Η ΠΕΛΛΑΝΑ-ΛΑΚΕΔΑΙΜΩΝ ΚΑΙ ΟΙ ΜΙΝΥΕΣ

Η ιερή πόλη της λίμνης η καλλίπυργος Θεράπνη του Αλκάμανα

Μῶσ' ἄγε Μῶσα λίγηα πολυμμελὲς αἰὲν ἀοιδὲ μέλος νεοχμὸν ἄρχε παρθένοις ἀείδην

καὶ ναὸς ἁγνὸς εὐπύργω Θεράπνας χέρρονδε κωφὸν ἐν φύκεσσι πίτνει

Ο αρχαιολογικός χώρος και στο βάθος το Παλαιόκαστρο, η κορυφή της πανάρχαιας πυραμίδας με κατάλοιπα από ένα κάστρο της Φραγκοκρατίας Ανασκαφή Θεόδωρου Σπυρόπουλου.[1]

Η πρώτη φωτογραφία που τράβηξα στην Πελλάνα δέκα χρόνια πριν όταν η μόνη πληροφορία που είχα ήταν ότι βρέθηκαν τ’ ανάκτορα του Μενελάου. Τότε η θέα του απλωμένου στην πεδιάδα ελαιώνα που αντίκρισα, με την πλάτη γυρισμένη στο Παλαιόκαστρο, μου έφερε έντονα στο νου το κρητικό τοπίο πριν ακόμα περπατήσω μόνη μου το χώρο και πριν ακούσω τον ανασκαφέα Θεόδωρο Σπυρόπουλο. Πάντα πίστευα ότι η αίσθηση που προκαλεί η πρώτη
επαφή με το φυσικό περιβάλλον ενός αρχαιολογικού χώρου είναι η πεμπτουσία για ότι ακολουθεί.

Η παρατήρηση των άστρων από παιδί μ’ έσπρωξε να σπουδάσω αρχαιολογία. Τ’ άστρα έχουν σχέση με το χρόνο, ο χρόνος με τις αρχαιότητες και οι αρχαιότητες με το μέλλον αφού ο χρόνος είναι κυκλικός! Ο ορίζοντας διευρύνονταν με απόλυτη αίσθηση ελευθερίας και αποτέλεσμα να βρεθώ εκτός συστήματος αρνούμενη να συμμορφωθώ στους κανόνες του. Ελάχιστοι είναι εκείνοι που καταφέρνουν να λειτουργήσουν μέσα στο σύστημα επιτυγχάνοντας τους στόχους τους χωρίς να χάσουν την ευρύτητα του πνεύματος τους, τέτοιος είναι ο καθηγητής Θεόδωρος Σπυρόπουλος, αγαπητός και προσιτός στους συνεργάτες του και το ευρύ κοινό διόλου τυχαία και κυρίως αποτελεσματικός στις έρευνες του, που κάποιοι αποδίδουν απλώς σε τύχη αγνοώντας ότι τίποτε τυχαίο δεν υπάρχει!

Ο ποταμός Κάστωρ στους πρόποδες του Ταϋγέτου φ- Φωτάκης

Η Λακωνία ανέκαθεν με ήλκυε σαν μαγνήτης για πολλούς λόγους, κυρίως λόγω του πέπλου «μυστηρίου» που καλύπτει κάθε πτυχή κι εποχή της ιστορίας της μαζί με την ιδιαίτερη ομορφιά του Ταϋγέτου.

ΉΜΟΥΝ ΣΙΓΟΥΡΗ ΟΤΙ ΚΑΤΙ ΠΟΛΥ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ ΣΥΝΕΒΑΙΝΕ ΣΤΗΝ ΠΕΛΛΑΝΑ.

