Ο Διογένης (412 π.Χ - 323 π.Χ), γνωστός και ως Διογένης ο Κυνικός ή Διογένης ο Σινωπεύς, ζήτησε όταν θα πεθάνει να τον θάψουν μπρούμυτα, γιατί όπως είχε πει:
''...σε λίγο θα έρθουν τα πάνω κάτω…''
Σύμφωνα λοιπόν με την ελληνική μυθολογία, το όρος Άθως συνδέεται με τη Γιγαντομαχία μεταξύ των Γιγάντων και των Ολύμπιων Θεών. ..Ηγέτης των πρώτων ήταν ο Άθως.
Ο Άθως πέταξε έναν τεράστιο βράχο εναντίον του Ποσειδώνα από τη Θράκη, αλλά αστόχησε και ο βράχος έπεσε στη θάλασσα, δημιουργώντας το όρος, στο οποίο δόθηκε το όνομά του.
Οι αρχαίοι γεωγράφοι αναφέρουν δέκα πόλεις στη χερσόνησο: Δίον, Θύσσος, Κλεωναί, Ακρόθωοι, Χαράδρια, Παλαιώριον, Σάνη, Ολόφυξος, Απολλωνία, Ουρανούπολις.
Το Ιερόν Άθως των Ελλήνων και σημερινό Άγιο Όρος των χριστιανών, ήταν το Ιερό Άλσος της Θεάς Αρτέμιδος και των Μουσών, πριν την επιβολή της νέας θρησκείας.
Ήταν ο ιερός τόπος που λατρεύτηκε η Δρυμωναία Άρτεμις.
Στο Πάνθεον του ιερού αυτού χώρου δέσποζε ως κεντρική θεότητα, αυτή της Αρτέμιδος.
Λόγω της άγριας φύσης και της πλούσιας πανίδας, λατρεύτηκε η Δρυμωναία Άρτεμις και ο Άθως έγινε ο ιερός τόπος της Θεάς.
Η αδελφή του Απόλλωνα, είχε ως βασίλειό της την άγρια παρθένο φύση, που δεν είχε βεβηλωθεί από ανθρώπινο χέρι.
Αυτή την μεταφορική έννοια έχει και η προσωνυμία της ως Αγνή και Παρθένος.
Προσωνυμίες στις οποίες αιώνες αργότερα απέδωσε το χριστιανικό δόγμα στην Παναγία για διαφορετικούς λόγους.
Άλλοι Θεοί που λατρεύοντανμεπίσης ήταν : ο Ζευς Ομάλιος ή Φύξιος, ο Απόλλων, ο Διόνυσος, ο Ηρακλής, ο Τιτάνας Κρείος, ο Νηρέας, η Αφροδίτη η Ουρανία, η Μορφώ, η Δήμητρα και άλλες πελασγικές και θρακικές Θεότητες.
Αναφέρεται και λειτουργία του μαντείου του Θεού Απόλλωνα.
Υπήρχε επίσης ένα γιγαντιαίο άγαλμα του Αθώος Διός για το οποίο η παράδοση λέει πως είχε δύο τεράστια διαμάντια για μάτια που έλαμπαν το βράδυ.
Η Θεά Άρτεμης ήταν σύμβολο της αγνότητας και της αιώνιας παρθενίας, της άσπιλης και αμόλυντης παρθένας, η οποία ουδέποτε γνώρισε τον έρωτα, την ανδρική κλίνη και ουδέποτε γέννησε.
Από βρέφος είχε ζητήσει από τον πατέρα της Δία την αιώνια παρθενία και ούτε υπέκυψε στα βέλη του θεού Έρωτα όταν αισθάνθηκε το ερωτικό σκίρτημα για τον εκπάγλου καλλονής, Ενδυμιώνα.
Στη Μονή Μεγίστης Λαύρας υπάρχει μία μαρμάρινη αναθηματική ανάγλυφη πλάκα, στην οποία απεικονίζεται ένα τεράστιο αυτί εντός πλαισίου, πάνω από το οποίο υπάρχει εγχάρακτη η επιγραφή: ΑΡΤΕΜΙΔΙ ΑΓΡΟΤΕΡΑ / ΝΕΒΡΙΣ ΕΠΙΤΑΓΗΝ / ΑΝΕΘΗΚΕΝ.
Από τους χαρακτήρες εξάγεται το συμπέρασμα ότι η πλάκα ανήκει στην κλασική ελληνική περίοδο και χρονολογείται στον Ε΄ – Δ΄ π.Χ αιώνα.
Η τοποθέτηση της αναθηματικής πλάκας στο συγκεκριμένο σημείο είναι αφιέρωμα κάποιας Νεβρίδος στην Θεά Αρτέμιδα και αποτελεί απόδειξη πως υπήρχαν Ελληνικοί Ναοί οι οποίοι όμως κατεστράφησαν από τους χριστιανούς μοναχούς.
Στην αρχαιότητα λοιπόν η περιοχή ήταν αφιερωμένη στην Αρτέμιδα, ενώ τα μυστήρια ετελούντο από τις ιέρειες Μούσες.
Αυτός ήταν και ο λόγος που απαγορευόταν ρητά η παρουσία του ανδρικού φύλου.
Σε περίπτωση καταπάτησης του άβατου, τότε το άτομο εκτελείτο!
Αντιθέτως στις μέρες μας, συν το χρόνο και με την επιβολή του χριστιανισμού, από ‘’Άλσος της Αρτέμιδος και των Μουσών’’, μετονομάστηκε σε ‘’περιβόλι της Παναγίας’’ από τον Κωνσταντίνο Θ’ τον Μονομάχο (1042-1054).
Από τότε άρχισε το κτίσιμο των μοναστηριών και καθιερώθηκε πλέον αυστηρά άβατο για τις γυναίκες στο ‘’περιβόλι της’’…
Κάτι ήξερε λοιπόν ο Διογένης που πριν πεθάνει, ζήτησε όταν θα πεθάνει να τον θάψουν μπρούμυτα, γιατί όπως είχε πει: ''...σε λίγο θα έρθουν τα πάνω κάτω…''
Αυτό έγινε με τον Άθω, όπως και με όλη την Ελλάδα.
Ήρθαν τα πάνω κάτω…
Συνέγραψεν η Αριάδνη Αρχοντάκη
