Η παρακμή της τελευταίας δυναστείας του Βυζαντίου.
Μια καταγραφή ιστορικών γεγονότων
με άποψη, από τον δημοσιογράφο
Κώστα Μανιάτη/www.oneman.gr
Ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος είχε επτά αδέρφια μεγαλύτερα και δύο μικρότερα. Εμείς θα μιλήσουμε μόνο για τα μικρότερα, τα πιο άχρηστα και ανίκανα της οικογένειας, αυτά που επιβίωσαν της πτώσης της Πόλης και παρέδωσαν ό, τι απέμεινε στα χέρια των Τούρκων, τον Δημήτριο και τον Θωμά.
Ο Θωμάς (γεν. 1409) απ' την άλλη είναι αυτός που πάνω στο φόβο του να μην έχει το τέλος του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου, το έσκασε απ' την Πάτρα στη Ρώμη, βαπτίστηκε καθολικός και έζησε ως αργόμισθος του Πάπα.
 |
| Ο Θωμάς Παλαιολόγος |
Και τα δύο αδέρφια, το μόνο που έκαναν από την στιγμή που έγιναν δεσπότες του Μοριά, ήταν να πολεμούν μεταξύ τους, πότε ζητώντας τη βοήθεια των Φράγκων (ο Θωμάς) και πότε των Τούρκων (ο Δημήτριος), προσφέροντας την υποτέλεια τους και ανοίγοντας την πόρτα στους κατακτητές. Ειδικά, μετά την Άλωση της Πόλης, αυτή τους η πρακτική αποδείχτηκε καταστροφική.
Αλλά ας πάρουμε χρονικά μερικές απ' τις καλύτερες στιγμές τους.
Είμαστε στο 1442 και ο Δημήτριος, έχει αρχίσει να καλοβλέπει τον θρόνο της Πόλης, αν και ήδη έχει ψυλλιαστεί ότι αυτός προορίζεται για τον Κωνσταντίνο. Στις 23 Απριλίου, λοιπόν, έχει τη φαεινή ιδέα να στασιάσει εναντίον της Κωνσταντινούπολης. Και ποιους είχε για συμμάχους του; Τους Οθωμανούς. Υπερβολικά ανταγωνιστικός, υπερβολικά φιλόδοξος, αλλά ευτυχώς και υπερβολικά άχρηστος, ηττήθηκε. Ωστόσο κράτησε το κεφάλι του στη θέση του, καθώς ο Ιωάννης Παλαιολόγος (αδερφός του και αυτοκράτορας τότε) τον λυπήθηκε. Τον έκλεισε για λίγο καιρό στη φυλακή, παραδίδοντας απλώς κάποιες απ' τις κτήσεις που του άνηκαν στον Κωνσταντίνο και αυτό ήταν όλο. Σύντομα ο Δημήτριος κυκλοφορούσε ελεύθερος.
 |
| Ο Ιωάννης Παλαιολόγος |
Το 1448, ο Ιωάννης πέθανε. Τελευταία επιθυμία του αυτοκράτορα ήταν να τον διαδεχθεί ο Κωνσταντίνος, αλλά ο Δημήτριος που βρισκόταν στην Κωνσταντινούπολη αποφάσισε να διεκδικήσει ξανά τον θρόνο. Τότε είχε με το μέρος του, όχι τους Τούρκους, αλλά τους ανθενωτικούς, αυτούς που δεν ήθελαν την ένωση των δύο εκκλησιών, της καθολικής και της ορθόδοξης που προετοίμαζαν εδώ και χρόνια οι υπόλοιποι Παλαιολόγοι, μπας και η Δύση φιλοτιμηθεί να στείλει βοήθεια εναντίον των Οθωμανών. Ο Κωνσταντίνος είχε όλους τους υπόλοιπους μαζί του (και κυρίως τη μητέρα του), αλλά και εδώ οι Οθωμανοί θα έπαιζαν σημαντικό ρόλο. Η μητέρα τους ζήτησε από τον σουλτάνο Μουράτ τον 'Β να διευθετήσει το θέμα, εκείνος δήλωσε ρητά ότι προτιμάει ο θρόνος να περάσει στον Κωνσταντίνο και έτσι λύθηκε το ζήτημα. Μοιάζει λίγο οξύμωρο που ο Κωνσταντίνος έγινε αυτοκράτορας με τη συγκατάθεση των Οθωμανών, αλλά σίγουρα αυτή τη μαύρη σελίδα στην ιστορία του την καθάρισε και με το παραπάνω με την μετέπειτα θυσία του. Ωστόσο, η ιστορία είναι πάντα γεμάτη από τέτοιες ειρωνείες..
Ο Δημήτριος επέστρεψε στον Μυστρά ως δεσπότης του αυτή τη φορά, στη θέση του Κωνσταντίνου, μπας και ηρεμήσει. Ο Θωμάς είχε πάρει τις κτήσεις του άλλου αδερφού τους, του Θεόδωρου, στη σημερινή Αχαΐα και ζούσε εκεί ως δεσπότης.
