ΟΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ ΤΩΝ ΜΙΝΩΙΤΩΝ

Μια είδηση από την Κνωσό στο παλάτι της Φαιστού μπορούσε να μεταδοθεί σε λίγα μόλις λεπτά καλύπτοντας απόσταση 50 χιλιομέτρων  ανάμεσα από βουνά και  φαράγγια πριν 3,500 χρόνια .Το ίδιο μήνυμα  μπορούσε να μεταδοθεί και σε όλο το Αιγαίο και ποιος ξέρει που αλλού ,αλλά και πόσο μακριά .

Για τον μυκηναϊκό κόσμο  η ανάγκη για κάτι γρηγορότερο από τους αγγελιοφόρους , οδήγησε στην απόφαση να δημιουργηθεί σύστημα μηνυμάτων με φωτιά. Όταν η Τροία έπεσε στα χέρια των Αχαιών, η υπόλοιπη Ελλάδα το έμαθε μέσα σε μία ημέρα χρησιμοποιώντας αυτό το σύστημα επικοινωνίας, που είναι  οι φρυκτωρίες . Μετά από λίγο καιρό φαίνεται ότι δημιουργήθηκε ο πρώτος κώδικας με οπτικά σήματα. Σε λόφους και βουνά κοντά στις πόλεις υπήρχε ειδικευμένο προσωπικό για τέτοιες επικοινωνίες.

Ειδικότερα στην τραγωδία «Αγαμέμνων», πού γράφτηκε εδώ και δύο χιλιάδες τετρακόσια χρόνια από τον ποιητή Αισχύλο, η βασίλισσα Κλυταιμνήστρα πληροφορεί τον χορό ότι η Τροία έπεσε στα χέρια των Αχαιών. Ξαφνιασμένος ο χορός ρωτάει : «Ποιος μπόρεσε να φέρει τόσο γρήγορα τα νέα» ; Κι η Κλυταιμνήστρα απαντά: «Ο Ήφαιστος! Δυνατή φωτιά άναψαν στην κορυφή της Ίδας, και πολλές φωτιές μετά μάς έφεραν διαδοχικά το μήνυμα: από την Ίδα το μήνυμα της φλόγας πήγε στον κάβο Ερμή της Λήμνου, και τρίτη η ψηλή κορυφή του 'Αθω δέχτηκε το φως. Με δύναμη η φλόγα
γεφύρωσε το πέλαγος, κι έφτασε τις Βίγλες του Μακίστου, στην Εύβοια. Οι φρουροί προώθησαν το μήνυμα στον Εύριπο, στους ανθρώπους πάνω στο Μεσσάπιο. Κι αυτοί έβαλαν φωτιά σ' ένα σωρό με ρείκια, και πάνω από τούς κάμπους του Αισώπου έστειλαν το μήνυμα στην κορφή του Κιθαιρώνα. Κι από κει πάλι με ζήλο πολύ προώθησαν το μήνυμα, και το έστειλαν πάνω από την Γοργώπιδα λίμνη στο Αιγίπλαγκτο όρος. Και η φλόγα πέρασε τον Σαρωνικό και έφτασε σαν κεραυνός στις κορυφές του Αραχναίου, και τέλος εδώ το λάβαμε, στων Ατρειδών τις στέγες, το φως αυτό, πού προπάππος του είναι η φωτιά της Ίδας». (στίχοι 280 - 316, ελεύθερη μετάφραση).

Είναι αμφίβολο αν το σήμα πού έφερνε το μήνυμα ότι έπεσε η Τροία έφτασε αληθινά σε μια νύχτα από την Μικρά Ασία στον κυρίως ελλαδικό χώρο , όπως διατείνεται ο Αισχύλος, επειδή η απόσταση είναι σχεδόν 550 χιλιόμετρα, στο διάστημα της οποίας υπάρχουν και δύο τεράστιες υδάτινες εκτάσεις (από την Λήμνο στον 'Αθω και από κει στην Εύβοια), πού έπρεπε να γεφυρωθούν. Είναι όμως αδύνατον;
Όχι βέβαια μιας και π.χ. από το βουνό της Σαμοθράκης «Φεγγάρι» με ύψος 1664 μέτρα (απ' όπου ο θρύλος θέλει και τον Ποσειδώνα να παρακολουθεί τις μάχες στην Τροία), θα μπορούσαν εύκολα να αναμεταδοθούν αντίστοιχα οπτικά σήματα! Ακόμα και σήμερα από τα σημεία που αναφέρει ο Αισχύλος υπάρχει οπτική επαφή σε μέρες με καθαρή ατμόσφαιρα. Έπειτα, ο Τρωικός πόλεμος έγινε 700 χρόνια πριν ο Αισχύλος γράψει την τραγωδία του και μέχρι τότε είχε γίνει θρύλος αλλά και εκπαιδευτικό εργαλείο στις νέες γενιές των Ελλήνων. Είναι, όμως, φανερό πώς ο Αισχύλος εκτιμούσε τις πρακτικές δυνατότητες του οπτικού τηλέγραφου. Τα έργα άλλων Ελλήνων ποιητών, του μεγάλου Ομήρου για παράδειγμα, μας πληροφορούν πως ο τηλέγραφος με την φωτιά ήταν σε μεγάλη χρήση στον καιρό τους, και ότι εφεύρισκαν έξυπνους τρόπους για να μεταδίδουν σήματα με τα πιο περίπλοκα μηνύματα, ακόμα και ξεχωριστά γράμματα του αλφαβήτου. 