Εκείνη την πρώτη μου επίσκεψη στην Πελλάνα μ’ έπεισε για αυτό και από τότε άρχισα τη μελέτη, έκανα συχνές επισκέψεις σε διαφορετικές εποχές και συγκεκριμένες μέρες του χρόνου, συνάντησα ανθρώπους, άκουσα διαφορετικές απόψεις και εντυπωσιάστηκα από την εμπάθεια αντιεπιστημονικής πολεμικής ορισμένων οι οποίοι θα δυσκολευτούν να δουν την ομορφιά της άλλης πραγματικότητας, αποτέλεσμα της μαγείας (επιστροφή στην αρχή) του Σύμπαντος Κόσμου.

Πράγματι είχε βρεθεί όχι μόνο το μυκηναϊκό ανάκτορο, ένα τεράστιο οικιστικό και διοικητικό συγκρότημα, που αποδίδεται στον Μενέλαο και την Ελένη (λείψανα ανακτόρων 1500 π.Χ., 1350 π.Χ. και 1280 π.Χ.), αλλά και το παλαιότερο ανάκτορο των Πρωτοελλαδικών χρόνων (2700 π.Χ), το οποίο με βελτιώσεις και επισκευές χρησιμοποιήθηκε μέχρι το τέλος των Μεσοελλαδικών χρόνων (περίπου 1700 π.Χ.). Τότε καταστράφηκε μαζί με την πόλη και την λίμνη από ένα μεγάλο κοσμολογικό γεγονός.
Τη χρονολόγηση επιβεβαιώνουν κι άλλα σημαντικά ευρήματα.

Κυκλικοί θολωτοί τάφοι οι οποίοι συνδέονται μεταξύ τους με το γεωμετρικό σχήμα του αριθμού οκτά ή του άπειρου.

Το οργανωμένο νεκροταφείο θολωτών τάφων που βρέθηκε στην ανατολική πλαγιά του λόφου, στο μεσαίο επίπεδο (σκαλί) της πυραμίδας, όπου και τα ανάκτορα. Είναι αντίστοιχοι των θολωτών τάφων της περιοχής Μεσαρά στην Κρήτη, ΠΕ ΙΙ εποχή (2800 -2700 π.Χ). Είναι το πρώτο οργανωμένο νεκροταφείο θολωτών τάφων που βρέθηκε στην ηπειρωτική Ελλάδα και το οποίο αποτελεί πολιτιστικό, φυλετικό και εθνικό σύνδεσμο με τη Μεγαλόνησο. Πρόκειται για τον ΙΔΙΟ πολιτισμό! Η μορφολογία του κυκλικού μνημείου της φωτογραφίας που δεν χρησιμοποιήθηκε για ταφές, υπαγορεύει μία άλλη πρακτική εθιμοτυπία, πρόκειται για ένα πανάρχαιο νεκροθεραπευτικό ιερό, νεκρομαντείο.

«Σαλτσιέρα» από την περιοχή Ασκηταριό εις Αραφήν -(Ραφήνα) 2300-2100 π.Χ. Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο

Μία στενή είσοδος οδηγεί στο εσωτερικό, μπαίνοντας αμέσως δεξιά υπάρχει ένα θρανίο - κάθισμα η χρήση του οποίου μπορεί να ερμηνευτεί σε συνάρτηση με τη βαθειά κυκλική οπή - αποθέτη του κέντρου. Ο αποθέτης βρέθηκε γεμάτος από κατάλοιπα θυσίας (χοές) και δεκάδες αγγεία (πρόχοι) τα οποία λόγω του σχήματος τους ονομάσθηκαν «σαλτσιέρες».

Αποθέτης - Οπή Δεκέμβριος 2012

Μέχρι τότε πίστευαν ότι τ’ αγγεία αυτού του τύπου προέρχονται από τον Βορρά και συνδέονται με την Ινδοευρωπαϊκή (ή Ινδογερμανική) είσοδο στην Ελλάδα. Τώρα που τα αρχαιότερα αγγεία αυτού του τύπου βρέθηκαν στο νοτιότερο χώρο του Ελλαδικού κορμού μαζί με τα εγγενή ευρήματα, στοιχεία του ελληνικού πολιτισμού, ανατρέπεται αυτή η παλαιά θεωρία και η χρονολόγηση ανεβαίνει 1000 ολόκληρα χρόνια!