Εκείνη την περίοδο ο Μοριάς ήταν σχεδόν ελληνικός, εκτός από κάποια σημαντικά λιμάνια που κρατούσαν ακόμα οι Βενετοί. Κάθε τόσο βέβαια πλήρωναν φόρο υποτέλειας πότε στον έναν πότε στον άλλον, προκειμένου να μην τους επιτεθούν, αλλά σε γενικές γραμμές έσωζαν κάπως την αξιοπρέπεια του ξεπεσμένου Βυζαντίου.
Το 1453 πέφτει η Κωνσταντινούπολη, ο αυτοκράτορας σφαγιάζεται και τα αδέρφια του ορκίζονται εκδίκηση. Μαζεύουν τον στρατό τους και... εεεεεεε σόρυ, πλάκα κάνω. Δεν ορκίστηκαν τίποτα. Έτρεμαν απ' τον φόβο τους. Το πρώτο πράγμα που σκέφτηκαν να κάνουν και οι δύο ήταν να διαφύγουν στην Ευρώπη.
Ο λαός έμαθε τι σχεδίαζαν τα δύο αδέρφια και αποφάσισε να τους εμποδίσει. Δεν θα τους επέτρεπαν να τους αφήσουν ανυπεράσπιστους μπροστά στον επερχόμενο κίνδυνο. Μάλιστα, το πιο ζόρικο στοιχείο εκείνης της περιόδου, οι εξελληνισμένοι Αλβανοί του Μοριά, ετοιμάστηκαν να τους "πείσουν" με διάφορα μέσα.
Ωστόσο, ο Γεώργιος Φραντζής, κολλητός του Κωνσταντίνου και ένας απ' αυτούς που σώθηκαν απ' την Άλωση έφτασε στην Πελοπόννησο για να τους ενημερώσει ότι ο Μωάμεθ ήταν κατά τ' άλλα συζητήσιμος άνθρωπος και θα μπορούσαν να βγάλουν μία άκρη μαζί του.
Έστειλαν τότε πρεσβεία στην Αδριανούπολη λέγοντας στον Σουλτάνο ότι θα του πληρώνουν 12.000 χρυσά δουκάτα τον χρόνο για να τους αφήσει να συνεχίσουν να κυβερνούν τα δεσποτάτα τους. Την ίδια περίοδο, ο Δημήτριος προσπάθησε να πάρει την εξουσία με μπαμπεσιά, το 'μαθε ο Θωμάς και επικράτησε ξανά μία 'αναστάτωση' στον Μοριά.
 |
| Ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος με τον παιδικό του φίλο και πιστό σύμβουλο, Γεώργιο Φραντζή |
Ο φόρος όμως που θα έπρεπε να δίνουν στον Σουλτάνο ήταν δυσβάσταχτος για τον λαό, με αποτέλεσμα να ξεσηκωθεί και να γεννηθεί μία νέα επανάσταση. Πρώτοι σηκώσανε μπαϊράκι οι Αλβανοί που λέγαμε και προηγουμένως, με αρχηγό τον Πέτερ Μπουά τον Χωλό. Μαζί του πήγαν 30.000 νοματαίοι.
Γρήγορα ενώθηκαν μαζί τους και ο στρατός του Μιχαήλ Καντακουζηνού, ο οποίος ηγούνταν των Ελλήνων αρχόντων που δεν την πάλευαν με τους Παλαιολόγους. Τα δύο αδέρφια ζήτησαν τη βοήθεια τον Βενετών για να καταστείλουν την επανάσταση. Εκείνοι έστειλαν στρατό, όχι όμως για να βοηθήσουν, αλλά για να κατακτήσουν για πάρτη τους την Πάτρα, την Γλαρέντζα και την Βοστίτσα (σημερινό Αίγιο).
Και κάπου εκεί επενέβη ο Μωάμεθ που θεώρησε ότι τον συμφέρει να έχουν την εξουσία οι Παλαιολόγοι παρά οι επαναστάτες ή οι Βενετοί, και αποφάσισε να κατηφορίσει με τον στρατό του. Ο στρατηγός του ο Τουραχάν ενώθηκε με τον στρατό των Παλαιολόγων και λίγο λίγο η εξουσία ξαναπέρασε στα χέρια τους.
Με λίγα λόγια, ο Μωάμεθ κατέληξε να είναι ο προστάτης των Παλαιολόγων.
Από τότε μέχρι και το 1460 που οι Τούρκοι προσάρτησαν οριστικά την Πελοπόννησο, υπήρχε ένας 'κλεφτοπόλεμος' ανάμεσα στα στα δύο αδέρφια, με συνεχείς αλληλοπροδοσίες. Άλλωστε, τυπικά ήταν οι διάδοχοι του βυζαντινού θρόνου, άσχετα αν αυτός δεν υπήρχε πια. Στο μικρό τους μυαλό, αυτό ήταν ένα αξίωμα που θα μπορούσαν να το μοσχοπουλήσουν, μαζί με τις κτήσεις τους, όπως συνηθιζόταν εκείνα τα χρόνια.
