Η γεωμυθολογία ασχολείται με εκείνους τους μύθους που σχετίζονται με το γεωπεριβάλλον. Σκοπός της είναι να κατανοήσουμε ποιο ήταν το γεωπεριβάλλον κατά την μυθολογική περίοδο (με τη βοήθεια των Γεωεπιστημών) και να αντλήσουμε τα γεωπεριβαλλοντικά στοιχεία και δεδομένα που υπάρχουν μέσα στην μυθολογική διήγηση. Η κατάλληλη ερμηνεία των μύθων, μας βοηθά στην καλύτερη κατανόηση του περιβάλλοντος, αλλά και στο πως αυτό μεταβάλλεται. Για παράδειγμα, ορισμένες γεωλογικές ανακατατάξεις, ερμηνεύονται με την Γιγαντομαχία την Τιτανομαχία, κλπ. Το Σχολικό δίκτυο Γεωπεριβαλλοντικά - Γεωμυθολογικά μονοπάτια, εξετάζει το περιβάλλον διαχρονικά, αποδεικνύοντας ότι το περιβάλλον δεν μένει σταθερό αλλά μεταβάλλεται όχι μόνον λόγω φυσικών μεταβολών, αλλά και λόγω ανθρώπινων παρεμβάσεων.
Ο ΌΛΥΜΠΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΑΛΩΑΔΕΣ
Ο Όλυμπος το ψηλότερο βουνό της Ελλάδας, είναι ένας από τους πιο γνωστούς τόπους στον κόσμο, γιατί σύμφωνα με την ελληνική Μυθολογία θεωρείται η κατοικία των Θεών. Από γεωλογική άποψη, ο Όλυμπος παρουσιάζει μια σύνθετη γεωτεκτονική δομή: Συγκεκριμένα αποτελείται από τρεις μεγάλες ομάδες πετρωμάτων (γεωτεκτονικές ενότητες), διαφορετικής σύστασης και προέλευσης, που βρίσκονται "τεκτονικά" τοποθετημένες η μία πάνω από την άλλη. Από κάτω βρίσκεται η "ενότητα του Ολύμπου", πάνω της η "ενότητα της 'Οσσας" και πάνω σε όλες η "ενότητα του Πηλίου" .
Ο μύθος των Αλωάδων, όπως αναφέρεται στον Απολλόδωρο (αλλά και σε άλλους αρχαίους συγγραφείς) εμφανίζει εντυπωσιακές ομοιότητες με την
προαναφερθείσα γεωτεκτονική εξέλιξη του ευρύτερου χώρου του Ολύμπου.
Η Ιφιμέδεια, σύζυγος του Αλωέα, που ήταν γιος του Ποσειδώνα και της Κανάκης, είχε ερωτευτεί τον Ποσειδώνα. Συνήθιζε να περπατά στην ακροθαλασσιά όπου παίρνοντας νερό με τις παλάμες της το έριχνε στο σώμα της. Ο κυανοχαίτης Ποσειδών ανταποκρινόμενος στονέρωτά της, της χάρισε δύο γιους, τον Ώτο και τον Εφιάλτη, τους οποίους ανέθρεψε ο Αλωεύς, γι’ αυτό ονομάστηκαν Αλωάδες.
Ο Ώτος και ο Εφιάλτης κάθε χρόνο μεγάλωναν ένα πήχη σε πλάτος και μια οργιά σε ύψος. Όταν έγιναν εννέα ετών, είχαν αποκτήσει 9 πήχεις πλάτος και 9 οργιές ύψος (δηλαδή γύρω στα 16 μέτρα). Έχοντας συνειδητοποιήσει τις δυνάμεις τους, λόγω των γιγαντιαίων τους διαστάσεων, αποφάσισαν να ανέβουν στον Όλυμπο, να πολεμήσουν τους θεούς και αφού γίνουν κυρίαρχοι να αποκτήσουν ως συζύγους, ο μεν Ώτος την Ήρα, ο δε Εφιάλτης την Αρτέμιδα.
Για να ανέβουν αποφάσισαν να τοποθετήσουν την Όσσα πάνω στον Όλυμπο και το Πήλιο πάνω στην Όσσα. Κατ' αυτόν τον τρόπο, κατασκεύασαν μια κλίμακα, των πετρωμάτων που σχηματίζουν τον Όλυμπο. Ένας χρησμός έλεγε πως οι Αλωάδες δεν θα μπορούσαν να σκοτωθούν ούτε από χέρι θνητού ούτε από χέρι αθάνατου. Η Άρτεμις για να τους τιμωρήσει, έστειλε ανάμεσά τους ένα ελάφι, που έβαλαν εκείνοι στο σημάδι, όμως αντί γι' αυτό, ο ένας αδελφός χτύπησε τον άλλον "πριν το χνούδι τ' ανθερό τους σκιώσει το πηγούνι"
Ο Όλυμπος το ψηλότερο βουνό της Ελλάδας, είναι ένας από τους πιο γνωστούς τόπους στον κόσμο, γιατί σύμφωνα με την ελληνική Μυθολογία θεωρείται η κατοικία των Θεών. Από γεωλογική άποψη, ο Όλυμπος παρουσιάζει μια σύνθετη γεωτεκτονική δομή: Συγκεκριμένα αποτελείται από τρεις μεγάλες ομάδες πετρωμάτων (γεωτεκτονικές ενότητες), διαφορετικής σύστασης και προέλευσης, που βρίσκονται "τεκτονικά" τοποθετημένες η μία πάνω από την άλλη. Από κάτω βρίσκεται η "ενότητα του Ολύμπου", πάνω της η "ενότητα της 'Οσσας" και πάνω σε όλες η "ενότητα του Πηλίου" .
Ο μύθος των Αλωάδων, όπως αναφέρεται στον Απολλόδωρο (αλλά και σε άλλους αρχαίους συγγραφείς) εμφανίζει εντυπωσιακές ομοιότητες με την
προαναφερθείσα γεωτεκτονική εξέλιξη του ευρύτερου χώρου του Ολύμπου.
Η Ιφιμέδεια, σύζυγος του Αλωέα, που ήταν γιος του Ποσειδώνα και της Κανάκης, είχε ερωτευτεί τον Ποσειδώνα. Συνήθιζε να περπατά στην ακροθαλασσιά όπου παίρνοντας νερό με τις παλάμες της το έριχνε στο σώμα της. Ο κυανοχαίτης Ποσειδών ανταποκρινόμενος στονέρωτά της, της χάρισε δύο γιους, τον Ώτο και τον Εφιάλτη, τους οποίους ανέθρεψε ο Αλωεύς, γι’ αυτό ονομάστηκαν Αλωάδες.
Ο Ώτος και ο Εφιάλτης κάθε χρόνο μεγάλωναν ένα πήχη σε πλάτος και μια οργιά σε ύψος. Όταν έγιναν εννέα ετών, είχαν αποκτήσει 9 πήχεις πλάτος και 9 οργιές ύψος (δηλαδή γύρω στα 16 μέτρα). Έχοντας συνειδητοποιήσει τις δυνάμεις τους, λόγω των γιγαντιαίων τους διαστάσεων, αποφάσισαν να ανέβουν στον Όλυμπο, να πολεμήσουν τους θεούς και αφού γίνουν κυρίαρχοι να αποκτήσουν ως συζύγους, ο μεν Ώτος την Ήρα, ο δε Εφιάλτης την Αρτέμιδα.
Για να ανέβουν αποφάσισαν να τοποθετήσουν την Όσσα πάνω στον Όλυμπο και το Πήλιο πάνω στην Όσσα. Κατ' αυτόν τον τρόπο, κατασκεύασαν μια κλίμακα, των πετρωμάτων που σχηματίζουν τον Όλυμπο. Ένας χρησμός έλεγε πως οι Αλωάδες δεν θα μπορούσαν να σκοτωθούν ούτε από χέρι θνητού ούτε από χέρι αθάνατου. Η Άρτεμις για να τους τιμωρήσει, έστειλε ανάμεσά τους ένα ελάφι, που έβαλαν εκείνοι στο σημάδι, όμως αντί γι' αυτό, ο ένας αδελφός χτύπησε τον άλλον "πριν το χνούδι τ' ανθερό τους σκιώσει το πηγούνι"
ΤΙΤΑΝΟΜΑΧΙΑ - ΓΙΓΑΝΤΟΜΑΧΙΑ
Ο Ησίοδος αναφέρει ότι στην Τιτανομαχία, για δέκα ολόκληρα χρόνια πάλευαν μεταξύ τους οι παλιοί θεοί, οι Τιτάνες, από την κορυφή της Όθρυος και ο Ζευς με τ' αδέλφια του από τον Όλυμπο. Η Γαία με τον Ουρανό γεννά τους Τιτάνες αλλά όταν οι Τιτάνες με τον Κρόνο παίρνουν την εξουσία από τον Ουρανό και γίνονται κυρίαρχοι θεοί, ρίχνουν στον Τάρταρο τα τερατώδη αδέλφια τους (παιδιά κι αυτά της Γαίας και του Ουρανού) τους Κύκλωπες και τους Εκατόγχειρες. Η Γαία για να τιμωρήσει τους Τιτάνες, συμβούλεψε τους Ολύμπιους ’ότι για να νικήσουν στη μάχη, πρέπει να τους ανασύρουν από τον Τάρταρο.
Οι Εκατόγχειρες με τα τριακόσια χέρια τους, πήρανε τριακόσιες πέτρες. Μ' ένα σύννεφο από πέτρες καταχώσανε τους Τιτάνες και σφραγίσανε το τέλος τους. Οι νικημένοι δέθηκαν και ρίχτηκαν στα Τάρταρα, που απέχουν από τη γη σε βάθος τόσο, όσο απέχει σε ύψος ο ουρανός.
Αργότερα μετανιωμένη η Γαία (γονιμοποιημένη από το αίμα του Ουρανού) και επιθυμώντας να εκδικηθεί για την αιχμαλωσία των Τιτάνων, φέρνει στο φως τους Γίγαντες και τους στέλνει να πολεμήσουν ενάντια στους Ολύμπιους θεούς. Οι Ολύμπιοι νίκησαν πάλι με τη βοήθεια δυο ημίθεων, του Ηρακλή και του Διόνυσου.
Με μύθους σαν αυτούς, οι προγονοί μας, προσπαθούσαν να ερμηνεύσουν γεωλογικές ανακατατάξεις και φαινόμενα όπως σεισμοί, εκρήξεις ηφαιστείων κλπ. Για παράδειγμα η Αθηνά καταδιώκει και πλακώνει τον Εγκέλαδο κάτω από τη Σικελία. Ο Ποσειδώνας καταδιώκει τον Πολυβώτη πάνω από τη θάλασσα και ξεκολλώντας ένα κομμάτι από την Κω τον θάβει κάτω από τη γη, δημιουργώντας την Νίσυρο. (κρατήρας του ηφαιστείου της Νισύρου ονομάζεται Πολυβώτης). Ο Δίας εξοντώνει αργότερα και το τελευταίο γιο της Γαίας από τον Τάρταρο, τον Τεράστιο Τυφωέα σκεπάζοντας τον με τη Αίτνα..
Ο Ησίοδος αναφέρει ότι στην Τιτανομαχία, για δέκα ολόκληρα χρόνια πάλευαν μεταξύ τους οι παλιοί θεοί, οι Τιτάνες, από την κορυφή της Όθρυος και ο Ζευς με τ' αδέλφια του από τον Όλυμπο. Η Γαία με τον Ουρανό γεννά τους Τιτάνες αλλά όταν οι Τιτάνες με τον Κρόνο παίρνουν την εξουσία από τον Ουρανό και γίνονται κυρίαρχοι θεοί, ρίχνουν στον Τάρταρο τα τερατώδη αδέλφια τους (παιδιά κι αυτά της Γαίας και του Ουρανού) τους Κύκλωπες και τους Εκατόγχειρες. Η Γαία για να τιμωρήσει τους Τιτάνες, συμβούλεψε τους Ολύμπιους ’ότι για να νικήσουν στη μάχη, πρέπει να τους ανασύρουν από τον Τάρταρο.
Οι Εκατόγχειρες με τα τριακόσια χέρια τους, πήρανε τριακόσιες πέτρες. Μ' ένα σύννεφο από πέτρες καταχώσανε τους Τιτάνες και σφραγίσανε το τέλος τους. Οι νικημένοι δέθηκαν και ρίχτηκαν στα Τάρταρα, που απέχουν από τη γη σε βάθος τόσο, όσο απέχει σε ύψος ο ουρανός.
Αργότερα μετανιωμένη η Γαία (γονιμοποιημένη από το αίμα του Ουρανού) και επιθυμώντας να εκδικηθεί για την αιχμαλωσία των Τιτάνων, φέρνει στο φως τους Γίγαντες και τους στέλνει να πολεμήσουν ενάντια στους Ολύμπιους θεούς. Οι Ολύμπιοι νίκησαν πάλι με τη βοήθεια δυο ημίθεων, του Ηρακλή και του Διόνυσου.
