ΑΝΤΙΟΧΕΩΝ ΤΩΝ ΠΡΟΣ ΙΠΠΩ

Η ελληνική πόλη Αντιόχεια - Ίππου στην Δεκάπολη της Κοίλης Συρίας

Η ΠΟΛΗ ΤΩΝ ΑΝΤΙΟΧΕΩΝ ΤΩΝ ΠΡΟΣ ΙΠΠΩΪ

Η πόλη της Αντιοχείας -Ίππου (ή Αντιόχεια της Δεκάπολης), βρίσκεται στο σημερινό κράτος του Ισραήλ, με θέα την θάλασσα της Γαλιλαίας, σε μικρή απόσταση από το όρος του Ίππου. Εκτός από την καλή της οχύρωση, η Αντιόχεια διέθετε και μια μικρή λιμενική εγκατάσταση στην θάλασσα της Γαλιλαίας, ενώ περιβάλλεται γύρω από ύπαιθρο. Είχε στενές πολιτισμικές επαφές με την μητροπολιτική Ελλάδα, την Μέση Ανατολή και την Ρώμη και αποτελούσε αναπόσπαστο κομμάτι της Δεκαπόλεως.

[ Σημ Τα έθιμα και η γλώσσα των κατοίκων της Γαλιλαίας διάφεραν από των άλλων Ιουδαίων, γιατί έρχονταν σε επαφή με γειτονικούς λαούς. Είχαν έρθει σ' επιμειξία με Ασσύριους και Φοίνικες. Ο Ησαΐας την ονόμαζε "Γαλιλαία των Εθνών" για το έντονο ειδωλολατρικό στοιχείο της. Μεγάλη ήταν κι η επίδραση του ελληνικού στοιχείου στην περιοχή.
Απόκτησε κοσμοϊστορική σημασία, γιατί ήταν ο τόπος γέννησης και δράσης του Χριστού και οι περισσότεροι μαθητές του ήταν Γαλιλαίοι (Ανδρέας, Φίλιππος, Πέτρος, Ιωάννης, Ιάκωβος, Ναθαναήλ). Την εποχή του Χριστού, (1ος αιώνας, μ.Χ.) η Γαλιλαία περιελάμβανε, κατά τον Ιώσηπο, 15 πόλεις οχυρωμένες και 204 χωριά, όλα σε πλήρη ακμή. Στη περιοχή αυτή υπάγονταν και η ιχθυοτρόφος λίμνη της Γεννησαρέτ που σχετίστηκε με την ιστορία του Ιησού Χριστού, όπου κατά τους ιερούς Ευαγγελιστές φέρεται να την επισκέφθηκε 4 φορές, και μία εξ αυτών να την διέπλευσε.

Το όρος Ίππος και δεξιά της εικόνας η θάλασσα της Γαλιλαίας

Στα χρόνια του Χριστού ήταν κάτω από την κυριαρχία των Ρωμαίων (καταλήφθηκε από τον Πομπήιο το 63 π.Χ.). Αποτελούσε τμήμα της τετραρχίας του Ηρώδη Αντύπα (4 π.Χ. - 37 μ.Χ.) και στη διάρκεια του Ιουδαϊκού πολέμου εναντίον των Ρωμαίων (66 μ.Χ.) υπήρξε επαναστατικό κέντρο. Επίσης ο Ιώσηπος μεταξύ των άλλων υμνεί και την ανδρεία και το φιλελεύθερο πνεύμα των κατοίκων της περιοχής αυτής, των Γαλιλαίων, όπου και εξηγούνται οι επανειλημμένες στάσεις τους κατά των Ρωμαίων. Γεμάτη εκκλησίες και μοναστήρια στην περίοδο της βυζαντινής αυτοκρατορίας, καταστράφηκε αργότερα από τις επιδρομές των Αράβων και την τουρκική κατάχτηση. Σήμερα είναι διαιρεμένη πολιτικά μεταξύ Λιβάνου και Ισραήλ..]

Αρχαιολόγοι στο βόρειο Ισραήλ βρήκαν ναό αφιερωμένο στον αρχαιοελληνικό θεό Πάνα, στην αρχαία πόλη της Αντιοχείας- Ίππου

Η ονομασία Ίππος δόθηκε από τους Έλληνες κατοίκους του 200 π.Χ., διότι το οροπέδιο θυμίζει αόριστα λαιμό και κεφάλι αλόγου. Έτσι και οι Ιουδαίοι και οι Αραμαίοι την ονόμασανSussita που σημαίνει άλογο στην διάλεκτό τους και οι Ρωμαίοι το εκλατίνισαν σε Antiochia ad Hippum. Σήμερα οι Άραβες αποκαλούν την πόλη Qal'at el-Husn (φρούριο των αλόγων) και Sousieh (=Ίππος).

