ΒΟΙΩΤΙΚΑ - ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΘΗΒΑΣ

Οι πόλεις στην αρχαία Ελλάδα ήταν χτισμένες σε εύφορες πεδιάδες και κοντά σε υψίπεδο (Ακρόπολη) για προστασία και όλες περικλείονταν με τείχη( εκτός της Σπάρτης). Στη μεγάλη και εύφορη Βοιωτική πεδιάδα υπήρχαν πολλές και ανάμεσα τους ο Ορχομενός και η Θήβα, πανάρχαιες πόλεις οι οποίες απέκτησαν μεγάλη δύναμη. Εδώ ζούσαν άνθρωποι από τους Νεολιθικούς χρόνους και πέραν αυτών. Ήταν η χώρα των αυτοχθόνων Εκτήνων, οι οποίοι και θεωρούνται οι αρχαιότεροι κάτοικοι της Βοιωτίας που γνωρίζουμε, και του ξακουστού βασιλιά τους Ώγυγου.

Μυκηναϊκά αγαλματίδια τύπου Ψ και Ι από την Θήβα (Μυκηναϊκό νεκροταφείο)

Γύρω στα 2000 π.Χ., η περιοχή, ειδικά τα βόρεια της Βοιωτίας, κατοικείτο από τους ονομαζόμενους Μινύες, η καταγωγή των οποίων ήταν η Κολχίς. Οι Μινύες έκτισαν την πόλη του Ορχομενού, η οποία έγινε αργότερα ξακουστή για τον πλούτο και τον πολιτισμό της. Ο Ορχομενός, στην αρχαϊκή εποχή, είχε υπό την κυριαρχία του μία μεγάλη περιοχή και ήταν μία από τις πρώτες πόλεις που έκοψε νομίσματα στην Ελλάδα.

Τεφρά «Μινυακά » αγγεία της 2ης χιλιετίας από την Θήβα

Οι Μινύες επίσης ανέλαβαν την κατασκευή ενός κολοσσιαίου έργου, να αποξηράνουν και να αρδεύσουν την πεδιάδα της Κωπαϊδος, η οποία πλημμύριζε από τους ποταμούς Κηφισό και Μέλανα και φαίνεται ότι το κατόρθωσαν. Για το έργο αυτό έκτισαν ένα κανάλι 40 μέτρα πλάτος και 5 μέτρα βάθος και μήκος γύρω στα 42 χιλιόμετρα.

Μυκηναϊκής εποχής ψευδόστομος αμφορέας από το ανακτορικό συγκρότημα των Θηβών

Με το πέρασμα του χρόνου όμως έχασαν την δύναμη τους και η πολιτική κυριαρχία πέρασε στην Θήβα. Γύρω στα 1500 π.Χ., ο φημισμένος ήρωας Κάδμος, ήλθε και ίδρυσε την Θήβα. Σε ένα υψίπεδο, το επονομαζόμενο αργότερα Καδμεία, έκτισε παλάτι .

Οι ονομασίες των πυλών:

Ηλέκτρες ,Προιτίδες, Ωγύγιες ή Βόρειες ,Ομολωίδες ,Νηίστες, Κρηνίδες ,Ύψιστες.

ΠΑΡΕΝΘΕΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Καδμείοι: Συμβατική ονομασία του λαού που σύμφωνα με την παράδοση, με αρχηγό τον Κάδμο, κατέλαβε την Θήβα και κατέκτησε το μεγαλύτερο τμήμα της Βοιωτίας. Ο όρος χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά από τον Ηρόδοτο (Α΄ 57).

Ο Στέφανος Βυζάντιος υποστηρίζει ότι ο όρος προέρχεται από την ακρόπολη των Θηβών, που κατά την παράδοση, ίδρυσε ο Κάδμος, την Καδμεία: «…Καδμεία πόλις = Θηβών ακρόπολις, αφ’ ης οι Θηβαίοι Καδμείοι και Καδμίωνες και Καδμείαι και το τείχος Καδμεία…».

Πρόκειται για ένα που έφθασε στην Βοιωτία από την Ήπειρο, για το οποίο υπήρχε μέχρι πρόσφατα αρκετή σύγχυση ως προς την καταγωγή του. Πολλοί ερευνητές, παρασυρμένοι από λανθασμένες ετυμολογίες αλλά και ασαφή χωρία αρχαίων κειμένων, θεωρούσαν τον επώνυμό τους ήρωα Κάδμο και τον λαό του, τους Φοίνικες, ως Σημίτες, φθάνοντας στο σημείο να θεωρούν ότι και το όνομα της Ευρώπης ανάγεται σε σημιτική ρίζα!

