 |
| Φαντάστηκαν ότι κάπως έτσι ήταν και τα πλοία των Φοινίκων |
 |
| Η ελληνική ρεπλίκα του «Φοινικικού» πλοίου ολοκληρώνει το ταξίδι του Ατλαντικού, η «Φοινίκη» έφτασε στην ξηρά στο Φορτ Λόντερντεϊλ της Φλόριντα μετά από ένα πρωτοφανές ταξίδι Ατλαντικού 6.000 μιλίων [Φωτ: Associated Press] |
Η Φοινίκη έφτασε στην ξηρά στις αμερικανικές ακτές την Τρίτη 4 Φεβρουαρίου 2020, έδεσε στο Coral Ridge Yacht Club στο Fort Lauderdale της Φλόριντα.
Η «Φοινίκη» είναι ένα παραδοσιακά φτιαγμένο αντίγραφο φοινικικού εμπορικού σκάφους, κατ' επίφαση όμως διότι είναι αντίγραφο ελληνικού , το οποίο βασίζεται σε ελληνικό σχέδιο 600 π.Χ.
Ο Βρετανός Επικεφαλής της Εκστρατείας , Philip Beale FRGS, καπετάνιος της «Φοινίκης » και ταξιδεύει με πολυεθνικό πλήρωμα με εκπροσώπους των Ηνωμένων Πολιτειών, του Λιβάνου, της Τυνησίας, του Ηνωμένου Βασιλείου, της Νορβηγίας, της Ολλανδίας, της Βραζιλίας και της Ινδονησίας. Ανάμεσα στο πλήρωμα είναι ο σκηνοθέτης Yuri Sanada από την Aventuras Produções, Βραζιλία. Καταγράφει τη ζωή επί του σκάφους καθώς και τις προκλήσεις που θα αντιμετώπιζαν οι Φοίνικες.
Σύμφωνα με τον Έλληνα γεωγράφο και ιστορικό Στράβωνα, οι Φοίνικες διαπραγματεύονταν και εγκαθίστανται κατά μήκος της ακτής του Ανατολικού Ατλαντικού, προκαλώντας τον Philip Beale να σκεφτεί την πιθανότητα ότι οι Φοίνικες θα είχαν επιχειρήσει να πλεύσουν δυτικά με την ελπίδα να ανακαλύψουν περισσότερα εδάφη. Ο Philip Beale ανέθεσε το κτίσιμο του πλοίου «Φοινίκη» πριν από 12 χρόνια σε παραδοσιακούς ναυπηγούς κατασκευαστές .
 |
| Δεύτερο μισό του 6ου αιώνα π.Χ.-530 π.Χ. - Ελληνικό ναυάγιο «Jules-Verne 7» |
 |
| Δεύτερο μισό του 6ου αιώνα π.Χ.-530 π.Χ. - Ελληνικό ναυάγιο «Jules-Verne 7», που αντιγράφτηκε και κατασκευάστηκε η «Φοινίκη». Το ναυάγιο είναι ένα ιστιοφόρο μήκους περίπου 15 μέτρων, του οποίου η κατασκευή συνδυάζει την παλιά τεχνική συναρμολόγησης- Ανασκαφές στη θέση Jules-Verne. Inv: 2000.3.1 © 2013 - Μουσεία της Μασσαλίας |
Η «Φοινίκη» πιστεύεται ότι είναι το μοναδικό αντίγραφο (από ελληνικό πλοίο) , του είδους της στον κόσμο. Έχοντας ήδη περιπλανηθεί στην Αφρική στην πρώτη αποστολή του «Φοινικικού» Πλοίου (2008-10), ο Philip Beale είχε δοκιμάσει παλαιά, για άλλη μια φορά στο τιμόνι για την διασταυρούμενη ατλαντική πρόκληση. επαναλαμβάνοντας το πάθος του για τους ναυτικούς Φοίνικες.
