Υπάρχει και νέο είδος "ιπτάμενων δεινοσαύρων". Υπήρξε κάποτε δηλαδή, μιας και τώρα βρέθηκαν απολιθώματα 50 μελών μιας άγνωστης υποκατηγορίας πτεροσαύρων.Μια φορά και έναν καιρό λοιπόν στη νότια Βραζιλία οι ουρανοί ήταν γεμάτοι με πτερόσαυρους, ένα είδος που θεωρείται κοντινός "ξάδερφος" των γνωστών σε όλους μας, δεινοσαύρων.
Τα συγκεκριμένα φτερωτά όντα έζησαν 75 με 87 εκατομμύρια χρόνια πριν στην αρχαία Caiuá Desert.
Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου Universidade do Contestado ανακάλυψαν απολιθώματα ενός ολόκληρου σμήνους πτεροσαύρων. Η "ομάδα" τους τοποθετείται χρονικά στο Κρητιδικό, τη γεωλογική περίοδο δηλαδή που εξαφανίστηκαν οι δεινόσαυροι.
Το νέο αυτό είδος ονομάστηκε Caiuajara dobruskii ενώ εντοπίστηκαν συνολικά 50 μέλη του νέου είδους.
Τα απολιθώματα αυτά ανήκουν σε νεαρά αλλά και ενήλικα μέλη του είδους και έτσι οι ειδικοί θα έχουν τη σπάνια
ευκαιρία να μελετήσουν αμέσως την διαδικασία εξέλιξης αυτών των ιπτάμενων πλασμάτων από την στιγμή που γεννιόντουσαν μέχρι την ολοκλήρωση της ανάπτυξης τους.
Τα πρώτα δεδομένα δείχνουν ότι ο Caiuajara dobruskii είχε αναπτύξει την ικανότητα να πετάει πολύ γρήγορα, αμέσως μετά τη γέννηση του. Επίσης φαίνεται ότι ζούσε ομαδικά δημιουργώντας αποικίες και ήταν χορτοφάγος μιας και δεν είχε δόντια. Η ανακάλυψη δημοσιεύεται και στην επιστημονική επιθεώρηση "PLοS ONE".
Εν τω μεταξύ και νέα απολιθώματα που αποκαλύφθηκαν στη Σιβηρία ενισχύουν τις μέχρι πρότινος ενδείξεις ότι όλοι οι δεινόσαυροι είχαν κάποτε φτερά – ή έστω μπορούσαν να βγάλουν.
Βέλγοι, ρώσοι, γάλλοι και βρετανοί ερευνητές με επικεφαλής τον παλαιοντολόγο Πασκάλ Γκοντεφρουά του Βασιλικού Βελγικού Ινστιτούτου Φυσικών Επιστημών, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο «Science», σύμφωνα με το ΒΒC, ανακάλυψαν στην όχθη του ποταμού Ολόφ της Σιβηρίας τα απολιθώματα ενός μικρού φυτοφάγου δεινόσαυρου, μήκους μόλις ενάμισι μέτρου, που έμοιαζε με γιγάντιο κοτόπουλο χωρίς ράμφος. Το σώμα του ήταν σκεπασμένο από φτερά, αλλά δεν μπορούσε να πετάξει.
Ο δίποδος δεινόσαυρος, που ονομάστηκε Kulindadromeus zabaikalicus, είχε μακριά ουρά, μεγάλα πίσω πόδια, κοντά χέρια και πέντε δυνατά δάχτυλα σε αυτά. Οι ερευνητές βρήκαν στην ίδια περιοχή πολλά κρανία και άλλα οστά, που ανήκαν σε αρκετούς δεινόσαυρους του ίδιου φτερωτού είδους.
Ενώ ως τώρα οι επιστήμονες πίστευαν ότι μόνο οι πρώιμοι σαρκοβόροι δεινόσαυροι είχαν φτερά, μετά και τη νέα ανακάλυψη τείνουν πλέον να πιστέψουν ότι όλοι – ή σχεδόν όλοι οι δεινόσαυροι είχαν φτερά, τουλάχιστον όσοι ζούσαν πριν από περίπου 150 έως 160 εκατ. χρόνια.
