Κόμμωση και καλλοπισμός στην ελληνική αρχαιότητα .


Αν πιστεύατε πως η περιποίηση, η βαφή των μαλλιών αλλά και η κόμμωση έχει την αφετηρία της σε πιο σύγχρονες εποχές, απατάσθε!!! .Η κομμωτική και ο καλλωπισμός τόσο των γυναικών αλλά και των αντρών υπάρχει από αρχαιοτάτων χρόνων.

Ήταν βασικός παράγοντας κομψότητας, διάκρισης, επιβολής και αντικείμενο φροντίδας και για τα δυο φύλλα. «Κομώ» ήταν η ιέρεια που φρόντιζε το άγαλμα της θεάς Αθηνάς στην Ακρόπολη. Κομώ σημαίνει φροντίζω, καλλωπίζω εξού και σήμερα κόμμωση είναι ο καλλωπισμός του κεφαλιού.
Όταν μιλάμε για καλλωπισμό κεφαλιού συμπεριλαμβάνουμε όλες τις υπηρεσίες που αφορούν το τριχωτό της κεφαλής από τα έλαια και την φροντίδα του, το σχήμα του και την τελική διαμόρφωση με περίτεχνα και μη χτενίσματα.


Πολλές είναι οι αναφορές σε κείμενα, βίντεο και φωτογραφίες που μας επιβεβαιώνουν το πόσο μεγάλη φροντίδα έδειχναν οι αρχαίοι Έλληνες για την περιποίηση και τον καλλωπισμό των μαλλιών και το χτένισμα το θεωρούσαν τέχνη.
Αυτό μπορούμε να το δούμε σε αγάλματα αντρών και γυναικών, όπου περίτεχνα και μοναδικά χτενίσματα, είναι τέλεια ακόμα και τώρα.


Ας δούμε κάποιες από τις εποχές και την τάση τους στα μαλλιά σε άνδρες και γυναίκες.


Στα Ομηρικά χρόνια, άνδρες και γυναίκες διατηρούσαν μακριά και περιποιημένα μαλλιά, ο καλλωπισμός ήταν σύμβολο μεγαλοπρέπειας ηρωισμού και ελευθερίας.
Τι νομίζετε ότι αντίκρισαν οι προπομπές του Ξέρξη όταν έφθασαν στις Θερμοπύλες; Τον Λεωνίδα και τους 300 να περιποιούνται τα μαλλιά τους πριν να ριχθούν στην μάχη.

Μινωική -Μυκηναϊκή  εποχή 
Όταν φτάνουμε στην εποχή του «Χρυσού Αιώνα» του Περικλή το 500-323π.Χ. οι Αθηναίες κάνουν πιο περίτεχνα και πολύπλοκα χτενίσματα, ακόμα και περμανάντ, ενώ οι άντρες είχαν εγκαταλείψει το σπορ.


Η μόνη περίπτωση όπου οι γυναίκες της κλασικής εποχής έκοβαν τα μαλλιά τους ήταν μόνο σαν ένδειξη πένθους.
Εδώ μιλάμε πάντα για τις ελεύθερες γυναίκες, μια που οι δούλες είχαν κατά κανόνα κοντά μαλλιά.



Κάτι από τα παλιά…
Οι Αθηναίες κοπέλες φορούσαν κορδέλες για να κρατάνε τα μαλλιά τους ψηλά στο κεφάλι αφήνοντας ελεύθερο το μέτωπο τους.
Στην εποχή του Περικλή οι Αθηναίες χτένιζαν τα μαλλιά τους μπούκλες και τα στερέωναν ψηλά ή στο πίσω μέρος του κεφαλιού,καθώς επίσης χρησιμοποιούσαν περίτεχνα αξεσουάρ για τα μαλλιά τους τα οποία ήταν αριστουργήματα.



