Ολοκληρώθηκε διερευνητική υποβρύχια έρευνα στο βυθισμένο τμήμα του Νεολιθικού οικισμού του Αγίου Πέτρου που βρίσκεται στον ομώνυμο κόλπο της Κυρά-Παναγιάς, βόρεια της Αλοννήσου. Πρόκειται για μια σημαντική θέση στο νησιωτικό Αιγαίο, τα ευρήματα της οποίας δίνουν ολοκληρωμένη αρχαιολογική εικόνα των πρώτων γεωργικών ομάδων που εγκαθίστανται μόνιμα στον ελλαδικό χώρο λίγο πριν το 6.000 π.Χ.
Η έρευνα πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του εγκεκριμένου πενταετούς προγράμματος που υλοποιείται με τη συνεργασία της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων του ΥΠΠΟΑ και του Τομέα Αρχαιολογίας του ΑΠΘ.
Γενική άποψη των νήσων Άγ. Πέτρος και Κυρά-Παναγιά
Βασικός στόχος της αρχαιολογικής υποβρύχιας διερεύνησης, ήταν η αποτύπωση της εικόνας που παρουσιάζει σήμερα το βυθισμένο, λόγω της σταδιακής ανόδου της θαλάσσιας στάθμης τμήμα του Νεολιθικού οικισμού, η καταγραφή των αρχαιολογικών καταλοίπων που διατηρούνταν μέχρι σήμερα και η εκτίμηση για τη μελλοντική ανασκαφική τους διερεύνηση. Τα αποτελέσματα της ενάλιας έρευνας τεκμηριώνουν το ερευνητικό ενδιαφέρον που παρουσιάζει η προγραμματισμένη για τα επόμενα χρόνια συστηματική υποβρύχια ανασκαφική διερεύνηση του χώρου.
Μερική άποψη συγκέντρωσης λίθων
Ήταν ιδιαίτερα σημαντικός ο εντοπισμός ορατών ανθρωπογενών καταλοίπων (τεχνικοί λιθοσωροί, τοίχοι και κεραμική, σε βάθος 5-7μ, η φύση των οποίων αναμένεται να αποσαφηνιστεί στο πλαίσιο ανασκαφικής έρευνας που προγραμματίζεται για το 2022. Το ίδιο ενδιαφέρουσα ήταν και η διαπίστωση της διατήρησης αρχαιολογικών επιχώσεων, κυρίως κάτω από τον αμμώδη πυθμένα, όπως προκύπτει από τα δείγματα πυρηνοληψίας που λήφθηκαν.
Η δυνατότητα που προσφέρει η ενάλια έρευνα στον Αγ. Πέτρο, τον πρωϊμότερο βυθισμένο νησιωτικό οικισμό του Αιγαίου, αναμένεται να αναδείξει σημαντικές πλευρές της ζωής των πρώτων κοινοτήτων και της ναυσιπλοΐας στα νησιά του Αιγαίου.
Στην ερευνητική ομάδα συμμετείχαν, από το ΑΠΘ, οι Ν. Ευστρατίου, ομότιμος καθηγητής του ΑΠΘ, επικεφαλής, από την Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων, οι Α. Σωτηρίου, αρχαιολόγος - δύτης, προϊστάμενος του ΤΕΑΕΤΔΑ της ΕΕΑ, διευθυντής και Χ. Νιζαμίδης, οδηγός-δύτης, υπεύθυνος καταδύσεων. Επίσης, Α. Χαλκιώτη, Β. Ιβρου, Λ. Γιατσιάτσου, Ό. Κουκουσιούρα, Π. Μπιτσικώκος, Θ. Μουρατίδης, Π. Τοκμακίδη, Κ. Παπαδημητρίου, Α. Κτίστης.
Η έρευνα πραγματοποιήθηκε με χορηγία των Marco Bellacci (Κτήμα Μάρκο, Αλόννησος) και Merck Merkuriadis (Hipgnosis Songs Fund, UK).
ΥΠΠΟΑ