Αρκεί να πούμε ότι τελικά τον τίτλο του βασιλιά της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, τον πούλησε ο γιος του Θωμά, ο Ανδρέας στον Κάρολο Ή, βασιλιά της Γαλλίας το 1494! Ο θρόνος δεν υπήρχε πια αλλά ο τίτλος υπήρχε και μεταβιβαζόταν από ευγενή σε ευγενή για τα χρήματα και το κύρος. Τι να πεις..
 |
| Κάρολος Ή, βασιλιάς της Γαλλίας και "διάδοχος του βυζαντινού θρόνου" |
Αφού συνέβησαν αρκετές φορές διάφορα μικροεπεισόδια, ο Μωάμεθ αποφάσισε να τελειώνει και να κατακτήσει οριστικά την Πελοπόννησο. Αν και αρχικά φάνηκε ότι ξεκινάει να κατακτήσει τον Μυστρά, δηλαδή τις κτήσεις του Δημητρίου και στη συνέχεια την Αχαΐα, ωστόσο η πραγματικότητα ήταν διαφορετική.
Ο Δημήτριος τον προσκάλεσε να του παραδώσει τον Μυστρά με αντάλλαγμα κάποια προνόμια, και προσποιούμενος ό, τι και καλά έχασε σε μάχη, έδωσε εντολή να παραδώσουν στον σουλτάνο και τα υπόλοιπα φρούρια, όπως το φρούριο της Ακροκορίνθου, το σημαντικότερο μετά τον Μιστρά. Μάλιστα του έδωσε για γυναίκα την κόρη του, την Ελένη Παλαιολογίνα, η οποία πλέον θα ζούσε στο χαρέμι του Σουλτάνου, ως 'δωράκι' απ' τον πατέρα της. Ό, τι απέμεινε δηλαδή απ' τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία, έσβησε μέσα στην ντροπή και την προδοσία.
Ο Θωμάς βλέποντας ότι είναι ο επόμενος στόχος και έχοντας υποπτευθεί την προδοσία του αδερφού του, έφυγε για το Ναβαρίνο. Φυσικά ο ίδιος δεν πήρε μέρος σε καμία μάχη, καθόταν ασφαλισμένος στο κάστρο του.
Και τα δύο αδέρφια δεν είχαν τίποτα μέσα τους από τον Κωνσταντίνο Παλαιολόγο. Από εκεί απέπλευσε για τη Ρώμη, αφού πρώτα άφησε την οικογένεια του στην Κέρκυρα. Πλέον ο Μοριάς ήταν και τυπικά τουρκικός.
Τι απέγιναν, λοιπόν, τα δύο αδέρφια μετά τη φυγή τους;
Ο Δημήτριος ως ανταπόδοση για την προδοσία του, πήρε από τον Σουλτάνο την εξουσία της Λήμνου, Θάσου, Σαμοθράκης και Ίμβρου. Ο συνολικός ετήσιος φόρος απ' αυτά τα νησιά ήταν 300.000 αργυρά νομίσματα. Καθόλου άσχημα.
Έζησε πλουσιοπάροχα μέχρι το 1469, όταν και ο Σουλτάνος πήρε όλα τα προνόμια πίσω, γιατί είχε αρχίσει να προκαλεί με τις ατασθαλίες του. Τότε αποφάσισε να μονάσει στο Διδυμότειχο (ή στην Αδριανούπολη κατά άλλους) με το όνομα Δαυίδ. Ένα χρόνο μετά τον βρήκε ο θάνατος.
 |
| Δημήτριος Παλαιολόγος |
Ο Θωμάς όπως είπαμε το έσκασε για τη Ρώμη, όπου αλλαξοπίστησε και έγινε καθολικός. Όχι βέβαια λόγω θρησκευτικών ανησυχιών ή επειδή είδε το φως το αληθινό, αλλά γιατί μόνο έτσι θα μπορούσε να μπει κάτω απ' την προστασία του Πάπα και να περάσει την υπόλοιπη ζωή του χωρίς να κάνει τίποτα, κηφήνας κανονικός.
Ο πάπας Πίος Β' του εξασφάλισε ετήσια χορηγία 300 σκούδα, οι καρδινάλιοι 200 και συνολικά η πόλη της Βενετίας 500. Αυτά αρκούσαν για να μη χρειαστεί να ξαναδουλέψει στη ζωή του (όχι ότι δούλευε πριν δηλαδή) και να πεθάνει ήσυχος το 1465. Θάφτηκε στην κρύπτη του Αγίου Πέτρου.
Μαζί του μετέφερε και την Τίμια Κάρα του Αποστόλου Ανδρέα με την επίσημη ιστορία να λέει ότι το έκανε για να την προστατέψει από τους Τούρκους, αλλά με τη λογική να λέει ότι δεν πας να παρακαλέσεις για βοήθεια με άδεια χέρια.
