Βουλγαρία : Ανακαλύφθηκε ελληνική επιγραφή στην Δεβελτό , μετέπειτα ρωμαϊκή αποικία Deultum.

Οι αρχαιολόγοι από την Βουλγαρία στην περιοχή Deultum-Debelt κοντά στο Μπουργκάς της Βουλγαρίας ανακάλυψαν τις πρώτες γραπτές ενδείξεις ότι η Δεβελτός και μετέπειτα  Ρωμαϊκή αποικία Deultum είχε λιμάνι.
Το πρόσφατα ανακαλυφθέν κομμάτι επιγραφής, που βρίσκεται νότια των λουτρών στο Deultum, είναι μέρος μιας σαρκοφάγου εξ ασβεστόλιθου, που χρονολογείται από τον 2ο-3ο αιώνα μ.Χ.

Οι ειδικοί λένε ότι η επιγραφή τριών γραμμών, η οποία είναι στα ελληνικά, το κείμενο μπορεί να ανακατασκευαστεί και να αποδοθεί  ως εξής: «Στους χθόνιους θεούς  [I, xxxxx], ο πλοιοκτήτης, δημιούργησε αυτήν τη σαρκοφάγο [για xxxxx]. Εάν κάποιος [τολμήσει να βάλει ένα άλλο σώμα μέσα του, θα του επιβληθεί πρόστιμο xxxxx denari…Δηναρίων ]. "

Δυστυχώς, τα ονόματα  του αποθανόντος ,αλλά ούτε του ατόμου που διέταξε την κατασκευή της σαρκοφάγου έχουν διασωθεί . Ωστόσο, διατηρείται κάτι πολύ πιο σημαντικό - το επάγγελμά του: ιδιοκτήτης ή καπετάνιος πλοίου ( ναύκληρος ). Έτσι, για πρώτη φορά, αυτό το μικρό τεμάχιο παρέχει σαφή γραπτή απόδειξη ότι το Deultum είχε λιμάνι και θεωρήθηκε ως λιμάνι - κάτι που μέχρι τώρα θεωρήθηκε μόνο με βάση τις εικόνες πλοίων και θαλασσογραφιών που εμφανίζονται στα νομίσματα της πόλης.

Develtos ( Ελληνικά : Δεβελτός , Δηβελτός, Δεουελτòς, Δεούελτος, Διβηλτóς) ή Deultum .Το Ντέβελτον ( "περιοχή με δύο βάλτους") ιδρύθηκε ως ένας εμπορικός σταθμός της Απολλωνίας Πόντικης τον 7ο αιώνα π.Χ. Από τον 6ο αιώνα έως τον 4ο αιώνα π.Χ., ο οικισμός χρησίμευσε ως σημαντικό μέρος του εμπορίου μεταξύ Θρακών και Ελλήνων. Ο Δεβελτός προσαρτήθηκε στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία το 46 μ.Χ. και έγινε μέρος της επαρχίας της Θράκης .

Ανασκαφικά αρχαιοελληνικά ευρήματα από την πόλη -3 άνω φωτ. 

Ένα άλλο σημαντικό χαρακτηριστικό της επιγραφής είναι η χρήση των ελληνικών. Αν και το Deultum ήταν (ΑΡΓΌΤΕΡΑ ) ρωμαϊκή αποικία, τα Λατινικά δεν επικράτησαν και γρήγορα τα εγκατέλειψαν και παρέμειναν τα ελληνικά, τα οποία μιλούσαν στην περιοχή για αιώνες.

Τον 3ο αιώνα μ.Χ. μόνο οι αρχές της πόλης ήταν ακόμη υποχρεωμένες να γράφουν στα Λατινικά, αλλά είχαν ήδη δυσκολία με τη γλώσσα, και όχι μόνο υπήρχε ισχυρή ελληνική επιρροή στις επίσημες επιγραφές και κείμενα στα νομίσματα Deultum, αλλά και ατομικά Ελληνικά γράμματα δημιουργήθηκαν  μέσα στο λατινικό αλφάβητο.
Φυσικά, για έναν καπετάνιο πλοίου στη Μαύρη Θάλασσα, δεν ήταν τίποτα πιο φυσικό από το να χρησιμοποιεί ελληνικά. Ωστόσο, ως ένδειξη του ότι ανήκει στη ρωμαϊκή αποικία, ξεκινά το κείμενό του με την αφοσίωση: "Στους Θεούς των Χθόνιων", το οποίο δεν είναι τυπικό των ελληνικών επιγραφών, αλλά είναι μια κυριολεκτική ελληνική μετάφραση του τυπικού λατινικού τύπου "Dis Manibus"  -> θεοῖς χθονίοις

