιδημιουργοὺς ἐκπέμπειν καὶ τὸ λοιπὸν μὴ δέχεσθαι οὓς κατὰ ἔτος ἕκαστον Κορίνθιοι ἔπεμπον, δείσαντες μὴ ἀπο στῶσιν ὑπό τε Περδίκκου πειθόμενοι καὶ Κορινθίων, τούς τε 1.57.1  ἄλλους τοὺς ἐπὶ Θρᾴκης ξυναποστήσωσι ξυμμάχους… A COMPANION TO THE CLASSICAL GREEK WORLD. Edited by Konrad H. Kinzl. 2006 by Blackwell Publishing Ltd. Brill’s Companion to Ancient Macedon. Studies in the Archaeology and History of Macedon, 650 bc–300 ad Edited by Robin J. Lane Fox. LEIDEN BOSTON 2011. CHALCIDICE Abundant wood from the forests of CHALCIDICE, the rich resources of the area, and relatively safe natural bays attracted these Greeks from the south to the coasts of the peninsula. Eretria founded Dikaia and Mende (Thuc. 4.109.3 and Hdt. 7.22.3) and many other colonies (Thuc. 4.123.1) on the prong of  Pallene. Strabo even recorded that the whole peninsula of  Pallene was the area of Eretria (10.447). Potidaia was founded by Periander’s son, Euagoras, and other Corinthians (Thuc. 1.56.2; Diod. 12.34.2; Strab. 7.330, fr. 25; Plut. Per. 29.6; Schol. in Aristoph. Equ. 438.). Chalkis founded colonies in Sithonia and Andros on the prong of Akte and the eastern coast of the area… A COMPANION TO THE CLASSICAL GREEK WORLD. Edited by Konrad H. Kinzl. 2006 by Blackwell Publishing Ltd. Brill’s Companion to Ancient Macedon. Studies in the Archaeology and History of Macedon, 650 bc–300 ad Edited by Robin J. Lane Fox. LEIDEN BOSTON 2011. CHALCIDICE. 27 J. Vokotopoulou, “Τοπογραφικά Κασσάνδρας,” in Αφιέρωμα στον N. G. L. Hammond, (Μακεδονικά suppl.) 7 (Thessaloniki, 1997). 28 J. Alexander, Potidaea. Its History and Remains (Athens, 1963); Zahrnt, Olynth, pp. 214–8; K. Sismanidis, “Ανασκαφές στην Ποτίδαια,” AErgMak 3 (1989), 357–71; id., “Ενεπίγραφες ταφικές στήλες από την Ποτίδαια,” ΑΑΑ 23–8 (1990–5), 263–75; id., “Nέα Ποτίδαια,” ADelt (1991), B2, 281–2; K. Sismanidis and G. Karaiskou, “Σωστική ανασκαφή στην Ποτίδαια Χαλκιδικής,” AErgMak 6 (1992), 485–93; K. Kousoulakou, “Ανασκαφή Ποτίδαιας 1994,” AErg-Mak 7 (1993), 455–63; id., “Ανασκαφή Ποτίδαιας 1994,” AErgMak 8 (1994), 305–15; Hansen and Nielsen, Inventory, pp. 838–9. 29 K. Kousoulakou, “Ποτίδαια 2000: κτηριακό συγκρότημα δημοσίου χαρακτήρα,” AErgMak 14 (2000), 321–9; K. Kousoulakou and V. Misaelidou-Despotidou, “Ανασκαφική έρευνα στην Ποτείδαια-Κασσάνδρα,” AErgMak 20 (2006), 503–14. 30 K. Rhomiopoulou, “Μακεδονία: Επιτύμβιοι στήλαι Αθηναίων εκ Ποτειδαίας,” AAA 7 (1974), 190–8… A COMPANION TO THE CLASSICAL GREEK WORLD. Edited by Konrad H. Kinzl. 2006 by Blackwell Publishing Ltd. Thus the Peloponnesian War was due chiefly to the conflict between Sparta and Korinth, on the one hand, and Athens, on the other – but the grounds of complaint (aitias kai diaphoras: Thuc. 1.23.5), which led to the outbreak of the war, were spread over a large geographical area. These ‘grounds of complaint’ included Epidamnos on the Illyrian coast (Roman Dyrrhachium, today the Albanian port city of Durre¨s), Poteidaia on the Chalkidike peninsula in northern Greece, and Megara, wedged between Korinth and Athens. The decisive events of this war, however, took place outside the Peloponnese – and in its very last phase, in 404, even before the gates of Athens. The principal theatres of conflict were Central Greece and Thrace, Sicily and the region of the Hellespont… A COMPANION TO ANCIENT MACEDONIA. Edited by Joseph Roisman and Ian Worthington. A John Wiley & Sons, Ltd., Publication
This edition first published 2010. Ευρετήριο.  Potidaea 96, 147–9, 164, 171, 379, 490. Λίγες από τις 24 αναφορές. From Gortyn in Crete we have a fragment of an alliance which it made with Demetrius II, in 237/6 (I. Cret. 4 167), and we have two fragments of a treaty made by Lysimachea (formerly Cardia) in the Chersonese with Philip V about 200.74 Two inscriptions, both from Cassandrea (formerly Potidaea), record grants of land by the current ruler of Macedonia, by Cassander in 306–297 and by Lysimachus in 285/4.75 They were presumably inscribed on the initiative of the beneficiaries; they are formulated in the same style as was used by some Greek states for abbreviated records of their awards of citizenship or proxeny, and that echoing of Greek style is reminiscent of the epigraphic practice of some other rulers on the edges of the Greek world… The contrasting aspect of the civic coinage is seen in the increase in local references. Whereas in the first century great restraint can be observed in the use of locally derived iconography, reflecting the traditionally subordinate role of the cities since the days of royal rule, under Hadrian and then again from the Severan dynasty agonistic motifs, for example, appear, or motifs of mythological themes. Examples are the cult of Poseidon in Cassandreia, built on the site of the old city Potidaea, which appears under Commodus, or in Pella the cult of Pan, a god previously associated with the kings (plate 9)… Generally the towns in Macedonia may be classified as three categories and they contributed in a different way to the process of shaping a common Macedonian identity: (1) relatively few ‘ancient’ and traditional Macedonian towns were of paramount importance to all Macedonians, such as Aegae, Pella or Dium,
(2) many economically and culturally influential Greek colonies were conquered and integrated in the kingdom at some date, such as Pydna, Methone, Amphipolis or Potidaea, (3) more recently founded ‘royal’ towns such as Philippi, Alexandropolis, Thessalonike and Cassandreia. They all functioned as central places of royal administration and centers of radiating a ‘Greek’ way of life.45 In late classical and Hellenistic times many public buildings which were typical of urban Greek infrastructure were erected in Macedonian cities, such as theatres, gymnasia, or temples. Increasing urbanization and the corresponding adaptation of a Greek way of life were important long- term developments which finally led in the Macedonian region to a fusion of Macedonian and common Greek identity… Potidaea: Its History and Remains. Contributors: John A. Alexander. Publisher: University of Georgia Press, 1963. Subjects: Potidaea… JSTOR is a digital library. JSTOR is part of ITHAKA, a not-for-profit organization helping the academic community use digital technologies to preserve the scholarly record and to advance research and teaching in sustainable ways. 2000-2014 ITHAKA. All Rights Reserved. JSTOR, the JSTOR logo, JPASS, and ITHAKA are registered trademarks of ITHAKA. JSTOR. www.jstor.org/JSTOR is a digital library of academic journals, books, and primary sources. "Potidaea" (pp. 273-285) From:A New History of the Peloponnesian War. DONALD KAGAN. Edition: CMB - Combined volume. Cornell University Press (December 2012)… Potidaea. By Jesse Russell (Editor), Ronald Cohn (Editor). Publication date: 5/17/2012. Overview. High Quality Content by WIKIPEDIA articles!  Potidaea (Greek: Ποτίδαια Potidaia, modern transliteration: Potidea) was a colony founded by the Corinthians around 600 BC in the narrowest point of the peninsula of  Pallene, the westernmost of three peninsulas at the southern end of Chalcidice in northern Greece.
THE CAMBRIDGE ANCIENT HISTORY SECOND EDITION VOLUME III PART 3 The Expansion of the Greek World, Eighth to Sixth Centuries B.C. Edited by JOHN BOARDMAN F.B.A. Lincoln Professor of Classical Archaeology and Art in the University of Oxford N. G. L. HAMMOND F.B.A. Professor Emeritus of Greek University of Bristol CAMBRIDGE UNIVERSITY PRESS Cambridge Histories Online Cambridge University Press, 2008.

On Lemnos these people used a language akin to Etruscan, while in
Samothrace they are thought to be in origin Thracian. We must at least
conclude that by the historical period they were clearly distinguishable
from the Thracians, and, to judge by the little evidence we have, it seems
that the Greeks found them easier neighbours too. At the western end
of the area the Macedonians were clearly not yet sufficiently strong or
united to prevent Greek colonization in the Gulf of Therme or
Chalcidice. So the native peoples with whom the Greeks had to reckon
were mainly different tribes of Thracians.
The ancient evidence for the Greek colonization of the north Aegean
is so poor that there is much room for theorizing, and it has even been
suggested that the name Chalcidice and such terms as Chalcidians in
Thrace had nothing to do with Euboean Chalcis. This rather perverse
hypothesis has been adequately rebutted by Bradeen in a most useful
study of the Chalcidian colonization in Thrace,136 which reconstructed
the most complete list of these Chalcidian settlements that we are likely
to achieve.
Apart from some Andrian colonization in the north-east, Achaean
Scione and Corinthian Potidaea, Chalcidice was colonized by Chalcis
and Eretria. Eretrian settlements were planted on Pallene and the Gulf
of Therme, Chalcis colonized Sithone and, according to Thucydides
(iv. 109.3—4), also parts of Acte, though there the non-Greek population
remained strong. The chronology of this colonization is open to
dispute. However, some eighth-century settlement is implied by a small
amount of literary evidence,137 and this should be given more weight
than the indirect and a priori arguments that have been advanced against
such early dating.138 The complete absence of archaeological evidence
precludes certainty, but for the moment we should consider Chalcidice
an important area of Greek colonization in the eighth century.
By establishing dependent colonies on the Adriatic coast and at Potidaea in Chalcidice Corinth was possibly ensuring her access to the region from both west and east. Without explicit evidence we cannot say definitely that these suggestions are right, but such motives are not impossible or even improbable, since Corinth was a rich city with strong commercial and industrial interests, a naval power, and under the strong rule of tyrants.
Furthermore, the great treasures of Trebeniste near Lake Ochrid,
including the famous bronze vases of the sixth century which may be
of Corinthian workmanship,243 show that the peoples of the interior of
Illyria wanted Greek goods at the time in question and had something
valuable to offer in return. By establishing dependent colonies on the
Adriatic coast and at Potidaea in Chalcidice Corinth was possibly
ensuring her access to the region from both west and east.244 Without
explicit evidence we cannot say definitely that these suggestions are
right, but such motives are not impossible or even improbable, since
Corinth was a rich city with strong commercial and industrial interests,
a naval power, and under the strong rule of tyrants.
ΟΔΥΣΣΕΑΣ Κ. ΓΚΙΛΗΣ.  Επιμέλεια συλλογής και αξιοποίησης. Αποσπάσματα από το βιβλίο:  ASPECTS OF GREEK HISTORY.  750–323 BC.  A Source-Based Approach. Second Edition. Terry Buckley. First edition published 1996 by Routledge. Taylor & Francis e-Library, 2010. Θεσσαλονίκη 2012. Σελ. 19. Thucydides’ work is now known as The Peloponnesian War, although he himself gave no title to his composition, and uses more than one name to refer to this war. The history is divided into eight books (but not by Thucydides), and relates the progress of the war from 431 to 411, where it suddenly breaks off. Books 1–5.24 deal with ‘The Ten Years’ or Archidamian War (431–421), culminating in the Peace of Nicias in 421. However, Book 1 (2–19) also includes a brief historical account of Greece from earliest times up to his own day – the so-called ‘Archaeology’ – in which Thucydides sets out to prove that the Peloponnesian War was the greatest war in Greek history; and to stress the important link between sea-power and imperial success. In addition, Thucydides provides the so-called ‘Preface’, in which he outlines his historical methods and his explanation of the outbreak of the Peloponnesian War (1.20–23); narrates the events at Corcyra and Potidaea, which were the publicly expressed causes of complaint against Athens in 432 (1.24–65); recounts the debates in Athens and Sparta that led to the declaration of war (1.66–88; 1.118–25; 1.139 to the end); and includes two digressions: first, the so-called ‘Pentecontaetia’ (‘The Fifty Years’), in which Thucydides gives a very brief and highly selective account of the development of Athenian power from the end of the Persian war to the outbreak of the Peloponnesian War (1.89–118); second, the story of Cylon, who attempted to become the tyrant of Athens in the seventh century, and the downfall of Pausanias and Themistocles, the most famous of the Greek leaders in the Persian War (1.126–38).


ΟΔΥΣΣΕΑΣ Κ. ΓΚΙΛΗΣ.  Επιμέλεια συλλογής και αξιοποίησης. Αποσπάσματα από το βιβλίο:  ASPECTS OF GREEK HISTORY.  750–323 BC.  A Source-Based Approach. Second Edition. Terry Buckley. First edition published 1996 by Routledge. Taylor & Francis e-Library, 2010. Θεσσαλονίκη 2012. Σελ. 196. Samos. The description of the revolt of Samos marks the literary end of Thucydides’ Pentecontaetia (but not the historical ‘Fifty Year’ period which should run from c.480–430). The other key incidents – the alliance with Corcyra in 433 and the dispute over Potidaea in 432 – are treated separately as the grounds of complaint (‘aitiai’) or immediate causes of the Peloponnesian War. Thucydides’ treatment of the Samian revolt is also the fullest and longest of all the incidents in the Pentecontaetia. There are probably three reasons for this: first, Samos was the last state that was allowed to have its independence removed by Athens without Spartan intervention; second, Samos was the most powerful of the independent ship-supplying allies and almost cost Athens its control of the sea; and third, the events were close enough to Thucydides’ maturity to gather information directly from the combatants.


THE CAMBRIDGE ANCIENT HISTORY SECOND EDITION
VOLUME IVThe Expansion of the Greek World, Eighth to Sixth Centuries B.C. Edited by JOHN BOARDMAN F.B.A. Lincoln Professor of Classical Archaeology and Art in the University of Oxford N. G. L. HAMMOND F.B.A. Professor Emeritus of Greek University of Bristol CAMBRIDGE UNIVERSITY PRESS Cambridge Histories Online Cambridge University Press, 2008. men), they decided to stay
behind the massive walls of hewn masonry which surrounded the city.
This was sensible enough by Greek standards of warfare, because the arts
of defence were far superior to those of assault (it was to take Athens two
years to capture Potidaea in 430 B.C.); but the Persians had shown an
unusual skill in siegecraft during the Ionian Revolt, especially in Cyprus
and at Miletus.

The chariot of Ahura Mazda and its eight greys disappeared from Paeonia, where Xerxes had left it on his way to Greece, and the story was that it had been stolen by inland Thracians who lived at the sources of the Strymon, perhaps the unconquered Agrianes (vm. 115.4; cf. v. 16.1). Some Phocians conducted a guerrilla war from their hide-outs on Mt Parnassus. The only organized revolt was that of Potidaea, a colony of Corinth, situated at the neck of the Pallene peninsula and defended by walls which reached to the sea on either side. When the Potidaeans learnt that the Persian fleet and then Xerxes
himself had departed to Asia, they and the Greek cities on the peninsula
declared their independence. On his way back to Mardonius Artabazus
laid siege to Potidaea and to nearby Olynthus, a fortified city of the
Bottiaei, which he suspected of being disaffected. He took Olynthus by
storm, gave the site to collaborating Greeks of Chalcidice, and massacred
the entire population in a marsh outside the town. This act of terrorism
only stiffened the resistance of Potidaea and the Pallenian cities which
sent troops to help defend its walls. The city was almost impregnable to
an enemy who lacked sea power, and survived a three-months' siege,
being saved at the end by the intervention, as the citizens believed, of
their patron god, Poseidon Hippios, god of the sea and of the earthquake
(he figured on their fine silver tetradrachms).

In Thessaly Mardonius himself waited with the army Xerxes had left
him, probably about 60,000 strong, as well as 40,000 whom Artabazus
brought from Potidaea at his urging, and the dubious strength of
perhaps 20,000 medizing Greeks from Boeotia and elsewhere.6 The
Persian commander well knew the strength of the Isthmian defences,
knew too that his only hope was to turn them by sea if he could not lure
the defenders forward; and only he knew why the great battle fleet of
Xerxes, which had emerged from winter quarters reduced but still
formidable at 300 strong, lay idle under its three new commanders at
Samos and made no move at all to resolve the impasse. With the benefit
of hindsight Herodotus attributed their inertia to a collapse of morale,
and he may well be right. If so, the risk of a new Ionian revolt must have
lain heavy on every Persian mind. But at the time the Greeks could not be
sure that the fleet would make no move.

Battle of Potidaea. By Jesse Russell (Editor), Ronald Cohn Editor). Overview. High Quality Content by WIKIPEDIA articles! The Battle of  Potidaea was, with the Battle of Sybota, one of the catalysts for the Peloponnesian War. It was fought near  Potidaea in 432 BC between Athens and a combined army from Corinth and Potidaea, along with their various allies.

From Plataea to Potidaea: Studies in the History and Historiography of the Pentecontaetia. By E. Badian. Publication date: 5/28/1993.. Overview. From the Greek victory over Persian forces on the field of Plataea to the Athenian blockade of the rebel city of  Potidaea — key events in the Persian and Peloponnesian wars, respectively — the half-century of Greek history known as the pentecontaetia is an era for which sources are few and interpretation is controversial. Historian E. Badian brings together six essays — one new and five revised for this edition — that shed new light on this key period… Badian (history, Harvard) has revised five previous essays and written a sixth to explore the crucial but little documented half century of Greek history between the Persian and Peloponnesian Wars. Among the questions he addresses are the interwar relations between Athens and Persia, and the supposed impartiality of Thucydides on the outbreak of the Peloponnesian War. Annotation c. Book News, Inc., Portland…

Corinthian colonies: Actium, Syracuse, Sicily, Corfu, Ambracia, Apollonia, Lefkada, Epidamnos, Potidaea, Aeneia by Source: Wikipedia OverviewPurchase includes free access to book updates online and a free trial membership in the publisher's book club where you can select from more than a million books without charge. Chapters: Actium, Syracuse, Sicily, Corfu, Ambracia, Lefkada, Apollonia, Epidamnos, Potidaea, Aeneia. Excerpt: Actium (modern name: Punta) was the ancient name of a promontory of western Greece in northwestern Acarnania , at the mouth of the Sinus Ambracius (Gulf of Arta ) opposite Nicopolis , built by Augustus on the north side of the ...
Επιλογή 10 από 300 βιβλία που περιέχουν αποσπάσματα για Potidaea
1. Potidaea: Its History and Remains Contributors: John A. Alexander
Publisher: University of Georgia Press, 1963

2. Thucydides - Vol. 2 Contributors: Benjamin Jowett
Publisher: Clarendon Press, 1900 (2nd Rev. edition)

3. Ancient Greece: A Political, Social, and Cultural History
Contributors: Sarah B. PomeroyStanley M. BursteinWalter DonlanJennifer Tolbert Roberts

4. A History of Greece: From the Time of Solon to 403 B.C
Contributors: George GroteJ. M. MitchellM. O. B. Caspari
Publisher: Routledge, 2001

5. The Tragic Vision of Politics: Ethics, Interests, and Orders
Contributors: Richard Ned Lebow Publisher: Cambridge University Press, 2003

6. Aeschines and Athenian Politics Contributors: Edward M. Harris Publisher: Oxford University Press, 1995

7. The Immortal Marriage Contributors: Gertrude Atherton
Publisher: Boni and Liveright, 1927

8. Aspects of Greek History, 750-323 BC: A Source-Based Approach
Contributors: Terry Buckley Publisher: Routledge, 1996

9. Thucydides - Vol. 1 Contributors: Benjamin Jowett Publisher: Clarendon Press, 1900 (2nd Rev. edition)

10. Greek Historiography Contributors: Simon Hornblower
Publisher: Clarendon Press, 1996

Badian, Potidaea = E. Badian, FromPlataea to Potidaea (Baltimore - London 1993). Ποσείδι.
Μικρός παράλιος οικισμός (υψόμ. 5 μ.), στην πρώην επαρχία Χαλκιδικής του ομώνυμου νομού…2012 Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, Ο αρχαίος ελληνικός αποικισμός με έμφαση στον περευξείνιο χώρο.Κάτι ανάλογο με βωμό ή ιερό βρέθηκε και στην περιοχή της Χαλκιδικής. Χρονολογείται γύρω στον 12ο αι. π.Χ. και αποτελεί αδιάψευστη μαρτυρία της πρώιμης παρουσίας εδώ των Ελλήνων της Νοτίου Ελλάδος. Η ανακάλυψή του έγινε πριν από λίγα χρόνια, στην παραθαλάσσια περιοχή που έχει το όνομα Ποσείδι κοντά στη Μένδη της Χαλκιδικής. Στο φως της ημέρας ήλθαν τα ερείπια ενός σημαντικού ιερού, το οποίο, σύμφωνα με τις σχετικές αναθηματικές επιγραφές, ήταν αφιερωμένο στον Ολύμπιο θεό Ποσειδώνα (Βοκοτοπούλου Ι., 1989: 416-417, 1990α: 402-403, 1991: 309-310, 1992: 443-446, 1993β: 401-402, 1994: 269-270, Moschonissioti S., 1998: 260-261, Γραμμένος Δ. Β., 2004: 79, εικόνα στην σελίδα 71. Σχετικά με άλλα ιερά στον Θερμαίο κόλπο Σουέρεφ Κ., 2000: 49-62). Από την ανασκαφική δραστηριότητα που διεξήχθη στο ακρωτήριο αυτό υπό την επίβλεψη της Ι. Βοκοτοπούλου, κατέστη φανερό ότι η αρχή της λατρευτικής του λειτουργίας ανάγεται στην Υστερομυκηναϊκή Εποχή και εξακολουθεί δίχως διακοπή μέχρι τους ύστερους ελληνιστικούς χρόνους (Βοκοτοπούλου Ι., 1990,: 125). Υπάρχει μόνο ένα ασαφές χρονολογικό κενό κάπου στον 9ο αι. π.Χ. Η έρευνα έδειξε ότι τα λείψανα ενός μεγάλου βωμού από στάχτες χρονολογικά ανάγονται στον 12ο αι. π.Χ. Το πρώτο, μεγάλων διαστάσεων, λατρευτικό κτίριο στον χώρο ανεγείρεται γύρω στον 10ο αι. π.Χ. και σύμφωνα με τα μέχρι σήμερα γνωστά στοιχεία είναι το παλαιότερο σε ολόκληρο τον ελλαδικό χώρο (Moschonissioti S., 1998: 265 κ.ε.). Η κεραμική, τροχήλατη και χειροποίητη, που ανακαλύφθηκε στο ιερό του Ποσειδώνος, χρονολογείται στους υστερομυκηναϊκούς και υπομυκηναϊκούς χρόνους και βρίσκεται σε άμεση σχέση με αντίστοιχη κεραμική από το Λευκαντί, την Τορώνη και την Τούμπα της Θεσσαλονίκης (αυτόθι: 267)… Το συμπέρασμα που συνάγεται από την παρουσία του βωμού που βρέθηκε στο ακρωτήριο Ποσείδι της Χαλκιδικής είναι η αναμφισβήτητη και απαγκιστρωμένη από μεροληψίες -και όχι βασισμένη αποκλειστικά σε κεραμική και άλλα επείσακτα μυκηναϊκά αντικείμενα- υπόθεση για μια τόσο πρώιμη παρουσία και εγκατάσταση των Ελλήνων στα μέρη αυτά (Τιβέριος M.,). .. A COMPANION TO THE CLASSICAL GREEK WORLD. Edited by
Konrad H. Kinzl. 2006 by Blackwell Publishing Ltd. Brill’s Companion to Ancient Macedon. Studies in the Archaeology and History of Macedon, 650 bc–300 ad Edited by Robin J. Lane Fox. LEIDEN BOSTON 2011. CHALCIDICE. Four kilometers west of Mende, an historically signifijicant sanctuary of Poseidon was excavated at the promontory of Poseidi. Four temples and an altar dating from the tenth century to the Hellenistic period came to light together with a great quantity of pottery and other small fijinds dating from the twelfth century to the Roman period. Some pots were inscribed with the name of the god. Finally, Sane is the last city of  Pallene, going south down this west coast from Potidaia. It is located in the area of the Sane hotel and the nearby hill with a medieval tower. Parts of Geometric and Archaic buildings were excavated in the area of the hotel…
The Landmark Thucydides: A Comprehensive Guide to the Peloponnesian War. Sep 10, 1998. by Thucydides and Robert B. Strassler. Page 31 :...isthmus of the  Pallene Peninsula in Chalcidice: Map 1.60, BX.

Song of Wrath: The Peloponnesian War Begins. Nov 2, 2010. by J. E. Lendon. Page 99 : ... peninsula of the Thracian Chalcidice with  Potidaea revolted as well ...See a random page in this book…

A History of Greece to 322 B.C. Aug 28, 1986. by N. G. L. Hammond. ultimatum to Potidaea—hostilities in Chalcidice § 3. ..