Το Σύστημα Έγκαιρης Επικοινωνίας των Μινωιτών 
με βάση την ανθρώπινη μνήμη

Πριν από την ίδρυση των ιερών κορυφής και την εφεύρεση της γραφής (κρητικά ιερογλυφικά & Γραμμική Α) στην Κρήτη, προκειμένου για κάποιον στην Κνωσό για να στείλει ένα ζωτικής σημασίας μήνυμα ίσως, πολύ κρίσιμο μήνυμα, ας πούμε στην Φαιστό ,θα απαιτούσε και τη μεταφορά της ανθρώπινης μνήμης που περιέχει το μήνυμα αλλά και τα  50 χιλιόμετρα (31,1 μίλια) στους δρόμους και τα μονοπάτια της Κρήτης κάθε εποχή. Ο αποστολέας θα απαγγείλει σαφώς το μήνυμα στο πρόσωπο που έχει ορισθεί να παραδώσει,  ο οποίος με τη σειρά του θα το δεσμεύσει στη δική του μνήμη. Το λεκτικό μήνυμα θα μεταφέρει την πιο δυνατή πληροφόρηση με συντομία και θα είναι η ουσία. Προς τούτο, ειδικές λέξεις που εγκλείουν μια έννοια ή ιδέα (ες) θα έχουν δημιουργηθεί και χρησιμοποιηθεί. Γενικά όσο πιο περίπλοκο είναι  το μήνυμα τόσο πιο δύσκολο είναι να διατηρηθεί στη μνήμη. Με το μήνυμα λοιπόν στη μνήμη του αγγελιοφόρου  που θα μπορούσε απλά να περπατήσει ή να οδηγηθεί καβάλα σ'  ένα γαϊδουράκι για το παλάτι της  Φαιστού θα του πάρει περίπου  δύο ημέρες. Χωρίς άλογα στο νησί και δεδομένης της υψηλής προτεραιότητας του μηνύματος ο πιο γρήγορος τρόπος για να το παραδώσει τον καιρό εκείνο καλό θα ήταν να χρησιμοποιήσει η διοίκηση  μια σειρά από ταχείς δρομείς που εκ των προτέρων έχουν τοποθετηθεί κατά μήκος του δρόμου της μεταφοράς του μηνύματος από δρομέα σε δρομέα μέχρι που τελικά παραδίδονται στον  παραλήπτη της Φαιστού.
Υποθέτοντας ότι μια λογική ταχύτητα είναι περίπου 10 Χ.Α.Ω  (το σημερινό παγκόσμιο ρεκόρ για 10 χλμ. είναι 26:17.53 λεπτών στις 26 Αυγούστου 2005 από τον Κενενίσα Μπέκελε της Αιθιοπίας) η παράδοση του μηνύματος, θα γίνει  σε περίπου  5 ώρες. Με ανθρώπους ειδικά επιλεγμένους για την δεξιότητα στην  μνήμη τους , για να λειτουργήσει βέβαια  αυτή η δυνατότητα , αλλά και σαν δρομέας αγγελιοφόρος, θα μπορούσαν να έχουν επιτευχθεί σημαντικά ταχύτεροι χρόνοι παράδοσης μετά από καθημερινή  άσκηση ,πλέον ,εκτός από τις καθημερινές ίσως μεταφορές  μηνυμάτων . Αν και αυτό θα ήταν το πιο προηγμένο σύστημα μεγάλων αποστάσεων επικοινωνιών στη γη , αυτή τη στιγμή το βασικό της μειονέκτημα ήταν η αναγκαιότητα της μεταφοράς της μνήμης του μηνύματος πολλές φορές. Η ακρίβεια του μηνύματος θα εξαρτάται από την ασθενέστερη ή όχι μνήμη μεταξύ των δρομέων αγγελιοφόρων . Πιθανές ενδείξεις για το «ανθρώπινο εξπρές» μπορείτε να βρείτε στην δεξιά πλευρά στη τοιχογραφία από το Ακρωτήρι.

 

αρχαιογνώμων

 full-width