«Επιγραφή στην αρχαία ελληνική γλώσσα», γράφει το βουλγαρικό δημοσίευμα,όπου αναφέρεται η αρχαία πόλη Πίστιρος
Το 1988, ο καθηγητής της Βουλγαρικής Ακαδημίας Επιστημών, Μ. Ντομαράντσκι, ανακάλυψε στην αριστερή όχθη του ποταμού ‘Μαρίτσα’ («Μαρίτσα» ονομάζουν οι Βούλγαροι το βόρειο τμήμα του ποταμού Έβρου) μεταξύ των πόλεων Βετρέν και Σεπτέμβρι (της σημερινής Βουλγαρίας) τα ερείπια μιας αρχαίας ελληνικής πόλης – κέντρο εμπορίου, που βρίσκονταν βαθιά στη Θράκη, στο βασίλειο των Οδρυσσών (το ισχυρότερο όλων των θρακικών βασιλείων σε διάρκεια χρόνου).
Ο καθηγητής Μ. Ντομαράντσκι ξεκίνησε τακτικές ανασκαφές στην περιοχή το 1990 και η ομάδα του βρήκε μια λίθινη επιγραφή (γνωστή ως επιγραφή Βετρέν) που βοήθησε τους επιστήμονες να προσδιορίσουν με ακρίβεια ότι η αρχαία ελληνική πόλη ‘Εμπόριον’ (κέντρο εμπορίου) ήταν η Πίστιρος.Οι Έλληνες έμποροι από τις παράκτιες πόλεις της Μαρώνειας, της Θάσου και της Απολλωνίας, επισκέπτονταν την πόλη αυτή και δραστηριοποιούνταν εμπορικά με τους Θράκες του άνω Έβρου που βρίσκονταν υπό την προστασία των Θρακών βασιλέων των Οδρυσσών.
Το Εμπόριον ήταν επίσης ένα μεγάλο μεταλλουργικό κέντρο και βασικό λιμάνι για την εξαγωγή μετάλλων και μεταλλικών προϊόντων από την Θράκη στα παράλια και τη νότιο Ελλάδα την κλασική και την πρώιμη ελληνιστική περίοδο, δηλαδή από τα μέσα του 5ου έως τις αρχές του 3ου αιώνα προ Χριστού.
Το περιεχόμενο του εμπορίου είναι εμφανές μέσα από τα ευρήματα των πολλών εισαγωγών, όπως τα αττικά ερυθρόμορφα και μελαμβαφή αγγεία, αμφορείς- κυρίως από τη Θάσο και νομίσματα ασημένια και χρυσά που βρέθηκαν κατά τις ανασκαφές που αντιπροσωπεύουν την
νομισματοκοπία των διάφορων βασιλιάδων των Οδρυσών .
Νομίσματα που αναγράφουν :
- ΑΜΑΔΟΚΟΣ (βασίλευσε από το 359 έως το 351 π.Χ),
- ΒΕΡΓΑΙΟΣ (βασίλευσε από το 400 έως το 350 π.Χ. στο Παγγαίον),
- ΚΟΤΥΣ,
- ΑΜΑΔΟΚΟΣ Β΄,
- ΤΗΡΗΣ Β΄( βασίλευσε από το 351 έως το 342 π.Χ.).
Επίσης αγγεία και μνημεία που αναγράφουν τις πόλεις Θάσος, Μαρώνεια, Πάριον, Θρακική Χερσόνησος, Κυψέλη, Αίνος, Απολλωνία, Μεσημβρία κλπ. Επίσης νομίσματα μακεδονικά του Φίλιππου του Β΄, του Αλεξάνδρου του Γ΄(Μεγάλου Αλεξάνδρου), του Κάσσανδρου, του Δημητρίου Πολιορκητή, του Λυσίμαχου κλπ.
Ανασκαφές που διεξήχθησαν το 2013, στην αρχαία γη του Διονύσου, (όπως γράφει χαρακτηριστικά το δημοσίευμα) έφεραν στο φως μεγάλα πήλινα σκεύη που χρησιμοποιούντα για λατρευτικούς σκοπούς, βωμούς και αγάλματα.
Στο ανασκαφικό έργο επέβλεπε:
Ο επίκουρος καθηγητής Αλεξέι Γκότσεφ- Διδάκτωρ Αρχαιολογία του τμήματος της Θρακικής Αρχαιολογία του Εθνικού Ινστιτούτου Αρχαιολογίας και Μουσείου της Βουλγαρικής Ακαδημίας Επιστημών.
Στην ανασκαφική εργασία έλαβαν μέρος:
Ο καθηγητής Αρχαιολογίας Jan Bouzek, του Πανεπιστήμιου του Καρόλου της Πράγας, της Τσεχικής Δημοκρατίας, Η επίκουρος καθηγήτρια Zofia H. Archibald, διδάκτωρ Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου του Λίβερπουλ, του τμήματος Κλασικών σπουδών και Αιγυπτιολογίας της Μεγάλης Βρετανίας.
Γιῶργος Ἐχέδωρος
Πηγές: α.Αρχαιολογικό Ινστιτούτο της Αμερικής
β. Αρχαιολογικό Μουσείο της Βουλγαρικής πόλης Σεπτέμβρι