March of the Sparta's: A History of the Peloponnesian War. May 7, 2012. by James K. Wheaton and Golgotha Press. Excerpt
Page 11 : ...  Potidaea in the Chalcidice, a member of the Athenian empire but close…

The Rise of the Macedonian Empire Paperback – June 5, 2014 by Arthur M. Curteis (Author). Excerpt. Page 3 : ... the Chersonese, Thrace, and Chalcidice : and as the extension of …

1. A History of Samos, 800-188 BC Contributors: Graham Shipley
Publisher: Oxford University Press, 1987

..Summary by site type Bays, anchorages Kalamoi, Hormos Heraites, Panormos. Capes Ampelos, Kantharion, Palinouros, Poseidion, Chesion. Islets Akhilleus, Narthekis, Nymphaia, Rhypara. Mountains Ampelos, Kerketeus, Assoron. Rivers, springs...Page 282

2. A History of Ancient Coinage, 700-300 B.C Contributors: Percy Gardner Publisher: Clarendon Press, 1918

3. Geometric Greece: 900-700 BC Contributors: J. N. Coldstream
Publisher: Routledge, 2003 (2nd edition)


4. Greek Sanctuaries: New Approaches Contributors: Nanno MarinatosRobin Hägg Publisher: Routledge, 1995

5. A Short History of Greek Literature Contributors: Suzanne SaïdMonique Trédé Publisher: Routledge, 1999

6. A History of Greece: From the Time of Solon to 403 B.C Contributors: George GroteJ. M. MitchellM. O. B. Caspari Publisher: Routledge, 2001

7. Macedonian Imperialism and the Hellenization of the East Contributors: Pierre JouguetM. R. Dobie Publisher: Alfred A. Knopf, 1928

8. Ptolemaic Alexandria Contributors: P. M. Fraser Publisher: Clarendon Press, 1972

Rhamioi

Suggested citation: Borza, E., R. Talbert, T. Elliott, S. Gillies. "Places: 494616 (Rhamioi)". Pleiades. [Accessed: January 8, 2015 12:12 am] Cite this resource in Wikipedia: {{cite web url=http://pleiades.stoa.org/places/494616 |title=Places: 494616 (Rhamioi) |author=Borza, E., R. Talbert, T. Elliott, S. Gillies |accessdate=January 8, 2015 12:12 am |publisher=Pleiades}… Map 50 Macedonia - Princeton University Press press.princeton.edu/B. Rhamioi. C. Khalkidike. Hatzopoulos 1992, 123-45. Sakos. Pieria. St. Byz Σάκος. Skapsa = Ka(m)psa. Skybros. Macedonia. StByz Σκύβρος. Smil(l)a. Krousis.
ΡΑΙΚΗΛΟΣ
…η χώρα Κρουσίς, η περιοχή Ραίκηλος, η πόλη Αίνεια, ο τάφος του Αγχίση, πατέρα του Αινεία, γενάρχη των Ρωμαίων. Η Επανομή, που αναφέρεται ως «Πανομή» το 1304… Στο «παγκαλές και εράσμιον πεδίον» του Ανθεμούντα (όπου ήδη ο Πεισίστρατος είχε ιδρύσει έναν οικισμό) ως σπουδαιότερες πόλεις αναφέρονται: ο ομώνυμος Ανθεμούς (Γαλάτιστα), ο Κισσός (στις νότιες υπώρειες του Χορτιάτη), η Ραίκηλος (άγνωστης θέσης) και η Δικαία (αποικία της Ερέτριας, κοντά στην «Αγία Παρασκευή» Βασιλικών)… Από την άλλη πλευρά, η αρχαιολογική και τοπογραφική έρευνα ως προς τη θέση της Δικαίας, η οποία επίσης φέρεται ως ερετριακή αποικία, είχε οδηγηθεί κοντά στις εκβολές του Ανθεμούντα ποταμού και στη βόρεια ζώνη της Κρουσίδας, μεταξύ Αγίας Παρασκευή και Τριλόφου. Προς την κατεύθυνση αυτή είχαν επηρεάσει, εκτός από τα ανασκαφικά στοιχεία του αρχαϊκού νεκροταφείου της Αγίας Παρασκευής, οι φιλολογικές αναφορές στην παραχώρηση τμήματος της Κρουσίδας και του Ανθεμούντα σε ξένους, η Ραίκηλος στον τύραννο των Αθηνών Πεισίστρατο και ο Ανθεμούς στον γιο του Ιππία. Τα πρόσφατα ευρήματα, ωστόσο, από τη Νέα Καλλικράτεια Χαλκιδικής, στα νότια παράλια της Κρουσίδας, ενδιάμεσα στην Αίνεια και την Ποτίδαια, όπως τα κατάλοιπα οχυρώσεων και τα πολυάριθμα δείγματα από χάλκινες κοπές νομισμάτων Δικαιοπολιτών, προσανατολίζουν πλέον την έρευνα προς μια νέα ταύτιση της Δικαία. Σε αυτήν την περίπτωση παρατηρούμε έναν θαλάσσιο άξονα ανάμεσα στη Μένδη και τη Μεθώνη ο οποίος υποστηριζόταν από τη Δικαία και απέφευγε την είσοδο στον κλειστό τομέα του Κόλπου μεταξύ Αινείας και Αλιάκμονα. 2012 Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας… Οι πόλεις της Χαλκιδικής οργανώθηκαν νωρίς σε ομοσπονδία με πρωτοβουλία του Ρηγίνου Ανδροδάμα, ο οποίος έφτιαξε και τη νομοθεσία της με προσανατολισμό την τόνωση των εμπορικών δραστηριοτήτων. Στα μέσα του ΣΤ’ π.Χ. αιώνα, στη Χαλκιδική κατέφυγε ο Αθηναίος Πεισίστρατος, όταν για δεύτερη φορά τον ανέτρεψαν οι συμπατριώτες του. Έκτισε οικισμό στη θέση Ραίκηλος, απ’ όπου έφυγε στο Παγγαίο για να οργανώσει την επιστροφή του στην Αθήνα.  Aristotelis Politicorum Libri Octo Superstites. https://books.google.1809. Έγένετο δέ καί Ανδροδάμας "Ρηγίνος νομοθέτης Χαλκιδεύσι τους έπι Θράκης, έ περί τε τα φονικά καί τάς επικλήρως έστίν• έμήν άλλ' δόν γε έδέν αυτό λέγειν έχοι ... Αριστοτέλης 4ος π. Χ. αι. Αθηναίων πολιτεία. 15.1.1 Ἡ μὲν οὖν πρώτη κάθοδος ἐγένετο τοιαύτη. μετὰ δὲ ταῦτα ὡς ἐξέπεσε τὸ δεύτερον, ἔτει μάλιστα ἑβδόμῳ μετὰ τὴν κάθοδον, (οὐ γὰρ πολὺν χρόνον κατέσχεν, ἀλλὰ διὰ τὸ μὴ βούλεσθαι τῇ τοῦ Μεγακλέους θυγατρὶ συγγίγνεσθαι, φοβηθεὶς ἀμφοτέρας τὰς στάσεις ὑπεξῆλθεν). καὶ πρῶτον μὲν συνῴκισε περὶ τὸν Θερμαῖον κόλπον χωρίον ὃ καλεῖ ται Ῥαίκηλος, ἐκεῖθεν δὲ παρῆλθεν εἰς τοὺς περὶ Πάγ γαιον τόπους, ὅθεν χρηματισάμενος καὶ στρατιώτας μι σθωσάμενος, ἐλθὼν εἰς Ἐρέτριαν ἑνδεκάτῳ πάλιν ἔτει τό <τε> πρῶτον ἀνασώσασθαι βίᾳ τὴν ἀρχὴν ἐπεχείρει, συμ προθυμουμένων αὐτῷ πολλῶν μὲν καὶ ἄλλων, μάλιστα δὲ Θηβαίων καὶ Λυγδάμιος τοῦ Ναξίου, ἔτι δὲ τῶν ἱππέων 15.3  τῶν ἐχόντων ἐν Ἐρετρίᾳ τὴν πολιτείαν.  νικήσας δὲ τὴν ἐπὶ Παλληνίδι μάχην καὶ λαβὼν τὴν [π]όλιν καὶ παρε λόμενος τοῦ δήμου τὰ ὅπλα, κατεῖχεν ἤδη τὴν τυρρανίδα βεβαίως• καὶ Νάξον ἑλὼν ἄρχοντα κατέστησε Λύγδαμιν.

Λυκόφρων 4ος αι. π. Χ. Αλεξάνδρα. 1226 Γένους δὲ πάππων τῶν ἐμῶν αὖθις κλέος μέγιστον αὐξήσουσιν ἄμναμοί ποτε   αἰχμαῖς τὸ πρωτόλειον ἄραντες στέφος, γῆς καὶ θαλάσσης σκῆπτρα καὶ μοναρχίαν λαβόντες. οὐδ᾽ ἄμνηστον, ἀθλία πατρίς, κῦδος μαρανθὲν ἐγκατακρύψεις ζόφῳ. τοιούσδ᾽ ἐμός τις σύγγονος λείψει διπλοῦς σκύμνους λέοντας, ἔξοχον ῥώμῃ γένος, ὁ Καστνίας τε τῆς τε Χειράδος γόνος, βουλαῖς ἄριστος οὐδ᾽ ὀνοστὸς ἐν μάχαις. ὃς πρῶτα μὲν Ῥαίκηλον οἰκήσει μολὼν Κισσοῦ παρ᾽ αἰπὺν πρῶνα καὶ Λαφυστίας κερασφόρους γυναῖκας. ἐκ δ᾽ Ἀλμωπίας παλιμπλανήτην δέξεται Τυρσηνία Λιγγεύς τε θερμῶν ῥεῖθρον ἐκβράσσων ποτῶν, καὶ Πῖσ᾽ Ἀγύλλης θ᾽ αἱ πολύρρηνοι νάπαι. σὺν δέ σφι μίξει φίλιον ἐχθρὸς ὢν στρατόν, ὅρκοις κρατήσας καὶ λιταῖς γουνασμάτων νάνος, πλάναισι πάντ᾽ ἐρευνήσας μυχὸν ἁλός τε καὶ γῆς. σὺν δὲ δίπτυχοι τόκοι Μυσῶν ἄνακτος, οὗ ποτ᾽ Οἰκουρὸς δόρυ γνάμψει Θέοινος γυῖα συνδήσας λύγοις, Τάρχων τε καὶ Τυρσηνός, αἴθωνες λύκοι, τῶν Ἡρακλείων ἐκγεγῶτες αἱμάτων. ἔνθα τράπεζαν εἰδάτων πλήρη κιχών,   τὴν ὕστερον βρωθεῖσαν ἐξ ὀπαόνων, μνήμην παλαιῶν λήψεται θεσπισμάτων. κτίσει δὲ χώραν ἐν τόποις Βορειγόνων ὑπὲρ Λατίνους Δαυνίους τ᾽ ᾠκισμένην…
THE CAMBRIDGE ANCIENT HISTORY SECOND EDITION
VOLUME IVThe Expansion of the Greek World, Eighth to Sixth Centuries B.C. Edited by JOHN BOARDMAN F.B.A. Lincoln Professor of Classical Archaeology and Art in the University of Oxford N. G. L. HAMMOND F.B.A. Professor Emeritus of Greek University of Bristol CAMBRIDGE UNIVERSITY PRESS Cambridge Histories Online Cambridge University Press, 2008. VI. THE AEGEAN ISLANDS. The new, enterprising Attic type of settlement, citizen 'allotmentholders' abroad, was possible because Eretria, traditionally the foe of Chalcis, could provide a geographic link between north-eastern Attica and the new Attic enclave on Euboea. The trading and cultural links between Attica and Euboea went back many centuries. Pisistratus, whose estates at Brauron were not far by sea from Eretria, spent his ten years' exile there, and his mining interests at Rhaecelus in the Chalcidice lay in an area which was fringed by early Eretrian settlements. While still in Eretria he met another tyrant there, Lygdamis of Naxos, who lent troops and funds to him on the occasion of his successful return…



ΡΕΒΕΝΙΚΙΑ Αραβανίκαια Ποκρεντού,  Τιμωτού  Άτουβλων

Μ. Παναγία. Τον 8ο αιώνα π.Χ. καταγράφεται ιστορικά ο πρώτος αποικισμός της Χαλκιδικής και τον 4ο αιώνα π.Χ. αναφέρεται πιθανός οικισμός στις θέσεις «Προσκύνημα» και «Προφήτης Ηλίας»  της ευρύτερης περιοχής της Μεγάλης Παναγίας.  Η Μεγάλη Παναγία αποτελεί εξέλιξη ενός οικισμού που προήλθε με την σειρά του πιθανότατα από την συνένωση (10ος-13ος αιώνας) τριών οικισμών του Ποκρεντού, της Τιμωτού και των  Άτουβλων. Οι τρεις αυτοί οικισμοί είχαν αναπτυχθεί στη σημερινή θέση του οικισμού  και τους χώριζαν τα τρία ρέματα που διέσχιζαν την περιοχή.  Η παλιότερη μορφή κατοικίας του οικισμού ήταν οι καλύβες οι οποίες ήταν διάσπαρτες γύρω  απ’ το  χωριό…  Πιθανολογείται πως κατά τον μεσαίωνα στα τρία ρέματα του οικισμού χτίστηκαν πέντε πέτρινα αψιδωτά γεφύρια. Εκείνο το διάστημα αρχίζουν να στρώνονται και  οι δρόμοι με πέτρες (λιθόστρωτα).   Από το 942 μ.Χ. έχουμε τις πρώτες γραπτές μαρτυρίες για την Αραβενίκαια ή Αραβενίκεια. Οι εκδοχές προέλευσης του ονόματος είναι δύο: Σύμφωνα με την πρώτη, η ονομασία αυτή δόθηκε στην περιοχή προς τιμή της νίκης των ντόπιων κατοίκων κατά των Αράβων το 904 μ.Χ. Σύμφωνα με τη δεύτερη εκδοχή, η λέξη Αραβενικαία προέρχεται από τις τουρκικές λέξεις  Derbent Koy ( Ντέρμπεντ  Κιόι – Ρεβενίκια ) που σημαίνει « χωριό στο φαράγγι», καθώς το χωριό σχεδόν περιτριγυρίζεται από βουνά.   dim-meg-panag.chal.sch.gr/… Από τη Βικιπαίδεια,..Αρεβενίκια ή Ρεβενίκια, σημερινή Μεγάλη Παναγία. Κατά τους Περσικούς πολέμους, ο Πέρσης βασιλιάς Ξέρξης κατασκεύασε μια διώρυγα στη χερσόνησο του Άθω, ώστε να αποφύγει τον περίπλου του Άθω, καθώς την τελευταία φορά που το επιχείρησε είχε βυθιστεί ο στόλος του Μαρδόνιου. Η διώρυγα ολοκληρώθηκε το 480 π.Χ. και ήταν ένα από τα μεγαλύτερα αρχαία έργα.


ΡΕΝΤΙΝΑ ΑΡΤΕΜΙΣΙΟΝ

Οι ανασκαφές που έχουν διενεργηθεί στον λόφο και την τριγύρω περιοχή έχουν φέρει στο φως ίχνη ανθρώπινης παρουσίας, ήδη από τη Νεολιθική περίοδο. Στον ΝΔ τομέα του κάστρου έχουν αποκαλυφθεί τοίχοι κτισμάτων και αναλημμάτων που από την κατασκευή τους και τα συναφή ευρήματα έχουν χρονολογηθεί στην Ελληνιστική περίοδο. Η Ρεντίνα βρισκόταν κοντά στον οικισμό της Αρέθουσας, που παρήκμασε μετά τον 6ο μ.Χ. αιώνα, και σε μικρή απόσταση από τον παρόδιο σταθμό (mutatio) με το όνομα Peripidis (γεν. Peripidinis), από τον οποίο κατά μια ερμηνεία θα μπορούσε να κατάγεται το σημερινό όνομά της.
Η Ρεντίνα σήμερα διασώζει σε ικανό ύψος την οχύρωση και τα εντυπωσιακά οικοδομικά λείψανα οικισμού, που θα ήταν δυνατόν να ταυτιστεί με το αναφερόμενο από τον Προκόπιο στο έργο του Περί κτισμάτων κάστρο «Αρτεμίσιον», -Βλέπε το σχετικό απόσπασμα του Προκόπιου παρακάτω-για το οποίο μαρτυρείται ότι τειχίστηκε την εποχή του Ιουστινιανού. Ωστόσο, σύμφωνα με τα πορίσματα των μέχρι σήμερα ερευνών, η πρώτη οχύρωση που περιλάμβανε δεξαμενές νερού για τις ανάγκες μιας μικρής φρουράς θα πρέπει να τοποθετηθεί χρονικά στα μέσα του 4ου αιώνα. Κατά την Ιουστινιάνεια περίοδο, το τείχος ενισχύθηκε με πύργους και εφοδιάστηκε με μια μεγάλη δεξαμενή στο πλάτωμα της ακρόπολης.
Κατά τη Μεσοβυζαντινή εποχή, το τείχος ανακατασκευάστηκε και χρησίμευσε ως οχύρωση για έναν οικισμό που ιδρύθηκε μέσα στην πρώτη πενηνταετία του 10ου αιώνα, όταν αποτέλεσε έδρα της επισκοπής Λητής και Ρεντίνης. Τότε στην ακρόπολη κτίστηκε εκκλησία πάνω στα ερείπια της παλιότερης δεξαμενής, που δεν λειτουργούσε πλέον, και οικήματα για τον επίσκοπο και τους συνεργάτες του. Μέχρι τα τέλη του ίδιου αιώνα ιδρύθηκαν και αρκετές οικίες στην κάτω πόλη κατά μήκος του παλιού περιβόλου και σε επάλληλα άνδηρα, ακολουθώντας την φυσική κλίση του εδάφους. Ένας τρίτος οχυρωματικός περίβολος περιέβαλε τότε τον οικισμό από το ανατολικό, το πλέον ευπρόσβλητο, τμήμα του και στην άκρη του ιδρύθηκε πύργος, ο οποίος διέσωσε στο εσωτερικό του λείψανα ξύλου, που χρονολογήθηκαν με την μέθοδο του άνθρακα 14 (C14) γύρω στο 980 μ.Χ.
  Προκόπιος  περί κτισμάτων. Προκόπιος (περίπου 500 - 565) ήταν Βυζαντινός ιστορικός.- 4.3.27.1 Ῥεῖ δέ τις ποταμὸς Θεσσαλονίκης οὐ πολλῷ ἄποθεν, Ῥήχιος ὄνομα• ὃς δὴ χώραν ἀγαθήν τε καὶ γεώδη περιερ χόμενος τὰς ἐκβολὰς εἰς θάλασσαν τὴν ἐκείνῃ ποιεῖται. 4.3.28  προσηνὴς δὲ ὁ ποταμός ἐστι, γαληνὸν τὸ ὕδωρ καὶ πότιμον, ἡ γῆ χθαμαλή, ἀρόματα πολλά, ἕλος εὔνομον. καὶ ταύτῃ μὲν εὐδαιμονίας ἡ χώρα εὖ ἔχει, βαρβάροις δὲ   λίαν εὐέφοδος οὖσα ἐτύγχανεν, οὔτε φρούριον ἐν σημεί 4.3.30  οις τεσσαράκοντα οὔτε ἄλλο τι ἔρυμα ἔχουσα. διὸ δὴ ὁ βασιλεὺς παρά τε τὰς τοῦ Ῥηχίου ποταμοῦ ἐκβολὰς καὶ τὴν τῆς θαλάσσης ἠϊόνα φρούριον ᾠκοδομήσατο ἐχυρώτα τον, καινουργήσας αὐτός, ὅπερ Ἀρτεμίσιον ἐπωνόμασται. Ὅσα δὲ καὶ ἄλλα ὀχυρώματα ἐν τῇδε τῇ τῆς Εὐρώ πης πεποίηται μοίρᾳ εἰπεῖν ἄξιον. καὶ εἰ μὲν παρ᾽ ἄλλοις ἀνθρώπων τισὶ μακράν τε ᾠκημένοις καὶ πολιτείαν ἑτέ ραν ἔχουσι τὸν κατάλογον ἐποιούμεθα τῶν τῇδε φρουρίων, ἅπερ Ἰουστινιανῷ βασιλεῖ εἴργασται, ἵνα δὴ ἔμελλεν ὁ λόγος ἀμάρτυρος εἶναι, εὖ οἶδ᾽ ὅτι μυθολόγος τε ἂν τῶν ἔργων τῷ ἀριθμῷ ἔδοξεν εἶναι καὶ ἄπιστος ὅλως νῦν δὲ (ἥ τε γὰρ ὄψις οὐ μακράν που τυγχάνει οὖσα καὶ παμπληθεῖς ἄγαν οἱ ἐκεῖθεν ἐπιχωριάζοντες ἡμῖν ἄνθρωποι) φέρε δὴ νεανιευσάμενοι τὴν ἀλήθειαν ἐχέγ γυον οὖσαν… Ρηχίος. Μικρός ποταμός μέσω του οποίου χύνονται τα νερά της λίμνης Βόλβης στον Στρυμονικό κόλπο… Rome's World: The Peutinger Map Reconsidered. https://books.google.gr/. Richard J. A. Talbert - 2010 - ‎History. 608, 9 mutatio Stefana XII 12 and Routes on Barrington Atlas Bases (C–F), ... Amphipholim XIII 13 604, 5 mutatio Pennana X 10 604, 6 mutatio Peripidis X 10 ...Two Romes: Rome and Constantinople in Late Antiquity. https://books.google.Lucy Grig, ‎Gavin Kelly - 2012 - ‎History. Recognizing the indications mutatio and mansio as the traveler's annotations on the ... 604.6—7: mutatio Peripidis, milia X, ibipositus est Euripidispoeta. 65. ..near Macedonian Arethusa, modern Rentina, in the eastern Via Egnatia.
 Ευρυπίδης 5ος αι. π. Χ.       IA 176 ` to     IA 189  οὔπω γὰρ ἔφυ τις ἄλυπος.  {ΧΟΡΟΣ}         {—}                ἔμολον ἀμφὶ παρακτίαν                               {[στρ.}                ψάμαθον Αὐλίδος ἐναλίας,                Εὐρίπου διὰ χευμάτων                   κέλσασα στενοπόρθμων,                Χαλκίδα πόλιν ἐμὰν προλιποῦσ᾽,                  ἀγχιάλων ὑδάτων τροφὸν                   τᾶς κλεινᾶς Ἀρεθούσας,             Ἀχαιῶν στρατιὰν ὡς ἐσιδοίμαν             Ἀχαιῶν τε πλάτας ναυσιπόρους ἡ                μιθέων, οὓς ἐπὶ Τροίαν                ἐλάταις χιλιόναυσιν                τὸν ξανθὸν Μενέλαόν θ᾽                   ἁμέτεροι πόσεις…
Αυλών, Τοποθεσία στις εκβολές του Ρυχίου ποταμού (Μπουγάζι της Ρεντίνας) επί του Στρυμονικού κόλπου (Θουκ.IV 103).



Ρηχίος ποταμός

ΔΟΜΗ. Ρήχιος. Ποταμός (7 χλμ.) της Κεντρικής Μακεδονίας, στον νομό Θεσσαλονίκης. Πηγάζει από το ανατολικό άκρο της λίμνης Βόλβης, διαρρέει τα στενά της Ρεντίνας και ακολουθώντας ανατολική κατεύθυνση μεταφέρει τα πλεονάζοντα νερά της Βόλβης, εκβάλλοντας στον δυτικό μυχό του Στρυμονικού κόλπου, Β του οικισμού Σταυρός. Η δίοδος μέσα από την οποία κυλούν τα νερά του Ρήχιου ονομάζεται στενά της Ρεντίνας, αποτελεί δε τη διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στις ακραίες θέσεις των βουνών Χολομώντα και Βόλβης-Κερδύλιου. Στην αριστερή όχθη του, πριν από τα στενά της Ρεντίνας, είναι χτισμένος ο οικισμός Ρεντίνα… Ρηχίος. Μικρός ποταμός μέσω του οποίου χύνονται τα νερά της λίμνης Βόλβης στον Στρυμονικό κόλπο… Αυλών, Τοποθεσία στις εκβολές του Ρυχίου ποταμού (Μπουγάζι της Ρεντίνας) επί του Στρυμονικού κόλπου (Θουκ.IV 103).
Σάνη Άθω
Σύμφωνα με τις λιγοστές αρχαίες πηγές, στην ευρύτερη περιοχή των Νέων Ρόδων Χαλκιδικής τοποθετούνται τρεις σημαντικοί αρχαιολογικοί χώροι, η αρχαία Σάνη, αποικία των Ανδρίων, η διώρυγα που διάνοιξε ο Ξέρξης, με σκοπό να αποφύγει την επικίνδυνη θάλασσα του Αθωνα, κατά την εκστρατεία του στην Ελλάδα, και τέλος η αρχαία Ουρανούπολη (ή Ουρανόπολη), η οχυρωμένη πόλη που ίδρυσε ο Αλέξαρχος, αδελφός του Κάσσανδρου, στα τέλη του 4ου αιώνα π.X. Η ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ. Συνοψίζοντας όλες τις διαθέσιμες ιστορικές πληροφορίες και τα αρχαιολογικά δεδομένα, γνωρίζουμε ότι η Σάνη, ήταν αποικία των Ανδρίων στον Ισθμό της Ακτής στα τέλη του 7ου αιώνα π.Χ. και βρίσκεται στην περιοχή της Τρυπητής. Εξετάζοντας τα κίνητρα πού ώθησαν τους Ανδρίους να ιδρύσουν και τρίτη αποικία μετά την Ακανθο και τα Στάγειρα, στην ίδια περιοχή, καταλήγουμε στη θεωρία ότι πιθανόν να ιδρύθηκε πρώτα η Σάνη και αργότερα η Ακανθος, για να βρίσκεται πιο κοντά στην περιοχή με τα μεταλλεία. Ή ότι κτίστηκε η Σάνη στη συγκεκριμένη περιοχή για να υπάρχει θαλάσσια επικοινωνία με το νότο, εφόσον η θέση της στη δυτική πλευρά της Ακτής έδινε άμεση επικοινωνία με τη μητρόπολη και άλλα κέντρα της εποχής, αποφεύγοντας τον επικίνδυνο περίπλου της Ακτής. Σύμφωνα με τις πηγές η περιοχή της Σάνης υπέστη δύο μεγάλες καταστροφές μετά τους Πέρσες, το 423 π.Χ. από τους Λακεδαιμόνιους και το 348-7 π.Χ. από τους Μακεδόνες. Μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν στοιχεία πού να δηλώνουν τη συσχέτιση της καταστροφής ή εγκατάλειψης του ναΐσκου με κάποιο από τα γεγονότα που αναφέρθηκαν παραπάνω. Το κτίριο επισκευάστηκε από τον Αλέξαρχο στα τέλη του 4ου αιώνα, όταν ίδρυσε την Ουρανούπολη και συνεχίστηκε η χρήση του. Η επισκευή πρέπει να ήταν εκτεταμένη, εφόσον δεν περιορίστηκε μόνον στην κεράμωση, αλλά και σε λιθόπλινθους ενός τουλάχιστον από τους τοίχους των στενών πλευρών…Σάνη, Αποικία των Ανδρίων του 7ου π.χ. αιώνα, στη Διώρυγα του Ξέρξη, απέναντι από το Νησί Αμολιανή, επί του Σιγγιτικού Κόλπου. Υποτάχθηκε και αυτή στους Πέρσες, εξαναγκάστηκε να παραχωρήσει και αυτή πλοία στρατό και εργάτες για τη διάνοιξη της διώρυγας. Στον Πελοποννησιακό πόλεμο (με το κοντινό Δίον ήταν σύμμαχος των Αθηναίων και το 349-348 π.χ. καταστράφηκε επίσης από το Φίλιππο Β. Στη θέση της το 316 π.χ. ο υιός του Αντίπατρου του Μακεδόνα ο Αλέξαρχος έκτισε την Ουρανούπολη, πόλη μεγάλη και πλούσια, επί λόφου (κατά τον Στράβωνα ΧΙΙ,331), άγνωστο πότε καταστράφηκε. Σήμερα στη θέση αυτή βρίσκεται το Κελί του Προφήτη Ηλία.



Σάνη Κασσάνδρας

   Η Σάνη είναι μία όμορφη τοποθεσία λίγο πριν την Νέα Φώκαια, που αποτέλεσε, κατά την αρχαιότητα, αποικία των Ερετριέων. Τον 14ο αιώνα υπήρχαν στην περιοχή πολλά Αγιορείτικα μετόχια, από τα οποία σώζονται μέχρι σήμερα πολλές εκκλησίες και ο Πύργος Σταυρονικήτα (1543) στον λόφο του ξενοδοχείου Σάνη…Στην περιοχή του ξενοδοχειακού συγκροτήματος "Σάνη" βρισκόταν η αρχαία Σάνη, αποικία των Ερετριέων και μέλος της Αθηναϊκής Συμμαχίας. Στην ευρύτερη περιοχή υπάρχουν εύφορες πεδινές εκτάσεις με καλλιέργειες ελιάς, κηπευτικών, αμπελιών και σιτηρών…Πύργος Σάνης: Η ευρεία περιοχή μνημονεύεται με το τοπωνύμιο «Πύργος» από το 1346. Στην περιοχή υπήρχε η αρχαία Σάνη της Παλλήνης που την είχαν κτίσει άποικοι από την Ερέτρια και ήταν μέχρι τα χρόνια των Ρωμαίων μια από τις ακμαιότερες πόλεις της Χαλκιδικής. Η περιοχή ήταν μετόχι της μονής Σταυρονικήτα από το 1453 που ιδρύθηκε η μονή. Ο Πύργος Σάνης ή Σταυρονικήτα σώζεται μέχρι σήμερα σε πολύ καλή κατάσταση (σε ύψος 8μ), εκεί που πιθανότατα βρισκόταν η ακρόπολη της αρχαίας Σάνης, σε μια μικρή χερσόνησο μέσα στην περιοχή του τουριστικού συγκροτήματος…Σάνη (Κασσάνδρας), παραλιακή πόλη μεταξύ Ποτίδαιας και Μένδης (Μετόχι Παπαστάθη – δυτικά της Αφύσεως νυν Αθύτου), Αποικία των Ερετριέων (Ηροδ. VII, 123). Ελεύθερη μέχρι τους Περσικούς πολέμους, οπότε και υποτάχθηκε στους Πέρσες. Εξαναγκάστηκε να τους παραχωρήσει πλοία και στρατό. Καταστράφηκε από το Φίλιππο Β της Μακεδονίας το 348 π.χ. Σήμερα είναι Τουριστικό Κέντρο.


ΣΑΡΔΩΝΟΣ ΠΟΤΑΜΟΣ

Καλλισθένης ιστορικός. 4ος π. Χ. αιώνας.   Απόσπασμα. 2b,124,F.57.1 STOB. III 7, 67  [PLUT.] Parall, 8 p. 307 D™  Καλλισθένους ἐν τρίτωι Μακεδονικῶν. Φίλιππος ὁ τῶν Μακεδόνων βασιλεὺς δύο καὶ τριάκοντα Χαλκιδικὰς πόλεις τοῖς ἰδίοις ὑποτάξας σκήπτροις Μεθωναίους καὶ Ὀλυνθίους λεηλατεῖν ἤρξατο. γενόμενος δὲ κατὰ γέφυραν ποταμοῦ Σάρδωνος καὶ εἰς τὸ πέραν διαβῆναι βιαζόμενος ὑπὸ τοῦ πλήθους τῶν Ὀλυνθίων ἐπεσχέθη. τοξότης δέ τις Ἀστὴρ τοὔνομα τόξον ἐντείνας ἐτύφλωσε τὸν Φίλιππον εἰπὼν "Ἀστὴρ Φιλίππωι θανάσιμον πέμπει βέλος." ἀποβαλὼν δὲ ὁ βασιλεὺς τὸν ὀφθαλμὸν εἰς τὸν ποταμὸν ἑαυτὸν ἔρριψε καὶ πρὸς τοὺς οἰκείους διανηξάμενος τὸν κίνδυνον ἐξέφυγεν.