Με μύθους σαν αυτούς, οι προγονοί μας, προσπαθούσαν να ερμηνεύσουν γεωλογικές ανακατατάξεις και φαινόμενα όπως σεισμοί, εκρήξεις ηφαιστείων κλπ. Για παράδειγμα η Αθηνά καταδιώκει και πλακώνει τον Εγκέλαδο κάτω από τη Σικελία. Ο Ποσειδώνας καταδιώκει τον Πολυβώτη πάνω από τη θάλασσα και ξεκολλώντας ένα κομμάτι από την Κω τον θάβει κάτω από τη γη, δημιουργώντας την Νίσυρο. (κρατήρας του ηφαιστείου της Νισύρου ονομάζεται Πολυβώτης). Ο Δίας εξοντώνει αργότερα και το τελευταίο γιο της Γαίας από τον Τάρταρο, τον Τεράστιο Τυφωέα σκεπάζοντας τον με τη Αίτνα..
ΜΑΝΤΕΙΟ ΔΕΛΦΩΝ
Στο Μαντείο των Δελφών προστρέχει ο Ηρακλής, με την ελπίδα να θεραπευτεί από τη αρρώστια, που είχε προσβληθεί λόγω της δολοφονίας του Ίφιτου, αδελφού της Ιόλης. Μετά από την άρνηση της Πυθίας να του δώσει μια απάντηση, ο ήρωας προσπαθεί να λεηλατήσει το ναό, να πάρει μαζί του τον τρίποδα και να ιδρύσει το δικό του μαντείο, γεγονός που τον φέρνει σε ανοιχτή αντιπαράθεση με το θεό Απόλλωνα.
Οι ψηλοί πέτρινοι όγκοι (Φαιδριάδες), που οριοθετούν προς βορρά την περιοχή των Δελφών, είναι μία μεγάλη ρηξιγενής ζώνη που αναπτύσσεται σε γενική διεύθυνση Ανατολή - Δύση. Μικρότερης τάξης ρήγματα έχουν εντοπιστεί εγκάρσια προς αυτή την μεγάλη ρηξιγενή ζώνη, σε γενική διεύθυνση περίπου Βορράς - Νότος.
Το ίχνος ενός ρήγματος που διέρχεται μέσα από τον Ναό του Απόλλωνος, τονίζεται από την παρουσία πέντε πηγών, (η πηγή ΙΣΧΕΓΑΙΟΝ είναι η πιο κοντινή στο Άδυτο του Ναού). Στα σημεία εκφόρτισης των πηγών παρατηρούνται αποθέσεις τραβερτίνη (πορόλιθου). Χαρακτηριστική είναι επίσης η μετατόπιση των δομικών λίθων που παρατηρούνται στον θησαυρό των Βοιωτών καθώς και στα θεμέλια του θησαυρού των Ποτιδαίων, που βρίσκεται λίγα μέτρα ψηλότερα κατά μήκος ενός άλλου ρήγματος παράλληλου προς το πρώτο.
Σύμφωνα με τις έρευνες των De Boer & Hale (2000 & 2001), στις αποθέσεις του τραβερτίνη, αλλά και στο νερό των πηγών που λειτουργούν έως σήμερα (π.χ. Κασταλία), ανιχνεύθηκε η παρουσία αερίων όπως είναι το Μεθάνιο, το Αιθάνιο και το Αιθυλένιο. Το αιθυλένιο έχει χρησιμοποιηθεί στο παρελθόν ως αναισθητικό στην ιατρική. Σε μικρές δόσεις προκαλεί ευφορία, αίσθηση ροής, αποσύνδεση της συνείδησης από το σώμα, ενώ σε μεγαλύτερες μπορεί να προκαλέσει ντελίριο, βίαιες αντιδράσεις και σε εξαιρετικές περιπτώσεις πλήρη απώλεια της συνείδησης, ακόμη και θάνατο.(ειδικά σε νεαρά άτομα). Σύμφωνα με τους παραπάνω ερευνητές, η κατάσταση της έκστασης που καταλάμβανε την Πυθία (η οποία ήταν ηλικιωμένη γυναίκα) συνδέεται με την ανάδυση του αιθυλενίου. Σε αυτήν περίπτωση αυτή δικαιώνονται οι αναφορές αρχαίων συγγραφέων περί χάσματος στο Άδυτον του Ναού του Απόλλωνος. Σύμφωνα με αμερικανούς ερευνητές, η πηγή των εν λόγω αερίων θεωρείται ένας σχηματισμός οργανικού ανθρακικού πετρώματος που εντοπίζεται στο υπέδαφος, ενώ κατά τον καθηγητή Ηλία Μαριολάκο, πιθανότατα συνδέεται και με το ελληνικό ηφαιστειακό τόξο.
Στο Μαντείο των Δελφών προστρέχει ο Ηρακλής, με την ελπίδα να θεραπευτεί από τη αρρώστια, που είχε προσβληθεί λόγω της δολοφονίας του Ίφιτου, αδελφού της Ιόλης. Μετά από την άρνηση της Πυθίας να του δώσει μια απάντηση, ο ήρωας προσπαθεί να λεηλατήσει το ναό, να πάρει μαζί του τον τρίποδα και να ιδρύσει το δικό του μαντείο, γεγονός που τον φέρνει σε ανοιχτή αντιπαράθεση με το θεό Απόλλωνα.
Οι ψηλοί πέτρινοι όγκοι (Φαιδριάδες), που οριοθετούν προς βορρά την περιοχή των Δελφών, είναι μία μεγάλη ρηξιγενής ζώνη που αναπτύσσεται σε γενική διεύθυνση Ανατολή - Δύση. Μικρότερης τάξης ρήγματα έχουν εντοπιστεί εγκάρσια προς αυτή την μεγάλη ρηξιγενή ζώνη, σε γενική διεύθυνση περίπου Βορράς - Νότος.
Το ίχνος ενός ρήγματος που διέρχεται μέσα από τον Ναό του Απόλλωνος, τονίζεται από την παρουσία πέντε πηγών, (η πηγή ΙΣΧΕΓΑΙΟΝ είναι η πιο κοντινή στο Άδυτο του Ναού). Στα σημεία εκφόρτισης των πηγών παρατηρούνται αποθέσεις τραβερτίνη (πορόλιθου). Χαρακτηριστική είναι επίσης η μετατόπιση των δομικών λίθων που παρατηρούνται στον θησαυρό των Βοιωτών καθώς και στα θεμέλια του θησαυρού των Ποτιδαίων, που βρίσκεται λίγα μέτρα ψηλότερα κατά μήκος ενός άλλου ρήγματος παράλληλου προς το πρώτο.
Σύμφωνα με τις έρευνες των De Boer & Hale (2000 & 2001), στις αποθέσεις του τραβερτίνη, αλλά και στο νερό των πηγών που λειτουργούν έως σήμερα (π.χ. Κασταλία), ανιχνεύθηκε η παρουσία αερίων όπως είναι το Μεθάνιο, το Αιθάνιο και το Αιθυλένιο. Το αιθυλένιο έχει χρησιμοποιηθεί στο παρελθόν ως αναισθητικό στην ιατρική. Σε μικρές δόσεις προκαλεί ευφορία, αίσθηση ροής, αποσύνδεση της συνείδησης από το σώμα, ενώ σε μεγαλύτερες μπορεί να προκαλέσει ντελίριο, βίαιες αντιδράσεις και σε εξαιρετικές περιπτώσεις πλήρη απώλεια της συνείδησης, ακόμη και θάνατο.(ειδικά σε νεαρά άτομα). Σύμφωνα με τους παραπάνω ερευνητές, η κατάσταση της έκστασης που καταλάμβανε την Πυθία (η οποία ήταν ηλικιωμένη γυναίκα) συνδέεται με την ανάδυση του αιθυλενίου. Σε αυτήν περίπτωση αυτή δικαιώνονται οι αναφορές αρχαίων συγγραφέων περί χάσματος στο Άδυτον του Ναού του Απόλλωνος. Σύμφωνα με αμερικανούς ερευνητές, η πηγή των εν λόγω αερίων θεωρείται ένας σχηματισμός οργανικού ανθρακικού πετρώματος που εντοπίζεται στο υπέδαφος, ενώ κατά τον καθηγητή Ηλία Μαριολάκο, πιθανότατα συνδέεται και με το ελληνικό ηφαιστειακό τόξο.
Ο ΗΡΑΚΛΗΣ "ΩΣ ΥΔΡΑΥΛΙΚΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ"
-Η Ύδρα, είναι η τερατόμορφη θυγατέρα του Τυφώνα και της Έχιδνας που είχε αναθρέψει η Ήρα. Ο Ηρακλής φτάνει στην Λέρνη, συνοδευόμενος από τον ανιψιό του Ιόλαο και μαζί βρίσκουν το άντρο της Ύδρας, ο ήρωας υποχρεώνει το τέρας να εγκαταλείψει την κρυψώνα του, ρίχνοντας στο εσωτερικό της φλεγόμενα βέλη. Όταν η Ύδρα βγαίνει από την κρυψώνα, διεξάγεται μια σκληρή πάλη ανάμεσα τους. Από κάθε κεφάλι της Λερναίας Ύδρας, που λιώνει ο Ηρακλής με το ρόπαλό του, ξεφυτρώνουν αμέσως άλλα δυο γεγονός που κάνει αδύνατη την υποταγή της. Μόνο με τη βοήθεια του Ιόλαου, ο οποίος καίει τους κομμένους λαιμούς με δάδες, καταφέρνει ο Ηρακλής να ξεριζώσει το αθάνατο κεφάλι της Λερναίας Ύδρας και να το θάψει αμέσως κάτω από ένα βαρύ βράχο. Στη συνέχεια, βυθίζοντας τις μύτες από τα βέλη του στη χολή του τέρατος, ο ήρωας αποκτάει ένα θανατηφόρο όπλο.
-Ο Αυγείας, γιος του Ήλιου, ήταν ο πιο πλούσιος άνθρωπος σε κοπάδια, όμως για πολλά χρόνια δεν είχε καθαριστεί η κοπριά από τους στάβλους. Ο Ηρακλής παρουσιάζεται μπροστά του και προσφέρεται να καθαρίσει τους στάβλους πριν πέσει η νύχτα, με αντάλλαγμα το ένα δέκατο του κοπαδιού. Ο Αυγείας κοροϊδεύει τον ήρωα για την προσφορά του, όμως τελικά δέχεται τη συμφωνία. Για να ολοκληρώσει το έργο του, ο Ηρακλής ανοίγει δυο κανάλια στα θεμέλια των στάβλων και κατευθύνει εκεί τα νερά του Πηνειού που περνούν μέσα από το κτίσμα.
- Ο Ηρακλής φθάνει στην Καλυδώνα για να ζητήσει το χέρι της Δηιάνειρας κόρης του Βασιλιά Οινέα, πραγματοποιώντας έτσι την υπόσχεση που είχε δώσει στον αδελφό της, τον ήρωα Μελέαγρο. Ο ήρωας πρέπει να αγωνιστεί εναντίον του Αχελώου, γιου του Ωκεανού και της Τηθύος και πρωτότοκου αδελφού των τριών χιλιάδων θεών-ποταμών. Κατά τη διάρκεια της μάχης ο Αχελώος παρουσιάζεται με τη μορφή ανθρώπου με κεφάλι ταύρου, όταν ρίχνεται στο έδαφος γίνεται φίδι και μετά μεταμορφωμένος σε έναν τεράστιο ταύρο, προσπαθεί βίαια να τρυπήσει με τα κέρατα του τον ήρωα. Ο Ηρακλής κατορθώνει να του ξεριζώσει ένα κέρατο. Βλέποντας την ήττα και την ταπείνωσή του, ζητά πίσω το κέρατο από τον Ηρακλή. Αυτός όμως για να το επιστρέψει ζητά σαν αντάλλαγμα το κέρας της ναϊάδας Αμάλθειας, της τροφού του Δία, το οποίο έγινε αργότερα γνωστό ως το "Κέρας της Αφθονίας". (Όπως αναφέρεται από τον Φρ. Στέϊλιν ο ποταμός Σπερχειός, ονομάζεται και Αχελώος. Επίσης Αχελώος ονομάζεται και ο χείμαρρος που βρίσκεται: "...Ένα τέταρτο της ώρας ανατολικά της Λαμίας ο δρόμος και ο σιδηρόδρομος διέρχονται προς τη Στυλίδα πάνω από ένα ευρύ, κατερχόμενο από την Όθρυ ρέμα.
Είναι ο αρχαίος Αχελώος στις όχθες του οποίου κατοικούσαν οι Παραχελωίτες...). Άλλοι συγγραφείς αναφέρουν τη σχέση του Αχιλλέα και του Αχελώου που είναι και οι δυο γιοι θεοτήτων του νερού, Θέτις-Τηθύς.
