Ιράκ: Αρχαιολόγοι «έφεραν στο φως» ναό των Σουμερίων 4.500 ετών

Ήταν αφιερωμένος στον θεό των κεραυνών και αποτελούσε το «κόσμημα» της πόλης Γκιρσού, σύμφωνα με τα δεδομένα του Βρετανικού Μουσείου



Ένα από τα σπουδαιότερα αρχαιολογικά ευρήματα της Αρχαίας Μεσοποταμίας ανακάλυψαν οι αρχαιολόγοι στο Ιράκ, καθώς κατάφεραν να φέρουν στην επιφάνεια τα ερείπια ενός ναού των Σουμερίων 4.500 ετών αφιερωμένου στον θεό των ανοιξιάτικων κεραυνών (Ningirsu), όπως αναφέρει το Βρετανικό Μουσείο.


Ο επί αιώνες αφανισμένος ναός είναι χτισμένος από τούβλα λάσπης και αποτέλεσε κατά το παρελθόν εντυπωσιακό «στολίδι» της αρχαίας πόλης Γκιρσού (Girsu) που τώρα έχει μετατραπεί σε αρχαιολογικό χώρο γνωστό ως «Tello».

«Στην καρδιά της πόλης Γκιρσού, ανακαλύψαμε —και εξακολουθούμε να ανασκάπτουμε— έναν από τους πιο σημαντικούς ιερούς χώρους όλης της αρχαίας Μεσοποταμίας: έναν ναό αφιερωμένο στον θεό που ήταν και αρχηγός της πόλης», εξήγησε κατά τη διάρκεια παρουσίασης στο Βρετανικό Μουσείο του Λονδίνου ο Σεμπάστιαν Ρέι, επικεφαλής αρχαιολόγος εκεί.




Το Γκιρσού ήταν ένα πολυσύχναστο πολιτιστικό κέντρο στην καρδιά της Μεσοποταμίας - μια ευρεία περιοχή μεταξύ των ποταμών Ευφράτη και Τίγρη, συμπεριλαμβανομένου του Ιράκ, της ανατολικής Συρίας, της νοτιοανατολικής Μικράς Ασίας, τμήματος του δυτικού Ιράν και του Κουβέιτ και έδρα μερικών από τους πρώτους πολιτισμούς.


Ο Γάλλος αρχαιολόγος Ερνέστ ντε Σαρζέκ είχε ανακλύψει πρώτος τα ερείπια του Γκιρσού το 1877 και αφαίρεσε όλα τα αντικείμενα που μπορούσε να βρει, συμπεριλαμβανομένου ενός αγάλματος 4.000 ετών του βασιλιά των Σουμερίων Gudea, ο οποίος κυβέρνησε την πόλη στα τέλη της τρίτης χιλιετίας π.Χ. με αποτέλεσμα πολλοί άνθρωποι να θεωρούν πως δεν είχε περισσέψει κάτι που θα μπορούσε να αναδυθεί στην επιφάνεια.


 Διαπιστώθηκε ότι τελικά το Γκιρσού είχε περισσότερα μυστικά να αποκαλύψει. «Δεν είναι ουτοπικό να λέμε σήμερα ότι το Γκιρσού είναι ίσως ένα από τα πιο σημαντικά μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς στον κόσμο που πολύ λίγοι άνθρωποι γνωρίζουν» συμπλήρωσε ο Ρέι.
Τώρα, περισσότερο από έναν αιώνα αφότου οι αρχαιολόγοι εξερεύνησαν για τελευταία φορά την αξιοσημείωτη τοποθεσία, η ομάδα του Ρέι ανακάλυψε τον τεράστιο ναό. Οι αρχαιολόγοι χρησιμοποίησαν τεχνικές τηλεπισκόπησης για να αποκαλύψουν χαρακτηριστικά της τοποθεσίας που ήταν θαμμένα κάτω από άμμο και άλλα κοιτάσματα. Δημιούργησαν επίσης ψηφιακά υψομετρικά μοντέλα για να κατανοήσουν πώς έχει αλλάξει το τοπίο από τις ανασκαφές του 19ου αιώνα.

Οι Σουμέριοι πίστευαν ότι ο Ningirsu (θεός των κεραυνών) είχε εξουσίαζε τις ανοιξιάτικες βροντές, τις βροχοπτώσεις και τις πλημμύρες, καθώς και ότι διοικούσε το όργωμα της γης, σύμφωνα με το Βρετανικό Μουσείο.




Είναι αξιοσημείωτο ότι οι πρόσφατα ανακαλυφθέντες τοίχοι που περιβάλλουν τον ιερό χώρο ταιριάζουν απόλυτα με έναν χάρτη που είναι σκαλισμένος στο άγαλμα του βασιλιά Gudea που βρέθηκε κατά τις πρώτες ανασκαφές. «Το Enninu, το White Thunderbird, είναι ο παλαιότερος ναός για τον οποίο έχουμε λεπτομερείς επιγραφές - ένα αρχαϊκό σχέδιο σκαλισμένο στο άγαλμα του βασιλιά» τόνισε ο Ρέι. 

