Κρητομινωίτες χειροτέχνες

Από την περίοδο της ΕΜ (3.000-2.000 π.Χ.) η παραγωγή ορισμένων υλικών δραστηριοτήτων είχε διαχωριστεί από τον γενικό πληθυσμό και οι παραγωγοί τέτοιων αντικειμένων μπορούν να ονομαστούν τεχνίτες. Η γένεση μιας ολόκληρης τάξης τέτοιων ανθρώπων ενσωματωμένης στην μινωική κοινωνία στις περιόδους ΜΜ (2200-1700 π.Χ.) και LM. (1500-1050 π.Χ.)

Η δημιουργία μιας τάξης αυτής του τεχνίτη οδήγησε σε κατασκευές με πολύτιμα αντικείμενα που δούλευαν οι επαγγελματίες για την επιβίωσή τους. Η άνοδος μιας τέτοιας τάξης ήταν πιθανόν δεμένη με το διεθνές εμπόριο, καθώς τα προϊόντα των τοπικών έμπειρων τεχνητών δεν πήγαιναν μόνο στην αριστοκρατία της Κρήτης, αλλά σε εκείνους που μπορούσαν να την προσφέρουν γύρω από την ανατολική Μεσόγειο.

Μινωικό καλούπι κεφαλής τσεκουριού από την περίοδο ΜΜ

Γύρω από την αρχή της περιόδου ΜΜ στην κοντινή Μεσοποταμία η έννοια ενός τεχνίτη εξελίχθηκε ταυτόχρονα. Στη βόρεια Μεσοποταμιανή πόλη του Τίγρη οι περισσότερες χειροτεχνίες έγιναν ακόμα στο σπίτι από ολόκληρη την οικογένεια, όπως: η αγγειοπλαστική, η κατεργασία με πέτρα ή η μεταλλουργία.
Μέχρι αυτή την περίοδο ορισμένα καθήκοντα γίνονταν σε εξειδικευμένα εργαστήρια είτε σε μια συγκεκριμένη τοποθεσία στην πόλη είτε έξω από την πόλη.
Συγκεκριμένα, αυτοί οι πρώιμοι Μεσοποταμιώτες εργάτες δούλευαν με κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα αλλά και την πτύχωση κατεργασία του πηλού

Η Μεσοποταμία είναι μια ενδιαφέρουσα περίπτωση , αλλά μια τόσο πρώιμη λεπτομέρεια δεν είναι παράλληλα γνωστή όσο για την ανάπτυξη της Κρητικής βιοτεχνίας από την περίοδο ΜΜ (Μεσομινωική 2200-1700 π.Χ.)

ΤΟ 2500 π.Χ ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΕΙΧΑΝ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΕΣ ....

Η γενική τάση ήταν ότι ορισμένα δύσκολα καθήκοντα απομακρύνθηκαν από συγκεκριμένους ανθρώπους που ήταν έμπειροι λάτρεις της λειτουργίας με ένα αντικείμενο . Οι άνθρωποι προτιμούν να κάνουν συγκεκριμένα πράγματα και σε έναν κόσμο όπου τα περισσότερα αντικείμενα καθημερινής χρήσης έγιναν από την οικογένειά τους, κάποιοι άνθρωποι απολάμβαναν ιδιαίτερα να κάνουν ορισμένες συγκεκριμένες χειροτεχνίες ,όπως δηλαδή σκεύη, μαχαίρια, έπιπλα κλπ .

Μινωικά αγγεία και κλίβανος, στη νότια στοά του κτιρίου Τ, Κομμού, Κρήτης

Ενώ ο μέσος κοινός άνθρωπος θα περάσει τις δεξιότητές του στα παιδιά του (πιθανώς), οι εμπειρογνώμονες αυτοί θα είχαν γίνει γνωστοί και θα πλημμύριζαν με επίδοξους μαθητευόμενους.

Οι γονείς εξακολουθούν να αγωνίζονται για να στείλουν τα παιδιά τους σε ειδικούς για να μάθουν κάποια χρήσιμη ικανότητα και είναι γνωστό ότι το ανθρώπινο αυτό φαινόμενο εξακολουθεί να υφίσταται σε όλες τις αστικές κοινωνίες και σήμερα. Οι αστικοί τεχνίτες συχνά ομαδοποιούνται σε τμήματα πόλεων, πιθανότατα από τους θιασώτες που τείνουν να ζουν κοντά στον δάσκαλο τεχνίτη τους ή με κάποιο βασιλικό διάταγμα. Πολύ εξειδικευμένοι τεχνίτες σε κάθε πόλη πιθανότατα έμειναν για να έχουν μια κάποια επιρροή μεταξύ της τοπικής άρχουσας τάξης, όπως κατά τη διάρκεια της Ιταλικής Αναγέννησης 3.500 χρόνια αργότερα, η ζωγραφική των ναών και η ευγενής κηδεμονία ήταν υψίστης σημασίας για τη φήμη και την επιτυχία του καλλιτέχνη.

Όχι, πως κάθε καλλιτέχνης ζωγραφίζει τοιχογραφίες στο ναό του παλατιού, όμως η πλειοψηφία των τεχνιτών δημιούργησε αγγεία ή εργαλεία για τους κοινούς πελάτες .

Σε όλη την περίοδο της ΕΜ -Early Minoan -(Πρωτομινωϊκή 3400-2200 π.Χ.)οι τεχνίτες δεν περιορίστηκαν σε ένα μέρος σε μια συνοικία, στην πόλη ή στον ναό- παλάτι και διασκορπίστηκαν σε όλες τις πόλεις και την ύπαιθρο.
Με την άνοδο της ιεραρχίας των ναών-παλατιών άλλαξαν οι ζωές των τεχνιτών και κατά τη διάρκεια της περιόδου ΜM (Midle Minoan ) στα Μάλλια οι τεχνίτες έμειναν περιορισμένοι σε ένα συγκεκριμένο μέρος σε μια συνοικία της πόλης, όπως με το όνομα Κεραμεικός φέρονταν στην αρχαία Αθήνα δύο συνοικίες που βρίσκονταν στο βορειοδυτικό άκρο της τότε Αθήνας οι λεγόμενοι «Έξω Κεραμεικός» και ο «Έσω Κεραμεικός» όπου ήταν μαζεμένοι οι κεραμείς της πόλεως.

Στην Κνωσό το 1700 μ.Χ. συγκεκριμένοι τεχνίτες περιορίστηκαν στο ναό-παλάτι .Παρόλο που δεν είναι γνωστό αν οι άλλες Κρητομινωικές πόλεις είχαν συνοικίες με χειροτέχνες , είναι πιθανό ότι στο ναό του Παλατιού υπήρχε κάποιο είδος επιτήρησης. Η στενή επαφή ανάμεσα στην παραδοσιακή καλλιτεχνική αριστεία και τον πλούτο της τοπικής αριστοκρατίας συνεχίζεται καθ 'όλη τη διάρκεια της Εποχής του Χαλκού .

Μια γυναικεία μορφή (ιέρεια ή θεά) σε μια κούνια, από την Αγία Τριάδα, 1.450-1.300 π.Χ.

Πέτρα και Χάλκός

Κατά τις περιόδους MM και LM ( Late Minoan) (1500-1050 π.Χ.) οι τεχνίτες είχαν μια θέση στην κοινωνία τους συγκρίσιμη με τους σύγχρονους καλλιτέχνες.
Στα εργαστήρια του καλλιτέχνη και του τεχνίτη υπήρχαν όλα τα υλικά, υφασμένα με ύφασμα της καθημερινής ζωής για τους κοινούς αλλά και εξαίρετα για τους ευγενείς.

Κοσμήματα και πολύτιμα σκεύη τάλαντο χαλκού ,δώρα διπλωματικής φύσεως σε Φαραώ Διακρίνουμε τα εξαιρετικά υφάσματα με πλέξεις και σχέδια των Κρητικών

Επίσημα ενδύματα με εξαιρετικά σχέδια και χρώματα Κρητομινωικά, περί το 1500 π.Χ.

Η εξειδίκευση δημιούργησε μια πληθώρα διαφορετικών εργαστηρίων: λαξευτήρια για πολύτιμους λίθους, για χάλκινα σφυρήλατα, για σφραγίδες ,σφραγιδόλιθους , για γλυπτά ελεφαντόδοντου, εργάτες φαγεντιανού και λιθοτεχνήτες που εργάστηκαν με πολλές ποικιλίες υλικών , συμπεριλαμβανομένων των κρυστάλλων και άλλων πολύτιμων πετρωμάτων .