ΣΑΡΤΗ

Παράλιος οικισμός (937 κάτ., υψόμ. 10), στην επαρχία Χαλκιδικής, του ομώνυμου νομού. Είναι έδρα της ομώνυμης κοινότητας (53 τ. χλμ., 937 κάτ.). Η Σ. οφείλει το όνομά της σε αρχαία πόλη της Χαλκιδικής…  Ηρόδοτος 5ος αι. π. Χ. ιστορία.  7.122.1 Ὁ μέν νυν ναυτικὸς στρατὸς ὡς ἀπείθη ὑπὸ Ξέρξεω καὶ διεξέπλωσε τὴν διώρυχα τὴν ἐν τῷ Ἄθῳ γενομένην, διέχουσαν δὲ ἐς κόλπον ἐν τῷ Ἄσσα τε πόλις καὶ Πίλωρος καὶ Σίγγος καὶ Σάρτη οἴκηνται, ἐνθεῦτεν, ὡς καὶ ἐκ του τέων τῶν πολίων στρατιὴν παρέλαβε, ἔπλεε ἀπειμένος ἐς τὸν Θερμαῖον κόλπον. Κάμπτων δὲ Ἄμπελον τὴν Τορωναίην ἄκρην παραμείβετο Ἑλληνίδας [τε] τάσδε πόλις, ἐκ τῶν νέας τε καὶ στρατιὴν παρελάμβανε, Τορώνην, Γαληψόν, Σερμύλην, Μηκύβερναν, Ὄλυνθον• ἡ μέν νυν χώρη αὕτη 7.123  Σιθωνίη καλέεται. Ὁ δὲ ναυτικὸς στρατὸς ὁ Ξέρξεω συν τάμνων ἀπ᾽ Ἀμπέλου ἄκρης ἐπὶ Καναστραῖον ἄκρην, τὸ δὴ πάσης τῆς Παλλήνης ἀνέχει μάλιστα, ἐνθεῦτεν νέας τε   καὶ στρατιὴν παρελάμβανε ἐκ Ποτειδαίης καὶ Ἀφύτιος καὶ Νέης πόλιος καὶ Αἰγῆς καὶ Θεράμβω καὶ Σκιώνης καὶ Μένδης καὶ Σάνης• αὗται γάρ εἰσι αἱ τὴν νῦν Παλλήνην πρότερον δὲ Φλέγρην καλεομένην νεμόμεναι. Παραπλέων δὲ καὶ ταύτην τὴν χώρην ἔπλεε ἐς τὸ προειρημένον, παρα λαμβάνων στρατιὴν καὶ ἐκ τῶν προσεχέων πολίων τῇ Παλλήνῃ, ὁμουρεουσέων δὲ τῷ Θερμαίῳ κόλπῳ, τῇσι οὐνό ματά ἐστι τάδε, Λίπαξος, Κώμβρεια, Λισαί, Γίγωνος, Κάμψα, Σμίλα, Αἴνεια• ἡ δὲ τουτέων χώρη Κροσσαίη ἔτι καὶ ἐς τόδε καλέεται. Ἀπὸ δὲ Αἰνείης, ἐς τὴν ἐτελεύτων καταλέγων τὰς πόλις, ἀπὸ ταύτης ἤδη ἐς αὐτόν τε τὸν Θερμαῖον κόλπον ἐγίνετο τῷ ναυτικῷ στρατῷ…Σάρτη, αρχαία πόλη της Σιθωνίας αναφερόμενη από τον Ηρόδοτό (VII,123). Κατά τον Δήμιτσα εκείτο Β.Α. της Αμπέλου σε μικρό κολπίσκο απέναντι από το ακρωτήριο Ψευδοκαράβου, κατά άλλους όπου το χωριό Σμοία, κατά τον Kiepert όπου η σημερινή Συκιά, κατά τον Leake (τόμ.Γ,σελ.1530) όπου το χωριό Καρταλή, κατά τον Στ. Βυζάντιο στη χερσόνησο του Άθως και κατά τον Εκαταίο στο Άθως (περί τη μονή Ξηροποτάμου).


ΣΕΡΜΥΛΗ Ερμυλία Ορμηλία Ορμύλια

Από τη ΒικιπαίδειαΗ Ορμύλια είναι κωμόπολη στο δήμο Σιθωνίας με 3.272 κατοίκους το 2001 και έδρα του ομώνυμου Δήμου του Νομού Χαλκιδικής. Απέχει 7 χλμ. από την Ακτή του Τορωναίου Κόλπου , ... Ιστορικά στοιχεία. Είναι ο αρχαιότερος οικισμός της Χαλκιδικής αφού η παρουσία της στην περιοχή είναι αδιάλειπτη από τη Νεολιθική Εποχή μέχρι σήμερα, με ονόματα ΣΕΡΜΥΛΗ το κλασσικό, ΕΡΜΥΛΗ - ΕΡΜΥΛΙΑ τα μεσαιωνικά, ΟΡΜΥΛΙΑ το σύγχρονο. Αρχαιότητα. Η περιοχή κατοικήθηκε από τα προϊστορικά χρόνια. Η αρχαία Σερμύλη (ή Σερμυλία) βρισκόταν τρία περίπου χιλιόμετρα νότια από τη σημερινή Ορμύλια και συγκεκριμένα στο ύψωμα που λέγεται «Πλατιά Τούμπα».. Επίσης, στην περιοχή βρισκόταν και η αρχαία Καλλίπολη (σήμερα αρχαιολογικός χώρος). Τα τελευταία χρόνια ανακαλύφθηκε στην περιοχή νόμισμα, το οποίο χρονολογείται από το 500 π.Χ. περίπου. Δημήτρης Κ. Σαμσάρης, Η ρωμαϊκή αποικία της Κασσάνδρειας (Colonia Iulia Augusta Cassandrensis), Δωδώνη 16(1987), τεύχ. 1, σ. 376-377… KENTPON ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΡΩΜΑΪΚΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΟΣ ΕΘΝΙΚΟΝ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ 22 M. M. B. HATZOPOULOS. MACEDONIAN INSTITUTIONS UNDER THE KINGS. I A HISTORICAL AND EPIGRAPHIC STUDY. ATHENS.1996…Ormylia: modern village of Chalkidike: 162, n.8. IV. [Orjthagores: see [Py]thagores… A COMPANION TO ANCIENT MACEDONIA. Edited by Joseph Roisman and Ian Worthington. A John Wiley & Sons, Ltd., Publication
This edition first published 2010.The Cities. For the period from the sixth to the fourth century, intensive and complex civic coining activity is recorded in northern Greece. The responsibility for this lies with the numerous Greek poleis that had arisen as colonial foundations of their mother-cities since the eighth century. It is not without reason that the Chalcidice peninsula takes its name from the city Chalcis on Euboea that settled two daughter-cities there, Olynthus and Torone, while Chalcis’s neighbour Eretria founded Dicaea, Mende and Methone (this last in Pieria).  Potidaea was the only colony of Corinth in this region, and Acanthus and Stagira were founded by Andros. Scione, which traced its foundation to the Thessalian hero Protesilaus, had according to Thucydides 2.120 received a proportion of settlers from Pellene. Ainea in the far west of the peninsula boasted of Aeneas as founder and a contemporary mother-city is not recorded, as is also the case with Sermylia. South of Lake Kerkinitis are Tragilus and Argilus (plate 2), a colony of Andros. In the Pangaion area, on the same spot as the later city Amphipolis, stood Ennea Odoi (‘nine ways’), founded by Paros. Thasos, itself a Parian colony, protected its strategic and economic interests by founding Neapolis on the Thracian coast opposite and Eion-on-the-Strymon and Galepsus to the west, nearer to the Strymon river. In the Chalcidice between the last years of Persian rule and the years around 480, a dramatic reduction in active mints can be detected; only Acanthus and Mende are still active to a significant degree into the fourth century…
Λίγες ενδεικτικές αναφορές για Sermyle.
Thucydides and the History of His Age - Vol. 1 Contributors: G. B. Grundy Publisher: Basil Blackwell, 1948 (2nd edition).

1. ...named, in the eighth clause along with Skione, Torone, and Sermyle, which were at the time in the hands of Athens. Moreover...Page 482
2. ...mentioned are Argilos, Stagiros, Akanthos, Skolos, Olynthos, Spartolos, Mekyberna, Sane, Singus, Skione, Torone, and Sermyle, of which the last three are mentioned as being, with other towns not specified, in the hands of the Athenians, while the...Page 481
3. ...285, 287, 313, 380, 381, 408, 409. Sane, 88, 481. Segesta, 362. Selinus, 433. Sellasia, 268. Sepea, 222. Sermyle, 481 f. Sestos, 74, 283. Seuthes, king of the Odrysae, 473. Sicily, corn supply of, 160, 187, 326, 354, 382...Page 543 .

Ancient Greece from Homer to Alexander: The Evidence Contributors: Joseph RoismanJ. C. Yardley Publisher: Wiley Blackwell, 2011
...are likewise to return any Athenians and Athenian allies that they are holding. (18.8) With regard to Scione, Torone, Sermyle, or any other city in Athenian possession, the Athenians are to decide about these and the other cities as they see fit...Page 348.
The Odrysian Kingdom of Thrace: Orpheus Unmasked Contributors: Z. H. Archibald Publisher: Oxford University, 1998

1. ...48, 237, 342 Sedes 191 Sedevtse 23 Selinous 78 Selska, R. 22 Selymbria 121, 122, 132, 220 Serbia 11, 20 n. 37, 68 Sermyle 131 Serreion Teichos 121, 234 n. 106 Sestos 121, 132, 221 Sestrimo 23, 24 Seuthes I 106, 119 21, 216, 223 Seuthes II...Page 369
2. ...central Thrace during the late fifth and first half of the fourth centuries BC. These include silver from Ainos, Neapolis, Sermyle, Parion, the Thracian Chersonese, and silvered bronze imitations of the Thracian Chersonese. The Akandjevo hoard (1975...Page 131


Σιθωνία

Σιθλων.Μυθικός βασιλιάς της Θράκης, γιος του Ποσειδώνα ή του Άρη και της Όσσας, σύζυγος της νύμφης Μενδηΐδας και πατέρας της Παλλήνης. Σύμφωνα με άλλη παράδοση ήταν βασιλιάς των Οδομάντων στη Μακεδονία και υποσχόταν να δόσει την κόρη του ως σύζυγο σε εκείνον που θα τον νικούσε σε μονομαχία. Όταν κάποτε ο Σ. έμαθε ότι η Παλλήνη βοήθησε τον Κλείτο για τον οποίο αισθανόταν παράφορο έρωτα, να σκοτώσει με τέχνασμα σε κάποια μονομαχία τον αντίπαλο του Δρύαντα, εξοργίστηκε εναντίον της και αποφάσισε να την κάψει μαζί με το σώμα του νεκρού μονομάχου. Κατά την παράδοση μια ουράνια βροχή έσβησε τη φωτιά τη κρίσιμη στιγμή, γεγονός που έκανε τον πατέρα της να αλλάξει γνώμη και να συγκατατεθεί στο γάμο της με τον Κλείτο. Τέλος, σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή, ο Σ. ήταν σύζυγος της Αγχινόης, της κόρης του Νείλου και πατέρας της Ροίτειας, από την οποία πήρε το όνομά του το ομώνυμο ακρωτήριο… Κ. Κουρτίδου. Ιστορία της Θράκης 1932. ΜΥΓΔΟΝΕΣ. Γείτονες των Δοβήρων, κατοικούντες την προς βορράν της λίμνης Βόλβης χώραν, ήτις εξ αυτών ωνομάσθη Μυγδονία. Υποδιαίρεσις των Μυγδόνων ήσαν οι Σίθωνες, κατοικούντες την εν τη Χαλκιδική εξ αυτών ονομασθείσαν Σιθωνίαν… Από τη Βικιπαίδεια. Σιθωνία ή Λογγός, η σημερινή ομώνυμη χερσόνησος…ΣΥΛΛΟΓΗ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΩΝ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΤΗΣ ΘΡΑΚΗΣ. Θρακική Εστία Θεσσαλονίκης.  Στη Σιθωνία, υπήρχαν οι αρχαίες πόλεις Τορώνη, Γαλυψός και η Άμπελος. Πόλεις  του Άθως, (3ο πόδι): Στο λαιμό του Άθως υπήρχαν οι πόλεις: Σάνη, Δίον) Ουρανούπολη, Ολόφυξος, Θυσσός, Κλεωναί και Ακροθωον. Χαραδρούς, Άκανθοες και Ακροθωον. Οι κάτοικοι τους Τυρνησοί, Βισάλται Κρηστωναίοι, Έλληνες άποικοι  και Ήδωνες. Άλλες πόλεις τα Στάγειρα (Σημερινή Ολυμπιάδα) πατρίδα του Αριστοτέλη, η Βισαλτική Άργιλος κοντά στα Στάγιρα, Αρναί, Αυλών και ΄Ασσα. Στο κέντρο της Χαλκιδικής υπήρχε η σπουδαιότερη αποικία των Χαλκιδέων η Όλυνθος και η Απολλωνία(Πολύγυρος). Η Όλυνθος ήταν η σπουδαιότερη. .. ΣΥΛΛΟΓΗ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΩΝ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΤΗΣ ΘΡΑΚΗΣ. Θρακική Εστία Θεσσαλονίκης. Αρχαίες πόλεις της Θράκης (Κουρτίδης Κ. -Σαμοθράκης Αχ.). Στο μεσαίο πόδι της Χαλκιδικής, τη Σιθωνία, υπήρχαν οι αρχαίες πόλεις : Τορώνη, Η επισημότερη των πόλεων της Σιθωνίας, κειμένη επί μαγευτικού λόφου μεταξύ  Γαλυψού και ακρωτηρίου Δέρρις, προικισμένη με φυσικό λιμένα του Κωφού. Πήρε το όνομα της από την Τορώνη κόρη του Πρωτέα ή Ποσειδώνα. Κυριεύτηκε από Πέρσες, Αθηναίους και Σπαρτιάτες και υπέστη καταστροφές. Το 349 π.χ την κυρίευσε ο Φίλιππος χωρίς να την καταστρέψει ‘οπως συνήθιζε.  Σερμύλη, Αρχαιότατη Θρακική πόλη, αποικία των Ευβοέων (Ηρόδ. VII, 122) με πλούσια  ιστορία. Ερείπια της νότια του Χωριού Ορμύλια (προφανώς παραφθορά του ονόματος Σερμύλης.  Γαληψός, μεταξύ Σερμύλης και  Τορώνης (Ηρόδ.VII,122), όπου το μετόχι της Μονής Κασταμωνίτου και Γρηγορίου. Άμπελος, επί του ομόνυμου ακρωτηρίου (Ηρόδ.VII, 122). Είχε την ίδια τύχη και μεταχείρηση από Πέρσες, Αθηναίους, Σπαρτιάτες και Μακεδόνες. Σάρτη, αρχαία πόλη της Σιθωνίας αναφερόμενη από τον Ηρόδοτό (VII,123). Κατά τον Δήμιτσα εκείτο Β.Α. της Αμπέλου σε μικρό κολπίσκο απέναντι από το ακρωτήριο Ψευδοκαράβου, κατά άλλους όπου το χωριό Σμοία, κατά τον Kiepert όπου η σημερινή Συκιά, κατά τον Leake (τόμ.Γ,σελ.1530) όπου το χωριό Καρταλή, κατά τον Στ. Βυζάντιο στη χερσόνησο του Άθως και κατά τον Εκαταίο  στο Άθως  (περί τη μονή  Ξηροποτάμου). Μηκυβέρνα , Επίνειο της Ολύνθου, μεταξύ Αγ. Μάμα και Μυριοφύτου, πατρίδα του ιστορικού Ηγήσιππου. Ειχε την ίδια τύχη με τις άλλες θρακικές πόλεις της Χαλκιδικής (Υποτάχτηκε στους Πέρσες, έγινε φόρου υποτελής στους Αθηναίους και καταστράφηκε από το Φίλιππο Β΄)… A COMPANION TO THE CLASSICAL GREEK WORLD. Edited by Konrad H. Kinzl. 2006 by Blackwell Publishing Ltd. Brill’s Companion to Ancient Macedon. Studies in the Archaeology and History of Macedon, 650 bc–300 ad Edited by Robin J. Lane Fox. LEIDEN BOSTON 2011. 84 αναφορές για Χαλκιδική. Chalcidiece. HALCIDICE. Εξήγηση υποσημειώσεων σελίδας 133. . 111 For the capture of Pydna and Amphipolis by Philip and the famous secret see Dem. 2.6 and Diod. 16.8.3, Dem. 1.12 (Pydna); for Philip’s promise to capture the city for Athens Dem. 23.116, 7.27 and Liban. 4, p. 973.6. For discussion of this information see Papastavru, Amphipolis, p. 34; G. E. M. de Ste Croix, “The Alleged Secret Pact between Athens and Philip II concerning Amphipolis and Pydna,” CQ 13 (1963), 110–119; A. Momigliano, Philippe II de Macedoine, Essai sur l’histoire grecque du IV siecle av. J.C. (Paris, 1992), pp. 65–66. 112 For the peace treaty between Philip II and the League see P. J. Rhodes and R. Osborne, Greek Historical Inscriptions 404–323 BC (Oxford, 2003), no. 50. 113 Diod. 16.6.3, 5. 114 Deeds of sale sharing common eponymous priests and calendar, all emanating from cities (Olynthus, Spartolos, Stolos, Torone, Polichne and Strepsa) that participated in the League after 356 and the fragments of books 22 to 25 of Theopompus’ Philippica on events of 349/8 bc while compared with the Epidaurian list of theorodokoi dating from the reign of Perdiccas (Aineia, Dikaia, Potidaea, Acanthus, Stolos, Aphytis, Mende and Scione) and the list of hellenides poleis in the Periplous of Scylax (Aineia, Potidaea, Mende Scione, Mecyberna, Sermylia, and Torone) which is of similar date, provide evidence on the extension of the League’s territories. For the deeds of sale see Hatzopoulos, Institutions, 1, p. 194, p. 196, pp. 388–390; Psoma, Olynthe et les Chalcidiens, pp. 242–243. For Theopompus see Zahrnt, Olynth und die Chalkidier, pp. 109–111; Psoma, Olynthe et les Chalcidiens, pp. 243–244. Sinos and Sermylia were also cities of the League; their territories were later confijiscated by Philip II and were distributed to his hetairoi, see M. B. Hatzopoulos, Une
donation du roi Lysimaque, (ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ) 5 (Athens, 1988), p. 30, n. 1, p. 37, nn. 2–3, and pp. 39–40; Psoma, Olynthe et les Chalcidiens, pp. 244–248 with notes…Theory and Practice in Late Antique Archaeology Contributors: Luke LavanWilliam Bowden Publisher: Brill, 2003
...lowlands of the Kassandra Peninsula, or along the western side of Sithonia (Longos). Excavations have revealed monumental features and elite involvement, for instance in Sithonia, and excavations in the Kassandra Peninsula might reveal some...Page 559
Archaic Eretria: A Political and Social History from the Earliest Times to 490 BC Contributors: Keith G. Walker Publisher: Routledge, 2003
1. ...except for Corinthian Potidaia 116), while Khalkis settled Sithonia. The most easterly peninsula, Akte (Athos), was mainly...
Page 153
2. ...37 , 264 see hieron of Narkissos the Eretrian, Narkissos Sikyon, 15 , 183 , 198 , 211 , 231 , 266 7 Sikyonia see Sikyon Sithonia, 153 sixth century shipping regulations see IG XII 9, 1273/1274. Skabala, 154 , 177 , 189 , 198 , 202 Skheria, 148...
Page 345
3. Λαοί και φύλα της αρχαίας Μακεδονίας Από τον : Δημήτρη Ε. Ευαγγελίδη. 18‐11‐2009. Σίθωνες ἤ Σιθωνοί: Αρχαίο φύλο, εγκατεστημένο στην Χαλκιδική και ειδικότερα στην χερσόνησο της Σιθωνίας που πήρε το όνομά της από αυτούς.  Κατά μία μυθολογική παράδοση (Τζέτζης, εις Λυκόφρονα, 583), η Σιθωνία ονομάσθηκε έτσι από τον βασιλέα του θρακικού φύλου των Οδομάντων, Σίθωνα, γιο του θεού Ποσειδώνα και της Όσσας. Ο Σίθων, απέκτησε από την νύμφη Μενδηΐδα δύο κόρες, την Παλλήνη και την Ροιτεία. Την Παλλήνη, θα κερδίσει ως σύζυγο σε μονομαχία με έναν από τους μνηστήρες, ο Κλείτος, ο οποίος θα διαδεχθεί τον Σίθωνα στον θρόνο. Από την Παλλήνη ονομάσθηκε αργότερα η ομώνυμη χερσόνησος της Χαλκιδικής (σημερινή χερσόνησος Κασσάνδρας). Οι Σίθωνες μνημονεύονται και από τον Στράβωνα (αποσπ. 11, εκ του Ζ΄): «…Οι Ηδωνοί και οι Βισάλτες κατείχαν την υπόλοιπη Μακεδονία έως τον Στρυμόνα. Από τους λαούς αυτούς, οι Βισάλτες ονομάζονταν έτσι, Βισάλτες, ενώ από τους Ηδωνούς, άλλοι λέγονταν Μύγδονες, άλλοι Ήδωνες κι άλλοι Σίθωνες…». Σύμφωνα με τα πορίσματα νεωτέρων ερευνών, υποστηρίζεται σήμερα ότι οι Σίθωνες υπήρξαν αρχικά ένα φρυγικό φύλο (βλ. τόμο ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ «Εκδοτικής Αθηνών» σελ. 48‐49), το οποίο στην συνέχεια συγχωνεύθηκε με τους Θράκες (ίσως με ένα συγκεκριμένο θρακικό φύλο, τους Δέρρωνες), που είτε ήσαν εγκατεστημένοι ήδη στην περιοχή είτε εγκαταστάθηκαν αργότερα εκεί, πιθανότατα τον 8ο αιώνα π.Χ. Αυτός είναι και ο λόγος που οι Σίθωνες παλαιότερα αναφέρονταν ως θρακικό φύλο.



Σιθωνία

Η μεσαία από τις τρεις μικρότερες χερσονήσους της Χαλκιδικής. Βρέχεται από το Σιγγιτικό και Τορωναίο κόλπο και καταλήγει στο ακρωτήριο Δρέπανο (Άμπελος). Ονομάστηκε έτσι από το μυθικό ήρωα Σίθωνα. Στη χερσόνησο αυτή υπήρχαν σημαντικές πόλεις της αρχαιότητας. Σήμερα στην περιοχή όπου άλλοτε βρισκόταν η πόλη Γαληψός υπάρχουν μετόχια των μονών του Αγίου Ορους.> Χαλκιδική… Λεξικό Liddell 7 Scott. Σῑθωνία, Ion. Σῑθων-ίη, Sithonia, land of the Sithones, a part of Thrace, Hdt.7.122: Σῑθώνιος, α, ον, Sithonian, St.Byz.; Σῑθών, όνος and ῶνος, ὁ, a Thracian, Lyc.1357, 583; Σῑθωνίς, ίδος, ἡ, a Thracian woman, Nonn.D.13.336. [Some forms in ο are used by Poets, Σῑθονίη Euph.58, Σῑθονίς Nonn.D.48.113.]


ΣΙΘΩΝ

Κατά την ελληνική μυθολογία, γιος του Ποσειδώνα ή του Άρη και της Όπης. Απ' αυτόν πήρε το όνομά της η Σιθωνίας Άκρα στη Χαλκιδική, και από την κόρη του Παλλήνη ονομάστηκε η ομώνυμη χερσόνησος… Κ. Κουρτίδου. Ιστορία της Θράκης 1932. ΣΙΘΩΝ Υιός του Ποσειδώνος και της Όσσης, βασιλεύς της θρακικής χερσονήσου η των Οδομάντων θρακών. Ούτος είχε θυγατέρα την Φυλλίδα, περί της οποίας υπήρχεν η εξής ωραία παράδοσις. Ο Δημοφών, υιός του Θησέως και της Φαίδρας, βασιλεύς των Αθηνών, είχεν έλθει με τον αδελφόν του Άκάμαντα εις την Τροίαν. Κατά την επιστροφήν του ηρραβωνίσθη ηιν Φυλλίδα, θυγατέρα του βασιλέως των θρακών Σίθωνος. Ανεχώρησε δε μετά ταύτα εις την πατρίδα του, δια να προετοιμάση τα του γάμου του, και επειδή δεν επέστρεψε κατά την προσδιορισθείσαν προθεσμίαν, η Φυλλίς εξ απελπισίας εκρεμάσθη και μετεμορφώθη υπό των θεών εις αμυγδαλήν… ΣΥΛΛΟΓΗ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΩΝ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΤΗΣ ΘΡΑΚΗΣ. Θρακική Εστία Θεσσαλονίκης. Είχε Έδρα την Κισσό (πλησίον του Αξιού) Σίθων Βασιλιάς της θρακικής Χερσονήσου, υιός του Ποσειδώνα και της Όσης, κόρη του η Φυλλίδα η οποία κρεμάστηκε όταν δεν επέστρεψε έγκαιρα για το γάμο τους ο αρραβωνιαστικός της ο Δημοφών(υιός του Θησέα και της Φαίδρας). Μέντης Ηγεμόνας των Κικόνων Θρακών στον Τρωικό πόλεμο Ακάμας Ηγεμόνας των Θρακών του Ελλησπόντου στον Τρωικό πόλεμο, υιός του Ευσώρου, υψηλός, μεγαλόσωμος και άριστος μεταξύ των Θρακών κατά τον Όμηρο…ΣΥΛΛΟΓΗ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΩΝ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΤΗΣ ΘΡΑΚΗΣ. Θρακική Εστία Θεσσαλονίκης.  Τον 4ο π.χ. αιώνα η Χαλκιδική καταλήφθηκε από το Φίλιππο το Β΄και έγινε Μακεδονική επαρχία, τις πόλεις της όμως τις αποκαλούσαν Θρακικές. Οδόμαντες Γείτονες των Βισαλτών, πολεμικώτατοι, δεν υποτάχθηκαν στους Πέρσες. Κατοικούσαν στον περί την Δάτον Πόλη χώρο, στα παράλια από το Στρυμόνα μέχρι τους πρόποδες του Παγγαίου όρους. Κατά τον Μαργ. Δίμητσα (Τομ, Α 569) <<Η Οδομαντική επεκτεινόταν προς Βορρά της Ηδωνίδας (Αμφίπολη) και της Κερκινίδας Λίμνης, από την αριστερή όχθη του Στρυμόνα, μέχρι Σέρρες, Δράμα και Νέστο ποτ.>> Μυθικός Βασιλιάς τους ο Σίθων και γνωστός ο Πολλής (σύμμαχος των Αθηναίων κατά τον Θουκυδίδη. Ε 19 και μάλλον ως προκύπτει από ευρεθέντα νομίσματα, ο Δερρόνικος (480π.χ.)και ο Δόκιμος. Οι Οδόμαντες είχαν ασχοληθεί με τη μεταλλουργία, πριν τον 8ο π.χ. αιώνα, που διδάχθηκαν από τους Θασίους.

ΣΙΝΟΣ

KENTPON ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΡΩΜΑΪΚΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΟΣ
ΕΘΝΙΚΟΝ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ 22 M. M. B. HATZOPOULOS. MACEDONIAN INSTITUTIONS UNDER THE KINGS. I A HISTORICAL AND EPIGRAPHIC STUDY. ATHENS 1996. Chalkidike Αναφορές στο βιβλίο 88. Sinos, city of Bottike: kome of Kassandreia: 121; 195; 200. The origin and nature of the "villages" of Kassandreia is closely similar to those of Thessalonike. Cassander assigned to his new foundation the whole of the  Pallene peninsula and a large section of southwestern Chalkidike north of the isthmus of Poteidaia, with the territories of Poteidaia, Olynthos, Sermylia, Strepsa, Sinos, Spartolos and probably the other, minor southern Bottic cities. These, as far as they
survived physical destruction, were reduced to the status of komai.5
of the seven known Bottiaian cities there is positive evidence that five were converted partly or entirely into royal land. In southern Bottike, in the reign of Philip, there was distribution of land to prominent Macedonians in the ancient territory of Sinos and, under the reign of Alexander,
in Spartolos.3 Under the reign of Alexander, too, there was distribution
of land in northern Bottike, but of a different kind. Instead of
viritim grants to Macedonian grandees, Kalindoia, Tripoai, Kamakai
and Thamiskos were made the object of an outright donation to the
Macedonian Commonwealth, were opened up for colonisation, and
were refounded as a Macedonian city. komai of Kassandreia. North of the isthmus, in addition to the territory of Poteidaia, the new city seems to have inherited the territories of all the cities of the Chalkidian League south of Anthemous and Stageira, including the lands of the southern Bottic cities (Spartolos, Sinos etc.), those of Strepsa, Olynthos1 and Sermylia, some of which seem to have survived only as komai, but whose names remained long attached to the territories which they once possessed…Studies in the Ancient Greek Polis. https://books.google.Mogens Herman Hansen, ‎Kurt A. Raaflaub - 1995 - ‎History. Sinos is recorded on the tribute lists in 434/3, 433/2, and 421/0. ... land were close to each other, so that it may be conjectured that Sinos was situated in Bottike… A COMPANION TO THE CLASSICAL GREEK WORLD. Edited by
Konrad H. Kinzl. 2006 by Blackwell Publishing Ltd. Brill’s Companion to Ancient Macedon. Studies in the Archaeology and History of Macedon, 650 bc–300 ad Edited by Robin J. Lane Fox. LEIDEN BOSTON 2011. CHALCIDICE. The most important event for CHALCIDICE in the early Hellenistic period was the foundation in 316 by Cassander of a huge city at the isthmus of  Pallene named after himself, Cassandreia.87 He assigned the whole of the  Pallene isthmus and a large section of the southwestern CHALCIDICE north of the isthmus of Potidaia to it: Potidaia, the cities of  Pallene, Olynthos, Sermylia, Strepsa, Sinos, Spartolos, and also probably the other minor Bottiaian cities became komai, villages. Cassander’s new city was autonomous with civic institutions. Archaeological investigation has brought to light only a small part of it, but the northern and the southern fortifijication walls have been located, the northern approximately 400 m from the isthmus and the southern about 2 km from it. The wall incorporated a huge area, including the former Potidaia and the Archaic and Classical…


ΣΙΠΤΗ

Κ. Κουρτίδου. Ιστορία της Θράκης 1932. Μενδαίοι, Σίπτην χερσί βιασάμενοι. Ενοχλούμενοι δηλαδή συχνά, ως φαίνεται, οι Μενδαίοι από τους κατοίκους της Σίπτης κατέστρεψαν επί τέλους την Σίπτην και εις ένδειξιν ευγνωμοσύνης ανέθηκαν κατόπιν το αναφερόμενον άγαλμα εις τον βασιλέα των θεών Δία. Η δε ΣΙΠΤΗ, ως και το όνομα φανερώνει, ήτο πόλις Θρακική και οχυρά, πιθανώς πλησίον της Μένδης, και πόλις των Αψινθίων ή Καινών Θρακών πιθανώς.