Τώρα αποκαλύπτεται ότι φτερά είχαν και οι φυτοφάγοι δεινόσαυροι (σε αυτή την κατηγορία ανήκουν ο Τρικεράτωψ, ο τεράστιος Στεγόσαυρος κ.α.). Τα επόμενα χρόνια, αρκετοί δεινόσαυροι, καθώς εξελίχτηκαν, έχασαν τα φτερά τους ολικά ή μερικά.
Οι παλαιοντολόγοι εκτιμούν ότι τα φτερά χρησίμευαν στους αρχαίους δεινόσαυρους όχι τόσο για να πετούν, όσο για να διατηρούν ζεστό το σώμα τους, αλλά και για λόγους επίδειξης στο άλλο φύλο (όπως τα σημερινά παγώνια). Χάρη στη θερμομόνωση των φτερών, οι δεινόσαυροι θα μπορούσαν να λειτουργήσουν σε πιο κρύα περιβάλλοντα και τις νύχτες.
Όταν όμως το σώμα τους μεγάλωσε υπερβολικά, τα φτερά αυτά μετατράπηκαν από πλεονέκτημα σε μειονέκτημα, ζεσταίνοντάς τους υπερβολικά, γι” αυτό σε μεγάλο βαθμό απαλλάχτηκαν από αυτά.
Τυραννόσαυρος με φτερά;
Τα σημερινά πουλιά εξελίχτηκαν πολύ αργότερα από μία κατηγορία σαρκοβόρων δεινοσαύρων. Το αξιοσημείωτο, όπως είπε ο Βέλγος επιστήμων, είναι ότι τα φτερά στον σιβηρικό δεινόσαυρο ανήκουν σε ένα είδος που απέχει πολύ εξελικτικά από εκείνη την ομάδα που «γέννησε» τα πουλιά.
Ουσιαστικά είναι η πρώτη φορά που ανακαλύπτονται φτερά σε δεινόσαυρο, ο οποίος δεν σχετίζεται εξελικτικά με τα μετέπειτα πουλιά. Αυτό ακριβώς οδηγεί στην εκτίμηση ότι τελικά τα φτερά ήσαν πολύ περισσότερο διαδεδομένα από ό,τι πίστευαν ως τώρα οι επιστήμονες. Πάντως θα πρέπει να βρεθούν και άλλα είδη δεινοσαύρων με φτερά για να επιβεβαιωθεί ότι όντως αυτά αποτελούσαν κοινό χαρακτηριστικό τους.
Οι πρώτοι δεινόσαυροι με φτερά είχαν ανακαλυφθεί στην Κίνα στα μέσα της δεκαετίας του ’90 και όλοι ανήκαν στην κατηγορία των σαρκοβόρων θηροπόδων, που περιλαμβάνει τον τρομερό Τυραννόσαυρο Ρεξ και τον Βελοσιράπτορα, οι οποίοι, κατά πιθανότητα, είχαν και αυτοί φτερά και πούπουλα (γεγονός που έρχεται να αμβλύνει κάπως το τρομερό με λίγη δόση γελοίου…).
Εκτιμάται πλέον, όπως είπε ο Γκοντεφρουά, ότι ο κοινός πρόγονος όλων των δεινοσαύρων, φυτοφάγων και σαρκοβόρων, ο οποίος έζησε πριν από περίπου 220 έως 240 εκατ. χρόνια, είχε επίσης φτερά.
Οι δεινόσαυροι -χνουδωτοί και μη- εξαφανίστηκαν πριν από 66 εκατ. χρόνια, πιθανώς λόγω πρόσκρουσης ενός μεγάλου αστεροειδούς στη Γη. Τα πουλιά ήσαν τελικά οι μόνοι δεινόσαυροι που γλύτωσαν από την μαζική καταστροφή.
PLοS ONE και DN
ΕΠΙΣΗΣ
Ανακαλύφθηκε ο αρχαιότερος πτερόσαυρος που ζούσε πριν από 163 εκατ. χρόνια
Μια διεθνής ομάδα παλαιοντολόγων ανακάλυψε στην έρημο Γκόμπι της βορειοδυτικής Κίνας το απολίθωμα του αρχαιότερου πτερόσαυρου που έχει βρεθεί μέχρι σήμερα, ο οποίος ζούσε πριν από περίπου 163 εκατ. χρόνια και πήρε το όνομα Κρυπτοδράκων (κρυμμένος δράκος).
