Η παιδεία των γυναικών στην Αρχαία Ελλάδα
Δεν είναι λίγοι εκείνοι που μέχρι και σήμερα υποστηρίζουν ότι δεν παρεχότανεκπαίδευση στις αρχαίες Ελληνίδες, αλλά αντίθετα ότι τις θεωρούσαν και τις θεωρούν αμόρφωτες και σκλάβες των αντρών και της οικογένειάς τους. Αυτή, όμως, είναι μία λανθασμένη διαπίστωση που μεταδίδεται εδώ και χρόνια. Μπορεί οι γυναίκες να μην είχαν το εύρος γνώσεων που είχαν οι αρχαίοι Έλληνες, αλλά δεν ήταν σε καμία περίπτωση αμόρφωτες.
Αυτό είναι δυνατό να επιβεβαιωθεί από πληροφορίες που υπάρχουν στις επιτύμβιες στήλες, όπως τα παρακάτω λόγια που έχουν γραφτεί από ένα κορίτσι που πέθανε μόλις στα είκοσι του χρόνια:<<Όλος ο κόσμος της Αθήνας για μένα έκλαψε, για τα νιάτα και την σωφροσύνη, και το πιο πολύ γιατί φρόντιζα πολύ την μόρφωσή μου και τη σοφία. Τα δάκρυα δεν σταματάνε από του πατέρα μου τα μάτια, που χάσανε της ζωής του την χαρά και τα χέρια που θα τον γεροκομούσαν.
Τα χρόνια της ζωής μου είκοσι…>>. Με αυτά τα λόγια γίνεται προφανές ότι οι αρχαίες Ελληνίδες εκτός από το γεγονός ότι ήξεραν να ζουν αξιοπρεπώς, είχαν μάθει να αντιμετωπίζουν τον θάνατο με αξιοπρέπεια. Και στην αρχαία Σπάρτη, τη φράση <<Ή ταν ή επί τας>> την έλεγαν οι μητέρες των στρατιωτών και όχι οι ίδιοι οι άντρες.
Μέχρι περίπου τα δώδεκα τους χρόνια, τα κορίτσια λάμβαναν τη στοιχειώδη εκπαίδευση. Με άλλα λόγια τη γραφή, την ανάγνωση, την λυρική και επική ποίηση καθώς και τον χορό. Έπειτα από τα δώδεκα μέχρι τα είκοσι τους χρόνια έπαιρναν την μέση εκπαίδευση από τη μητέρα τους. Αυτή περιείχε την οικονομία, την διαχείριση του νοικοκυριού, την υφαντική, τη διακοσμητική και τη χειροτεχνία.
Τα κορίτσια πλουσίων οικογενειών είχαν επίσης τη δυνατότητα να φοιτήσουν στα οικοδιδασκαλία στα οποία διδάσκονταν μουσική κυρίως. Στη συνέχεια, όσον αφορά την ανώτατη εκπαίδευση, δεν ήταν λίγες οι ανώτατες σχολές οι οποίες έκαναν δεχτές και άντρες και γυναίκες.
ΕΛΛ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Υπάρχουν αποδεδειγμένα πάρα πολλές γυναίκες επιστήμονες στην αρχαιότητα.
Για παράδειγμα στην Ανώτατη Φιλοσοφική και Μαθηματική Σχολή του Πυθαγόρα διέπρεψαν η Θεόκλεια, η Περικτιόνη, η Φίλτυς, η Θεάδουσα, η Ασκληπιγένεια η Μελίσσσα,, Τιμύχα, Μιλλία, Χειλωνίς, Κρατησόκλεια,Βοιώ, και αρκετές άλλες γυναίκες.