Άλλωστε στην πλειοψηφία τους οι Οθωμανοί είχαν σεβαστεί τα χριστιανικά κειμήλια, κανείς πχ δεν πείραξε τις λειψανοθήκες των Αγίων Γρηγορίου του Θεολόγου και Ιωάννου του Χρυσοστόμου του Πατριαρχείου στην Κωνσταντινούπολη. Οπότε αυτό θα μπορούσε να θεωρηθεί και απλά ως κλοπή. Η Τίμια Κάρα επέστρεψε στην Πάτρα το 1964.
Ο γιος του απ' την άλλη, ο Μανουήλ Παλαιολόγος ζήτησε να επιστρέψει στην Κωνσταντινούπολη και να ζήσει εκεί ήσυχος ήσυχος, χωρίς να πειράζει κανέναν. Ο Μωάμεθ το δέχτηκε και ο Μανουήλ πέθανε στην Πόλη ως χριστιανός και φυσικά ως υποτελής του σουλτάνου. Άλλος μεγάλος Παλαιολόγος και αυτός. Ο γιος του μάλιστα, ο Ιωάννης Παλαιολόγος έγινε πασάς και ναύαρχος του τουρκικού στόλου με το όνομα "Μεχμέτ Μεσίχ Παλαιολόγος".
Αυτή ήταν η μίζερη ιστορία των δύο μικρότερων αδερφών του τελευταίου βασιλιά της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Για να κλείσουμε κάπως πιο αισιόδοξα, ας αναφερθούμε και στον μοναδικό Παλαιολόγο που άξιζε ανάμεσα σε όλο αυτόν τον συφερτό, τον Παλαιολόγο για τον οποίο ο Μωάμεθ είπε ότι "στον Μοριά συνάντησα μόνο έναν άντρα". Τον Κωνσταντίνο Γραίτζα Παλαιολόγο.
Παρότι ο Μοριάς είχε πέσει στα χέρια του Μωάμεθ, ο Γραίτζας συνέχισε να αντιστέκεται για 10 μήνες (!) στην ακρόπολη της Σαλμενίκου, ενός φρουρίου ανάμεσα στην Πάτρα και το Αίγιο. Το φρούριο δεν έπεσε ποτέ και οι απώλειες των Τούρκων ήταν αβάσταχτες. Προκειμένου, λοιπόν, ο Μωάμεθ να τον πείσει να το εγκαταλείψει, ορκίστηκε μπροστά στον στρατό του στο Κοράνι, ότι θα άφηνε τους πολιορκημένους να φύγουν χωρίς να τους πειράξει κανείς. Έτσι κι έγινε. Ο Γραίτζας έφυγε για τη Ναύπακτο, όπου οι Βενετοί τον έκαναν αμέσως αξιωματικό του στρατού τους.
Η ΑΝΑΦΟΡΑ ΑΠΟ ΑΛΛΟΥΣ ΙΣΤΟΡΙΚΟΥΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ
Θωμάς Παλαιολόγος
Ο Θωμάς Παλαιολόγος (1409 - 12 Μαΐου 1465) ήταν Βυζαντινός πρίγκιπας, δεσπότης του Μυστρά. Κατά τη διάρκεια της συγκυβέρνησης του Δεσποτάτου του Μωρέως (μετά το 1428) με τους αδελφούς του, κατάφερε να εξασφαλίσει μέσω γάμου του με την Αικατερίνη, κόρη του Κεντυρίωνα Β΄ Ζαχαρία, ότι το Πριγκιπάτο της Αχαΐας, που τότε είχε περιοριστεί στην δυτική Πελοπόννησο, θα περνούσε στα χέρια του.
Μετά την 'Άλωση της Κωνσταντινούπολης το 1453 και μετά την επέλαση των Τούρκων στην Πελοπόννησο το 1460, κατέφυγε στην Ιταλία, όπου και απεβίωσε το 1465.
Γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1409/10. Ήταν ο μικρότερος γιος του αυτοκράτορα Μανουήλ Β΄ Παλαιολόγου και της Ελένης Δραγάση, θυγατέρας του Κωνσταντίνου πρίγκιπα της Σερβίας.
Το 1417/18 ήρθε στον Μυστρά και από το 1428 αναγορεύτηκε Δεσπότης και ηγεμόνευσε μαζί με τους αδελφούς του Θεόδωρο Β', Κωνσταντίνο ΙΑ', και Δημήτριο.
Ο Δημήτριος ήταν φιλότουρκος, ενώ ο Θωμάς ήταν φιλοδυτικός.Το 1429 ο Θωμάς Παλαιολόγος, αφού πολιόρκησε στην Χαλανδρίτσα τον Κεντυρίωνα Β΄ Ζαχαρία (Centurione II Zaccaria), τελευταίο ηγεμόνα του Πριγκιπάτου της Αχαΐας, επέτυχε την υπογραφή συμφωνίας με την οποία θα νυμφευόταν την κόρη του πρίγκιπα, Αικατερίνη, γενόμενος έτσι ο νόμιμος διάδοχος και κληρονόμος των κτήσεων του στο Πριγκιπάτο της Αχαΐας.
