Κούριο Η παράλια Βασιλική -Τμήμα Αρχαιοτήτων Κυπριακής Δημοκρατίας |
Ανθρώπινα κατάλοιπα έφεραν στο φως οι ανασκαφές 2014 στο Κούριο.
Τα ανθρώπινα κατάλοιπα και άλλων θυμάτων του καταστροφικού σεισμού που έπληξε και κατέστρεψε το Κούριο κατά τον 4ο αι. μ.Χ. έφεραν στο φως οι ανασκαφές του 2014 στον αρχαιολογικό χώρο του Κουρίου.
Σύμφωνα με επίσημη ανακοίνωση του Τμήματος Αρχαιοτήτων, Υπουργείο Συγκοινωνιών και Έργων, οι προκαταρκτικές αναλύσεις υποδηλώνουν ότι τα σκελετικά κατάλοιπα ανήκουν σε δύο ενήλικες, ένα παιδί και ένα βρέφος. Η οικογένεια βρέθηκε μαζεμένη σε ένα σημείο και τα μέλη της προφανώς προσπαθούσαν να προστατευτούν από το σεισμό. Το βρέφος βρέθηκε κάτω από το δεξί χέρι ενός εκ των δύο ενηλίκων.
Η οικογένεια βρέθηκε στη γωνιά ενός δωματίου, έξω από έναν διάδρομο και οι προσπάθειές τους να σωθούν είχαν τραγικό τέλος. Φαίνεται να σκοτώθηκαν από την κατάρρευση των μεγάλων λίθων ενός τοίχου της οικίας τους, η οποία έχει μερικώς αποκαλυφθεί από τις πρόσφατες ανασκαφές. Τα οστά θρυμματίστηκαν και, σε κάποιες περιπτώσεις, βρέθηκαν καλυμμένα από τα πεσμένα αρχιτεκτονικά κατάλοιπα.
Ευρήματα από το Κούριον Κύπρου - Μουσείο Πενσιλβανίας
Η τραγική αυτή σκηνή εξελίχθηκε εντός μιας πλούσιας οικίας, απ’ ό,τι φανερώνουν τα πλούσια αντικείμενα που βρέθηκαν εντός της, η μνημειακή
αρχιτεκτονική και οι ακριβές πρώτες ύλες, όπως το γύψινο δάπεδο και οι μαρμάρινες επενδύσεις του κτιρίου.
Η οικία ήταν πιθανόν διώροφη ενώ η ακριβής κάτοψη ακόμη διερευνάται. Εντός του κτιρίου βρέθηκαν πλούσια κινητά ευρήματα μεταξύ των οποίων και τα θραύσματα ενός μεγάλων διαστάσεων εισηγμένου πινάκιου.
Το πιάτο αυτό κατασκευάστηκε από τμήματα κούφιου κίτρινου γιαλού τα οποία ενώθηκαν μαζί σε ένα σκούρο πράσινο πλαίσιο. Τα πινάκια αυτά κατασκευάζονταν στην Αίγυπτο και συνήθως αποτελούν ταφικά κτερίσματα σε Κοπτικά νεκροταφεία. Το πινάκιο του Κουρίου αποτελεί ίσως το ακριβέστερα χρονολογημένο παράδειγμα παγκοσμίως. Βρέθηκαν επίσης ένα μεγάλο μαρμάρινο αγγείο, κοσμημένα γυάλινα θραύσματα και καλής ποιότητας κεραμικά αγγεία, όλα αντικείμενα που φανερώνουν τον πλούτο της οικογένειας.
Η μελέτη της κεραμικής από την ομάδα του KUSP που περιλαμβάνει και τον Δρα Scott Moore, από το Indiana University of Pennsylvania, χρονολογεί το πιο πάνω επεισόδιο στα μέσα του 4ου αι. Η χρονολόγηση αυτή συμφωνεί και με τις νομισματικές αναλύσεις που έγιναν από τον Δρα Paul Keen, από το University of Massachusetts (Lowell).