Πολύτιμα αντικείμενα Κρητομινωιτών

Μινωικό εργαστήριο εν σειρά εργασίες με γύψο για κατασκευή αγγείων

Ρυτό ορυκτού κρυστάλλου από το Ζάκρο , 1.700-1.400 π.Χ. Ο τρόπος δημιουργίας τόσο λεπτών τοιχωμάτων και η απόσταση από το χείλος στο έκσκαφον εσωτερικό του είναι ακόμα δύσκολο να εξηγηθεί.... Foto by Dimitris Agelakis

Κνωσός 1500-1450 π.Χ.

Ένα κύπελλο εκχύσεως με λαβή κεφαλής πάπιας, φτιαγμένο από ορυκτό κρύσταλλο και βρέθηκε στον τάφο Β στις Μυκήνες, 1.600-1.500 π.Χ. Αν είναι Μυκηναίοι τεχνίτες έφτιαχναν τέτοιου είδους τότε και οι ειδικοί τεχνίτες ορεία κρυστάλλου στην Κρήτη, πιθανότατα έκαναν παρόμοια αντικείμενα

Ο ρυθμός της κεφαλής των ταύρων από την Κνωσό. Χωρίς πέτρες, τα κέρατα ήταν πιθανώς επιχρυσωμένα ξύλο, τα μάτια του είχαν ζωγραφίσει ίριδες, οι βλεφαρίδες του είναι από ίασπη και το ρύγχος είναι κέλυφος από θαλάσσιο κοχύλι

Μια πέτρινη λάμπα ή σκεύος ιερών τελετών από τα Μάλια

Ένα μαρμάρινο Κρητομινωικό βαθυκύπελο

Ένα δολομιτικό ασβεστολιθικό βαθυκύπελο , από τα Χανιά της Κρήτης

Ένα εξαιρετικά διακοσμημένο πέτρινο κεφάλι άξονα από τα Μάλια της Κρήτης, 1.600-1.500 π.Χ.

Οι τεχνίτες- σφυρηλατείς του χαλκού έφτιαξαν μια ποικιλία ειδών, όπως: όπλα, εργαλεία, πριόνια,σκεύη, αναθηματικά ειδώλια, καθρέφτες, καθώς και αγγεία και πιθάρια.

Έχουν βρεθεί τέτοια μεταλλικά δοχεία, επίσης έχουν βρεθεί πολλά πήλινα δοχεία με σχέδια που μιμούνται χάλκινα αλλά και αλυσίδες.

Κρητομινωικά χάλκινα σκεύη 1400-1200 π.Χ.

Οι τεχνίτες χυτηρίων του χαλκού έκαναν επίσης κοσμήματα, ενώ τα χάλκινα βραχιόλια φοριούνται ευρέως από την κεντρική Ευρώπη μέσω της ηπειρωτικής Ελλάδας. Ενώ δεν σώζονται πολλά τέτοια χάλκινα βραχιόλια από την Κρήτη, είναι πολύ πιθανό ότι έγιναν δεδομένου ότι βρίσκονται στον μυκηναϊκό υλικό κόσμο. Διακοσμημένα παραδείγματα από όλη την Ευρώπη δείχνουν ότι ο τοπικός τεχνίτης χαλκού και σιδήρου αργότερα δεν ήταν μόνο τεχνίτης όπλων, αλλά δημιουργικός και εφευρετικός καλλιτέχνης.

Κρητομινωικό -Ιέρεια 1600-1500 π.Χ , Χαλκός Κρήτη Cleveland Museum of Art

Κρητομινωικό αγαλματίδιο με τα ταυροκαθάψια

Ένα διάγραμμα των μεταλλικών Κρητομινωικών εργαλείων

Ένα παρόμοιο μυκηναϊκό χάλκινο διπλό τσεκούρι και ένα άλλο εργαλείο ή όπλο , 1.550-1.500 π.Χ.

Κρητομινωικό- Ένα χάλκινο σκεύος με ρουξούνι εκροής υγρών από την περίοδο LM IIIB (1.300-1.200 π.Χ.)

Κρητομινωικό- Ένα μεταλλικό δοχείο από περιόδους LM III AB- (ΥΣΤΕΡΟΜΙΝΩΪΚΉ ΙΙΙ Α&Β )(1.400-1.200 π.Χ.)

Μια χάλκινη μυκηναϊκή μπάντα βραχιόλη από την Καδμεία, την ακρόπολη της Θήβας, από τα 1.370-1.300 π.Χ.

Το μυκηναϊκό χάλκινο βραχιόλι από την Θήβα είναι στην πραγματικότητα πολύ πιο διακοσμημένο από άλλα χάλκινα βραχιόλια που παρατηρούνται σε ολόκληρη την Ευρώπη στην ύστερη Χάλκινη Εποχή.

Ένα χάλκινο βραχιόλι από τη Γερμανία, 1.250 π.Χ.

Ένα χάλκινο βραχιόλι από το Halstatt, Αυστρία, 1.100-1.300 π.Χ.

Ένα χάλκινο βραχιόλι από την κεντρική Ευρώπη, φτιαγμένο γύρω στο 1.000 π.Χ.

Αίγυπτος - Θήβα τοιχογραφία στον τάφο No.71. του Senmut - Κρητικοί με δώρα, το σύμβολο με την κεφαλή ιερού ταύρου.

Χρυσός

Στον Κρητομινωικό πολιτισμό, η χρήση κοσμημάτων χρυσού και ασημιού δεν προοριζόταν για ένα φύλο. Αυτή η υψηλή ζήτηση σε όλο το νησί από κάθε ευγενή δημιούργησε μια πυκνή αγορά και έντονο ανταγωνισμό. Οι χρυσοχόοι τεχνίτες λειτούργησαν σε πολύ μικρές κλίμακες, δημιουργώντας εξαιρετική ακρίβεια σε περιδέραια και δαχτυλίδια.

Συχνά τα αντικείμενα απαιτούσαν πολλαπλά πολύτιμα υλικά, αν και δεν είναι γνωστό αν ένας μόνο τεχνίτης θα έκανε αυτό το έργο ή πολλοί τεχνίτες θα συνεργάζονταν. Πολλά στυλ χρυσού και δαχτυλιδιών με lapis lazuli βρίσκονται στον θησαυρό της Αίγινας, το καθένα με διαφορετικό και μοναδικό αισθητικό στυλ.

Ένας μινωικός χρυσός δακτύλιος lapis lazuli, 1.850-1.550 π.Χ.

Ένα κρητομινωϊκό δαχτυλίδι σε σχήμα ασπίδας ή διπλού τσεκουριού,
από τον θησαυρό της Αίγινας.

Ένα Κρητομινωϊκό δαχτυλίδι με σχέδιο κόμπου του Ηρακλέους !!!...από χρυσό και lapis lazuli, από τον θησαυρό της Αίγινας,

Ένα δαχτυλίδι με μαιανδρικό σχέδιο από χρυσό και lapis lazuli, από τον θησαυρό της Αίγινας, Μινωικό

Κρητομινωικά περιδέραια από το Αρχάνες της Κρήτης

Κρητομινωικό - Περίαπτο από χρυσό και ορεία κρύσταλλο από την Αγία Τριάδα, περίοδος LMI (Υστερομινωική Ι)

Δύο περιδέραια από τον θησαυρό της Αίγινας, Μινωικά, το κατώτατο είναι από χρυσό και το επάνω είναι από χρυσό, Σάρδειο Λίθο και ίασπη

Χρυσό σκουλαρίκι από τον θησαυρό της Αίγινας, Κρητομινωικής κατασκευής

Ο χρυσός δεν χρησιμοποιήθηκε μόνο για κοσμήματα, αλλά και με ωραία ενθέματα διακοσμούσαν επίσης τα σπαθιά . Οι καλλιτέχνες χρυσού έκαναν επίσης περίτεχνα ένθετα σε καρφιά και σφυρήλατα μικροσκοπικά σχέδια σε στρογγυλά φύλλα χρυσού. Μικρά χρυσά αντικείμενα βρέθηκαν σε όλους τους τάφους στις Μυκήνες και στον θησαυρό της Αίγινας.

ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΘΗΣΑΥΡΟΥ ΤΗΣ ΑΙΓΙΝΑΣ

Στην προσπάθεια να ανακαλύψει τις ακριβείς συνθήκες εύρεσης των κοσμημάτων, πιάνοντας το νήμα από εκεί που το είχε αφήσει ο G. Welter και οι Ελληνες αρχαιολόγοι των αρχών του αιώνα. Τα συμπεράσματα στα οποία κατέληξε, μαζί με νεότερη δημοσίευση των χρυσών αντικειμένων, παρουσίασε το 1979 σε βιβλίο που επιγράφεται: «O θησαυρός της Αίγινας. Ενα αρχαιολογικό μυστήριο».
Μένει να καταλάβουμε πώς ένα σύνολο κοσμημάτων φτιαγμένων στην Κρήτη του 1700-1500 π.Χ.βρήκε το δρόμο του σε έναν μυκηναϊκό τάφο της Αίγινας, που δεν μπορεί να κατασκευάσθηκε πριν το 1350 π.Χ. Η παρουσία Κρητών στην Αίγινα είναι βεβαιωμένη από σημαντικό ποσό μινωικής κεραμεικής που βρήκε ο Welter στις ανασκαφές της Κολώνας. Είναι πολύ πιθανό λοιπόν τα κοσμήματα να ανήκαν σε Κρητικούς, που ζούσαν στην πλούσια και κοσμοπολίτικη Αίγινα του πρώτου μισού της Β’ χιλιετίας π.Χ., τους οποίους συνόδευσαν στην τελευταία τους κατοικία. Τετρακόσια χρόνια αργότερα Μυκηναίοι τυμβωρύχοι βρήκαν τα κοσμήματα, πιθανότατα σε περισσότερους από έναν τάφους και τα έκρυψαν, όλα μαζί, σε έναν θαλαμοειδή μυκηναϊκό τάφο, στο λόφο ΒΑ της Κολώνας, τον οποίο είχαν επίσης συλήσει. Δεν γύρισαν όμως ποτέ για να ξεθάψουν τη λεία τους. Iσως οι τυμβωρύχοι σκοτώθηκαν σε μάχη ή τους έπιασαν να κλέβουν άλλους τάφους και τιμωρήθηκαν με το σκληρό τρόπο που προέβλεπε το έγκλημα τους. Δυστυχώς, όπως στην αρχαιότητα έτσι και στις μέρες μας το μάτι του νόμου δεν είναι πανταχού παρόν: για το θησαυρό της Αίγινας ο δρόμος θα ήταν ακόμα μακρύς. Τριάντα δύο αιώνες αργότερα του έμελλε να ταξιδέψει -ίσως μέσα σε σφουγγάρια;-στη μακρινή Aγγλία. (πηγή: ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 7-9-1997)

Μερικά από αυτά τα μικρά χρυσά αντικείμενα παρουσιάζουν συγκεκριμένα μοτίβα που μοιράζονται με την κλασσική ελληνική τέχνη, όπως το σχέδιο μαιάνδρου σε δαχτυλίδι και δύο κρεμαστές κουκουβάγιες.
Ορισμένα αντικείμενα, όπως το ειδώλιο του ελεφαντόδοντου, περιείχαν τόσο προσεγμένη εργασία με χρυσό όσο και αριστοτεχνική γλυπτική στο ελεφαντόδοντο. Και τα δύο είναι δύσκολα για τα καθήκοντα ενός τεχνίτη για ατομική τελειοποίηση και υποδηλώνει ότι τουλάχιστον κάποια αντικείμενα υψηλής ποιότητας ήταν συνδυαστικές προσπάθειες μεταξύ πολλαπλών εμπειρογνωμόνων τεχνιτών και πιθανόν να είχαν ανατεθεί ή να προγραμματιστεί από το Παλάτι .

Κρητομινωικό - Χρυσά περιδέραια από λιοντάρια και κεφαλές ταύρων, από την Αγία Τριάδα 1.350-1.300 π.Χ.

Κόσμημα σε σχήμα πάπιας.Μια χρυσή χάντρα περίαπτο σε σχήμα πάπιας, διακοσμημένο με κοκκίδωση . Κνωσός, παλάτι, χρυσός, περίπου Ύστερη Εποχή του Χαλκού, 1450-1400. Μινωικός. (Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου)

Ένα χρυσό Κρητομινωικό κόσμημα με διάκοσμο κοκκίδωσης, που έγινε μεταξύ 1.700-1.600 π.Χ.

Ένα χρυσό βραχιόλι από τον Μόχλο της Κρήτης, 2.500-2.000 π.Χ.

Ένα χρυσό φύλλο συνημμένο σε χρυσό διάδημα από τον Μόχλο της Κρήτης, 2.500-2.000 π.Χ.

Μαζί με το άνωθεν σχέδιο λουλουδιού βρέθηκαν και άλλα στον Μόχλο -Κρητομινωικά.

Μια χάντρα από χρυσό κολιέ με κυλινδρικό σχέδιο, από τα Καλαθιανά της Μεσαράς στην Κρήτη

Το χρυσό αντικείμενο παριστά στάση με ακροβάτη και είναι Κρητομινωική κατασκευή

Ένα μικρό επίπεδο χρυσό τριμερές ιερό από τον τάφο Α στις Μυκήνες, κατά πάσα πιθανότητα μινωική χειροτεχνία και φτιαγμένο μεταξύ 1.600-1.500 π.Χ.

Πολλά μικρά είδη χρυσού που βρέθηκαν από τον Heinrich Schliemann στις Μυκήνες

Δύο χρυσά μενταγιόν υπό μορφή κουκουβάγιας, από τον θησαυρό της Αίγινας, Μινωική κατασκευή

Κρητομινωικό - Ένα χρυσό μενταγιόν με μέλισσες όπου ο έσω κύκλος περιέχει τεχνική κοκκίδωσης, όπως και οι τρεις κυκλικές διακοσμητικοί επικρεμάμενοι κύκλο από την Μάλια - Κρήτη, 1.800-1.700 π.Χ.

Υπήρξε σημαντική αλληλεπικάλυψη μεταξύ μεμονωμένων τεχνιτών και τεχνοτροπίας μεταξύ της Κρήτης και της ηπειρωτικής Ελλάδας. Ένας τόπος χρυσών αντικειμένων όταν βρέθηκαν στο νησί της Αίγινας θεωρήθηκε αρχικά Μυκηναϊκός, αλλά τα κομμάτια είναι πολύ πιο κοινά με τα μινωικά πρότυπα. Αυτά τα κομμάτια έγιναν είτε από Μυκηναίους που ήταν εξοικειωμένοι με τα μινωικά σχέδια, που αποκτήθηκαν από τους Κρητομινωϊτες από το εμπόριο, είτε από μινωικούς τεχνίτες που είχαν προσληφθεί από ταξίδια (ή αιχμάλωτοι).

Χρυσό κρεμαστό κόσμημα μορφής «Κύριος των Ζώων», από τον θησαυρό της Αίγινας, Μινωικός, 1.700-1.500 π.Χ.

Ορισμένα κομμάτια, όπως ο «Κύριος των Ζώων» δείχνουν ίσως και αιγυπτιακές επιρροές, και μερικά κομμάτια μπορεί να ήταν μοναδικά μυκηναϊκά όπως οι κυκλικές διακοσμημένες χρυσές πλάκες. Λεπτομερή, σύνθετα και περίτεχνα κομμάτια χρυσού έχουν βρεθεί τόσο στην ηπειρωτική χώρα όσο και στην Κρήτη, και πολλά κομμάτια μοιράζονται κοινά μοτίβα (όπως ροζέτες).

Ρόδακες ανθεμίων -Από τα δώρα των Κρητικών σε Φαραώ.

Κρήτες καλλιτέχνες προσλήφθηκαν κατόπιν εντολής από Αιγυπτίους ηγεμόνες, όπως και παρόμοιες καταστάσεις συνέβαιναν μεταξύ των Μυκηναίων και των Κρητομινωιτών και σίγουρα η ζωγραφική της τοιχογραφίας και η εργασία με χρυσό αποτελούσαν τα δύο βιοτεχνικά επαγγέλματα που συνδέονταν περισσότερο με την αριστοκρατία.

Μια χρυσή πλάκα με σχέδιο ανθεμίου από τις Μυκήνες, φτιαγμένη γύρω στα 1.500 π.Χ.

