Ιατρικό κείμενο του Έλληνα ιατρού Γαληνού αποκαλύφθηκε κάτω από θρησκευτικούς ψαλμούς σε περγαμηνή


Μια ομάδα που χρησιμοποιεί ακτίνες Χ από την SLAC έχει αποκαλύψει το κρυμμένο κείμενο ενός ιατρικού χειρογράφου από του Γαληνού  που γράφτηκε σε περγαμηνή τον 6ο αιώνα και αποξέστηκε και αντικαταστάθηκε με θρησκευτικό κείμενο  τον 11ο αιώνα [Φωτ: Farrin Abbott / SLAC]
Με την απεικόνιση των ακτίνων Χ σε μηχάνημα  της SLAC (SLAC’s synchrotron), οι επιστήμονες αποκάλυψαν μια μετάφραση βιβλίου του Έλληνα ιατρού Γαληνού  του 6ου αιώνα. Οι λέξεις είχαν αφαιρεθεί (ξυστεί) από το χειρόγραφο της περγαμηνής και γράφτηκαν με ύμνους τον 11ο αιώνα.

Ένας επιτελικός Ιατρός και Φιλόσοφος της πρώιμης Δυτικής Ιατρικής, ο Γαληνός της Περγάμου ήταν ο γιατρός του αυτοκράτορα και των μονομάχων. Ένα από τα πολλά έργα του, «για τα μίγματα και τις δυνάμεις των απλών ναρκωτικών», ήταν ένα σημαντικό φαρμακευτικό κείμενο που θα βοηθούσε στην εκπαίδευση των συναδέλφων γιατρών του Ελληνορωμαϊκού κόσμου.





Το κείμενο μεταφράστηκε κατά τη διάρκεια του 6ου αιώνα σε αρχαία Συριακά, μια γλώσσα που χρησίμευσε ως γέφυρα μεταξύ της ελληνικής και της αραβικής και βοήθησε στην εξάπλωση των ιδεών του Γαληνού  στον αρχαίο ισλαμικό κόσμο. Όμως, παρά τη φήμη του γιατρού, η πληρέστερη επιζών έκδοση του μεταφρασμένου χειρογράφου διαγράφηκε και γράφτηκε με ύμνους τον 11ο αιώνα - μια κοινή πρακτική τότε. Αυτά τα γραπτά έγγραφα είναι γνωστά ως παλίμψηστα .

Μια διεθνής ομάδα ερευνητών είναι θέλησε  πάρει μια σαφή ματιά στο κρυφό κείμενο της Συριακής γλώσσας  του Γαληνού  στην  Παλίμψηστο με μια μελέτη με ακτίνες Χ στο Stanford Synchrotron Radiation LightSource (SSRL) στο Τμήμα SLAC National Accelerator Laboratory Ενέργειας.

Τα πρώτα αποτελέσματα αποκαλύπτουν περισσότερες από τις αρχικές λέξεις στο υποκείμενο κείμενο, το οποίο τρέχει κάθετα προς την κατεύθυνση του υπερκείμενου κειμένου, επιτρέποντας στους μελετητές να δουν περισσότερες πληροφορίες από τον Γαληνό .

«Η ελπίδα μας ήταν ότι θα υπάρξουν αρκετά ίχνη του μελανιού εκεί, έτσι ώστε να είναι σε θέση να αποκρυπτογραφήσει έστω και μια λέξη ή δύο», λέει ο Uwe Bergmann, διακεκριμένος επιστήμονας του προσωπικού στο Ινστιτούτο PULSE Στάνφορντ στο SLAC, ο οποίος ηγήθηκε της X-ray απεικόνισης. "Η ξεχωριστή γραφή που μπορούμε να δούμε τώρα σηματοδοτεί μια τεράστια επιτυχία."

Νέες  συμβουλές για την πρώιμη ιατρική

Για σχεδόν μια δεκαετία, μια πολυεπιστημονική ομάδα επιστημόνων και μελετητών προσπάθησε να ανακαλύψει και να μελετήσει το αρχικό κείμενο του Γαληνού με προηγμένες τεχνικές απεικόνισης και ψηφιακής επεξεργασίας. Κάθε φύλλο του χειρόγραφου παρέχει ενδείξεις σχετικά με την κατάσταση της ιατρικής γνώσης εκείνη τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή στη Μέση Ανατολή.