Ο καθηγητής και Ακαδημαϊκός Μ. Σακελλαρίου αντέκρουσε με πειστικά επιχειρήματα αυτές τις απόψεις και υποστήριξε ότι οι Φοίνικες του Κάδμου ήσαν ένα ελληνικό φύλο Παραθέτουμε περιληπτικά στην συνέχεια, τα σπουδαιότερα αυτών των επιχειρημάτων:

«… Το όνομα του Κάδμου δινόταν σε ένα βουνό και σε ένα ποτάμι στα σύνορα της Καρίας με την Λυδία και την Φρυγία, σε έναν βράχο στα παράλια της νότιας Ιλλυρίας και σε έναν παραπόταμο του Θυάμιδος (Καλαμά) στην Ήπειρο. Είναι επίσης γνωστό ότι οι Κρήτες των ιστορικών χρόνων χρησιμοποιούσαν την λέξη κάδμος με τρεις σημασίες: «δόρυ, λόφος, ασπίς» που όλες τους σχετίζονται με την έννοια ύψος. Έτσι μπορούμε να εξηγήσουμε γιατί το όνομα Κάδμος δόθηκε σε βουνά και σε βράχους. Το γιατί δόθηκε και σε ποτάμια προκύπτει από την ετυμολογία της λέξεως που παράγεται από την ίδια ρίζα που υπάρχει και στο ελληνικό ρήμα κέκαδμαι, κέκασμαι «εξέχω, λάμπω». Η έννοια «εξέχω» ταιριάζει με το ύψος ενώ η έννοια «λάμπω» με την αντανάκλαση του φωτός στο νερό…

…το εθνικό Φοίν-ικες έχει θέμα που απαντά στην ελληνική (φοιν-ός = βαθυκόκκινος, φοιν-ίξαι, συνώνυμο με το αιμάξαι = φόνος με αρχική σημασία αίμα) και ένα επίθημα γνωστό από άλλα εθνικά φύλα (Αίθικες, Τέμμικες, Γράϊκες ή Γραικοί, Θράϊκες ή Θράκες). Το όνομα Φοινίκη δινόταν επίσης στην Καρία και το όνομα Φοίνιξ δήλωνε βουνό και οχυρό της ιδίας χώρας, καθώς και ποτάμι της Λυκίας, όπου ποτέ δεν εισχώρησαν Σημίτες Φοίνικες. Επίσης η Φοινίκη της Ηπείρου […πόλις παραθαλασσία και εμπορική της εν Ηπείρω Χαονίας… βρίσκεται έξω από τα όρια εξαπλώσεώς τους. Την ίδια ρίζα έχει και το εθνικό Φοινατοί που έφερε ένα Ηπειρωτικό φύλο. Το όνομα Φοίνικες επομένως δεν γεννήθηκε στα παράλια του Λιβάνου, αλλά δόθηκε από τους Έλληνες στον λαό που κατοικούσε εκεί, επειδή επιδιδόταν στην βαφή υφασμάτων με ένα βαθυκόκκινο χρώμα, το «φοινόν».

Η Φοινίκη του Κάδμου δεν ήταν λοιπόν η χώρα των Σημιτών Φοινίκων, αλλά η Φοινίκη της Ηπείρου, που δεν απέχει πολύ από τον Κάδμο, τον παραπόταμο του Καλαμά (από εκεί κατάγονται οι Φοίνικες της Βοιωτίας). Οι Φοινατοί που αναφέραμε προηγουμένως, θα ήταν πιθανόν απόγονοι των Φοινίκων της Ηπείρου: τα δύο ονόματα διαφέρουν μόνον στα επιθήματα, Φοίν – ικ – ς, Φοιν – ατ – ός. ΑΠΟ ΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΟΥ ΕΡΕΥΝΗΤΗ- ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ ΔΗΜΗΗΤΡΗ ΕΥΑΓΓΕΛΙΔΗ

~~{*}~~

Οι επτά επί Θήβας ήταν, ο Άδραστος, Αμφιάραος, Καπανεύς, Ιππομέδων, Παρθενοπαίος, Τυδεύς και Πολυνείκης.

Στο τέλος του 13ου αιώνα π.Χ., η πόλη καταστράφηκε ολοσχερώς και αυτό επιβεβαιώνει τον μύθο "οι Επτά εναντίον των Θηβών", στον οποίο ο Άδραστος με τους Επιγόνους κατέλαβαν και κατέστρεψαν την Θήβα.