Πρόχους ΠΕ ΙΙ από τους ταφικούς περιβόλους της Πελλάνας

Είναι η εποχή των Μινυών που προηγήθηκε της λεγόμενης Μυκηναϊκής η οποία ακολούθησε, πρόκειται για τη Μινυακή Λακεδαίμονα, παλαιά μητρόπολη του Λακωνικού χώρου στην Πελλάνα. Τα ευρήματα της ανασκαφής εισάγουν ακριβώς αυτό το νέο κεφάλαιο στην ελληνική και παγκόσμια αρχαιολογία!

Τη θέση του σημερινού εύφορου ελαιώνα κάποτε κατελάμβανε μία μεγάλη λίμνη, ένας λάκκος, μία κοιλότητα γεμάτη νερό. Η λίμνη φιλοξενούσε κήτη και τ’ άστρα καθρεφτιζόταν στα νερά της ενώνοντας γη και ουρανό. Στα δυτικά το όρος ο Πενταδάκτυλος Ταύγετος.

Δέκα ήταν οι άνακτες της κοίλης και κητώεσσας Λακεδαίμονας μέχρι το δεκάχρονο πόλεμο της Τροίας, με δέκατο τον Μενέλαο, σύζυγο της Ωραίας Ελένης.

Ο Λέλεξ ήταν ο πρώτος βασιλιάς του φωτεινού και ισχυρού γένους δαιμόνων (φρόνιμων και σοφών), από αυτόν η χώρα ονομάσθηκε Λελεγία.

Ο Λέλεξ γεννήθηκε δώδεκα γενιές μετά τον γιο του Φορωνέα, Κάρα.[2] Λέλεγες και Κάρες είναι παλαιότερα ονόματα των Λακεδαιμονίων Σπαρτιατών και των Αργείων Αχαιών.[3] Ο Καρ, Κάρνος ή Κάρνειος θεωρείται παλαιός τοπικός θεός της Λακωνίας και της Μεσσηνίας και ταυτίστηκε με τον Απόλλωνα. Είναι πιθανόν να λατρεύονταν με τη μορφή κριού για αυτό και ονομάσθηκε Κάρνος.

Ο κριός μας παραπέμπει στον κερασφόρο Άμμωνα Δία που λατρεύονταν ως η ψυχή του ήλιου. Κριός σημαίνει και θαλάσσιο τέρας και φαίνεται ότι τα ελικοειδή κέρατα του Άμμωνα αρχικά δεν είναι κέρατα κριού αλλά οστράκινο κέλυφος αμμωνίτη. Τα κέρατα φύονται στην κάρα, κρανίο, κεφαλή (η κομμένη κεφαλή λατρεύεται ως μαντείο, δοχείο γνώσης) όπου βρίσκεται η έδρα του νου.

Ο Λέλεξ εκτός από γιους είχε και μία θυγατέρα, την Θεράπνη ή Σεράπνα, την θεραπεύτρια, ονομασία που παραπέμπει στον αιθέρα, ο οποίος τρέχει αδιάκοπα διαρρέοντας γύρω από τον αέρα! [4]

Ο Λέλεξ είναι σύγχρονος του Πελασγού και το λελέκι, ο λέλεκας, είναι άλλη ονομασία του πελαργού ή πελασγού. Οι Λέλεγες είναι Πελασγοί, παλαιοί αυτόχθονες κάτοικοι της Λελεγίας ή Πελασγίας.