Ο καλλωπισμός τους ήταν πρωταρχικής σημασίας

Οι άντρες δεν έχουν πια μακριά μαλλιά αλλά διατηρούν μούσια ή γένια έντονα.
Την εποχή του Μ. Αλεξάνδρου, οι Μακεδόνες είχαν μακριά μαλλιά και γένια,
όταν ο Μ. Αλέξανδρος είδε ότι τα μακριά μαλλιά εμπόδιζαν στην μάχη
διέταξε τους στρατιώτες να τα κόψουν ώστε να μην γίνονται λαβή κατά τη μάχη.
Την ίδια εποχή έγινε μόδα και η χρήση πρόσθετων μαλλιών «η φενάκη» η σημερινή περούκα.


Στολίδια για τα μαλλιά για τις αρχαίες Ελληνίδες ήταν τα κοσμήματα κυριών και τα φορούσαν κυρίως σε γιορτές ή τελετές, ενώ για τους άνδρες ήταν τα στεφάνια.
Ο κουρέας και η κομμώτρια εκείνης της εποχής χρησιμοποιούσαν
Τα ειδικά εργαλεία της τέχνης τους, χτένες, ψαλίδια, ξυράφια, αρωματικά έλαια για τον καλλωπισμό των ανθρώπων.


Η προτίμηση στο χρώμα της τότε εποχής, ήταν το ξανθό αλλά επικρατούσε το μαύρο και το κόκκινο, καθώς οι βαφές σας ενημερώνουμε ότι ήταν οικολογικές καθώς έβραζαν φλούδια από καρύδια, φύλλα από φασκόμηλο αλλά και βατόμουρα. Το φυτό σκόλυμπρος (Ασκόλυμπρος) και μάλιστα η ρίζα του, την χρησιμοποιούσαν για την κατασκευή αποσμητικού.
Παρόλα αυτά και για τούς φαλακρούς άντρες προνοούσαν καθώς με διάφορες τεχνικές και την χρήση της τριανταφυλλιάς έφτιαχναν έμπλαστρο που βοηθούσε στην τριχοφυΐα.


Όσον αφορά την ανεπιθύμητη τριχοφυΐα και εκεί είχαν την λύση.Έφτιαχναν αλοιφές με βάση το αρσενικό και τον μόλυβδο, όπου το χρησιμοποιούσαν κατά κόρον για αποτρίχωση.

Και εδώ λοιπόν βλέπουμε ότι ο καλλωπισμός έχει ιδιαίτερη σημασία για τους Έλληνες. Οι βαφές, τα έλαια, τα έμπλαστρα ανήκουν στην τέχνη της κοσμητικής η οποία ήταν συνδεδεμένη με την ιατρική. Οι αρχαίοι Έλληνες λοιπόν εισήγαγαν όχι μόνο την τέχνη στον Δυτικό κόσμο αλλά και την τέχνη της «κομμωτικής-καλλωπισμός τριχωτού».


Μία τέχνη που άνθισε την εποχή που η αισθητική, η αρμονία, η ισορροπία, το κάλος ήταν άρρηκτα στοιχεία του πολιτισμού.


 ΤΕΛΟΣ


Με εκτίμηση,
Ελισάβετ Μακρή
https://hairdressingnews.com/
ΦΩΤ : ΑΡΧΕΙΟ ΑΡΧΑΙΟΓΝΩΜΩΝ


   
Φροντίδα μαλλιών και χτενίσματα στην αρχαία Ελλάδα


Τα αρχαιοελληνικά χτενίσματα θεωρούνται διαχρονικά και πάντοτε ενδιαφέροντα… Μα πώς να φρόντιζαν οι αρχαίες Ελληνίδες τα μαλλιά τους;
Η φροντίδα των μαλλιών στην Αρχαία Ελλάδα ήταν μια πραγματική ιεροτελεστία. Ταπερίτεχνα αρχαιοελληνικά χτενίσματα διακοσμούν πλήθος αγγείων της εποχής και μέχρι και σήμερα εμπνέουν τους μεγαλύτερους κομμωτές σε όλο τον κόσμο .
Η τριχοβάτρια στην αρχαία Ελλάδα ήταν η σημερινή κομμώτρια η οποία με την μίξη διαφόρων συστατικών έβγαζε το χρώμα που επιθυμούσε. Πιστεύουμε ότι δεν είχαν όλες τις αποχρώσεις των σημερινών σύγχρονων βαφών αλλά με την μίξη φυσικών και ορυκτών αλοιφών έβγαζαν τα χρώματα που επιθυμούσαν. 