Η ανακοίνωση αναφέρεται στη λήξη της φετινής ερευνητικής περιόδου του προγράμματος ‘Kourion Urban Space Project’ (KUSP). Οι έρευνες του προγράμματος διεξάγονται στον Αρχαιολογικό Χώρο του Κουρίου, στην Επαρχία Λεμεσού, υπό τη διεύθυνση του Δρος. Thomas W. Davis από το Tandy Institute of Archaeology, Southwestern Baptist Theological Seminary, Fort Worth Texas, ΗΠΑ. Ο Δρ. Davis διετέλεσε και Διευθυντής του Αμερικανικού Ινστιτούτου Κυπριακών Αρχαιολογικών Ερευνών (CAARI) από το 2003 μέχρι το 2011.
Ευρήματα από το Κούριον Κύπρου - Μουσείο Πενσιλβανίας |
To KUSP ολοκλήρωσε φέτος την τρίτη ανασκαφική περίοδο του προγράμματος στον αρχαιολογικό χώρο του Κουρίου. Οι εταίροι του KUSP περιλαμβάνουν το Australian Institute of Archaeology, το Πανεπιστήμιο Κύπρου, το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου και το Western Sovereign Base Area Archaeological Society. Στις έρευνες συμμετείχαν επίσης φοιτητές και εθελοντές από τους εταίρους και από το University of Cincinnati (ΗΠΑ), το Arizona State University (ASU) το Πανεπιστήμιο του Παλέρμο (Ιταλία) και το Univeristy of Durham (Ηνωμένο Βασίλειο). Πέραν των 20 εθελοντών συμμετείχαν επίσης στις ανασκαφές και στην επεξεργασία των ευρημάτων.
Σημαντικά ευρήματα από την αρχαιολογική σκαπάνη στην επαρχία Πάφου.
Μια ανθρώπινη ταφή, που θεωρείται η πρωιμότερη ανθρώπινη ταφή που έχει καταγραφεί μέχρι στιγμής στο νησί, έφεραν στο φως οι ανασκαφικές έρευνες στη θέση Κρήτου Μαρόττου-Άης Γιώρκης.
Το Τμήμα Αρχαιοτήτων του Υπουργείο Συγκοινωνιών και Έργων ανακοίνωσε σήμερα τη λήξη των ερευνών που διεξήχθησαν από το Πανεπιστήμιο της Νεβάδα, Λας Βέγκας, κάτω από τη διεύθυνση του δρος Alan H. Simmons με χορηγούς το National Science Foundation, το National Geographic Society και το Wenner-Gren Foundation.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση του Τμήματος Αρχαιοτήτων, η θέση Κρήτου Μαρόττου-Άης Γιώρκης χρονολογείται στην Ακεραμική Νεολιθική Β ενώ η βασική περίοδος κατοίκησης χρονολογείται γύρω στο 7,800 π.Χ. Ενώ οι περισσότερες θέσεις της Νεολιθικής περιόδου στην Κύπρο έχουν εντοπιστεί κοντά στην ακτή, η θέση αυτή βρίσκεται στους πρόποδες της οροσειράς του Τροόδους.
Η θέση περιλαμβάνει χαρακτηριστικά ιδιαίτερα σπάνια όπως, επιχρισμένες κυκλικές πλατφόρμες, τεράστιες ποσότητες απολεπισμένων εργαλείων και ένα ιδιαίτερα καλά διατηρημένο σύνολο παλαιοπεριβαλλοντικών δεδομένων όπως οστά βοοειδών τα οποία πρώτη φορά τεκμηριώνονται σε θέση που χρονολογείται πριν από την Εποχή του Χαλκού.
Το 2014 ανασκάφηκε έκταση 117 τετραγωνικών μέτρων. Καταγράφηκαν περίπου 37,000 απολεπισμένα αντικείμενα περιλαμβανομένου και αριθμού αντικειμένων από πικρόλιθο. Επίσης, ανασκάφηκε μια ανθρώπινη ταφή που θεωρείται η πρωιμότερη ανθρώπινη ταφή που έχει καταγραφεί μέχρι στιγμής στο νησί.