Η Γεωμυθολογική ερμηνεία του μύθου των πηγών της Λέρνης είναι απλή. Αν θελήσουμε να κλείσουμε το νερό από το σημείο που αυτό πηγάζει, τότε αυτό θα εκβάλλει από δυο σημεία δεξιά και αριστερά από το κλεισμένο στόμιο. Το στόμιο ακόμη και σήμερα, το ονομάζουμε κεφάλι ή κεφαλόβρυσο. Ο Ηρακλής έκοψε όλα τα κεφάλια και οδήγησε το νερό σε ένα κεντρικό αγωγό. Αντίστοιχα ο ήρωας, για τον καθαρισμό των σταύλων, διευθετεί την κοίτη του ποταμού. Η πάλη με τον Αχελώο, είναι η εκτροπή του ορμητικού ως ταύρου ποταμού, το φιδίσιο κορμί, είναι οι μαίανδροι που σχηματίζει ο ποταμός, το δε κέρας που αποκόπτει ο Ηρακλής είναι η ευθυγράμμιση ενός μαιάνδρου, ο οποίος όταν αποκόπτεται από την ροή του ποταμού, προσφέρεται ως γονιμότατη και εύφορη γη για καλλιέργειες. Η νέα γη αποστραγγισμένη από τα νερά του ποταμού είναι πραγματικά το κέρας της Αμάλθειας, δηλαδή το κέρας της Αφθονίας.
-Η Ύδρα, είναι η τερατόμορφη θυγατέρα του Τυφώνα και της Έχιδνας που είχε αναθρέψει η Ήρα. Ο Ηρακλής φτάνει στην Λέρνη, συνοδευόμενος από τον ανιψιό του Ιόλαο και μαζί βρίσκουν το άντρο της Ύδρας, ο ήρωας υποχρεώνει το τέρας να εγκαταλείψει την κρυψώνα του, ρίχνοντας στο εσωτερικό της φλεγόμενα βέλη. Όταν η Ύδρα βγαίνει από την κρυψώνα, διεξάγεται μια σκληρή πάλη ανάμεσα τους. Από κάθε κεφάλι της Λερναίας Ύδρας, που λιώνει ο Ηρακλής με το ρόπαλό του, ξεφυτρώνουν αμέσως άλλα δυο γεγονός που κάνει αδύνατη την υποταγή της. Μόνο με τη βοήθεια του Ιόλαου, ο οποίος καίει τους κομμένους λαιμούς με δάδες, καταφέρνει ο Ηρακλής να ξεριζώσει το αθάνατο κεφάλι της Λερναίας Ύδρας και να το θάψει αμέσως κάτω από ένα βαρύ βράχο. Στη συνέχεια, βυθίζοντας τις μύτες από τα βέλη του στη χολή του τέρατος, ο ήρωας αποκτάει ένα θανατηφόρο όπλο.
-Ο Αυγείας, γιος του Ήλιου, ήταν ο πιο πλούσιος άνθρωπος σε κοπάδια, όμως για πολλά χρόνια δεν είχε καθαριστεί η κοπριά από τους στάβλους. Ο Ηρακλής παρουσιάζεται μπροστά του και προσφέρεται να καθαρίσει τους στάβλους πριν πέσει η νύχτα, με αντάλλαγμα το ένα δέκατο του κοπαδιού. Ο Αυγείας κοροϊδεύει τον ήρωα για την προσφορά του, όμως τελικά δέχεται τη συμφωνία. Για να ολοκληρώσει το έργο του, ο Ηρακλής ανοίγει δυο κανάλια στα θεμέλια των στάβλων και κατευθύνει εκεί τα νερά του Πηνειού που περνούν μέσα από το κτίσμα.
- Ο Ηρακλής φθάνει στην Καλυδώνα για να ζητήσει το χέρι της Δηιάνειρας κόρης του Βασιλιά Οινέα, πραγματοποιώντας έτσι την υπόσχεση που είχε δώσει στον αδελφό της, τον ήρωα Μελέαγρο. Ο ήρωας πρέπει να αγωνιστεί εναντίον του Αχελώου, γιου του Ωκεανού και της Τηθύος και πρωτότοκου αδελφού των τριών χιλιάδων θεών-ποταμών. Κατά τη διάρκεια της μάχης ο Αχελώος παρουσιάζεται με τη μορφή ανθρώπου με κεφάλι ταύρου, όταν ρίχνεται στο έδαφος γίνεται φίδι και μετά μεταμορφωμένος σε έναν τεράστιο ταύρο, προσπαθεί βίαια να τρυπήσει με τα κέρατα του τον ήρωα. Ο Ηρακλής κατορθώνει να του ξεριζώσει ένα κέρατο. Βλέποντας την ήττα και την ταπείνωσή του, ζητά πίσω το κέρατο από τον Ηρακλή. Αυτός όμως για να το επιστρέψει ζητά σαν αντάλλαγμα το κέρας της ναϊάδας Αμάλθειας, της τροφού του Δία, το οποίο έγινε αργότερα γνωστό ως το "Κέρας της Αφθονίας". (Όπως αναφέρεται από τον Φρ. Στέϊλιν ο ποταμός Σπερχειός, ονομάζεται και Αχελώος. Επίσης Αχελώος ονομάζεται και ο χείμαρρος που βρίσκεται: "...Ένα τέταρτο της ώρας ανατολικά της Λαμίας ο δρόμος και ο σιδηρόδρομος διέρχονται προς τη Στυλίδα πάνω από ένα ευρύ, κατερχόμενο από την Όθρυ ρέμα.
Είναι ο αρχαίος Αχελώος στις όχθες του οποίου κατοικούσαν οι Παραχελωίτες...). Άλλοι συγγραφείς αναφέρουν τη σχέση του Αχιλλέα και του Αχελώου που είναι και οι δυο γιοι θεοτήτων του νερού, Θέτις-Τηθύς.
Η Γεωμυθολογική ερμηνεία του μύθου των πηγών της Λέρνης είναι απλή. Αν θελήσουμε να κλείσουμε το νερό από το σημείο που αυτό πηγάζει, τότε αυτό θα εκβάλλει από δυο σημεία δεξιά και αριστερά από το κλεισμένο στόμιο. Το στόμιο ακόμη και σήμερα, το ονομάζουμε κεφάλι ή κεφαλόβρυσο. Ο Ηρακλής έκοψε όλα τα κεφάλια και οδήγησε το νερό σε ένα κεντρικό αγωγό. Αντίστοιχα ο ήρωας, για τον καθαρισμό των σταύλων, διευθετεί την κοίτη του ποταμού. Η πάλη με τον Αχελώο, είναι η εκτροπή του ορμητικού ως ταύρου ποταμού, το φιδίσιο κορμί, είναι οι μαίανδροι που σχηματίζει ο ποταμός, το δε κέρας που αποκόπτει ο Ηρακλής είναι η ευθυγράμμιση ενός μαιάνδρου, ο οποίος όταν αποκόπτεται από την ροή του ποταμού, προσφέρεται ως γονιμότατη και εύφορη γη για καλλιέργειες. Η νέα γη αποστραγγισμένη από τα νερά του ποταμού είναι πραγματικά το κέρας της Αμάλθειας, δηλαδή το κέρας της Αφθονίας.
Ο ΗΡΑΚΛΗΣ ΣΤΗ ΦΘΙΑ
Κατά τη διάρκεια ενός συμποσίου στην οικία του Οινέα στην Καληδώνα, ο Ηρακλής μαλώνει τον Εύνομο, έναν ατό τους οινοχόους, που δυστυχώς πεθαίνει με ένα μόνο χαστούκι. Παρά τη συγχώρεσή από τον πατέρα του νεαρού, ο ήρωας δεν μπορεί να λυτρωθεί από τις τύψεις κι έτσι αποφασίζει να αυτοεξοριστεί από την Καληδώνα και να θέσει τον εαυτό του υπό την προστασία του βασιλιά Κήυκα της Τραχίνας. Φτάνοντας στις όχθες του Εύηνου, λίγο μετά την αναχώρηση τους από την πόλη, ο κένταυρος Νέσσος προσφέρεται να βοηθήσει τη Διηάνειρα να διασχίσει τον ποταμό στην πλάτη του. Ο Νέσσος στη διαδρομή προσπαθεί να τη βιάσει, αλλά ο Ηρακλής τον θανατώνει με τα βουτηγμένα στο δηλητήριο της Λερναίας Ύδρας βέλη του. Ετοιμοθάνατος, στη λάσπη της όχθης, ο Νέσσος υποσχέθηκε στη Δηιάνειρα, ότι αν μάζευε το αίμα που έτρεχε από την πληγή του, θα αποκτούσε ένα φίλτρο, που θα το χρησιμοποιούσε σε περίπτωση που ο Ηρακλής έπαυε να την αγαπά. Ο Ηρακλής πηγαίνοντας στην Οιχαλία (Εύβοια) κερδίζει τους αγώνες τοξοβολίας που είχαν έπαθλο την Ιόλη κόρη του Βασιλιά Εύρυτου, ο οποίος όμως αρνείται να δώσει την κόρη του Ιόλη, στο νικητή. Ο Ηρακλής σε μια κρίση τρέλας, σκοτώνει τον Ίφιτο, αδελφό της Ιόλης και αναζητώντας τον εξαγνισμό του, φθάνει στο Μαντείο των Δελφών όπου μετά την διαμάχη του με τον Απόλλωνα, παίρνει τον χρησμό πως πρέπει να πουληθεί για τρία χρόνια δούλος για να γιατρευτεί.
Έτσι ο ήρωας περνά για τρία χρόνια στην ιδιοκτησία της Ομφάλης, βασίλισσας της Λυδίας. Με την Ομφάλη θα αποκτήσει ένα γιο, τον Λάμο ο οποίος αργότερα ίδρυσε τη Λαμία.
Αργότερα ο ήρωας μαζί με τον αμφιτρύωνά του Κήυκα, θα εκδικηθεί τον Εύρυτο, καταλαμβάνοντας την Οιχαλία και παίρνοντας μαζί του την Ιόλη, Μετά τη νίκη του ο Ηρακλής προετοιμάζει μια ευχαριστήρια θυσία προς τιμήν του Δία στο ακρωτήριο Κήναιον στη Βόρεια Εύβοια. Γι' αυτόν το σκοπό στέλνει τον αγγελιαφόρο του Λίχα στην πόλη της Τραχίνας, με αποστολή να ζητήσει από τη Δηιάνειρα την κατάλληλη ενδυμασία. Η Δηιάνειρα έμαθε ότι ο ήρωας, ήταν ερωτευμένος με την Ιόλη και γι' αυτό το λόγο, τυφλωμένη από τη ζήλια, βουτά το μανδύα που προόριζε για το σύζυγο της στο μαγικό φίλτρο που είχε παρασκευάσει από το αίμα του Νέσσου. Όταν φόρεσε ο Ηρακλής το θανατηφόρο ένδυμα, αυτό κόλλησε στο δέρμα του και το δηλητήριο της Λερναίας Ύδρας που περιεχόταν στο αίμα του κενταύρου άρχισε να κατατρώει το κορμί του. Ο Ηρακλής θεωρώντας τον Λίχα υπεύθυνο για τον δηλητηριασμένο μανδύα που του κατάτρωγε το σώμα, και τρελός από τον πόνο, άρπαξε τον Λίχα από το πόδι και τον πέταξε στη θάλασσα. Έτσι δημιουργήθηκαν δυο νησίδες, η μία από το σώμα και η άλλη απ' το κεφάλι του Λίχα, που από τότε ονομάζονται Λιχαδονήσια ενώ το όρος Κήναιο ονομάζεται Λιχάδα.
Τα Λιχαδονήσια, τα οποία είναι ηφαιστειακά νησιά και μάλιστα πρόσφατης ηφαιστειότητας. Τα πετρώματα που συναντούμε στα νησιά αυτά διαφέρουν κατά πολύ από τα πετρώματα της ευρύτερης περιοχής. Φαίνεται ότι εξ' αιτίας μεγάλων σεισμογόνων ρηγμάτων, κάποια τμήματα των νησιών αυτών αναδύθηκαν από τη θάλασσα. Η εμφάνιση των νησιών βέβαια ίσως να είχε σχέση με το ανεβοκατέβασμα του νερού εξ' αιτίας των κλιματοευστατικών κινήσεων της στάθμης της θάλασσας αλλά και με την άνοδο και πτώση των νερών της παλαιολίμνης
που υπήρχε πριν 9000 χρόνια στην περιοχή, εκεί που σήμερα βρίσκεται ο Βόρειος Ευβοϊκός κόλπος. Ο μύθος του Ηρακλή με τον Λίχα είναι μάλλον πολύ μεταγενέστερος, φαίνεται όμως ότι η προφορική μαρτυρία (μύθος) από γενιά σε γενιά, για την δημιουργία των ηφαιστειακών αυτών νησιών παραμένει ισχυρή. Αξιοσημείωτο είναι ότι, στους Δελφούς υπάρχει Ομφαλός και Κωρύκειον Άνδρον ενώ στη Μικρά Ασία υπάρχει επίσης Ομφάλη και Κωρύκειο Άνδρον.