Η Aσκληπιγένεια υπήρξε Αθηναία φιλόσοφος και μυστικίστρια. Πατέρας της ήταν ο Πλούταρχος ο Aθηναίος, επικεφαλής της Aκαδημίας, την οποία είχε ιδρύσει ο Πλάτωνας. Aυτός δίδαξε στην κόρη του στα μυστικά της θεουργίας -όρος που σήμαινε «θείο έργο, θαύμα», αλλά και την τέχνη του να προκαλείς
Και ξέρετε ποιος ήταν ο Διδάσκαλος των « Ηθικών αρχών» του Πυθαγόρα; Η Θεμιστόκλεια, η Ιέρεια των Δελφών!Η Σχολή του Επίκουρου: Οι Ανθεια, Λεόντιον, Ερώτιον.Η Πλατωνική Ακαδημία:Το Πανεπιστήμιο της Αρχαίας Ελλάδας, διήρκεσε σχεδόν 1000 χρόνια μέχρι που ο Ιουστινιανός για να σώσει τον κόσμο από …την ιερόσυλο τρέλα των Ελλήνων (Ιουστινιανός Κώδιξ) το έκλεισε. Διεσώθησαν τα ονόματα της Λασθένειας, και της Αξιοθέας.
Ανώτατες Σχολές Ιατρικής: Κνίδος, Κως, Αλεξάνδρεια.-Διέπρεψαν οι: Αγνοδίκη, Δεινομάχη, Ερμιόνη, Ευτυχία, Φιλονίλα, Κλεοπάτρα μάλιστα βοηθός και συνεργάτρια του μεγάλου ιατρού Γαληνού, Ολυμπιάς, Σάλπη και πολλές άλλες. Γνωρίζετε ότι η Ελληνίδα Φαραώ της Αιγύπτου Κλεοπάτρα δεν έφτιαχνε μόνο δηλητήρια αλλά και φάρμακα και ότι έγραψε ένα βιβλίο περί φαρμάκων;
Και σε άλλες σχολές όπως η Σχολή του Επίκουρου και η Πλατωνική Ακαδημία φοιτούσαν γυναίκες που ξεχώρισαν για τις γνώσεις και τις επιδόσεις τους. Οι γυναίκες σταμάτησαν να γίνονται δεχτές στην ανώτατη εκπαίδευση το 1890 μ. Χ., γεγονός που δεν συνέβη σε όλες τις χώρες. Στην Αρχαία Ελλάδα, ενώ τέθηκε σε ισχύ αυτή η απόφαση, το 1896 μ. Χ. βρήκε το θάρρος και σπούδασε η Αγγελική Παναγιωτάκη.
Τα μυστικά ομορφιάς των γυναικών στην Αρχαία Ελλάδα
Οι αρχαίες Ελληνίδες έδιναν ιδιαίτερη σημασία στοκάλλος. Για αυτόν τον λόγο, άλλωστε, το θεοποίησαν με τη θεά του έρωτα και της ομορφιάς την Αφροδίτη. Φρόντιζαν σε καθημερινή βάση τον εαυτό τους διότι επιθυμούσαν να έχουν μια λεία και λαμπερή επιδερμίδα. Έκαναν μάσκα προσώπου με σπόρους από πράσινα φασόλια τα οποία τα θεωρούσαν ιδανικά για την αποφυγή της ακμής.
Επίσης, πραγματοποιούσαν αρκετή χρήση του ροδόνερου καθώς ήταν και ένα από τα πιο αγαπημένα τους συστατικά για την παρασκευή καλλυντικών προϊόντων. Είναι ακόμα γνωστό ότι περιποιούνταν την επιδερμίδα τους και με λάδι από σαφράν (κρόκος Κοζάνης) ή από κρόκους αυγών.
Η Κλεοπάτρα, μάλιστα, στο μπάνιο της εκτός από γάλα πρόσθετε και το συγκεκριμένο λάδι για προσθέσει λάμψη στο δέρμα της. Για αυτήν την λάμψη, έκαναν και χρήση φύλλων μέντας. Επιπροσθέτως, έβαζαν μάσκες και κρέμες που είχαν ως βασικά συστατικό το μέλι τόσο στο πρόσωπό τους όσο και στο σώμα τους.
Αξιοθαύμαστο είναι ακόμα το γεγονός ότι άλειφαν στο δέρμα τους χοντρό αλάτι κάνοντας μασάζ με σκοπό να κάνουν απολέπιση και να απαλλαγούν από τα νεκρά κύτταρα και το τοπικό λίπος. Τις αλοιφές και τις κρέμες αυτές τις άλειβαν με ειδικά βουρτσάκια που ονομάζονταν χριστήρες ή με τα δάχτυλα.