Η αποστολή εγκρίθηκε από τα Υπουργεία Πληροφόρησης και Τουρισμού της Δημοκρατίας του Λιβάνου και έλαβε υποστήριξη, προμήθειες αποστολής και υπηρεσίες από πολυάριθμους οργανισμούς της Δημοκρατίας της Τυνησίας, πριν από την έναρξη της αποστολής από την Καρχηδόνα της Τυνησίας τον Σεπτέμβριο του 2019. Η αποστολή αποτελεί μέρος της εκστρατείας «Clean Seas Campaign» του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, λαμβάνοντας καθημερινά δείγματα νερού για τη μέτρηση των μικρο-πλαστικών επιπέδων και την ευαισθητοποίηση σχετικά με τη μόλυνση του πλανήτη στον ωκεανό.
Ελληνικό ιστιοφόρο σκάφος του 6ου αι. Π.Χ., που βρέθηκε το 1993, ένα εξαιρετικό παράδειγμα της μεταβατικής περιόδου ανάμεσα στους μαστούς και τις αρθρώσεις και τις αρθρώσεις πλάτους 525 - 500 π.Χ. (τέλος 6ου αι. p.Χ.) Έχουν διατηρηθεί 14μ x 4,7μ., Η γάστρα έχει σπάσει σε πολλά μέρη αλλά έχει ακόμα ολοκληρωμένες μορφές (ολόκληρη η τρόπιδα, τείχος μέχρι το 3ο κέλυφος). Το πιο αξιοσημείωτο χαρακτηριστικό του είναι το σύστημα διπλής συναρμολόγησης του, το οποίο αποτελείται από αρθρώσεις και προεξοχές για το μεγαλύτερο μέρος του κύτους και πρόσδεση για ορισμένα άλλα μέρη. Τα πλαίσια είναι απευθείας καρφωμένα στο κύτος. Βιβλιογραφικές αναφορές:. P. Pomey, Les épaves greques et romaines de la Place Jules-Verne à Marseille. CRAI, 1995, 459-484
Ρ. Pomey, Les epaves grecques du VI. JC de la Place Jules-Verne a Marseille, Archaeonautica 14, (1998), 147-154.
Το ταξίδι πέρα από τον Ατλαντικό από την Τενερίφη προς τη Δομινικανή Δημοκρατία πήρε 39 ημέρες, σε απόσταση περίπου 3700 μιλίων. Από τη Δομινικανή Δημοκρατία μέχρι τη Φλώριδα, το ταξίδι των 1000 μιλίων διήρκεσε 12 ημέρες. Το συνολικό ταξίδι από την Καρχηδόνα, την Τυνησία στη Φλόριντα κάλυψε πάνω από 6.000 μίλια και χρειάστηκε πέντε μήνες για να ολοκληρωθεί.
 |
| Δεύτερο μισό του 6ου αιώνα π.Χ.-530 π.Χ. - Ελληνικό ναυάγιο «Jules-Verne 7» και ένα υπό κλίμακα αντίγραφο |
Άρα είναι σίγουρο ο΄τι οι Έλληνες θα μπορούσαν να ταξιδέψουν το 600 π.Χ. στην αμερικανική ήπειρο εφόσον είχαν αποδεδειγμένα τέτοιο πλοίο.
ΕΠΙΣΗΣ
«Η Αμερική ανακαλύφθηκε από Μινωίτες θαλασσοπόρους»
Οι Μινωίτες ανακάλυψαν την Αμερική 3.700 χρόνια πριν από τον Κολόμβο», υποστηρίζει Βρετανός συγγραφέας και αντιπλοίαρχος σε υπό έκδοση βιβλίο, που ήδη συναντά αντιρρήσεις
Ποιος λαός κατάφερε να αξιοποιήσει τα ορυχεία χαλκού πριν από 4.200 χρόνια στα σύνορα μεταξύ Καναδά και Ηνωμένων Πολιτειών; Και πώς βρέθηκαν ίχνη νικοτίνης στην αρχαία Αίγυπτο; Λύση σε ένα από τα «μεγαλύτερα μυστήρια» της αρχαιολογίας έρχεται να δώσει το υπό έκδοση βιβλίο του Γκάβιν Μένζις, ο οποίος υποστηρίζει ότι οι Μινωίτες ήταν οι πρώτοι που κατάφεραν να διασχίσουν τον Ατλαντικό και να πατήσουν το πόδι τους στην Αμερική, 3.700 χρόνια πριν από τον Χριστόφορο Κολόμβο.- Ο 72χρονος Βρετανός συγγραφέας, πρώην αντιπλοίαρχος υποβρυχίου του βασιλικού ναυτικού, είχε προκαλέσει σάλο πριν από οκτώ χρόνια με το πρώτο του βιβλίο «1421: η χρονιά που η Κίνα ανακάλυψε την Αμερική», που πούλησε πάνω από ένα εκατομμύριο αντίτυπα σε 130 χώρες και στο οποίο διατεινόταν πως ένας Κινέζος ευνούχος είχε οδηγήσει έναν στόλο ιστιοφόρων στην Αμερική 71 χρόνια πριν από τον Κολόμβο.