Χρυσή ζώνη ώμου για σπαθί με ανθέμια από τον τάφο του άξονα IV στις Μυκήνες

Ένα χρυσό βραχιόλι με σπειροειδή ανθέμιο από τον τάφο V, Μυκήνες, από περίπου το 1.500 π.Χ.

Μια ασπρόμαυρη εικόνα ενός άλλου χρυσού βραχιόλι με ανθέμιο από τον κύκλο Α, τον τάφο IV, τις Μυκήνες, 1.550-1.500 π.Χ.

Μια έγχρωμη φωτογραφία του άνωθεν χρυσού βραχιολιού

Συλλογή χρυσού περίαπτου σε σχήμα κεφαλής ταύρου, 1.350-1.300 π.Χ., από την Αγία Τριάδα-Κρήτη

Μινωικός χρυσός 16ος αι. Π.Χ. Κεφάλι ταύρου με διάκοσμο κοκκίδωσης - Amyklai Louvre Muse

Χρυσή ψήφος σε σχήμα βατράχου με λεπτή κοκκίδωση, από τον θολωτό τάφο της Κουμάσας (Μεσαρά).Κρητομινωϊκό

Καθρέπτες

Οι άνθρωποι απολαμβάνουν να κοιτάζουν τις αντανακλάσεις τους, και αυτή η επιθυμία να δει τον εαυτό του και να τον ομορφύνει ανάγκασε τους τεχνίτες να δημιουργήσουν καθρέφτες. Ενώ οι περισσότεροι καθρέφτες κατά τη διάρκεια της χάλκινης εποχής ήταν κατασκευασμένοι από χαλκό, άλλα υλικά δούλευαν εξίσου καλά, αν όχι καλύτερα. Οι πρώτοι καθρέφτες στη Μέση Ανατολή προέρχονται από το Catalhoyuk και είναι από περίπου 6.000 π.Χ. Αυτοί οι καθρέφτες ήταν γυαλισμένοι δίσκοι οψιανού μήκους 9 εκατοστών και ήταν πολύ αποτελεσματικοί για το σκοπό τους. Η χρήση ενός τόσο πολύτιμου και δύσκολου υλικού καθιστούσε αναγκαία την ύπαρξη αυτών των αντικειμένων ως παιχνιδιών των πλουσίων στη νεολιθική κοινωνία σε περιοχές της Ανατολής.

Ένα πρόσωπο που αντανακλάται σε έναν καθρέφτη οψιανού από τον Catalhoyuk

Πριν από την Εποχή του Χαλκού, οι περισσότεροι άνθρωποι θα μπορούσαν εύκολα να αποκτήσουν καθρέφτες χρησιμοποιώντας την ανάκλαση του νερού . Αυτοί οι καθρέφτες χρησιμοποιούσαν κάθε βρεγμένη σκούρα γυαλισμένη πέτρα ή κεραμικό κύπελλο που είχε γεμίσει με νερό ή λάδι. Ακόμη και μετά την άνοδο των καθρεφτών από χαλκό / Μπρούτζο, αυτοί οι απλοί αντανακλαστικοί καθρέφτες είναι ακόμα συνηθισμένοι. Θεωρείται ότι τα διάφορα αντικείμενα κεραμικών όπως τα "τηγάνια" από τις Κυκλάδες, που είναι συγχρόνως στην περίοδο της ΕΜ στην Κρήτη, ήταν πιθανότατα αυτό το στυλ ενός πρώιμου καθρέφτη. Αυτά τα αντικείμενα έχουν ένα μικρό χείλος κατά μήκος της άκρης, επιτρέποντας στο εσωτερικό να γεμίσει με το ανακλαστικό υγρό.

Ένα κυκλαδικό "τηγάνι" από πηλό κομμάτι άγνωστης λειτουργίας, από τη Χαλανδριανή Σύρο, 2.500-2.200 π.Χ.

Οι πρώτοι μεταλλικοί καθρέφτες στα ανατολικά ήταν γυαλισμένοι δίσκοι χαλκού από την περίοδο Ουρούκ στη Μεσοποταμία περί το 3000 π.Χ. ( H Ουρούκ (σουμεριακή Unug, ελληνική Ορχόη ή Ωρύγεια ήταν αρχαία πόλη των Σουμερίων) και κατά την προ-δυναστική εποχή στην Αίγυπτο,(Η Προδυναστική περίοδος της Αιγύπτου είναι η περίοδος της αιγυπτιακής προϊστορίας έως το 3050 π.Χ. περίπου) κατά τα 1.000 χρόνια πριν από την περίοδο EM, αλλά κοντά στην Κυκλαδική περίοδο του Αιγαίου .

Πρωτομινωική Ι ........................................................3200/3000-2600 π.Χ. Πρωτομινωική ΙΙ.................................................................2600-2300 π.Χ.
Πρωτομινωική ΙΙΙ...................................................... 2300-2100/2000 π.Χ.

Μεσομινωική Ι............................................................ 2100/2000-1800 π.Χ.
Μεσομινωική ΙΙ ....................................................................1800-1700 π.Χ.
Μεσομινωική ΙΙΙ....................................................................1700-1600 π.Χ.

Η εξειδικευμένη μεταλλουργία εξελίχθηκε τελικά στην Κρήτη, με μεταλλικούς καθρέφτες που εμφανίστηκαν κατά την περίοδο EM από χρυσό, κασσίτερο, χαλκό ή ασήμι. Από αυτά τα υλικά, το ασήμι ήταν το πιο αντανακλαστικό, moreso από το χάλκινο.
Μέχρι το 2.600 π.Χ. οι καλύτεροι μεταλλικοί καθρέφτες παράγονται με κράμα χαλκού, χρησιμοποιώντας κασσίτερο 6-15%. Αυτός ο νέος χαλκός σταμάτησε γρήγορα τους παλαιούς δημοφιλείς καθρέφτες από αρσενικό χαλκό. Δεν ήταν μόνο πιο αντανακλαστικό υλικό από το προηγούμενο καθρέφτη της περιόδου EM, αλλά επίσης ήταν φθηνότερος στην κατασκευή .

Πριν από αυτήν την εξέλιξη, οι άνθρωποι έπρεπε να είναι σε θέση να προσφέρουν έναν ακριβό με σχετικό κόστος σχεδιασμό αργύρου ή χαλκού για να έχουν ένα ωραίο καθρέφτη. Με αυτήν την τεχνολογική επανάσταση, οι μεταλλικοί καθρέφτες έγιναν «εκδημοκρατισμένοι...» μεταξύ της ελίτ της ΕΜ. Το νέο στυλ περιλαμβάνει επίσης τη χύτευση ολόκληρου του αντικειμένου σε ένα ενιαίο καλούπι, επιτρέποντας στη συνέχεια το υγρό μέταλλο να καθίσει και το οποίο σχηματίζει μια καμπύλη ανακλαστική επιφάνεια όταν ψύχεται. Ακόμα κι αν η πιο αντανακλαστική επιφάνεια που ήταν γνωστή στους τεχνίτες της εποχής ήταν ακόμα ασημένια, η κοινωνική ομάδα που είχε αποκλειστεί προηγουμένως λόγο κόστους τώρα κρατώντας χάλκινα κάτοπτρα στα χέρια τους δεν φαινόταν να την απασχολεί πλέον το γεγονός ο΄τι υπήρχαν πλουσιότεροι με ασημένιους καθρέφτες....

Ένας αιγυπτιακός χάλκινος καθρέφτης της εποχής του Νέου Βασιλείου έχει χυθεί σε ένα κομμάτι χαλκού με παρόμοιο τρόπο με τους μινωικούς καθρέφτες, 1.570-1.070 π.Χ.

Οι Κρητικοί τεχνίτες πιθανώς πειραματίστηκαν με τους λόγους ποσόστωσης μεταξύ χαλκού και κασσίτερου. Κάθε διαφορετικός λόγος αλλάζει την ανακλαστικότητα, με το κασσίτερο 8% να δημιουργεί λιγότερη αντανάκλαση και το 20% να την κρατά πολύ περισσότερο.