Ἐτεοκλέους τείχεσιν καθημένων. ~ἀλλ´ εἶμ´, ὅπως ἂν μὴ καταργῶμεν χέρα. ~{καί μοι δὲ πᾶσι Καδμείοις τάδε· ~ὃςἂν νεκρὸν τόνδ´ ἢ καταστέφων ἁλῶι οὐδὲν ἡ προθυμία· ~οὐ γὰρ ἂν ξυμβαῖμεν ἄλλως ἢ ´πὶ τοῖς σημήνας τύχηι, ~ἐχθρὸς καθέστηχ´ οἷςἂν οἰωνοσκοπῆι· ~ψευδῆ δ´ ὑπ´ οἴκτου~ἡμῶν τ´ ἐς οὖδας εἶδες ἂν πρὸ τειχέων ~πυκνοὺς κυβιστητῆρας ἐκνενευκότας· γὰρ ἐμόν ποτ´ εὐγενὲς ~οὐκ ἂν προδοίην, οὐδέ περ πράσσων κακῶς. Ἀργεῖον ἱκεσίαισι σαῖς, ~ἐπίσχες, ὡς ἂν προυξερευνήσω στίβον, ~μή τις πολιτῶν~ἥδ´ ἡ θανοῦσα; ζῶσά γ´ ἂν σάφ´ οἶδ´ ὅτι. ~ἀλλ´ εὔτεκνος θεσφάτων ἐμῶν ὁδόν ~{ἃ δρῶντες ἂν σώσαιτε Καδμείων πόλιν} ~σφάξαι Μενοικέα τούτου φράσω;

Στις «Φοίνισσες» (ίσως το 410 π.Χ.) ο Ευριπίδης συνδυάζει σε μια ευρεία σύνθεση, με ποικιλία προσώπων και γεγονότων, με πλούτο συγκινητικών επεισοδίων, με πολύ ωραίες σκηνές, με παθητικότητα και με χτυπητή λαμπρότητα, το περιεχόμενο των «Επτά επί Θήβας» (467 π.Χ.), της «Αντιγόνης» (440 π.Χ.), του «Οιδίποδα Τυράννου» (425 π.Χ.) και έναν αττικό μύθο για τον ερχομό του Οιδίποδα στον Κολωνό, που αργότερα (406 π.Χ.) κι ο Σοφοκλής, γέρος πια, τον δραματοποίησε στον «Οιδίποδα επί Κολωνώ».

Γύρω στα 1200 π.Χ., διάφορες φυλές κατεβαίνοντας από την Άρνη της Θεσσαλίας και από περιοχές γύρω από το βουνό Βόειον της Ηπείρου, κατέλαβαν την περιοχή. Αυτό το σύμπλεγμα των φυλών και πολιτισμών ήλθε σε διασταύρωση με το τοπικό πληθυσμό, δημιουργώντας τους μελλοντικούς κατοίκους της Βοιωτίας.
Σε αυτήν την αρχαϊκή εποχή ανήκουν οι μύθοι και από αυτήν την περίοδο άντλησαν τα θέματα τους οι τραγικοί Αττικοί ποιητές.

ΔΕΙΤΕ ΘΗΒΑ -H ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΒΑΘΜΙΔΩΤΗ ΠΥΡΑΜΙΔΑ ΤΗΣ ΤΡΙΤΗΣ ΧΙΛΙΕΤΙΑΣ

«Ηρωικός» σκύφος με αφηγηματική παράσταση της ίδρυσης των Θηβών από τον Κάδμο Τανάγρα 2ος αι π.Χ.

Κάδμος

Από την Οδύσσεια του Ομήρου μαθαίνουμε ότι τα δύο αδέλφια Αμφίων και Ζήθος, ήταν οι ιδρυτές της Θήβας και αυτοί έκτισαν τα μεγάλα τείχη στην πόλη, αλλά σύμφωνα με τον Απολλόδωρο και άλλους, ήταν ο Κάδμος, του οποίου την αδελφή Ευρώπη απήγαγε ο Δίας, μεταμφιεσμένος ως ταύρος, από την Αίγυπτο στην Κρήτη, όπου και γέννησε τα τρία παιδιά της, Μίνωα, Ραδάμανθο και Σαρπέδων.