«Καταφέραμε να εφαρμόσουμε τη θεωρία ξεκινώντας μια σειρά από ανασκαφές και προσδιορίζοντας, για παράδειγμα, -ανάλογα με τον χάρτη- τα θεμέλια της πύλης του ναού που ήταν ακριβώς εκεί που είχαμε εκτιμήσει ότι θα βρισκόταν η πύλη, έχοντας ως βάση ένα σχέδιο 4.000 ετών».

Περί Σουμερίων :Τα μυστικά της γραφής
   
Παραμύθια για τη γραφή

Ακούστε τώρα έναν πολύ παλιό μύθο (τον παλιότερο) για την εφεύρεση της γραφής. Τον μύθο αυτό τον βρίσκουμε γραμμένο σε ένα μεγάλο ποίημα των Σουμερίων, ενός λαού της Μεσοποταμίας (σημερινού Ιράκ· ), με τίτλο «Ο Ενμερκάρ και ο άρχοντας της Αράττας». Το ποίημα αυτό πρέπει να γράφτηκε 2.700 χρόνια πριν από τη γέννηση του Χριστού! Διηγείται πώς ο Ενμερκάρ, άρχοντας της πό­λης Ουρούκ-Κουλάμπα, έστειλε έναν απεσταλμένο του στον άρχοντατης Αράττας για να ζητήσει ξυλεία, χρυσάφι, ασήμι και πολύτιμους λίθους, γιατί ήθελε να ξαναχτίσει και να στολίσει τον ναό της θεάς Ινάνα. Ο απεσταλμένος πήγαινε κι ερχόταν ανάμεσα στις δύο πόλεις και στους δύο άρχοντες μεταφέροντας τα μηνύματα του Ενμερκάρ στον άρχοντα της Αράττας και πάλι πίσω, μεταφέροντας τις απαντήσεις του άρχοντα της Αράττας στον Ενμερκάρ. Κάποια στιγμή ο ταλαίπωρος απεσταλμένος «παρέδωσε τα όπλα»: οι οδηγίες που του έδινε ο Ενμερκάρ ήταν τόσο περίπλοκες, που δεν μπορούσε πια να τις απομνημονεύσει. Τότε, λέει το ποίημα, ο Ενμερκάρ, για να λύσει το πρόβλημα, επινόησε τη γραφή: έγραψε το μήνυμα πάνω σε μια πινακίδα από πηλό  . Και με τα λόγια του ποιήματος:
Το στόμα του απεσταλμένου είχε γεμίσει - δεν μπορούσε ούτε να πει ούτε να θυμηθεί το μήνυμα. Επειδή το στόμα του απεσταλμένου είχε γεμίσει και δεν μπορούσε ούτε να πει ούτε να θυμηθεί το μήνυμα, ο άρχοντας της Κουλάμπα έπλασε πηλό και έγραψε το μήνυμα πάνω στην πήλινη πινακίδα που έφτιαξε.
Παλιά δεν ήξεραν να γράφουν μηνύματα πάνω σε πηλό.

Σε ένα άλλο σουμεριακό ποίημα η γραφή περιγράφεται ως ένα από τα βασικά μυστικά του πολιτισμού, που κρατούσε ζηλότυπα για τον εαυτό του ο Έγκι, ο θεός της σοφίας. Η θεά Ινάνα, προστάτισσα της πόλης Ουρούκ, ήθελε αυτά τα μυστικά για την αγαπημένη της πόλη και γι' αυτό αποφάσισε να βρει τρόπο να του τα πάρει. Και το κατάφερε μεθώντας τον Έγκι:

Κι αφού οι καρδιές τους γέμισαν χαρά με το ποτό, ο Έγκι βροντοφωνάζει:
«Ω όνομα της δύναμής μου, ω όνομα της δύναμής μου, στη λαμπερή Ινάνα, τη θυγατέρα μου, θα χαρίσω τις τέχνες του ξύλου, του μετάλλου, του δέρματος, της γραφής, της καλαθοπλεκτικής, του χτισίματος.»
Και η αγνή Ινάνα τις πήρε.
Και αφού πήρε τα δώρα, η Ινάνα ξεκίνησε για να τα πάει στην Ουρούκ. Και τα κατάφερε, παρόλο που ο ξεμέθυστος πια και μετανιωμένος Έγκι έκανε ό,τι μπορούσε (έστειλε θύελλες, θαλάσσια τέρατα) για να τα πάρει πίσω.

Θεϊκό λοιπόν κτήμα και δώρο η γραφή, μαζί με τα άλλα αγαθά του πολιτισμού: ξυλουργική, μεταλλοτεχνία, οικοδομική, επεξεργασία του δέρματος, καλαθοπλεκτική. Θεϊκό κτήμα και δώρο η γραφή και για τον ιουδαϊσμό και τον χριστιανισμό: στην Παλαιά Διαθήκη η θέληση του Θεού δίνεται στον Μωυσή στο όρος Σινά σε πινακίδες  . «γραμμένες από το χέρι του Θεού».


Γλυπτική στην Μεσοποταμία

ΕΙΚΟΝΕΣ ΑΡΧΑΙΟΓΝΩΜΩΝ

ΓΙΑ ΝΑ ΔΕΙΤΕ ΚΑΝΟΝΙΚΑ ΤΗΝ ΕΙΚΟΝΑ ΣΤΟ ΚΙΝΗΤΟ ΚΛΙΚ ΕΠΑΝΩ ΤΗΣ