Γράφτηκε τον 2ο αιώνα μ.Χ. από έναν νεαρό, με το όνομα Απίον από μια μικρή αιγυπτιακή πόλη. Κατατάχθηκε στον ρωμαϊκό στρατό στην Αλεξάνδρεια, επιβιβάστηκε σε μεγάλο κυβερνητικό πλοίο και απέπλευσε για την Ιταλική χερσόνησο. Το πλοίο πέρασε μια τρομερή καταιγίδα.
Μόλις έφτασε παρέλαβε τη νέα του στολή και την πλήρωσε, πήγε να τον ζωγραφήσουν σε μια εικόνα για την οικογένειά του και την έστειλε σπίτι μαζί με αυτό το γράμμα: Απίων στον πατέρα και άρχοντα Επίμαχο: Χρόνια πολλά!
Πρώτα απ' όλα εύχομαι να είσαι καλά και να σου πάνε καλά τα πράγματα, την αδερφή μου, την κόρη της και τον αδερφό μου. Ευχαριστώ τον Κύριο Σεραπίς [έναν Αιγύπτιο θεό] που με έσωσε όταν κινδύνευα στη θάλασσα.
Όταν έφτασα στο Μισένο [το Ρωμαϊκό πολεμικό λιμάνι , κοντά στη Νάπολη], έλαβα τρία χρυσά νομίσματα από τον αυτοκράτορα [Τραϊανό; ] Ως χρήματα για το ταξίδι, και είμαι καλά.
Παρακαλώ γράψε μου μια γραμμή, κύριέ μου πατέρα, (Επίμαχος) για την ευημερία σου, δεύτερη σε αυτή του αδελφού και της αδελφής μου, και τρίτη για να μπορώ ευλαβικά να ασπαστώ το χέρι σου, γιατί με μεγάλωσες καλά και μπορώ επομένως να ελπίζω σε γρήγορη προαγωγή, εάν το θελήσουν οι θεοί .Δώσε τους χαιρετισμούς μου στον Capiton [ένα φίλο] και τον αδερφό μου και την αδερφή μου και τη Serenilla [οικογένεια Και οι φίλοι μου. Σας στέλνω το μικρό μου πορτραίτο μέσω του Ευκτέμον. Το [νέο] ρωμαϊκό μου όνομα είναι Αντώνιος Μάξιμος.
Τα καλύτερα μου!
Η επιστολή γράφτηκε στα ελληνικά σε πάπυρο, όχι από το ίδιο τον νέο, αλλά από μισθωμένο γραφέα δημοσίων επιστολών.
Δύο από τους φίλους του Απίωνα που κατατάχθηκαν μαζί του πρόσθεσαν τους χαιρετισμούς τους στο αριστερό περιθώριο του εγγράφου
1Ἀπίων Ἐπιμάχῳ τῶι πατρὶ καὶ
2κυρίῳ πλεῖστα χαίρειν. πρὸ μὲν πάν-
3των εὔχομαί σε ὑγιαίνειν καὶ διὰ παντὸς
4ἐρωμένον(*) εὐτυχεῖν μετὰ τῆς ἀδελφῆς
5μου καὶ τῆς θυγατρὸς αὐτῆς καὶ τοῦ ἀδελφοῦ
6μου. εὐχαριστῶ τῷ κυρίῳ Σεράπιδι
7ὅτι μου κινδυνεύσαντος εἰς θάλασσαν
8ἔσωσε εὐθέως. ὅτε εἰσῆλθον εἰς Μη-
9σήνους, ἔλαβα βιάτικον παρὰ Καίσαρος
10χρυσοῦς τρεῖς καὶ καλῶς μοί ἐστιν.
11ἐρωτῶ σε οὖν, κύριέ μου πάτηρ(*) ,
12γράψον μοι ἐπιστόλιον πρῶτον
13μὲν περὶ τῆς σωτηρίας σου, δεύ-
14τερον περὶ τῆς τῶν ἀδελφῶν μου,
15τρ[ί]τον, ἵνα σου προσκυνήσω τὴν
16χεραν(*) , ὅτι με ἐπαίδευσας καλῶς,
17καὶ ἐκ τούτου ἐλπίζω ταχὺ προκό-
18σαι(*) τῶν θε[ῶ]ν θελόντων. ἄσπασαι
19Καπίτων[α] π̣ο̣λλὰ(*) καὶ τοὺ̣ς̣(*) ἀδελφούς
20[μ]ου καὶ Σε[ρηνί]λλαν καὶ το[ὺς] φίλους μο[υ].