Στον Κεντυρίωνα Β΄ επιτράπηκε να κρατήσει την Βαρωνία της Αρκαδιάς (Κυπαρισσία), όπου και αποσύρθηκε μετά τον γάμο της θυγατέρας του μέχρι τον θάνατό του το 1432. Με τον τρόπο αυτό ο Θωμάς Παλαιολόγος κυριάρχησε στην Αχαΐα και το 1430 αναγορεύεται σε Δεσπότη της δυτικής Πελοποννήσου (με έδρα του τα Καλάβρυτα) που περιλάμβανε όλο το σημερινό νομό Αχαΐας και την Ηλεία, περιοχές που πέρασαν και πάλι στα χέρια των Βυζαντινών.
Μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης και τον θάνατο του Αυτοκράτορα Κωνσταντίνου ΙΑ΄, ο Δημήτριος και ο Θωμάς λιποψύχησαν και προς στιγμήν σκέφτηκαν να ζητήσουν άσυλο στην Ιταλία. Αναθάρρησαν όμως και άλλαξαν σκοπό. Σύμφωνα με το νόμο, ο μεγαλύτερος έπρεπε να διαδεχτεί τον Κωνσταντίνο ΙΑ΄ στον Αυτοκρατορικό θρόνο, αλλά ο νεώτερος δεν συναίνεσε και έτσι μοίρασαν την φανταστική πλέον εξουσία, εξακολουθώντας την δικαιοδοσία τους στην Πελοπόννησο, με έδρα το Μυστρά ο πρώτος και την Πάτρα ο δεύτερος. Αναγνώρισαν την κυριαρχία του Σουλτάνου επί πληρωμή ετησίου φόρου δώδεκα χιλιάδων δουκάτων.
Στις 15 Μαΐου του 1458 ο Μωάμεθ Β' προφασιζόμενος την καθυστέρηση στην πληρωμή των φόρων από το Θωμά Παλαιολόγο, εισέβαλε στην Πελοπόννησο και πολιόρκησε την Κόρινθο. Βρήκε όμως μεγάλη αντίσταση στην Ακροκόρινθο και αφού την πολιόρκησε, προχώρησε δυτικά κατακτώντας μεταξύ άλλων το Αίγιο και την Πάτρα και όλη τη σημερινή Αχαΐα. Οι κάτοικοι της Πάτρας κατέφυγαν προς τις βενετικές κτήσεις και τη Ναύπακτο, αφήνοντας πίσω μόνον μια φρουρά στην ακρόπολη. Οι έγκλειστοι στην Ακροκόρινθο λόγω έλλειψης τροφίμων παραδόθηκαν στις 6 Αυγούστου 1458.
Τον Οκτώβριο του 1458, στην προσπάθειά του να εξασφαλίσει τις κτήσεις του στην Πελοπόννησο, ο σουλτάνος θέλησε να διασπάσει τις δυνάμεις των δεσποτών ζητώντας σε γάμο την κόρη του Δημητρίου, ο οποίος είχε αρχίσει πλέον να δείχνει την προτίμησή του σε μια συνεννόηση με τούς Τούρκους, ενώ ο Θωμάς παρέμενε σταθερά φίλος της Δύσης. Παράλληλα διάφοροι τοπικοί άρχοντες, πιστεύοντας ότι θα μπορούσαν να γίνουν ανεξάρτητοι φεουδάρχες, έστρεψαν τον Θωμά εναντίον του αδελφού του Δημητρίου και εναντίον των κτήσεων του σουλτάνου.
Έτσι τον Ιανουάριο του 1459, μετά την αναχώρηση του Μωάμεθ, ο Θωμάς Παλαιολόγος -με τη βοήθεια ενός μικρού στρατιωτικού σώματος τριακοσίων ανδρών που του έστειλε ο πάπας Πίος Β' και το οποίο ενσωμάτωσε στο στράτευμά του- εισέβαλε στην Αχαΐα και άρχισε να πολιορκεί την Πάτρα. Όμως οι πολιορκητές τράπηκαν σε φυγή, μόλις εμφανίσθηκαν τα τουρκικά στρατεύματα. Η μόνη επιτυχία της εκστρατείας ήταν η κατάληψη των Καλαβρύτων.