Τ’ όνομα Λέλεξ σημαίνει τη μελωδική ομιλία.[5] Είναι οι σοφοί αστρονόμοι και διορατικοί που διαμόρφωσαν τις λέξεις κι έδωσαν ονόματα στα πράγματα αρχίζοντας από τους θεούς και το άλλο είδος θεών, τους αστερισμούς.[6]

Η αστρονομία είναι απαραίτητη στην ιατρική τέχνη και η συμβολή της σημαντική,[7] το αποδεικνύει η ονομασία της κόρης, Θεράπνη, ονομασία που πιθανόν έδωσαν στην πρώτη θέση εγκατάστασης τους. Είναι ο επιλεγμένος τόπος, υπό την επίρροια συγκεκριμένου αστέρα, που συνδέεται με τη θεραπεία μέσω του αιθέρα και της μελωδίας. Τα νεκρομαντεία είναι δοχεία γνώσης, νεκροθεραπευτήρια, ακόμη πριν τη γέννηση της Ελένης (Ιώ –Σελήνη, ιάομαι). Προκαλούν διαύγεια του νου η οποία ελευθερώνει την ψυχή!

Με την μελωδία ιδιαίτερα συνδέεται ο Κύκνος Δίας (νους-αθάνατη ψυχή), ο οποίος δίδαξε την τέχνη της μουσικής και της ιατρικής στον Κάρα Απόλλωνα (πνεύμα, αιθήρ), πρώτο ιατρό των θεών.

Οι κύκνοι είναι προικισμένοι με μαντικές ικανότητες και πολύ ωραία φωνή. Έτσι, όταν φθάνει το τέλος τους το νιώθουν και συνεχίζουν το τραγούδι τους το οποίο γίνεται πιο όμορφο από ποτέ. Δεν θρηνούν για τον επικείμενο θάνατο τους, αντίθετα το κύκνειο άσμα τους είναι ένδειξη χαράς για το πέρασμα τους στον άλλο κόσμο, τον κόσμο στον οποίο η ψυχή ζει πια ελεύθερη από τα δεσμά του σώματος.

Η περισσότερο ενδιαφέρουσα εκδοχή του μύθου είναι εκείνη που θέλει τον Κύκνο γιο του Λίγυρα ή Λιγούριου (Ligurian) Σθένελα και της Υρίας, ή του Απόλλωνα και βασιλέα των πέραν του Ηριδανού Λιγύων.

Τούτος ο Κύκνος ήταν πολύ όμορφος και φιλόμουσος και δίδαξε τον ίδιο τον Απόλλωνα τραγούδι γι’ αυτό και ο θεός τον μεταμόρφωσε πρώτα σε κύκνο και έπειτα τον έκανε αστερισμό.

Ο αστερισμός του Κύκνου είναι γνωστός από παλιά και πολύ σημαντικός, έχει ιδιαίτερη σχέση με την Ελένη, αφού ονομάζεται και Helenae Genitor, και τοποθετείται ανάμεσα στους Αργοναυτικούς αστερισμούς.

Ο αστερισμός του Κύκνου ονομάζεται και Όρνις, είναι το μεγάλο πτηνό που σύμφωνα με τον Ερατοσθένη μπορεί να παριστάνει και τον αετό. Όρνις σημαίνει πτηνό και κυρίως κόκορας, αλέκτωρ ή πετεινός, αρσενικό πτηνό αλλά και κότα, θηλυκό πτηνό. Η όρνις συμβολίζει την αθανασία και είναι ιερή του Ασκληπιού, του Απόλλωνα και όχι μόνο.

Η ιδιότητα του να προαναγγέλλει την ανατολή του ηλίου και την επικράτηση του φωτός στο σκοτάδι του έδωσε σημασία μαγική και θεωρήθηκε πτηνό ιερό του οποίου η φωνή έχει τη δύναμη να διώχνει τους δαίμονες του σκότους.

Ο πετεινός αναγγέλλει την ανατολή του ήλιου όπως ο κύκνος αναγγέλλει την ελευθερία της ψυχής και τη ζωή στο φως. Σύμβολο γονιμότητας, λοιπόν, με την έννοια της ψυχής η οποία εισέρχεται και εγκλωβίζεται στην ύλη μέχρι και πάλι να ελευθερωθεί και να γυρίσει στον τόπο καταγωγής της, όπως ο Απόλλων γυρνάει οδηγούμενος από τους κύκνους κάθε χρόνο στην πατρίδα της θεϊκής μητέρας του, στη χώρα των Υπερβορείων. Έτσι ο κύκνος γίνεται υπερφυσικός και μαγικός.