Το όρος Ίππος στο οροπέδιο του επονομαζομένου σήμερα Γκολάν και στο κέντρο ένα μέρος του όρους με επίπεδη κορυφή όπου οι Έλληνες έχτισαν την Αντιόχεια

Η Αντιόχεια -Ίππος κτίστηκε πάνω σε έναν επίπεδο πρόποδα του οροπεδίου του Γκολάν 350 μέτρα πάνω από την θάλασσα και 2 χιλιόμετρα ανατολικά της Θάλασσας της Γαλιλαίας. Τα ερείπια ανήκουν από το 1949 σε ισραηλινό έδαφος, όταν τα Ηνωμένα Έθνη καθόρισαν τα σύνορα Ισραήλ -Συρίας. Το οροπέδιο του Γκολάν « ανήκει » στο Ισραήλ μετά από πόλεμο εναντίον της νομίμου κατόχου του Συρίας από το 1967 και η πόλη της Αντιόχειας βρίσκεται σε αποστρατικοποιημένη ζώνη μεταξύ Γκολάν και Ισραήλ.

Μολονότι το όρος Ίππος κατακτήθηκε πριν από τους Ελληνιστικούς χρόνους, επί του Αλεξάνδρου του Μέγα τουλάχιστον, ωστόσο εγκαταστάθηκαν εκεί Έλληνες στα μέσα του 200 π.Χ. Την περίοδο εκείνη η περιοχή της Κοίλης Συρίας αποτελούσε "μήλον της έριδος" μεταξύ του Έλληνα βασιλιά της Συρίας Αντιόχου Γ΄ και του Έλληνα Πτολεμαίου Ε΄ βασιλέα (Φαραώ) της Αιγύπτου. Δεν αποκλείεται την πόλη να την ίδρυσε ο Αντίοχος Γ΄ μετά την νίκη του επί των Πτολεμαίων στην τοποθεσία Πάνιον το 198 -200 π.Χ.

Ο σημερινός αρχαιολογικός χώρος της Αντιόχειας.

Από την στιγμή μάλιστα που η Σελευκιδική κατοχή επεκτάθηκε στην Κοίλη Συρία, η Αντιόχεια -Ίππος εξελίχθηκε σε μια ανεξάρτητη πόλη-κράτος και έλεγχε την γύρω περιοχή, την Ιππηνή.
Ένας ναός, μια κεντρική αγορά και δημόσια κτήρια στόλιζαν την Ελληνική πόλη της «ελληνιστικής» εποχής . Επειδή η διαθεσιμότητα του ύδατος ήταν περιορισμένη, οι Αντιοχείς βασίζονταν σε δεξαμενές βροχής για την ύδρευση του μεγάλου της πληθυσμού.

Μάσκα που βρέθηκε με τον αρχαιο ελληνικό θεό Πάνα, στην αρχαία πόλη της Αντιοχείας- Ίππου

Οι Ιουδαίοι επέβαλλαν βίαια σε όλους τους Έλληνες της Αντιόχειας Ίππου την περιτομή: Κατά την εβραϊκή εξέγερση των Μακκαβαίων, μετά από 120 χρόνια δημιουργήθηκε μια ανεξάρτητη ιουδαϊκή ηγεμονία από την οικογένεια των Ασμοναίων. Στην περίοδο 83- 80 π.Χ. ο Ιουδαίος Αλέξανδρος Ιανναίος οδήγησε την δυναστεία των Ασμοναίων για την κατάκτηση της Ίππου και οι Έλληνες κάτοικοι (σύμφωνα με τον Φλάβιο Ιώσηπο) προσηλυτίστηκαν βιαίως στον Ιουδαϊσμό και τους επεβλήθη με το ζόρι η περιτομή.
Μετά από 20 χρόνια ,το 63 π.Χ. ο Ρωμαίος στρατηγός Πομπήιος κατέκτησε την Κοίλη Συρία και την Ιουδαία, και απελευθέρωσε την πόλη καταλύοντας την δυναστεία των Ασμοναίων. Σε δέκα Ελληνικές πόλεις της «ελληνιστικής» εποχής έδωσε στρατηγός Πομπήιος το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης, συνασπίζοντάς τες , ξανά στην γνωστή Δεκάπολη. Μέσα στην ομοσπονδία αυτή ανήκε και η Ίππος που έκοψε τα αυτόνομά της νομίσματα με την εικόνα ενός αλόγου.

Η Αντιόχεια δόθηκε στην επικράτεια του Ηρώδου του Μεγάλου το 37 π.Χ. και στην ρωμαϊκή επαρχία της Συρίας το 4 π.Χ. Κατά τον Φλάβιο Ιώσηπο η ειδωλολατρική πόλη ,των Ελλήνων δηλαδή, ήταν ορκισμένη εχθρός της νεόκτιστης ιουδαιορωμαϊκής Τιβεριάδος (κοντά στα ερείπια της ελληνιστικής Φιλωτερίας).

Κοιτώντας από την Αντιόχεια Ίππου προς την θάλασσα της Γαλιλαίας

Στην Καινή Διαθήκη στην επί του Όρους Ομιλία του Ιησού , πιστεύεται ότι οι παρομοιώσεις που ο Ίδιος είπε (όπως άλας και πόλη που κείται σε λόφο που δεν μπορεί να κρυφτεί), τις έλαβε αφορμή από την εν λόγω Ελληνική πόλη. Επιπλέον τα θαύματά Του που αναφέρονται στο Κατά Μάρκον 5 και στο Κατά Λουκάν 8 δεν αποκλείεται να σχετίζονται με την Ίππο.

