Όμηρος ξανά. (Ενότητα: Ανθρώπινες σχέσεις: Συμβάσεις και αλήθειες )
Αποκωδικοποιώντας μια αγγειοπαράσταση προκύπτει μια σημαντική παράμετρος στην αέναη σύγκρουση των δύο φύλων, από το γεγονός ότι ακόμη και ΣΗΜΕΡΑ, 21ος μ.Χ αιώνας, υπάρχει πλήθος ετερόκλητων και ΑΝΤΙΦΑΤΙΚΩΝ αντιλήψεων παγκοσμίως.
Δίας- Αίγινα: Μία αινιγματική σχέση: βία ή συναίνεση;
… Μια ΣΠΟΥΔΑΙΑ και σπάνια αγγειοζωγραφιά, όπου ο Δίας κυνηγάει το αντικείμενο του του πόθου του, (την πανέμορφη νύμφη και εξίσου πανέμορφο νησί, Αίγινα), χωρίς να έχει προλάβει να….. μεταμορφωθεί ή να….. «ρίξει κάτι σωστό πάνω του».
Η Αίγινα από την άλλη εικονίζεται να… φεύγει μεν, αλλά χωρίς να…. τρέχει, όπως σε άλλες αγγειοζωγραφιές (δες μία στο τέλος του σημειώματος).
Έτσι αποτυπώνεται το Ομηρικό ερώτημα «βία ή συναίνεση» στα όριά του.
Υπάρχει ένταση στην προσέγγισή τους, αλλά όχι βία. Ο Δίας είναι απαιτητικός, όχι όμως …. απειλητικός και η Αίγινα τον κοιτάζει κατάματα (=διερεύνηση προθέσεων ή υπόσχεση συναίνεσης;)
Δείτε πώς κατορθώνει ο αγγειοζωγράφος να δώσει αυτήν την «αινιγματικότητα» στο πρόσωπό της. Καθόλου φόβος. Αντίθετα έκπληξη, μαζί και εύλογη κοριτσίστικη περιέργεια.
Το πρώτο ίσως… αινιγματικό βλέμμα. Ο ζωγράφος της παράστασης, είναι βέβαιο ότι εμπνέεται από την Ομηρική…. επαναστατική βιοθεωρία.
Σύμφωνα με την οποία:
Στον χώρο των ίδιων των θεών υπάρχει αυστηρότατη ιεραρχία. Τίποτα δεν
κάνουν οι θεοί χωρίς έγκριση είτε του Δία, είτε των Τακτικών Γενικών Συνελεύσεων-
Συμβουλίων τους, είτε των Συζητήσεων… προ ημερησίας διατάξεως..
Στα θεϊκά Συμβούλια Προεδρεύει πάντα ο Δίας. Γίνεται εισήγηση του βασικού θέματος (λ.χ Απελευθέρωση του Οδυσσέα από το νησί της Καλυψώς ή Συμμετοχή των θεών στον Τρωικό πόλεμο) και παίρνονται οι αποφάσεις, υποχρεωτικές για όλους.
Η ανυπακοή τιμωρείται.
Εκεί όπου έχουν ελευθερία κινήσεων και κατά βούληση, είναι το σεξ.
Με διάθεση χιούμορ, θα λέγαμε ότι είναι το «παραθυράκι» που άφησε ο Δίας στα θεϊκά…. θεμίστια (νομοθεσία Ολύμπου).
Ίσως για να καλύπτει και τις… δικές του αμαρτίες.
Είχε την…. ζήλεια της Ήρας, μην έχει και τον…. νόμο εναντίον του (!)
Στην πραγματικότητα ο κοινωνικός αυτός ανατόμος, ο ΌΜΗΡΟΣ, προϊδεάζει για το δυσεπισκόπητο της πιο περίπλοκης σχέσης, από την…. «εποχή» ακόμη του… Βιβλικού Παραδείσου: «Ένας άνδρας και μια γυναίκα» (Για να δανειστώ τον λιτά ΕΥΣΤΟΧΟ τίτλο της γαλλικής ταινίας, που ΜΕΧΡΙ και ΣΗΜΕΡΑ ΑΝΑΖΗΤΑ τα δεδομένα αυτής της σχέσης).
Στο σεξ λοιπόν οι θεοί είχαν… ελευθέρας.
Λ.χ Έβλεπαν κάτι…. καλό, τους άρεσε….; Το έπαιρναν χωρίς έγκριση, χωρίς υποχρέωση να το δηλώσουν στο…. «πόθεν έσχες», χωρίς να απολογηθούν…. και άλλα τέτοια,
Όμως με έναν ΑΠΑΡΑΒΑΤΟ όρο: Δεν θα έκαναν χρήση της θεϊκής τους ισχύος, δηλαδή χωρίς την χρήση βίας. (1)
Ο Όμηρος είναι…. κάθετος εναντίον του βιασμού.
Θεωρεί αξιοπρεπέστερη την έστω και «πλασματική» συναίνεση της γυναίκας. (Άλλο… εάν αυτό αργότερα και μέχρι σήμερα, έχει εκφυλιστεί σε ανδρικό άλλοθι για…. συνευθύνη της γυναίκας).
Ακόμη και την «σεξουαλική παρενόχληση» που είναι συχνότατο φαινόμενο στην…. ΕΞΩ- Ομηρική Μυθιστορία, ο Όμηρος συνειδητά, σχεδόν την αποσιωπά, ως υποτιμητική για την γυναίκα. (Οι μνηστήρες είναι κάτι διαφορετικό. Θα γράψω σχετικά) (Δες «ιδιωτικές στιγμές των θεών του Ολύμπου»)
Έχω γράψει και άλλες φορές ότι ο ερίφης αυτός (ο Όμηρος ) είναι ο ορισμός της ενόρασης και του οραματισμού των αξιών και αρχών της Δημοκρατίας και του Ανθρωπισμού.
Σημείωση: (1).Η παραπάνω αγγειοζωγραφιά, είναι ενδεικτική του Ομηρικού ερωτήματος για τις μορφές και τα όρια της βίας και της συναίνεσης στις σχέσεις των δύο φύλων.
Ο Όμηρος γνωρίζει ότι κάτω από την «ΦΑΙΝΟΜΕΝΙΚΗ ηρεμία ενός συμβιβασμού κοινής ζωής» η εναλλαγή βίας και συναίνεσης- ανοχής είναι διαρκής και πολυπρόσωπη. Και ρεαλιστικά αναπόφευκτη.
O αγγειοζωγράφος ΕΡΜΗΝΕΥΣΕ την συγκεκριμένη θεματική του Ομήρου και απέφυγε την «εύκολη» λύση ενός….. κυνηγητού, όπως στην παράσταση του επόμενου αγγείου: (κάνθαρος ,ζωγράφος του Βρύγου - 5ος αι. π.Χ / Δίας- Αίγινα;)
ΌΠΟΥ: Ναι μεν….
Εξαιρετική η «τεχνική» στις λεπτομέρειες και στο σύνολο. Θαυμάσια η απόδοση των σωμάτων και εκφραστικότατη η βιαιότητα των κινήσεών τους.
Τίποτε περισσότερο όμως πέρα από το ότι «ένας άνδρας διώκει-απειλεί-κυνηγάει μια γυναίκα». (Συντελεσμένη εδώ η συμπεριφορά).
Χρυσόστομος Τσιρίδης -/www.chrisblog.gr/