Κύκνος μεταφορικά σημαίνει αοιδός, ραψωδός, τραγουδιστής που παραπέμπει στο αλεκτρύωνα – πετεινό που είναι τραγουδιστής της αυγής. Ένα πετεινό θεωρεί ο Σωκράτης πριν πεθάνει ότι έχει χρέος να προσφέρει στον Ασκληπιό, διότι ένιωσε ότι θεραπεύεται από την ασθένεια της ένωσης της ψυχής με το σώμα. Ο εγκλωβισμός της ψυχής στην ύλη – σώμα θεωρείται ασθένεια.

Ο αστερισμός του Κύκνου είναι το κέντρο τ’ ουράνιου θόλου (κλειδί), συγκρατεί και οδηγεί τις τροχιές των αστέρων, όπως ο Ορφέας με τον ήχο της λύρας οδήγησε την Αργώ. Ο Κύκνος (κύω και κνόος - αφαλός τροχού, κουτί άξονα τροχού) κάποτε χάθηκε ακολουθώντας τον φίλο του Φαέθωνα, βούτηξε στον Ηριδανό- Γαλαξία αλλά δεν πνίγηκε, μόνο έγινε βασιλιάς των πέραν του Ηριδανού Λιγύων. Το α του Κύκνου, η «Ουρά»-Αιδοίον (Ντενέμπ) ήταν πολικός πριν τ’ Αργοναυτικά. Μετά πολικός έγινε το α - Αιξ της Λύρας του Ορφέα, που μαζί με τον Ιάσωνα-Απόλλωνα οδήγησε με τον ήχο της την Αργώ. Το πηδάλιο/τροχός της Αργούς βρίσκεται στη συμβολή των ουράνιων ποταμών στο νότιο ημισφαίριο, ο Κάνωπος. Ο Κύκνος σχετίζεται με τον Κάνωπο, συμβολίζουν τον Κρόνο ο οποίος συνεχίζει να δίνει το μέτρο ολόκληρης της δημιουργίας στον Δία.

Η «σαλτσιέρα» έχει όντως σχήμα κύκνου κι είναι αγγείο με το οποίο έκαναν χοές – μέλι, γάλα, οίνο. Αρχικά ο οίνος κατασκευαζόταν από μέλι –οινομέλι των μελισσών. Η μέλισσα είναι σύμβολο της ψυχής. Η Κρητική Μελισσοθέα ονομαζόταν Καρ ή Κηρ –η Μοίρα. Η Μέλισσα, αδελφή της Αμάλθειας αρχικά έτρεφε τον Δία με μέλι, αργότερα η Αμάλθεια χρησιμοποίησε ένα κέρας για να του δώσει γάλα. Μελίζω σημαίνει άδω, τραγουδώ, ο ήχος.

Πρώτα η μέλισσα –ψυχή δημιουργεί το μέλι – την πρώτη κίνηση, μελωδία, με το οποίο τρέφεται αρχικά ο νους –Κύκνος Ζευς (ζειν), αργότερα τρέφεται με γάλα –το οποίο συμβολίζει τον αιθέρα –πνεύμα.

Στην αρχιτεκτονική ο κύκλος με τη θολωτή κατασκευή συμβολίζει τον ουρανό Σύμπαν, με το κλειδί (κεντρικός κορυφαίος λίθος) ν’ αντιστοιχεί σε κάποιο κεντρικό αστέρα.
Έτσι το νεκρομαντείο ή νεκροθεραπευτήριο λειτουργεί ως ηχείο με αποτέλεσμα την επιφάνεια αιθεριακών μορφών.

Τ’ όνομα Πελασγός ή Πελαργός σημαίνει το γρήγορο άμεσο παρόν, το σύντομο ταξίδι της ζωής.