Στην επιφάνεια υπήρχαν ψαλμοί του 11ου αιώνα, οι οποίοι βρέθηκαν να καλύπτουν γραπτά από τον αρχαίο Έλληνα γιατρό Γαληνό  που είχε μεταφραστεί μερικές εκατοντάδες χρόνια μετά το θάνατό του στην αρχαία συριακή γλώσσα  [Φωτ: Farrin Abbott / SLAC]

"Αν θέλετε να κατανοήσετε την ιατρική στη Μέση Ανατολή, πρέπει να εξετάσετε τη μετάφραση και τη μετάδοση της γνώσης", λέει ο Peter E. Pormann,καθηγητής κλασικών και Ελληνο-Αραβικών μελετών (Graeco-Arabic studies ) στο Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ. "Αυτό είναι ένα τεράστιο κομμάτι της ιστορίας και ελπίζουμε ότι αυτό το κείμενο θα μας βοηθήσει να καταλάβουμε πώς διαχειριζόταν και αντιμετώπιζε την ασθένεια ιστορικά  αυτό το μέρος του Κόσμου".

Το τμήμα του χειρόγραφου που εξετάστηκε στη SLAC εμφανίστηκε για πρώτη φορά στη Γερμανία στις αρχές της δεκαετίας του 1900 , και η συνεχιζόμενη έρευνα δείχνει ότι ήταν αρχικά από το μοναστήρι της Αγίας Αικατερίνης στη χερσόνησο του Σινά. Όλες οι σελίδες που σαρώνονται στο SSRL θα μετατραπούν σε ψηφιακές εικόνες υψηλής ανάλυσης που θα προστεθούν σε εκείνες που διατίθενται ελεύθερα στο διαδίκτυο από το Ινστιτούτο Χειρογράφων Schoenberg στο Πανεπιστήμιο Pennsylvania Library.

Λίγα φύλλα του αρχικού συριακού χειρογράφου είχαν αφαιρεθεί και κατέληξαν σε βιβλιοθήκες γύρω από την Αφρική, την Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες, συμπεριλαμβανομένων εκείνων του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ, του Παρισιού, της χερσονήσου του Σινά και του Βατικανού. Αυτά απεικονίστηκαν σε κάθε θέση με εξειδικευμένες κάμερες και κάθε ίδρυμα συμφώνησε να προσθέσει τις εικόνες τους στο σετ δεδομένων σε απευθείας σύνδεση.

"Το σχέδιό μας είναι να επανασυνδέσουμε ψηφιακά το βιβλίο", λέει ο Michael Toth, πρόεδρος της RB Toth Associates, μιας ιδιωτικής εταιρείας ειδικευμένης στην έρευνα πολιτιστικής κληρονομιάς, η οποία έχει οδηγήσει τη μελέτη αυτού του palimpsest από το 2009. "Αυτό θα παρέχει πρόσβαση του κοινού στην υποτροφία που έχει γίνει κρυμμένο για αιώνες. "

Προφυλάξεις και πειραματικές προκλήσεις

Για να ανακυκλώσει το περιορισμένο υλικό που είναι διαθέσιμο για περγαμηνή, οι γραμματείς του 11ου αιώνα έκαψαν και αντικατέστησαν το αρχικό κείμενο με στρώματα ασβεστίου, μια στοιχειώδη μορφή λευκού, και στη συνέχεια έγραψαν ένα βιβλίο ψαλμών πάνω από το αρχικό κείμενο. Προηγούμενες μελέτες είχαν αποκαλύψει ίχνη του κειμένου κάτω από τους ύμνους, αλλά ήταν δύσκολο να διαβάσει κανείς την αρχική μετάφραση του Γαληνού  - και τα δύο κείμενα γράφτηκαν με παρόμοιο μελάνι και το υποκείμενο κείμενο είχε καθαριστεί καλά.



Οι συντηρητές των Βιβλιοθηκών του Πανεπιστημίου του Στάνφορντ απομάκρυναν τις σελίδες από το δερμάτινο εξώφυλλο του βιβλίου των ύμνων και τοποθετούσαν κάθε φύλλο σε ατομικά τοποθετημένο, αρχειακό κάδρο . Μεμονωμένα οι «ψάθες» τοποθετήθηκαν σε αλουμινένιο πλαίσιο για να εξασφαλίσει τις σελίδες από φθορά όταν τις εξετάζουν για το  υποκείμενο κείμενο με ακτίνες Χ στο Stanford Synchrotron  Radiation LightSource  [Φωτ: Mike Toth / RB Toth Associates]