Η περιποίηση των μαλλιών των Αρχαίων Ελληνίδων
Στην αρχαιότητα οι γυναίκες έκαναν συχνά χρήση λαδιού από καρύδα, προκειμένου να ενυδατώσουν τα μαλλιά τους. Το άπλωναν σε όλο το τριχωτό της κεφαλής τους διακρίνοντάς το σε τρία ίσα μέρη. Από την γραμμή των μαλλιών ως τα φρύδια, από τα φρύδια έως το πάνω χείλος και από το πάνω χείλος έως το πιγούνι. Σε γενικές γραμμές φρόντιζαν να είναι πάντα καλοχτενισμένα, πλούσια και περιποιημένα τα μαλλιά τους ενώ προσέθεταν σε αυτά κορδέλες ή χρυσές χάντρες.
Το πιο σύνηθες χτένισμά τους ήταν τα μακριά και πυκνά μαλλιά. Με σκοπό να κάνουν τα μαλλιά τους εύκαμπτα και σκουρόχρωμα, έβαζαν σε αυτά λάδι από μπουμπούκια δάφνης και κέδρου. Μόνες τους τα έπλεναν, τα λάδωναν και τα χτένιζαν. Μερικές φορές, βέβαια, το έκαναν με τη βοήθεια δούλων ή και των φίλων τους.
Επιπλέον, συνήθιζαν να τα πλέκουν σχεδιάζοντας βοστρύχους και πλεξούδες κι ύστερα τα τελειοποιούσαν με καρφίδες και ταινίες. Για τις ηλικιωμένες γυναίκες, όμως, ήταν περισσότερο σύνηθες να έχουν τα μαλλιά τους κοντά το οποίο θεωρούταν ανάλογα την περίπτωση είτε ένδειξη γηρατειών είτε ένδειξη πένθους.
Τα αρώματα στην Αρχαία Ελλάδα
Οι Αρχαίοι Έλληνες θεωρούσαν ότι τα αρώματα είχαν θεϊκή προέλευση και ότι ήταν σύμβολα των θεών. Οι γυναίκες που παρασκεύαζαν τότε αρώματα είχαν χαρακτηριστεί από πολλούς ως μάγισσες όπως η Μήδεια, η Κίρκη και η Ωραία Ελένη. Η ανάπτυξη της αρωματοποιίας στην Αρχαία Ελλάδα ξεκίνησε στη Μινωική Κρήτη. Δεν επένδυσαν, ωστόσο, στην παραγωγή αρωμάτων αλλά στην κατεργασία και στην τελειοποίησή αυτών που εισήγαγαν κυρίως από την Ανατολή.
Αίγυπτος -Θήβα.1300 π.Χ. Καλλωπισμός γυναικών όπου στην κάτω τοιχογραφία βλέπουμε πάνω στο κρανίο τους τοποθετημένο ένας όγκος αρωματισμένου κεριού που λειώνοντας αρωματίζει το υπόλοιπο σώμα
ΠΗΓΗ ://www.maxmag.gr/ Παναγιώτα Μαρίνα Νικολαϊδη
://stardust30.wordpress.com/
Εικονογράφηση : ΑΡΧΕΙΟ ΑΡΧΑΙΟΓΝΜΩΝ
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν για αυτό το άρθρο:
Αμόρφωτες και Σκλάβες οι Αρχαίες Ελληνίδες; Αυτά Θέλουν να Πιστεύουμε, Αυτοί που Κρύβουν την Αλήθεια – Διαδραστικά (diadrastika.com)
Μυστικά ομορφιάς από την αρχαία Ελλάδα και Κρήτη – Cosmetics Danae (pleiades.shop)
Το Μακιγιάζ Στην Αρχαία Ελλάδα
Η Αρχαία Ελλάδα είναι μια χώρα με πολύ μεγάλη ιστορία και έναν πολύ μεγάλο πολιτισμό. Πολλοί λαοί ακόμη και σήμερα εξερευνούν ότι έχει απομείνει από την ζωή της αρχαίας Ελλάδας με σκοπό να μάθουν τον τρόπο ζωής τους. Ακόμη είναι μια από τις λίγες χώρες του κόσμου που φημίζεται για τους φιλοσόφους της.