Κατά τη διάρκεια ενός συμποσίου στην οικία του Οινέα στην Καληδώνα, ο Ηρακλής μαλώνει τον Εύνομο, έναν ατό τους οινοχόους, που δυστυχώς πεθαίνει με ένα μόνο χαστούκι. Παρά τη συγχώρεσή από τον πατέρα του νεαρού, ο ήρωας δεν μπορεί να λυτρωθεί από τις τύψεις κι έτσι αποφασίζει να αυτοεξοριστεί από την Καληδώνα και να θέσει τον εαυτό του υπό την προστασία του βασιλιά Κήυκα της Τραχίνας. Φτάνοντας στις όχθες του Εύηνου, λίγο μετά την αναχώρηση τους από την πόλη, ο κένταυρος Νέσσος προσφέρεται να βοηθήσει τη Διηάνειρα να διασχίσει τον ποταμό στην πλάτη του. Ο Νέσσος στη διαδρομή προσπαθεί να τη βιάσει, αλλά ο Ηρακλής τον θανατώνει με τα βουτηγμένα στο δηλητήριο της Λερναίας Ύδρας βέλη του. Ετοιμοθάνατος, στη λάσπη της όχθης, ο Νέσσος υποσχέθηκε στη Δηιάνειρα, ότι αν μάζευε το αίμα που έτρεχε από την πληγή του, θα αποκτούσε ένα φίλτρο, που θα το χρησιμοποιούσε σε περίπτωση που ο Ηρακλής έπαυε να την αγαπά. Ο Ηρακλής πηγαίνοντας στην Οιχαλία (Εύβοια) κερδίζει τους αγώνες τοξοβολίας που είχαν έπαθλο την Ιόλη κόρη του Βασιλιά Εύρυτου, ο οποίος όμως αρνείται να δώσει την κόρη του Ιόλη, στο νικητή. Ο Ηρακλής σε μια κρίση τρέλας, σκοτώνει τον Ίφιτο, αδελφό της Ιόλης και αναζητώντας τον εξαγνισμό του, φθάνει στο Μαντείο των Δελφών όπου μετά την διαμάχη του με τον Απόλλωνα, παίρνει τον χρησμό πως πρέπει να πουληθεί για τρία χρόνια δούλος για να γιατρευτεί.
Έτσι ο ήρωας περνά για τρία χρόνια στην ιδιοκτησία της Ομφάλης, βασίλισσας της Λυδίας. Με την Ομφάλη θα αποκτήσει ένα γιο, τον Λάμο ο οποίος αργότερα ίδρυσε τη Λαμία.
Αργότερα ο ήρωας μαζί με τον αμφιτρύωνά του Κήυκα, θα εκδικηθεί τον Εύρυτο, καταλαμβάνοντας την Οιχαλία και παίρνοντας μαζί του την Ιόλη, Μετά τη νίκη του ο Ηρακλής προετοιμάζει μια ευχαριστήρια θυσία προς τιμήν του Δία στο ακρωτήριο Κήναιον στη Βόρεια Εύβοια. Γι' αυτόν το σκοπό στέλνει τον αγγελιαφόρο του Λίχα στην πόλη της Τραχίνας, με αποστολή να ζητήσει από τη Δηιάνειρα την κατάλληλη ενδυμασία. Η Δηιάνειρα έμαθε ότι ο ήρωας, ήταν ερωτευμένος με την Ιόλη και γι' αυτό το λόγο, τυφλωμένη από τη ζήλια, βουτά το μανδύα που προόριζε για το σύζυγο της στο μαγικό φίλτρο που είχε παρασκευάσει από το αίμα του Νέσσου. Όταν φόρεσε ο Ηρακλής το θανατηφόρο ένδυμα, αυτό κόλλησε στο δέρμα του και το δηλητήριο της Λερναίας Ύδρας που περιεχόταν στο αίμα του κενταύρου άρχισε να κατατρώει το κορμί του. Ο Ηρακλής θεωρώντας τον Λίχα υπεύθυνο για τον δηλητηριασμένο μανδύα που του κατάτρωγε το σώμα, και τρελός από τον πόνο, άρπαξε τον Λίχα από το πόδι και τον πέταξε στη θάλασσα. Έτσι δημιουργήθηκαν δυο νησίδες, η μία από το σώμα και η άλλη απ' το κεφάλι του Λίχα, που από τότε ονομάζονται Λιχαδονήσια ενώ το όρος Κήναιο ονομάζεται Λιχάδα.
Τα Λιχαδονήσια, τα οποία είναι ηφαιστειακά νησιά και μάλιστα πρόσφατης ηφαιστειότητας. Τα πετρώματα που συναντούμε στα νησιά αυτά διαφέρουν κατά πολύ από τα πετρώματα της ευρύτερης περιοχής. Φαίνεται ότι εξ' αιτίας μεγάλων σεισμογόνων ρηγμάτων, κάποια τμήματα των νησιών αυτών αναδύθηκαν από τη θάλασσα. Η εμφάνιση των νησιών βέβαια ίσως να είχε σχέση με το ανεβοκατέβασμα του νερού εξ' αιτίας των κλιματοευστατικών κινήσεων της στάθμης της θάλασσας αλλά και με την άνοδο και πτώση των νερών της παλαιολίμνης
που υπήρχε πριν 9000 χρόνια στην περιοχή, εκεί που σήμερα βρίσκεται ο Βόρειος Ευβοϊκός κόλπος. Ο μύθος του Ηρακλή με τον Λίχα είναι μάλλον πολύ μεταγενέστερος, φαίνεται όμως ότι η προφορική μαρτυρία (μύθος) από γενιά σε γενιά, για την δημιουργία των ηφαιστειακών αυτών νησιών παραμένει ισχυρή. Αξιοσημείωτο είναι ότι, στους Δελφούς υπάρχει Ομφαλός και Κωρύκειον Άνδρον ενώ στη Μικρά Ασία υπάρχει επίσης Ομφάλη και Κωρύκειο Άνδρον.
« Η ΑΕΙΦΟΡΙΑ ΠΟΛΥ ΠΑΛΙΑ .. Ο ΜΥΘΟΣ ΤΟΥ ΕΡΥΣΙΧΘΩΝΑ»
Η Δήμητρα, αρχέγονη Θεά, δίδαξε στους ανθρώπους όχι μόνο τον τρόπο καλλιέργειας των δημητριακών αλλά και τον τρόπο χρήσης της γης. Στη Λάρισα, αρχαιότατη Πελασγική πόλη, πλάστηκε και πιστεύονταν ο παρακάτω πελασγικός Λόγος.
Τα πολύ παλαιά χρόνια όταν ο Ποσειδώνας ηρέμησε και έπαψε η γη και η θάλασσα να αναστατώνεται βγήκαν οι άνθρωποι από τις σπηλιές που ζούσαν και άρχισαν τον αγώνα της επιβίωσης. Η Δήμητρα, αδελφή του Δία και του Ποσειδώνα βλέποντας τον δύσκολο αγώνα των ανθρώπων για την επιβίωση τους αποφάσισε να τους βοηθήσει. Τους έδωσε σπόρους από σιτάρι και τους έμαθε πώς να φροντίζουν και πώς να καλλιεργούν τη γη.
Οι άνθρωποι τιμούσαν τη Θεά σε καθιερωμένους ιερούς χώρους. Σ' έναν τέτοιο ιερό χώρο οι Ιέρειες της Δήμητρας με Αρχιιέρεια την Νικίππη κρατώντας στάχυς και άλλους σπόρους προσφέρουν σπονδή στη Θεά. Νικίππη. «Ευχαριστούμε σε. Θεά Δήμητρα. για όσα μας προσφέρεις. Σε ευχαριστούμε γιατί μας έμαθες πως να καλλιεργούμε τα χωράφια μας και, πως να φροντίζουμε τη γη για να μας φέρνει πάντοτε τα δώρα της, υποσχόμαστε ότι θα προσέχουμε κι θα φροντίζουμε αυτό το Ιερό Δάσος εδώ στη Λάρισα στο ΔΩΤΙΟ πεδίο για να βλαστάνουν και να αναπτύσσονται ελεύθερα όλα τα Ιερά δέντρα σου. Σ' αυτά θα κατοικούν οι Νύμφες και οι Αμαδρυάδες και όλα τα άλλα πανέμορφα Ζωντανά της φύσης μας.
Τούτο το πεδίο θα αναζωογονεί και θα ξεκουράζει την κουρασμένη από την καλλιέργεια γη μας. Φύλακες θα είμεθα, κανένας να μην του κάνει κακό». Εκείνα τα χρόνια συνυπήρχαν με τους ανθρώπους και οι γίγαντες. «Είμαι ο γίγαντας ο Ερυσίχθωνας ο γιος τον Τρίοπα, είμαι ο βασιλιάς, είμαι ο πιο δυνατός, είμαι ο πιο ξακουστός, είμαι ο πιο πλούσιος Αλλά το παλάτι μου είναι μικρό, δεν αρμόζει στη δύναμη, τη δόξα και τα πλούτη μου. Πρέπει το παλάτι να μεγαλώσω, να δείχνω τη δύναμη μου, να δείχνω τη δόξα μου, να δείχνω τα πλούτη μου. Διαταγή μου είναι να κόψετε και να φέρετε την καλύτερη ξυλεία , να κόψετε τις μεγάλες βελανιδιές, τους δένδρους, που η ξυλεία τους αντάξια του ονόματός μου και της δύναμής μου είναι». Οι υπήκοοι του προσπαθούν να τον μεταπείσουν. «Βασιλιά είναι ύβρις, είναι υπερβολή αυτό που μας διατάζεις να κάνουμε. Έχουμε υποσχεθεί στη θεά Δήμητρα για όλα όσα μας προσφέρει, για όλα όσα μας έμαθε, πώς να καλλιεργούμε τα χωράφια μας και πώς να φροντίζουμε τη γη, ότι θα προσέχουμε και θα φροντίζουμε αυτό το Ιερό Δάσος εδώ στο Δώτιο Πεδίο. Στα δέντρα αυτά κατοικούν οι Νύμφες και οι Αμαδρυάδες και όλα τα άλλα πανέμορφα ζωντανά της φύσης. Τούτο το πεδίο αναζωογονεί και ξεκουράζει την κουρασμένη από την καλλιέργεια γη μας». Αλλά ο γίγαντας Ερυσίχθωνας, κανέναν δεν άκουσε, ούτε φοβάται την οργή της θεάς. Μαζί με άλλους Γίγαντες έκοψε τα Ιερά δέντρα. Κλαίνε τα πουλιά, τα ζώα, οι Νύμφες και οι Αμαδρυάδες. Ήταν εκεί η Θεά Δήμητρα και με τη μορφή της Νικίππης, τον παρακάλεσε να σταματήσει αλλά αυτός δεν άκουγε τίποτα. Έκοψε όλα τα δέντρα. Καταστροφή !!! Σε λίγο εμφανίζεται η Νικίππη, περίλυπη για την καταστροφή. « Ήμουν εκεί. Αυτό που έγινε είναι καταστροφή! Ο Ερυσίχθωνας μαζί με άλλους γίγαντες έκοψε τα ιερά δέντρα, για να κατασκευάσει περισσότερα και καλύτερα ανάκλιντρα για τα Βασιλικά γιγάντια συμπόσια που οργανώνει. Η Θεά του είπε ότι παραλογίζεται και από την πράξη του όλο το Δώτιο πεδίο θα ερημωθεί. Θα έχει ανάκλιντρα αλλά δεν θα έχει τρόφιμα και ποτά για τα συμπόσιά του».
Είμαι Γίγαντας και εγγονός του Ποσειδώνα της απάντησε, δεν φοβάμαι τίποτα. Φύγετε από το δρόμο μου. Η Θεά τότε κάλεσε από την Σκυθία την Πείνα και καθώς αυτός κοιμόταν τον κυρίευσε. Ο Ερυσίχθων έτρωγε συνεχώς με ακατάσχετη βουλιμία και χωρίς σταματημό. Όλα τα πούλησε και δεν χόρταινε με τίποτα. Ο πατέρας του ο Τριόπας παρακάλεσε τον Ποσειδώνα να τον σώσει αλλά ο Θεός δεν τον άκουσε. Όταν τίποτα δεν του απόμεινε αποφάσισε να πουλήσει την κόρη του Μήστρα. Αυτή καθώς ήταν ερωμένη του Ποσειδώνα ζήτησε τη βοήθειά του και ο Θεός της έδωσε το χάρισμα να μεταμορφώνεται σε ζώο όποτε ήθελε. Μ' αυτόν τον τρόπο ο Ερυσίχθωνας πουλώντας την κόρη του "ζώο" που ξαναγύριζε σ' αυτόν, προσπαθούσε να χορτάσει. Ούτε αυτό όμως τον έσωσε. Ήταν τέτοια η πείνα του, που τελικά από την βουλιμία του έφαγε τις ίδιες του τις σάρκες. Έτσι τελείωσαν οι Γίγαντες.