Η ΕΥΡΩΠΗ Η ΑΔΕΛΦΗ ΤΟΥ ΚΑΔΜΟΥ

Όπως ο μύθος λέει ο Κάδμος αναζητώντας την αδελφή του έφθασε στους Δελφούς, και εκεί το μαντείο του είπε να ακολουθήσει μία αγελάδα και να χτίση μία πόλη, όταν το ζώο θα σταματήσει να ξεκουραστεί. Σύμφωνα με την παράδοση, η αγελάδα σταμάτησε στο σημείο όπου κτίσθηκε αργότερα η Ακρόπολη, τα Καδμεία. Υπάρχουν αρκετοί μύθοι γύρω από τα κατορθώματα του Κάδμου. Σκότωσε τον Δράκο (απόγονο του Άρη), ο οποίος φύλαγε την πηγή Αρεία. Η θεά Αθηνά του είπε να σπείρει τα δόντια του δράκου στην γη και από εκεί ξεφύτρωσαν αρματωμένοι άνδρες, οι Σπαρτοί, οι οποίοι σκότωσαν ο ένας τον άλλο και επέζησαν μόνο πέντε (Χθόνιος, Εχίων, Υπερήνωρ, Πηλωρός, Ουδαίος).

Από αυτούς τους πέντε προήλθαν οι αριστοκρατικές οικογένειες των Θηβών, οι οποίες ονομάζονταν Σπαρτοί.
Υπάρχουν επίσης μύθοι που αναφέρονται γύρω από τις τέσσαρες κόρες του Κάδμου. Μία από αυτές, η Αγκάβη, παντρεύτηκε τον Εχίωνα και κατά την διάρκεια της βασιλείας του ο Θεός Διόνυσος εμφανίσθηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα και καθιερώθηκαν οι λατρείες προς τιμήν του. Ο Κάδμος και ο φημισμένος μάντης Τειρεσίας τον αποδέχτηκαν, αλλά όχι ο Πενθέας,

Ο γιος της Αγκάβης, ο οποίος αντιτάχθηκε στις άγριες τελετουργίες. Ο Διόνυσος πήρε εκδίκηση γι' αυτό με την βοήθεια της μητέρας του Αγκάβης, που μέσα σε ένα Βακχικό παροξυσμό, τον έκοψε κομμάτια και έφερε το κεφάλι του στις Θήβες.

Ο Κάδμος με την γυναίκα του αποσύρθηκαν στην Ιλλυρία. Μετά τον θάνατο του οι θεοί επέτρεψαν να εισέλθει στα απρόσιτα για τους πολλούς, Ηλύσια.

Αμφίων - Ζήθος

Ακολούθησε η διαδοχή των βασιλέων, Πολύδωρου, Λάβδακου και του Λάϊου, τον οποίον εκθρόνισε ο Λύκος. Ο Νυκτέας, αδελφός του Λύκου, είχε μία κόρη, την Αντιόπη, της οποίας η ομορφιά ήταν ξακουστή ανάμεσα στους Έλληνες. Ο Επωπεύς, βασιλιάς της Σικυώνος, απήγαγε την Αντιόπη και ο πατέρας της Νυκτέας συγκέντρωσε στρατό και επιτέθηκε στην Σικυώνα. Κατά την διάρκεια της μάχης, την οποίαν κέρδισαν οι Σικυώνιοι, ο Επωπεύς και Νυκτέας τραυματίσθηκαν σοβαρά, ο τελευταίος μεταφέρθηκε στις Θήβες, όπου πέθανε. Πριν τον θάνατον του, ανέθεσε ως αρχιστράτηγο των Θηβών τον αδελφό του Λύκο, και τον έκανε να υποσχεθεί ότι θα συγκεντρώσει ακόμη μεγαλύτερο στρατό για να πάρει εκδίκηση και να τιμωρήσει την κόρη του, σε περίπτωση που θα την συλλάμβαναν.
Ο Λύκος επιτέθηκε στην Σικυώνα, νίκησε και σκότωσε τον Επωπέα και πήρε πίσω την Αντιόπη, αλλά στον γυρισμό τους προς την Θήβα, σε ένα σπήλαιο κοντά στην πόλη Ελευθέρα, γέννησε δύο δίδυμα αγόρια, τον Αμφίονα και Ζήθο, τα οποία εγκατέλειψε εκεί. Ένας βοσκός τα βρήκε και τα μεγάλωσε σαν τσοπάνους, χωρίς να ξέρει τίποτα για την αριστοκρατική καταγωγή τους.
Όταν η Αντιόπη επέστρεψε στην Θήβα, δεν μπόρεσε να υποφέρει τις κατηγορίες του Λύκου και την κακομεταχείριση από την σκληρή γυναίκα του, Δίρκη. Έτσι διέφυγε και βρήκε καταφύγιο στο μέρος όπου οι γιοι της ζούσαν και οι οποίοι τώρα είχαν μεγαλώσει.
Η Δίρκη προσπάθησε να την φέρει πίσω, αλλά ο Αμφίων και ο Ζήθος, αναγνώρισαν ότι η Αντιόπη ήταν η μητέρα τους, και πήραν εκδίκηση για όλα αυτά που είχε υποφέρει. Σκότωσαν τον Λύκο και έδεσαν την Δίρκη στα κέρατα ενός ταύρου, που την έσερνε έως ότου πέθανε.
Τα δύο αδέλφια επέστρεψαν στη Θήβα, εξόρισαν τον Λάιο και πήραν τον θρόνο. Χρησιμοποιώντας την λύρα τους, την οποία είχαν διδαχθεί από τον θεό Ερμή, άρχισαν να χτίζουν τα τείχη της Θήβας, οι δε πέτρες εκινούντο από μόνες τους, υπακούοντας στον ρυθμό του σκοπού.