Ο σουλτάνος οργισμένος από την εχθρική στάση του Θωμά, αποφάσισε την οριστική προσάρτηση της Πελοποννήσου στην Αυτοκρατορία του. Ξεκινώντας λοιπόν με πολύ στρατό, έφθασε στη Κόρινθο τον Μάϊο του 1460, πέρασε έξω από το Άργος και κατευθύνθηκε στον Μυστρά, τον οποίο και κατέλαβε στις 29 Μαΐου, ύστερα από την προδοτική στάση του Δημητρίου, ο οποίος δεν προέβαλλε καμία αντίσταση
Μην έχοντας άλλη επιλογή, ο Θωμάς Παλαιολόγος επιβιβάστηκε σε πλοίο από την Πύλο και αφού άφησε την οικογένειά του στην Κέρκυρα, ταξίδεψε τον Νοέμβριο του 1460 στην Αγκώνα της Ιταλίας και από εκεί στη Ρώμη, όπου και ασπάσθηκε τον Καθολικισμό για να εξασφαλίσει πόρους ζωής και να ξεσηκώσει τούς δυνατούς της Ιταλίας εναντίον των Τούρκων.
Ο Θωμάς Παλαιολόγος είχε πάρει μαζί του και την Τιμία Κάρα του Πρωτοκλήτου Αποστόλου Ανδρέου πού φυλασσόταν ως τότε στην Πάτρα, για να μην πέσει στα χέρια των Τούρκων, και την παρέδωσε στους Λατίνους για ασφαλέστερη φύλαξη. (Η κάρα επιστράφηκε στην θέση της με λαμπρές τελετές, στις 24 Σεπτεμβρίου 1964, ύστερα από την θετική ανταπόκριση του πάπα Παύλου ΣΤ΄. Ο πάπας Πίος Β΄ του όρισε ετήσια χορηγία 300 σκούδων, οι καρδινάλιοι 200 και η Βενετία 500. Το 1463 αρχίζει ο Τουρκο-ενετικός πόλεμος και οι ελπίδες του Θωμά αναπτερώνονται. Τις προσπάθειές του όμως διέκοψε ο θάνατος, που επήλθε στην Ρώμη στις 12 Μαΐου 1465.
Την κηδεμονία των παιδιών του, του Ανδρέα, το Μανουήλ και τής Ζωής, ανέλαβε ο καρδινάλιος Βησσαρίων, που φρόντισε να ανατραφούν σύμφωνα με το Καθολικό δόγμα
Ο Θωμάς Παλαιολόγος νυμφεύθηκε την Αικατερίνη Ζαχαρία πριγκίπισσα της Αχαΐας, θυγατέρα του Κεντυρίωνα Β΄ τελευταίου ηγεμόνα του Πριγκηπάτου της Αχαΐας και της Κρέουσας Τόκκο (Creusa Tocco). Η Αικατερίνη είχε γεννηθεί το 1410 και απεβίωσε το 1461 στην Κέρκυρα. Από τον γάμο τους απέκτησαν τέσσερα τουλάχιστον τέκνα:
Ελένη 1431-1473, παντρεύτηκε τον Λαζάρ Β΄ δεσπότη της Σερβίας.
Ζωή 1440/49-1503. Μετονομάστηκε σε Σοφία και παντρεύτηκε τον Ιβάν Γ΄ μέγα δούκα της Μοσχοβίας, μεταλαμπαδεύοντας τα Βυζαντινά ήθη στην Ρωσική Αυλή. Ο υιός της Βασίλειος Γ΄ ήταν πατέρας του Ιβάν Δ' του τρομερού, που άλλαξε τον τίτλο του σε καίσαρα (tsar), διεκδικώντας ως Αυτοκράτορας των Ρωμαίων τη διαδοχή και υιοθετώντας τον δικέφαλο αετό ως θυρεό της Ρωσίας.
Ανδρέας 1453-1502, που διεκδικούσε τον Θρόνο του Βυζαντίου από την εξορία και τελικά επώλησε το αυτοκρατορικό δικαίωμα στον Κάρολο Η' Βαλουά βασιλιά της Γαλλίας. Μάλλον είχε γιο τον Κωνσταντίνο.
Μανουήλ 1455-1512. Είχε γιο τον Ανδρέα.
ΠΗΓΗ Α. Πολυζωίδης: Τα Ελληνικά, Τόμος Β', 1874
Ανδρέας Παλαιολόγος (γιος Θωμά)
Σφραγίδα του Ανδρέα με τον δικέφαλο αετό. Επιγραφή: ANDREAS PALEOLOGVS DEI GRATIA DESPOTES ROMEORVM
Ο Ανδρέας Παλαιολόγος (1453 - 1502) ήταν τιτουλάριος Αυτοκράτορας των Ρωμαίων και δεσπότης του Μωρέως το διάστημα 1465-1502.
Ήταν γιος του Θωμά δεσπότη του Μωρέως και της Αικατερίνης Ζαχαρία, κόρης του Κεντυρίωνα Β΄ πρίγκιπα της Αχαΐας. Στις 29 Μαΐου 1453 ο θείος του Κωνσταντίνος ΙΑ΄ Αυτοκράτορας των Ρωμαίων απεβίωσε υπεραμυνόμενος της Κωνσταντινούπολης. Ο άλλος θείος του Δημήτριος και ο πατέρας του ήταν δεσπότες του Μωρέως, υποτελείς του Μωάμεθ Β΄, αλλά οι συνεχείς διενέξεις τους έδωσαν αφορμή στον σουλτάνο να καταλάβει τον Μωρέα το 1460. Ο Θωμάς με την οικογένειά του διέφυγε στην Κέρκυρα, όπου αφού την άφησε εκεί, μετέβη στη Ρώμη. Ο πάπας Πίος Β΄ τον υποδέχθηκε με τιμές.