ΣΚΙΘΑΙ ΣΚΥΘΑΙ

400 π. Χ.-Μαργαρίτου Γ. Δήμιτσα. Αρχαία Γεωγραφία της Μακεδονίας.  Μέρος Δεύτερον Τοπογραφία. Αθήνησι 1874. Σελίδα 403. & 56. Των δε λοιπών της Παλλήνης  πόλεων αι μεν Σκίθαι υπό μόνου του Θεοπομπού παρά Στεφάνω τω Βυζαντίω (2) αναφερομένη, έκειτο πλησίον της Ποτίδαιας και μάλιστα προς μεσημβρίαν αυτής επι της δυτικής παραλίας του Τορωναίου κόλπου πιθανώτατα παρά τω μετοχίω του αγίου Διονυσίου. Αν δε αύτη πρέπει να τυατισθεί προς την επι της αυτής θέσεως αναφερομένην υπό του Λιβίου (1) πόλιν Κλίτας  (Clitas) και προς την υπό του Παυσανίου μνημονηυομένην Σίπτην  τείχος τε και πόλιν (2) ως εικάζουσιν οι νεώτεροι μένει μοι άδηλον, μη δυνηθέντι αλλαχόθεν να βεβαιωθώ περί της ταυτότητος αυτών…Υποσ. 2. Στεφ. Β. εν λ. Σκίθαι, πόλις Θράκης  πλησίον Ποτίδαιας ο πολίτης Σκιθαίος, ως φησίν Θεοπομπός. Hoffmann descript, Chalc. Thrac. P. 16. “ Nisi forte vicus ille idem est atque Scithai, quam urbem non multum a Potidaea abfuiso Thepompus auctor est. “ Desdevises p. 367. “En suivant la cote meridionale peut-etre trouvait on le bourg de Scithai, place par Theopompe  pres la Potidee. Cela ne peut pas etre    corruption du nom de Scione comme le veut Leake : Scione est trop loin .” α δε λέγει : κατωτέρω  ότι αι Σκίθαι ην λιμήν της Κασσανδρείας φαίνονταί μοι ανυπόστατα. 1.Υποσ. Liv. 44, 11. «Diversis partibus oppugnare adorti. Romanus ad Clitas, quas vocant, munimenta, cervis etiam objectis, ut viam intercluderet a Macedonico ad Toronaicum mare perducit.” Huffman αύτοθι. « Vicum quendum , cui Clitae nomen erat, prope Potidaeam situm fuisse Livius tradit.” Αν δε την αυτήν σχέσιν τινά έχη προς τα «Κλίτεα  Παλλήνεια» Απολλωνίου του Ρόδιου(1, 599) μένει μοι άδηλον.
2. Υποσ. 5,  26, 12. ¨Ελεγείον δε επ’ αυτό γεγραμμένον εστίν επι του μηρού Ζήνι Θεών βασιλεί μ’ ακροθίνιον ενθάδε έθηκαν
Μενδαίοι, Σίπτην χερσί βιασάμενοι Το μεν δη Θρακικόν τι είναι τείχος και πόλις έοικεν η Σίπτη. «Sipte urbs occurit, quam in  Pallene peninsula collocare non dubito.” 400 π. Χ. -…πεντασταδίου ισθμού, επί του οποίου έκειτο η περιώνυμος Ποτίδαια. Φύσει δε τοιαύτη ούσα και τοσαύτην έκτασιν έχουσα περιελάμβανε το πάλαι οκτώ πόλεις την Ποτίδαιαν, τας Σκύθας, την Άφυτιν, την Νέαν Πόλιν ή νεάπολιν, την Αίγην, την Θέρμβον, την Σκιώνην και την Μένδην, των οποίων επισημοτάτη η πρώτη.


ΣΚΙΩΝΗ

Πόλη στο άκρο της χερσονήσου της Παλλήνης. Κατά τον Θουκυδίδη (Δ' 120), οι Σκιωναίοι έλεγαν πως κατάγονταν από τους Πελληνείς της Πελοποννήσου και πως οι αρχαίοι προγονοί τους, επιστρέφοντας από την Τροία, έπεσαν σε τρικυμία που σκόρπισε τους Αχαιούς και ρίχτηκαν στο μέρος εκείνο, όπου και εγκαταστάθηκαν. Στο διάστημα του Πελοποννησιακού πολέμου, οι Αθηναίοι κατέλαβαν έπειτα από πολιορκία την πόλη των Σκιωναίων, σκότωσαν τους εφήβους και έκαναν δούλους τα γυναικόπαιδα…Σκιώνη, μία των σημαντικότερων πόλεων της Χερσονήσου Παλλήνης (Κασσάνδρας) αποικία Ευβοέων κτισμένη μεταξύ των πόλεων Θεράμβου και Μένδης (Ηρόδοτος VII, 123 – Στράβ.VII, 330,27). Κατά τον Θουκιδίδη (IV, 120) στη Σκιώνη κατοίκησαν μετά το τέλος του Τρωϊκού πολέμου οι Παλληναίοι Πελοποννήσιοι. Αυτοί επιστρέφοντας από την Τροία με τις αιχμάλωτες γυναίκες, αναγκάστηκαν λόγω του χειμώνα να προσαράξουν και να ιδρύσουν τη Σκιώνη. Εξέδωσε Νομίσματα. Συμμάχησε κατά διαστήματα με τους Πέρσες, Αθηναίους, Πελοποννήσιους και καταστράφηκε οριστικά από τον Φίλιππο. Σήμερα υπάρχει κτισμένη η Σκιώνη επι της Ακτής (σε απόσταση 3 περίπου χλμ. από την Αρχαία)… A COMPANION TO THE CLASSICAL GREEK WORLD. Edited by Konrad H. Kinzl. 2006 by Blackwell Publishing Ltd. 24 αναφορές. A Demosthenic speech records the loan of money by an Athenian and a Euboian to two men from Phaselis for a maritime trading trip ([Demosthenes] 35.10–13). One possible itinerary for the expedition was to take in the Thracian poleis of Mende or Skione (on  Pallene, the western finger of the Chalkidike peninsula) and then the Bosporos on the northern coast of the Black Sea before returning to Athens. At Mende or Skione the traders would probably buy up wine. In the Bosporos one can assume that they were then required to return to Athens with grain, because Athenians and metics at Athens could only make loans that transported specific commodities including grain back to Athens ([Demosthenes] 35.51 Ό Austin & Vidal-Naquet 1977: 82)… A COMPANION TO ANCIENT MACEDONIA. Edited by Joseph Roisman and Ian Worthington. A John Wiley & Sons, Ltd., Publication
This edition first published 2010. The Cities. For the period from the sixth to the fourth century, intensive and complex civic coining activity is recorded in northern Greece. The responsibility for this lies with the numerous Greek poleis that had arisen as colonial foundations of their mother-cities since the eighth century. It is not without reason that the Chalcidice peninsula takes its name from the city Chalcis on Euboea that settled two daughter-cities there, Olynthus and Torone, while Chalcis’s neighbour Eretria founded Dicaea, Mende and Methone (this last in Pieria).  Potidaea was the only colony of Corinth in this region, and Acanthus and Stagira were founded by Andros. Scione, which traced its foundation to the Thessalian hero Protesilaus, had according to Thucydides 2.120 received a proportion of settlers from Pellene. Ainea in the far west of the peninsula boasted of Aeneas as founder and a contemporary mother-city is not recorded, as is also the case with Sermylia… Thanks to Brasidas, the Peloponnesian League lost an important ally, and Perdiccas, as Thucydides puts it, abandoned what was ‘by necessity his self- interest.’ He approached Athenian generals in Scione in the Chalcidice with a peace offer and later proved his sincerity when he used his influence in Thessaly to prevent Peloponnesian reinforcements from reaching Brasidas (Thuc.
4.128.1–5, 132.1–2)… Around 422, Perdiccas was asked by Cleon, the new Athenian general in the region, to come with an army ‘according to the alliance’ or according to Cleon’s interpretation of it (Thuc. 5.6.2; cf. IG 13 89.9). Perdiccas was spared the need to comply by the death in battle of Cleon and Brasidas in the same year, and by the subsequent negotiations between Athens and Sparta that culminated in the Peace of Nicias of
421. Following this peace, the Athenians captured Scione and made the coastal cities of Heracleum and Bormiscus into tribute- paying states… Επιλογή 10 από περισσότερα αποσπάσματα.
1. The Persian Wars to the Fall of Athens: Books 11-14.34 (480-401 BCE)
Contributors: Diodorus SiculusPeter Green Publisher: University of Texas Press, 2010

2.Thucydides - Vol. 2 Contributors: Benjamin Jowett Publisher: Clarendon Press, 1900 (2nd Rev. edition)

3. Potidaea: Its History and Remains Contributors: John A. Alexander
Publisher: University of Georgia Press, 1963

4. Warfare in Ancient Greece: A Sourcebook Contributors: Michael M. Sage Publisher: Routledge, 1996

5. Ancient Greece from Homer to Alexander: The Evidence Contributors: Joseph RoismanJ. C. Yardley Publisher: Wiley Blackwell, 2011

6. Readings in Greek History, from Homer to the Battle of Chaeronea
Contributors: Ida Carleton Thallon Publisher: Ginn, 1914

7. A History of the Greek World from 479 to 323 B.C Contributors: M. L. W. Laistner Publisher: Methuen, 1947 (2nd edition)

8. The Shadow of Sparta Contributors: Anton PowellStephen Hodkinson
Publisher: Routledge, 1994

9. The History of the Peloponnesian War Contributors: ThucydidesRichard Crawley Publisher: E. P. Dutton, 1950

10. The Athenian Empire Contributors: Polly Low Publisher: Edinburgh University Press, 2008

ΟΔΥΣΣΕΑΣ Κ. ΓΚΙΛΗΣ.  Επιμέλεια συλλογής και αξιοποίησης. Αποσπάσματα από το βιβλίο:  ASPECTS OF GREEK HISTORY.  750–323 BC.  A Source-Based Approach. Second Edition. Terry Buckley. First edition published 1996 by Routledge. Taylor & Francis e-Library, 2010. Θεσσαλονίκη 2012. Αναφορές σε Scione. Σελ. 202 Diodotus concluded his argument by proposing that those suspected of stirring up the revolt should be tried in Athens but to allow all the others to keep their lives and live in Mytilene (3.48.1–2). Diodotus won the day, but not by many votes – a clear sign that the war was having a hardening effect upon the Athenians. When Scione in Chalcidice revolted in 423, the Athenians, on the motion of Cleon, again passed the death sentence and carried it out in 421 – this punishment was recorded in one sentence by Thucydides (5.32.1).
Σελ. 204-205 Some (e.g. Cornford) see a deliberate juxtaposition
of Melos and the Sicilian disaster where the Athenians’ destruction of
Melos is viewed as an act of overweening arrogance (hubris) leading to their downfall (ate) in Sicily in the manner of a Greek tragedy. However, recent scholarship has moved away from this opinion, particularly pointing out that Thucydides’ account is concentrated on the actual dialogue and not on the punishment which is mentioned almost incidentally, in the same brief manner as the Athenian destruction of Scione in 421 (5.32) and the Spartan…slaughter of all the men at Hysiae near Argos in 417 (5.83.2). Thucydides…



ΣΚΩΛΟΣ ΣΤΩΛΟΣ

Στο «παγκαλές και εράσμιον πεδίον» του Ανθεμούντα (όπου ήδη ο Πεισίστρατος είχε ιδρύσει έναν οικισμό) ως σπουδαιότερες πόλεις αναφέρονται: ο ομώνυμος Ανθεμούς (Γαλάτιστα), ο Κισσός (στις νότιες υπώρειες του Χορτιάτη), η Ραίκηλος (άγνωστης θέσης) και η Δικαία (αποικία της Ερέτριας, κοντά στην «Αγία Παρασκευή» Βασιλικών). Από Ολύνθου έως τα Στάγειρα: η Σπάρτωλος (ΒΔ της Ολύνθου), η Όλυνθος (η σημαντικότερη πόλη της Χαλκιδικής, αποικία των Βοττιαίων), η Μηκύβερνα (το επίνειο της Ολύνθου αργότερα), η Σερμύλη (Ορμύλια), η Σίγγος (στη θέση «Μυτάρι» ή «Πύργος» του Αγίου Νικολάου), η Πίλωρος (στον «Άσπρο Κάβο» των Πυργαδικίων), η Άσσηρα ή Άσσα (κοντά στο Γομάτι), η Σκώλος ή Στώλος ( στο «Κελλί» των Βραστάμων ή στη «Σμίξη» Πλανών), η Σάνη της Ακτής (Ουρανούπολη), η Άκανθος (Ιερισσός), η Πάνορμος (μεταξύ Ακάνθου και Σταγείρων) και τα Στάγειρα (αποικία της Άνδρου, όπως και η Άκανθος, γενέτειρα του Αριστοτέλη, κοντά στη σημερινή Ολυμπιάδα)… Το 424 π.χ., και ενώ η Χαλκιδική έχει ήδη (433 π.χ. αποστατούν οι Ποτιδαιάτες) εμπλακεί στη δίνη του Πελοποννησιακού πολέμου, η Άκανθος και τα Στάγειρα προσχωρούν στους Σπαρτιάτες και η περιοχή γίνεται πεδίο συγκρούσεων μεταξύ των τότε Δυνατών. Τα προβλήματά της δεν σταμάτησαν ούτε μετά τη Νικίειο ειρήνη (421 π.χ.) και παρά το γεγονός ότι οι πόλεις: Στάγειρα, Άκανθος, Σκώλος, Όλυνθος, Σπάρτωλος, Μηκύβερνα και Σίγγος έγιναν αυτόνομες, με την υποχρέωση να καταβάλλουν φόρους στην Αθήνα… KENTPON ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΡΩΜΑΪΚΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΟΣ
ΕΘΝΙΚΟΝ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ 22 M. M. B. HATZOPOULOS. MACEDONIAN INSTITUTIONS UNDER THE KINGS. I A HISTORICAL AND EPIGRAPHIC STUDY. ATHENS 1996.  For the other cities of the League we have very little or no evidence.
We also have a series of eight deeds of sale from two ancient sites in central Chalkidike, Kellion and Smixi, which are probably to be identified with Stolos and Polichne respectively. They are dated by eponymous priests who are also known from similar documents from Olynthos, Torone and Spartolos, and one of them is also dated by an epistates, Nikon son of Oporis. The mention of the epistates might be taken as an indication of a date later than the Macedonian conquest. However, such an inference is contradicted by all other internal and external evidence of the inscription and these deeds of sale can, therefore, give us no indication about the fate of Stolos and Polichne. The fact that they are never heard of again in Hellenistic or Roman times is probably a sign that they did not fare any better than Sermylia... Smixi, modern village in Chalkidike, site of ancient Polichne: deeds of sale: 196. IV. το Κελλί [ 110 ] , που βρίσκεται σε απόσταση 5 χιλιομέτρων από τα Βράσταμα και σε απόσταση 18 χλμ. από τον Πολύγυρο, σε υψόμετρο 300μ… Για τις άλλες πόλεις της συμμαχίας έχουμε πολύ λίγα ή καθόλου στοιχεία. Έχουμε επίσης μια σειρά από οκτώ πωλητήρια έγγραφα από δύο αρχαιολογικούς χώρους στο κέντρο της Χαλκιδικής, Κελλί και Σμίξη, οι οποίες είναι πιθανόν να είναι ταυτίζεται με Στόλος και Πολίχνη αντίστοιχα. KENTPON ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΡΩΜΑΪΚΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΟΣ ΕΘΝΙΚΟΝ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ 22 M. M. B. HATZOPOULOS. MACEDONIAN INSTITUTIONS UNDER THE KINGS. I A HISTORICAL AND EPIGRAPHIC STUDY. ATHENS 1996… Kellion, modern village in Chalkidike, site of ancient Stolos: deeds of sale: 196; 374; 383; 388-89. IV… KENTPON ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΡΩΜΑΪΚΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΟΣ ΕΘΝΙΚΟΝ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ 22 M. M. B. HATZOPOULOS. MACEDONIAN INSTITUTIONS UNDER THE KINGS. I A HISTORICAL AND EPIGRAPHIC STUDY. ATHENS.1996…Nikon, son of Kteson, from Stolos: 388. Nikon, son of Oporis, from Stolos, epistates: 196;388-89.



ΣΜΙΛΑ

        Κ. Κουρτίδου. Ιστορία της Θράκης 1932. ΣΜΙΛΑ, πόλις Θράκης, Εκαταίος Ευρώπη… Αγγελιοφόρος.  «Κρουσίς ή Κροσσαίη» (στον Ηρόδοτο, βιβλίο 7ο) είναι η περιοχή της δυτικής Χαλκιδικής, ενώ τα «πολίσματα περί τον Θερμαίο κόλπο» είναι στη Μυγδονία, μεταξύ Αίνειας και Χαλάστρας. Το κείμενο του Ηροδότου: [Ο Ξέρξης] Παραλαμβάνων στρατιήν και εκ των προσεχέων πολίων τη Παλλήνη, ομουρεουσέων δε τω Θερμαίω κόλπω, τήσι ουνόματα εστί τάδε, Λίπαξος Κώμβρεια Αίσα Γίγωνος Κάμψα Σμίλα Αίνεια• η δε τουτέων χώρη Κροσσαίη έτι και ες τόδε καλέεται. από δε Αινείης, ες την ετελεύτων καταλέγων τας πόλις, από ταύτης ήδη ες αυτόν τε τον Θερμαίον κόλπον εγίνετο τω ναυτικώ στρατώ ο πλόος και γην την Μυγδονίην, πλέων δε απίκετο ες τε την προειρημένην Θέρμην και Σίνδον τε πόλιν και Χαλέστρην επί τον Αξιον ποταμόν, ος ουρίζει χώρην την Μυγδονίην τε και Βοττιαιίδα»… Η Κρουσίδα κατά Ηρόδοτο είχε πόλεις την Λίπαξο, την Κώμβρεια, την Αίσα, την Γίγωνο, την Κάμψα, την Σμίλα και την Αίνεια. Αρα, στις 6 του Στράβωνα, μνημονεύονται άλλες 5 (και η Αίνεια). Στα 11 πολίσματα, πρέπει να προσθέσουμε την Σίνδο, αφού η Χαλάστρα και η Θέρμη αναφέρονται πάλι…
Σμίλα Ηρόδοτος. Ιστορία. 7.123.12  …πάσης τῆς Παλλήνης ἀνέχει μάλιστα͵ ἐνθεῦτεν νέας τε καὶ στρατιὴν παρελάμβανε ἐκ Ποτειδαίης καὶ Ἀφύτιος καὶ Νέης πόλιος καὶ Αἰγῆς καὶ Θεράμβω καὶ Σκιώνης καὶ Μένδης καὶ Σάνης· αὗται γάρ εἰσι αἱ τὴν νῦν Παλλήνην πρότερον δὲ Φλέγρην καλεομένην νεμόμεναι. Παραπλέων δὲ καὶ ταύτην τὴν χώρην ἔπλεε ἐς τὸ προειρημένον͵ παρα λαμβάνων στρατιὴν καὶ ἐκ τῶν προσεχέων πολίων τῇ Παλλήνῃ͵ ὁμουρεουσέων δὲ τῷ Θερμαίῳ κόλπῳ͵ τῇσι οὐνό ματά ἐστι τάδε͵ Λίπαξος͵ Κώμβρεια͵ Λισαί͵ Γίγωνος͵ Κάμψα͵ Σμίλα͵ Αἴνεια· ἡ δὲ τουτέων χώρη Κροσσαίη ἔτι καὶ ἐς τόδε καλέεται. Ἀπὸ δὲ Αἰνείης͵ ἐς τὴν ἐτελεύτων καταλέγων τὰς πόλις͵ ἀπὸ ταύτης ἤδη ἐς αὐτόν τε τὸν Θερμαῖον κόλπον ἐγίνετο τῷ ναυτικῷ στρατῷ ὁ πλόος καὶ γῆν τὴν Μυγδονίην͵ πλέων δὲ ἀπίκετο ἔς τε τὴν προειρημένην Θέρμην καὶ Σίνδον τε πόλιν καὶ Χαλέστρην ἐπὶ τὸν Ἄξιον ποταμόν͵ ὃς οὐρίζει χώρην τὴν Μυγδονίην τε καὶ Βοττιαιίδα͵ τῆς ἔχουσι τὸ παρὰ θάλασσαν͵ στεινὸν χωρίον͵ πόλιες Ἴχναι τε καὶ Πέλλα. Ὁ μὲν δὴ ναυτικὸς στρατὸς αὐτοῦ περὶ Ἄξιον ποταμὸν καὶ πόλιν Θέρμην …



Σπάρτωλος

Πόλη της αρχαίας Μακεδονίας στη Χαλκιδική, κοντά στην Όλυνθο, ορμητήριο των εχθρών των Αθηναίων στα χρόνια του Πελοποννησιακού πόλεμου. Οι Αθηναίοι θέλησαν να την καταλάβουν με αποβίβαση αλλά απέτυχαν… Από τη Βικιπαίδεια,..Άλλη σημαντική πόλη είναι η Σπάρτωλος, στην οποία έγινε η Μάχη της Σπάρτωλου μεταξύ των Αθηναίων και του Κοινού των Χαλκιδέων… A COMPANION TO THE CLASSICAL GREEK WORLD. Edited by
1. Konrad H. Kinzl. 2006 by Blackwell Publishing Ltd. Brill’s Companion to Ancient Macedon. Studies in the Archaeology and History of Macedon, 650 bc–300 ad Edited by Robin J. Lane Fox. LEIDEN BOSTON 2011. CHALCIDICE. Spartolos is the other important city of Bottike, and was probably located at the toumba of Nea Syllata. Brea or Beria, recorded by Thucydides as a colony of Athens, is located at Toumba Veria, near N. Syllata.The other Bottiaean sites, Aioleion, Milkoros, Pleume, Prasilos, Sinos, and Strepsa are not securely located, although various archaeological sites of the area have been suggested.According to Herodotus nine cities were built on the peninsula of  Pallene: Potidaia, at its isthmus, was the most important, because, due to its location, it controlled the region’s trade. It was founded around 600 bc by Corinthian colonists.28 According to recent excavations, Potidaia was built on the Thermaic Gulf, but so far, few remains of the ancient city have been recovered. Among the most interesting fijinds is a sanctuary in the chora of the ancient city, which dates to the fijifth century bc and was destroyed in the mid-fourth century bc. Also, some of the tomb-stelae of the Athenian cleruchs of ca. 362–356 bc have been recovered…The Peloponnesian War: A Military Study Contributors: J. F. Lazenby Publisher: Routledge, 2004
Ανάλυση σε ένα μόνο από τα 7.
1. ...operation Thucydides records is an attack on Spartolos in Chalkidike. This took place at the...Page 43
2. ...allowed to depart with their, presumably, moveable property; and Argilos, Stagiros, Akanthos, Skolos and even Olynthos and Spartolos were to revert to paying tribute to the Athenians, though they were to be autonomous, and allies of neither the Spartans...Page 107
3. ...Spartiatai (see also Lakedaimon, Lakedaimonians) passim, 260 n3; constitution 4 8 ; army 8 10 ; strategy 31 , 59 , 91 . Spartolos 43 4 , 61 , 92 , 107 Sphakteria 9 10 , 13 , 68 , 71 2 , 74 , 79 , 84 , 91 , 96 , 106 7 , 109 , 126 square, hollow 97 8...Page 305
4. the battle near Spartolos, however, whenever the Athenians turned at bay, as they fell back on their baggage train, the Chalkidians retreated. Then...Page 44
5. ...that suited light troops, who stood much less chance on flat ground, particularly if they allowed the hoplites to close. Now, just as the Chalkidians had done at Spartolos, the Aitolians withdrew whenever the Athenians advanced, but Page 61


2. The Odrysian Kingdom of Thrace: Orpheus Unmasked Contributors: Z. H. Archibald Publisher: Oxford University, 1998

3. Thucydides and the History of His Age - Vol. 1 Contributors: G. B. Grundy Publisher: Basil Blackwell, 1948 (2nd edition)

4. Hoplites: The Classical Greek Battle Experience Contributors: Victor Davis Hanson Publisher: Routledge, 1993

Contributors: Anton Powell Publisher: Routledge, 1997
6. FREE! Thucydides and the History of His Age Contributors: G. B. Grundy Publisher: John Murray, 1911

7. Atlas of Classical History Contributors: Richard J. A. Talbert
Publisher: Routledge, 1985
ΟΔΥΣΣΕΑΣ Κ. ΓΚΙΛΗΣ.  Επιμέλεια συλλογής και αξιοποίησης. Αποσπάσματα από το βιβλίο:  ASPECTS OF GREEK HISTORY.  750–323 BC.  A Source-Based Approach. Second Edition. Terry Buckley. First edition published 1996 by Routledge. Taylor & Francis e-Library, 2010. Θεσσαλονίκη 2012. In 429, the Spartans did not conduct an invasion of Attica but set about the capture by siege of Plataea (it fell in 427), probably at the insistence of their Boeotian allies and out of fear of the plague (2.71–78). The Athenians made no effort to relieve Plataea, as this would have involved a pitched battle with the Peloponnesians. However, their plans to subdue the revolt of Chalcidice came unstuck when an Athenian army of 2,000 hoplites was defeated at Spartolus with casualties of 430 (2.79). The continuing plague provided the opportunity for the Spartans to undermine Athenian control of north-west Greece. They were encouraged in this by the Ambraciots, who claimed that a Spartan joint naval and land operation against Acarnania would result in its fall and that of Zacynthos and Cephallenia; in addition, the Athenians would find it very difficult to send their fleets around the Peloponnese to attack coastal cities, and Naupactus, which occupied such an important strategic position in the Corinthian Gulf, had every chance of being captured (2.80).