Οίτη Ο Ηρακλής, καταβεβλημένος από το μανδύα που είχε ποτιστεί με το δηλητήριο της Λερναίας Ύδρας ζητά να μεταφερθεί στην Οίτη, στους πρόποδες αυτού του βουνού -τοποθεσία που είχε υποδείξει το μαντείο των Δελφών πολύ καιρό νωρίτερα- αποκαλύπτει στο γιο του Ύλλο τον χρησμό του μαντείου ότι: «Κανένας ζωντανός άνθρωπος δεν θα μπορέσει ποτέ να σκοτώσει τον Ηρακλή, η καταστροφή του θα προέλθει από ένα νεκρό εχθρό του». ...Έπειτα είπε να τον φέρουν πάνω στο ψηλό οροπέδιο του Διός στην Οίτη, όπου το χορτάρι δεν είχε θεριστεί ποτέ. Από τότε, εκεί που άναψε για πρώτη φορά η φωτιά του Ηρακλέους, σ' έναν πέτρινο περίβολο, πού διατήρησε τη στάχτη μέχρι τις μέρες μας και που στις γιορτές του πάντοτε την ξανάναβαν, το μέρος αυτό ονομάστηκε Φρυγία, «Ο καμένος τόπος». Διηγούνταν ότι ο μαλικός ποταμός Δύρας, ο σημερινός Γοργοπόταμος, τότε πήγασε από το βουνό, για να σβήσει την πελώρια πυρκαγιά που κατάστρεψε το ζωντανό σώμα του Ηρακλή. Μάταια όμως πήγασε το ποτάμι. Ήταν το θέλημα του ίδιου του Ηρακλή να καίει ή φωτιά. Ό Ύλλος, που του είχε ετοιμάσει τη φωτιά, αρνήθηκε να την ανάψει. Πάνω στα πελώρια ξύλα καθόταν ο πάσχων Ηρακλής και περίμενε κάποιον ξένο, έναν διαβάτη στο δρόμο. Τότε ήρθε ο Φιλοκτήτης, ο γιος του Ποίαντος, κι άναψε τη φωτιά. Μεγάλη ήταν γι' αυτόν η αμοιβή, το τόξο του Ηρακλή. Ο Ηρακλής, αφού άφησε το θνητό του μέρος στην κορυφή της Οίτης, ανέβηκε στον Όλυμπο για να ζήσει ανάμεσα στους αθάνατους. Εκεί, συμφιλιώθηκε με την Ήρα και πήρε για σύζυγο του την κόρη της, Ηβη. Στον τόπο της Πυράς του Ηρακλή υψώθηκε ναός για τη λατρεία του ήρωα θεού.
Η Δήμητρα, αρχέγονη Θεά, δίδαξε στους ανθρώπους όχι μόνο τον τρόπο καλλιέργειας των δημητριακών αλλά και τον τρόπο χρήσης της γης. Στη Λάρισα, αρχαιότατη Πελασγική πόλη, πλάστηκε και πιστεύονταν ο παρακάτω πελασγικός Λόγος.
Τα πολύ παλαιά χρόνια όταν ο Ποσειδώνας ηρέμησε και έπαψε η γη και η θάλασσα να αναστατώνεται βγήκαν οι άνθρωποι από τις σπηλιές που ζούσαν και άρχισαν τον αγώνα της επιβίωσης. Η Δήμητρα, αδελφή του Δία και του Ποσειδώνα βλέποντας τον δύσκολο αγώνα των ανθρώπων για την επιβίωση τους αποφάσισε να τους βοηθήσει. Τους έδωσε σπόρους από σιτάρι και τους έμαθε πώς να φροντίζουν και πώς να καλλιεργούν τη γη.
Οι άνθρωποι τιμούσαν τη Θεά σε καθιερωμένους ιερούς χώρους. Σ' έναν τέτοιο ιερό χώρο οι Ιέρειες της Δήμητρας με Αρχιιέρεια την Νικίππη κρατώντας στάχυς και άλλους σπόρους προσφέρουν σπονδή στη Θεά. Νικίππη. «Ευχαριστούμε σε. Θεά Δήμητρα. για όσα μας προσφέρεις. Σε ευχαριστούμε γιατί μας έμαθες πως να καλλιεργούμε τα χωράφια μας και, πως να φροντίζουμε τη γη για να μας φέρνει πάντοτε τα δώρα της, υποσχόμαστε ότι θα προσέχουμε κι θα φροντίζουμε αυτό το Ιερό Δάσος εδώ στη Λάρισα στο ΔΩΤΙΟ πεδίο για να βλαστάνουν και να αναπτύσσονται ελεύθερα όλα τα Ιερά δέντρα σου. Σ' αυτά θα κατοικούν οι Νύμφες και οι Αμαδρυάδες και όλα τα άλλα πανέμορφα Ζωντανά της φύσης μας.
Τούτο το πεδίο θα αναζωογονεί και θα ξεκουράζει την κουρασμένη από την καλλιέργεια γη μας. Φύλακες θα είμεθα, κανένας να μην του κάνει κακό». Εκείνα τα χρόνια συνυπήρχαν με τους ανθρώπους και οι γίγαντες. «Είμαι ο γίγαντας ο Ερυσίχθωνας ο γιος τον Τρίοπα, είμαι ο βασιλιάς, είμαι ο πιο δυνατός, είμαι ο πιο ξακουστός, είμαι ο πιο πλούσιος Αλλά το παλάτι μου είναι μικρό, δεν αρμόζει στη δύναμη, τη δόξα και τα πλούτη μου. Πρέπει το παλάτι να μεγαλώσω, να δείχνω τη δύναμη μου, να δείχνω τη δόξα μου, να δείχνω τα πλούτη μου. Διαταγή μου είναι να κόψετε και να φέρετε την καλύτερη ξυλεία , να κόψετε τις μεγάλες βελανιδιές, τους δένδρους, που η ξυλεία τους αντάξια του ονόματός μου και της δύναμής μου είναι». Οι υπήκοοι του προσπαθούν να τον μεταπείσουν. «Βασιλιά είναι ύβρις, είναι υπερβολή αυτό που μας διατάζεις να κάνουμε. Έχουμε υποσχεθεί στη θεά Δήμητρα για όλα όσα μας προσφέρει, για όλα όσα μας έμαθε, πώς να καλλιεργούμε τα χωράφια μας και πώς να φροντίζουμε τη γη, ότι θα προσέχουμε και θα φροντίζουμε αυτό το Ιερό Δάσος εδώ στο Δώτιο Πεδίο. Στα δέντρα αυτά κατοικούν οι Νύμφες και οι Αμαδρυάδες και όλα τα άλλα πανέμορφα ζωντανά της φύσης. Τούτο το πεδίο αναζωογονεί και ξεκουράζει την κουρασμένη από την καλλιέργεια γη μας». Αλλά ο γίγαντας Ερυσίχθωνας, κανέναν δεν άκουσε, ούτε φοβάται την οργή της θεάς. Μαζί με άλλους Γίγαντες έκοψε τα Ιερά δέντρα. Κλαίνε τα πουλιά, τα ζώα, οι Νύμφες και οι Αμαδρυάδες. Ήταν εκεί η Θεά Δήμητρα και με τη μορφή της Νικίππης, τον παρακάλεσε να σταματήσει αλλά αυτός δεν άκουγε τίποτα. Έκοψε όλα τα δέντρα. Καταστροφή !!! Σε λίγο εμφανίζεται η Νικίππη, περίλυπη για την καταστροφή. « Ήμουν εκεί. Αυτό που έγινε είναι καταστροφή! Ο Ερυσίχθωνας μαζί με άλλους γίγαντες έκοψε τα ιερά δέντρα, για να κατασκευάσει περισσότερα και καλύτερα ανάκλιντρα για τα Βασιλικά γιγάντια συμπόσια που οργανώνει. Η Θεά του είπε ότι παραλογίζεται και από την πράξη του όλο το Δώτιο πεδίο θα ερημωθεί. Θα έχει ανάκλιντρα αλλά δεν θα έχει τρόφιμα και ποτά για τα συμπόσιά του».
Είμαι Γίγαντας και εγγονός του Ποσειδώνα της απάντησε, δεν φοβάμαι τίποτα. Φύγετε από το δρόμο μου. Η Θεά τότε κάλεσε από την Σκυθία την Πείνα και καθώς αυτός κοιμόταν τον κυρίευσε. Ο Ερυσίχθων έτρωγε συνεχώς με ακατάσχετη βουλιμία και χωρίς σταματημό. Όλα τα πούλησε και δεν χόρταινε με τίποτα. Ο πατέρας του ο Τριόπας παρακάλεσε τον Ποσειδώνα να τον σώσει αλλά ο Θεός δεν τον άκουσε. Όταν τίποτα δεν του απόμεινε αποφάσισε να πουλήσει την κόρη του Μήστρα. Αυτή καθώς ήταν ερωμένη του Ποσειδώνα ζήτησε τη βοήθειά του και ο Θεός της έδωσε το χάρισμα να μεταμορφώνεται σε ζώο όποτε ήθελε. Μ' αυτόν τον τρόπο ο Ερυσίχθωνας πουλώντας την κόρη του "ζώο" που ξαναγύριζε σ' αυτόν, προσπαθούσε να χορτάσει. Ούτε αυτό όμως τον έσωσε. Ήταν τέτοια η πείνα του, που τελικά από την βουλιμία του έφαγε τις ίδιες του τις σάρκες. Έτσι τελείωσαν οι Γίγαντες.
Οίτη Ο Ηρακλής, καταβεβλημένος από το μανδύα που είχε ποτιστεί με το δηλητήριο της Λερναίας Ύδρας ζητά να μεταφερθεί στην Οίτη, στους πρόποδες αυτού του βουνού -τοποθεσία που είχε υποδείξει το μαντείο των Δελφών πολύ καιρό νωρίτερα- αποκαλύπτει στο γιο του Ύλλο τον χρησμό του μαντείου ότι: «Κανένας ζωντανός άνθρωπος δεν θα μπορέσει ποτέ να σκοτώσει τον Ηρακλή, η καταστροφή του θα προέλθει από ένα νεκρό εχθρό του». ...Έπειτα είπε να τον φέρουν πάνω στο ψηλό οροπέδιο του Διός στην Οίτη, όπου το χορτάρι δεν είχε θεριστεί ποτέ. Από τότε, εκεί που άναψε για πρώτη φορά η φωτιά του Ηρακλέους, σ' έναν πέτρινο περίβολο, πού διατήρησε τη στάχτη μέχρι τις μέρες μας και που στις γιορτές του πάντοτε την ξανάναβαν, το μέρος αυτό ονομάστηκε Φρυγία, «Ο καμένος τόπος». Διηγούνταν ότι ο μαλικός ποταμός Δύρας, ο σημερινός Γοργοπόταμος, τότε πήγασε από το βουνό, για να σβήσει την πελώρια πυρκαγιά που κατάστρεψε το ζωντανό σώμα του Ηρακλή. Μάταια όμως πήγασε το ποτάμι. Ήταν το θέλημα του ίδιου του Ηρακλή να καίει ή φωτιά. Ό Ύλλος, που του είχε ετοιμάσει τη φωτιά, αρνήθηκε να την ανάψει. Πάνω στα πελώρια ξύλα καθόταν ο πάσχων Ηρακλής και περίμενε κάποιον ξένο, έναν διαβάτη στο δρόμο. Τότε ήρθε ο Φιλοκτήτης, ο γιος του Ποίαντος, κι άναψε τη φωτιά. Μεγάλη ήταν γι' αυτόν η αμοιβή, το τόξο του Ηρακλή. Ο Ηρακλής, αφού άφησε το θνητό του μέρος στην κορυφή της Οίτης, ανέβηκε στον Όλυμπο για να ζήσει ανάμεσα στους αθάνατους. Εκεί, συμφιλιώθηκε με την Ήρα και πήρε για σύζυγο του την κόρη της, Ηβη. Στον τόπο της Πυράς του Ηρακλή υψώθηκε ναός για τη λατρεία του ήρωα θεού.
Παρνασσός – Κωρύκειον Άνδρον – Τυφωεύς
Το Κωρύκειον Άντρον: (δερμάτινος σάκκος) μας είναι γνωστό από τους Δελφούς και από την Κιλικία, όπως είναι και ένας θηλυκός δράκων, πού ονομαζότανε Δελφύνη. Τόσο εδώ όσο κι εκεί ο μύθος συνδεότανε με ένα αρσενικό δράκο, τον Τυφώνα. Ή μόνη διαφορά είναι ότι αντίπαλος του δράκου αυτού είναι ο Ζεύς, ενώ στους Δελφούς τον νίκησε ένας γιος του Δία, ο Απόλλων. Ο Ζεύς εξόντωσε τον αρσενικό δράκοντα, ενώ ο Απόλλων τον θηλυκό. Ο δράκων Τυφωεύς - πού ονομάζεται και Τυφαών, Τυφών ή Τυφώς ήταν γιος της Γαίας. Πατέρας του λέγεται πώς ήταν ο Τάρταρος. (Τον Τυφάωνα των Δελφών τον γέννησε η Ήρα χωρίς πατέρα). Ο Τυφωεύς ήρθε στον κόσμο, στην Κιλικία, μισός άνθρωπος και μισός ζώο. Σε μέγεθος και δύναμη ξεπερνούσε όλα τα παιδιά της Γαίας. Μέχρι τη μέση είχε μορφή ανθρώπου και ήταν τόσο ψηλός, πού ξεπερνούσε όλα τα βουνά και το κεφάλι του άγγιζε τ' άστρα. Το ένα του χέρι έφτανε στη δύση και το άλλο στην ανατολή. Από τους ώμους του φύτρωναν εκατό κεφάλια φιδιών. Τα μαλλιά του άγριου κεφαλιού του και το γένι του ανέμιζαν στον αέρα. Στα μάτια του έκαιγε φωτιά. Με συριγμούς και μουγκρητά πέταγε αναμμένες πέτρες κατά τον ουρανό και από το στόμα του ξεπηδούσαν φλόγες.
