Τραπεζά Αιγίου

Στο πλάτωμα της Τραπεζάς ερευνάται από το 2007, ο πυρήνας μιας αρχαίας Αχαϊκής πόλης, η οποία, πιθανόν ταυτίζεται με τις Ρύπες, μητρόπολη του Κρότωνα κατά τον αποικισμό του 8ου αι. π. Χ.

Η ανασκαφή έχει αποκαλύψει έως τώρα, στην ίδια θέση, δύο διαδοχικούς ναούς του 6ου αι. και κάτω από αυτούς, την θεμελίωση ενός πολύ μεγάλου κτιρίου του 8ου αι. για το οποίο διαπιστώθηκε και λατρευτικός χαρακτήρας. Τα μνημεία αυτά, όπως και άλλα κτίρια του τεμένους στο στάδιο της ανασκαφής, σε συνδυασμό με την έρευνα μυκηναϊκών και γεωμετρικών τάφων, μαρτυρούν μια ομαλή μετάβαση στην περίοδο των ιστορικών χρόνων αλλά και μια δυναμική, πρώιμη αστικοποίηση στο τοπίο της Αχαΐας.

Εύρημα από την Τραπεζά Αιγίου 

Από τα ευρήματα της ανασκαφής, ιδιαίτερη θέση καταλαμβάνουν τα γλυπτά που κοσμούσαν τα αετώματα του εκατόμπεδου υστεροαρχαϊκού ναού. Λαξευμένα σε ασβεστόλιθο, αποτελούν ίσως τις πληρέστερα σωζόμενες αετωματικές συνθέσεις σε «μαλακό λίθο».

Εύρημα-έκπληξη στην Τραπεζά Αιγίου

Αρχαίοι ναοί, ο ένας πάνω στον άλλον

Τα ερείπια του ναού που σήμερα προστατεύονται από στέγαστρο

Αρχαίο ναό της Γεωμετρικής εποχής έκρυβε στα θεμέλια του ο μεγάλος, αρχαϊκός ναός του 530-510 π.Χ. της Τραπεζάς Αιγίου, που είχε έρθει στο φως το 2009. Την αποκάλυψη έκανε ο αρχαιολόγος κ. Ανδρέας Βόρδος κατά τη διάρκεια έρευνας στη θεμελίωση του πτερού του ναού όπου εντόπισε ένα άλλο κτίσμα με ανωδομή από ωμές πλίνθους, που σώζεται σε ύψος τεσσάρων δόμων και θεμέλια από αργολιθοδομή.
Και σαν  να  μην  έφθαναν  αυτά εντοπίσθηκαν  και  θυσίες  με  πυρές επιβεβαιώνοντας  τον  λατρευτικό χαρακτήρα και  αυτού  του  κτιρίου. Φέτος το καλοκαίρι μάλιστα, η συνέχιση  της  ανασκαφής αναμένεται  να δώσει  περαιτέρω  πληροφορίες γι΄ αυτό το πρωιμότερο  κτίσμα,  αν  και στην προκειμένη  περίπτωση η  έρευνα  είναι ιδιαίτερα δύσκολη,  δεδομένου  ότι δεν πρέπει  να  καταστραφεί ο  ήδη υπάρχων  ναός.

Κτισμένα - το  ένα  επάνω στο  άλλο - σε  ένα  πλάτωμα που  έχει  εξαιρετική  θέα προς το  Αίγιο και τη  θάλασσα  αλλά και προς τις  απέναντι ακτές της Φωκίδας, σε  μία θέση  δηλαδή στρατηγική για τον  έλεγχο  της  περιοχής τα  δύο  αυτά οικοδομήματα βρίσκονται στον πυρήνα οχυρωμένης ακρόπολης, η οποία   είναι πιθανόν να ταυτίζεται με την αρχαία πόλη των Ρυπών. Σ΄ αυτή την περίπτωση πρόκειται για  μία  πόλη  που άκμασε  στους  πρώιμους ιστορικούς χρόνους  και θεωρείται  ότι  ήταν μητρόπολη του Κρότωνα στην Κάτω Ιταλία.

Εκατόμπεδος (δηλαδή με μήκος 100  ποδών)  είναι ο αρχαϊκός  ναός,  που είχε  αποκαλύψει ο κ.  Βόρδος. Με  διαστάσεις 16,84 Χ 31,56 μέτρων και κατασκευασμένος από ψαμμίτη, δωρικού  ρυθμού  και περίπτερος  αποτελεί έναν από τους μεγάλους ναούς της Πελοποννήσου.

Οπως φάνηκε από τα ευρήματα ο γλυπτός   του διάκοσμος ήταν  εξαιρετικός αφού  βρέθηκαν περί τα 250  κομμάτια γλυπτών,  η  συγκόλληση ωστόσο των  οποίων δεν  αποσαφηνίζει  ακόμη τις παραστάσεις που  υπήρχαν στο  ναό  ή την  θεότητα στην  οποία  ήταν αφιερωμένος.

Μόνον από την ποιότητά  τους  αλλά  και από την  κεράμωση του  οικοδομήματος μπορεί να  εξαχθεί το  συμπέρασμα,  ότι επρόκειτο  για  ένα από τα σημαντικότερα  ιερά στην βορειοδυτική Πελοπόννησο. Αλλωστε περιβαλλόταν  και  από  άλλα  κτίρια που  ανήκαν σ΄ αυτό,  από τα  οποία  όμως  μόνον τα  θεμέλια  έχουν απομείνει.

Η  λιθολόγηση  του  υλικού  των αρχαίων  οικοδομημάτων,  η  οποία   διήρκεσε  επί  αιώνες υπήρξε ο κατ΄ εξοχήν λόγος της καταστροφής  τους,  όπως  επισημαίνει  μάλιστα ο κ. Βόρδος πολλοί  λίθοι κατέληξαν  στα  διάφορα  κτίσματα  της  περιοχής. Σύμφωνα  με  κάποιες  πληροφορίες  εξάλλου  τον περασμένο  αιώνα   έλαβε  χώρα  μεγάλη  κλοπή των γλυπτών των αετωμάτων,  που  μεταφέρθηκαν  με άμαξες προς  άγνωστο προορισμό. Από την  εποχή μάλιστα  που  το πλάτωμα  όπου  αναπτυσσόταν  η αρχαία πόλη άρχισε  να  καλλιεργείται φαίνεται  ότι  οι  κλοπές πήραν διαστάσεις…

ΑΡΧΑΙΟΓΝΩΜΩΝ.