Επειδή ο μεγαλύτερος αδελφός Δημήτριος ζούσε υπό την επίβλεψη του Μωάμεθ Β΄, ο Θωμάς εθεωρείτο ως ο Αυτοκράτορας των Ρωμαίων και ως τέτοιον τον υποδέχθηκαν στη Ρώμη. Λίγες ημέρες πριν αποβιώσει ο πατέρας τους το 1462, ο Ανδρέας και ο αδελφός του Μανουήλ μετέβησαν στη Ρώμη και τον συνάντησαν.
Ο Ανδρέας έζησε, με την συναίνεση του πάπα, στη Ρώμη και έφερε τον τίτλο του Αυτοκράτορα των Ρωμαίων και ως τέτοιον τον θεωρούσαν οι σύγχρονοί του, μάλιστα ο πολύς Βησσαρίων ο Τραπεζούντιος.
Ο πάπας του χορήγησε ένα ποσό για διαβίωση και οι αξιωματούχοι του προσδοκούσαν μεγάλα από τον Ανδρέα, όμως ο ίδιος νυμφεύτηκε μία απλή γυναίκα. Ο Στ. Ράνσιμαν την αναφέρει ως μία από τους δρόμους της Ρώμης. Τα χρήματα έφταναν για ένα πενιχρό τρόπο ζωής, έτσι ο απελπισμένος Ανδρέας επώλησε τον τίτλο του Αυτοκράτορα των Ρωμαίων -που κατείχε από τότε που απεβίωσε ο πατέρας του- στον Κάρολο Η΄ Βαλουά της Γαλλίας το 1494.
Ο Κάρολος Η΄ απεβίωσε το 1498, όμως τον τίτλο έφεραν οι επόμενοι βασιλείς της Γαλλίας ως τον Κάρολο Θ΄ Βαλουά[6]. Αναφέρεται ότι ο Ανδρέας επώλησε μετά τον τίτλο του στον Φερδινάνδο Β΄ της Αραγονίας, αλλά ο Στ. Ράνσιμαν αμφιβάλλει για το ότι δόθηκαν χρήματα, μια και όταν ο Ανδρέας απεβίωσε το 1502, ζητήθηκαν από τον πάπα 104 δουκάτα για τα έξοδα της κηδείας του.
Ο Ανδρέας είχε επισκεφθεί την αδελφή του Ζωή (Σοφία) Παλαιολογίνα στη Μόσχα το 1480 και πάλι το 1491. Ήταν η δεύτερη σύζυγος του Ιβάν Γ΄ μεγάλου πρίγκιπα της Μόσχας· ο εγγονός της Ιβάν Δ΄ της Ρωσίας ο τρομερός άλλαξε τον τίτλο του σε αυτόν του Καίσαρα (Tsar, Αυτοκράτορα) και υιοθέτησε τον δικέφαλο αετό των Παλαιολόγων. Αυτό διατηρήθηκε από τους διαδόχους του.
Οι περισσότεροι λόγιοι δεν αναφέρουν τέκνα του, αλλά ο Ντ. Νίκολ στο έργο του "Ο αθάνατος Αυτοκράτορας" θεωρεί τέκνα του τον Κωνσταντίνο Παλαιολόγο, αξιωματούχο της παπικής φρουράς και τη Μαρία Παλαιολογίνα, σύζυγο του Βασίλι πρίγκιπα του Βερέγια-Μπελόζερσκ, γιο του Μιχαήλ Αντρέγιεβιτς πρίγκιπα του Μοζαΐσκι (Можайский).
Ο Βασίλι και ο Ιβάν Γ΄ ήταν δισεγγονοί του Ντμίτρι Ντονσκόι. Η Μαρία είχε λάβει ως δώρο από τη θεία της Ζωή (Σοφία) ένα περιδέραιο, που ανήκε στη πρώτη σύζυγο του Ιβάν Γ΄. Όταν το ζήτησε ο Ιβάν Γ΄ και δεν το βρήκε, δημιουργήθηκε σκάνδαλο.
Πηγές αναφέρουν την (νόθη) Δομιτία ή Δομινίκη Παλαιολογίνα, ερωμένη του Ευάνδρου Κόντι, Ρωμαίου ευγενούς και απογόνου του πάπα Ιννοκέντιου Γ΄. Παιδιά τους ήταν ο Άρης (Mars, Marzio) Κόντι και ο Ιωάννης-Καίσαρας Κόντι.
ΠΗΓΕΣ
Jonathan Harris, Greek Émigrés in the West, 1400-1520, Camberley: Porphyrogenitus, 1995. ISBN 1-871328-11-X
Jonathan Harris 'A worthless prince? Andreas Palaeologus in Rome, 1465-1502', Orientalia Christiana Periodica 61 (1995), 537-54
Donald M. Nicol, The Immortal Emperor, Cambridge University Press, 1992, pp. 115–22. ISBN 0-521-41456-3.