Ακόμα δεν ήταν βέβαιο αν ο Τυφωεύς θα κυριαρχούσε στους θεούς και τους ανθρώπους. Αλλά ο Ζευς τον χτύπησε από μακριά με αστραπές κι από κοντά μ' ένα ατσάλινο δρεπάνι και τον καταδίωξε.
Όταν είδε πώς ο Δράκων πληγώθηκε, θέλησε να πιαστούνε στα χέρια, αλλά τυλίχτηκε αμέσως από τα γυρίσματα των τεράστιων φιδιών. Ό Δράκων πήρε το δρεπάνι κι έκοψε τους τένοντες των χεριών και των ποδιών του θεού. Σήκωσε τον Δία στους ώμους και τον έφερε μέσ' από τη θάλασσα στην Κιλικία και τον ξεφόρτωσε σ' ένα σπήλαιο, πού το λέγαν Κωρύκειο. Εδώ έκρυψε τα νεύρα του Διός σ' ένα τομάρι αρκούδας και τα 'δώσε για φύλαξη στη Δελφύνη, μια δράκαινα, μισό κορίτσι και μισό φίδι. Ο Έρμης και ο Αιγιπάν κλέψανε τα νεύρα και τα ξαναδώσανε κρυφά στο θεό. Ο Ζευς ξαναβρήκε τη δύναμή του, και καταδίωξε τον γίγαντα, στη Θράκη, στην οροσειρά Αίμος, εκσφενδονίζοντάς του ολόκληρα βουνά, που τα έβαφε με το αίμα του κι από τότε το βουνό ονομάζεται Αίμος.
Τελικά έφτασε στη Σικελία, όπου ο Ζευς πέταξε πάνω στο δράκοντα την Αίτνα. Το βουνό ξερνά μέχρι σήμερα ακόμα, τις φλόγες του δράκοντα.
Το Κωρύκειον Άντρον: (δερμάτινος σάκκος) μας είναι γνωστό από τους Δελφούς και από την Κιλικία, όπως είναι και ένας θηλυκός δράκων, πού ονομαζότανε Δελφύνη. Τόσο εδώ όσο κι εκεί ο μύθος συνδεότανε με ένα αρσενικό δράκο, τον Τυφώνα. Ή μόνη διαφορά είναι ότι αντίπαλος του δράκου αυτού είναι ο Ζεύς, ενώ στους Δελφούς τον νίκησε ένας γιος του Δία, ο Απόλλων. Ο Ζεύς εξόντωσε τον αρσενικό δράκοντα, ενώ ο Απόλλων τον θηλυκό. Ο δράκων Τυφωεύς - πού ονομάζεται και Τυφαών, Τυφών ή Τυφώς ήταν γιος της Γαίας. Πατέρας του λέγεται πώς ήταν ο Τάρταρος. (Τον Τυφάωνα των Δελφών τον γέννησε η Ήρα χωρίς πατέρα). Ο Τυφωεύς ήρθε στον κόσμο, στην Κιλικία, μισός άνθρωπος και μισός ζώο. Σε μέγεθος και δύναμη ξεπερνούσε όλα τα παιδιά της Γαίας. Μέχρι τη μέση είχε μορφή ανθρώπου και ήταν τόσο ψηλός, πού ξεπερνούσε όλα τα βουνά και το κεφάλι του άγγιζε τ' άστρα. Το ένα του χέρι έφτανε στη δύση και το άλλο στην ανατολή. Από τους ώμους του φύτρωναν εκατό κεφάλια φιδιών. Τα μαλλιά του άγριου κεφαλιού του και το γένι του ανέμιζαν στον αέρα. Στα μάτια του έκαιγε φωτιά. Με συριγμούς και μουγκρητά πέταγε αναμμένες πέτρες κατά τον ουρανό και από το στόμα του ξεπηδούσαν φλόγες.
Ακόμα δεν ήταν βέβαιο αν ο Τυφωεύς θα κυριαρχούσε στους θεούς και τους ανθρώπους. Αλλά ο Ζευς τον χτύπησε από μακριά με αστραπές κι από κοντά μ' ένα ατσάλινο δρεπάνι και τον καταδίωξε.
Όταν είδε πώς ο Δράκων πληγώθηκε, θέλησε να πιαστούνε στα χέρια, αλλά τυλίχτηκε αμέσως από τα γυρίσματα των τεράστιων φιδιών. Ό Δράκων πήρε το δρεπάνι κι έκοψε τους τένοντες των χεριών και των ποδιών του θεού. Σήκωσε τον Δία στους ώμους και τον έφερε μέσ' από τη θάλασσα στην Κιλικία και τον ξεφόρτωσε σ' ένα σπήλαιο, πού το λέγαν Κωρύκειο. Εδώ έκρυψε τα νεύρα του Διός σ' ένα τομάρι αρκούδας και τα 'δώσε για φύλαξη στη Δελφύνη, μια δράκαινα, μισό κορίτσι και μισό φίδι. Ο Έρμης και ο Αιγιπάν κλέψανε τα νεύρα και τα ξαναδώσανε κρυφά στο θεό. Ο Ζευς ξαναβρήκε τη δύναμή του, και καταδίωξε τον γίγαντα, στη Θράκη, στην οροσειρά Αίμος, εκσφενδονίζοντάς του ολόκληρα βουνά, που τα έβαφε με το αίμα του κι από τότε το βουνό ονομάζεται Αίμος.
Τελικά έφτασε στη Σικελία, όπου ο Ζευς πέταξε πάνω στο δράκοντα την Αίτνα. Το βουνό ξερνά μέχρι σήμερα ακόμα, τις φλόγες του δράκοντα.
Αργό Πεδίο.
Η μικρή πεδιάδα, που αποτελεί τμήμα του Αρκαδικού Οροπεδίου ονομάζεται Αργό Πεδίο. Όπως λέει ο Παυσανίας δεν καλλιεργείται, γιατί πολλές φορές πλημμυρίζει το χειμώνα από τα νερά που συγκεντρώνονται από τα γύρω βουνά και τις πηγές (κεφαλάρια) που αναβλύζουν στα περιθώρια του. Το Αργό Πεδίο θα είχε μετατραπεί σε λίμνη, αν τα νερά μέσα από μία οφιοειδή αύλακα δεν εξαφανίζονταν μέσα από την σπηλαιο-καταβόθρα της Νεστάνης. Τα νερά επανεμφανίζονται μετά από λίγες ημέρες στις υποθαλάσσιες πηγές στον Αργολικό Κόλπο, που κατά την αρχαιότητα ήταν γνωστές ως Δίνη και βρίσκονται κοντά στο χωριό Κιβέρι. (Σημερινή ονομασία : Πηγές Αγίου Γεωργίου - Μικρός Ανάβαλος). Οι Αρχαίοι Έλληνες γνώριζαν αυτή την υδραυλική επικοινωνία μεταξύ της καταβόθρας της Νεστάνης και της Δίνης (βλ. Παυσανίας-Αρκαδικά). Η περιοχή είναι ένας από τους ιερούς τόπους των αρχαίων Ελλήνων και των Αρκάδων ειδικότερα.
Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, η Ρέα, που ήταν μία από τους μυθικούς Τιτάνες γέννησε τον μεγάλο θεό των Ελλήνων τον Ποσειδώνα, τον άφησε δίπλα σε μία πηγή κοντά σε μία στάνη με αρνιά και γι' αυτό η πηγή ονομάστηκε Αρνα. Στη συνέχεια η Ρέα είπε στον πατέρα του Ποσειδώνα, τον Κρόνο ( ήταν και αυτός ένας από τους μυθικούς Τιτάνες και την εποχή εκείνη έτρωγε τα παιδιά του επειδή φοβόταν ότι θα τον σκοτώσουν), ότι δεν γέννησε παιδί, αλλά ένα αλογάκι. Έτσι γλίτωσε ο Ποσειδώνας. Στο σημερινό χωριό Μηλιά, που υπάγεται στο Δήμο Μαντινείας, υπάρχουν τα ερείπια ενός Ιερού αφιερωμένου στον Ίππιο Ποσειδώνα. Αξιοπερίεργο είναι ότι στη Δίνη, τις υποθαλάσσιες πηγές κοντά στο Κιβέρι και συγκεκριμένα στη θέση Γενέθλιο ή Γενέσιο (που επικοινωνεί υδραυλικά με τη σπηλαιο-καταβόθρα της Νεστάνης) οι αρχαίοι Αργίτες θυσίαζαν άλογα στο Ποσειδώνα. Οι διεργασίες της διάλυσης των ανθρακικών πετρωμάτων (ασβεστόλιθων), είναι γνωστές και ως καρστικοποίηση και είχαν αποτέλεσμα τον σχηματισμό της σπηλαιοκαταβόθρας, αλλά και της λεκάνης του Αργού Πεδίου. Με τις ίδιες γεωλογικές διεργασίες σχηματίζονται πολλές καρστικές πηγές, που είναι γνωστές ως κεφαλάρια, όπως: το Κεφαλάρι του Άργους, οι πηγές της Λέρνας αλλά και το βύθισμα της Λίμνης της Στυμφαλίας, του Φενεού και ολόκληρο το οροπέδιο της Αρκαδίας (Τρίπολης), καθώς και το σύστημα των υποθαλάσσιων καρστικών πηγών της Δίνης.
Η μικρή πεδιάδα, που αποτελεί τμήμα του Αρκαδικού Οροπεδίου ονομάζεται Αργό Πεδίο. Όπως λέει ο Παυσανίας δεν καλλιεργείται, γιατί πολλές φορές πλημμυρίζει το χειμώνα από τα νερά που συγκεντρώνονται από τα γύρω βουνά και τις πηγές (κεφαλάρια) που αναβλύζουν στα περιθώρια του. Το Αργό Πεδίο θα είχε μετατραπεί σε λίμνη, αν τα νερά μέσα από μία οφιοειδή αύλακα δεν εξαφανίζονταν μέσα από την σπηλαιο-καταβόθρα της Νεστάνης. Τα νερά επανεμφανίζονται μετά από λίγες ημέρες στις υποθαλάσσιες πηγές στον Αργολικό Κόλπο, που κατά την αρχαιότητα ήταν γνωστές ως Δίνη και βρίσκονται κοντά στο χωριό Κιβέρι. (Σημερινή ονομασία : Πηγές Αγίου Γεωργίου - Μικρός Ανάβαλος). Οι Αρχαίοι Έλληνες γνώριζαν αυτή την υδραυλική επικοινωνία μεταξύ της καταβόθρας της Νεστάνης και της Δίνης (βλ. Παυσανίας-Αρκαδικά). Η περιοχή είναι ένας από τους ιερούς τόπους των αρχαίων Ελλήνων και των Αρκάδων ειδικότερα.
Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, η Ρέα, που ήταν μία από τους μυθικούς Τιτάνες γέννησε τον μεγάλο θεό των Ελλήνων τον Ποσειδώνα, τον άφησε δίπλα σε μία πηγή κοντά σε μία στάνη με αρνιά και γι' αυτό η πηγή ονομάστηκε Αρνα. Στη συνέχεια η Ρέα είπε στον πατέρα του Ποσειδώνα, τον Κρόνο ( ήταν και αυτός ένας από τους μυθικούς Τιτάνες και την εποχή εκείνη έτρωγε τα παιδιά του επειδή φοβόταν ότι θα τον σκοτώσουν), ότι δεν γέννησε παιδί, αλλά ένα αλογάκι. Έτσι γλίτωσε ο Ποσειδώνας. Στο σημερινό χωριό Μηλιά, που υπάγεται στο Δήμο Μαντινείας, υπάρχουν τα ερείπια ενός Ιερού αφιερωμένου στον Ίππιο Ποσειδώνα. Αξιοπερίεργο είναι ότι στη Δίνη, τις υποθαλάσσιες πηγές κοντά στο Κιβέρι και συγκεκριμένα στη θέση Γενέθλιο ή Γενέσιο (που επικοινωνεί υδραυλικά με τη σπηλαιο-καταβόθρα της Νεστάνης) οι αρχαίοι Αργίτες θυσίαζαν άλογα στο Ποσειδώνα. Οι διεργασίες της διάλυσης των ανθρακικών πετρωμάτων (ασβεστόλιθων), είναι γνωστές και ως καρστικοποίηση και είχαν αποτέλεσμα τον σχηματισμό της σπηλαιοκαταβόθρας, αλλά και της λεκάνης του Αργού Πεδίου. Με τις ίδιες γεωλογικές διεργασίες σχηματίζονται πολλές καρστικές πηγές, που είναι γνωστές ως κεφαλάρια, όπως: το Κεφαλάρι του Άργους, οι πηγές της Λέρνας αλλά και το βύθισμα της Λίμνης της Στυμφαλίας, του Φενεού και ολόκληρο το οροπέδιο της Αρκαδίας (Τρίπολης), καθώς και το σύστημα των υποθαλάσσιων καρστικών πηγών της Δίνης.
Μύθος 1ος: Ο ΑΣΩΠΟΣ - Η ΑΙΓΙΝΑ ΚΑΙ Η ΣΑΛΑΜΙΝΑ Ο θεός ποταμός Ασωπός αποκτά δυο κόρες η Μεγαλύτερη είναι η Αίγινα και η μικρότερη είναι η Σαλαμίνα.