Αυτό που συγκινεί όμως περισσότερο τους ξένους αλλά και τους ντόπιους είναι η τέχνη με την οποία δημιούργησαν τον Παρθενώνα και την ακρόπολη.
Οι Έλληνες είναι γνωστό οτί ήταν υμνητές της τελειότητας και φυσικά ήταν αδύνατο οι άνθρωποι μιας χώρας σαν της Ελλάδας, να ενδιαφέρονται για την ομορφιά του τόπου τους και να αδιαφορούν για την ομορφιά του προσώπου τους και του σώματος τους. Εξάλλου πίστευαν ακράδαντα και στο ρητό ‘Νους υγειής εν σώματι υγειή’.
Μακιγιάζ
Η χρήση του μακιγιάζ εδραιώθηκε από τον 5ο αιώνα πΧ. και οι Έλληνες χρησιμοποιούσαν διάφορα καλλυντικά, τα περισσότερα από τα οποία προέρχονταν από την Ανατολή.
Το μακιγιάζ στους ομηρικούς χρόνους ήταν πολύ διακριτικό. Προτιμούσαν το λευκό δέρμα και για να το πετύχουν αυτό χρησιμοποιούσαν τον ψίμυθο,(στην αρχαιότητα ήταν γνωστός ως τμίμη ή στίβη) και ήταν σκόνη ανθρακικού μόλυβδου. Αυτό ήταν πολύ καταστρεπτικό για το δέρμα γι αυτό και αργότερα αντικαταστάθηκε με υλικά λιγότερο καταστρεπτικό για το δέρμα.
Το ρουζ για τα μάγουλα ήταν φτιαγμένο από φυτικές ουσίες, και συγκεκριμένα από τη ρίζα του φυτού έγχουσα ή άγχουσα. Το χρώμα του ήταν περισσότερο γήινο κόκκινο και όχι ροζέ, και το τοποθετούσαν στα μάγουλα σε σχήμα κύκλου.
Χρωμάτιζαν τα χείλη τους στην ίδια απόχρωση με το ρουζ, ενώ άλλες φορές πάλι χρωμάτιζαν έντονα μόνο τα χείλη τους. Τα κραγιόν της εποχής φτιάχνονταν από βερνίλιο και φυτικές ουσίες όπως φύκια και μούρα. Πρέπει να αναφερθεί ότι οι γυναίκες που είχαν καλή φήμη φορούσαν το κραγιόν με καλόγουστο και κομψό τρόπο, ενώ αντίθετα οι ιερόδουλες έβαφαν τα χείλη τους με πιο έντονα χρώματα.
Για την περιποίηση των δοντιών και γενικά για την καλή υγιεινή του στόματός τους χρησιμοποιούσαν την μαστίχα, η οποία έδινε υγεία και λάμψη στα δόντια, προστάτευε τα ούλα θεράπευε τις φλεγμονές του στόματος κ α. Συνήθως ήταν ακριβή εξ αιτίας των αντιβακτηριδιακών ουσιών της.
Τα φρύδια και τις βλεφαρίδες τους τα έβαφαν μαυρίζοντάς τα με καρύδια ή αντιμόνιο( μόλυβδος και θειούχος γαληνίτης) και τα φρύδια είχαν μικρή απόσταση μεταξύ τους.
Στα μάτια τους το πάνω βλέφαρο σκιάζονταν με κοκκινωπό καφέ, ενώ με πράσινο φωτιζόταν η περιοχή του τόξου των φρυδιών. Κάποιες γυναίκες φορούσαν ψεύτικες βλεφαρίδες.
Οι γυναίκες που προέρχονταν από χαμηλότερες κοινωνικές τάξεις δεν χρησιμοποιούσαν χρώματα στο πρόσωπο.