Ένα μικρό τμήμα του πληθυσμού της Αντιόχειας ήταν Ιουδαίοι, οι οποίοι στην μεγάλη εβραϊκή εξέγερση του 66 -70 μ.Χ. εξεδιώχθησαν από την πόλη. Άλλοι Ιουδαίοι από την πόλη συμμετείχαν σε επιδρομές στα Μάγδαλα,(από όπου ήταν η Μαρία η Μαγδαληνή ,άρα δεν ήταν Ιουδαία εφόσον Ιουδαίοι λήστεψαν την πόλη της ούτε η πόλη Ιουδαίων ...; ) και αλλού. Τουλάχιστον μια φορά η Αντιόχεια έπεσε από ληστρική επιδρομή.

Στην συνέχεια μετά από 70 χρόνια οι Ρωμαίοι κατέστειλαν την επανάσταση του Bar Kokhba και δημιούργησαν την επαρχία της Παλαιστίνης το 135 μ.Χ., στην οποία ανήκε και η Αντιόχεια. Ήταν η απαρχή μιας μεγάλης ευημερίας της πόλεως. Ξανακτίστηκε πάνω σε ένα δίκτυο που επικεντρωνόταν σε μια μακριά ρωμαϊκή οδό τύπου Decumanus Maximus, με κατεύθυνση από ανατολών προς δυσμάς, μέσα από την πόλη. Κατά μήκος των οδών είχαν τοποθετηθεί κίονες από κόκκινους γρανίτες που είχαν εισαχθεί από την Αίγυπτο. Πέρα από αυτά προσετέθη βωμός στον εκάστοτε αυτοκράτορα, νέα τείχη και θέατρο. Η πιο σημαντική βελτίωση ήταν το υδραγωγείο που προμήθευε νερό την πόλη από τις πηγές του Γκολάν, 50 χιλιόμετρα μακριά. Το νερό συσσωρευόταν σε μια μεγάλη θολωτή στέρνα που ύδρευε όλον τον πληθυσμό της Αντιόχειας.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ ΣΤΟΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ ΧΩΡΟ ΤΗΣ ΑΝΤΙΟΧΕΙΑΣ ΙΠΠΟΥ

Τα νομίσματά της ανάγονται στην εποχή των Αυτοκρατόρων Νέρωνα μέχρι και την εποχή του Κομμόδου και συνήθως φέρουν την επιγραφή ΑΝΤΙΟΧΕΩΝ ΤΩΝ ΠΡΟΣ ΙΠΠΩ και ενίοτε τη προσθήκη ΤΗΣ ΙΕΡ. Κ. ΑΣΥΛΟΥ. Η χρονολογία των νομισμάτων είναι κατά το Πομπηϊανό σύστημα δηλαδή με αρχή το έτος 64 π.Χ. Απεικονίζουν κυρίως τη Τύχη να κρατά ίππο (σε συμβολισμό του όρους) ή τη Τύχη καθισμένη πάνω στο όρος του Ίππου.

Νόμισμα Ιππηνών - Αντιόχεια Ίππου Ελληνική γραφή έτος 81-96 μ.Χ Δομιτιανός Άλογο που το κρατά η θεά Τύχη

Με τον κρατικό και διοικητικό ανασχηματισμό στα χρόνια του Διοκλητιανού, η Ίππος θα υπαγόταν στο εξής στην επαρχία Δευτέρα Παλαιστίνη (Palaestina Secunda) που περιελάμβανε την Γαλιλαία και το Γκολάν. Με το που έγινε ο Χριστιανισμός η επίσημη θρησκεία της αυτοκρατορίας, οι Βυζαντινοί αυτοκράτορες έστελναν επιδοτήσεις σε μοναστήρια και εκκλησίες, ενώ οι Χριστιανοί προσκυνητές έφερναν περισσότερα έσοδα. Έτσι δημιουργήθηκε μια βιομηχανία ειδών πολυτελείας που έγινε διαθέσιμη στο ευρύ κοινό.

Η πόλη των Ιππηνών -Αρχαιολογικά ευρήματα

Ο Χριστιανισμός εξαπλώθηκε αργά στην πόλη της Ίππου, τουλάχιστον μετά το 300 μ.Χ. Μάλιστα ένας ειδωλολατρικός τάφος της βυζαντινής περιόδου που ανήκε σε κάποιον Ερμή, βρέθηκε έξω από τα τείχη της πόλης και αποδεικνύει την καθυστερημένη παρουσία της πολυθεΐας. Τελικά η πόλη σταδιακά εκχριστιανίστηκε ώστε κατέστη έδρα κάποιου επισκόπου Πέτρου το 359 μ.Χ. Το πρόσωπο αυτό αναφέρεται στα εκκλησιαστικά συμβούλια του 359 και του 362 μ.Χ.