Οιδίπους

Όταν ο Λάιος, βασιλιάς της Θήβας, παντρεύτηκε την Ιοκάστη, το μαντείο των Δελφών με ένα χρησμό έκανε γνωστό, ότι αν η Ιοκάστη γεννούσε παιδί αυτό θα σκότωνε τον πατέρα του. Γι' αυτό τον λόγο, όταν ο Οιδίπους γεννήθηκε, εγκαταλείφθηκε στο βουνό Κιθαιρών, όπου και βρέθηκε από βοσκούς του βασιλιά Πόλυβου της Σικυώνος, ο οποίος τον μεγάλωσε σαν δικό του παιδί. O Οιδίπους πηγαίνοντας στους Δελφούς για να μάθη το όνομα του πραγματικού πατέρα του, έλαβε τον χρησμό, ότι ήταν πεπρωμένο να σκοτώσει τον πατέρα του και θα ήταν καλύτερο να μην επιστρέψει στην πατρίδα του.
Φεύγοντας από τους Δελφούς, ακολούθησε τον δρόμο προς την Βοιωτία και Φωκίδα, και στο σημείο όπου διασταυρώνονταν οι δύο δρόμοι, συνάντησε τον πραγματικό του πατέρα Λάιο και μετά από φιλονικία, τον σκότωσε.
Ο Οιδίπους αργότερα έλυσε το αίνιγμα της Σφίγγας, η οποία ήταν ένα τέρας με πρόσωπο γυναίκας, πόδια και ουρά λιονταριού και φτερά, που τρομοκρατούσε την χώρα και καταβρόχθιζε όποιον δεν μπορούσε να απαντήσει σωστά. Μετά την σωστή απάντηση του Οιδίποδα, η Σφίγγα αυτοκτόνησε. Για ανταμοιβή, ο Οιδίπους έγινε βασιλιάς της Θήβας και χωρίς να το ξέρει, παντρεύτηκε την μητέρα του, βασίλισσα Ιοκάστη, η οποία αργότερα κρεμάστηκε, όταν οι θεοί της έκαναν γνωστό, ότι παντρεύτηκε τον γιο της.
Ο Οιδίπους παντρεύτηκε πάλι, με την Ευρυγανεία και απέκτησε τέσσαρα παιδιά μαζί της, τον Ετεοκλή, Πολυνείκη (Πολυνείκης, το οποίο προέρχεται με αναβιβασμό τόνου από το πολυνεικής "ο πολύ εριστικός, ο φιλόνικος, αυτός που του αρέσει να μαλώνει"), δηλ. ο Πολυνείκης του Πολυνείκους ) , την Αντιγόνη και Ισμήνη. Αργότερα τυφλώθηκε και πήγε εξορία, συνοδευόμενος από την Αντιγόνη και Ισμήνη. Πέθανε στην Αθήνα, στον Κολωνό.

Ετεοκλής - Πολυνείκης

ΘΗΒΑ -ΤΑΦΟΣ ΕΤΕΟΚΛΕΟΥΣ & ΠΟΛΥΝΕΙΚΗ

ΤΟΥ ΕΤΕΟΚΛΕΟΥΣ ΤΗΝ ΒΑΣΙΛΕΙΑΝ ΤΩΝ ΘΗΒΑΙΩΝ ΕΧΟΥΤΟΣ, ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΤΟΥ ΕΝΙΑΥΤΟΝ ΑΥΤΗΝ ΑΙΤΟΥΝΤΟΣ ΤΟΥ ΠΟΛΥΝΕΙΚΟΥΣ, ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΣΥΝΘΕΣΙΝ, Ο ΜΕΝ ΕΤΕΟΚΛΗΣ ΤΗ ΣΥΝΘΕΣΕΙ ΟΥΚ ΕΜΕΝΕΝ, Ο ΔΕ ΠΟΛΥΝΕΙΚΗΣ ΜΕΤΑ ΤΗΣ ΑΡΓΕΙΩΝ ΣΤΡΑΤΙΑΣ ΤΑΣ ΘΗΒΑΣ ΕΠΟΛΙΟΡΚΕΙ.