Μύθος 2ος: Ο ΠΟΣΕΙΔΩΝ φέρει εκτός των συνήθων προσωνυμίων, προσωνύμια όπως Ενοσίγαιος, σεισείχθων και γαιήοχος που μαρτυρούν ότι πριν γίνει κυρίαρχος των θαλασσών ήταν επικυρίαρχος του εσωτερικού της γης, των σεισμών και των γεωλογικών αναστατώσεων. Στην Κόρινθο όμως τιμάται ο Ποσειδών ως Ίσθμιος και αυτό είναι κατανοητό γιατί υπάρχει ο Ισθμός η στενή λωρίδα ξηράς που χωρίζει δυο θάλασσες. Δεν είναι όμως κατανοητό γιατί στην πόλη αυτή τιμάται ως Επιλίμνιος, αφού δεν υπάρχουν λίμνες και γιατί τιμάται ως Πόρθμιος αφού δεν υπάρχουν υδάτινα στενά που χωρίζουν δυο τμήματα ξηράς. Η ερμηνεία αυτών των μύθων δεν θα είχε κανένα νόημα αν δεν λάβουμε υπόψη μας τις μεταβολές της στάθμης της θάλασσας από τότε που (πριν 18.000 χρόνια) άρχισαν να λιώνουν οι παγετώνες που κάλυπταν την Βόρεια και Κεντρική Ευρώπη. Η στάθμη της θάλασσας τότε ήταν 125 μέτρα πιο χαμηλά από σήμερα και όλα τα σημεία που σήμερα έχουν αυτό το βάθος, τότε ήταν ξηρά. ξηρά που αρχικά σκεπάστηκε από τα νερά. Έτσι και λίμνες και πορθμοί υπήρχαν στην περιοχή, σύμφωνα με τον δεύτερο μύθο, αλλά και ο πρώτος μύθος δικαιώνεται γιατί πρώτα ξεχώρισε σαν νησί η Αίγινα (παλαιο Αίγινα) και πολύ κατόπιν η Σαλαμίνα που είναι κόρες του θεού ποταμού Ασωπού γιατί ο Ασωπός φέρνει τα νερά που ανεβάζουν την στάθμη της θάλασσας και πλημμυρίζουν την στεριά.
Εγγειοβελτιωτικά έργα των Μινυών στην Κωπαΐδα
Η σημερινή πεδιάδα της Κωπαΐδας προήλθε από την αποξήρανση της ομώνυμης λίμνης.. Ο πυθμένας της λεκάνης βρίσκεται 100 μ. πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας, και το έργο της αποξήρανσης της λίμνης, που ξεκίνησε πριν 150 χρόνια, ήταν πολύ δύσκολο
Αλλά ήδη πριν τουλάχιστον 3.500 χρόνια οι Μινύες, οι πανάρχαιοι κάτοικοι του Ορχομενού, δημιούργησαν κι εκμεταλλεύτηκαν ένα μεγαλειώδες και εκτεταμένο σύστημα έργων ύδρευσης για να αποξηράνουν την λίμνη. Σκέφθηκαν να οδηγήσουν το μεγάλο μέρος των υδάτων κατευθείαν στους υπόγειους αγωγούς μεγάλου δυναμικού (σπηλαιοκαταβόθρες) που βρίσκονταν στα ασβεστολιθικά πετρώματα βορειοανατολικά της Κωπαΐδας. Για το σκοπό αυτό κατασκεύασαν διώρυγα κατά μήκος της βόρειας πλευράς της λεκάνης, η οποία αρχίζει από την πρωτεύουσα των Μινυών, τον Ορχομενό, και καταλήγει στην καταβόθρα των Σπιτιών, κοντά στον θαλάσσιο λιμένα των Μινυών, στον όρμο της Λάρυμνας στον Ευβοϊκό κόλπο. Η διώρυγα εξυπηρετούσε τρεις σκοπούς:
Α. Την εκτροπή των υπερχειλίσεων του Κηφισού, κύριου ποταμού της Κωπαίδας
Β. Την τροφοδότηση των οικισμών και των αγροτικών γαιών κατά τους θερινούς μήνες με ωφέλιμο νερό, κυρίως από τις πλούσιες πηγές του Μέλανος ποταμού του Ορχομενού.
Γ. Τη δημιουργία εσωτερικής ναυσιπλοΐας και μεταφορικής «οδού» από τον Ορχομενό στο κέντρο μεταφόρτωσης στην καταβόθρα, απ' όπου ένας δρόμος οδηγούσε σε μικρή απόσταση στο λιμάνι της Λάρυμνας.
Η διώρυγα είχε μήκος περίπου 25 χλμ., πλάτος 40 μ. και βάθος 2-3 μ. Οριοθετείται από χωμάτινα προχώματα πλάτους μέχρι 30 μ. και ύψους 2μ., τα οποία περικλείονται με ισχυρά κυκλώπεια τείχη. Ο σχεδιασμός της διώρυγας στηρίχθηκε προφανώς στο εξής σκεπτικό: έπρεπε να κατασκευαστεί σε στεγνό έδαφος, στο ψηλότερο χείλος της λεκάνης, και να συσχετιστεί με όλες τις πλησιέστερες καταβόθρες. Περίπου 2,5 χλμ. βορειοανατολικά του Ορχομενού η κοίτη του Κηφισού μεταφέρθηκε στη νέα διώρυγα. Στην περιοχή της πόλης οι όχθες είχαν ενισχυθεί, κι επομένως η κοίτη του ποταμού ήταν σταθερή. Προκειμένου να προστατευθούν οι καταβόθρες από υπερβολικές ποσότητες νερού και να ελέγχεται το υδραυλικό σύστημα «εισροής – αποθήκευσης - εκροής» ελήφθησαν δύο μέτρα: αφενός εξασφαλίστηκε η δυνατότητα απορροής των υδάτων της διώρυγας στη λίμνη, σε περίπτωση έντονων βροχοπτώσεων, με τη μέθοδο της υπερχείλισης, και αφετέρου κατασκευάστηκε ειδικός χώρος προσωρινής κατακράτησης των νερών που υπερχείλιζαν, ακριβώς μπροστά από τις μεγάλες καταβόθρες του βορειοανατολικού όρμου. Από τα περίπου 560 εκατ. κυβικά μέτρα νερού που εισέρρεαν στην Κωπαΐδα τα μισά εκτρέπονταν αμέσως προς τις οπές απορροής, ενώ τα άλλα μισά χύνονταν στη λίμνη. Τα νερά κατά το θερινό εξάμηνο (περίπου 140 εκατ. κυβικά μέτρα), εφόσον προέρχονταν από τον βορειοδυτικό αγωγό οδηγούνταν κατευθείαν στις καταβόθρες ή καταναλώνονταν από τον οικισμό και χρησιμοποιούνταν στα χωράφια για πότισμα. Η λίμνη δηλαδή δεν δεχόταν το καλοκαίρι άλλες εισροές, όπως γινόταν παλιά. Ο πυθμένας της φυτευόταν κατάλληλα και χρησιμοποιούνταν κυρίως ως βοσκότοπος.
Ένα ακόμη εντυπωσιακό στοιχείο της διώρυγας είναι η άκρως σταθερή ελαφρά κλίση ( 0,1%) Η κλίση αυτή υπαγορεύθηκε από τις εδαφολογικές συνθήκες και απαιτούσε ακριβή προσαρμογή της διαφοράς ύψους, στο συνολικό μήκος του έργου. Στη Μινυακή Κωπαΐδα δεν υπήρχε μόνο ο μεγαλύτερος και μακρύτερος αγωγός και τα περισσότερα αναχώματα της εποχής, αλλά και η μεγαλύτερη τεχνητή λίμνη της πρώιμης Ελλάδας. Από τις 31 πόλεις της Βοιωτίας που συμμετείχαν στην εκστρατεία του Τρωικού Πολέμου, οι 12 βρίσκονταν στην περιοχή της Κωπαΐδας και είχαν υπό τον έλεγχο τους αυτά τα κατά τον Όμηρο «...χωριά στο πλούτος βουτηγμένα» Σύμφωνα με τη μυθολογία, οι Θηβαίοι με τον συντοπίτη τους Ηρακλή εποφθαλμιώντας τα πλούτη των Μινυών του γειτονικού τους Ορχομενού, κατέστρεψαν και έφραξαν την σπηλαιοκαταβόθρα, τα νερά πλημμύρισαν την Κωπαΐδα και οι Μινύες κατέληξαν υποτελείς των Θηβαίων.
Η σημερινή πεδιάδα της Κωπαΐδας προήλθε από την αποξήρανση της ομώνυμης λίμνης.. Ο πυθμένας της λεκάνης βρίσκεται 100 μ. πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας, και το έργο της αποξήρανσης της λίμνης, που ξεκίνησε πριν 150 χρόνια, ήταν πολύ δύσκολο
Αλλά ήδη πριν τουλάχιστον 3.500 χρόνια οι Μινύες, οι πανάρχαιοι κάτοικοι του Ορχομενού, δημιούργησαν κι εκμεταλλεύτηκαν ένα μεγαλειώδες και εκτεταμένο σύστημα έργων ύδρευσης για να αποξηράνουν την λίμνη. Σκέφθηκαν να οδηγήσουν το μεγάλο μέρος των υδάτων κατευθείαν στους υπόγειους αγωγούς μεγάλου δυναμικού (σπηλαιοκαταβόθρες) που βρίσκονταν στα ασβεστολιθικά πετρώματα βορειοανατολικά της Κωπαΐδας. Για το σκοπό αυτό κατασκεύασαν διώρυγα κατά μήκος της βόρειας πλευράς της λεκάνης, η οποία αρχίζει από την πρωτεύουσα των Μινυών, τον Ορχομενό, και καταλήγει στην καταβόθρα των Σπιτιών, κοντά στον θαλάσσιο λιμένα των Μινυών, στον όρμο της Λάρυμνας στον Ευβοϊκό κόλπο. Η διώρυγα εξυπηρετούσε τρεις σκοπούς:
Α. Την εκτροπή των υπερχειλίσεων του Κηφισού, κύριου ποταμού της Κωπαίδας
Β. Την τροφοδότηση των οικισμών και των αγροτικών γαιών κατά τους θερινούς μήνες με ωφέλιμο νερό, κυρίως από τις πλούσιες πηγές του Μέλανος ποταμού του Ορχομενού.
Γ. Τη δημιουργία εσωτερικής ναυσιπλοΐας και μεταφορικής «οδού» από τον Ορχομενό στο κέντρο μεταφόρτωσης στην καταβόθρα, απ' όπου ένας δρόμος οδηγούσε σε μικρή απόσταση στο λιμάνι της Λάρυμνας.
Η διώρυγα είχε μήκος περίπου 25 χλμ., πλάτος 40 μ. και βάθος 2-3 μ. Οριοθετείται από χωμάτινα προχώματα πλάτους μέχρι 30 μ. και ύψους 2μ., τα οποία περικλείονται με ισχυρά κυκλώπεια τείχη. Ο σχεδιασμός της διώρυγας στηρίχθηκε προφανώς στο εξής σκεπτικό: έπρεπε να κατασκευαστεί σε στεγνό έδαφος, στο ψηλότερο χείλος της λεκάνης, και να συσχετιστεί με όλες τις πλησιέστερες καταβόθρες. Περίπου 2,5 χλμ. βορειοανατολικά του Ορχομενού η κοίτη του Κηφισού μεταφέρθηκε στη νέα διώρυγα. Στην περιοχή της πόλης οι όχθες είχαν ενισχυθεί, κι επομένως η κοίτη του ποταμού ήταν σταθερή. Προκειμένου να προστατευθούν οι καταβόθρες από υπερβολικές ποσότητες νερού και να ελέγχεται το υδραυλικό σύστημα «εισροής – αποθήκευσης - εκροής» ελήφθησαν δύο μέτρα: αφενός εξασφαλίστηκε η δυνατότητα απορροής των υδάτων της διώρυγας στη λίμνη, σε περίπτωση έντονων βροχοπτώσεων, με τη μέθοδο της υπερχείλισης, και αφετέρου κατασκευάστηκε ειδικός χώρος προσωρινής κατακράτησης των νερών που υπερχείλιζαν, ακριβώς μπροστά από τις μεγάλες καταβόθρες του βορειοανατολικού όρμου. Από τα περίπου 560 εκατ. κυβικά μέτρα νερού που εισέρρεαν στην Κωπαΐδα τα μισά εκτρέπονταν αμέσως προς τις οπές απορροής, ενώ τα άλλα μισά χύνονταν στη λίμνη. Τα νερά κατά το θερινό εξάμηνο (περίπου 140 εκατ. κυβικά μέτρα), εφόσον προέρχονταν από τον βορειοδυτικό αγωγό οδηγούνταν κατευθείαν στις καταβόθρες ή καταναλώνονταν από τον οικισμό και χρησιμοποιούνταν στα χωράφια για πότισμα. Η λίμνη δηλαδή δεν δεχόταν το καλοκαίρι άλλες εισροές, όπως γινόταν παλιά. Ο πυθμένας της φυτευόταν κατάλληλα και χρησιμοποιούνταν κυρίως ως βοσκότοπος.