Ο ανθρώπινος σκελετός, που ανασκάφηκε από τους δρ Ξένια- Πόλα Κυριάκου και Paul Croft, βρέθηκε σε συνεσταλμένη στάση μέσα σε τάφο ο οποίος είχε λαξευτεί μέσα σε ένα μεγαλύτερο και κάπως πρωιμότερο λάκκο. Πρόκειται για τα κατάλοιπα ενός ενήλικα, πιθανόν άνδρα, και η ταφή φαίνεται να είναι διαταραγμένη. Το γέμισμα του τάφου περιείχε πέτρες, ζωικά οστά και απολεπίσματα, πολύ περισσότερα από αυτά που βρέθηκαν στο γέμισμα του μεγαλύτερη λάκκου. Δεν έχουν ακόμη εντοπιστεί κτερίσματα, παρόλο που βρέθηκε λεπίδα οψιανού στην περιοχή της λεκάνης. Προγραμματίζεται η διεξαγωγή διαφόρων μεθόδων ανάλυσης των καταλοίπων αυτών, όπως ραδιοχρονολογήσεις και ισοτοπικές αναλύσεις ούτως ώστε να προκύψουν στοιχεία για τη διατροφή αλλά και γενετικά στοιχεία τα οποία ίσως μας δώσουν πληροφορίες για τις μετακινήσεις των ανθρώπων και των ζώων κατά την περίοδο αυτή.
Οι θέσεις που χρονολογούνται στην Ακεραμική Νεολιθική Β στην Κύπρο φανερώνουν μέχρι στιγμής ότι το νησί είχε έντονη και συστηματική επαφή με τη γειτονική ηπειρωτική περιοχή και επίσης υποδηλώνουν ότι το νησί κατοικήθηκε πολύ πιο πριν απ’ ό,τι πιστευόταν προηγουμένως. Εντούτοις, η ανεύρεση ανθρώπινων καταλοίπων στις θέσεις αυτές δεν είναι συχνή, καθιστώντας τη φετινή ανακάλυψη ιδιαίτερα σημαντική.
Στη θέση Κρήτου Μαρόττου-Άης Γιώρκης έχουν προηγουμένως βρεθεί τμήματα βρεφικής ταφής ενώ κάποια οστά που ανήκουν σε αριθμό ενηλίκων έχουν καταγραφεί στα Νεολιθικά πηγάδια στη θέση Κισσόνεργα-Μυλούθκια. Στη θέση Παρεκκλησιά-Σιηλλουρόκαμπος τη μεγαλύτερη σε έκταση θέση της Ακεραμικής Νεολιθικής Β περιόδου που έχει ανασκαφεί μέχρι στιγμής στην Κύπρο, έχει βρεθεί μεγάλος αριθμός ανθρώπινων οστών σε ένα μεγάλο αποθέτη αλλά και ανθρώπινος σκελετός σε συνεσταλμένη στάση συνοδευόμενος από ταφή γάτου. Οι ταφές αυτές πιθανόν να μην είναι όσο πρώιμες όσο αυτή της Κρήτου Μαρόττου-Άης Γιώρκης, παρόλο που η ακριβής χρονολόγηση θα προκύψει από τις προγραμματισμένες ραδιοχρονολογήσεις.
Οι ποσότητες των ζωικών καταλοίπων που βρέθηκαν στη θέση είναι μεγάλες. Το ελάφι υπερέχει αριθμητικά και ακολουθεί ο χοίρος. Το 2014 βρέθηκαν και αρκετά οστά βοοειδών. Στην περιοχή με τις κτιστές κατασκευές βρέθηκαν τμήματα δύο ακόμη κτισμάτων, ανεβάζοντας τον αριθμό των ανασκαφέντων κτισμάτων σε έξι.
Η θέση Κρήτου Μαρόττου-Άης Γιώρκης εξακολουθεί να θεωρείται σημαντική αφού συμβάλλει στην κατανόηση της πρώιμης κατοίκησης του νησιού. Είναι επίσης ιδιαίτερα σημαντική δεδομένης της τοποθεσίας της σε σχετικά ψηλό υψόμετρο, της μοναδικής της αρχιτεκτονικής και των καλά διατηρημένων στοιχείων που αφορούν την παλαιοοικονομία, καταλήγει η ανακοίνωση.
Ιάκωβος Ιακώβου
Πηγή: ΚΥΠΕ