Θουκυδίδης ιστορία. 2.79.2.1  …ὁ Εὐριπίδου τρίτος αὐτός. ἐλθόντες δὲ ὑπὸ Σπάρτωλον τὴν Βοττικὴν τὸν σῖτον διέφθειραν. ἐδόκει δὲ καὶ προσχωρήσειν ἡ πόλις ὑπό τινων ἔνδοθεν πρασσόντων. προσπεμψάντων δὲ ἐς Ὄλυνθον τῶν οὐ ταὐτὰ βουλομένων ὁπλῖταί τε ἦλθον καὶ στρατιὰ ἐς φυλακήν· ἧς ἐπεξελθούσης ἐκ τῆς Σπαρτώλου ἐς μάχην καθίστανται οἱ Ἀθηναῖοι ὑπ΄ αὐτῇ τῇ πόλει. καὶ οἱ μὲν ὁπλῖται τῶν Χαλκιδέων καὶ ἐπίκουροί τινες μετ΄ αὐ τῶν νικῶνται ὑπὸ τῶν Ἀθηναίων καὶ ἀναχωροῦσιν ἐς τὴν Σπάρτωλον͵ οἱ δὲ ἱππῆς τῶν Χαλκιδέων καὶ ψιλοὶ νικῶσι τοὺς τῶν Ἀθηναίων ἱππέας καὶ ψιλούς· εἶχον δέ τινας οὐ πολλοὺς πελταστὰς ἐκ τῆς Κρουσίδος γῆς καλουμένης. ἄρτι δὲ τῆς μάχης γεγενημένης ἐπιβοηθοῦσιν ἄλλοι πελτασταὶ ἐκ τῆς Ὀλύνθου. καὶ οἱ ἐκ τῆς Σπαρτώλου ψιλοὶ ὡς εἶδον͵ θαρσήσαντες τοῖς τε προσγιγνομένοις καὶ ὅτι πρότερον οὐχ ἥσσηντο͵ ἐπιτίθενται αὖθις μετὰ τῶν Χαλκιδέων ἱππέων καὶ τῶν προσβοηθησάντων τοῖς Ἀθηναίοις· καὶ ἀναχωροῦσι πρὸς τὰς δύο τάξεις ἃς κατέλιπον παρὰ τοῖς σκευοφόροις. καὶ ὁπότε μὲν ἐπίοιεν οἱ Ἀθηναῖοι͵ ἐνεδίδοσαν͵ ἀναχωροῦσι δ΄ ἐνέκειντο καὶ ἐσηκόντιζον. οἵ τε ἱππῆς τῶν Χαλκιδέων…



Στάγειρα

Αρχαία πόλη στην ανατολική Ακτή της Χαλκιδικής, στην κοινοτική περιοχή της Ολυμπιάδας, γνωστή κυρίως ως πατρίδα του Αριστοτέλη. Σε αρχαίες πηγές (Ηρόδοτος, Θουκυδίδης) αναφέρεται και ως (η) Στάγιρος. Το σημερινό χωριό Στάγιρα (άλλοτε Δογαντζή ή Καζαντζή Μαχαλά) οφείλει τη μετονομασία του στην παρουσία μεσαιωνικών λειψάνων (κοντά στα οποία είναι στημένος τώρα ανδριάντας, του Αριστοτέλη) τα οποία όμως είναι εντελώς άσχετα προς τα αρχαία Σ.
Αποικία των Ανδρίων περίπου το 665 π.Χ., όπως και η κοντινή Άκανθος, η πόλη φαίνεται πως δέχτηκε αποίκους από τη Χαλκίδα (από εκεί λέγεται πως ήταν η καταγωγή της μητέρας του φιλόσοφου), την προσπέρασε ο Ξέρξης κατά την πορεία του προς την Ελλάδα και κατά τον Πελοποννησιακό πόλεμο αποστάτησε από τους Αθηναίους. Μέλος της συμμαχίας των Oλύνθιων αργότερα, υπέστη και αυτή την οργή του Φιλίππου, ο οποίος την κατάσκαψε μαζί με την Όλυνθο (348 π.Χ.), επέτρεψε όμως μετά το συνοικισμό της για χάρη του Αριστοτέλη. Ο Στράβων την αναφέρει σε κατάσταση ερήμωσης.
Τα ερείπια της αρχαίας πόλης απλώνονται γύρω σε μια μικρή χερσόνησο, ανάμεσα στις θέσεις Λιοτόπι και Βίνα, Ν της Ολυμπιάδας ενώ το σημερινό νησάκι Καυκανάς μπορεί να ταυτιστεί με το νησάκι Κάπρος, που βρισκόταν στην είσοδο του λιμανιού της αρχαίας πόλης, το οποίο ονομαζόταν επίσης Κάπρος.
Τα Σ., σε ορισμένα κείμενα, αναφέρονται και ως Στάγιρα, γραφή που υιοθετήθηκε και στη γραφή του σύγχρονου οικισμού του νομού Χαλκιδικής… A COMPANION TO THE CLASSICAL GREEK WORLD. Edited by Konrad H. Kinzl. 2006 by Blackwell Publishing Ltd. Brill’s Companion to Ancient Macedon. Studies in the Archaeology and History of Macedon, 650 bc–300 ad Edited by Robin J. Lane Fox. LEIDEN BOSTON 2011. CHALCIDICE. 72 K. Sismanidis, “Ανασκαφές στην αρχαία Σκιώνη και στα αρχαία Στάγειρα κατά το 1991,” AErgMak 5 (1991), 319–33; id., “Ανασκαφή αρχαίων Σταγείρων 1992,” AErgMak 6 (1992), 461–65; id., “Αρχαία Στάγειρα 1993,” AErgMak 7 (1993), 429–43; id., “Αρχαία Στάγειρα 1994,” AErgMak 8 (1994), 275–87; id., “Η συνέχεια της έρευνας στα αρχαία Στάγειρα κτά το 1995,” AErgMak 9 (1995), 319–33; id., “Αρχαία Στάγειρα 1990–1996,” AErgMak 10Α (1996), 279–95; id., “Ανασκαφικά και αναστηλωτικά αρχαίων Σταγείρων 1997,” AErgMak 11 (1997), 469–79; id., “Τα αποτελέσματα των πρόσφατων ανασκαφών στα αρχαία Στάγειρα,” in Balkas, ed., Άνδρος και Χαλκιδική, pp. 139–72; id., Αρχαία Στάγειρα. Η πατρίδα του Αριστοτέλη (Athens, 2003)… A COMPANION TO ANCIENT MACEDONIA. Edited by Joseph Roisman and Ian Worthington. A John Wiley & Sons, Ltd., Publication
This edition first published 2010. Aristotle is a very interesting witness of ancient uncertainty about Macedonian ethnic identity. The son of a Greek doctor at the Macedonian court, he was born at Stageira close to the Macedonian border and later became the teacher of the heir Alexander; hence he surely was one of the best experts on Macedonia and Macedonians among the Greeks of the Classical period. But he did not include any systematic discussion of Macedonian monarchy or Macedonian ethnic and cultural identity in either his Politics or any other known major work… It is not without reason that the Chalcidice peninsula takes its name from the city Chalcis on Euboea that settled two daughter-cities there, Olynthus and Torone, while Chalcis’s neighbour Eretria founded Dicaea, Mende and Methone (this last in Pieria).  Potidaea was the only colony of Corinth in this region, and Acanthus and Stagira were founded by Andros. Scione, which traced its foundation to the Thessalian hero Protesilaus, had according to Thucydides 2.120 received a proportion of settlers from Pellene… J. Vokotopoulou, Guide to the Archaeological Museum of Thessalonike (Athens 1996), pp. 196–8. Tombs at Pella, Agios Athanasios, and Stagira from the late fourth and early third century display similar painted wall decoration… ‘After plundering Olynthus and enslaving the inhabitants, [Philip] sold both men and property as booty. By doing so he procured large sums for prosecuting the war’ (Diod. 16.53.3; cf. Dem. 4.34).  Potidaea was taken and the population enslaved (Diod. 16.8.5). At Methone, the inhabitants escaped with their freedom and a single item of clothing apiece and their territory was distributed among the Macedonians (Diod. 16.34.5). There is no information about the plundering presumed for Philip’s capture of Abdera, Galepsus, Maroneia, Neapolis,=Καβάλας όχι Παλλήνης. Oesyme, Pagae, Pydna, Stagira and Zereia… Λεξικό Liddell 7 Scott. Στάγῑρος, ἡ, a city in Chalcidice, Hdt.7.115, etc.; also Στάγιρα, τά, Arist.Fr.669, etc.:—Σταγιρίτης [ῑτ], ου, ὁ, a Stagirite, IG12.195.27 (pl.), etc.; esp. of Aristotle, SIG275 (Delph., iv B.C.), St. Byz.:— Adv. Σταγιρόθεν, from Stagira, Tz. in An.Ox.4.131. (In codd. usu. misspelt Σταγειρ-ίτης)… Reference without Referents Contributors: R. M. Sainsbury
Publisher: Clarendon, 2005

1. ...that x=the greatest philosopher born in Stagira and the greatest philosopher born in Stagira taught Alexander is true iff x taught Alexander...Page 82
2. ...will attach another sense to the sentence Aristotle was born in Stagira than will someone who takes as the sense of the name the teacher of Alexander the Great who was born in Stagira. such variations of sense may be tolerated, although they ought...
Page 13
History of Ancient Philosophy Contributors: W. WindelbandHerbert Ernest Cushman Publisher: Charles Scribners Sons, 1899
1. ...it to be the teacher of Alexander the Great who was born in Stagira; so that these two persons would attach different senses to...
Page 70
2. ...the pupil of Plato and tutor of Alexander the Great, born in Stagira in 384 BC and author of the Metaphysics (The precise description...
Page 272
3. ...of Plato and teacher of Alexander the Great, while for another it might be teacher of Alexander the Great who was born in Stagira. But, he added, so long as the meaning remains the same, such variations of sense may be tolerated though they ought not...
Page 25



ΣΤΡΑΤΩΝΙ

ΠΗΓΗ: ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΥ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΥ ΣΥΜΠΟΣΙΟΥ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑΣ ΤΗΣ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ ΠΟΛΥΓΥΡΟΣ, 7—9 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 1984 ΧΡΟΝΙΚΑ ΤΗΣ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ, ΠΕΡΙΟΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ. ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ.ΣΤΡΑΤΩΝΙ. AΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ. Η ιστορία του τόπου αντικατοπτρίζεται στα σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα. Σε καλλιέργεια ιδιωτικού κήπου βρέθηκε τμήμα μαρμάρινου αναθηματικού ανάγλυφου, το οποίο φιλοξενείται στο αρχαιολογικό μουσείο Πολυγύρου και ανήκει μάλλον στους πρώιμους ρωμαϊκούς χρόνους. Πρόκειται για μετωπικά όρθια γυναικεία μορφή, ντυμένη με μακρύ χιτώνα, η οποία στο αριστερό χέρι κρατά το κέρας της Αμάλθειας και ιμάτιο. Πιθανότατα πρόκειται για αναπαράσταση της θεάς Ισιδας-Τύχης. Είναι η λεγόμενη «δέσποινα του Στρατωνίου»… Βρέθηκε και τρίτος ανδρικός κορμός, καθώς και ορθογώνια πλάκα με παράσταση νεκροδείπνου με την επιγραφή «Νεικοπτελέμα Επιλύκου, ηρωίς, χαίρε» και ανδρική εικονιστική κεφαλή που ανήκει προφανώς στον κορμό εποχής των Κλαυδίων. Επίσης, μια επιτύμβια στήλη με την επιγραφή «Αφθόνητος Αρισσήδιος Τηερτέου». Σε άλλη πλάκα υπάρχει η επιγραφή «Ηρόδωρος Θεαγένους». Eντός του θαλάμου ανακαλύφθηκε κτιστός κιβωτιόσχημος τάφος και οξυπύθμενο πιθάρι που περιείχε ελάχιστα οστά. Πρόκειται, προφανώς, για κάποιο ηρώο που τοποθετείται στον 1ο αιώνα π.Χ… Νότια του χωριού, στις πλαγιές των λόφων, επισημάνθηκαν ανοιγμένοι τάφοι ρωμαϊκής και μεταγενέστερης εποχής, καθώς και ερείπια σπιτιών. Περισυλλέχθηκαν όστρακα ελληνιστικής και βυζαντινής εποχής και λαβή αμφορέα σφραγισμένη. Από την αυλή ενός σπιτιού περισυλλέχθηκαν τέσσερα κομμάτια μαρμάρου που είχαν σπάσει πρόσφατα και αποτελούν τον κορμό ανδρικού αγάλματος… Εκτίθενται επίσης επιτύμβιες στήλες από την Ποτείδαια, αποδεικτικά αγοραπωλησιών από την Όλυνθο, αγάλματα από το ελληνιστικό Στρατώνι, αρχιτεκτονικά μέλη ... A COMPANION TO THE CLASSICAL GREEK WORLD. Edited by Konrad H. Kinzl. 2006 by Blackwell Publishing Ltd. Brill’s Companion to Ancient Macedon. Studies in the Archaeology and History of Macedon, 650 bc–300 ad Edited by Robin J. Lane Fox. LEIDEN BOSTON 2011. CHALCIDICE. In 280 bc Antigonos Gonatas, too, founded a new city in the area between Aineia and the peninsula of  Pallene and named it after himself, Antigoneia. There is also limited evidence for another Hellenistic city, Stratonikeia, founded by Antigonos Gonatas and named after his sister. Some scholars located it at Elaiones in the area of Stratoni on the eastern coast, where a Heroon was excavated in the 1960s… 98 Cohen, The Hellenistic Settlements, pp. 100–1; Zahrnt, Olynth, p. 224 located the city at Elaiones of Stratoni, where a Roman heroon had been discovered: P. G. Themelis, ADelt. 18 (1963), B2, 206 fff.; However, the fijinds from this site date to the Roman and not the Hellenistic period: Papazoglou, Les villes, pp. 432–3 has located the city on the southern coast; fijinally, Gatzolis places it at Stageira (see above, note 86)… Λεξικό Liddell 7 Scott. συναπο-στέλλω, dispatch together with, τινι Th.6.88; Στράτωνι νεανίσκον PCair.Zen.18.5 (iii B.C.); τινὰ μετ’ ἐμοῦ ib.439.3 (iii B.C.); join in dispatching, Is.6.27, X.HG5.2.37, etc…Enlightenment Contested: Philosophy, Modernity, and the Emancipation of Man, 1670-1752 Contributors: Jonathan I. Israel Publisher: Oxford University Press, 2006…...though few in the Sorbonne were likely to object to that43 the statement contradicting Le Clerc that Baylius recte animadvertit Stratoni et Spinosae patrocinari Cudwortum cum suis formis plasticis Bayle rightly remarked that 39 Haseler, Marquis dArgens, 84...Page 850.



ΣΤΡΑΤΟΝΙΚΗ

Από τη Βικιπαίδεια. Η Στρατονίκη της Συρίας ήταν κόρη του Μακεδόνα βασιλιά Δημήτριου του Πολιορκητή και της Φίλας, κόρης του Αντίπατρου. Το 300 π.Χ., όταν δεν θα πρέπει να ήταν μεγαλύτερη των 17 ετών, το χέρι της ζήτησε ο Σέλευκος Α’ Νικάνωρ, βασιλιάς της Συρίας και στρατηγός του Μεγάλου Αλεξάνδρου.
Από τη Βικιπαίδεια. Στρατονίκη Χαλκιδικής. Παλαιά ονομασία:Ίσβορο Η Στρατονίκη είναι ορεινό χωριό του νομού Χαλκιδικής. Το 2001 είχε πληθυσμό 750 κατοίκους. Αποτελεί επίσης φερώνυμο Δημοτικό διαμέρισμα στο Δήμο Σταγίρων-Ακάνθου. Η θέση του είναι στο Στρατωνικό Όρος. Κύρια ασχολία των κατοίκων της Στρατονίκης είναι η γεωργία. Από πολύ παλιά οι κάτοικοι εργάζονταν και στα μεταλλεία, λόγος για τον οποίο αποτελούσε μαντεμοχώρι. Απέχει 27 km από την Ιερισσό και 85 από τη Θεσσαλονίκη. Στον οικισμό λειτουργούν ιατρείο, αστυνομικός σταθμός, νηπιαγωγείο, Γυμνάσιο και πολιτιστικός σύλλογος. Το Δημοτικό Σχολείο ονομάζεται Σταγίρων/Στρατονίκης, που σημαίνει ότι παιδιά προερχόμενα και από τα δύο Δημοτικά Διαμερίσματα πηγαίνουν σε αυτό. Ιστορικά στοιχεία. Το όνομα του χωριού πιστεύεται ότι οφείλεται στην αδερφή του βασιλέα της Μακεδονίας Περδίκκα, Στρατονίκη. Ο Περδίκκας έκτισε την πόλη Στρατονικεία προς τιμήν της αδερφής του, σύμφωνα με την εικασία. Ωστόσο το πραγμάτικό παλιό όνομα του χωριού έως το 1926 ήταν Ίσβορο[1]. Στα χρόνια της Τουρκοκρατίας (από τον 16ο αιώνα, οπότε αναδιοργανώθηκαν τα μεταλλεία από τον Σουλτάνο) το χωριό αναπτύχθηκε εξαιτίας των μεταλλείων, στα οποία εργάζονταν Έλληνες, Εβραίοι, Τούρκοι, Κιρκάσιοι, Αλβανοί και άλλοι λαοί… Στρατονίκη. Το όνομα του χωριού πιστεύεται ότι οφείλεται στην αδερφή του βασιλέα της Μακεδονίας Περδίκκα, Στρατονίκη. Ο Περδίκκας έκτισε την πόλη Στρατονικεία προς τιμήν της αδερφής του, σύμφωνα με την εικασία. Ωστόσο το πραγμάτικό παλιό όνομα του χωριού έως το 1926 ήταν Ίσβορο. Στα χρόνια της Τουρκοκρατίας (από τον 16ο αιώνα, οπότε αναδιοργανώθηκαν τα μεταλλεία από τον Σουλτάνο) το χωριό αναπτύχθηκε εξαιτίας των μεταλλείων, στα οποία εργάζονταν Έλληνες, Εβραίοι, Τούρκοι, Κιρκάσιοι, Αλβανοί και άλλοι λαοί των Βαλκανίων… KENTPON ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΡΩΜΑΪΚΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΟΣ ΕΘΝΙΚΟΝ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ 22 M. M. B. HATZOPOULOS. MACEDONIAN INSTITUTIONS UNDER THE KINGS. I A HISTORICAL AND EPIGRAPHIC STUDY. ATHENS 1996.6 . Cf. Zahrnt, Olynth 244; Papazoglou, Villes 432-33. The latter has disputed the traditional identification of Stratonikeia with modern Stratoni, but without reason, as the recent excavations have shown (Helen Trakosopoulou in ΑΕΜΘ 7, 1993, forthcoming)… KENTPON ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΡΩΜΑΪΚΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΟΣ
ΕΘΝΙΚΟΝ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ 22 M. M. B. HATZOPOULOS. MACEDONIAN INSTITUTIONS UNDER THE KINGS. I A HISTORICAL AND EPIGRAPHIC STUDY. ATHENS 1996.However the equation of Ptolemy's Amphaxitis with Mygdonia does not solve all the difficulties. Among Ptolemy's Mygdonian cities an Antigoneia is listed, which, as Robert1 and Papazoglou2 have independently argued, cannot be the Paionian Antigoneia on the Axios. We must be dealing with the Antigoneia Μακεδονίας of Stephanos Byzantios,3 the Antigoneia ή εν Μακεδονίαι of the senatus consultum de Stratonicensi busf' which is the same as the Antigoneia of Livy and Pseudo-Skymnos,5 Antigoneia Psaphara of Ptolemy himself. Antigoneia in Mygdonia must disappear, not because it never existed, but because it is the same Antigoneia Psaphara…(Epigraphic Appendix no 38 and Argyro Tataki, in her forthcoming monograph on the prosopography of Macedonians outside Macedonia). There is no external prosopography of Stratonikeia -at least for the time being- but three Late Hellenistic funerary monuments from Stratoni (SEG 24 [1969] 575-577 and BullEpigr 1966, 242) have revealed to us the names of Nikoptelema daughter of Epilykos, Herodoros son of Theagenes, Aphthonetos son of Anssteas and Hedisste daughter of Hermias. Of these, the first bears a typically Macedonian name…Stratoni, modern village in Chalkidike, site of ancient Stratonikeia: 203, n. 6 and 8. IV. Stratonikeia (Stratonike): Macedonian city in the Chalkidike: 234-35; founded by Antigonos Gonatas: 120; 203-204. IV…Stratonikeia, city in Asia Minor: 64.Senate, Roman: 219, n. 1; instructions given for the settlement of 167: 43-44; 225; 227; 259; 266; 352-53; senatus consultimi de Stratonicensibus. 236; declaration of Third Macedonian War: 318… KENTPON ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΡΩΜΑΪΚΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΟΣ ΕΘΝΙΚΟΝ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ 22 M. M. B. HATZOPOULOS. MACEDONIAN INSTITUTIONS UNDER THE KINGS. I A HISTORICAL AND EPIGRAPHIC STUDY. ATHENS 1996…Arissteas, father of Aphthonetos, from Stratonikeia: 203, n. 8… Λεξικό Liddell 7 Scott. Στρᾰτονίκεια [ῑ], τά, festival in honour of Stratonice, Inscr.Délos 320 B 58 (iii B.C.).
THE FORTUNES OF THE ROMAN CONVENTUS OF CHALCIDICE' Louisa D. Loukopoulou. In the area of Stratoniki, between Stagira and Akanthos (Hammond, Macedonia II70).





ΣΤΡΑΤΟΝΙΚΟ

ΟΙ ΡΩΜΑΙΟΙ ΚΑΙ Η ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ. ΔΗΜΗΤΡΗ Κ. ΣΑΜΣΑΡΗ.
Μια τέτοια σπουδαία πηγή πλούτου, που θα αποτέλεσε σοβαρό κίνητρο για την εγκατάσταση Ρωμαίων negotiatores στην Άκανθο, πιστεύουμε πως αποτελούσαν τα πλούσια μεταλλεία (χρυσού, αργυρού, χαλκού, μολύβδου και σιδήρου) που υπήρχαν στην περιοχή της Ακάνθου και ειδικότερα στο βουνό Στρατόνικο. Πραγματικά, στην περιοχή ανάμεσα στην Άκανθο και το Στρατόνικο έχουν επισημανθεί πολυάριθμα ίχνη αρχαίων μεταλλευτικών εργασιών (υπόγειες στοές, φρέατα και σκουριές από καμινεύματα). Βέβαια είναι δύσκολο να χρονολογηθούν οι μεταλλευτικές αυτές εργασίες, εφόσον οι τεχνικές μέθοδοι εξόρυξης των μετάλλων δε διέφεραν και πολύ από τη μια εποχή στην άλλη. Ωστόσο, γενικά πιστεύεται ότι η συστηματική τουλάχιστον εκμετάλλευση των μεταλλείων αυτών, όπως εξάλλου και όλων γενικά των μεταλλείων της Μακεδονίας, είχε αρχίσει από την εποχή του Φιλίππου Β’, χωρίς μάλιστα να αποκλείεται και πρωιμότερη ακόμη εκμετάλλευσή τους από θρακικές φυλές μεταλλωρύχων που κατοικούσαν εκεί. Επίσης, υπάρχουν αρκετές ενδείξεις που μας πείθουν ότι η εκμετάλλευσή τους συνεχίστηκε τόσο κατά την ελληνιστική όσο και κατά τη ρωμαϊκή εποχή…. ΟΙ ΡΩΜΑΙΟΙ ΚΑΙ Η ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ. ΔΗΜΗΤΡΗ Κ. ΣΑΜΣΑΡΗ. Για τον ακριβή προσδιορισμό των ορίων της επικράτειάς της, λόγω της έλλειψης σχετικών στοιχείων, είναι κανείς αναγκασμένος να στηριχτεί κυρίως στη διαμόρφωση του εδάφους, στην τοπογραφική κατανομή των παραγωγικών πηγών και σε ορισμένες άλλες ενδείξεις. Έτσι, έχουμε τη γνώμη ότι η επικράτειά της θα περιλάμβανε την περιοχή στην οποία εκτείνεται περίπου η σημερινή επαρχία Αρναίας, εκτός από το βόρειο τμήμα της. Συγκεκριμένα τα βόρεια όριά της θα έφταναν ως το βουνό Στρατόνικο, εφόσον η Στρατονίκη, όπως είπαμε πιο πάνω, θα πρέπει να υπαγόταν διοικητικά στην Άκανθο. Τα δυτικά της πάλι όρια θα πρέπει να τα φανταστούμε πάνω σε μια νοητή γραμμή που ξεκινά από την κορυφή του Χολομώντα (σε κάποιο σημείο κοντά στη σημερινή Αρναία) και καταλήγει νότια στις ΒΔ ακτές του Σιγγιτικού κόλπου (σε κάποιο σημείο κοντά στη σημερινή Βουρβουρού). Στο σημείο μάλιστα αυτό συνόρευε με την επικράτεια της ρωμαϊκής αποικίας της Κασσάνδρειας, καθώς και με την επικράτεια της Τορώνης, που θα περιλάμβανε ολόκληρη σχεδόν τη χερσόνησο Σιθωνία.



ΣΤΕΦΑΝΙΝΑ

Τα Κάτω Στεφανινά αποτελούν χωριό του Δήμου Βόλβης στα ανατολικά του Νομού Θεσσαλονίκης στη Μακεδονία. Βρίσκονται σε απόσταση 1.100 περίπου μέτρων από την Αρέθουσα και 2.000 μέτρων περίπου από τα Στεφανινά που είναι και η έδρα της Τοπικής Κοινότητας Στεφανινών στην οποία ανήκουν. Αποτελεί νέο σχετικά οικισμό με 19 μόνιμους κατοίκους σύμφωνα με την απογραφή του 2011. Όσοι μετακινούνται στο δρόμο από την περιοχή της Νιγρίτας πρός την Ασπροβάλτα περνούν μέσα από το χωριό…Τα Στεφανινά είναι ένα ορεινό χωριό κτισμένο σε υψόμετρο 500 μ. στις νοτιοδυτικές πλαγιές του όρους Κερδύλιο. Απέχει από τη Θεσσαλονίκη 85 χλμ και μόλις 15-20 χλμ από τις ακτές του Στρυμονικού κόλπου. Τα Στεφανινά είναι ένας γραφικός πυκνοδομημένος οικισμός με πλακόστρωτα σοκάκια και σπίτια…



ΣΤΡΕΨΑ

Στη θέση της σημερινής Πυλαίας Θεσσαλονίκης

Κ. Κουρτίδου. Ιστορία της Θράκης 1932. ΣΤΡΕΨΑ, πόλις της Θράκης, ως Ελλάνικος εν δευτέρω Περσικών υποσημαίνει. Σημείωση μου. Στη θέση της σημερινής Πυλαίας Θεσσαλονίκης… KENTPON ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΡΩΜΑΪΚΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΟΣ ΕΘΝΙΚΟΝ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ 22 M. M. B. HATZOPOULOS. MACEDONIAN INSTITUTIONS UNDER THE KINGS. I A HISTORICAL AND EPIGRAPHIC STUDY. ATHENS 1996…Augaia, city of Chalkidike: 235. See also Eugeis. Basilika, modern village in Chalkidike, site of ancient Strepsa: 193. IV. Bengtson, H., German scholar: on the status of Pella: 139-40; on the status of Kassandreia and Philippoi: 161-62; on Paroreia and Parastrymonia: 246; on Apollodoros of Kassandreia: 372, n. 3; on the dikastai of Thessalonike: 378… A COMPANION TO ANCIENT MACEDONIA. Edited by Joseph Roisman and Ian Worthington. A John Wiley & Sons, Ltd., Publication
This edition first published 2010. Strymon river, possibly at Berge; his allowing the people of Histiae in Euboea to leave their city and settle in Macedonia around 446/5; and the incorporation into the Athenian Empire, some as tribute- paying members, of coastal and inland communities
such as (from west to east) Strepsa, Serme, Argilus, Brea and Eion (from
476). Especially significant was the Athenians’ foundation of Amphipolis near the mouth of the Strymon in 437/6, which gave them access to timber and other natural resources.5 It is tempting to interpret the apparent Macedonian inaction… For the move to Pella, see conveniently Borza, Shadow of Olympus, pp. 166–71, 296, W.S. Greenwalt, ‘Why Pella?’, Historia 48 (1999), pp. 158–83, M. Lilimpaki- Akamati, ‘Recent Discoveries in Pella’, in M. Stamatoupoulou and M. Yeroulanou (eds.), Excavating Classical Culture: Recent Archaeological Discoveries in Greece (Oxford 2002), pp. 83–90. M.B. Hatzopoulos, ‘Strepsa: A Reconsideration, or New Evidence on the Road System of Lower
Macedonia’, Two Studies in Ancient Macedonian Topography (Athens 1987), pp. 41–4, prefers to date Pella’s prominence to the reign of Amyntas III… Edson, C.F., ‘The Antigonids, Heracles and Beroea’, HSCP 45 (1934), pp. 213–35. ——, ‘Macedonica’, HSCP 51 (1940), pp. 125–36.
——, ‘Strepsa (Thucydides 1.61.4)’, CP 50 (1955), pp. 169–90…

1. Potidaea: Its History and Remains Contributors: John A. Alexander
Publisher: University of Georgia Press, 1963.
Ανάλυση σε ένα από τα 1 βιβλία.
1. ...S., II, 1952, pp. 57 62; Edson, Strepsa (Thucydides, I. 61. 4)...Page 114
2. ...the Beroea of the text). From here, they moved to Strepsa (the generally accepted emendation for the khorion of...Page 68
3. ...of Athenians against, 77 Stageira, induced by Brasidas to revolt from Athens, 79 Stephanus Byzantius, 17 Strabo, 1f. Strepsa, location of, 68, 114 Strymon, 45 Stymphalia, demiourgus at, 23 Styrians, on serpent column of Delphi, 36 Suidas...Page 145
4. ...Mission au Mont Athos, Paris, 1876. Edson Charles, Notes on the Thracian Phoros, Cl. Phil., XLII, 1947, pp. 88 105. , Strepsa (Thucydides, I, 61. 4), Cl. Phil., L, 1955, pp. 169 90. Ehrenberg Victor, Aspects of the Ancient...Page 130
5. ...participation in the battle of the, 115 Italy, 14 Kapou Metochi, Latin inscription at, 5 khorion, place identified with Strepsa, 68 Kimon, 48 Kings Peace, 83 klerouchoi, 75 Krossaia, territory between Potidaea and Aeneia, occupied by Thracian tribes...Page 140
2. The Odrysian Kingdom of Thrace: Orpheus Unmasked Contributors: Z. H. Archibald Publisher: Oxford University, 1998

3. A Companion to Ancient Macedonia Contributors: Joseph RoismanIan Worthington Publisher: Wiley Blackwell, 2010

4. From Arrian to Alexander: Studies in Historical Interpretation
Contributors: A. B. Bosworth Publisher: Clarendon Press, 1988

5. Aegean Greece in the Fourth Century BC Contributors: John Buckler
Publisher: Brill, 2003.

6. Biographical Dictionary of North American Classicists Contributors: Ward W. Briggs Jr. Publisher: Greenwood Press, 1994

7. Philip II and Alexander the Great: Father and Son, Lives and Afterlives
Contributors: Elizabeth CarneyDaniel Ogden Publisher: Oxford University Press, 2010

8. Essays in Greek History Contributors: H. T. Wade-Gery Publisher: Blackwell, 1958

9. Atlas of Classical History Contributors: Richard J. A. Talbert
Publisher: Routledge, 1985

10. The History of the Peloponnesian War Contributors: ThucydidesRichard Crawley Publisher: E. P. Dutton, 1950

11. Warfare in Ancient Greece: A Sourcebook Contributors: Michael M. Sage Publisher: Routledge, 1996



  ΣΥΓΓΙΤΙΚΟΣ ΚΟΛΠΟΣ -ΣΥΓΓΙΤΙΚΟΣ ΚΟΛΠΟΣ

Από τη Βικιπαίδεια,. Άποψη από το μυχό του Σιγγιτικού κόλπου. Αριστερά η χερσόνησος του Άθω και δεξιά η Σιθωνία (όρος Ίταμος). Ο Σιγγιτικός κόλπος είναι η αρχαία ονομασία του ανατολικού από τους δύο κόλπους που σχηματίζονται στη Χαλκιδική μεταξύ των χερσονήσων της Σιθωνίας (δυτικά), σημερινού Λογγου, και της Ακτής (ανατολικά), σημερινού Αγίου Όρους. Άκρα του Σιγγιτικού κόλπου είναι ΝΔ. το ακρωτήριο Δέρις μεταξύ των ακρωτηρίων Δρέπανο και Ψευδό της Σιθωνίας και το ακρωτήριο Νυμφαίο, σημερινού Άθωνος ΝΑ.. Ο Στράβων ονομάζει τον κόλπο αυτόν Σιγγικόν, τονίζοντας ότι: "από της εν αυτώ πόλεως αρχαίας κατεσκαμμένης Σίγγου τ΄ όνομα". Ο Σιγγιτικός κόλπος έχει εύρος 13 μίλια, είσδυση 26 μίλια και μέγιστο βάθος 285 οργιές. Ονομασία του κόλπου της Χαλκιδικής που σχηματίζεται ανάμεσα στην χερσόνησο της Σιθωνίας και της Ακτής. Ο Στράβων τον ονομάζει και Σιγγικό, από την πόλη Σίγγο που υπήρχε εκεί.



