Τα ανέκδοτα του Προκοπίου είναι η απόκρυφη ιστορία της εποχής του (συνήθως σήμερα στη δύση «ΗΙSTORIA ARCANA, ήτοι μυστική ιστορία), στην οποία, όπως αναφέρει στο προοίμιο, περιέλαβε πράγματα, τα οποία για πολιτικούς λόγους δεν μπορούσε να τα θίξει στη μεγάλη του συγγραφή της Ιστορίας.
Είναι ένα πικρό κατηγορητήριο, ένας κακεντρεχής λίβελλος κατά του Ιουστινιανού και της δεσποτικής διακυβέρνησής του, καθώς και κατά του Βελισαρίου και των συζύγων τους Θεοδώρας και Αντωνίνης, αντίστοιχα.
Μολονότι κακεντρεχής και εμπαθής, ο χαρακτήρας των ανεκδότων που καθιστά ύποπτες πολλές από τις πληροφορίες αυτές, οπωσδήποτε φωτίζει αρκετά τον τρόπο διακυβέρνησης την εποχή εκείνη.
Σύμφωνα με τις αφηγήσεις του Προκοπίου, η γυναίκα του Βελισαρίου Αντωνίνη ήταν άπιστη σύζυγος της οποίας τη διαγωγή αγνοούσε μόνο ο σύζυγός της, που είχε τυφλωθεί από τον έρωτά του γι’ αυτή και δεν έβλεπε την πραγματικότητα.
Ο Ιουστινιανός ήταν Σατανάς με ανθρώπινη μορφή που ευχαριστιόταν να βασανίζει τον καθένα που ήταν στην υπηρεσία του.
Οι στρατιώτες του είναι άξιοι οίκτου, όπως και ο λαός, τους οποίους βάρυνε με φόρους μεγάλους και πρωτοφανείς.
Η μανία από την οποία κατεχόταν ο Ιουστινιανός να θέλει να εξηγήσει μόνος του τα θρησκευτικά ζητήματα έβλαπτε τα συμφέροντα του κράτους.
Οι πόλεμοι της Αφρικής και της Ιταλίας υπήρξαν εξίσου καταστρεπτικοί και για τους νικητές και για τους νικημένους.
Ο Προκόπιος αναγράφει επίσης παράπονα επαγγελματικών σωματείων όπως οι δικηγόροι και οι γιατροί.
Κατά τον Προκόπιο ο Ιουστινιανός ήταν υπαίτιος όλων των κακών, ακόμα και αυτών που προέρχονταν από τα στοιχεία της φύσης.
Περιγράφοντας τις πράξεις της Θεοδώρας και υπό την επήρεια της αγανάκτησής του δεν διστάζει να μεταχειριστεί και άσχημους χαρακτηρισμούς.
Περιγράφοντας τις πράξεις της Θεοδώρας και υπό την επήρεια της αγανάκτησής του δεν διστάζει να μεταχειριστεί και άσχημους χαρακτηρισμούς.
Γράφει ότι η Θεοδώρα ήταν όργανο του διαβόλου, πολλούς δε αιώνες αργότερα ο εκδότης του Προκοπίου δεν μπορούσε, χωρίς να κοκκινίσει να δημοσιεύσει την αφήγηση του βίου της αυτοκράτειρας πριν να νυμφευθεί τον Ιουστινιανό.
Ο όλος χαρακτήρας των ανεκδότων δεν αντίκειται προς τον χαρακτήρα των ιστοριών. Η διαφορά βρίσκεται στον τρόπο παράστασης των πραγμάτων παρά στα ίδια τα πράγματα.
Στην εξιστόρηση του λόγου των πολέμων παραλείπει ο ιστορικός πολλά πράγματα τα οποία αφήνει να τα εννοήσει ο αναγνώστης, ενώ τα περιγράφει λεπτομερώς στα ανέκδοτα.
Σπάνια συμβαίνει τα δύο έργα να βρίσκονται σε αντίφαση προς την πραγματικότητα, ή τουλάχιστον έχουν μόνο λίγες αντιφάσεις.
ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ
ΔΕΥΤΕΡΟ ΜΕΡΟΣ