Στους Λέλεγες –Πελασγούς ανήκουν οι Λιγύες, οι Φλεγύες και οι Μινύες οι οποίοι αντιστοιχούν στο Χρυσό (αιθήρ/αήρ), Αργυρό (φωτιά) και Χάλκινο (ύδωρ) Γένος. Ονομασίες που περιγράφουν την ποιότητα των γενών καθώς κυλούσε ο χρόνος.

Ο τρίτος βασιλιάς Ευρώτας, σύγχρονος του Φλεγύα -παππού του Ασκληπιού, έσκαψε ένα αυλάκι προκειμένου να οδηγήσει το νερό της λίμνης προς τη θάλασσα, έτσι δημιουργήθηκε ο περίφημος ποταμός που πήρε τ’ όνομα του, ο Ευρώτας.

Γιος του Δία και της Πλειάδας Ταϋγέτης (αστερισμός του Ταύρου) που έδωσε την ονομασία της στον Ταῢγετο, ήταν ο τέταρτος βασιλιάς του λάκκου των δαιμόνων Λακεδαίμων, σύγχρονος του Αρκά (δημιουργία Μεγάλης και Μικρής Άρκτου) και του Μινύα, ο οποίος ονόμασε ολόκληρη τη χώρα Λακεδαιμονία.

Οι Λέλεγες-Λακεδαίμονες διαμόρφωσαν μία βαθμιδωτή πυραμίδα στη βόρεια πλευρά της λίμνης με αναλογία βαθμίδων δέκα προς δύο,[8] διότι το δέκα είναι ο αριθμός της ολότητας που συμβολίζει το άφθαρτο σύμπαν.

Η πρώτη θέση Θεράπνη με την πυραμίδα γίνεται η Μητρόπολη Λακεδαίμονα των Μινυών για περίπου 1000 χρόνια. Στην κατώτερη βαθμίδα ίδρυσαν τις κατοικίες της πόλης, στη μεσαία το ανακτορικό συγκρότημα – διοικητικό κέντρο, το νεκρομαντείο ή νεκροθεραπευτήριο, το νεκροταφείο και στην ανώτερη διαμόρφωσαν κυκλική απόληξη και ίδρυσαν ιερά και τους τάφους των Ηρώων. Έτσι η ανώτερη βαθμίδα δεν καταλήγει σε μυτερή απόληξη, όπως θα ήθελε κάποιος για ν’ αναγνωρίσει μία πυραμίδα, αλλά σε κυκλική θυμέλη, διότι το σχήμα του κύκλου συνδέεται με τη ζωή πέρα από τη γη (τετράγωνο) και είναι σύμβολο τ’ ουρανού και του χρόνου και τίποτα δεν μπορεί να μορφοποιηθεί χωρίς να πάρει τη μορφή κύκλου.

Σύζυγος του Λακεδαίμονα υπήρξε η θυγατέρα του Ευρώτα , Σπάρτη , προς τιμήν της ίδρυσε ο βασιλιάς μία άλλη πόλη στην οποία έδωσε τ’ όνομα της, όπως ο γιος τους Αμύκλας ίδρυσε την ομώνυμη πόλη Αμύκλες. Η θυγατέρα του Αμύκλα, Ευρυδίκη, έγινε σύζυγος του Ακρίσιου του Άργους, παππού του Περσέα!

Τ’ όνομα ΜΙΝΥΑΣ σημαίνει την ενσάρκωση πνευματικής οντοτήτας από τις λέξη μιν-νους, μυαλό, [9] αυτός, αυτή, αυτό, ο ΕΑΥΤΟΣ και το επίθετο Ύας του Δία με την υπόσταση του Ποσειδώνα, ως θεού της γονιμοποιού υγρότητας που κάνει ν’ ανθίσει η Σοφία του Νου Δία (Min-erve, Min-erva, η Αθηνά Σοφία).

