Γιατί η Ν.Ιταλία ονομάστηκε Μεγάλη Ελλάδα (Magna Graecia)... ;


Ο αρχαίος ελληνικός ναός του Ποσειδώνα (Ποσειδώνας) στο Paestum της Ιταλίας.  Οι αρχαίοι Έλληνες ονόμαζαν την πόλη Ποσειδωνία .Αυτός ο αρχαίος Ελληνικός ναός του Ποσειδώνα στο Paestum, Ιταλία. Η δε  πόλη ιδρύθηκε ως Ποσειδωνία από τους Έλληνες της Magna Greacia (Μεγάλη Ελλάδα ).

Για τους αρχαίους Έλληνες, η γη τους δεν περιοριζόταν μόνο στην Ελλάδα και στα κοντινά νησιά όπως τη γνωρίζουμε σήμερα. Εκτός από τη Μικρά Ασία, που είχε πολλές ελληνικές πόλεις , μεγάλο μέρος της Ιταλίας ήταν και η γη τους. Οι Ρωμαίοι στην αρχαιότητα αναφέρονταν στο νότιο τμήμα της Ιταλίας ως Magna Graecia, που λογοτεχνικά σημαίνει «Μεγάλη Ελλάδα». Ακόμη και σήμερα, η νότια Ιταλία έχει τεράστιο ελληνικό πληθυσμό. Πώς όλο αυτό το τμήμα της Ιταλίας έγινε η δεύτερη πατρίδα των Ελλήνων; Ο θρύλος και η ιστορία έχουν πολλά να πουν για αυτό.


Τι ήταν η Μεγάλη Ελλάδα ή η Magna Graecia;

Η Magna Graecia ήταν ένας όρος που χρησιμοποιούσαν οι αρχαίοι Ρωμαίοι για να αναφερθούν στη νότια Ιταλία . Κυριολεκτικά σημαίνει «Μεγάλη Ελλάδα». Γύρω από τα «πόδια» της Ιταλίας υπήρχαν δεκάδες ελληνικές πόλεις. Υπήρχαν επίσης ελληνικές πόλεις σε όλη τη Σικελία , που ήταν στενά συνδεδεμένες με εκείνες της ίδιας της Ιταλίας.

Μερικοί Έλληνες θεώρησαν ότι η «Magna Graecia» (ή μάλλον, το αντίστοιχο στην ελληνική γλώσσα, «Megálē Helás») δεν αναφέρεται απλώς σε εδάφη εντός της Ιταλίας και της Σικελίας. Ορισμένοι αρχαίοι συγγραφείς θεώρησαν ότι θα έπρεπε να ισχύει για όλες τις αμέτρητες ελληνικές αποικίες εκτός Ελλάδας, συμπεριλαμβανομένων των αναρίθμητων ελληνικών νησιών . Ωστόσο, ο όρος «Magna Graecia» χρησιμοποιείται κυρίως για την Ιταλία και τη Σικελία.

Χάρτης των αρχαίων ελληνικών πόλεων της νότιας Ιταλίας, γνωστές και ως Magna Graecia ή Μεγάλη Ελλάδα

Ο Έλληνας βασιλιάς Εύανδρος της Ρώμης

Η Magna Graecia μπορεί να ξεκίνησε βορειότερα. Σύμφωνα με το μύθο, ένας πρώιμος βασιλιάς τμήματος της Ιταλίας ήταν ο Εύανδρος. Ήταν από την Αρκαδία στην Ελλάδα. Ο έγκριτος Έλληνας ιστορικός του πρώτου αιώνα π.Χ., ο Διονύσιος ο Αλικαρνασσεύς εξήγησε ότι ο Εύανδρος μεγάλωσε στο Παλλάντιο της Ελλάδας. Στη συνέχεια μετακόμισε στην Ιταλία όταν ήταν ενήλικας και ίδρυσε μια νέα πόλη με το όνομα Pallantium στην τοποθεσία που αργότερα θα γινόταν Ρώμη.