Πολλές φορές οι συνταγές τους ήταν εξαιρετικά επικίνδυνες επειδή είχαν βάση τον ανθρακικό μόλυβδο (στουπέτσι) και τον θειούχο υδράργυρο (κιννάβαρι). Η πιο γνωστή και αγαπημένη ήταν η βαφή με χέvνα πασπαλισμένη με χρυσό.
Τα μαλλιά τα έβαφαν μαύρα με διάφορα εκχυλίσματα από λαχανικά ή με λειχήνες
σε αποσύνθεση. Από τις πηγές που υπάρχουν μαθαίνουμε ότι για να
πετύχουν ειδικές αποχρώσεις χρησιμοποιούσαν τους μπλε καρπούς
της μυρτιάς ή τριμμένη κουφοξυλιά ή βρασμένα φύλα φασκομηλιάς ή καρπούς
του βάτου.
Ενώ το ξανθό χρώμα ήταν το πιο δημοφιλές στην Αρχαία Ελλάδα, τη
συνταγή για το πώς πετύχαιναν το ξάνοιγμα δεν την μάθαμε ακόμα. Μια
μαρτυρία του αρχαίου Έλληνα συγγραφέα Μέναδρου (Μένανδρος Δειοπείθους Κηφισσιεύς  -Αθήνα, 342-292 π.Χ.)  αναφέρει ότι το ξάνοιγμα προϋπόθετε έκθεση των μαλλιών στον ήλιο για κάποιες ώρες μετά το λούσιμο και το πέρασμα με μια συγκεκριμένη αλοιφή. 


Πιθανά η συνταγή αυτή να ήταν η ίδια με αυτή που διασώζεται ως
μαρτυρία από τον 1ο αιώνα : «Πάρε στεγνά cauls (?) [ Το caul είναι μια λεπτή μεμβράνη που μπορεί να καλύπτει το κεφάλι ή το πρόσωπο ενός νεογέννητου κατά τη γέννηση.Στα ελληνικά, αυτό το λέμε «αμνιακός υμένας» ή «αμνιακή μεμβράνη».Παλιά πίστευαν ότι τα μωρά που γεννιούνται «με τον υμένα» είναι τυχερά ή προστατευμένα.]   από την Ανατολή, τριψ’τα μέχρι να γίνουν σκόνη και ανακάτεψε με ίση ποσότητα κρόκου βρασμένου αυγού και αφού ολοκληρώσεις ανακάτεψε με άγριο μέλι. Άπλωσέ το στο κεφάλι το απόγευμα και τύλιξε το κεφάλι με μαντήλι. Το επόμενο πρωί λούσε τα μαλλιά με ελαιόλαδο και σαπούνισε με καθαρό νερό. Όλα με προσοχή για να μην πάθεις έγκαυμα από τον ήλιο»



Για την τριχόπτωση χρησιμοποιούσαν Αλόη με κρασί και τιθύμαλλο δενδρίτη. Για την πρόληψη της τριχόπτωσης χρησιμοποιούσαν μείγμα από λάβδανο και σμύρνα ενώ για την κάλυψη των λευκών (γκριζάρισμα) κάνανε μασάζ με λίπος αρκούδας ή επάλειψη με αλοιφή από σκουλήκια.
Για την ελαστικότητα των μαλλιών έβαζαν λάδι ελιάς ή από μπουμπούκια δάφνης και κέδρου. Τα μαλλιά τους οι γυναίκες τα φρόντιζαν από μόνες τους και τα χτένιζαν πολλές φορές την ημέρα με την βοήθεια δούλων ή φιλενάδων τους.
Τα ψεύτικα μαλλιά ή αν θέλετε τα σημερινά extensions ή περούκες εμφανίστηκαν στηνΑρχαία Ελλάδα αλλά δεν ήταν πολύ διαδεδομένα στη χρήση τους.