Ένα λατρευτικό στον ΔΙΑ όπως αναφέρει ,από τις ανασκαφές στην πόλη 

Τα τελευταία γράμματα που διατηρούνται στο θραύσμα αντιπροσωπεύουν την αρχή της συνηθισμένης προειδοποίησης κατά της βεβήλωσης και της επαναχρησιμοποίησης της ταφόπλακας.
Οι σαρκοφάγοι, σκαλισμένοι από τεράστια πέτρινα τετράγωνα μήκους άνω των 2 μέτρων, ήταν ο πιο ακριβός τύπος τάφου και μόνο οι πλουσιότεροι μπορούσαν να τους αντέξουν οικονομικά.
Αυτό οδήγησε επίσης σε πολλές κλοπές, καθώς οι νεκροπόλεις βρίσκονταν συχνά σε κάποια απόσταση από τις πόλεις και, ως εκ τούτου, δεν ήταν δύσκολο για τους έμπειρους κλέφτες να κλέψουν μια σαρκοφάγο και να το προσφέρουν ξανά προς πώληση μετά τη διάθεση των λειψάνων του νεκρού.
Για να αποφευχθούν τέτοιες κλοπές και καταχρήσεις, οι σαρκοφάγοι συνήθως έφεραν λεπτομερείς επιγραφές που περιγράφουν ποιος δικαιούταν να τοποθετηθούν σε αυτές, και αυτό το προνόμιο δεν ήταν συχνά ούτε για ολόκληρη την οικογένεια, αλλά μόνο για ορισμένα μέλη της οικογένειας

Μια χάλκινη κεφαλή του Σεπτίμιου Σεβήρου

Έτσι, διαβάσαμε σε μια σαρκοφάγο από τον Deultum: "Δηλώνω ότι μετά το θάνατό μου κανείς δεν έχει το δικαίωμα να τοποθετήσει ένα άλλο σώμα στη σαρκοφάγο μου", ενώ ένα άλλο που προοριζόταν για την οικογένεια του Σεβαστιανού είχε μια επιπλέον γραμμή που προστέθηκε παρακάτω με διαφορετικά γράμματα, πιθανώς μετά η οικογένεια είχε πλέον μεγαλώσει , διαβάζοντας "Επιτρέπω στον γαμπρό μου τον Βασ να τοποθετηθεί και εδώ."
Φυσικά, μια επιγραφή θα μπορούσε εύκολα να διαγραφεί ή να τροποποιηθεί, έτσι οι περισσότεροι άνθρωποι έγραψαν στις σαρκοφάγους τους στα δημοτικά συμβούλια ή ενώπιον των ρωμαϊκών επαρχιακών αρχών, οι οποίοι με αμοιβή ήταν υποχρεωμένοι να παρακολουθούν την ακεραιότητά τους.

Στους  παραβάτες επιβάλλετε δε σημαντικό πρόστιμο στο   ποσό - που ήταν συνήθως μεταξύ 3.000 και 5.000 Δηναρίων ,- αν και σε μερικές από τις πιο ακριβές σαρκοφάγους το ποσό που πρέπει να καταβληθεί γράφτηκε συχνά σε εξέχουσα θέση στην ίδια τη σαρκοφάγο. Μέρος αυτού του ποσού προοριζόταν για το άτομο που ανέφερε την κλοπή, και αυτό ήταν ένα ισχυρό κίνητρο για τους πολίτες να επαγρυπνούν και να διασφαλίζουν το απαραβίαστο των ταφικών μνημείων. Μερικές φορές προστέθηκε μια κατάρα μετά το επιβληθέν πρόστιμο, έτσι ώστε οι δράστες να υποστούν επίσης θεϊκή τιμωρία.

Τα τελευταία χρόνια, όταν η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία συγκλονίστηκε από πολιτικές και οικονομικές κρίσεις, πολλές από τις σαρκοφάγους του  Deultum χρησιμοποιήθηκαν ως δομικό υλικό για την αποκατάσταση και ενίσχυση των τειχών της πόλης. Εξ ου και ο λόγος για τον οποίο πολλοί σαρκοφάγοι κατέληξαν με τη μορφή σωστά κομμένων θραυσμάτων.