Ο Εύανδρος 
Ο Εύανδρος στην Ελληνική μυθολογία ήταν ένας θρυλικός ήρωας από την Αρκαδία, που έφερε στην Ιταλία το Ελληνικό δωδεκάθεο, τους νόμους και το αλφάβητο. Ίδρυσε την πόλη Παλλάντιον και είναι ο οικιστής του Παλατίνου λόφου στη Αρχαία Ρώμη εξήντα χρόνια πριν ξεκινήσει ο Τρωικός Πόλεμος. Το όνομα του ετυμολογείται στην Ελληνική γλώσσα ως "ισχυρός άνδρας" ή "καλός άνδρας". Οι αρχαίοι Ρωμαίοι πίστευαν ότι ήταν αυτός που μετέφερε την Ελληνική λατρεία των θεών στην Ιταλία (π.χ. λατρεία του Πάνα, Λουπερκάλια) και αυτός που επινόησε το Λατινικό αλφάβητο. Ο Εύανδρος λατρεύτηκε σαν θεότητα μετά τον θάνατό του με έναν βωμό, που οικοδομήθηκε προς τιμή του στον Αβεντίνο λόφο. Ο Στράβων γράφει ότι σύμφωνα με παλαιούς θρύλους η Ρώμη είναι Αρκαδική αποικία με οικιστή τον Εύανδρο. Ο Διονύσιος ο Αλικαρνασσεύς γράφει ότι ο Εύανδρος ήταν γιος του Ερμή και της νύμφης Θέμιδας, κόρης του ποτάμιου Θεού της Αρκαδίας Λάδωνα και ζούσε στην πόλη Αρχαίο Παλλάντιο στην περιοχή της σημερινής Τρίπολης. Κατά την Ρωμαϊκή μυθολογία μητέρα του ήταν η νύμφη Καρμέντα και πατέρας του ο Μercurius, στην Ελληνική μυθολογία είναι ο Ερμής, και η Θέτις. Σύμφωνα με άλλη εκδοχή ήταν γιος του Ερμή και της νύμφης Τελφούσας ή Νικοστράτης, η οποία είχε προφητικές ικανότητες. Ο Στράβων γράφει ότι οι Ρωμαίοι τιμούσαν τη μητέρα του Εύανδρου ως μία από τις Νύμφες και άλλαξαν το όνομα της σε Καρμέντα. Η σοφία του Εύανδρου ξεπέρασε όλους τους Αρκάδες· ο γιος του Πάλλαντας πέθανε άτεκνος, αλλά η Φαβία γενιά ισχυρίζεται την καταγωγή της από τον Εύανδρο. Σύμφωνα με τον Διονύσιο πολλοί συγγραφείς, όπως ο Πολύβιος από την Μεγαλόπολη, γράφουν ότι κόρη του Εύανδρου ήταν η Λαβινία, που απέκτησε με τον ήρωα Ηρακλή τον Πάλλαντα.
Οι παλαιότερες παραδόσεις τονίζουν ότι ο Εύανδρος ανήγειρε τον Μεγάλο Βωμό του Ηρακλή στο Φόρουμ Μποάριουμ ανάμεσα στον Παλατίνο και τον Αβεντίνο λόφο. Στο Βιβλίο 8 της Αινειάδας ο Αινείας και τα πληρώματά του, όταν επισκέφτηκαν τον Εύανδρο, τίμησαν τον Ηρακλή με μεγάλο σεβασμό, επειδή σκότωσε τον επικίνδυνο γίγαντα Κάκο. Οι αναγνώστες του Βιργίλιου συσχετίζουν τον βωμό που είχε ιδρύσει ο Εύανδρος με τον Μεγάλο Βωμό του Ηρακλή στους αυτοκρατορικούς χρόνους· ο Βιργίλιος ήθελε να συσχετίσει την μυθική Ρώμη με την εποχή που κυβέρνησε ο Οκταβιανός Αύγουστος. Ο Βιργίλιος γράφει ότι ο Ηρακλής επισκέφτηκε τον Εύανδρο μετά την επιστροφή του από το Κάδικα, όταν ολοκλήρωσε τον άθλο του με τα πρόβατα τού Γηρυόνη· ο Εύανδρος ήταν ο πρώτος, που τίμησε τον μεγάλο Έλληνα ήρωα. Ο πανάρχαιος βωμός του Ηρακλή καταστράφηκε τελικά στην Μεγάλη πυρκαγιά της Ρώμης (το έτος 64). 