Ένα ακόμη εντυπωσιακό στοιχείο της διώρυγας είναι η άκρως σταθερή ελαφρά κλίση ( 0,1%) Η κλίση αυτή υπαγορεύθηκε από τις εδαφολογικές συνθήκες και απαιτούσε ακριβή προσαρμογή της διαφοράς ύψους, στο συνολικό μήκος του έργου. Στη Μινυακή Κωπαΐδα δεν υπήρχε μόνο ο μεγαλύτερος και μακρύτερος αγωγός και τα περισσότερα αναχώματα της εποχής, αλλά και η μεγαλύτερη τεχνητή λίμνη της πρώιμης Ελλάδας. Από τις 31 πόλεις της Βοιωτίας που συμμετείχαν στην εκστρατεία του Τρωικού Πολέμου, οι 12 βρίσκονταν στην περιοχή της Κωπαΐδας και είχαν υπό τον έλεγχο τους αυτά τα κατά τον Όμηρο «...χωριά στο πλούτος βουτηγμένα» Σύμφωνα με τη μυθολογία, οι Θηβαίοι με τον συντοπίτη τους Ηρακλή εποφθαλμιώντας τα πλούτη των Μινυών του γειτονικού τους Ορχομενού, κατέστρεψαν και έφραξαν την σπηλαιοκαταβόθρα, τα νερά πλημμύρισαν την Κωπαΐδα και οι Μινύες κατέληξαν υποτελείς των Θηβαίων.
Αχιλλέας:
Το μεταξύ της νοτίου Θεσσαλίας και του ποταμού Σπερχειού τμήμα της σημερινής Φθιώτιδος ονομαζόταν Αχαΐα Φθιώτις. Έλαβε το όνομα του Φθίου, γιου του Ποσειδώνα και της Λάρισας που ήταν κόρη του Πελασγού (γενάρχη των Πελασγών). Υπάρχουν αρκετά στοιχεία για προϊστορικές μετακινήσεις πληθυσμών από την Αχαΐα Φθιώτιδα και την ευρύτερη περιοχή γύρω από την Όθρυ προς τις νοτιότερες περιοχές και αντιστρόφως, κάποιοι μύθοι μαρτυρούν τέτοιες μετακινήσεις πληθυσμών.
Οι κάτοικοι της "εριβώλου Φθίης", ήταν γνωστοί ως Μυρμιδόνες, Αχαιοί και Έλληνες (ως κάτοικοι της Ελλάδας, πόλης που ίδρυσε ο Έλλην, ο γιος του Δευκαλίωνα και της Πύρας).
Μυρμιδόνες: Η νύμφη Αίγινα, η μεγαλύτερη κόρη του ποταμού Ασωπού και της Μετόπης, ενώνεται με τον Δία και γεννά τον Αιακό, Η Ήρα τιμωρεί το νησί με ξηρασία και στέλνει νερόφιδα που εξοντώνουν τον πληθυσμό. Μένει μόνον ο Αιακός που απογοητευμένος και μόνος παρακαλεί θερμά το Δία να στείλει στο νησί νέους κατοίκους. Έτσι ο Δίας Μεταμορφώνει σε ανθρώπους τα μυρμήγκια που κατεβαίνουν από την ιερή βελανιδιά, στην συνέχεια βρέχει και έτσι τελειώνει η "Αιάκειος ξηρασία" και τέλος εξαφανίζονται τα νερόφιδα. Έτσι δημιουργήθηκαν οι «Μυρμιδόνες». Ο Αιακός, με την Ενδηίδα γεννά τον Πηλέα και τον Τελαμώνα και με την Ψαμάθη, τον Φώκο. Κατά τη διάρκεια ενός αγώνα ρίψεων, ο Τελαμώνας σκοτώνει, τον Φώκο γεγονός που αναγκάζει τον Αιακό να εξορίσει τους γιους του. Ο Πηλέας πηγαίνει στη Φθία ακολουθούμενος από Μυρμιδόνες, και ο Τελαμώνας στη Σαλαμίνα. Αργότερα ο Πηλέας θα είναι ο μόνος θνητός που θα νυμφευτεί αθάνατη (την Θέτιδα) στον γάμο των οποίων έχουν προσκληθεί όλοι οι θεοί (εκτός της Έριδας που με το μήλο που έριξε ανάμεσα στις θεές. προκάλεσε τον Τρωικό πόλεμο). Με την Θέτιδα, ο Πηλέας θα αποκτήσει τον Αχιλλέα και όταν η Θετις εγκαταλείπει το παλάτι της Φθίας για να επιστρέφει στην θαλάσσια κατοικία της, ο Πηλέας αποφασίζει να εμπιστευτεί την ανατροφή του Αχιλλέα στο σοφό κένταυρο Χείρωνα. Ο Αχιλλέας επιστρέφει στην αυλή του πατέρα του έφηβος πια, εκεί συναντά τον Πάτροκλο γιο του Μενοίτιου βασιλιά του Λοκρικού Οπούντα και θα δημιουργηθεί μια βαθιά φιλία μεταξύ τους. Η Θέτις κρύβει τον Αχιλλέα στη Σκύρο, με σκοπό να αποτρέψει τη συμμετοχή του γιου της στον Τρωικό Πόλεμο. Όταν ο μάντης Κάλχας ανακοινώνει στους Αχαιούς ότι η Τροία δεν θα κατακτηθεί χωρίς τη βοήθεια του Αχιλλέα, ο Αγαμέμνονας αναθέτει στον Οδυσσέα και στο Διομήδη να ανακαλύψουν τον τόπο διαμονής του και να πείσουν το νεαρό Αιακίδα να συμμετάσχει στην εκστρατεία.... Τελικά οι Αχαιοί Φθιώτες, οι μόνοι εκ των Αχαιών που καλούνται από τον Όμηρο Έλληνες, συμμετέχουν στον Τρωικό πόλεμο με πενήντα πλοία έχοντας αρχηγό τον Αχιλλέα, συντροφευμένο από τον φίλο του Πάτροκλο. Η Ιλιάδα, το μεγάλο έπος του Ομήρου, ξεκινά με την οργή του Αχιλλέα. Μετά από την επίμονη άρνηση του Αχιλλέα να συμμετάσχει στη μάχη, επειδή αισθανόταν προσβεβλημένος από τον Αγαμέμνονα, ο Πάτροκλος πηγαίνει στο πεδίο της μάχης εφοδιασμένος με τα όπλα του Αιακίδα και κατορθώνει να τρέψει σε φυγή τους Τρώες και να σκοτώσει αρκετούς από αυτούς, μέχρι που στο τέλος σκοτώνεται από τον Έκτορα. Η οργή του Αχιλλέα απέναντι στον Αγαμέμνονα γυρίζει τώρα ενάντια στον Έκτορα και, παρακούοντας για άλλη μια φορά τις προειδοποιήσεις της Θέτιδας, αποφασίζει να επιστρέψει στη μάχη για να εκδικηθεί το θάνατο του Πάτροκλου... Η λατρεία του Αχιλλέα, ως θεού των υδάτων έχει σχέση με την μητέρα του. Τηθύς και Θέτις είναι θεές των νερών, η Τηθύς είναι η παλαιότερη Θεά και η Θέτις η νεώτερη. (Με τον ίδιο τρόπο η Γαία έγινε Ρέα και κατόπιν Ήρα).
Το μεταξύ της νοτίου Θεσσαλίας και του ποταμού Σπερχειού τμήμα της σημερινής Φθιώτιδος ονομαζόταν Αχαΐα Φθιώτις. Έλαβε το όνομα του Φθίου, γιου του Ποσειδώνα και της Λάρισας που ήταν κόρη του Πελασγού (γενάρχη των Πελασγών). Υπάρχουν αρκετά στοιχεία για προϊστορικές μετακινήσεις πληθυσμών από την Αχαΐα Φθιώτιδα και την ευρύτερη περιοχή γύρω από την Όθρυ προς τις νοτιότερες περιοχές και αντιστρόφως, κάποιοι μύθοι μαρτυρούν τέτοιες μετακινήσεις πληθυσμών.
Οι κάτοικοι της "εριβώλου Φθίης", ήταν γνωστοί ως Μυρμιδόνες, Αχαιοί και Έλληνες (ως κάτοικοι της Ελλάδας, πόλης που ίδρυσε ο Έλλην, ο γιος του Δευκαλίωνα και της Πύρας).
Μυρμιδόνες: Η νύμφη Αίγινα, η μεγαλύτερη κόρη του ποταμού Ασωπού και της Μετόπης, ενώνεται με τον Δία και γεννά τον Αιακό, Η Ήρα τιμωρεί το νησί με ξηρασία και στέλνει νερόφιδα που εξοντώνουν τον πληθυσμό. Μένει μόνον ο Αιακός που απογοητευμένος και μόνος παρακαλεί θερμά το Δία να στείλει στο νησί νέους κατοίκους. Έτσι ο Δίας Μεταμορφώνει σε ανθρώπους τα μυρμήγκια που κατεβαίνουν από την ιερή βελανιδιά, στην συνέχεια βρέχει και έτσι τελειώνει η "Αιάκειος ξηρασία" και τέλος εξαφανίζονται τα νερόφιδα. Έτσι δημιουργήθηκαν οι «Μυρμιδόνες». Ο Αιακός, με την Ενδηίδα γεννά τον Πηλέα και τον Τελαμώνα και με την Ψαμάθη, τον Φώκο. Κατά τη διάρκεια ενός αγώνα ρίψεων, ο Τελαμώνας σκοτώνει, τον Φώκο γεγονός που αναγκάζει τον Αιακό να εξορίσει τους γιους του. Ο Πηλέας πηγαίνει στη Φθία ακολουθούμενος από Μυρμιδόνες, και ο Τελαμώνας στη Σαλαμίνα. Αργότερα ο Πηλέας θα είναι ο μόνος θνητός που θα νυμφευτεί αθάνατη (την Θέτιδα) στον γάμο των οποίων έχουν προσκληθεί όλοι οι θεοί (εκτός της Έριδας που με το μήλο που έριξε ανάμεσα στις θεές. προκάλεσε τον Τρωικό πόλεμο). Με την Θέτιδα, ο Πηλέας θα αποκτήσει τον Αχιλλέα και όταν η Θετις εγκαταλείπει το παλάτι της Φθίας για να επιστρέφει στην θαλάσσια κατοικία της, ο Πηλέας αποφασίζει να εμπιστευτεί την ανατροφή του Αχιλλέα στο σοφό κένταυρο Χείρωνα. Ο Αχιλλέας επιστρέφει στην αυλή του πατέρα του έφηβος πια, εκεί συναντά τον Πάτροκλο γιο του Μενοίτιου βασιλιά του Λοκρικού Οπούντα και θα δημιουργηθεί μια βαθιά φιλία μεταξύ τους. Η Θέτις κρύβει τον Αχιλλέα στη Σκύρο, με σκοπό να αποτρέψει τη συμμετοχή του γιου της στον Τρωικό Πόλεμο. Όταν ο μάντης Κάλχας ανακοινώνει στους Αχαιούς ότι η Τροία δεν θα κατακτηθεί χωρίς τη βοήθεια του Αχιλλέα, ο Αγαμέμνονας αναθέτει στον Οδυσσέα και στο Διομήδη να ανακαλύψουν τον τόπο διαμονής του και να πείσουν το νεαρό Αιακίδα να συμμετάσχει στην εκστρατεία.... Τελικά οι Αχαιοί Φθιώτες, οι μόνοι εκ των Αχαιών που καλούνται από τον Όμηρο Έλληνες, συμμετέχουν στον Τρωικό πόλεμο με πενήντα πλοία έχοντας αρχηγό τον Αχιλλέα, συντροφευμένο από τον φίλο του Πάτροκλο. Η Ιλιάδα, το μεγάλο έπος του Ομήρου, ξεκινά με την οργή του Αχιλλέα. Μετά από την επίμονη άρνηση του Αχιλλέα να συμμετάσχει στη μάχη, επειδή αισθανόταν προσβεβλημένος από τον Αγαμέμνονα, ο Πάτροκλος πηγαίνει στο πεδίο της μάχης εφοδιασμένος με τα όπλα του Αιακίδα και κατορθώνει να τρέψει σε φυγή τους Τρώες και να σκοτώσει αρκετούς από αυτούς, μέχρι που στο τέλος σκοτώνεται από τον Έκτορα. Η οργή του Αχιλλέα απέναντι στον Αγαμέμνονα γυρίζει τώρα ενάντια στον Έκτορα και, παρακούοντας για άλλη μια φορά τις προειδοποιήσεις της Θέτιδας, αποφασίζει να επιστρέψει στη μάχη για να εκδικηθεί το θάνατο του Πάτροκλου... Η λατρεία του Αχιλλέα, ως θεού των υδάτων έχει σχέση με την μητέρα του. Τηθύς και Θέτις είναι θεές των νερών, η Τηθύς είναι η παλαιότερη Θεά και η Θέτις η νεώτερη. (Με τον ίδιο τρόπο η Γαία έγινε Ρέα και κατόπιν Ήρα).
ΙΣΤΟΤΟΠΟΣ ΓΕΩΜΥΘΟΛΟΓΙΑ
(Τα στοιχεία είναι ατό το Αρχείο του καθηγητή Γεωλογίας του Παν. Αθηνών Ηλία Δ. Μαριολάκου)