Πριν ξεκινήσει το έργο του το synchrotron, η ομάδα φοβόταν ότι ακόμη και με τις ισχυρές τεχνικές απεικόνισης ακτίνων Χ στο SSRL, το κείμενο θα μπορούσε να είναι δυσανάγνωστο αν η ποσότητα σιδήρου στο εναπομείναν μελάνι ήταν πολύ μικρή ή το μελάνι ήταν πολύ λείο. Η αρχική ανάλυση με ακτίνες Χ των μελανιών στο δεσμευμένο βιβλίο υπογράμμισε τη δυσκολία του έργου που θα μπει, θα έρθει πλέον  μπροστά, με μια απλή απόκριση από το υποκείμενο κείμενο. Λόγω της λεπτής φύσης του παλαιού χειρογράφου, το Τμήμα Διατήρησης Βιβλιοθηκών του Πανεπιστημίου Stanford προετοίμασε προσεκτικά τις σελίδες για την απεικόνιση με ακτίνες Χ.

"Ένα από τα πιο ισχυρά μέρη αυτού του τύπου ανάλυσης είναι ότι δεν χρειάζεται να διακόψετε το υπερκείμενο κείμενο. Μπορείτε να δείτε κάτω από την επιφάνεια χωρίς καμία ζημιά στο χειρόγραφο ", λέει ο Kristen St. John, επικεφαλής των υπηρεσιών συντήρησης στις πανεπιστημιακές βιβλιοθήκες του Stanford. "Δεν χρειάζεται να θέσετε σε κίνδυνο ένα μέρος του εγγράφου για να μάθετε για το άλλο."
Οι συντηρητές του Στάνφορντ χώρισαν τα φύλλα του αρχαίου δερμάτινου βιβλίου και τοποθετούσαν κάθε σελίδα σε ένα προσαρμοσμένο ματι. Τα στρώματα προσαρμόζονται ακριβώς σε ένα πλαίσιο από αλουμίνιο τοποθετημένο σε ελεγχόμενο από υπολογιστή στάδιο για σάρωση στο synchrotron.

"Για να μπορέσουμε να φανταστούμε με ασφάλεια το χειρόγραφο εδώ, έπρεπε να σκεφτούμε έναν ιδιαίτερο τρόπο να το τοποθετήσουμε", λέει ο Sam Webb, ειδικός επιστήμονας στο SSRL. "Συνήθως, ασφαλίζουμε μόνο τα δείγματά μας με ταινία ή βίδες. Δεν μπορούμε να το κάνουμε αυτό με χιλιόχρονα χειρόγραφα ».

Εφαρμογή νέας τεχνολογίας για να αποκαλύψει το κενό ιστορίας

Πριν από το χειρόγραφο που έφτασε στο Stanford και το SLAC, η ερευνητική ομάδα προσπάθησε να δει διαφορές στις υπερκείμενες και υποκείμενες μελάνες με τεχνική που ονομάζεται πολυφασματική απεικόνιση. Έχουν φωτίσει τις σελίδες με ορατό, υπεριώδες και υπέρυθρο φως για να βελτιώσουν τα διαφορετικά χρώματα μέσα στα μελάνια. Αν και μπορούσαν να εντοπίσουν και να διαβάσουν το υποκείμενο κείμενο σε πολλές σελίδες, δεν μπορούσαν να το διαβάσουν σε άλλους.


Το Stanford Synchrotron Radiation Lightsource (SSRL), που χρησιμοποιείται για την πραγματοποίηση της ανακάλυψης, είναι ένας κοινός επιταχυντής σωματιδίων.  Λειτουργεί με την επιτάχυνση των ηλεκτρονίων σε σχεδόν την ταχύτητα του φωτός και τους κρατάει να ταξιδεύουν γύρω από ένα πολυσύνθετο πολλών πλευρών. Οι μαγνήτες αλλάζουν τις κατευθύνσεις των ηλεκτρονίων, δημιουργώντας μια δέσμη ακτίνων Χ υψηλής ενέργειας, η οποία αποκάλυψε με επιτυχία το μελάνι που είχε αποξεσθεί στην περγαμηνή [Φωτ: Andy Freeberg / SLAC National Laboratory Accelerator]

Αυτή η τελευταία μελέτη εφάρμοσε ένα ενημερωμένο βήμα της συμπληρωματικής τεχνικής απεικόνισης, φθορισμού ακτίνων Χ (XRF), το οποίο η ομάδα είχε αναπτύξει νωρίτερα για να αποκρυπτογραφήσει τις κρυμμένες μαθηματικές θεωρίες σε ένα αντίγραφο έργου του Αρχιμήδη που είχε επίσης γραφτεί, με πλαστά έργα ζωγραφικής που προστέθηκε πάνω από το κείμενο τεσσάρων σελίδων. 