Εύανδρος και Αινείας. Gérard Audran, χαλκογραφία, 17ος αι. Harvard Art Museums/Fogg Museum...Κάποια στιγμή ο Εύανδρος αποφάσισε να φύγει και να βρει γη, για να ιδρύσει αποικία. Μετά από ταξίδι έφτασε στην περιοχή της σημερινής Ρώμης, στην αριστερή όχθη του Τίβερη ποταμού. Εκεί βρήκε Αρκάδες απόγονους του Οίνωτρου. Ο βασιλιάς των ντόπιων κατοίκων Φαύνος τον υποδέχτηκε και του επέτρεψε να εγκατασταθεί σε έναν από τους λόφους της περιοχής.

Οι παραδοσιακοί οικογενειακοί δεσμοί οδήγησαν τον Εύανδρο να προσφέρει την βοήθειά του στον Αινεία, στην μάχη που έδινε απέναντι στον Τούρνο και τους Ρούτουλους. Ο πατέρας του Αινεία Αγχίσης είχε συναντηθεί με τον Εύανδρο και ανακάλυψαν μαζί ότι είχαν κοινή καταγωγή από τον Άτλαντα. Σύμφωνα με τον Παυσανία, ο Εύανδρος έφτασε στο Λάτιο εξήντα χρόνια πριν από τον Τρωικό Πόλεμο και όταν ο Αινείας έφτασε στην αυλή του για να ζητήσει βοήθεια, ο Εύανδρος ήταν σε βαθύ γήρας. Υποδέχθηκε ωστόσο τον Αινεία και τού προσέφερε στρατό με αρχηγό τον γιο του Πάλλαντα, ο οποίος σύντομα έχασε τη ζωή του. Εκτός από τον Πάλλαντα, ο Εύανδρος είχε και δύο κόρες, τη Ρώμη και τη Δύνη.
Οι Ρωμαίοι αναγνώριζαν το Αρκαδικό Παλλάντιο ως μητρόπολη της Ρώμης και τιμούσαν τον Εύανδρο ως ιδρυτή της. Μάλιστα μετά από πολλά χρόνια, ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Αντωνίνος ο Ευσεβής αναγνωρίζοντας την συμβολή των Αρκάδων στην ίδρυση της Ρώμης, επισκέφτηκε το Παλλάντιο της Αρκαδίας, το οποίο την εποχή εκείνη ήταν σχεδόν εγκαταλελειμμένο και για να το τιμήσει το εποίκισε και το ξαναέκτισε. Στους πρόποδες του Αβεντίνου λόφου, κοντά στην "Πόρτα Τριγκεμίνα", υπήρχε βωμός προς τιμήν τον Ευάνδρου, όπου του προσφέροντο θυσίες. Βωμός προς τιμήν της μητέρας του, που οι Λατίνοι την ονόμαζαν "Καρμέντα", βρισκόταν στους πρόποδες του Καπιτωλίνου λόφου, κοντά στην πύλη που ονομάστηκε από αυτήν "Πόρτα Καρμέεντάλις".
 
Αυτόν τον μύθο αναφέρουν και οι σύγχρονοι ιστορικοί Διόδωρος και Αέτιος Φιλόλογος,( Ο Αέτιος από την Αντιόχεια της Συρίας υπήρξε φιλόσοφος περιπατητικός (δηλαδή οπαδός των θεωριών του Αριστοτέλη δοξογράφος και επίσης αστρονόμος )  καθώς και ο λίγο μεταγενέστερος ιστορικός Στράβων. Σύμφωνα με τον μύθο, ο Εύανδρος ίδρυσε αυτήν την ελληνική πόλη περίπου μισό αιώνα πριν από τον Τρωικό πόλεμο. Υπάρχουν κάποια αρχαιολογικά στοιχεία που υποστηρίζουν την ύπαρξη αυτής της ελληνικής πόλης.
Αν και η Ρώμη δεν βρίσκεται στο νότιο τμήμα της Ιταλίας, η ίδρυση αυτής της πόλης θα είχε αναμφίβολα αυξημένες επαφές μεταξύ των Ελλήνων και της Ιταλίας. Αυτό μπορεί να συνέβαλε στον λόγο για τον οποίο οι μετέπειτα Έλληνες ταξίδεψαν στη χώρα αυτή και ίδρυσαν τους οικισμούς στο νότο, σχηματίζοντας τη Magna Graecia.