Steven Runciman, The Fall of Constantinople 1453, Cambridge University Press, 1965, pp. 183–4. ISBN 0-521-09573-5
also see F. Rodriguez, Origine, cronologia esuccesione degli Imperatori Paleologo, "Riv. di Araldica e Genealogia" I, 1933.
Δημήτριος Παλαιολόγος
 |
| Σφραγίς Δημητρίου_Παλαιολόγου DHMHTΡΙΟC ΕΝ ΧΩ ΤΩ ΘΩ ΠΙCΤΟC ΔΕΣΠΟΤΗC ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟC Ο ΠΟΡΦΥΡΟΓΕΝΝΗΤΟC. |
Ο Δημήτριος Β΄ Παλαιολόγος (1407 - 1470) ήταν Δεσπότης του Μυστρά, Λήμνου, Μεσημβρίας και Θάσου.
Στον Μυστρά βασίλευσε το διάστημα 1428-1460. Ήταν γιος του Μανουήλ Β΄, ενώ μητέρα του ήταν η Έλενα Δραγάση από τη Σερβία. Αδελφοί του ήταν ο αυτοκράτωρ Ιωάννης Η΄, ο Κωνσταντίνος ΙΑ΄, ο Θεόδωρος Β΄, και ο Δεσπότης του Μορέως Θωμάς. Μετά την άλωση της Κωνσταντινουπόλεως και τον θάνατο του αυτοκράτορα Κωνσταντίνου, ο Δημήτριος και ο Θωμάς λιποψύχησαν και σκέφτηκαν να ζητήσουν άσυλο στην Ιταλία.
Αναθάρρησαν όμως και άλλαξαν σκοπό. Σύμφωνα με το νόμο, ο μεγαλύτερος έπρεπε να διαδεχτεί τον Κωνσταντίνο στον αυτοκρατορικό θρόνο, αλλά ο νεώτερος δεν συναίνεσε, και έτσι μοίρασαν την φανταστική πλέον εξουσία, εξακολουθώντας την δικαιοδοσία τους στην Πελοπόννησο, με έδρα το Μυστρά ο μεν και την Πάτρα ο δε. Αναγνώρισαν την κυριαρχία του Σουλτάνου επί πληρωμή ετησίου φόρου δώδεκα χιλιάδων δουκάτων.
 |
| Η Υπογραφή του ...Δημήτριος Δεσπότης Παλαιολόγος ὁ Πορφυρογέννητος, |
Ο Δημήτριος και ο Θωμάς ήταν ισχυροί ανταγωνιστές και έτρεφαν μεγάλο μίσος ο ένας για τον άλλο. Ο Δημήτριος έτρεφε φιλίες με τους Τούρκους κατακτητές και γι' αυτό προσκάλεσε τον Τούρκο στρατηγό Τουραχάν της Θεσσαλίας για να συμμαχήσει μαζί του κατά του Θωμά, που ήταν Ενετόφιλος. Ως άρχοντας ήταν σκληρός και ταλαιπώρησε τους υπηκόους του με βαριά φορολογία.
Όταν οι κάτοικοι της Πελοποννήσου εξεγέρθηκαν με αρχηγό τον Μανουήλ Καντακουζηνό, ο Δημήτριος ξανά ζήτησε την βοήθεια του Τουραχάν, ο οποίος κατέβηκε με στρατό στην Πελοπόννησο. Ο Τουραχάν κατέπνιξε την επανάσταση και ελευθέρωσε τον πολιορκημένο Δημήτριο, αλλά και τον επίσης πολιορκημένο Θωμά που είχε οχυρωθεί στην Πάτρα.
Για τις συνεχείς υπηρεσίες του προς τους Τούρκους κατακτητές έλαβε την εξουσία της Λήμνου, Ίμβρου, Θάσου και Σαμοθράκης. Έγινε καλόγερος στην Αδριανούπολη και έλαβε το όνομα Δαβίδ.
ΠΗΓΕΣ
Νέα Δομή, τόμος 26, Ελένη Παλαιολόγου
Edward Gibbon: Verfall und Untergang des römischen Imperiums, ISBN 3-423-59062-9.
Joseph von Hammer-Purgstall: Geschichte des Osmanischen Reiches, 1963, ISBN 3-201-00318-2.
Steven Runciman: Die Eroberung von Konstantinopel 1453, ISBN 3-406-02528-5.
Γεώργιος Σφραντζής: The Fall of Byzantine empire, University of Massachusetts Press 1980, ISBN 0-87023-290-8.
Α. Πολυζωίδης: Τα Ελληνικά, Τόμος Β', 1874
ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑ 3 ΒΙΟΓΡΑΦΙΩΝ ΑΠΟ : Δυναστεία των Παλαιολόγων el.wikipedia.org
