Παγκράτι Καλαβρύτων - Ένα ζωντανό φυσικό μνημείο, μήκους 100 μέτρων και ηλικίας περίπου 3.000 ετών, βλασταίνει ακόμη και είναι η απόδειξη της ξακουστής ελληνικής οινοπαραγωγής και αμπελοκαλλιέργειας που πηγάζει από την αρχαιότητα.
Γράφει η Ευαγγελία Σωτηροπούλου *
Το «Κλήμα του Παυσανία» βρίσκεται στον οικισμό Σελλά Παγκρατίου (56 χλμ.της οδού Τριπόλεως-Καλαβρύτων, στα σύνορα των νομών Αρκαδίας-Αχαΐας.
- Το «Κλήμα» βοτανικά ανήκει στο είδος Vitis Vinifera Siluestris, άγρια άμπελος, από το οποίο εξελίχθηκε το υποείδος Vitis Vinifera Sativa, από το οποίο και προέρχονται οι σημερινές καλλιεργούμενες ποικιλίες αμπέλου.
O φημισμένος περιηγητής Παυσανίας, την άνοιξη του 172 μ.Χ επισκέφθηκε τη συγκεκριμένη περιοχή για να διαπιστώσει εάν ήταν πραγματικότητα η φήμη που είχε ακούσει ότι οι πέστροφες στον ποταμό Αροάνειο κελαηδούσαν όπως το πουλί τσίχλα.
Ο Παυσανίας στο βιβλίο του «Αρκαδικά» αναφέρει ότι ευρισκόμενος κοντά στο συγκεκριμένο ποτάμι μέχρι τη δύση του ηλίου, είδε μεν τις πέστροφες αλλά δεν τις άκουσε να μιλάνε.
XXI. ταῦτα μὲν δὴ οὕτω λέγουσι: τοῦ Λάδωνος δὲ τῶν πηγῶν ἀπέχει στάδια ἑξήκοντα ἡ Κλειτορίων πόλις, ἡ δὲ ὁδὸς ἡ ἀπὸ τῶν πηγῶν τοῦ Λάδωνός ἐστιν αὐλὼν στενὸς παρὰ τὸν Ἀροάνιον ποταμόν. πρὸς δὲ τῇ πόλει διαβήσῃ ποταμὸν καλούμενον Κλείτορα. ἐκδίδωσιν οὖν ὁ Κλείτωρ ἐς τὸν Ἀροάνιον, οὐ πλέον τῆς πόλεως σταδίους ἀπέχοντα ἑπτά. [2] εἰσὶ δὲ ἰχθῦς ἐν τῷ Ἀροανίῳ καὶ ἄλλοι καὶ οἱ ποικιλίαι καλούμενοι: τούτους λέγουσι τοὺς ποικιλίας φθέγγεσθαι κίχλῃ τῇ ὄρνιθι ἐοικός. ἐγὼ δὲ ἀγρευθέντας μὲν εἶδον, φθεγγομένων δὲ ἤκουσα οὐδὲν καταμείνας πρὸς τῷ ποταμῷ καὶ ἐς ἡλίου δυσμάς, ὅτε δὴ φθέγγεσθαι μάλιστα ἐλέγοντο οἱ ἰχθῦς.
Τελικά, αυτό που πιθανότατα συνέβει είναι ότι κάποιος καλοφαγάς, ενθουσιασμένος με τις πέστροφες, είπε στον Παυσανία ότι κελαηδούν από νοστιμιά!Σύμφωνα με την παράδοση, ευρισκόμενος λοιπόν για τον παραπάνω λόγο κοντά στο σημείο που είναι σήμερα το Κλήμα, φαίνεται ότι αναζήτησε τον ίσκιο του και οι κάτοικοι του χωριού, τον φιλοξένησαν παρατίθοντας του γεύμα με πέστροφες και προσφέροντας του νερό από την παρακείμενη πηγή.
- Το μέγεθος και η βλάστηση του Κλήματος του έκανε εντύπωση και συνέστησε στους κατοίκους να το προσέχουν και να το περιποιούνται.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο κορμός του ήταν κατά πολύ μεγαλύτερος αλλά στη διάρκεια της κατοχής οι Γερμανοί κατακτητές, σύμφωνα με μαρτυρίες κατοίκων, έκοψαν ένα μεγάλο κομμάτι του κορμού του.
Έπειτα από ενέργειες του Συλλόγου Παγκρατιωτών Καλαβρυτινών, ο «Άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος», που ασχολείται με τη συντήρησή του, το Κλήμα του Παυσανία ανακηρύχθηκε Διατηρητέο Μνημείο της Φύσεως.
Μύθοι συνδέουν το «Κλήμα του Παυσανία» με άθλο του Ηρακλή, ο οποίος κυνηγούσε τη χρυσόκερο κερυνίτιδα έλαφο και έφτασε μέχρι το Κλήμα στο οποίο μπερδεύτηκαν τα μακριά μαλλιά της ελάφου και τη συνέλαβε και από εκεί προέκυψε και το όνομα της θέσης «Κυνηγάρι».
*Η Ευαγγελία Σωτηροπούλου είναι διακεκριμένη Οινολόγος με καταγωγή το Σοποτό (Αροανία) Καλαβρύτων.