Μαλλιά
Χρησιμοποιούσαν αρωματικά έλαια στα μαλλιά. Όταν άσπριζαν τα έβαφαν και οι γυναίκες και οι άνδρες. Ιδιαίτερη προτίμηση υπήρχε στο ξανθό χρώμα των μαλλιών που για το αποκτήσουν συχνά υπέβαλλαν σε ταλαιπωρία τα μαλλιά τους αλλά και τους ίδιους τους εαυτούς τους. Πίστευαν πως οι ακτίνες του ήλιου ξάνοιγαν το χρώμα των ματιών τους και γι’ αυτό το λόγο αφού τα έλουζαν με κάποιο ειδικό καλλυντικό προϊόν, φτιαγμένο στην Αθήνα, κάθονταν 1 ώρα περίπου στον ήλιο με ακάλυπτο κεφάλι για να έχουν το επιθυμητό αποτέλεσμα..
Σώμα
Όπως προαναφέραμε δεν παραμελούσαν το σώμα τους. Το έτριβαν για να διεγείρουν την κυκλοφορία του αίματος και χρησιμοποιούσαν αρώματα άνδρες και γυναίκες. Οι άνδρες έκαναν μεγάλη χρήση αρωμάτων τα οποία είχαν αρκετά έντονη μυρωδιά.
Δερματογραφία
Η δερματογραφία ( γνωστή σήμερα ως τατουάζ) ήταν μια πολύ παλιά συνήθεια. Έκαναν στο σώμα ανεξίτηλα σχέδια για θρησκευτικούς και αισθητικούς λόγους. Χρησιμοποιούσαν τη βελόνα με χρώμα με ιδιαίτερη προσοχή και κατάφερναν έτσι να κάνουν μόνιμα σχέδια μέσα στην επιδερμίδα τους. Σήμερα η τεχνολογία το κάνει ακόμη πιο εύκολο και λιγότερο επώδυνο, παρόλο που η τεχνική παραμένει η ίδια.
Γενικά
Αυτά όμως με τα χρόνια άλλαξαν. Το 1930 για παράδειγμα εμφανίστηκε ένα νέο προϊόν για την τελειότητα του περιγράμματος των χειλιών. Αργότερα, μετά τον 2ο παγκόσμιο πόλεμο, οι γυναίκες άρχισαν να ξαναβάφονται και επικέντρωσαν το ενδιαφέρον τους στα χείλη, βάφοντάς τα με έντονο κόκκινο ή δαμασκινί χρώμα.
Το κραγιόν σήμερα είναι ένα σύμπλεγμα από κερί, λάδι και χρωματικές ουσίες. Ήταν ξεκάθαρα μια ανακάλυψη του μέλλοντος.
Η εκκλησία δεν δεχόταν το βάψιμο γιατί το θεωρούσε ασέβεια και προσβολή απέναντι στο Θεό. Παρόλα αυτά όμως, υπήρχαν κάποιες τολμηρές γυναίκες που αψηφούσαν τα πιστεύω της εκκλησίας και έβαφαν τα χείλη τους με έντονο ή σκούρο χρώμα.
Από τα τέλη του 20ου αιώνα και μετά, όλο και περισσότερο, άνδρες-γυναίκες, περιποιούνται στον ίδιο βαθμό τον εαυτό τους. Οι περιποιήσεις δεν είναι απλές όπως τότε. Οι γυναίκες σήμερα έχουν την προσωπική τους αισθητικό, φροντίζουν τον εαυτό τους όπως θέλουν οι ίδιες, περιποιούνται τα μαλλιά τους αλλά και τα άκρα τους. Βάφονται και ντύνονται κατά τη δική τους προτίμηση, χωρίς να φοβούνται μήπως κάτι φανεί προσβλητικό. Σήμερα οι γυναίκες θεωρούν ωραίο το λεπτό και καλλίγραμμο σώμα ενώ στα παλιά χρόνια υπήρχε μεγαλύτερη προτίμηση στα πιο καμπυλόγραμμα σώματα, ντύνονται ανάλογα με την περίσταση. Τέλος αυτό που έχουμε κρατήσει μέχρι σήμερα, είναι το νυφικό μακιγιάζ το οποίο είναι πολύ διακριτικό.
ΠΗΓΗ://www.beautyview.gr/ Ζάρπα Μαρία – Ευσταθίου Ειρήνη – Λεούση Μαρδικούλα
Ειδική Εφαρμογών Αισθητικής
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ :ΑΡΧΕΙΟ ΑΡΧΑΙΟΓΝΩΜΩΝ