Φυσικά υπήρχαν και κομμωτήρια, ειδικοί χώροι που πήγαιναν για να κουρέψουν τα μαλλιά τους, να τα βάψουν και να τα χτενίσουν. Αντι για πιστολάκια είχαν τους βοστρυχωτήρες οι οποίοι ήταν εργαλεία τα οποία έβαζαν στην φωτιά, έβγαζαν θερμό αέρα (μη ρωτάτε το πώς!) και πετύχαιναν εκπληκτικά αποτελέσματα. Υπήρχαν επίσης ψαλίδια που είχαν σχήμα αντίστοιχο με τα σημερινά. 
Οι μπούκλες, οι κυματισμοί και το κατσάρωμα των μαλλιών γινόταν με ένα ειδικό
εργαλείο που λεγόταν καλαμιστήρας (χάλκινη ράβδος ή μεταλλική ράβδος).

4ος – 3ος αιώνας π.Χ -ΤΑΝΑΓΡΑ

Περίτεχνες πλεξούδες και κότσοι οι οποίοι στερεώνονταν με καρφίδες (τσιμπιδάκια) ήταν η μόδα της εποχής. Φυσικά η διακόσμηση τους με λουλούδια, υφάσματα, κοσμήματα ήταν μοναδική. Η χτένα ήταν απαραίτητο αξεσουάρ των γυναικών και ήταν κατασκευασμένη από μόλυβδο. 
Οι ελεύθερες γυναίκες είχαν συνήθως μακριά μαλλιά. Τα κοντά μαλλιά τα έφεραν συνήθως οι δούλες ή δούλοι και οι γυναίκες που πενθούσαν ένα δικό τους
πρόσωπο.

Η κόμμωση των Καρυάτιδων του Ερέχθειου

Οι μπούκλες, οι κυματισμοί (στυλ βάνγκ) και το κατσάρωμα των μαλλιών γινόταν με ένα ειδικό εργαλείο που λεγόταν καλαμιστήρας (χάλκινη ράβδος ή μεταλλική ράβδος). Δεν είχε καμία σχέση με τα σύγχρονα ψηφιακά κεραμικά εργαλεία αλλά οφείλουμε να παραδεχτούμε ότι την εξέλιξη των δικών μας εργαλείων την στηρίζουμε στις ανακαλύψεις των προγόνων μας.

Οι πιο sexy γυναίκες της εποχής ήταν οι Σπαρτιάτισσες , οι οποίες φορούσαν κοντό χιτώνα και μάλιστα σχιστό στο δεξί μέρος. Γι΄αυτό και ο όρος φαινομηρίδες (φαινόταν ο μηρός). Κάτω από το στήθος τους φορούσαν περίδεσμο και στρόφιον που δεν ήταν άλλο από μια ζώνη που υποστήριζε το στήθος τους.


Σπαρτιάτισσες Φαινομηρίδες.





Καταλαβαίνουμε επομένως ότι οι Αρχαίοι Έλληνες είχαν ανακαλύψει τα πάντα, ακόμα και τα καλλιστεία. Στη Λέσβο υπάρχουν συγγράμματα που αναφέρουν ότι διεξάγονταν αγώνες κάλλους προς τιμή της θεάς Ήρας !


Απο το :
www.xorisorianews.gr /18 Δεκεμβρίου, 2021
Φωτογραφία: ΑΡΧΕΙΟ ΑΡΧΑΙΟΓΝΩΜΩΝ

αρχαιογνώμων


ΕΙΚΟΝΕΣ ΑΡΧΑΙΟΓΝΩΜΩΝ

ΓΙΑ ΝΑ ΔΕΙΤΕ ΚΑΝΟΝΙΚΑ ΤΗΝ ΕΙΚΟΝΑ ΣΤΟ ΚΙΝΗΤΟ ΚΛΙΚ ΕΠΑΝΩ ΤΗΣ