Τώρα σειρά έχουν οι Μινωίτες θαλασσοπόροι. «Μπορούμε να κάνουμε ακριβείς εκτιμήσεις όσον αφορά το μήκος, το πλάτος και το βύθισμα των σκαφών και ως εκ τούτου να υπολογίσουμε την ποντοπόρο ικανότητά τους», εξηγεί στη «Wall Street Journal» ο συγγραφέας. «Τα σκάφη θα μπορούσαν να πλεύσουν με τον αέρα καθώς και με χαμηλότερο πανί σε περίπτωση θύελλας», είναι το πρώτο επιχείρημα του συγγραφέα. Και βασίζεται τόσο στις απεικονίσεις πλοίων σε μινωικές τοιχογραφίες όσο και στα ελάχιστα υπολείμματα του ναυαγίου του Uluburun που ανακαλύφθηκε το 1982 στη Μικρά Ασία και χρονολογείται με ακρίβεια στο 1305 π.Χ.- σώθηκε τμήμα από το σκαρί και το φορτίο περιείχε στοιχεία από εννέα διαφορετικούς πολιτισμούς της εποχής).
Επόμενος άσος στο μανίκι του συγγραφέα είναι αποδείξεις που σχετίζονται με το DΝΑ, καθώς υποστηρίζει πως διαθέτει στοιχεία ότι οι Μινωίτες έφεραν ένα σπάνιο γονίδιο που εντοπίζεται σήμερα ανάμεσα στους γηγενείς Αμερικανούς που ζουν γύρω από τη Λίμνη Σουπίριορ, κοντά στα αμερικανοκαναδικά σύνορα, όπου έχουν εντοπιστεί πλούσια κοιτάσματα χαλκού και χιλιάδες χάλκινα εργαλεία. Μάλιστα επικαλείται επιστημονικές έρευνες που αποδεικνύουν πως ο «μοναδικής καθαρότητας χαλκός» της περιοχής της λίμνης ταιριάζει με τα ευρήματα του ναυαγίου του Uluburun.
Τρίτη απόδειξη είναι η μεταφορά ενδημικών φυτών της Αμερικής σε άλλους πολιτισμούς: ίχνη νικοτίνης εντοπίστηκαν στην Αίγυπτο σε αρχαίες μούμιες και κόκκοι καλαμποκιού είναι χαραγμένοι στους ναούς τους (και ο καπνός και το καλαμπόκι ήταν άγνωστα στην περιοχή). «Οι Αιγύπτιοι όμως με τα σαθρά πλοία τους δεν ήταν ικανοί ναυτικοί», σημειώνει ο Γκάβιν Μένζις. «Μόνο οι Μινωίτες, με τους οποίους διατηρούσαν εμπορικές σχέσεις, μπορούσαν να κάνουν υπερατλαντικά ταξίδια».
Αν όμως οι Μινωίτες είχαν μεταφέρει καπνό από την Αμερική στην Αίγυπτο, δεν θα έπρεπε να υπάρχουν ίχνη και στην Κρήτη; «Ένα έντομο που συνδέεται άμεσα με τον καπνό βρέθηκε θαμμένο στην ηφαιστειακή στάχτη περί το 1450 π.Χ. στο σπίτι ενός εμπόρου, στο Ακρωτήρι της Θήρας. Ονομάζεται Lasioderma Serricorne και ενδημεί στην Αμερική. Και ας μην ξεχνάμε πως ο καπνός δεν ευδοκιμούσε στην Ευρώπη το 1450 π.Χ.», υποστηρίζει ο συγγραφέας.