Τα υψηλά επίπεδα κασσίτερου με χαλκό δημιουργούν ένα υλικό που ονομάζεται speculum το οποίο συνήθως έχει κασσίτερο 33-45%, με αυτό το επίπεδο ανακλαστικότητας σχεδόν μοιάζει με ασήμι. Εκτός από το να μοιάζει με το ασήμι, είναι επίσης ανθεκτικό σε αμαύρωση. Παρόλο που δεν βρέθηκαν καθρέφτες speculum, είναι πιθανό ότι έγιναν λαμβάνοντας υπόψη την τεράστια επιθυμία των καθρεπτών αργύρου μεταξύ των ελίτ και των κοινών.

ΔΕΙΤΕ ΟΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ ΤΩΝ ΜΙΝΩΙΤΩΝ...

Μία αποτύπωση από Αιγύπτιο μορφής Κρητικού που φέρει καλλίμορφα δώρα υψηλής αισθητικής προς τον Φαραώ . Ο Κρητομινωίτης φέρει περίτεχνο ύφασμα στο σώμα με διάκοσμο και ζώνη και εξαιρετικής ομορφιάς υψηλά υποδήματα

Άλλες χειροτεχνίες

Η γυάλινη φαγεντιανή που πιθανά πρέπει εισήχθη στην Κρήτη από την Αίγυπτο περίπου το 2.000 π.Χ. Αρχικά χρησιμοποιήθηκε μόνο για μενταγιόν και χάντρες, αλλά τελικά οι άνθρωποι δημιουργούσαν αγγεία, αγαλματίδια και πλάκες. Τα πιο περίτεχνα αντικείμενα φαγεντιανής τού που βρέθηκαν στην Κρήτη είναι από τα αποθέματα της δυτικής πτέρυγας του Κνωσιανού λαβυρίνθου. Τα ειδώλια της θεάς των φιδιών και τα αναθηματικά φορέματα ήταν όλα φαγεντιανή .

Κοσμήματα από υαλόμαζα και φαγεντιανή σηματοδοτούν μια περίοδο παρακμής;

Κοσμήματα από φαγεντιανή- Μυκήνες

Το γυαλί (ύαλος) είναι σύνθετο υλικό. Κατασκευάζεται με την σύντηξη πυριτικής άμμου (SiΟ2), οξειδίων καλίου (Κ2Ο) ή νατρίου (Νa2Ο) και οξειδίου ασβεστίου (CaO). Ανάλογα με την ποιότητα και το χρώμα που επιθυμούμε να έχουμε, άλλες ενώσεις ή μέταλλα μπορούν να εμπλουτίσουν την αρχική σύνθεση. Το γυαλί, αν και στερεό, στη φυσική θεωρείται υγρό. Τα παλαιότερα γυάλινα αντικείμενα που έχουν έρθει στο φως μέχρι σήμερα, προέρχονται από την Αίγυπτο (2500 π.Χ.). Ίσως όμως να ήταν γνωστή η υαλουργία και στη Βαβυλώνα, από το 2600 π.Χ.

Μωσαϊκό της πόλεως -Μέση Εποχή του Χαλκού, 2000 - 1700 π.Χ.- Κνωσός, ανάκτορο-Φαγεντιανή.
Μικρά πλακίδια, που ανήκουν σε μία εξαίρετη και σπάνια απεικόνιση μινωικής πόλης και προσφέρουν σημαντικές πληροφορίες για τη νεοανακτορική αρχιτεκτονική. Είναι όλα λεπτά, κατασκευασμένα με μήτρες, με επίπεδη την πίσω επιφάνεια και χαμηλό ανάγλυφο στην κύρια όψη, επάνω στην οποία σχηματίσθηκαν λεπτομέρειες με πράσινο, κιτρινωπό, λευκό και κόκκινο χρώμα. Τα πλακίδια ήταν ενθέματα, που αποτελούσαν μεγαλύτερη σύνθεση σαράντα δύο συνολικά τεμαχίων και ίσως διακοσμούσαν τοίχο ή έπιπλο. Κάθε ένα απεικονίζει μία πρόσοψη σπιτιού, τετράγωνη, με δύο ή τρεις ορόφους και κάθετες προεξοχές στην κορυφή, που ίσως αποδίδουν καλύμματα εξωτερικής κλίμακας. Στα περισσότερα διακρίνονται τα ξύλινα πλαίσια των παραθύρων, οι θύρες, η ισοδομική τοιχοποιία, καθώς και κυκλικά διακοσμητικά θέματα. Μερικά φαίνεται ότι ανήκαν σε μία σύνθεση με ζώα, φυτά, κολυμβητές και άλλες ανθρώπινες μορφές. Αν και η εικόνα των πλακιδίων είναι καθαρά μινωική, η ιδέα της κατασκευής τέτοιων μωσαϊκών συνθέσεων δημιουργήθηκε στην Αίγυπτο, όπου έχουν βρεθεί και πολλά ανάλογα παραδείγματα.

Το 1250-1190 π.Χ. (Υστεροελλαδική ΙΙΙ), στις Μυκήνες –όπως αναφέρει ο ανασκαφέας, και συγγραφέας του βιβλίου Αι πολύχρυσοι Μυκήναι, Γ. Μυλωνάς– κατασκευάζονταν μικρά αντικείμενα καθώς και κοσμήματα από υαλόμαζα και από φαγεντιανή. «Συνήθως, μικρά κοσμήματα από υαλόμαζαν, φαγεντιανήν και κύανον εχύοντο εις μήτρας, κατόπιν δε εκαλύπτοντο με λεπτά φύλλα χρυσού δια να δίδουν την εντύπωση χρυσών κοσμημάτων» (1983, σ. 230).
Η Υστεροελλαδική ΙΙΙ περίοδος χαρακτηρίζεται από την καταστροφή του Μυκηναϊκού πολιτισμού το 1104 π.Χ. Καθώς λοιπόν η τελική περίοδος είναι αυτή κατά την οποία εμφανίζονται τα γυάλινα χρυσόχρωμα κοσμήματα, μπορούμε να υποθέσουμε ότι από την καταστροφή προηγείται μια περίοδος παρακμής κατά την οποία δεν διατίθεται πλέον τόσος πολύς χρυσός και γι’ αυτό τα κοσμήματα που κατασκευάζονται είναι «απομιμήσεις».

Ανακατασκευή του εσωτερικού ενός εργαστηρίου φαγεντιανής

Ένα ειδώλιο θεάς των φιδιών από την Κνωσό από φαγεντιανή

Η θεά των όφεων σε δύο ειδώλια Αυτές οι κυρίες λοιπόν οι αποκαλούμενες «θεές των φιδιών» που βρέθηκαν στο αρχαίο παλάτι της Κνωσού στο Ηράκλειο της Κρήτης ... Φορούν το τυπικό γυναικείο φόρεμα των γυναικών. Αυτά τα αγάλματα χρονολογούνται στον 17ο-16ο αιώνα π.Χ. Foto by Dimitris Agelakis

Μια πλάκα φαγεντιανής μιας άγριας αίγας από το Ιερό της Θεάς των όφεων στην Κνωσό, που έγινε μεταξύ 1.700-1.600 π.Χ.

Μια άλλη πλάκα φαγεντιανής μιας άγριας κατσίκας από το Ιερό της θεάς των όφεων στη Κνωσό, που έγινε μεταξύ 1.700-1.600 π.Χ.

Κάποιες φορές, πολλά χειροποίητα αντικείμενα συνδυάστηκαν σε σύνθετα έργα τέχνης, όπως με φρεσκάδα που τελειοποιήθηκε και χρησιμοποιήθηκε σε μερικά σπαθιά. Αυτή η διαδικασία αποτελείται από λεπτό στρώμα αργύρου και χρυσού σε χαλκό μαζί με μπαλώματα μαύρου σμάλτου. Το κέλυφος θαλασσίων ζωών ως μορφή τέχνης αναπτύχθηκε από τον Κυκλαδικό πολιτισμό 3200-3000 π.Χ. πριν από την περίοδο MM που επικεντρώνεται σε ειδώλια και βραχιόλια.

Μετά την περίοδο αυτή η μινωική κοινωνία υιοθέτησε αυτήν την ικανότητα και τελειοποίησε την αισθητική της δύναμη. Τα ένθετα κελύφη ενσωματώνονταν κατά τρόπο σχεδιασμένο σε ξύλινα κιβώτια και έπιπλα των πλουσίων.

Το ελεφαντόδοντο χρησιμοποιήθηκε επίσης για τη διακόσμηση ξύλινων κιβωτίων και άλλων επίπλων και ο πίνακας τυχερών παιχνιδιών ή μαντείας από την ανατολική πτέρυγα της Κνωσού αποτελεί πρωταρχικό παράδειγμα της εμπειρίας των Μινωιτών .