Η επιστροφή από την Τροία

Εκτός από την  Ιλιάδα και την  Οδύσσεια , ένα άλλο εξαιρετικά δημοφιλές μέρος του αρχαίου θρύλου του Τρωικού Πολέμου ήταν η ιστορία των Ελλήνων που επέστρεψαν στα σπίτια τους. Σύμφωνα με το μύθο, οι θεοί ήταν πολύ θυμωμένοι με τους Έλληνες για τη συμπεριφορά τους κατά τη διάρκεια του πολέμου. Για το λόγο αυτό τιμώρησαν τον ελληνικό στρατό.
Η συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων μαχητών εμποδίστηκε να επιστρέψει στα σπίτια τους. Αντίθετα, διασκορπίστηκαν σε άλλες χώρες. Πολλοί από αυτούς πέθαναν, αλλά κάποιοι από αυτούς επέζησαν και ίδρυσαν νέους οικισμούς στα μέρη που ήταν σκορπισμένοι. Αυτό οδήγησε πολύ άμεσα στο σχηματισμό της Magna Graecia.
Ένα παράδειγμα είναι η πόλη Metapontum - Μεταπόντιον στη νότια Ιταλία. Υποτίθεται ότι μέρος του στρατιωτικού σώματος του Νέστορα κατά τη διάρκεια του Τρωικού Πολέμου ίδρυσε αυτήν την πόλη. Ένας άλλος θρύλος αναφέρει πώς ιδρύθηκε η πόλη της Νάπολης στην Ιταλία, αφού το σώμα μιας σειρήνας ξεβράστηκε στην ξηρά, που είχε ριχθεί  από τον Οδυσσέα.


Νόμισμα των Οπουντίων Λοκρών όπου απεικονίζεται ο Αίαντας

Μια φιγούρα ονόματι Σαγκάρης, ο γιος του Αίαντα του Λοκρού  , υποτίθεται ότι ίδρυσε την πόλη Sybaris Σύβαρις  στη νότια Ιταλία. Διάφορες άλλες πόλεις που απαρτίζουν τη Magna Graecia (Μεγάλη Ελλάδα) στη νότια Ιταλία υποτίθεται ότι είχαν την καταγωγή τους σε αυτήν την εποχή, σύμφωνα με το μύθο.

Ο Οδυσσέας επιστρέφει στην ΠηνελόπηΠλακέτα από τερακότα που απεικονίζει τον Οδυσσέα να επιστρέφει στην Πηνελόπη, πέμπτος αιώνας π.Χ. Πίστωση: Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης, δημόσιο τομέα

Χρονολογικά Θέματα

Ο Τρωικός πόλεμος χρονολογήθηκε από τους αρχαίους Έλληνες στο περ. 1200 π.Χ., περίπου το τέλος της Εποχής του Χαλκού . Αυτό θα σήμαινε ότι ο σχηματισμός της Magna Graecia υποτίθεται ότι ξεκίνησε περίπου εκείνη την εποχή. Ωστόσο, υπάρχουν  στοιχεία για εκτεταμένους μυκηναϊκούς ελληνικούς οικισμούς στην Ιταλία.

ΜΥΚΗΝΑΙΟΙ ΣΤΗΝ ΙΤΑΛΙΑ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΡΗΤΕΣ
Αντίθετα, η αρχαιολογία αποκαλύπτει ότι οι Έλληνες άρχισαν να εγκαθίστανται για πρώτη φορά στην Ιταλία τον όγδοο αιώνα π.Χ. Η παλαιότερη ελληνική πόλη στην ηπειρωτική Ιταλία ήταν η Cumae. Οι Έλληνες εγκαταστάθηκαν εκεί στα μέσα του όγδοου αιώνα π.Χ. Επίσης, υπάρχει ίχνος πιθανής ελληνικής αποικίας στη Ρώμη από την ίδια εποχή.