Με την τεχνική XRF, οι ακτίνες Χ του synchrotron χτυπούν ηλεκτρόνια κοντά στους πυρήνες μεταλλικών ατόμων και αυτές οι οπές γεμίζουν με εξωτερικά ηλεκτρόνια με αποτέλεσμα τον χαρακτηριστικό φθορισμό ακτίνων Χ που μπορεί να συλλεχθεί από έναν ευαίσθητο ανιχνευτή.Αυτές οι ακτίνες Χ φθορισμού μπορούν να διεισδύσουν μέσω στρώσεων κειμένου και ασβεστίου και το κρυμένο κείμενο του Γαληνού και το νεότερο θρησκευτικό κείμενο φθορίζουν με ελαφρώς διαφορετικούς τρόπους, επειδή οι μελάνες τους περιέχουν διαφορετικούς συνδυασμούς μετάλλων όπως ο σίδηρος, ο ψευδάργυρος, ο υδράργυρος και ο χαλκός.

"Μας ενδιαφέρει επίσης η σύνθεση της περγαμηνής και του ασβεστίου που καλύπτει το αρχικό κείμενο", λέει ο Nicholas Edwards, ερευνητικός συνεργάτης στο SSRL. "Αυτή η πρόσθετη πληροφορία μπορεί να μας επιτρέψει να κάνουμε διάκριση μεταξύ των επιπέδων του κειμένου."


Ψηφιακή διαβάθμιση διαμέσου επιπέδων μελανιού

Για το έγγραφο του Γαληνού , μια σάρωση διαρκεί περίπου 10 ώρες για κάθε μια από τις 26 σελίδες. Το πείραμα έχει συγκεντρώσει τεράστιες ποσότητες δεδομένων από τις ακτίνες Χ και οι ερευνητές εφαρμόζουν πλέον εργαλεία επεξεργασίας δεδομένων, συμπεριλαμβανομένης της μηχανικής μάθησης, για να βγάλουν τις πληροφορίες που αναζητούν.

Αυτή είναι μια σελίδα δείγματος που έχει σαρωθεί με ακτινογραφίες που δείχνουν το κείμενο που δεν ήταν ορατό  ποτέ κάτω από το κείμενο (πράσινο), ιδιαίτερα ορατό στο αριστερό περιθώριο [Φωτ: University of Manchester /SLAC National Laboratory Accelerator]

"Κρυμμένο σε όλα αυτά τα δεδομένα, υπάρχουν πληροφορίες που προσπαθούν να βγουν έξω", λέει ο William Sellers, ειδικός στην επεξεργασία δεδομένων και ο διευθυντής του Τμήματος Ανάλυσης Δεδομένων του Πανεπιστημίου του Μάντσεστερ. "Και υπάρχουν πάρα πολλά δεδομένα για τον άνθρωπο μόνο εάν τα κοσκινίσει." Οι πωλητές ανέπτυξαν αλγόριθμους που εκπαιδεύουν έναν υπολογιστή για να αναγνωρίσουν διάφορα μέρη του χειρογράφου. Η εξόρυξη δεδομένων καταλήγει σε χρωματικές εικόνες των στρωμάτων κειμένου και περγαμηνών που μπορούν να εξετάσουν οι μελετητές και οι συντηρητές.

«Ως συντηρητής, αυτό είναι μια ενδιαφέρουσα ευκαιρία να συνεργαστώ με μια εντελώς διαφορετική σειρά από αναλυτικά εργαλεία που δεν έχουν συνήθως πρόσβαση στην εργασία που κάνω καθημερινά », "Βοηθά εμάς να μάθουμε τι είναι δυνατό να γίνει στον τομέα μας, καθώς κατανοούμε καλύτερα τα υλικά με τα οποία εργαζόμαστε".
Μόλις ολοκληρωθούν οι σαρώσεις, η ομάδα θα συνεχίσει να αναλύει τα κείμενα του Γαληνού σε αυτές τις νέες απόψεις του χρονολογημένου εγγράφου.

 Πηγή: Εργαστήριο Εθνικού Επιταχυντή της SLAC -Συντάκτης: Amanda Solliday |

ΕΙΚΟΝΕΣ ΑΡΧΑΙΟΓΝΩΜΩΝ

ΓΙΑ ΝΑ ΔΕΙΤΕ ΚΑΝΟΝΙΚΑ ΤΗΝ ΕΙΚΟΝΑ ΣΤΟ ΚΙΝΗΤΟ ΚΛΙΚ ΕΠΑΝΩ ΤΗΣ