Ο πίνακας τυχερών παιχνιδιών ή μαντείας από την ανατολική πτέρυγα της Κνωσού

Ο πίνακας καλύπτεται από πλάκες από ελεφαντόδοντο και κρύσταλλο, επιχρυσωμένες σε χρυσό, όλες κολλημένες μαζί με ασημί και μπλε πάστα. Με παρόμοιο τρόπο με μικρογραφία, όπως η ζωγραφική τοιχογραφίας, έχουν βρεθεί μικροσκοπικά κομμάτια ελεφαντόδοντου. Στη Φαιστό, τέτοια μικροσκοπικά γλυπτά περιλαμβάνουν το πόδι του ταύρου και ένα κεφάλι λιονταριού με χρυσή χαίτη.
Στο Ζάκρο βρέθηκαν κομμάτια από ελεφαντόδοντο σε σχήμα διπλών αξόνων. Από την ύστερη περίοδο και μετά οι τεχνίτες επεξεργάζονται συνήθως ακόμη μεγαλύτερα κομμάτια από ελεφαντόδοντο και αυτή η παράδοση που συνδυάζει τόσο το ελεφαντόδοντο όσο και τον χρυσό δεν έφυγε ποτέ , αλλά μεταδόθηκε στα επόμενα έτη ,αιώνες- Αυτό το αξιοσημείωτο γεγονός δείχνει πραγματικά την εξουσία που είχαν οι εμπειρογνώμονες στην κοινωνία, όπου η επιρροή και η τέχνη τους ήταν τόσο όμορφη, πολύτιμη και ισχυρή, ότι οι συγκεκριμένες δεξιότητες που πέρασαν από έναν εμπειρογνώμονα σε αρχάριους δεν μπορούσαν εύκολα να ξεπεραστούν. Οι Κρητικοί θα μπορούσαν να ξεχάσουν την ιστορία, τη γλώσσα,που λέει ο λόγος, αλλά όχι αυτό...

Μια λεπτομερή εικόνα του μινωικού πίνακα παιχνιδιών και των κομματιών του

Μια ζωγραφισμένη αναπαραγωγή γύψου του πίνακα παιχνιδιών

Τα αγγεία ήταν συνηθισμένα και, καθώς αποτελούσαν ένα, πανταχού παρόν, στοιχείο με μια αφθονία τεχνιτών, η καλλιτεχνική τους ποιότητα ήταν εξαιρετικά περίπλοκη και η αγορά τους ήταν ιδιαίτερα ανταγωνιστική. Ορισμένα από αυτά τα βάζα που κατασκευάστηκαν με εξειδίκευση εξακολουθούν να υπάρχουν, όπως: Το «αγγείο της Συγκομιδής», το «αγγείο των πυγμάχων» και το «κύπελλο του Αρχηγού». Κατασκευάστηκαν από μια ποικιλία υλικών, χρησιμοποιώντας μερικές φορές εξαιρετικά σκληρό βράχο, και άλλες φορές πηλό. Πιθανά οι τεχνίτες που ειδικεύονται σε ένα είδος υλικού κάθε φορά είναι αυτοί οι ειδικευμένοι που τα κατασκεύασαν.

Γύψος και ξύλινη αναπαραγωγή του Vase Harvesters, από τον Gillieron και τον γιο του. Στα αριστερά το κάτω μισό δεν έχει ανασυγκροτηθεί, στα δεξιά πρόσθεσαν την φανταστική τους έκδοση

Πλήρης εικόνα του «αγγείου των θεριστών »

Το «κύπελλο του Αρχηγού»

Ο Κρητικός πυγμάχος φορούσε ένα λείο κράνος, από το «κύπελλο των πυγμάχων»

Ένα "σκεύος για φρούτα" καρποδόχος με οδοντωτό χείλος - Καμάρες Κρήτη - Κρητομιωικό

Ένα Κρητομινωικό κύπελλο Καμαραϊκού ύφους με προσαρτημένα γλυπτά λουλούδια, φτιαγμένο γύρω στα 1.700 π.Χ.

Τόσο τα έπιπλα από ξύλο όσο και τα χάλκινα ήταν εξαιρετικά συνηθισμένα και ήταν επίσης εξαιρετικά κατασκευασμένα , όμως τέτοια εύθραυστα κομμάτια σπάνια επιβιώνουν. Αυτό το αίνιγμα αφήνει τους σύγχρονους αρχαιολόγους με ένα ψήγμα της αφθονίας αυτών των πλούσιων στοιχείων. Οι Κρητομινωίτες χρησιμοποίησαν επίσης σφουγγάρια για να γεμίσουν τα μαξιλάρια και τα στρώματα τους, και πιθανόν επίσης χρησιμοποιούσαν σφουγγάρια για την ζωγραφική. Παρόλο που αυτό μπορεί να φαίνεται περίεργο, γιατί η τρέχουσα παράδοση μας περιλαμβάνει τα φτερά των πτηνών ως ζωγραφικά εργαλεία .

Ένα γύψινο γύρισμα από ένα περίτεχνο ξύλινο τραπέζι που καλύφθηκε από τέφρα από την έκρηξη του ηφαιστείου της Θηράς, από το Ακρωτήρι. Αυτό το έπιπλο είναι το μοναδικό ξύλινο αντικείμενο του είδους του που βρέθηκε από τον Κρητομινωικό πολιτισμό, η ύπαρξή του δείχνει μια ιδιαίτερα ανεπτυγμένη ξυλουργική βιομηχανία ακόμη και στις Κρητομινωικές αποικίες

Ένα άλλο παράδειγμα ξύλινου τραπεζιού φαίνεται στην σαρκοφάγο της Αγίας Τριάδας. Αυτά τα ξύλινα τραπέζια που προορίζονταν για θυσίες θα ήταν συνηθισμένα αλλά κανένα δεν επιβίωσε

Ένα διάγραμμα των εργαλείων των Κρητομινωιτών ξυλουργών

Κεραμικά

Το αρχαιότερο ύφος της αγγειοπλαστικής είναι το σκεύος της Πύργου. Εισαγόμενη στην Κρήτη γύρω στις 2.700 π.Χ. από τις Κυκλάδες, έμοιαζε με την ηπειρωτική νεολιθική κεραμική, αλλά οι μορφές της γέννησαν τη βιομηχανία του νησιού.

Πύργος Aνωπόλεως. Aγγείο του ρυθμού Πύργου. Προανακτορική εποχή. Hράκλειο, Aρχαιολογικό Mουσείο. ΥΠΠΟΤΑΠ...

Μέσα σε 200 χρόνια Μέχρι τα 2.500 π.Χ. εμφανίστηκαν νέα στυλ (ύφος) όπως τα είδη του Αγίου Ονούφριου και της Βασιλικής μαζί με καινοτόμα σχήματα όπως η κεραμική πουλιών ή ζώων.

Σε κάποιο σημείο ακριβώς πριν από τους πρώτους μεγάλους ναούς και την περίοδο ΜΜ,(Μεσο-Μινωική ) επινοήθηκε ο γρήγορος τροχός και οι κλίβανοι του αγγειοπλάστη. Αυτές οι δύο καινοτομίες βοήθησαν την έκρηξη στην ανάπτυξη. Δεν είναι γνωστό αν αυτές οι καινοτομίες προωθήθηκαν από την ανάπτυξη της αστικοποίησης ή τα αποτελέσματα της νέας αστικής πνευματικής επαφής.

Μινωικής περιόδου λάρνακες από ψημένο πηλό

Οι αγγειοπλάστες μπορούσαν τώρα να δημιουργήσουν σημαντικές ποσότητες ομοειδών δοχείων και να δημιουργήσουν πιο εύκολα ένα ύφος υπογραφής. Σίγουρα αυξήθηκε ο πλούτος και η δημοτικότητα των αγγειοπλαστών που είχαν καταπιαστεί με τέτοιες τεχνολογίες.

Οι κάτοικοι σε αστικό περιβάλλον χρειάζονταν επίσης κεραμικά όπως και οι αγροτικοί ομολόγοί τους και μια τεράστια αγορά ήταν γεμάτη με τους υποψήφιους εμπόρους και επιχειρηματίες.