Η πόλη Σύβαρης ανάγεται μόνο στο  720 π.Χ. Η πόλη της Νάπολης χρονολογείται περίπου την ίδια εποχή. Το Metapontum -Μεταπόντιο  ιδρύθηκε τον περ. 700 π.Χ. Προφανώς, κανένα από αυτά δεν ταιριάζει με τις παραδοσιακές ημερομηνίες για τους ιδρυτές τους, που συζητήθηκαν παραπάνω. Για το λόγο αυτό, η συντριπτική πλειοψηφία των μελετητών θεωρεί τη θρυλική (θρυλούμενη) ίδρυση της Magna Graecia ως εντελώς αναχρονιστική και αναξιόπιστη.
Από την άλλη πλευρά, ορισμένοι μελετητές επιδιώκουν (ψάχνουν) να φέρουν μπροστά την ημερομηνία του Τρωικού Πολέμου . Κατ' επέκταση, αυτό θα έφερε μπροστά τις ημερομηνίες αυτών των μορφών που υποτίθεται ότι ίδρυσαν πόλεις στην Ιταλία, εναρμονίζοντας τον μύθο με την αρχαιολογία.

Ελαιόλαδο της 2ης χιλιετίας σε Κρητομυκηναϊκής μορφής πίθο βρέθηκε στην Σικελία.


Η ανάπτυξη της Magna Graecia (Μεγάλη Ελλάδα)

Τις επόμενες δεκαετίες, οι Έλληνες συνέχισαν να ιδρύουν περισσότερες αποικίες στην Ιταλία. Σχεδόν όλοι ήταν νοτιότερα από τον Cumae -Κύμης. Μία από τις πιο διάσημες και σημαντικές ελληνικές πόλεις της Μεγάλης Ελλάδας ήταν ο Κρότωνας. Ένας άντρας ονόματι Μύσκελος ταξίδεψε από την Ελλάδα στη νότια Ιταλία και ίδρυσε τον Κρότωνα αφού ο Ηρακλής φέρεται να του εμφανίστηκε σε όνειρο.

Στην ελληνική μυθολογία ο Μύσκελος ήταν ο ήρωας ιδρυτής της πόλης Κρότωνας στην Ιταλία. Χρονολογικά κατατάσσεται στον 8ο αι. π.Χ. και η ίδρυση του Κρότωνα ανέρχεται στο 757 π.Χ..[1]
Κατά την αρχαιότερη παράδοση ο Μύσκελος ήταν Αχαιός , από την πόλη Ρύπες, που ήθελε να ιδρύσει αποικία στη Μεγάλη Ελλάδα. Ο θεός Απόλλων τον διέταξε με δελφικό χρησμό να ιδρύσει τον Κρότωνα σε συγκεκριμένη τοποθεσία.

Ωστόσο, τόσο η αρχαιολογία όσο και οι γραπτές μαρτυρίες δείχνουν ότι ο οικισμός της νότιας Ιταλίας αυξήθηκε σημαντικά μετά το 700 π.Χ. Μεταξύ  700 και  το 500 π.Χ., ένας τεράστιος αριθμός ελληνικών οικισμών εμφανίστηκε σε όλη τη νότια Ιταλία και τη Σικελία.
Παραδοσιακά, οι μελετητές υποστήριξαν ότι οι Έλληνες εγκατέλειψαν την πατρίδα τους και ταξίδεψαν στην Ιταλία λόγω της πίεσης στην ίδια την Ελλάδα. Υποτίθεται ότι η έλλειψη πόρων οδήγησε πολλούς ανθρώπους να προσπαθήσουν να βρουν ένα νέο σπίτι. Μερικοί μελετητές λένε επίσης ότι η πείνα στην Ελλάδα ανάγκασε τους ανθρώπους να απομακρυνθούν. Ωστόσο, πιο πρόσφατα, ορισμένοι μελετητές υποστήριξαν ότι, σε μεγάλο βαθμό, οφειλόταν απλώς στην επιθυμία επέκτασης και δημιουργίας περισσότερων οικονομικών ευκαιριών.....ΜΈΡΟς ΤΟΥ ΚΕΙΜΈΝΟΥ ΕΊΝΑΙ ΑΠΟ:https://greekreporter.com/

ΑΡΧΑΙΟΓΝΩΜΩΝ


ΕΙΚΟΝΕΣ ΑΡΧΑΙΟΓΝΩΜΩΝ

ΓΙΑ ΝΑ ΔΕΙΤΕ ΚΑΝΟΝΙΚΑ ΤΗΝ ΕΙΚΟΝΑ ΣΤΟ ΚΙΝΗΤΟ ΚΛΙΚ ΕΠΑΝΩ ΤΗΣ