Φωτογραφίες Νίκος Κυριαζής
kalavrytanews.com ΜΕΣΩ /cognoscoteam.gr
Ο τρίτος άθλος του Ηρακλή
 |
| Αναπαράσταση του τρίτου άθλου από τον Άντολφ Σμιντ - Νέο Μουσείο Βερολίνου |
Ο Ηρακλής ανέλαβε την αποστολή, κατευθύνθηκε προς το βουνό που κατοικούσε το ζώο και το αναγνώρισε από τη λάμψη των κεράτων του. Ξέροντας ότι δεν θα μπορούσε να το προλάβει στο τρέξιμο, ούτε να το ακινητοποιήσει με τα όπλα του, αφού η ελαφίνα έτρεχε γρηγορότερα κι από βέλος, αποφάσισε να το εξαντλήσει. Όταν η ελαφίνα τον είδε, άρχισε να τρέχει προς τον βορρά, κι ο Ηρακλής ακολουθούσε ξοπίσω της. Ένα χρόνο κράτησε η καταδίωξη - περνώντας μέσα από τα εδάφη των Ελλήνων, των Θρακών και των Σκυθών, έφθασαν στη γη των Υπερβορείων. Εκεί το ελάφι, εξουθενωμένο από το τρέξιμο, σταμάτησε για να πιει νερό. Ο Ηρακλής άδραξε την ευκαιρία και το ακινητοποίησε.
- Σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή του μύθου, που διασώζει ο Απολλόδωρος, ο Ηρακλής το συνέλαβε όταν αυτό προσπαθούσε να περάσει τον ποταμό Λάδωνα στην Αρκαδία[ Apollodorus, Library 2, Twelve Labours of Heracles].
...λείπεται δὲ ἐκ Φενεοῦ τῶν ὁδῶν, αἵ εἰσι πρὸς ἡλίου δυσμῶν, ἡ ἐν ἀριστερᾷ. αὕτη δὲ ἡ ὁδὸς ἄγει μὲν ἐς Κλείτορα, καθήκει δὲ παρὰ τοῦ Ἡρακλέους τὸ ἔργον, ὃ τῷ ποταμῷ ῥεῦμα ἐποίησεν εἶναι τῷ Ἀροανίῳ. παρὰ τοῦτο ἡ ὁδὸς κάτεισιν ἐπὶ χωρίον Λυκουρίαν, καὶ ἔστι Φενεάταις ἡ Λυκουρία πρὸς Κλειτορίους ὅροι τῆς γῆς.
XX. προελθόντων δὲ σταδίους ὡς πεντήκοντα ἐκ Λυκουρίας, ἐπὶ τοῦ Λάδωνος ἀφίξῃ τὰς πηγάς: ἤκουσα δὲ ὡς τὸ ὕδωρ λιμνάζον ἐν τῇ Φενεατικῇ, κατερχόμενον ἐς τὰ βάραθρα τὰ ἐν τοῖς ὄρεσιν, ἄνεισιν ἐνταῦθα καὶ ποιεῖ τῷ Λάδωνι τὰς πηγάς. τοῦτο μὲν δὴ οὐκ ἔχω σαφῶς εἰπεῖν, εἴτε οὕτως εἴτε ἄλλως ἐστὶν ἔχον: ὁ δὲ Λάδων ποταμῶν τῶν ἐν Ἑλλάδι ὕδωρ παρέχεται κάλλιστον, ἔχει δὲ καὶ ἄλλως ἐς ἀνθρώπους φήμην Δάφνης τε εἵνεκα καὶ †τὰ ᾀδόμενα ἐς τὴν Δάφνην.
Όταν η Άρτεμις έμαθε τι έγινε, εξοργίστηκε και φώναξε τον αδελφό της Απόλλωνα να τη βοηθήσει με τις σαΐτες του. Καθώς ο Ηρακλής επέστρεφε στην Ελλάδα, εμφανίστηκαν μπροστά του για να τον τιμωρήσουν. Ο Ηρακλής της ζήτησε συγχώρεση, εξηγώντας της το λόγο της πράξης του και δεσμευόμενος ότι μετά την ολοκλήρωση της αποστολής του θα επέστρεφε το ελάφι στην προστάτιδα θεά του.
Πηγαίνοντας προς το παλάτι του Ευρυσθέα, έμαθε ότι ο βασιλιάς προόριζε το ελάφι για τον κήπο του και σκέφθηκε ένα τέχνασμα: Κάλεσε τον Ευρυσθέα να βγει έξω από το παλάτι ώστε να παραλάβει ο ίδιος το ελάφι. Βλέποντάς τον ο Ευρυσθέας τον συνεχάρη για την επιτυχία του - όταν όμως άπλωσε τα χέρια του για να το πάρει, ο ήρωας πήρε τα χέρια του από το ζώο και αυτό ταχύτατα έτρεξε προς την Άρτεμη. Έτσι, εκπλήρωσε τόσο την αποστολή του να φέρει την Κερυνίτιδα Έλαφο στον Ευρυσθέα, όσο και την υπόσχεσή του στην Άρτεμη ότι θα την επέστρεφε.