Μινωική λεκάνη λουτήρα με ζωγραφισμένους ιχθύς .. Μουσείο Αγίου Νικολάου Κρήτης

Κάθε νοικοκυριό χρειαζόταν πολλά κύπελλα, πίθους, τσουκάλια για μαγείρεμα, αγγεία αποθήκευσης, λεκάνες πλυσίματος, πρόχους, κύλικες, επιτραπέζια παίγνια και λύχνους , πολλοί άνθρωποι θα ήθελαν μπανιέρες αν και δεν είναι γνωστό πόσοι είχαν τέτοια πολυτέλεια.Αλλά για να έχουν βρεθεί τέτοια αντικείμενα σημαίνει ότι ήταν κάτι γνωστό.

Τελετουργικό αγγείο του 1450 π.Χ. με σιγμοειδείς λαβές -Τάφος Ισόπατα Κνωσός .

Ένα πήλινο κιβώτιο σε σχήμα σκάφους από το Ακρωτήρι, περίοδος ΥM

Ο Καμάραϊκός τύπος στα αγγεία πιθανότατα εφευρέθηκε στη Φαιστό, αμέσως μετά τη γέννηση των αστικών ναών και του γρήγορου τροχού. Αυτή η αγγειοπλαστική ήταν μοναδική, καθώς εντοπίστηκε μόνο στα παλάτια , η χρήση της προοριζόταν για την ελίτ. Ήταν για πρώτη φορά στην Κρήτη όπου ένα ξεχωριστό στυλ κεραμικής είχε μονοπωληθεί εντελώς από μια τάξη. Η δημιουργία του προωθήθηκε από τους αστικούς ευγενείς που ήθελαν διακριτικά και μοναδικά υπάρχοντα, καθώς και από τον άκρως ανταγωνιστικό κόσμο των αστικών αγγειοπλαστών με γρήγορους τροχούς. Οι τεχνίτες που δημιούργησαν αυτό το στυλ χρησιμοποίησαν με πολύ φροντίδα τον τροχό για να δημιουργήσουν λεπτούς τοίχους στα αγγεία κάποια με πάχος πλάτους 1 mm.

Καμαραϊκού ύφους σκεύη

Σκεύος καμαραϊκού ύφους από τη Φαιστό, ΜΜ Ι-ΙΙ περίοδο

Οι αγγειοπλάστες της εποχής ανέπτυξαν επίσης στυλ που μοιάζουν με μεταλλικά δοχεία, όπως η τοποθέτηση περιττών ψευδο«πριτσίνιων» και άλλων στοιχείων σε πιατέλες.
Αυτή η μόδα θα παραμείνει δημοφιλής μέχρι την περίοδο του 16ου αι π.Χ καθώς οι αγγειοπλάστες γύρω από το 1,500 π.Χ. είναι πλέον με τελειοποιημένο μεταλλικό μιμητισμό και με το φαινόμενο κυματισμού της χελώνας (που μοιάζει με το κυματισμό του μετάλλου). Ενώ φαίνεται ασυνήθιστο ότι οι αγγειοπλάστες θα αναδημιουργούσαν μεταλλικές γλάστρες με πηλό, στην πραγματικότητα δημιουργούσαν φτηνές απομιμήσεις από αγαθά υψηλής ποιότητας. Οι γεύσεις της αριστοκρατίας μέσω των χάλκινων και αργυρών κυπέλλων τους φιλτράρονται σε αγροτικές περιοχές από τα μοντέρνα αστικά παλάτια. Οι απλοί άνθρωποι επιθυμούσαν αυτά τα αισθητικά ελκυστικά αντικείμενα και οι αγγειοπλάστες που επιθυμούσαν να επωφεληθούν από τις τελευταίες τάσεις εκπλήρωσαν αυτή την επιθυμία.

Ο Όμηρος αναφέρει για τους πλούσιους ιδιοκτήτες με χάλκινα σκεύη, που βρέθηκαν σε όλο το Αιγαίο . Αυτά τα μεγάλα, βαριά και πολύτιμα αντικείμενα αποτελούσαν de facto μεθόδους αποθήκευσης του πλούτου και μάλιστα μεταφέρθηκαν ως εξαιρετικά δύσκολη μορφή νομίσματος. Ενώ τα στοιχεία υψηλής κατάστασης έδειξαν συχνά τον πλούτο σας, τα μπρούτζινα καζάνια αποθηκεύουν τον πλούτο αυτό και με τη σειρά του έγιναν αντικείμενο αποκλειστικά υψηλής κοινωνικής τάξης . Η δημοτικότητα τέτοιων αντικειμένων από τους πλούσιους ώθησε επίσης τους αγγειοπλάστες να δημιουργήσουν μιμιτικά μέταλλων από τερακότα, επιτρέποντας σε έναν έμπορο ή έναν αγρότη να κατέχει ένα δικό του «χάλκινο» σκεύος.

Μια αναπαραγωγή του Καμαραϊκού ύφους « το κύπελλο των κρίνων »"Lily Vase", 1.700-1.550 π.Χ.

Καθώς η χρήση του Καμαραϊκού ρυθμού άκμασε ανάμεσα στους πλούσιους στην Κρήτη, οι αγγειοπλάστες πειραματίστηκαν με άλλους τύπους σκηνών. Κάποιοι θα ενσωμάτωναν στο έργο τους περίτεχνα διακοσμημένα ζώα, δημιουργώντας ένα φανταχτερό νέο στυλ, το οποίο προέκυψε για να ανταγωνιστεί την εκλεπτυσμένη κομψότητα του Καμαραϊκού ρυθμού.

Η περίοδος της κεραμικής περιόδου περιλαμβάνει το νέο θαλάσσιο ύφος αλλά και το ύφος της χλωρίδας . Αρχίζοντας γύρω στα 1.600 π.Χ. πολλοί τεχνίτες άρχισαν να ενσωματώνουν περισσότερες εικόνες των ωκεάνιων ζώων στα έργα τους, δημιουργώντας ένα ύφος φωτεινών, πολύχρωμων και παιχνιδιάρικων σχεδίων σε αντίθεση με τις πιο σκούρες αντιθέσεις του κόκκινου, του λευκού και του μαύρου στα είδη του Καμαραϊκού ύφους.

Θαλάσσιου ύφους κεραμική της Κρητικής-Μινωικής
Νεοανακτορικής Περιόδου (περ. 1650 π.Χ. έως 1450 π.Χ.) (1)

Γύρω από αυτή την περίοδο οι Κρητομινωίτες έμποροι βρισκόταν στο αποκορύφωμά τους, ταξιδεύοντας τουλάχιστον στο Αιγαίο, αλλά και δυτικά και ανατολικά στην θαλασσοκρατία τους Πιθανόν περισσότεροι άνθρωποι να είχαν εμπειρία με τη ζωή στη θάλασσα, αυτοί πρέπει που επέσυραν περισσότερους αγγειοπλάστες να πειραματιστούν με την ενσωμάτωσή τους στην τέχνη.

Παραδείγματα αγγειοπλαστικής με περίτεχνα θαλάσσια σκηνικά, από την νήσο Θήρα

Ένα Κρητομινωικό πιθάρι με δελφίνια -Μινωικό αγγείο δελφινιών Θαλάσσιου ύφους - 2η χιλιετία π.Χ. Το θαλάσσιο ύφος, ίσως, παράγει το πιο διακριτικό θεματικό δρώμενο όλων των μινωικών κεραμικών με λεπτομερείς, φυσιοκρατικές απεικονίσεις χταποδιών, ναυτίλων, θαλάσσιων αστεριών, πορφύρες , σπόγγων, κοραλλιών , βράχια και φύκια. Ο πρώιμος Μινωικός πολιτισμός είχε επιρροή στην ελληνική τέχνη.

Εκτός από τις σκηνές των ζώων, εφευρέθηκαν και άλλα δύο στυλ στην περίοδο αυτή είναι τα στυλ της θάλασσας και της χλωρίδας. Ο καθένας είχε μια μοναδική αισθητική στάση, σε αντίθεση με το φαινομενικά απλό και απαρχαιωμένο Καμαραϊκό . Συγκεκριμένα, αυτά τα δύο στυλ ήταν το άμεσο αποτέλεσμα συγκεκριμένων καινοτομιών στην κεραμική τεχνολογία: καλύτερα υλικά, υψηλότερες θερμοκρασίες πυροδότησης και ταχύτερους τροχούς κεραμικής. Γενικά τα αγγεία τηςεποχής ήταν πιο λεπτά και στενά στη βάση, και η νέα μορφή ενός αγγείου με βραχίονα έγινε δημοφιλής.