Το όνομα προέρχεται από την κινεζική ταινία «Ο τίγρης και ο δράκος» (Crouching Tiger, Hidden Dragon) του Ανγκ Λι, η οποία γυρίστηκε το 2000 κοντά στην τοποθεσία, όπου ανακαλύφθηκε το απολίθωμα. Οι πτεροδακτυλίδες πτερόσαυροι ήσαν μία ομάδα ιπτάμενων ερπετών που, καθώς εξελίχτηκαν, έγιναν τα μεγαλύτερα πλάσματα που έχουν ποτέ πετάξει στον πλανήτη μας - πολύ μεγαλύτερα από οποιονδήποτε έμβιο οργανισμό πετάει σήμερα στον αέρα. Οι αμερικανοί και κινέζοι ερευνητές, με επικεφαλής τον παλαιοντολόγο Μπράιαν Άντρες του Πανεπιστημίου της Νότιας Φλόριντα και τον Σου Σινγκ της Κινεζικής Ακαδημίας Επιστημών, έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό βιολογίας "Current Biology", σύμφωνα με το πρακτορείο Ρόιτερς.
Το απολίθωμα του Κρυπτοδράκοντος, που βρέθηκε σε βάθος 35 μέτρων και φυλάσσεται στο Ινστιτούτο Παλαιοντολογίας Σπονδυλωτών και Παλαιοανθρωπολογίας του Πεκίνου, «γεμίζει ένα πολύ σημαντικό κενό στην ιστορία των πτερόσαυρων», δήλωσε ο δρ Άντρες. Ο Κρυπτοδράκων ήταν ο πρώτος πτερόσαυρος που έφερε τα ανατομικά χαρακτηριστικά της οικογένειας των πτεροδάκτυλων, που έμελλε αργότερα να κυριαρχήσουν στους αιθέρες του προϊστορικού κόσμου.
Η ανακάλυψη προεκτείνει κατά περίπου 5 εκατ. χρόνια στο παρελθόν το αρχαιότερο γνωστό απολίθωμα πτεροδακτυλιδών. Αν και το νέο απολίθωμα έχει άνοιγμα φτερών περίπου 1,4 μέτρων, ορισμένα μέλη της οικογένειας της πτεροδάκτυλων έγιναν αργότερα τόσο γιγάντια, που έμοιαζαν με μικρά αεροπλάνα, όπως ο «Κουετζαλοκοάτλους» που είχε άνοιγμα φτερών περίπου δέκα μέτρων (σχεδόν όσο ένα μαχητικό F-16!).
Τελικά οι πτεροδακτυλίδες εξαφανίστηκαν μαζί με τους δεινόσαυρους πριν από περίπου 66 εκατ. χρόνια. Οι πτερόσαυροι, που εμφανίστηκαν πριν από περίπου 220 εκατ. χρόνια, λίγο μετά τα «ξαδέλφια» τους, τους δεινόσαυρους, ήσαν τα πρώτα ιπτάμενα σπονδυλωτά στη Γη και στενοί συγγενείς των δεινόσαυρων, αλλά οι ίδιοι δεν θεωρούνται δεινόσαυροι.
Από τους πτερόσαυρους, που παρέμειναν σχετικά μικρόσωμοι, εξελίχτηκαν στην Ιουρασική περίοδο οι όλο και πιο μεγαλόσωμοι πτεροδακτυλίδες (προπάτορας των οποίων θεωρείται πλέον ο Κρυπτοδράκων), οι οποίοι σταδιακά αντικατέστησαν τις αρχαιότερες και μικρότερες μορφές πτερόσαυρων.
Τα πουλιά, που εμφανίστηκαν πριν από περίπου 150 εκατ. χρόνια, δεν προήλθαν από τους πτερόσαυρους, αλλά από τους ιπτάμενους δεινόσαυρους (συχνά γίνεται αυτή η παρανόηση).