Μετά τον θάνατο του Οιδίποδα, οι δύο αδελφοί συμφώνησαν να κυβερνήσουν την Θήβα για ένα χρόνο ο καθένας, εναλλάξ. Στο τέλος του πρώτου χρόνου και ενώ ήλθε η σειρά του Πολυνείκη να πάρει τον θρόνο, ο Ετεοκλής αρνήθηκε να τον παραδώσει. Ο Πολυνείκης υποχρεώθηκε να φύγει εξόριστος και πήγε στον βασιλιά Άδραστο του Άργους. Κατά την άφιξη του εκεί, διαφιλονίκησε με τον Τυδέα της Αιτωλίας, έναν άλλο εξόριστο. Ο Άδραστος αφού τους συμφιλίωσε, τους πάντρεψε με τις κόρες του, εκπληρώνοντας έτσι τον χρησμό που του είχε δοθεί, ότι θα παντρέψει τις κόρες του με ένα λιοντάρι και ένα αγριογούρουνο. Και πραγματικά οι ασπίδες των δύο εξόριστων έφεραν το έμβλημα του λιονταριού και αγριογούρουνου.

Ο Αιτωλός Τυδέας στο έπος Θηβαϊδα (Τους Επτά επί Θήβας) του Λατίνου ποιητή Στάτιου.

Για να αποκαταστήσει τον Πολυνείκη στον θρόνο του, ο Άδραστος άνοιξε πόλεμο εναντίον της Θήβας. Οι επτά ηγεμόνες που έλαβαν μέρος ήταν, ο Άδραστος, Αμφιάραος, Καπανεύς, Ιππομέδων, Παρθενοπαίος, Τυδεύς και Πολυνείκης.

Ο Πολυνείκης προσφέρει στην Εριφύλη το περιδέραιο της Αρμονίας.
Ερυθρόμορφη οινοχόη από την Αττική, του Ζωγράφου του Mannheim, περίπου 450-440 π.Χ.
Παρίσι, Μουσείο του Λούβρου, G 442

Με μισθοφόρους από την Αρκαδία, Μεσσηνία και άλλες πόλεις της Πελοποννήσου έκαναν εκστρατεία εναντίον των Θηβών. Έγινε μάχη κοντά στον Ισμήνιον λόφο με τους Θηβαίους, οι οποίοι είχαν την βοήθεια των Φωκαίων και Πληγαίων. Ο Άδραστος νίκησε και οι Θηβαίοι αναγκάστηκαν να κλειστούν μέσα στα τείχη. Ο Άδραστος μετά επιτέθηκε στην πόλη, και ο κάθε ένας από τους στρατηγούς του διάλεξε μία πύλη από τις επτά πύλες της πόλης, για να πολεμήσει.

Από την μάχη των Επτά στην Θήβα

Η Θήβα ήταν σε μεγάλο κίνδυνο και πολύ πιθανόν σώθηκε από τον μάντη Τειρεσία, ο οποίος προφήτευσε στους Θηβαίους "ότι η πόλη θα σωθεί, αν ο Μενοικέος, γιος του Κρέοντος, θυσιάσει την ζωή του στον θεό Άρη". Όταν έμαθε τον χρησμό ο νέος, βγήκε έξω από τα τείχη και αυτοκτόνησε, δίνοντας την ζωή του χωρίς κανένα δισταγμό. Αυτό το γεγονός έδωσε θάρρος στους Θηβαίους και πολέμησαν με μεγάλο ενθουσιασμό.

Τα "ἄθλα ἐπὶ Πελίᾳ" -Θραύσμα μελανόμορφου δίνου, περίπου 580-570 π.Χ. Αγώνας ακοντισμού με τους αθλητές Ίφιτο, Μελανίωνα, Αμφιάραο, Καπανέα, Περίφα και τον αυλητή Φίλαμβο. Αθήνα, Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο,- 1629

Όταν ο Παρθενόπαιος σκοτώθηκε από τον Περικλυμένο με μία πέτρα, ο Άδραστος διέταξε τα στρατεύματα να οπισθοχωρήσουν. Ήταν η σειρά των Θηβαίων τώρα να επιτεθούν, όταν ο Ετεοκλής κάλεσε τον αδελφό του Πολυνείκη, σε μονομαχία, από το αποτέλεσμα της οποίας θα αποφασίζονταν η έκβαση του πολέμου. Δυστυχώς για τις δύο στρατιές, ο ένας σκότωσε τον άλλο και ο πόλεμος άρχισε ξανά.
Οι γιοι του Αστακού των Θηβών πολέμησαν γενναία, ο Μελάνιππος σκότωσε τον Τυδέα, ο άλλος γιος του Λήδας σκότωσε τον Ετέοκλο και ο Αμφίδικος τον Ιππόδημο.