Λελέγια είναι οι κόχλακες, λίθινοι δίσκοι, θεωρούνται αγνύθες

Η Αθηνά Σοφία είναι το άνθος του νου (μυαλό) του Δία Κύκνου και γεννήθηκε από την κεφαλή του. Μέσα στην κεφαλή βρίσκεται ο εν-κέφαλος, μυαλό, μεδούλι (Μέδουσα). Οι διακλαδώσεις του στο εσωτερικό, αόρατο μέρος της κεφαλής μπορούν να χαρακτηρισθούν «υπόνομος» και «υπόγειες στοές».
ΥΣ ή ΔΕΛΦΑΞ ονομάζεται ο χοίρος, ομομήτριο ζώο της γης και αφιερωμένος στην θεά Δήμητρα (Γαία) και το Υ – ύψιλον είναι σύμβολο του Πυθαγόρα για την ανθρώπινη ζωή. Είναι η μορφή που έδωσε η θυγατέρα του Ήλιου στους συντρόφους του Οδυσσέα αφού πρώτα τους αφαίρεσε τη μνήμη, όχι όμως τον νου. Ο Πορφύριος πιστεύει ότι ο Όμηρος με τη μεταβολή των συντρόφων του Οδυσσέα σε χοίρους ήθελε να υπαινιχθεί την ενσάρκωση, δηλαδή την επιστροφή των ψυχών στη γη.[10]

Στο βάθος η Πελλάνα κοιτώνας από την μεριά του Ταϋγέτου

Οι σοφοί Μινύες είχαν υψηλή τεχνολογία και επιστήμη (μετρητικές μεθόδους, μαθηματικούς υπολογισμούς, γεωεδαφικές μελέτες) τέτοιες ώστε να φτιάξουν τεράστια αποστραγγιστικά και εγγειοβελτιωτικά έργα μεγάλης γεωγραφικής έκτασης, τα οποία απαντούν σε όλη την Ελλάδα. Γνώριζαν υδρολογία και γεωλογία, τις λίμνες, τα ποτάμια και τις φυσικές απορροές τους, υπέργειες ή υπόγειες και τη μεταξύ τους επικοινωνία, θερμομεταλλουργία και υδραυλική τεχνολογία.[11] Ήταν σπουδαίοι μεταλλουργοί! Έχει τεκμηριωθεί συστηματική εκμετάλλευση μεταλλευμάτων τουλάχιστον από την αρχή της 3ης π.Χ. χιλιετίας.

Στους μεταλλουργούς Μινύες όπως στην ίδια τη Γη με τις μεταλλοφόρες φλέβες απέδιδαν μαγικές δυνάμεις, ίσως γιατί εκείνοι που εμπλεκόταν είχαν τέτοιες γνώσεις αστρονομίας ώστε να προσδιορίζουν την διεύθυνση των φλεβών συσχετίζοντάς τη με τη «διαίρεση τ’ ουρανού».[12]

Οι Μινύες, τέτοιοι ήταν οι Αργοναύτες, οι γρήγοροι και άρα φωτεινοί ταξιδευτές, ανήκουν στο Γένος των μακάρων (αθάνατων θεών) αλλά και στο Γένος των θνητών Ηρώων.[13] Το Γένος των Ηρώων δημιουργεί νέες λατρευτικές ανάγκες αφού είναι θνητό.

Στη σειρά των Γενών που παίρνουν την ονομασία τους από τα μέταλλα, χρυσό (Λιγύες), αργυρό (Φλεγύες), χάλκινο(Μινύες) και σιδερένιο, είναι το «τέταρτο», ωστόσο ουσιαστικά μοιάζει Γένος εμβόλιμο ανάμεσα στα τρία πρώτα θεϊκά άφθαρτα Γένη και το τέταρτο Σιδερένιο Γένος. Το Γένος των Ηρώων είναι θεϊκό Γένος που όμως κάποτε «πεθαίνει»,[14] είναι κατ’ ουσίαν ένα πέμπτο εμβόλιμο γένος, δεν είναι ούτε θεοί αθάνατοι, ούτε άνθρωποι που πεθαίνουν, είναι θνητοί, δηλαδή θεοί που πεθαίνουν, ημίθεοι ή Ήρωες! [15]

Οι Μινύες έζησαν την Αργοναυτική εκστρατεία και μέχρι τον τελευταίο πόλεμο της Τροίας και τις μεγάλες αλλαγές στην εικόνα τ’ ουρανού.