ΣΙΓΓΟΣ

Ο Πύργος: βρίσκεται σε απόσταση 2,5 χιλιόμ. στα ΒΑ. του χωριού. Η μετάβαση μπορεί να γίνει με αυτοκίνητο, σε χωματόδρομο καλής βατότητας. Στην περιοχή του Πύργου υπήρχε ένας σημαντικός προϊστορικός οικισμός που απλωνόταν πάνω σε μια μικρή βραχώδη χερσόνησο, παρόμοια με τη Λήκυθο της Τορώνης. Ο οικισμός αυτός εξελίχθηκε τα κλασικά χρόνια σε πόλισμα, που πρέπει να ήταν η Σίγγος, από την οποία και όνομάστηκε ο κόλπος Σιγγιτικός. Η Σίγγος πρέπει να ήταν αποικία Χαλκιδέων. Αναφέρεται από τον Ηρόδοτο (βάζω το σχετικό απόσπασμα του ηρόδοτου παρακάτω) ανάμεσα στις πόλεις που στρατολογήθηκαν από τον Ξέρξη. Μετά τα μηδικά έγινε μέλος της Αθηναϊκής Συμμαχίας. Οι κάτοικοί της έλαβαν μέρος στον αποικισμό της Ολύνθου, έπειτα όμως από τη Νικίεια ειρήνη (421π.Χ.) επέστρεψαν και εγκαταστάθηκαν πάλι στην πατρίδα τους. Από πρόχειρες αρχαιολογικές παρατηρήσεις προκύπτει ότι η πόλη πρέπει να ζούσε και στα ελληνιστικά χρόνια. Από την αρχαία πόλη διακρίνονται καλά τα κρηπιδώματα φορτοεκφόρτωσης στη βόρεια Ακτή της χερσονήσου. Το 14ο αι. υπήρχε στη χερσόνησο η μονή του Αγίου Νικολάου του Χρυσοκαμάρου, η οποία ήταν μετόχι της μονής Ξενοφώντος. Από το κτιριακό συγκρότημα σώζεται σε ερειπιώδη κατάσταση ο πύργος (από τον οποίο πήρε το όνομά η περιοχή) και τα θεμέλια των κελιών πάνω στην κορυφογραμμή της χερσονήσου. Υποθέτουμε ότι το χωριό πήρε το όνομά του από τη μονή του Αγ. Νικολάου. Sithonianet.gr/… Ηρόδοτος 5ος αι. π. Χ. ιστορία.  7.122.1 Ὁ μέν νυν ναυτικὸς στρατὸς ὡς ἀπείθη ὑπὸ Ξέρξεω καὶ διεξέπλωσε τὴν διώρυχα τὴν ἐν τῷ Ἄθῳ γενομένην, διέχουσαν δὲ ἐς κόλπον ἐν τῷ Ἄσσα τε πόλις καὶ Πίλωρος καὶ Σίγγος καὶ Σάρτη οἴκηνται, ἐνθεῦτεν, ὡς καὶ ἐκ του τέων τῶν πολίων στρατιὴν παρέλαβε, ἔπλεε ἀπειμένος ἐς τὸν Θερμαῖον κόλπον. Κάμπτων δὲ Ἄμπελον τὴν Τορωναίην ἄκρην παραμείβετο Ἑλληνίδας [τε] τάσδε πόλις, ἐκ τῶν νέας τε καὶ στρατιὴν παρελάμβανε, Τορώνην, Γαληψόν, Σερμύλην, Μηκύβερναν, Ὄλυνθον• ἡ μέν νυν χώρη αὕτη 7.123  Σιθωνίη καλέεται. Ὁ δὲ ναυτικὸς στρατὸς ὁ Ξέρξεω συν τάμνων ἀπ᾽ Ἀμπέλου ἄκρης ἐπὶ Καναστραῖον ἄκρην, τὸ δὴ πάσης τῆς Παλλήνης ἀνέχει μάλιστα, ἐνθεῦτεν νέας τε   καὶ στρατιὴν παρελάμβανε ἐκ Ποτειδαίης καὶ Ἀφύτιος καὶ Νέης πόλιος καὶ Αἰγῆς καὶ Θεράμβω καὶ Σκιώνης καὶ Μένδης καὶ Σάνης• αὗται γάρ εἰσι αἱ τὴν νῦν Παλλήνην πρότερον δὲ Φλέγρην καλεομένην νεμόμεναι. Παραπλέων δὲ καὶ ταύτην τὴν χώρην ἔπλεε ἐς τὸ προειρημένον, παρα λαμβάνων στρατιὴν καὶ ἐκ τῶν προσεχέων πολίων τῇ Παλλήνῃ, ὁμουρεουσέων δὲ τῷ Θερμαίῳ κόλπῳ, τῇσι οὐνό ματά ἐστι τάδε, Λίπαξος, Κώμβρεια, Λισαί, Γίγωνος, Κάμψα, Σμίλα, Αἴνεια• ἡ δὲ τουτέων χώρη Κροσσαίη ἔτι καὶ ἐς τόδε καλέεται. Ἀπὸ δὲ Αἰνείης, ἐς τὴν ἐτελεύτων καταλέγων τὰς πόλις, ἀπὸ ταύτης ἤδη ἐς αὐτόν τε τὸν Θερμαῖον κόλπον ἐγίνετο τῷ ναυτικῷ στρατῷ…


ΣΩΛΗΝΑΣ

ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ ΤΗΣ ΧΕΡΣΟΝΗΣΟΥ ΚΑΣΣΑΝΔΡΑΣ (Περίληψη). Θεοδ. Μπουλούσης.   Μία ιδιόρρυθμη, πρωτότυπη και μοναδική παλαιοχριστιανική βασιλική του 6ου αιώνα έφερε στο φως η αρχαιολογική σκαπάνη στην περιοχή Σωλήνα της κοινότητας Καλλιθέας στην Κασσάνδρα Χαλκιδικής μπροστά στο ξενοδοχειακό συγκρότημα Παλλήνη και Άθως. Παλαιοχριστιανική τρίκλιτη βασιλική στη θέση Σωλήνας Καλλιθέας Χαλκιδικής. Διατηρούνται σε καλή κατάσταση αξιόλογα και ψηφιδωτά δάπεδα με φυτικά και ζωϊκά θέματα…Η παλαιοχριστιανική βασιλική εκκλησία του "Σωλήνα" χρονολογείται τον 5ο αιώνα μ.Χ., περίοδο που ανθεί η χριστιανική τέχνη στη Χαλκιδική, ωστόσο φαίνεται να εξαρτάται από τα καλλιτεχνικά εργαστήρια της Θεσσαλονίκης. Είναι χαρακτηριστικό ότι το κεντρικό θέμα των ψηφιδωτών, ζεύγος ελαφιών μέσα σε παραδείσιο τοπίο, συναντάται τόσο στη Βασιλική του "Σωλήνα", όσο και στη Βασιλική του "Σωφρονίου" στην απέναντι χερσόνησο της Σιθωνίας, στη Νικήτη. Η αρχαιολογική σκαπάνη έφερε στο φως και το σταυρόσχημο βαπτιστήριο, που είναι προσκολλημένο στο νάρθηκα του ναού, καθώς και τάφους με πήλινα αγγεία. Το μεσαίο κλίτος καταλαμβάνεται από ένα προγενέστερο κτίριο του 13ου αιώνα, που φαίνεται να ήταν πύργος.Πηγές: Τα νέα της Χαλκιδικής… A COMPANION TO THE CLASSICAL GREEK WORLD. Edited by Konrad H. Kinzl. 2006 by Blackwell Publishing Ltd. Brill’s Companion to Ancient Macedon. Studies in the Archaeology and History of Macedon, 650 bc–300 ad Edited by Robin J. Lane Fox. LEIDEN BOSTON 2011. CHALCIDICE. The klinai imitate wooden ones decorated with ivory and gold.91 Also, important cist-graves with wall-paintings and rich grave-goods have been discovered in the area of Hagios Mamas (in the vicinity of Cassandreia). Further away, a Macedonian tomb was excavated at Solenas, south of Kallithea of CHALCIDICE. The mound and tomb were totally destroyed, but the foundation of the walls indicate its plan. The tomb was small with just one room, and remains of two marble kliani recall those from Potidaia. The tomb probably dates to the late fourth century bc… Ελισά βετ-Μπεττίνα Τσιγ αρίδα, Σπύρος Βασι λείου, Δημήτρης Πάτης Ανασκαφική έρευνα στο ιερό του Άμμωνος Διός στην Καλλιθέα της Χαλκιδικής κατά το 2007 323 Excavation at the Sanctuary of Zeus Ammon in Kallithea of Chalcidice – 2007. E lisabeth-Bettina Tsigarida, Spyros Vass ileiou, Dimitris Patis.





ΤΟΡΩΝΗ

Πόλη της αρχαίας Χαλκιδικής, στα NΔ της Σιθωνίας χερσονήσου και BΔ του ακρωτηρίου Δέρρις. Ήταν αποικία των Χαλκιδέων. Μετά τους Μηδικούς πολέμους την κατέλαβαν οι Αθηναίοι, οι οποίοι και την συμπεριέλαβαν στην πρώτη τους ναυτική συνομοσπονδία. Αργότερα πέρασε στην κυριαρχία των Ολυνθίων και στη συνέχεια σε αυτή των Μακεδόνων. Τέλος, το 169 π.Χ. κατακτήθηκε από τους Ρωμαίους. Ερείπια της αρχαίας πόλης σώζονται έως σήμερα B του λιμανιού Πόρτο Κουφό… Τορωναίος κόλπος Εναλλακτικά: Κόλπος Κασσάνδρας…Σιθωνία. Τορώνη, Η επισημότερη των πόλεων της Σιθωνίας, κειμένη επί μαγευτικού λόφου μεταξύ Γαλυψού και ακρωτηρίου Δέρρις, προικισμένη με φυσικό λιμένα του Κωφού. Πήρε το όνομα της από την Τορώνη κόρη του Πρωτέα ή Ποσειδώνα. Κυριεύτηκε από Πέρσες, Αθηναίους και Σπαρτιάτες και υπέστη καταστροφές. Το 349 π.χ την κυρίευσε ο Φίλιππος χωρίς να την καταστρέψει οπως συνήθιζε. Σερμύλη, Αρχαιότατη Θρακική πόλη, αποικία των Ευβοέων (Ηρόδ. VII, 122) με πλούσια ιστορία. Ερείπια της νότια του Χωριού Ορμύλια (προφανώς παραφθορά του ονόματος Σερμύλης)… A COMPANION TO ANCIENT MACEDONIA. Edited by Joseph Roisman and Ian Worthington. A John Wiley & Sons, Ltd., Publication
This edition first published 2010. For the period from the sixth to the fourth century, intensive and complex civic coining activity is recorded in northern Greece. The responsibility for this lies with the numerous Greek poleis that had arisen as colonial foundations of their mother-cities since the eighth century. It is not without reason that the Chalcidice peninsula takes its name from the city Chalcis on Euboea that settled two daughter-cities there, Olynthus and Torone, while Chalcis’s neighbour Eretria founded Dicaea, Mende and Methone (this last in Pieria).  Potidaea was the only colony of Corinth in this region, and Acanthus and Stagira were founded by Andros. Scione, which traced its foundation to the Thessalian hero Protesilaus, had according to Thucydides 2.120 received a proportion of settlers from Pellene. Ainea in the far west of the peninsula boasted of
Aeneas as founder and a contemporary mother-city is not recorded, as is also the case with Sermylia… Away from Pella, the king had to deal with resurgent threats to his borders from the Illyrians in the west and the Athenians in the east, who tried to regain Amphipolis and other cities against the opposition of Olynthus and the Chalcidians. The most active
of Athenian generals was Timotheus son of Conon. He succeeded in capturing Pydna and Methone on the Macedonian coast as well as  Potidaea and Torone in the Chalcidice, but he failed to overcome Olynthus and Amphipolis. The Athenians received aid, especially in money, from Thracians and prominent individuals from Pelagonia in Upper Macedonia. Perdiccas’ policy was predictably inconsistent. Aeschines states that at the beginning of his reign, he fought with Athens’ enemies but that he made a truce with Athens following his defeat in 363/2 (2.29–30). Elsewhere, Perdiccas is reported to have given substantial help, including money, to
the Athenian general Timotheus in his war against Olynthus sometime between 365 and 363.66 It is likely that he switched sides in response to opposite pressures from Athens and Olynthus, respectively. ΤΟΡΩΝΗ Λίγες από τις πάρα πολλές αναφορές
Ancient Greece from Homer to Alexander: The Evidence Contributors: Joseph RoismanJ. C. Yardley Publisher: Wiley Blackwell, 2011

1. ...Chalcidian region. He sailed to the city of Torone and captured it following a fierce battle. 25.9.C Athens Punishes Torone Thucydides 5.3.4 Cleon and the Athenians...Page 345
2. ...their allies are likewise to return any Athenians and Athenian allies that they are holding. (18.8) With regard to Scione, Torone, Sermyle, or any other city in Athenian possession, the Athenians are to decide about these and the other cities as they...Page 348
3. ...9 Brasidas 343 25.9.A Brasidas Impact 343 25.9.B Brasidas Speech to the Acanthians 344 25.9.C Athens Punishes Torone 345 25.9.D Brasidas Last Honors 345 25.10 Yearnings for Peace in Athens WEB168 25.11 The Peace of Nicias (421) 346...Page xix
4. ...16.53.2) In this period [348/7] Philip was eager to conquer the cities on the Hellespont, and took Mecyberna and Torone through betrayal and without running any risk.1 He then embarked on a campaign, with a large force, against Olynthus, the...Page 534
5. Notes Mecyberna was the harbor of Olynthus. Torone was located on Sithonia in Chalcidice. Euthycrates and Lasthenes were two cavalry commanders who defected with their cavalry to...Page 535
6. ...Tithraustes, admiral, 258 Tithraustes, satrap, 430 Titormus, WEB 59 Tivoli, 148 Tolmides, WEB 122 Tombs, see Burial Torone, 345, 348, 533 Toumba, 3 4 Trachis, 226; WEB 95 Trade, see Economy Tragedy, 9, 199 200, 213, 217, 236, 306, 488...Page 640

The Peloponnesian War: A Military Study Contributors: J. F. Lazenby Publisher: Routledge, 2004

1. ...some on the two triremes stationed at Torone. Here they were joined by their local...Page 95
2. ...the Quiet Harbour in the territory of Torone, which lay to the south of the city and...Page 101
3. ...ravaging these last two places, early in 423 Brasidas turned his attention to the promontory of Sithonia, marching against Torone, which lay near its southwest corner. 40 Arriving, typically, while it was still dark, just before dawn, he took up a...Page 94
4. ...archontas ibid.) of the cities allied to the Spartans. Of these, Klearidas was appointed to Amphipolis and Pasitelidas to Torone. 49 Before the end of the truce, in spring 422, Brasidas tried a rare night assault on Poteidaia, and Thucydides gives us...Page 100
5. ...the women and children (4.122.5). The Athenians were also to be allowed to decide the fate of other cities, such as Torone, which they already held (5.18.7 8). 3 Unsurprisingly, these cities refused to accept the peace. To his credit, Klearidas...Page 107
6. ...Athenians would have behaved as well had the situation been reversed, in view of their treatment of the peoples of Mytilene, Torone, Skione and Melos. Nor should we forget that the Athenians had hitherto controlled and exploited their so called allies far...Page 257
7. Worse still, when Brasidas arrived back at Torone, he found that Mende had already been taken. An Athenian fleet of 50 ships, including 10 from Chios, with 1,000 Athenian...Page 99
8. ...bringing an Athenian and a Spartan commissioner to announce the armistice (4.122.1). Brasidas then took his army back to Torone, and the allies of Sparta in the area accepted the truce (4.122.2). But Skione remained a bone of contention. The Athenians...Page 96
9. ...202 Timolaos 188 Tissaphernes 172 4 , 177 8 , 180 6 , 189 91 , 194 , 199 , 201 2 , 206 , 208 9 , 218 19 , 224 , 238 , 255 6 Torone 92 , 94 6 , 99 101 , 107 , 257 Trafalgar, b. of 243 Trebbia, b. of 64 Triopion, cape 175 , 180 , 186 Tripodiskos 86 triremes...Page 306

A History of Greece: From the Time of Solon to 403 B.C Contributors: George GroteJ. M. MitchellM. O. B. Caspari Publisher: Routledge, 2001

1. ...called the Harbour of the Kolophonians near Torone. Having here learnt that neither Brasidas...Page 635
2. ...into the Sithonian peninsula, to attack Torone, situated near the southern extremity...Page 617
3. ...either to recover Mende or to relieve Skione, he was forced to confine himself to the protection of Torone. Nikias, however, without attacking Torone, returned soon afterwards with his armament to Athens, leaving Skione under blockade. The march...
Page 625
4. ...Lacedaemonians and their allies shall give back all the captives in their hands, from Athens or her allies. 8. Respecting Skione, Torone, Sermylus, or any other town in the possession of Athens, the Athenians may take their own measures. 9. Oaths shall be...
Page 648
5. ...Chios, we find occasion to repeat remarks already suggested by previous revolts of other allies of Athens Lesbos, Akanthus, Torone, Mende, Amphipolis, etc. Contrary to what is commonly intimated by historians, we may observe that the empire of Athens...Page 816
6. ...Thrace 597, 606 ; march through Thessaly 606 8 ; speech at Akanthus 608 9 ; captures Amphipolis 611 13, 616 17 ; attack on Torone 617 18 ; as master of the crossing of the Strymon 617 ; attack on Lekythus 618 ; and revolt of Skione and Mende 622 5 ; march...Page 961
7. ...Corinthian territories 585 6 ; establishes garrison at Methana 586 ; occupation of Kythera 591 2 and (1n); returns to Athens from Torone 625 ; urges peace 633 ; peace of 647 8, 649, 651 2 and (2n); failed mission to Sparta 670 ; discredited by Alkibiades 672...
Page 970
8. ...town, slew all the inhabitants, and handed it over to a fresh population, consisting of Chalkidic Greeks under Kritobulus of Torone. It was in this manner that Olynthus, afterwards a city of so much consequence and interest, first became Grecian and Chalkidic...Page 275
9. ...beacons occur in Herodot., vii. 182 (campaign of Artemisium) and Aeschylus, Agamemnon, 11, 281 316. Cf. their use at Torone in 423 (p. 617). The obstacle to their extensive use lay in the lack of suitable codes; though Polybius (x. 45 47) records...Page 531
10. ...into the city, he convened a public assembly, and addressed to them the same language which he had employed at Akanthus and Torone; disavowing all party preferences as well as all interference with the internal politics of the town, and exhorting them only...
Page 622
11. ...arrested. Yet he could not openly refuse obedience, and his army was accordingly transferred from the peninsula of Pallene to Torone. The case of Skione, however, immediately raised an obstruction, doubtless very agreeable to him. The Athenian commissioner...Page 623
12. opposed to peace 631, 647 ; enlarged fortification of Torone 635 ; at battle of Amphipolis 636 9 ; death of 639 40, 642 ; achievements of 642 3 Brygi 167 Bubares 148 Byzantium 149, 163...Page 962
13. ...Mindarus 870 1 ; dismisses Phenician fleet 875 ; captures Alkibiades 877 Tithorea 257 Tolmides (admiral) 375, 376 7, 384, 422 Torone 208, 617 18, 625, 635 Trachis 234, 239 (13n), 557 trade 41 3, 419 and (18n) triremes 515 and (31n) Tritantaechmes...
Page 977
14. ΟΔΥΣΣΕΑΣ Κ. ΓΚΙΛΗΣ.  Επιμέλεια συλλογής και αξιοποίησης. Αποσπάσματα από το βιβλίο:  ASPECTS OF GREEK HISTORY.  750–323 BC.  A Source-Based Approach. Second Edition. Terry Buckley. First edition published 1996 by Routledge. Taylor & Francis e-Library, 2010. Θεσσαλονίκη 2012. Αναφορές σε Torone. Σελ. 348 Brasidas with 700 Helots as hoplites and a force of 1,700 Peloponnesian mercenaries marched through Thessaly into Chalcidice. He soon won over Acanthus and Stagira, and impressed the locals by his revival of the claim that Sparta was fighting the war to free the Greeks (4.78–88). But it was the city of Amphipolis, which held such an important economic and strategic position, that dominated his attention. A sudden attack in the winter of 424/3 brought Amphipolis and the crossing over the river Strymon into Brasidas’ hands, which caused the exile of Thucydides the Historian, the Athenian general operating in that area (4.102–7). The loss of Amphipolis caused great alarm among the Athenians, and they feared that Brasidas’ moderation and his declaration of the liberation of the Greeks would lead to a widespread revolt. Brasidas showed admirable enterprise in calling for more troops to reinforce his campaign and in building triremes on the Strymon; he also won over several cities in Athos and captured Torone (4.102–16).



ΦΛΕΓΡΑ

Μία γραφή Flegra άλλη Phlegra.
Παλαιά ονομασία της χερσονήσου Παλλήνης, στη Χαλκιδική (Ηρόδοτος Ζ 123)… Η Γοργόνη ήταν μυθικό πλάσμα της ελληνικής μυθολογίας. Σύμφωνα με την μυθολογία της αρχαίας Αττικής, όταν οι Γίγαντες πολεμούσαν τους θεούς του Ολύμπου κατά την περίοδο της Γιγαντομαχίας στην περιοχή Φλέγρα (ή Φλεγραίο πεδίο) της Αττικής , η Γαία γέννησε τη Γοργόνη, ώστε να βοηθήσει τους γιους της τους Γίγαντες…8ος αι. π. Χ. Ησίοδος Απόσπασμα. 43a.61 `…δὲ καὶ ἐξ ἀρχῆς ὀλίγης Διὸς ἄλκιμος υἱὸς ἔπραθεν ἱμερόεντα πόλιν, κε[ρ]άϊξε δὲ κώμας εὐθὺ[ς ἐπ]ε̣ὶ̣ Τροίηθεν ἀνέ̣[πλε]ε̣ ν̣η̣υσ[ὶ] θ̣[οῆισι ••[••• ]λ̣α̣ιων ἕνε̣[χ᾽ ἵπ]πων Λαομέδοντος• ἐν Φλέγρηι δ]ὲ Γίγαντας ὑπερφιάλους κατέπεφ[νε. Μήστρη δὲ προ]λιποῦσα Κόων ποτὶ πατρίδα γαῖαν νηῒ θοῆι ἐπέρ]ησ᾽ ἱερέων ποτὶ γουνὸν Ἀθηνέων   [ἐ]πεὶ τέκε παῖδα Ποσειδάωνι ἄνακτι. [ αἰν]όμορον πατέρα ὃν πορσαίνεσκεν… Αναδημοσίευση από: defencenet | Φωτό: Witold Rawicz (Wikimedia).  Η Ελληνική µυθολογία αναφέρεται συχνά στη Χαλκιδική:Το αρχαίο όνοµα της Κασσάνδρας ήταν Φλέγρα, δηλαδή τόπος της φωτιάς. Πιστεύεται ότι ήταν η γη των Γιγάντων και το πεδίο µάχης του πολέµου µεταξύ των Θεών του Ολύµπου και των Γιγάντων, όταν οι τελευταίοι επιχείρησαν να εκδιώξουν τους Θεούς από τον Όλυµπο. Σύµφωνα µε ένα µύθο, ο Εγκέλαδος, ένας από τους Γίγαντες, καταπλακώθηκε από βράχο που πέταξαν εναντίον του οι Θεοί του Ολύµπου.
Ηρόδοτος 5ος αι. π. Χ.  ιστορία. 7.122.1 Ὁ μέν νυν ναυτικὸς στρατὸς ὡς ἀπείθη ὑπὸ Ξέρξεω καὶ διεξέπλωσε τὴν διώρυχα τὴν ἐν τῷ Ἄθῳ γενομένην, διέχουσαν δὲ ἐς κόλπον ἐν τῷ Ἄσσα τε πόλις καὶ Πίλωρος καὶ Σίγγος καὶ Σάρτη οἴκηνται, ἐνθεῦτεν, ὡς καὶ ἐκ του τέων τῶν πολίων στρατιὴν παρέλαβε, ἔπλεε ἀπειμένος ἐς τὸν Θερμαῖον κόλπον. Κάμπτων δὲ Ἄμπελον τὴν Τορωναίην ἄκρην παραμείβετο Ἑλληνίδας [τε] τάσδε πόλις, ἐκ τῶν νέας τε καὶ στρατιὴν παρελάμβανε, Τορώνην, Γαληψόν, Σερμύλην, Μηκύβερναν, Ὄλυνθον• ἡ μέν νυν χώρη αὕτη 7.123  Σιθωνίη καλέεται. Ὁ δὲ ναυτικὸς στρατὸς ὁ Ξέρξεω συντάμνων ἀπ᾽ Ἀμπέλου ἄκρης ἐπὶ Καναστραῖον ἄκρην, τὸ δὴ πάσης τῆς Παλλήνης ἀνέχει μάλιστα, ἐνθεῦτεν νέας τε   καὶ στρατιὴν παρελάμβανε ἐκ Ποτειδαίης καὶ Ἀφύτιος καὶ Νέης πόλιος καὶ Αἰγῆς καὶ Θεράμβω καὶ Σκιώνης καὶ Μένδης καὶ Σάνης• αὗται γάρ εἰσι αἱ τὴν νῦν Παλλήνην πρότερον δὲ Φλέγρην καλεομένην νεμόμεναι. Παραπλέων δὲ καὶ ταύτην τὴν χώρην ἔπλεε ἐς τὸ προειρημένον, παρα λαμβάνων στρατιὴν καὶ ἐκ τῶν προσεχέων πολίων τῇ Παλλήνῃ, ὁμουρεουσέων δὲ τῷ Θερμαίῳ κόλπῳ, τῇσι οὐνό ματά ἐστι τάδε, Λίπαξος, Κώμβρεια, Λισαί, Γίγωνος, Κάμψα, Σμίλα, Αἴνεια• ἡ δὲ τουτέων χώρη Κροσσαίη ἔτι καὶ ἐς τόδε καλέεται. Ἀπὸ δὲ Αἰνείης, ἐς τὴν ἐτελεύτων καταλέγων τὰς πόλις, ἀπὸ ταύτης ἤδη ἐς αὐτόν τε τὸν Θερμαῖον κόλπον ἐγίνετο τῷ ναυτικῷ στρατῷ <ὁ> πλόος καὶ γῆν τὴν Μυγδονίην, πλέων δὲ ἀπίκετο ἔς τε τὴν προειρημένην Θέρμην καὶ Σίνδον τε πόλιν καὶ Χαλέστρην ἐπὶ τὸν Ἄξιον ποταμόν, ὃς οὐρίζει χώρην τὴν Μυγδονίην τε καὶ Βοττιαιίδα, τῆς ἔχουσι τὸ παρὰ θάλασσαν, στεινὸν  χωρίον, πόλιες Ἴχναι τε καὶ Πέλλα…Στράβων Γεωγραφικά.  eog 7a.1.25.3 Φρύγες μετωνομάσθησαν• μετὰ δὲ Θεσσαλονίκειάν ἐστι τὰ λοιπὰ τοῦ Θερμαίου κόλπου μέχρι   τοῦ Καναστραίου. τοῦτο δ᾽ ἐστὶν ἄκρα χερρονησίζου σα, ἀνταίρουσα τῇ Μαγνήτιδι• ὄνομα δὲ τῇ χερρονήσῳ Παλλήνη• πενταστάδιον δ᾽ ἔχει τὸν ἰσθμὸν διορωρυγ μένον• κεῖται δ᾽ ἐπ᾽ αὐτῷ πόλις ἡ πρότερον μὲν Ποτίδαια, Κορινθίων κτίσμα, ὕστερον δὲ Κασάνδρεια ἀπὸ τοῦ αὐτοῦ βασιλέως Κασάνδρου ἀναλαβόντος αὐτὴν ἀνατετραμμένην• ὁ περίπλους ταύτης τῆς χερρονήσου πεντακοσίων καὶ ἑβδομήκοντα. ἔτι δὲ πρότερον τοὺς Γίγαντας ἐνταῦθα γενέσθαι φασὶ καὶ τὴν χώραν ὀνο μάζεσθαι Φλέγραν οἱ μὲν μυθολογοῦντες οἱ δὲ πιθα νώτερον ἔθνος τι βάρβαρον καὶ ἀσεβὲς ἀποφαίνοντες τὸ κατέχον τὸν τόπον, καταλυθὲν δ᾽ ὑπὸ Ἡρακλέους, ἡνίκα τὴν Τροίαν ἑλὼν ἀνέπλει εἰς τὴν οἰκείαν. κἀν ταῦθα δὲ τῆς λύμης αἱ Τρῳάδες αἴτιαι λέγονται, ἐμ πρήσασαι τὰς ναῦς, ἵνα μὴ ταῖς γυναιξὶ τῶν ἑλόντων αὐτὰς δουλεύοιεν. E. Στράβων γεωγραφικά. 7a.1.27.1 Ὅτι ἡ Παλλήνη χερρόνησος, ἧς ἐν τῷ ἰσθμῷ κεῖ ται ἡ πρὶν μὲν Ποτίδαια νῦν δὲ Κασσάνδρεια, Φλέγρα τὸ πρὶν ἐκαλεῖτο• ᾤκουν δ᾽ αὐτὴν οἱ μυθευόμενοι Γίγαντες, ἔθνος ἀσεβὲς καὶ ἄνομον, οὓς Ἡρακλῆς διέ φθειρεν• ἔχει δὲ πόλεις τέσσαρας, Ἄφυτιν Μένδην Σκιώνην Σάνην… Λεξικό Liddell 7 Scott. φλέγρα, Ion. Φλέγρη, ἡ, Phlegra, an ancient name for Pallene in Thrace, prob. from its volcanic nature, Hdt.7.123, Str.7 Fr.27; Φλέγρας πεδίον, in which the Giants are said to have been conquered by the gods, Pi.N.1.67, Ar.Av.824; Φλεγραία πλάξ A.Eu.295: pl. Φλέγραι Pi.I.6(5).33…Concise Dictionary of Proper Names and Notable Matters in the Works of Dante Contributors: Paget Toynbee Publisher: Clarendon Press, 1914