Αναχώρηση Αμφιάραου, Άθλα επί Πελία.-Κορινθιακός κρατήρας γνωστός ως "Κρατήρας του Αμφιάραου", περίπου 570-560 π.Χ. Στο κέντρο της πάνω ζώνης απεικονίζεται η αναχώρηση του Αμφιάραου. Ο Αμφιάραος, κρατώντας ξίφος, ανεβαίνει στο τέθριππο άρμα. Ο Βάτων, ο ηνίοχος, ήδη βρίσκεται στη θέση του. Στην άκρη αριστερά η Εριφύλη, κρατώντας το περίφημο περιδέραιο, τον αποχαιρετά μαζί με τις κόρες και το γιο τους Αμφίλοχο. Στην κάτω ζώνη εικονίζεται αρματοδρομία για το θάνατο του Πελία. Βερολίνο, Antikensammlung

Αναχώρηση Αμφιάραου.-Θραύσμα ερυθρόμορφης κάλπης του Ζωγράφου των Νιοβιδών, περίπου 460 π.Χ. Ο Αμφιάραος αποχαιρετά την Εριφύλη. Δεξιά ο ηνίοχος Βάτων (;). Αγία Πετρούπολη, The State Hermitage Museum

Ο Αμφιάραος με την σειρά του, για να εκδικηθεί τον θάνατο του Τυδέα, σκότωσε τον Μελάνιππο. Ήταν πολύ κοντά να χτυπηθεί από το δόρυ του Περικλυμένου, όταν το έδαφος άνοιξε κάτω από τα πόδια του και τον πήρε μαζί με το άρμα του και τα άλογα.

Ο Αμφιάραος με το κεφάλι του Μελάνιππου. Εγχάρακτος σκαραβαίος, περίπου 400-380 π.Χ. Κατά τη διάρκεια του πολέμου στη Θήβα ο Μελάνιππος τραυμάτισε τον Τυδέα. Ο Αμφιάραος σκότωσε τον Μελάνιππο, τον αποκεφάλισε και πήγε το κεφάλι του στον Τυδέα. The J. P. Getty Museum, 92.AN.85

Ο Αμφιάραος ως θεραπευτής.Ανάγλυφο από το Αμφιαράειο του Ωρωπού, περίπου 350 π.Χ. Παριστάνονται τρεις σκηνές. Αριστερά ο Αμφιάραος επιδένει το τραύμα του Αρχίνου. Δεξιά στο βάθος ο Αρχίνος σε εγκοίμηση με τον Αμφιάραο-φίδι να τον επισκέπτεται. Τέλος, ο Αρχίνος προσφέρει αναθηματική στήλη.

Το σημείο, όπου συνέβη το γεγονός, το έδειχναν μέχρι τις ημέρες του Παυσανία. Ο Αμφιάραος λατρευόταν σαν θεός στην Θήβα, τον Ωρωπό και Άργος και για πολλούς αιώνες έδινε προφητικές απαντήσεις σε ερωτήματα των ανθρώπων.

Θάνατος Αμφιάραου.Barbiere, Domenico del, περίπου 1540-1550. Ο Αμφιάραος, κατά την καταδίωξη από τους αντιπάλους του, πέφτει στο χάσμα που άνοιξε ο Δίας. Λονδίνο, Βρετανικό Μουσείο, 1851,0208.100 © The Trustees of the British Museum

Όταν ο Άδραστος έχασε τον Αμφιάραο, "τα μάτια του στρατού του", και όλοι οι άλλοι στρατηγοί είχαν ήδη σκοτωθεί, υποχρεώθηκε να φύγει και σώθηκε χάρις στην ταχύτητα του αλόγου Αρίων, απόγονο του Ποσειδώνος.

Ναός του Αμφιάραου στον Ωρωπό.

Οι Επίγονοι

ΕΠΤΑ ΕΠΙ ΘΗΒΑΣ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ ΣΕ ΑΓΓΕΙΟ

Οι Επτά επί Θήβας. Είναι θαμμένοι στην Ελευσίνα, ο Άδραστος του Άργους, ο Τυδεύς της Καλυδώνος, ο Καπανεύς των Μυκηνών, ο Ιππομέδων της Τύρινθος, ο Παρθενοπαίος της Αρκαδίας, ο Πολυνείκης των Θηβών και ο Αμφιάραος του Άργους.