Άρχισαν οι αμφισβητήσεις
Πριν ακόμη το βιβλίο οριστικοποιήσει τίτλο και ημερομηνία κυκλοφορίας οι ατζέντηδες τρίβουν τα χέρια τους καθώς «η ιστορία που αναθεωρεί τα μέχρι τώρα δεδομένα πουλάει εξαιρετικά», όπως παραδέχεται ο ατζέντης του συγγραφέα Λουίτζι Μπονόμι.
Οι επιστήμονες είναι ήδη στις επάλξεις της αμφισβήτησης: «Δεν υπάρχουν στοιχεία για την εξερεύνηση ή εκμετάλλευση των κοιτασμάτων από άλλους πέρα από τους γηγενείς Αμερικανούς», εκτιμά η αναπληρώτρια καθηγήτρια Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν και ειδική στην προϊστορική αρχαιολογία της Λίμνης Σουπίριορ Σούζαν Μάρτιν.
«Θεωρητικά είναι πιθανό οι Μινωίτες να έφτασαν στην Αμερική», λέει ο ειδικός στη μινωική αρχαιολογία στο Πανεπιστήμιο του Σέφιλντ Τζον Μπένετ. «Τα πλοία τους όμως ήταν πολύ μικρά για να μεταφέρουν ικανές προμήθειες και φορτίο για ένα τόσο μακρινό ταξίδι».
Προς την ίδια κατεύθυνση κινείται και ο αναπληρωτής καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Α&Μ του Τέξας που ηγήθηκε των ανασκαφών του Uluburum Κεμάλ Πουλάκ. «Δεν θα ήταν εφικτό ένα τόσο φιλόδοξο ταξίδι. Παρά το γεγονός ότι τα πλοία ήταν γερά, δεν είχαν κατάστρωμα που να αντέχει στις καταιγίδες και τις θαλασσοταραχές» ενώ προσθέτει πως ο χαλκός από το ναυάγιο του Uluburum προέρχεται από την Κύπρο.
Εκτός βεβαίως από τις αντιρρήσεις υπάρχουν κι εκείνοι που συντάσσονται με τον Βρετανό συγγραφέα. Όπως ο ομότιμος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Όρεγκον Καρλ Γιόχανσεν που επικροτεί τη νέα θεωρία και δηλώνει πως είναι «πεπεισμένος πως οι Μινωίτες δεν ήταν ούτε οι πρώτοι ούτε οι μόνοι που κατάφεραν να διαπλεύσουν τον Ατλαντικό και τον Ειρηνικό Ωκεανό».
«Χρειάζονταν ορμητήρια»
«Διατυπώνονται διαρκώς καινοφανείς θεωρίες από ερευνητές που προσπαθούν να παρουσιάσουν απόψεις για να αυξήσουν τις μετοχές και τις πωλήσεις των βιβλίων τους», παρατηρεί από την πλευρά του στα «ΝΕΑ» ο ομότιμος καθηγητής Προϊστορικής Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών Γεώργιος Κορρές. «Όσον αφορά τις απόψεις του κ. Μένζις, θα ήθελα να επισημάνω πως οι Αιγύπτιοι είχαν κάνει υπερπόντια ταξίδια προς Νότον. Δεύτερον, πώς ήταν δυνατόν να διαπλέουν τόσο μικρά πλοιάρια τη νύχτα τον Ατλαντικό; Μπορεί να έκαναν μεγάλα ταξίδια, αλλά η προώθηση γινόταν σταδιακά, καθώς τη νύχτα τα πλοιάρια σταματούσαν σε όρμους, νησάκια και ακρωτήρια με τα οποία είναι διάσπαρτο το Αιγαίο. Και τέλος, πώς μπορούμε να αποκλείσουμε το ενδεχόμενο οι Αιγύπτιοι να εντόπισαν καπνό και καλαμπόκι στους λαούς που ζούσαν προς Νότον ή στους λαούς της Εγγύς Ανατολής;».