ΑΝΑΦΟΡΕΣ

[1] Σπυρόπουλος Θ., «Το Μυκηναϊκό Ανάκτορο του Μενελάου και της Ελένης στην Ομηρική Λακεδαίμονα (Πελλάνα)», Corpus, τεύχος 40, Ιούλιος 2002. // «Τα αποστραγγιστικά έργα της Κωπαϊδας και ανάλογα έργα στον ελλαδικό χώρο κατά την 3η χιλιετία π.Χ. », Πρακτικά Επ. Σεμιναρίων Ξεναγών, Αθήνα 1994. // «Τοπογραφικά της Μυκηναϊκής Πελλάνας», Εταιρεία Πελοποννησιακών Σπουδών, 1982, παράρτημα 9, σ. 113 – 127. // Διάλεξη «Λακεδαίμων – Πελλάνα» του Θ. Σπυρόπουλου για την Εταιρεία Γραμμάτων και Τεχνών Πειραιά, Νοέμβριος 2003.

[2] Αθ. Σταγειρίτη, Ωγυγία ή Αρχαιολογία, τ. Δ’, σελ. 269, εκδ. ελεύθερη σκέψις, 1994.

[3] Ιστορία Ελληνικού Έθνους, Εκδοτική Αθηνών, τόμος Α΄.

[4] Πλάτων, Κρατύλος, 410 b, μτφ. Λ. Λάγιος, εκδ. Ζαχαρόπουλος.

[5] Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλπαιδεία ΠΥΡΣΟΥ. Λέλεξ, λεξ, λέξις, ομιλία, φθόγγος ή σύνολο φθόγγων, δηλωτικό έννοιας ή σχέσεως, άλλως όνομα. Ομιλία, ο τρόπος του λέγειν. Οι λέξεις, η αρμονία και ο ρυθμός, σύμφωνα με τον Πλάτωνα αποτελούν τη μελωδία. (Πολιτεία, 3, 396). Λέγω σημαίνει μιλώ, λαλώ, παραθέτω, αραδιάζω, βάζω, επίσης μαζεύω, δρέπω (σοφίας καρπόν δρέπω), συλλέγω, κλπ.

[6] Κρατύλος, 401b, μτφ. Λ. Λάγιος, εκδ. Ζαχαρόπουλος, [χ.χ.]. Πλάτων, Κρατύλος, 408e.

[7] […] οὐκ ἐλάχιστον μέρος ξυμβάλλεται ἀστρονομίη ἐς ίητρικήν, ἀλλά πάνυ πλεῖστον […], Ιπποκράτης, Περί Ἀέρων, Ὑδάτων, Τόπων, 2,16.

[8] 40 μέτρα η κατώτερη βαθμίδα, 20 η μεσαία και 10 η ανώτερη.

[9] Αγγλικά mine -δικό μου, -μεταλλείο, -ορυχείο, -λαγούμι, -υπόνομος, -μίνα, και μεταφορικά -πλούσια αστείρευτη πηγή, mind - μυαλό.

Γαλλικά mine -ορυχείο, -μεταλλείο, -υπόνομος, αλλά και -όψη, -ύφος, -έκφραση. Ιταλικά mio -δικό μου καιmina -μεταλλείο, -ορυχείο, -υπόνομος. mente - μυαλό (από το meminisse, μέμνημαι, μιμνήσκω).

[10] Βίος Ομήρου 26

[11] Θ. Σπυρόπουλος, «Ορχομενός Αρκαδίας, κέντρο υδραυλικής τεχνολογίας στους Μινυακούς χρόνους 2750-1750 π.Χ.», Αρκαδικοί Ορίζοντες, Οκτ. 2009, αρθ. φυλ. 011.

[12] Agricola, De Re Metallica, [sic] “Social and religious concerts on metals and mining in antiquity”, Αμαλία Ανδρουλιδάκη