Δέκα χρόνια αργότερα, ο Άδραστος επέστρεψε στην Θήβα με τους γιους των σκοτωμένων στρατηγών του. Αυτοί ήταν, ο Αιγιαλεύς, γιος του Άδραστου, ο Θέρσανδρος, γιος του Πολυνείκη, Αλκμέων και Αμφίλοχος, γιοι του Αμφιάραου, Διομήδης γιος του Τυδέως, Σθένελος γιος του Καπανέως, Πρόμαχος γιος του Παρθενοπαίου και Ευρύαλος γιος του Μεκιστέου.

ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΣΕ ΔΟΧΕΙΟ « ΕΠΤΑ ΕΠΙ ΘΗΒΑΣ » –ΧΡΥΣΟΣ ΑΜΦΟΡΕΑΣ ΠΟΥ ΒΡΕΘΗΚΕ ΣΤΗΝ ΒΟΡΕΙΑ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΗΣ ΘΡΑΚΙΚΗΣ ΓΗΣ (ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ )

Η Αρκαδία, Μεσσηνία, Κόρινθος και Μέγαρα, βοήθησαν όλοι τους Επιγόνους. Συνάντησαν τους Θηβαίους στον ποταμό Γλίτσα και εκεί έγινε μάχη, όπου ο Θηβαϊκός στρατός έπαθε πανωλεθρία, αν και ο γιος του Ετεοκλή, Λαοδάμας, σκότωσε τον γιο του Άδραστου, Αιγιάλεο. Οι ηττημένοι Θηβαίοι οδηγήθηκαν μέσα στα τείχη, από τον Αλκμαίωνα.
Οι Θηβαίοι τότε συμβουλεύτηκαν τον μάντη Τειρεσία, ο οποίος τους είπε ότι όλα είχαν χαθεί και οι Θεοί είχαν αποφασίσει. Τα λόγια του Τειρεσία εισακούσθηκαν και οι Θηβαίοι δέχθηκαν να παραδώσουν την πόλη. Έφυγαν με τις γυναίκες και τα παιδιά τους υπό την αρχηγία του Λαοδάμα, για την Ιλλυρία. Οι Επίγονοι μπήκαν στην πόλη και ανέβασαν στον θρόνο τον Θέρσανδρο, γιο του Πολυνείκη.
Ο Άδραστος, ο οποίος επαινείτο για την απαλή φωνή του και για την πειστική του ευφράδεια, χάνοντας τον γιο του, πέθανε από θλίψη, στον δρόμο της επιστροφής. Τον λάτρευαν σαν ήρωα στην Σικυώνα και στο Άργος.
Οι Σικυώνιοι έκτισαν ένα Ηρώο προς τιμή του στην Δημόσια Αγορά και εξυμνούσαν τους ηρωισμούς και τα παθήματα του σε λυρικές τραγωδίες.

ΠΗΓΕΣ ΣΧΕΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΠΙ ΜΕΡΟΥΣ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Τσεβάς, Γ . Ιστορία Θηβών και Βοιωτίας Εκδόσεως 1928 .
2. Αρχείο του Αλέξανδρου Φαλτάιτς, καθηγητού παρά την παιδαγωγική ακαδημία Αθηνών.
3. Μέρος από το κείμενο προήλθε από τα απομνημονεύματα του Aθανασίου Κατσιφή.
4. Φωτογραφικό αρχείο από τον συγγραφέα Ιωάννη Λάμπρου .
5. Φωτογραφικό αρχείο από τον Dr John Bintliff .
6. Φωτογραφικό αρχείο από τον Κυριάκο Αθανάσιο από το Κλειδί Θηβών .
7. Φωτογραφικό αρχείο από το ημερολόγιο του Δικτύου πολιτιστικών Συλλόγων του νομού Βοιωτίας που εκδόθηκε το έτος 1998 .
8.Φωτογραφικό αρχείο από το digitalschool.minedu.gov.gr
9. Φωτογραφικό αρχείο από το histoirehistoire.weebly.com
10. Φωτογραφικό αρχείο από το www.greek-language.gr

· ΕΛΕΝΗ ΠΑΠΑΚΥΡΙΑΚΟΥ/ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΥ

· ΙΣΤΟΣ ΘΕΣΠΙΑΚΑ ΙΣΤΟΡΙΚΑ

· ΈΦΗ ΚΟΥΡΟΥΝΗ- ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΟΣ

· ΑΡΧ. ΜΟΥΣΕΙΟ ΘΗΒΑΣ

· ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ Α. ΔΡΙΧΟΥΤΗΣ

· ΠΑΝΟΡΑΜΙΟ

· ΑΡΧΑΙΟΓΝΩΜΩΝ