Είναι ευρέως αναγνωρισμένο ότι ο Χριστιανισμός έχει ενσωματώσει τα παγανιστικά πανηγύρια στην καθημερινή ζωή των πιστών, αφού πρώτα επανασχεδιάσει το περιεχόμενό του για να ταιριάζει στο θρησκευτικό του πλαίσιο. Θα εξετάσουμε λοιπόν πώς ήταν τα «Χριστούγεννα» στην αρχαία Ελλάδα.
Η δωδέκατη ημέρα των Χριστουγέννων αντικατέστησε πιθανώς αρχαίες ελληνικές ή ρωμαϊκές θρησκευτικές γιορτές, όπως τα Saturnalia, Kronia κ.λπ., που συνδέονταν με τον χειμερινό ήλιο (το χειμερινό ηλιοστάσιο στις 22 Δεκεμβρίου).
Καλύπτει τις ημέρες από την παραμονή των Χριστουγέννων (24 Δεκεμβρίου) έως την παραμονή των Θεοφανίων (5 Ιανουαρίου). Είναι λοιπόν κατανοητό ότι οι χριστιανικοί εορτασμοί όπως τα Χριστούγεννα, το πανηγύρι του Αγίου Βασιλείου και το Βάπτισμα συνδέονται με ειδωλολατρικά έθιμα που στοχεύουν στο να καθησυχάσουν τα δαιμονικά όντα και να φέρουν καλή τύχη (καλή χρονιά).
Το κύριο χαρακτηριστικό αυτών των ημερών είναι τα κάλαντα, οι μεταμφιέσεις, οι δράσεις για το καλό της χρονιάς κ.λπ.
Τα παιδιά πήγαν από σπίτι σε σπίτι, κρατώντας ελιές ή δάφνες στα χέρια τους, διακοσμημένα με μαλλί (σύμβολο υγείας και ομορφιάς) και φρούτα κάθε είδους, τραγουδώντας για την καλύτερη ευτυχία και γονιμότητα της γης. Πολλά από τα παιδιά έφεραν το κλαδί στο σπίτι και το κρέμασαν στην πόρτα, όπου παρέμεινε όλο το χρόνο, κάτι που έχουμε συνηθίσει την 1η Μαΐου.
Ένα πολύ ενδιαφέρον άρθρο από τον Απόστολο Αρβανιτόπουλο, το οποίο αναφέρεται στα έθιμα του χριστουγεννιάτικου δέντρου και των κάλαντα, γράφει ο Φίλιππος Βρετάκος στο βιβλίο του "Οι δώδεκα μήνες του έτους και οι σημαντικότερες διακοπές τους". Σε αυτό το βιβλίο ο Φίλιππος Βρετάκος αναφέρει:
"Το χριστουγεννιάτικο δέντρο συμβολίζει την αιωνιότητα της ζωής, επειδή δεν μεγαλώνει και επομένως δεν χάνει τη νεολαία του. Ωστόσο, το χριστουγεννιάτικο δέντρο δεν είναι ξένο έθιμο, όπως υποτίθεται γενικά, αλλά προέρχεται από την αρχαία Ελλάδα. Με άλλα λόγια, είναι απομεινάρια του περίφημου «Ιρήσιου» και της «Ικετερίας» των αρχαίων Ελλήνων, δηλαδή των αρχαίων Αθηναίων.
Η Ικετερία ήταν ένα κλαδί ελιάς, και φέρεται από εκείνους που ήθελαν να προσευχηθούν στον Θεό σε ομάδες για να απελευθερώσουν τον τόπο από το κακό, για παράδειγμα από ασθένειες. Στις περισσότερες περιπτώσεις, ωστόσο, η Ικετερία εκτελέστηκε από έναν άνθρωπο που ήθελε να τεθεί υπό την προστασία του Θεού και ανώτερη εξουσία για να αποκαλύψει ισχυρούς ανθρώπους ή άρχοντες. "
Το δέντρο, ως χριστιανικό σύμβολο, συμβολίζει την ευτυχία που φέρνει στον άνθρωπο η γέννηση του Χριστού. Σιγά-σιγά, διάφορα χρήσιμα αντικείμενα έχουν προστεθεί στο δέντρο - κυρίως φαγητό, ρούχα και άλλα αντικείμενα καθημερινής χρήσης (κάτι που συνέβη στους αρχαίους ελληνικούς ναούς) συμβολίζοντας τη θυσία των Θεϊκών Δώρα.
Στη σύγχρονη Ελλάδα, το έθιμο εισήχθη από τους Βαυαρούς με τη διακόσμηση στο παλάτι του Όθωνα το 1833. Μετά τον Β 'Παγκόσμιο Πόλεμο, το δέντρο με τα πολύχρωμα στολίδια εμφανίστηκε σε όλα τα ελληνικά σπίτια.
Σύμφωνα με ορισμένους ιστορικούς, το χριστουγεννιάτικο έλκηθρο του Άγιου Βασίλη, που οδηγείται από ιπτάμενα τάρανδο, έχει επίσης αρχαίες ελληνικές ρίζες. Τον Δεκέμβριο, οι Έλληνες γιόρτασαν τον Διόνυσο και τον φωτιστή Apollo-Sun, που κάθονταν στο ιπτάμενο άρμα του και μοιράστηκαν το Φως. Με την έλευση του Χριστιανισμού, το άρμα έγινε έλκηθρο, τα άλογα έγιναν τάρανδος και το «δώρο» του φωτός που διανεμήθηκε στους ανθρώπους ... Κυριολεκτικά έγινε «διανομή δώρων».
Ο Ήλιος οδηγούσε το άρμα του με τέσσερα φτερά
Τέλος, η κοπή της Βασιλόπιτας είναι μια περαιτέρω εξέλιξη του αρχαίου ελληνικού εθίμου του εορταστικού ψωμιού που οι αρχαίοι Έλληνες πρόσφεραν στους θεούς σε μεγάλα αγροτικά φεστιβάλ όπως η Θαλυσία και η Θεσμοφορία.
Ανεξάρτητα από την προέλευση των εθίμων, τα Χριστούγεννα ήταν πάντα μια εποχή γιορτής και χαράς για όλους και ειδικά για τα παιδιά.
ΠΗΓΗ ://www.greecehighdefinition.com/ΑΡΧΑΙΟΓΝΩΜΩΝ