Ελλήνων προμαχούντες Αθηναίοι Μαραθώνι χρυσοφόρων Μήδων εστόρεσαν δύναμιν

Δύο μόλις χρόνια μετά τις επιχειρήσεις του Μαρδόνιου στη βόρεια Ελλάδα (492 π.Χ.), ο Δαρείος ήταν έτοιμος να αποστείλει ένα εκστρατευτικό σώμα εναντίον της Αθήνας και της Ερέτριας. Η δικαιολογία της "τιμωρίας" λόγω της συμμετοχής των δύο αυτών πόλεων στην Ιωνική Επανάσταση προσέφερε ένα έξυπνο πρόσχημα στους Πέρσες και ταυτόχρονα διευκόλυνε όσους Έλληνες σκόπευαν να αποστασιοποιηθούν και να τηρήσουν ουδετερότητα. Άλλωστε, πολλές πόλεις-κράτη θα παρακολουθούσαν με ικανοποίηση την καταστροφή της φιλόδοξης Αθήνας.

Οι κυριότερες ελληνικές δυνάμεις στο διάστημα 510-490 π.Χ. ήταν η Σπάρτη με την Πελοποννησιακή Συμμαχία, που προέβαλλε ως η αδιαμφισβήτητη στρατιωτική δύναμη, η ραγδαία ανερχόμενη Αθήνα και η ισχυρή οικονομικά Κόρινθος. Υπήρχαν βέβαια και άλλες υπολογίσιμες δυνάμεις όπως η Θήβα, που όμως τη συγκεκριμένη περίοδο απείχε αρκετά από τη φιλοδοξία της να ενοποιήσει υπό την ηγεσία της τη Βοιωτία.

Η Νάξος που ήλεγχε ένα μεγάλο τμήμα των Κυκλάδων. Η Αίγινα, που ως ναυτική δύναμη ενοχλείτο από την αναπτυσσόμενη Αθήνα, και το Αργός, που αμφισβητούσε τα σπαρτιατικά πρωτεία στην Πελοπόννησο. Μέσα σε αυτά τα πλαίσια αναπτύχθηκαν ορισμένοι ενδιαφέροντες συσχετισμοί. Εν πρώτοις, είχε καλλιεργηθεί μια θερμή φιλία μεταξύ Αθηναίων και Πλαταιέων, οι οποίοι φοβούντο ότι τυχόν αύξηση της Θηβαϊκής ισχύος στη Βοιωτία θα σηματοδοτούσε την απώλεια της ανεξαρτησίας τους. Από την άλλη πλευρά, ως αντίβαρο, είχε αναπτυχθεί μια σταθερή συμμαχία ανάμεσα στη Θήβα και την Αίγινα, σε μια προσπάθεια να περιορίσουν τις αθηναϊκές φιλοδοξίες.

Η Αίγινα βρισκόταν από το 507/06 π.Χ. σε πόλεμο με την Αθήνα για τον έλεγχο

του Σαρωνικού κόλπου και ο στόλος της πραγματοποιούσε συχνά επιδρομές στα παράλια της Αττικής. Την ίδια περίοδο η Σπάρτη και το Αργός έριζαν για την περιοχή της Κυνουρίας, ενώ οι Ερετριείς και οι Χαλκιδείς ήταν εχθροί ήδη από την εποχή του Ληλάντιου πολέμου. Ετσι, δεν μοιάζει παράδοξο το γεγονός ότι η Θήβα, η Αίγινα και το Αργός τάχθηκαν φανερά υπέρ των Περσών, εξυπηρετώντας άμεσα ή έμμεσα την προσπάθεια τους να επιβληθούν στην Ελλάδα.
Παρόλο που οι σχέσεις της Αθήνας με τη Σπάρτη είχαν δοκιμαστεί έντονα μετά τις δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις του Κλεισθένη, ωστόσο οι Σπαρτιάτες παρενέβαιναν συχνά στις διενέξεις της Αθήνας με την Αίγινα υπέρ της πρώτης. Με τη σειρά τους οι Θηβαίοι δεν δίστασαν να εισβάλουν στην Αθήνα στα πλαίσια της συμμαχίας τους με την Αίγινα κ.ο.κ. Η έκρηξη των Μηδικών Πολέμων βρήκε τελικά την Αίγινα, τη Χαλκίδα και το Αργός ηττημένες και τη Θήβα να έχει προσχωρήσει στους εχθρούς. Απέμεναν λοιπόν η Αθήνα και η Σπάρτη για να επωμιστούν τα βάρη και να μοιραστούν τους κινδύνους της επερχόμενης σύγκρουσης