21ἔπεμψά σο[ι εἰ]κόνιν μ[ου] διὰ Εὐκτή-
22μονος. ἔσ[τ]ι̣[ν](*) μου ὄνομα Ἀντῶνις Μά-
23ξιμος. ἐρρῶσθαί σε εὔχομαι.
24κεντυρί(α) Ἀθηνονίκη.
25 ἀσπάζεταί σε Σερῆνος ὁ τοῦ Ἀγαθοῦ [Δα]ίμονος [καὶ ] ̣ ̣ ̣ ̣]ς ὁ τοῦ
25/6[ ̣ ̣ ̣]ρου̣(*)
26 καὶ Τούρβων ὁ τοῦ Γαλλωνίου καὶ Δ[ ̣ ̣ ̣]νᾶς ὁ τ[οῦ ] ̣ ̣ ̣]σεν[ ̣ ̣ ̣]
27[ ̣ ̣ ̣ ̣] ̣[ ̣ ̣ ̣] ̣[-ca.?-]
v:
27ε[ἰς] Φ[ιλ]αδελφίαν Ἐπι☓μάχῳ(*) ἀπὸ Ἀπίωνος υἱοῦ
28 ἀπόδος εἰς χώρτην πρῖμαν ☓ Ἀπαμηνῶν Ἰο[υλι]α[ν]οῦ Ἀν ̣[ ̣ ̣]
29 λιβλαρίῳ(*) ἀπὸ Ἀπίωνος ὥστε Ἐπιμάχῳ πατρὶ αὐτοῦ.
Το γράμμα ήταν αρχικά διπλωμένο και σφραγισμένο...Πέρασε μέσα από το άκρως αποδοτικό ρωμαϊκό στρατιωτικό πόστο και έφτασε σώος και αβλαβής μέχρι το μικρό χωριό της Αιγύπτου, όπου ο πατέρας και η οικογένεια του αγοριού το διάβασαν σχεδόν δύο χιλιάδες χρόνια πριν.
Μετά τον θάνατο του πατέρα του, η επιστολή χάθηκε στα οικιακά απόβλητα και οι αρχαιολόγοι το βρήκαν πριν λίγο καιρό κάτω από τους γκρεμισμένους τοίχους του σπιτιού. Μαζί του ήταν ένα άλλο γράμμα που έγραψε ο Απίων χρόνια αργότερα στην αδελφή του αφού είχε τοποθετηθεί εδώ και καιρό κάπου στα ρωμαϊκά σύνορα και είχε γυναίκα και παιδιά. Αυτό είναι το μόνο που ξέρουμε.
Εάν μου επιτρέπετε, θα ήθελα να κάνω κάποιες σκέψεις.
Παραδέχομαι ότι συγκινήθηκα που σημείωσα την υπερηφάνεια αυτού του νέου που κατατάχθηκε στον ρωμαϊκό στρατό.
Βρίσκω αξιοθαύμαστη τη στοργή και την ευγνωμοσύνη για όσα είχε κάνει ο πατέρας του γι' αυτόν, κάτι που είναι τώρα σπάνιο
Γενναιόδωρο το ημερήσιο για τη μεταφορά, 3 aurei, που αντιστοιχούν σε 300 σηστέρσια, δηλαδή περίπου μισθούς ενός έτους.
Εκπληκτικό που εκτός από το γράμμα έστειλε και πορτρέτο, νομίζω με στολή, πολύ μοντέρνο!
Το Cursus Publicus (Ρωμαϊκό ταχυδρομείο )είναι εκπληκτικό, αρκετό για να παραδώσει το γράμμα σε ένα μικρό αιγυπτιακό χωριό. Σήμερα μιλάμε πολύ για συμπερίληψη: θα πρέπει να διδαχθούμε από τους προγόνους μας.Ας θυμηθούμε ότι εκείνη την εποχή οι επαρχιακοί ήταν "Περεγκρίνι", δηλαδή όχι Ρωμαίοι πολίτες.
