Το φθινόπωρο του 2021, οι αρχαιολόγοι του Inrap (Εθνικού Ινστιτούτου Αρχαιολογίας) πραγματοποίησαν ανασκαφή, με εντολή του Περιφερειακού Αρχαιολογικού Τμήματος (Drac PACA), στη rue Barbusse 19 /rue Jean-Baptiste Petre στη Μασσαλία. Αυτή η προληπτική αρχαιολογική επιχείρηση, η οποία ακολουθεί μια διαγνωστική έρευνα που πραγματοποιήθηκε τον Φεβρουάριο του 2021 από την Inrap, αποτελεί μέρος του έργου ανάπλασης ενός κτιρίου γραφείων σε μια αυλή 360 m². η ανασκαφή επιβάλλεται (για τυχόν ύπαρξη αρχαιολογικά ευρημάτων) σε έκταση 61 m².
Αυτός ο τομέας της πόλης ανακατασκευάστηκε εκτενώς κατά τη διάρκεια των μεγάλων χωματουργικών εργασιών που πραγματοποιήθηκαν το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα, ιδιαίτερα για την κατασκευή της οδού Colbert. Ο χώρος της ανασκαφής καταλήφθηκε τότε από το μοναστήρι Precheurs, που χτίστηκε τον 16ο αιώνα, από το οποίο απομένει μόνο η εκκλησία, που τοποθετήθηκε με τον τίτλο του Saint-Cannat το 1802, και το καμπαναριό.
Μεγάλο μέρος των αρχαιολογικών καταλοίπων και επιπέδων επηρεάστηκε από αυτά τα μεγάλα έργα και η αρχαιολογική έρευνα έδειξε ότι στην περιοχή των έργων υπήρχε ακόμη λάκκος ,αποθετήριο, της ελληνικής περιόδου. Σε άμεση γειτνίαση με αυτήν την τοποθεσία, ο φυσικός ψαμμίτης είναι εκτεθειμένος παντού. Είναι αυτός ο λάκκος, ο οποίος απλώς φάνηκε κατά την έρευνα, που αποτελεί αντικείμενο προληπτικής ανασκαφικής επιχείρησης που πραγματοποίησε η Inrap.
Αμφορείς που εναποτέθηκαν στον βόρειο τοίχο του λάκκου
Ο αρχικός λάκκος, πλάτους 2,50 μ. και βάθους 3,30 μ., έχει κατακόρυφους τοίχους. Παρατηρήθηκε σε μήκος 5,30 μ. και η κάτοψή του είναι κολοβωμένη προς τα νότια. Το γέμισμα αυτής της τεράστιας ανασκαφής είναι πλούσιο σε κάρβουνο και όζους κόκκινου πηλού. Πολλά θραύσματα κλιβάνων και υπερκαμμένη κεραμική με ελαφριά και μικη πάστα (αμφορείς και κονιάματα) δείχνουν ότι ο λάκκος αυτός χρησιμοποιήθηκε για την απόρριψη των υπολειμμάτων ενός εργαστηρίου αγγειοπλαστικής που πρέπει να βρισκόταν κοντά.
Στρωματογραφία αμφορέων
Λεπτομέρεια του ανασκαφικού υλικού
Η εξαντλητική ανασκαφή αυτού του λάκκου αποκάλυψε μια σειρά από επίπεδα dumping (ντάμπινγκ.) Η ανάλυση του συλλεγόμενου υλικού θα μας επιτρέψει να καταλάβουμε αν μπορεί να συνδεθεί με την κεραμική χειροτεχνία ή την εξόρυξη πηλού. Πράγματι, σε αυτόν τον περιφερειακό τομέα της ελληνικής πόλης, έχουν ήδη παρατηρηθεί αρκετοί άλλοι μεγάλοι και βαθείς λάκκοι ( Bourse, Alcazar και Rue Barbusse) και θεωρούνται λατομεία αργίλου που χρησιμοποιούνται για οικοδομές, ιδίως για την κατασκευή πλίθων. ακατέργαστα τούβλα από πηλό που χρησιμοποιούνται ευρέως στα κτίρια της ελληνικής Μασσαλίας.
Σωρός ελληνικών αμφορέων
Ένας δεύτερος λάκκος, με κάθετους τοίχους, παρόμοιας κάτοψης, διαστάσεων 1,80 x 3,20 μ. και βάθους 2,70 μ., ανασκάφηκε κοντά στον πρώτο λάκκο που περιείχε τις απορρίψεις. Ο λάκκος ήταν εν μέρει γεμάτος με ολόκληρους αμφορείς της Μασσαλίας, οι οποίοι είχαν αποτεθεί με έντονη κλίση προς τα νότια. Ο λάκκος σφραγίζεται από ένα ίζημα που περιέχει επίσης υπερτομές και θραύσματα τριμμένου πηλού.
Μασσαλικός αμφορέας
Ο τελευταίος λάκκος, που σώζεται μόνο σε βάθος 60 εκ. και γεμάτος με ομοιογενές ίζημα που έχει δώσει κάποια κεραμικά στοιχεία που αναλύονται αυτή τη στιγμή, υπέστη σοβαρές ζημιές από την κατασκευή του σύγχρονου κτιρίου, η κάτοψή του δεν είναι καθορισμένη και η ελληνική χρονολόγησή του απομένει να επαληθευτεί.
Θραύσματα αμφορέων της Μασσαλίας που χαρακτηρίζονται από την παρουσία μαρμαρυγίας στον πηλό τους
Η ανασκαφή επέτρεψε τη συλλογή μεγάλης ποσότητας κεραμικού υλικού, πιάτων και αμφορέων, που χρονολογούνται ομοιογενώς στο δεύτερο μισό του 4ου αιώνα π.Χ. και απεικονίζουν την ποικιλομορφία της παραγωγής της Μασσαλίας. Οι μορφές που εντοπίστηκαν αντιστοιχούν κυρίως σε πιάτα, μπολ και κανάτες τοπικής κατασκευής.
Τα κονιάματα και οι αμφορείς περιέχουν επίσης μια πάστα πλούσια σε θραύσματα μαρμαρυγίας, χαρακτηριστικό των εργαστηρίων κεραμικής της Μασσαλίας. Ορισμένα από τα τελευταία είναι σφραγισμένα με ελληνικά γράμματα, προσθέτοντας στο σώμα του αμφορέα οτι είναι κατασκευασμένα στη νότια Γαλλία.
Μερικά θραύσματα μη αναδιπλωμένης γαλατικής κεραμικής καθώς και αττικές εισαγωγές συμπληρώνουν την παρτίδα. Θραύσματα ετρουσκικών, φοινικικο-πουνικών και ιβηρικών αμφορέων, που αντιστοιχούν σε παλαιότερα αγγεία, πιθανότατα βρίσκονται σε υπολειμματική θέση.
ΑΡΧΑΙΟΓΝΩΜΩΝ ©