...which drew the chariot of the Sun, Conv. iv. 23137. Eoo. Flegra, Phlegra, valley in Thrace, where Jupiter defeated and slew...
Page 239.
A Short Guide to Classical Mythology Contributors: G.M. Kirkwood Publisher: Bolchazy Carducci, 1995

..Phlegethon (flege thon) or Pyriphlegethon, [the fiery river,] is a river of the underworld. See Hades. Phlegra (flegra) was the site of the battle of the gods and the Giants. See Zeus. Phoebe (febe) was (1) a name of Artemis; (2) a Titan...Page 78

Paradise Lost, 1668-1968: Three Centuries of Commentary Contributors: Earl MinerWilliam MoeckSteven Jablonski Publisher: Bucknell University Press, 2004

1. ...followers. [V] 576 77 the Giant brood / Of Phlegra. The warfare of the Giants with the Olympian...
Page 82
2. ...others, turn by turn, in Mongibello at the black forge, crying, Good Vulcan, help, help! even as he did at the fight of Phlegra, and hurl at me with all his might, he would not have thereby glad vengeance. [T H F] 97 fixt mind. Spenser, FQ 4...Page 60
Potidaea: Its History and Remains Contributors: John A. Alexander Publisher: University of Georgia Press, 1963

1. ...according to the ancient writers, was Phlegra.23 The location of the city of Pallene...Page 17
2. ...Athenian cleruchs to Potidaea, 87 Philonides, of Mecyberna, see Preface, x Philopragmon, hero, on epigram of Adaeus, 124 Phlegra, original name of Pallene, 17; site of conflict between gods and Giants, 17; original inhabitants of, 17; volcanic district...
Page 143
3. ...15f., 23, 31f., 36, 39, 44, 46, 48, 62, 79, 83; forest of 6, 18; isthmus of, 16, 78, 80; originally named Phlegra, 17; named after city Pallene, 17; Achaean connection with, 18; cities of, in alliance with Potidaea, 32; cities...Page 142
4. ...I, 108. 46. ONeill, op. cit., pp. 192f. 47.Thuc., I, 112. 48.Ibid., 103. 49.For the identification of Phlegra with Pallene, see p. 17, above. 50.A.T.L., III, p. 321 and n. 88. 51. Grundy, op. cit., pp. 191 97...
Page 110
5. ...see Preface, ix Hellenistic, 95 Hellespont, 32, 41, 74; bridge on, 32 Hera, worship at Potidaea, 25 Heracles, at Phlegra, 17; connected with isthmus of Corinth and with Pallene, 25 Hermione, inscription of, 25 Hero Heropythos, inscribed on...Page 140
6. ...and was changed into a bird by Aphrodite (Roscher, op. cit.), 23.Herod., VII, 123. A reference to Phlegra can be found also in Aeschylus, Eum., 295, which Verrall (ad. loc.), Macan (Herod., VII, 123U...Page 101


ΦΟΥΣΚΟΥΛΟΥ ΦΥΣΚΕΛΑ

Φουσκούλου: το 1044 (;) μνημονεύεται, για μοναδική φορά, το «προάστειον» του Αγίου Δημητρίου του Φουσκούλου, που βρισκόταν στην περιοχή της σημερινής Καλλιθέας (Μάλτεπέ). Το τοπωνύμιο έχει ηχητική σχέση με τα αναζητούμενα στην Χαλκιδική «Φύσκελα»… ΑΡΧΑΙΑ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ (ΔΙΤΟΜΟ-ΧΑΡΤΟΔΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ). ΔΗΜΙΤΣΑΣ Γ. ΜΑΡΓΑΡΙΤΗΣ. 2) Σιθωνία (Λογγός), Φύσκελα, Παρθενόπολις, Γαληψός, Τορώνη, Δέρρα, Άμπελος, Σάρτη, Σίγγος, Πίλωρος, Σιθώνη, Άσσα… Makedonika - Τόμος 12 - Σελίδα 312. https://books.google.gr/books.1972 - ‎ 3. Ας». Χέη., Ε.ά., VII, 236. 4. Περί τά πέντε χιλιόμετρα νοτίως τής Νικήτης υπάρχει άκρωτήριον καί νησίς, φέροντα τό όνομα «Καστρί». Έκεί συγγραφείς τινές θέτουν τήν πόλιν Φύσκελα. Έπί τής νήσου διακρίνονται στρώματα έγκαταστάσεως άπό ... Αρχαία γεωγραφία της Μακεδονίας. - Τόμος 1. https://books.google.gr/. Margaritēs G. Dēmitsas - 1874 -...Σιθωνία (Λογνος), Φύσκελα, Παρθενόπολις, Γαληψός Άπολλωνία, ΒΙΑ-ΒΙΤ 2Ι'7-••2ί8 2ΙΙ8-228 223-22'Ι 22'Ι--280 230-2•ΙΙ ΒΙΙ-2•ΙΒ 248-22Ι8 ΞΙ8- 282-ΒΜ95Ι- --ΒΒ'7 πετ-απ ΙΙ-806 ?ΜΙΒ-399 329-858 855--3ὅ8 888--36Ι 36Ι-36& ΜΙΑ-368 Βου-378 ...


ΧΑΒΡΙΑΣ  ΠΟΤΑΜΟΣ

Ο νομός μας δεν έχει μεγάλα ποτάμια. Τον χαρακτηρίζουν κυρίως οι ορμητικοί χείμαρροι και οι βαθιές ρεματιές που ζωντανεύουν, κυρίως, σε περιόδους μεγάλων βροχοπτώσεων. Ο μεγαλύτερος και σημαντικότερος υδάτινος πόρος είναι ο ποταμός Χαβρίας, το ποτάμι της Ορμύλιας, που η λεκάνη απορροής του καλύπτει το κεντρικό και ανατολικό τμήμα του νομού Χαλκιδικής.
ΧΑΡΑΔΡΙΑ ΧΑΡΑΔΡΟΥΣ
ΧΑΡΑΔΡΙΑ. Ο Αθως κατά την αρχαία ελληνική εποχή. Το όνομα Αθως προέρχεται σύμφωνα με μια παράδοση από τον Γίγαντα Αθω, ο οποίος κατά τη Γιγαντομαχία έριξε στον Ποσειδώνα ένα μεγάλο βράχο, στο σημείο που βρίσκεται σήμερα η χερσόνησος. Σύμφωνα με άλλη παράδοση ο Ποσειδώνας έριξε στον Αθω ένα τεράστιο βράχο και τον καταπλάκωσε στη θέση που έχει σήμερα το βουνό.Ο Αθως αναφέρεται από τον Ομηρο στην Ιλιάδα (Ξ 219). Ο Ηρόδοτος αναφέρει τις εξής αρχαίες πόλεις στην περιοχή του Αθω: Σάνη, Ολόφυξος, Ακρόθωον, Θύσσος, Κλεωναί. Ο Στράβων αναφέρει επιπλέον την πόλη Χαράδρια, ενώ ο Πλίνιος αρκετούς αιώνες αργότερα μνημονεύει την ύπαρξη των πόλεων Ουρανούπολις, Παλαιώτριον, Θύσσον, Κλέωνας και Απολλωνία… Η εξακρίβωση της θέσης των πόλεων αυτών δεν είναι εύκολη υπόθεση. Η Σάνη τοποθετείται από τους περισσοτέρους στη θέση Τρυπητή, δίπλα στη διώρυγα του Ξέρξη, το Δίον στον Πλατύ Γιαλό στον κόλπο της Ακάνθου στην Ιερισσό, η Ολόφυξος στην ανατολική πλευρά της χερσονήσου, η Ακρόθωον, κοντά στο ακρωτήριο του Αθω, η Θύσσος στην περιοχή των μονών Δοχειαρίου και Κωνσταμονίτου, και οι Κλεωνές κοντά στη μονή Ξηροποτάμου. Η Χαραδρία πιθανόν να βρισκόταν κοντά στη σημερινή μονή Βατοπεδίου… Κλεωναί Ακροθωον. Χαραδρούς, Άκανθοες .Οι κάτοικοι τους Τυρνησοί, Βισάλται Κρηστωναίοι, Έλληνες άποικοι και Ήδωνες… A COMPANION TO THE CLASSICAL GREEK WORLD. Edited by Konrad H. Kinzl. 2006 by Blackwell Publishing Ltd. Brill’s Companion to Ancient Macedon. Studies in the Archaeology and History of Macedon, 650 bc–300 ad Edited by Robin J. Lane Fox. LEIDEN BOSTON 2011. CHALCIDICE. The cities of the Akte peninsula were Chalcidian colonies, but their locations are still disputed: Thyssos and Kleonai, on the western coast, Akrothoi on the southern coast inhabited by Thracians and Pelasgoi from Lemnos, Dion at Platys Limenas in the Akanthian Gulf, and fijinally Olophyxos and Charadrous.63 Four more cities, colonies of the Andrians, are located at the isthmus of Akte and on the eastern coast.= 63 References and bibliography are found in Zahrnt, Olynth; Hansen and Nielsen, Inventory; Tiverios, Greek Colonisation, p. 50. Furthermore, J. Papangelos and S. Paliobeis have tried to locate these cities; J. Papangelos and S. Paliobeis, “Προχριστιανικές αρχαιότητες στον .θω” AErgMak 16 (2002), 391–401.



ΧΟΛΟΜΩΝ  ΧΟΛΟΜΩΝΤΑΣ ΥΨΙΖΩΝΟΣ  ΚΑΙ Στρεμπενίκος

Από τη Βικιπαίδεια, . Ο Χολομών, ή Χολομώντας, ή και Υψίζωνος (ο), είναι βουνό του νομού Χαλκιδικής με μέγιστο υψόμετρο 1.165 μέτρα Είναι το δεύτερο υψηλότερο βουνό της χερσονήσου της Χαλκιδικής μετα τον Άθω και καλύπτει σχεδόν όλο το ανατολικό και κεντρικό τμήμα του νομού. Καλύπτεται από πυκνή βλάστηση κυρίως φυλλοβόλων δέντρων όπως δρυς και πλατυφύλλων… Οι κεντρικές και βόρειες περιοχές της Χαλκιδικής καλύπτονται από την οροσειρά του βουνού. Χολομώντας, μια περιοχή απίστευτης ομορφιάς, με καταπληκτική θέα προς όλες τις κατευθύνσεις. Στην αρχαιότητα ήταν γνωστή  για την ποιότητα της ξυλείας, θεωρείται η καλύτερη από τους ναυπηγούς για την κατασκευή πλοίων… Στρατονικό: Το βουνό Στρατονικό βρίσκεται πάνω από το χωριό Στάγειρα, γενέτειρα του Αριστοτέλη . Ο τόπος είναι γεμάτος από εκπληκτικές βαλανιδιές, ψηλές και παλιά οξιές, καστανιές και πολλά άλλα . Αφρώδης γλυκά νερά που σβήνουν την δίψα των υλοτόμων, και να ανανεώνουν τις χιλιάδες ορειβάτες που ζωντανεύουν τα ορεινά μονοπάτια. Η Άγρια Ζωή παρουσιάζει μια πληθώρα από αγριογούρουνα, ζαρκάδια, λαγούς, μπεκάτσες, τα πουλιά και τα έντομα που βρήκε ένα μόνιμο καταφύγιο ανάμεσα στα δέντρα και τους θάμνους… Aelius Herodianus et Pseudo-Herodianus Gramm., Rhet., Περὶ κλίσεως ὀνομάτων Part+volume 3,2, page 731, line 31. …τοῦ <ω> ἕν τι τῶν διπλῶν ἢ τὸ <σ> διὰ τοῦ <ω> θέλει κλίνεσθαι οἷον Ἁλίζων Ἁλίζωνος (ἔστι δὲ ἐθνικόν), Ὀνάσων Ὀνάσωνος, Τυλίσων Τυλίσωνος, Τελέσων Τελέσωνος (ἔστι δὲ ταῦτα ὀνόματα κύρια). σεσημείωται τὸ Ἰάσων Ἰάσονος διὰ τοῦ <ο> κλιθέν (ἔστι δὲ ὄνομα κύριον) καὶ ἴσως ὡς ἔχον μακρὸν τὸ <α> ἐν τῇ παραληγούσῃ διὰ τοῦ <ο> ἐκλίθη ὁμοίως τῷ Μαχάων Μαχάονος καὶ Ἱκετάων Ἱκετάονος. τὸ δὲ Ὑψίζων Ὑψίζοντος (ἔστι δὲ ὄνομα ποταμοῦ) τῷ λόγῳ τῶν μετοχικῶν διὰ τοῦ <ντ> κλίνεται, τὸ δὲ ὀλίζων ὀλίζονος (ἔστι δὲ ὁ ὀλιγώτερος) ὡς συγκριτικὸν διὰ τοῦ <ο> ἐκλίθη, ὁμοίως τὸ μάσσων μάσσονος, κρείσσων κρείσσονος καὶ τὰ ὅμοια.  Τὰ εἰς <ων> ὀξύτονα ἔχοντα πρὸ τοῦ <ω> ἕν τι τῶν διπλῶν ἢ τὸ <σ> ἐπίθετα ὄντα ἢ ἐθνικὰ τρέπει τὸ <ω> εἰς <ο> ἐπὶ τῆς γενικῆς οἷον Αὐσών…
Colonia Iulia Augusta Cassandrensis


Από τη Βικιπαίδεια. Η Κασσάνδρεια ήταν μια από τις πιο σημαντικές πόλεις της αρχαίας Μακεδονίας, η οποία ιδρύθηκε από τον Κάσσανδρο το 316 π.Χ. και πήρε το όνομά του. Βρισκόταν στη θέση της προηγούμενης αρχαίας πόλης της Ποτίδαιας στον ισθμό της χερσονήσου της Κασσάνδρας[1]. Το γεγονός ότι ο Κάσσανδρος έδωσε το όνομά του στην πόλη υποδηλώνει ότι μπορεί να σκόπευε να την κάνει πρωτεύουσά του, και αν ανασκαφτόταν το κανάλι που κόβει σε αυτό το σημείο την χερσόνησο, ή τουλάχιστον υπήρχαν πλάνα να γίνει αυτό, ο Κάσσανδρος μπορεί να σκόπευε να αναπτύξει τις ναυτικές του δυνάμεις εκεί, χρησιμοποιώντας τα δύο λιμάνια στην ανατολική και δυτική πλευρά…Η Κασσάνδρεια έγινε σύντομα μεγάλη και ισχυρή πόλη, ξεπερνώντας τις άλλες μακεδονικές πόλεις σε πλούτου. Ο Φίλιππος Β΄ έκανε την Κασσάνδρεια την κυριώτερη ναυτική βάση του[2].Το 43 π.Χ. , με διαταγή του Βρούτου, ο τότε ανθύπατος της Μακεδονίας Q. Hortensius Hortalus ίδρυσε στην Κασσάνδρεια μια αξιόλογη ρωμαϊκή αποικία (colonia), η οποία το 30 π.Χ., επί Αυγούστου, ενισχύθηκε με νέους αποίκους (Ιταλούς πολίτες και απόμαχους του ρωμαϊκού στρατού) και έλαβε την επίσημη ονομασία Colonia Iulia Augusta Cassandrensis. Η επικράτεια (territorium) της αποικίας είχε συμπεριλάβει μέσα στα όριά της ολόκληρη τη χερσόνησο της Παλλήνης, καθώς και τα εδάφη που εκτείνονταν βόρεια από τη διώρυγα ως τους πρόποδες του Χολομώντα και ανατολικά ως τη σημερινή Νικήτη. Όπως αναφέρεται στην εγκυκλοπαίδεια του Πλίνιου και τις καταγραφές τις, η αποικία είχε το στάτους ius Italicum, τιμητική απόδοση σε πόλη της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας κατά την οποία αυτή η πόλη απολάμβανε κάποια προνόμια. Καταστράφηκε από τους Ούννους και τους Σλάβους γύρω στο 540 μ.Χ.



ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ


᾿Αμμίτης, 162
᾿Ολυνθιακός, 162
Acanthians, 239
Acanthos, 56, 57
Acanthus, 21, 30, 37, 51, 52, 53, 57, 65, 76, 84, 86, 87, 89, 90, 108, 117, 119, 120, 151, 209, 212, 219, 227, 239
Aege, 21
Aeneia, 196, 235
Agios Mamas, 46, 47
Agios Nikolaos, 3, 22, 34
Agiou Mamantos, 47
Aige, 49, 114, 115, 160
Aigeai, 33, 34, 47, 64, 131
Ainea, 52, 151, 209, 219, 239
Aineia, 23, 33, 37, 50, 51, 53, 69, 83, 84, 94, 106, 108, 112, 115, 116, 119, 123, 137, 138, 142, 143, 144, 170, 212, 229
Akanthos, 22, 33, 35, 54, 55, 56, 59, 60, 68, 71, 72, 76, 81, 175, 209, 224
Akrothooi, 58, 60, 76, 81, 109, 115, 121
Akte, 55, 58, 60, 61, 71, 108, 144, 175, 189, 213, 247
Akte peninsula, 55, 60, 61, 247
Akte, peninsula of Chalkidike, 58, 60
Alexander, 38, 40, 47, 50, 53, 60, 65, 66, 67, 72, 75, 76, 77, 85, 86, 89, 94, 110, 131, 133, 136, 151, 159, 161, 171, 181, 186, 190, 191, 196, 210, 215, 219, 227, 228, 234, 235, 239, 245
Ammites river, 63
Amphipolis, 36, 40, 43, 45, 48, 53, 58, 66, 67, 69, 70, 72, 75, 76, 78, 83, 84, 87, 89, 91, 97, 98, 100, 101, 110, 132, 148, 156, 171, 173, 191, 209, 212, 234, 239, 240, 241, 242
Ancient Greek Polis, 38, 142, 216
Ancient Macedonia, 3, 34, 38, 66, 76, 89, 175, 235
ANCIENT MACEDONIA, 3, 40, 52, 65, 71, 85, 90, 97, 119, 125, 127, 133, 138, 151, 155, 158, 170, 181, 190, 209, 218, 227, 234, 238
Andros, 52, 56, 57, 61, 66, 108, 151, 189, 209, 219, 227, 239
Anthémonte, 67, 125
Anthemous, 33, 36, 48, 51, 52, 64, 65, 67, 69, 94, 106, 116, 117, 131, 142, 144, 216
Anthemus, 65, 66, 67, 135, 159
Antigoneia, 34, 52, 55, 68, 69, 81, 112, 132, 138, 143, 229, 231
Aphytis, 21, 37, 49, 51, 83, 84, 85, 86, 87, 94, 108, 114, 138, 160, 170, 179, 186, 212
Apollodoros of Kassandreia, 233
Apollonia, 21, 23, 30, 34, 45, 50, 67, 75, 77, 81, 83, 86, 88, 89, 90, 91, 94, 99, 100, 115, 117, 126, 131, 137, 138, 143, 170, 183, 196
Arethusa, 76, 88, 204
Argilos, 55, 70, 71, 72, 75, 96, 131, 151, 209, 224
Argilus, 52, 72, 78, 97, 151, 209, 234
Argilus, Brea, 97
Aristotle, 31, 38, 179, 227, 228
Arnaia, 22, 77, 132
Arsinoe, 69, 112
Assera, 79, 81, 82, 100, 105, 132, 183
Athenians, 36, 61, 71, 72, 79, 95, 96, 97, 98, 108, 119, 121, 145, 152, 155, 172, 181, 182, 209, 210, 218, 219, 224, 234, 239, 240, 241
Athens, 21, 23, 30, 31, 35, 36, 37, 40, 44, 52, 56, 84, 86, 87, 89, 91, 96, 97, 98, 108, 109, 119, 121, 125, 132, 133, 134, 148, 149, 151, 155, 169, 170, 171, 182, 190, 193, 194, 195, 196, 209, 212, 218, 219, 220, 223, 227, 234, 239, 241
Aποστόλου Παύλου, 88
Badian, 195, 197
Botteatai, 93
Bottia, 33, 46, 47, 93
Bottiaean city, 96
Bottiaeans, 84, 93, 96, 181
Bottiaioi, 35, 93
Bottic cities, 33, 94, 138, 170, 215, 216
Bottike, 38, 46, 65, 93, 94, 97, 142, 143, 144, 215, 216, 223
Brea, 71, 96, 97, 98, 223, 234
Bronze Age, 61, 84, 117, 140, 146, 180
Calcídica, 68
Cantharolethron, 126
Cassander, 23, 50, 51, 54, 83, 94, 106, 116, 130, 132, 133, 134, 135, 137, 138, 143, 170, 175, 179, 190, 215, 216
Cassandreia, 22, 37, 46, 69, 83, 112, 130, 132, 133, 134, 135, 179, 186, 191, 216, 238
CASSANDREIA, 133, 134, 135
Chalastra, 23, 51, 107, 116, 123, 137, 138, 143
Chalcidian cities, 30, 71, 96, 155
Chalcidian League, 3, 30, 33
Chalcidian peninsulae, 61
Chalcidians, 14, 23, 36, 37, 56, 61, 65, 78, 86, 89, 96, 97, 100, 105, 108, 144, 146, 171, 186, 192, 239
Chalcidic, 36, 38, 56, 79, 82, 84, 87, 89, 97, 108, 142
Chalcidic peninsula, 36, 84, 87, 97, 108
Chalcidice, 3, 21, 22, 30, 31, 34, 38, 52, 53, 56, 62, 65, 66, 79, 86, 119, 121, 138, 151, 158, 159, 181, 192, 193, 195, 198, 199, 202, 209, 219, 227, 238, 239, 240
CHALCIDICE, 5, 14, 21, 22, 23, 30, 37, 43, 46, 49, 55, 56, 61, 65, 71, 76, 77, 78, 79, 82, 89, 94, 100, 102, 105, 107, 117, 139, 140, 144, 146, 150, 160, 175, 180, 183, 184, 189, 198, 216, 223, 226, 229, 237, 247
Chalcidice,, 31, 34, 56, 65, 66, 79, 86, 119, 181, 195, 199, 227, 239
Chalcidiece, 22, 36, 43, 46, 49, 51, 55, 61, 64, 69, 94, 107, 117, 146, 212
Chalcidiens, 37, 52, 84, 89, 108, 212
Chalcidique, 43, 140, 173
Chalkidian peninsula, 60
Chalkidian territories, 130
Chalkidians, 64, 82, 132, 224
Chalkidike, 21, 24, 33, 34, 35, 36, 43, 45, 46, 55, 58, 60, 63, 75, 76, 77, 81, 82, 93, 107, 116, 121, 123, 130, 131, 132, 138, 143, 155, 158, 170, 172, 173, 190, 209, 215, 218, 221, 224, 231, 233
Chalkidike peninsula, 35, 36, 55, 60, 81, 93, 107, 116, 123, 143, 190, 218
Chalkidiki, 3, 21, 22, 34, 47, 50, 161
Charadrous, 55, 61, 247
Chersonese, 62, 190, 199, 210
Cleonae, 21, 127
Colonia Iulia Augusta, 129, 208, 249
colony of Eretria, 52, 84, 102, 142, 144
colony to Brea, 97
Corinth, 22, 24, 52, 109, 134, 151, 192, 193, 195, 209, 219, 227, 239, 246
Corinthian colonists, 223
Crousis, 38, 52, 65, 84, 96, 102, 121, 142, 143, 144, 145
Deris, 79, 82, 100, 105, 183
Dikaia, 37, 51, 61, 84, 102, 106, 107, 108, 109, 116, 123, 142, 144, 189, 212
Dikaia, city on the Thermale, 106
Dion, 55, 61, 107, 109, 110, 115, 118, 139, 247
Eretria, 38, 40, 52, 61, 97, 108, 109, 115, 151, 189, 192, 202, 209, 213, 219, 227, 239
Eretrian colony, 96, 109
Eugeis, 107, 116, 123, 143, 158, 233
Eurydice, 69, 112
Eurydiceia, 112
Eurydike, 112
Excavations, 85, 102, 142, 144, 150, 212
Galepsos, 46, 79, 82, 99, 100, 101, 105, 183
Galepsus, 21, 53, 209, 227
Gigonos, 38, 52, 102, 104, 142, 144
Gigonos at Epanomi, 38, 102, 142
Greek cities, 30, 39, 65, 66, 67, 107, 116, 119, 123, 129, 170, 195
Greek colonies, 62, 117, 152, 191
Greek Colonisation, 23, 38, 97, 102, 142, 248
Halkidiki, 4, 21
Hammond, 23, 33, 43, 47, 49, 89, 157, 161, 190, 198
HAMMOND, 4, 39, 57, 62, 98, 120, 139, 159, 183, 192, 194, 202
HATZOPOULOS, 4, 5, 23, 32, 33, 34, 43, 45, 47, 50, 51, 54, 55, 58, 59, 60, 63, 64, 68, 69, 70, 75, 77, 81, 82, 83, 84, 93, 99, 106, 110, 112, 116, 118, 122, 123, 124, 125, 128, 129, 130, 131, 132, 137, 138, 139, 143, 155, 158, 170, 173, 179, 209, 215, 221, 222, 230, 231, 233
Heracles, 126, 234, 246
Herodotus, 22, 40, 49, 61, 64, 65, 66, 67, 102, 114, 117, 160, 181, 195, 223
Homer, 34, 210, 219, 220, 239
Ignatian road, 91
JSTOR, 3, 21, 46, 53, 57, 67, 98, 191
Kalindoia, 65, 67, 69, 77, 81, 89, 94, 107, 116, 123, 125, 131, 132, 216
Kallikrateia, 22, 38, 52, 102, 108, 140, 142, 144
Kampsa or Skapsaeoi, 38, 52, 102, 142, 144
Kantharolethron, 126
Kassandra, 22, 157, 212
Kassandreia, 33, 34, 46, 48, 54, 55, 58, 60, 68, 69, 76, 81, 82, 83, 84, 93, 94, 100, 106, 107, 130, 131, 132, 138, 139, 143, 155, 170, 179, 215, 216, 233
Khalkidian colony, 109
Kissos, 23, 51, 63, 65, 117, 137, 143
Kithas or Skithai, 38, 52, 102, 142, 143, 144
Kithas or SKithas, 143
Klitai, 81, 83, 94, 138, 139, 170
known as a kome, 143, 158
komai, 33, 68, 83, 94, 107, 110, 116, 123, 125, 130, 138, 139, 143, 170, 179, 215, 216
Kritsana, 38, 140, 142
Krousis, 23, 33, 34, 50, 51, 68, 137, 143, 144, 200
Leake, 88, 114, 154, 208, 211, 217
Lecythus, 182
Lekythus, 148, 241
Macedonia, 21, 23, 30, 31, 34, 35, 36, 38, 40, 43, 45, 46, 47, 55, 60, 64, 65, 66, 67, 68, 69, 70, 72, 75, 76, 79, 82, 89, 91, 97, 101, 108, 109, 110, 117, 119, 120, 125, 127, 130, 132, 133, 134, 137, 138, 139, 140, 144, 148, 149, 152, 170, 173, 175, 181, 184, 190,200, 227, 231, 234, 239
Macedonicus sinus, 115
Mecyberna, 37, 51, 84, 108, 126, 155, 212, 239, 240, 245
Mekyberna, 21, 46, 79, 82, 100, 105, 155, 156, 183, 209
Mende, 21, 36, 37, 49, 51, 52, 53, 60, 61, 72, 76, 83, 84, 86, 87, 94, 100, 108, 114, 115, 133, 138, 146, 148, 149, 151, 160, 170, 179, 180, 182, 187, 189, 198, 209, 212, 218, 219, 227, 239, 240, 241
Mende or Skione the traders, 36, 218
Milkoros, 97, 223
Mont  Athos, 3, 40
Morrylos, 34, 81, 131
Mount Athos, 40
Mount Cissus, 138, 158
Mygdonia, 43, 55, 60, 65, 66, 68, 75, 77, 81, 89, 94, 119, 138, 143, 158, 159, 173, 231
Neapolis, 21, 49, 53, 86, 91, 114, 115, 160, 209, 210, 227
Note on the Site of Brea, 98
Olophyxos, 55, 61, 115, 121, 247
Olophyxus, 21
Olympias, 43, 132, 173
Olynthe, 37, 38, 52, 84, 89, 108, 142, 212
Olynthians, 34, 64, 83, 85, 86, 90, 129, 135, 156, 171, 179
Olynthos, 33, 45, 72, 83, 94, 130, 133, 138, 156, 170, 171, 172, 209, 215, 216, 221, 224
Olynthus, 21, 30, 37, 51, 52, 56, 61, 78, 84, 85, 86, 89, 90, 96, 100, 105, 108, 126, 135, 142, 145, 151, 155, 170, 171, 181, 182, 186, 195, 209, 212, 219, 227, 239, 240, 242
Ormylia, 22, 100, 105, 209
Ouranidon polis, 175
Ouranopolis, 22, 33, 54, 175
Ouronoupolis, 56, 71
Pallene, 36, 49, 52, 57, 59, 61, 62, 69, 76, 81, 83, 84, 86, 94, 108, 114, 115, 129, 133, 135, 138, 142, 144, 146, 160, 170, 179, 180, 181, 182, 186, 189, 192, 195, 198, 215, 216, 217, 218, 223, 229, 242, 244, 245, 246
Pallenê, 83, 179
Pallene isthmus, 216
Parthenon in Sithonia, 100, 105, 183
Parthenopolis, 79, 82, 100, 105, 183
Pellene, 52, 84, 100, 151, 209, 219, 227, 239
Peloponnesian War, 22, 24, 30, 35, 72, 182, 190, 191, 193, 194, 195, 196, 198, 199, 220, 224, 235, 240
peninsula, 14, 21, 22, 30, 33, 39, 43, 52, 57, 58, 60, 61, 62, 69, 79, 81, 82, 83, 84, 86, 93, 100, 105, 108, 118, 119, 121, 133, 135, 138, 144, 146, 151, 156, 158, 170, 173, 179, 181, 183, 184, 189, 192, 195, 198, 209, 213, 215, 217, 219, 223, 227, 229, 238, 241, 242
peninsula of Akte, 58, 60
Perdiccas, 37, 51, 65, 66, 67, 76, 84, 86, 94, 96, 97, 99, 108, 119, 151, 155, 186, 212, 219, 239
Perikles sent a thousand colonists, 71, 96
Persian, 39, 40, 43, 53, 67, 120, 173, 181, 193, 195, 196, 209, 219
Philip, 30, 33, 36, 37, 38, 40, 45, 47, 51, 52, 54, 55, 60, 63, 64, 66, 72, 75, 76, 82, 84, 93, 94, 106, 109, 110, 112, 116, 119, 125, 132, 134, 135, 151, 156, 171, 172, 174, 190, 212, 215, 227, 235, 239
Phlegra, 243, 244, 245, 246
Piloros, 33, 79, 82, 100, 105, 183
Pinaka, 86, 186
Plataea, 40, 86, 186, 195, 225
Polichne, 21, 37, 51, 84, 108, 212, 221
Polygyros, 3, 22, 34, 78
Poseidi, 146, 180, 198
Poseidon, 135, 146, 180, 191, 195, 198
Poteidaia, 33, 35, 46, 82, 94, 129, 132, 138, 155, 170, 190, 215, 216, 240
Potidaea, 21, 22, 24, 36, 37, 51, 52, 53, 57, 61, 71, 76, 83, 84, 86, 87, 94, 96, 98, 104, 108, 119, 126, 133, 134, 135, 151, 179, 181, 185, 186, 190, 191, 192, 193, 194, 195, 196, 197, 198, 199, 209, 212, 217, 219, 227, 234, 235, 239, 245, 246
POTIDAEA, 5, 133, 139
Potidaeam, 217
Potidaeatika, 97
Potidaia, 35, 37, 38, 46, 61, 84, 108, 143, 189, 191, 198, 213, 216, 223, 238
Questia, 3, 56, 63, 66, 72, 78, 86, 100, 104, 109, 119, 121, 133, 145, 156, 171, 186
Rhaecelus, 202
Rhamioi, 107, 116, 123, 143, 158, 200
Sane, 35, 54, 55, 56, 57, 61, 71, 114, 115, 175, 198, 209, 210
Scione, 21, 37, 51, 52, 61, 76, 84, 86, 87, 108, 114, 151, 155, 182, 192, 209, 210, 212, 217, 219, 227, 239
Scione in Chalcidice, 220
Scolus, 21
Sermyle, 209, 210, 239
Sermylia, 21, 33, 37, 51, 52, 63, 79, 82, 84, 94, 100, 105, 108, 138, 151, 170, 183, 209, 212, 215, 216, 219, 221, 239
Sinos, 33, 37, 52, 84, 94, 97, 108, 138, 170, 212, 215, 216, 223
Sismanidis, 108, 190, 226
Sithonia, 3, 22, 33, 34, 36, 43, 57, 61, 62, 79, 82, 84, 96, 100, 105, 108, 144, 146, 173, 180, 183, 189, 212, 213, 214, 240
Skione, 35, 36, 60, 83, 115, 148, 149, 179, 209, 218, 240, 241, 242
Skioni, 22
Skolos, 72, 79, 82, 100, 105, 183, 209, 224
Smila, 38, 52, 102, 142, 143, 144
Sparta, 30, 35, 39, 61, 86, 90, 155, 170, 190, 193, 199, 219, 220, 241, 242
Spartolos, 33, 37, 51, 65, 72, 84, 94, 97, 108, 138, 142, 170, 209, 212, 215, 216, 221, 223, 224
Spartolus, 21, 145
Stageira, 21, 33, 55, 57, 59, 68, 69, 71, 76, 81, 216, 227, 229, 234
Stagira, 22, 52, 151, 209, 219, 227, 228, 239
Stagiros, 72, 101, 209, 224
Stolos, 37, 43, 51, 77, 79, 82, 84, 100, 105, 108, 173, 183, 212, 221
Strabo, 5, 23, 39, 43, 50, 61, 105, 106, 108, 109, 137, 143, 173, 189, 234
Stratoni, 52, 69, 229, 231
Stratonicensibus, 231
Stratonike, 59, 76, 81, 231
Stratonikeia, 52, 68, 69, 143, 229, 231
Strepsa, 33, 37, 51, 84, 94, 97, 108, 116, 130, 138, 170, 212, 215, 216, 223, 233, 234
Tafel, 60
Therambos, 49, 114, 115, 160
Therma, 23, 51, 75, 106, 116, 119, 120, 123, 137, 143
Thermaic gulf, 51, 65, 69, 71, 96, 106, 112, 116, 123
Thermale Gulf, 23, 50, 106, 107, 137, 143
Therme, 62, 65, 104, 117, 119, 120, 192
Thrace, 14, 22, 24, 35, 43, 62, 71, 76, 81, 96, 109, 146, 149, 152, 160, 173, 179, 190, 192, 199, 210, 214, 224, 235, 241, 244, 245
Thracian poleis, 36, 218
Thracians, 14, 35, 55, 61, 101, 146, 159, 192, 194, 239, 247
Thucydide, 97
Thucydides, 14, 43, 52, 53, 65, 94, 97, 98, 100, 102, 105, 109, 110, 121, 146, 151, 158, 173, 181, 182, 192, 193, 194, 196, 197, 198, 209, 219, 220, 223, 224, 227, 234, 235, 239, 240, 242
Thyssos, 55, 61, 121, 247
Thyssus, 21
Tiverios, 23, 38, 97, 102, 119, 142, 248
Torone, 21, 37, 38, 51, 52, 55, 59, 60, 61, 76, 79, 81, 82, 84, 86, 87, 100, 105, 108, 109, 121, 146, 148, 151, 156, 180, 182, 183, 209, 210, 212, 219, 221, 227, 239, 240, 241, 242
villages but names, 93
Xerxes, 39, 43, 56, 65, 71, 117, 120, 181, 194, 195
Zeus Ammon, 85, 238
Άγιος Μάμας, 4, 45, 140
Ἀθηναῖοι, 25, 40, 101, 181, 189
Άθω, 15, 18, 20, 25, 26, 28, 39, 41, 44, 53, 59, 79, 92, 99, 110, 121, 124, 172, 203, 205, 235, 248
Άθως, 26, 39, 41, 44, 58, 59, 208, 211, 237
Αιγαί, 48
Αίγαι, 15, 47, 178
Αιγές, 48
Αιγή, 27, 48, 157, 160, 178
Αίγη, 15
Αίγην, 218
Αἰγῆς, 208, 237, 244
Αινεία, 20, 50, 123, 158, 176, 200
Αίνεια, 27, 50, 95, 141, 156, 177, 200, 222
Αἴνεια, 101, 103, 141, 208, 237, 244
Ἀκάνθιον καλοῦσι, 105
Ακάνθιος Κλειγένης, 54
Ακάνθιος λιμένας, 54
Άκανθος, 28, 163, 221, 226
Ἄκανθος, 53, 105, 106, 126
Ἄκανθος πόλις ἐν τῷ Σιγγιτικῷ κόλπῳ, 106
Ακάνθου, 43, 53, 77, 80, 175, 221, 230, 232, 247
Ἀκάνθου, 53
Ἀκράθως ἄκρον, 106
Ακροθώοι, 59
Ακροθωον., 43, 211, 247
ΑΚΡΟΘΩΟΝ., 20
Ἀκροθώους, 41, 53
ακρωτήριο Δέρις, 104, 236
ακρωτήριο Νυμφαίο, 104, 236
Ακτή, 26, 28, 41, 44, 59, 67, 99, 137, 145, 148, 176, 208, 226, 236
Ακτήν, 20, 39
Ακτής, 42, 173, 178, 206, 218, 221, 235
Αλέξαρχος έκτισε την Ουρανούπολη, 206
Ἁλιζώνους, 180
Άλτος, 158
Ἄμπελον, 185, 208, 236, 243
Άμπελος, 28, 63, 99, 182, 211, 214, 246
Ανθεμούντα, 27, 137, 164, 200, 221
Αντιγόνεια, 15, 27, 68, 95, 157
Αποικία των Ερετριέων, 83, 106, 149, 178, 207
αποικίας της Κασσάνδρειας, 150
Απολλωνία, 15, 28, 44, 59, 62, 80, 87, 88, 141, 158, 163, 169, 175, 211, 247
Απόστολος Παύλος, 88
Αραβενίκαια, 202
Αραβενίκεια, 203
Ἀργίλιοι, 91
ΑΡΓΙΛΛΟΣ, 70
Αργίλλος, 70
Αρέθουσα, 60, 73, 233
Ἀρεθούσας, 74, 205
Αρναί, 43, 77, 211
Αρναία, 26, 29, 54, 154, 233
Αρναίας, 26, 62, 76, 174, 232
Αρσινόη, 111
αρχαίας Μακεδονίας, 32, 95, 105, 159, 213
Ασσα, 43, 80, 211
Άσσηρα, 43, 79, 80, 175, 221
Αυλών, 75, 91, 205, 211
Αὐλῶνα, 91
Ἀφύτιος, 208, 237, 244
Άφυτις, 27, 83, 85, 150, 157, 160, 177
Βεριάς, 95
Βόθωνας, 92, 157
Βοκοτοπούλου, 96, 124, 187, 197
Βοττιαία, 92
Βοττιαίας ή Βοττικής, 124
Βοττιαίοι, 18, 19, 26, 92, 168
Βοττιαίους, 87, 169
Βοττική, 26, 27, 92, 157
Βρέα, 15, 95, 96, 97
Βρύας, 95, 97
Γαληψό, 88
Γαληψός, 15, 28, 45, 99, 140, 182, 211, 214, 246
Γαληψὸς, 180
Γίγαντες, 243
Γιγαντομαχίας, 243
Γίγωνον, 101
ΓΙΓΩΝΟΣ, 101
Γίγωνος, 95, 101, 103, 104, 141, 158, 208, 222, 237, 244
ΓΚΙΛΗΣ, 5, 16, 22, 24, 31, 87, 98, 136, 139, 152, 169, 179, 193, 194, 220, 225, 242
γλώσσα του Άθω, 92
ΔΕΡΙΣ ή Δέρις, 104
Δέρρις, 105, 106, 211, 238
Δέρρις ἐστὶν ἄκρα, 105
Δέρρις της Σιθωνίας, 105
Δέρρωνες, 105, 213
Δημήτριος Πολιορκητής, 111
Δήμιτσα, 5, 114, 178, 208, 211, 217
Δικαία, 200, 221
Δίκαια, 15, 95, 96, 123
Δίμητσα, 215
Δίον, 15, 20, 21, 28, 42, 44, 59, 177, 189, 206, 211, 247
διῶρυξ, 41
Ερέτρια, 19, 26, 44, 48, 207
Ευρυδίκεια, 111, 187
Εὐρυδίκεια, 111
Εὐρυδίκης, 111
Ηρόδοτος, 32, 105
Ηρόδοτος, 14, 21, 41, 101, 118, 141, 163, 177, 185, 207, 218, 226, 236, 243, 247
Θάραμβος, 113
Θεράμβης, 114, 178
Θέραμβος, 27, 113, 157, 178
Θεράμβως, 113
Θερμαϊκό, 18, 106, 115, 141, 148, 187
Θερμαϊκός Κόλπος, 115
Θερμαῖον κόλπον, 101, 141, 185, 201, 208, 236, 243
Θερμαῖον Τορωναῖον, 106, 126
Θέρμβον, 218
Θέρμη, 20, 50, 75, 115, 118, 142, 158, 177, 222
Θέρμη ἐκαλεῖτο, 118
Θέρμης, 50, 188
Θουκυδίδης, 5, 21, 25, 40, 41, 77, 91, 101, 125, 151, 172, 174, 181, 189, 226
Θράκη, 14, 18, 19, 20, 74, 110, 115, 137, 157, 162, 167, 185, 187
Θράκης, 4, 5, 17, 18, 19, 39, 42, 70, 74, 88, 96, 104, 137, 147, 148, 149, 167, 176, 184, 210, 214, 216, 217, 222, 233
Θυσσός, 42, 59, 121, 211
Θύσσος, 28, 80, 121, 175, 247
Ιερισσό, 28, 53, 186, 230, 247
Ίσβορο, 230
ἰσθμῷ τοῦ Ἄθω, 105, 126
Ίταμο, 124
Ιταμος, 124
Καλαµαριάς, 68
Καλαμαριάς, 122
Καλίνδοια, 33, 45, 123, 124, 125
Καλίνδοια,, 45
Καλλικράτειας, 95
Κάμψα, 27, 95, 103, 141, 157, 158, 222
Κάμψα, 101, 141, 208, 237, 244
Καναστραία, 137
Κάναστρον, 106
Κανάστρου, 125
Κανάστρου, ἄκρου τῆς Παλλήνης, 105
Κανθαρώλεθρον, 126
Κάπρος, 127, 173, 226
Κασσάνδρα, 27, 28, 30, 125, 157, 176, 186, 190, 237
Κασσάνδρας, 6, 15, 25, 28, 29, 30, 47, 49, 83, 92, 110, 128, 157, 161, 162, 178, 186, 187, 190, 206, 207, 218, 238, 243, 249
Κασσανδρεία, 68, 114, 178
Κασσάνδρεια, 5, 26, 28, 68, 92, 110, 128, 129, 130, 148, 150, 165, 176, 185, 187, 188, 249
Κασσάνδρειας, 122, 128, 150, 189, 208, 233
Κασσανδρεύς, 110
Κασσανδρεῦσι, 111
Κασσανδρινοί μισθοφόροι, 110
Κάσσανδρο,, 114, 118, 128, 158
Κισσοῦ, 118, 201
Κλεωναί, 20, 21, 28, 43, 44, 80, 127, 175, 211, 247
κλήρους ἐν τῇ Παλλήνῃ δοθῆναι, 111
Κοινόν των Χαλκιδέων, 26, 188
Κοινού των Χαλκιδέων, 27, 92, 168, 223
κόλπον Ἀκάνθιον, 105, 126
Κούκος, 146
Κουρτίδου, 5, 19, 39, 70, 96, 104, 147, 148, 149, 211, 214, 216, 222, 233
Κρουσαίας, 50
Κρουσσαία, 141
Κύψα, 137
ΚΩΜΒΡΕΙΑ, 146, 147
Κώμβρεια, 101, 141, 208, 237, 244
Κώμβρεια, 27, 95, 103, 141, 157, 222
κωμών της περιοχής, 95
λαιμό του Άθως, 42, 211
ΛΗΚΥΘΟΣ, 147
Λήκυθος, 147
Λίπαξος, 95, 101, 103, 141, 208, 222, 237, 244
Λισαί, 95, 101, 103, 141, 208, 237, 244
Λόγγος, 26
Λογγου, 235
Μαδεμοχώρια, 154
Μαδεμοχωρίων, 153, 186
Μακεδονία, 6, 14, 15, 19, 28, 32, 43, 45, 70, 77, 80, 88, 110, 114, 115, 116, 140, 151, 152, 153, 164, 168, 176, 184, 187, 190, 210, 233
Μακεδονίας, 5, 217
Μαραθούσα, 62
Μένδη, 27, 48, 92, 148, 149, 150, 152, 157, 177, 187, 197, 200
Μένδην, 218
Μένδης, 103, 149, 150, 152, 160, 177, 187, 207, 216, 218
Μηκύβερνα, 154, 221
Μίλκωρος, 27, 157
Μυγδονίας, 4, 19, 157
Νέαν Πόλιν ή νεάπολιν,, 218
Νεάπολης, 48, 160, 176
Νεάπολις, 48, 106, 160
Νέης πόλιος, 208, 237, 244
Νικήτη, 90, 150, 237, 249
Νυμφαίο, 104, 161
Ξέρξη, 26, 42, 45, 48, 68, 75, 79, 113, 118, 121, 137, 147, 160, 161, 163, 172, 185, 187, 206, 236, 247
Ολόφυξος, 20, 21, 28, 42, 44, 59, 172, 211, 247
Ολυμπιάδας, 127, 173, 226
Ολυνθιακός, 62
Ολύνθιοι, 163, 164
Ὀλυνθίων, 40, 207
Όλυνθον, 20, 87, 169
Όλυνθος, 4, 162, 163, 167, 211, 221
Ολύνθου, 26, 41, 87, 110, 154, 162, 167, 176, 188, 211, 221, 236
Οπικία, 174
Ὀπικίᾳ, 174
Ορμύλια, 5, 28, 208, 211, 221, 238
Ουρανίδων πόλεως, 174
Ουρανόπολη, 205
Ουρανουπόλεως, 46, 175
Ουρανούπολη, 28, 42, 58, 59, 80, 175, 205, 211, 221
Ουρανούπολις, 44, 68, 174, 247
Παίονες, 105
Παιώνιος, 149
Παλαιώριο, 59, 80, 175
Παλαιώριον, 44
Παλαιώτριον, 247
Παλλήνη, 15, 26, 27, 125, 141, 149, 150, 157, 176, 181, 185, 187, 188, 210, 214, 222, 237
Παλλήνῃ, 103, 106
Παλλήνην, 180, 181, 189, 208, 237, 244
Παλλήνης, 15, 47, 110, 113, 128, 148, 151, 160, 167, 177, 187, 207, 210, 217, 218, 227, 243, 249
Παλλήνης, 125, 180, 181, 189, 208, 237, 244
Παπάγγελος, 96, 153
ΠΑΡΘΕΝΙΩΝΑΣ, 182
ΠΑΡΘΕΝΟΠΟΛΙΣ, 182
Παρθενώνας, 183
Πετραλώνων, 5, 18, 169, 177, 183, 184
Πετραλώνων Χαλκιδικής, 169, 185
Πίλωρος, 28, 183, 185, 207, 221, 236, 243, 246
πόλεις της Χαλκιδικής, 68, 88, 167, 188, 201, 212
πόλεις του Κασσάνδρου, 110
πόλης Αίνειας, 176
πόλις Θρᾴκης, 103
πολίων τῇ Παλλήνῃ, 101, 141, 208, 237, 244
Πόρτο Κουφό, 27, 145, 238
Πορτών, 92
Ποσείδιον, 106, 186
Ποσείδιππος, 110
Ποσειδώνα, 15, 197, 210, 214, 238, 247
Ποσίδι., 186
Ποτείδαια, 187, 190, 229
Ποτείδαιαν, 25, 101
Ποτειδαίας, 25
Ποτειδεάτας, 181, 189
Ποτειδεατῶν, 25
Ποτίδαια, 5, 15, 26, 27, 47, 67, 92, 110, 122, 139, 141, 154, 157, 163, 164, 176, 185, 187, 189, 190, 191, 200, 218
Ποτίδαια νῦν δὲ Κασσάνδρεια, Φλέγρα, 244
Ποτίδαια., 5, 15, 139, 163, 176, 187, 189, 218
Ποτίδαιας, 110, 114, 128, 178, 189, 190, 207, 217, 249
Ποτιδεάτες, 188
Πυλαία Θεσσαλονίκης, 20
Ῥαίκηλον, 201
Ραίκηλος, 200, 221
Ρεβενίκια, 154, 203
Ρεντίνα, 91, 203, 205
Ρήχιος. Ποταμός, 205
Ῥηχίου ποταμοῦ, 204
Ρυχίου ποταμού, 75, 91, 205
Σάνη, 15, 26, 27, 42, 44, 92, 157, 177, 187, 205, 206, 211, 221, 247
Σάνης, 20, 103, 174, 206, 207
Σάρτη, αρχαία πόλη της Σιθωνίας, 208, 211
Σερμύλη (ή Σερμυλία), 208
Σερμύλης, 99, 211, 238
Σιγγικὸς κόλπος, 105, 126
Σιγγιτικός κόλπος, 235
Σιγγιτικού κόλπου, 53, 79, 80, 104, 233, 235
Σιγγιτικού Κόλπου, 42, 206
Σιγγιτικῷ, 53, 106
Σιγγιτικῷ κόλπῳ, 53
Σίγγο, 185, 236
Σίθωνα, 213
Σιθώνη, 183, 246
Σιθωνία, 26, 27, 63, 75, 146, 182, 186, 210, 211, 214, 233, 235, 238, 246
Σιθωνίη καλέεται, 185, 208, 237, 244
Σιθώνιοι, 26
Σῑθώνιος, 214
Σιθωνίους, 26
Σκίθαι, 217
Σκιωναίων, 218
Σκιώνη, 27, 92, 150, 157, 177, 218, 226
Σκιώνην, 218
Σμίλα, 27, 95, 101, 103, 141, 156, 158, 208, 222, 237, 244
Σπάρτωλος, 27, 92, 95, 96, 157, 221, 223
Στάγειρα, 28, 43, 53, 60, 70, 127, 154, 173, 206, 211, 221, 226, 248
Στάγιρο, 26
Στάγιρος, 28, 226
Σταγίρων, 230
Στεφανινά, 233
Στράβων, 14, 18, 20, 21, 39, 41, 53, 104, 115, 118, 125, 126, 127, 158, 226, 236, 244, 247
Στράμβαι., 113
Στρατονίκη, 28, 29, 80, 154, 175, 230, 232
Στρατόνικο, 232
Στρατωνίου, 229
Στρέψα, 20, 158
Στρέψαν, 101
Στώλος, 43, 80, 173, 175, 221
Σύλλατα, 95, 150
Σωλήνα, 46, 237
τα επί Θράκης, 92
Τιβέριος, 4, 96, 115, 167, 198
Τίνδη, 95
τοπωνύμια, 10, 92, 122, 186
Τορωναίην ἄκρην, 185, 208, 236, 243
Τορωναίο κόλπο, 187, 214
Τορωναῖος κόλπος, 105
Τορωναίου κόλπου, 154, 176, 217
Τορωναίων, 40, 125
Τορώνη ή Τερόνη, 105
Τρίγλιας, 122
τριπλή χερσόνησο, 41
Τροία, 178, 218
Τρωϊκού πολέμου, 218
Φίλιππος, 32, 53, 88, 162, 164, 187, 188, 211, 238, 249
Φλέγρα, 26, 27, 92, 157, 185, 187, 243
Φλέγραν, 244
Φλέγρηι δ]ὲ Γίγαντας, 243
Φλέγρην, 103
Φουσκούλου, 246
Φύσκελα, 246
Φώκαια, 206
Χαβρία, 62
Χαβρίας, το ποτάμι της Ορμύλιας, 247
Χαλκιδεύσι τους έπι Θράκης, 201
Χαλκιδέων, 40, 80
Χαλκιδικὰς πόλεις, 207
Χαλκιδική, 5, 6, 14, 15, 18, 19, 21, 22, 23, 25, 26, 31, 32, 36, 41, 44, 46, 48, 49, 51, 55, 61, 63, 64, 68, 69, 75, 80, 83, 88, 90, 94, 104, 107, 110, 113, 115, 117, 124, 139, 144, 146, 148, 149, 154, 157, 161, 162, 163, 167, 174, 176, 185, 186, 187, 188, 201, 211, 214, 221, 223, 227, 235, 237, 243, 246
ΧΑΛΚΙΔΙΚΉ, 26, 27, 28, 29, 30
ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ, 1, 5, 6, 48, 153, 160, 176, 183, 228
Χαλκιδικής, 4, 5, 6, 7, 10, 15, 16, 18, 20, 21, 25, 26, 29, 45, 46, 47, 50, 63, 67, 75, 76, 79, 80, 83, 87, 92, 99, 110, 113, 114, 116, 122, 127, 128, 137, 140, 141, 145, 146, 147, 148, 151, 153, 154, 157, 160, 161, 162, 163, 165, 167, 173, 174, 176, 183, 184, 185, 186, 187, 188, 190, 197, 200, 202, 205, 207, 208, 211, 214, 221, 222, 226, 230, 236, 237, 238, 247, 248
Χαλκιδικῆς, 91, 174
Χαλκιδικῶν, 41, 127
Χάμμοντ, 32
ΧΑΡΑΔΡΙΑ, 247
Χαράδρια, 21, 44, 247
Χαραδρούς, 20, 43, 211, 247
χερσόνησος του Άθω, 39, 41, 59, 235
Χολομών, 5, 248
Χολομώντα, 28, 76, 150, 205, 233, 249
Χολομώντας, 5, 124, 248
Χορτιάτη, 200, 221


full-width

ΕΙΚΟΝΕΣ ΑΡΧΑΙΟΓΝΩΜΩΝ

ΓΙΑ ΝΑ ΔΕΙΤΕ ΚΑΝΟΝΙΚΑ ΤΗΝ ΕΙΚΟΝΑ ΣΤΟ ΚΙΝΗΤΟ ΚΛΙΚ ΕΠΑΝΩ ΤΗΣ