Δείγματα Κρητομινωϊκής χειροτεχνίας, περί το 1500 π.Χ.- Δώρα από τους Keftiu, δηλαδή τους Κρητικούς στην Αίγυπτο - Τάφος Rekhmire ανατύπωση Nina de Garis Davies (1881–1965) Μουσείο Μοντ. Τέχνης Νέας Υόρκης

Αίγυπτος - Τα «δώρα» που ήρθαν από την Κρήτη σε αποτύπωση. Παρατηρούμε την πανομοιότυπη κατασκευή τους με τα ανάλογα των κλασσικών χρόνων 2000 χρόνια μετά. Περιέχει επίσης γραφή επί και πλάι σε ορισμένα από τα αγγεία που φαίνεται να είναι ιερογλυφικά,γραμμικής Α -drawing (after Davies 1943: Plate XVIII).

ΔΕΙΤΕ ΣΧΕΤΙΚΑ

1500 π.Χ.ΟΙ ΠΡΟΓΟΝΟΙ ΜΑΣ ΣΤΗΝ ΑΙΓΥΠΤΟ...

Καθώς η κοινωνία εξελίχθηκε μετά την καταστροφή του 1.700 π.Χ. οι μεταβαλλόμενες μορφές της τέχνης δείχνουν πραγματικά μια μετατόπιση της νοοτροπίας του μέσου αυτού .
Το λευκό φόντο τόσο εμφανές σε προηγούμενες μορφές αγγειοπλαστικής παραβλέφθηκε, αντικαταστάθηκε με πιο σκούρα χρώματα, σπείρες και γραμμές και λιγότερο συχνά με φυτά και ζώα.

Το θαλάσσιο στυλ χρησιμοποίησε συχνά ζώα για να καλύψει άδειους χώρους, ένα παράδειγμα εποχής του χάλκινου ρυθμού της φαντασίας των καλλιτεχνών.

Η αισθητική της μεμονωμένης μόδας στην Κρήτη μεταβαλλόταν ταχέως καθ 'όλη της την ιστορία της, αλλά μια μεγαλύτερη μετατόπιση στο γενικό στυλ κεραμικής κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου δείχνει μια μεγαλύτερη κοινωνική αλλαγή στην αισθητική των Κρητομινωιτών.

Μινωικό ψευδόστομο αγγείο με χταπόδι Η πιο διάσημη κανάτα θαλάσσιου στυλ - 1500 π.Χ., Μουσείο Ηρακλείου Κρήτης

Μινωικός πιθαρίσκος διακοσμημένος με θαλασσινό στυλ και με καλάμια, φτιαγμένο γύρω στα 1.400 π.Χ.

Η πιο διάσημη Κρητομινωική κανάτα, 1.550-1.500 π.Χ.

Μια κανάτα τύπου Κνωσού με ένα χταπόδι, 1.500-1.400 π.Χ.

Όλα τα καλά πράγματα φτάνουν στο τέλος τους και για την εξαιρετικά περίπλοκη μινωική αγγειοπλαστική το τέλος της είναι σε άκαμπτο φορμαλισμό. Μέσα από την περίοδο LM (Υστερομινωϊκή) οι καλλιτέχνες συνέχισαν να κάνουν όμορφα κομμάτια, αλλά γενικά ξεκινώντας γύρω στα 1.400 π.Χ. υπάρχει μια τάση προς μια ευθεία και τυπική απεικόνιση αντικειμένων.

Αυτό αντικατοπτρίζει την τροχιά της ηπειρωτικής ελληνικής τέχνης, η οποία κατά την περίοδο αυτή κατέληξε να κυριαρχεί στην Κρήτη, αντικαθιστώντας τα τοπικά στυλ με τη μυκηναϊκή γεωμετρία. Οι σκηνές των ζώων έγιναν απλοποιημένες και στη συνέχεια τυποποιημένες σε όλο το νησί. Η πλούσια ελίτ του παλατιού δεν υπήρχε πλέον ως δύναμη για την προστασία της , όπως είχαν κάποτε, μερικές εκατοντάδες χρόνια πριν. Χωρίς την προώθηση της ανώτερης τάξης οι ειδικευμένοι τεχνίτες συνηγόρησαν στην αφάνεια.

Ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα της μείωσης της δημιουργικής αφαίρεσης στην αργαλειωτική αγγειοπλαστική, μινωική κανάτα που έγινε μεταξύ 1.300-1.200 π.Χ.

Ένα Μυκηναϊκό αγγείο με τρεις λαβές με ένα χταπόδι και που έγινε ανάμεσα στα 1.200-1.100 π.Χ. Αυτό το στυλ χταποδιού είναι ξεχωριστά μυκηναϊκό και αρχίζει να εμφανίζεται σε ολόκληρη την Κρήτη (αντικαθιστώντας το μινωικό θαλάσσιο στυλ των χταποδιών) μεταξύ 1.380-1.000 π.Χ.

Με την «πτώση» του Μυκηναϊκού πολιτισμού, οι παρακάτω αλλαγές είναι εμφανείς: ΥΦΟΣ ΣΙΤΟΒΟΛΩΝΩΝ: Πενιχρές διακοσμήσεις σε οριζόντιες ζώνες εμφανίζονται μετά το 1100 π.Χ.. ΣΤΕΝΟ ΥΦΟΣ: Σχέδια που περιορίζονται από πολλαπλά όρια, εμφανίζονται μετά το 1100 π.Χ.. Τα λίθινα αγαλματίδια έφθασαν στο φυσικό ύψος τους μετά το 1700 π.Χ., χρησιμοποιήθηκαν διάφορα υλικά, συμπεριλαμβανομένου του αλαβάστρου, του γύψου, του μαρμάρου και της πορφύρας.

Η καινοτομία συνέχισε όπως πάντα για να παραμείνει στη μόδα, καθώς η περίοδος της κυπριακής κυριαρχίας από 1.470-1.380 προανήγγειλε ένα νέο στυλ που ονομάζεται το "Palace Style". Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου οι Μυκηναϊκοί τύποι εισήχθησαν έντονα στην Κρήτη, έρχονται είτε μέσω εμπορίου είτε έφεραν μυκηναίοι κατακτητές. Η μυκηναϊκή αγγειοπλαστική, αν και αισθητικά διαφορετική, δεν ήταν στυλιζαριστικά ήπια. ( Το στυλ του παλατιού περιοριζόταν κυρίως στην Κνωσό. Στην ύστερη εκδήλωση του ύφους του παλατιού, τα άπταιστα και αυθόρμητα προηγούμενα μοτίβα σκληρύνθηκαν και έγιναν πιο γεωμετρικά και αφηρημένα.) Νέες μορφές, όπως αμφορείς με τρεις λαβές αγγεία από alabastron, τελετουργικά αγγεία με οκτώ λαβές και κανάτες με θυλές και αιχμές.

Μια κανάτα ανακτορικού τύπου από τον Κατσαμπά, περίοδος LM II (1450 π.Χ.Τελική Ανακτορική Περίοδος Κνωσού )

Πουλιά, κράνη και ασπίδες αρχίζουν να εμφανίζονται στην κρητική αγγειοπλαστική κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου. Παρόμοια με τον 17ο αιώνα π.Χ. τάξη των αποίκων και των ναυτικών που φέρνουν την ωκεάνια ζωή πάνω στην αγγειοπλαστική, οι απεικονίσεις του πολέμου μας δείχνουν καλλιτέχνες παγιδευμένους σε μια περίοδο αιματηρού πολέμου.
Καθώς ολόκληρο το σύστημα κατέρρευσε γύρω από τη στροφή της χιλιετίας, τόσο τα Μινωικά όσο και τα Μυκηναϊκά στυλ ξεθώριασαν, με μικρή στιλιστική συνέχεια διατηρούμενη σε μικρές ορεινές εκτάσεις.
Αυτή η περίοδος αναδεικνύει την εμφάνιση μιας σκοτεινής εποχής της Ελληνικής κοινότητας με αισθητική έννοια ξεχωριστή από τους Μυκηναίους και Κρητομινωίτες προγόνους της.

ΑΡΧΑΙΟΓΝΩΜΩΝ ΣΥΝΕΤΑΞΕ

Βιβλιογραφικές και άλλες αναφορές