Ή γλῶσσα εἶναι ἡ γενεαλογία τῶν λαῶν





Ή γλῶσσα εἶναι ἡ γενεαλογία τῶν λαῶν

Άννα Τζιροπούλου-Ευσταθίου

ΑΠΟΜΑΓΝΗΤΟΦΩΝΗΣΗ ΟΜΙΛΙΑΣ ΣΕ ΑΚΡΟΑΤΗΡΙΟ ΕΙΣ ΧΑΛΚΙΔΑ











Τζιροπούλου: ξοχώτατοι, κυρίες κα κύριοι, κι γ μ τν σειρά μου τώρα θ σς μιλήσω γι τν γλσσα. Θ σς μιλήσω γι τνλληνικ γλσσα.
Θ σς μιλήσω κάπως κτενέστερα γι τ κεφάλαιο «Πς  λληνικ γονιμοποίησε τν ερωπαϊκ λόγο, προφορικ κα γραπτό», χωρςμως ν πλατειάσω κα ν πεισέλθω σ λεπτομέρειες.
Τ θέμα εναι κτενέστατο,  χρόνος εναι περιορισμένος. πως λεγε κα  πποκράτης « μν τέχνη μακρά,  δ βίος  χρόνος–βραχύς».
χει επωθ τι  γλσσα εναι  γενεαλογία τν λαν.
Τί εναι  γλσσα; Εναι  ναρθρος κα λλογος λόγος. Τ κύριο νθρώπινο χαρακτηριστικό,  διότης πού ξεχωρίζει τν μιλοντανθρωπο π τ κραυγάζον ζο.
Ο εδικο πιστήμονες σήμερα βεβαιώνουν τι  νθρωπος εναι προγραμματισμένος κ καταβολς, ν ναπτύξη 
μιλία κα γλσσα,φοδιασμένος γι’ ατν τν λόγο μέ εδικ κέντρα στν γκέφαλό του, τ κέντρα λόγου.
Ατ τ γνώριζαν ο λληνες. Πολλοί φιλόσοφοι, στορικοί, χουν κάνει κτενες ναφορές. Τ χω βρε στν Εριπίδη κατ τρόπο ποιητικό, στίς «κέτιδες». Περιγράφει  Εριπίδης: «Τν βίον κ το πεφυρμένου μετ το θηριώδους,  θες διεσταθμήσατο» (Κάποτε ζούσαμε νακατεμένοι στ σπήλαια, νθρωποι κα θηρία, λλ  Θες βαλε τν καθένα στν θέσι του). «Πρτον μέν, νέθεσε χιθεσε– σύνεσιν». Σύνεσις σημαίνει συναφή, δηλαδ «συνάψεις» πως λέμε σήμερα. «πειτα δ γγελιαφόρον γλσσαν δούς». Καμπορέσαμε ν μιμηθομε χους…
Πρτος πομπς χων κα θορύβων πρ μίμησιν εναι τ περιβάλλον, λλ κα  διος  νθρωπος. Δέκτης κα πάλιν  νθρωπος.
ρα, τ φυσικ λίκνον μέσα στ ποον ναπτύσσονται ο νθρώπινες μάδες, παιξε καθοριστικ ρόλο στν διαμόρφωσι το λόγου κα τς πικοινωνίας.
 διδάσκαλος φύσις, «μς ποιε μιμητικούς» προκειμένου ν θέσουμε νόματα. Τ πράγματα «μεμιμημένα κατάδηλα γίγνονται», πωςπισημαίνει κα  ριστοτέλης.
παιτήθηκαν βέβαια μακρς χρονικς περίοδοι προκειμένου ν διαμορφωθον ο πρτες συλλαβς σ κανονικ μφρονη μιλία, «ες φωνν μφαίνουσαν τν νδιάθετον λόγον».  
 πίδρασις το κθαμβωτικο λληνικο ορανο («Ορανν πρ γς χομεν ε κεκραμένον, που οτε γαν πρ, οτε γαν χειμών συμπίπτει» λέγει  Εριπίδης), τς λιακς θαλπωρς, τς ποικιλίας το φυσικο περίγυρου (βουνά, πεδιάδες κα κοιλάδες, ποταμο καρυάκια, πελάγη, παραλίες, «ορεα σκιόεντα κα θάλασσα χήεσα»πιο, παρ’ λες τς ναλλαγές, κλμα, λα ατ διεμόρφωσαν τνπια, εκαμπτη, πλαστική, πολύμορφη, μελωδική, γεμάτη φωνήεντα κα ποικιλία κφράσεων λληνικ γλσσα. Ζωηρή, εηχη, ποικιλοτονισμένη, μ τν κίνησι το τρισυλλαβικο τόνου ν νεβοκατεβαίνη πως τ δάκτυλα στς νότες το πιάνου κα πο κάνει τν γλσσα μας ν μοιάζη μ μουσικ παρτιτούρα, νάλαφρη κα καν ν μιμηθ τος παντοειδες χους, κάτι πο δν συμβαίνει μ λες τς γλσσες. Λ.χ. ο ραβες δν τ καταφέρνουν καλ μ τ π, ο Κινέζοι δν διαθέτουν τ ρ, ο Ρσσοι γνοον τ θ (τήν λληνικ λέξιπάθος π.χ. πο τν υοθετον ατούσια, τν προφέρουν πάφος).
Ο μεσογειακς γλσσες κα διαιτέρως  λληνική, θεωρονται ς  θρίαμβος τν φωνηέντων. «Εανθς γλσσα, εγράμματοννομα». ντιθέτως, σο νεβαίνουμε πρς τ βόρεια  ρθρωσις λλάζει, βαραίνει, σκληραίνει, βογκ φύσις γύρω δν εναι φιλική. Χρειάζεται ν παλέψης, ν τν δαμάσης, γι ν πιβιώσης. «ν Ερώπ χειμνες κρατερο κα μβροι πολλοί», σημειώνει  πποκράτης στ «Περ νέμων δάτων τόπων». παιτεται προσπάθεια κα μόχθος· τ φωνήεντα ποχωρον, ο χοι κατεβαίνουν στν λάρυγγα ετε νεβαίνουν πρς τν ρινικ κοιλότητα, γενικς κτραχύνονται. Γίνονται «σκληρόστομα κτυπήματα, δαρδάπτοντα τν κοήν». Μέσα στ παγερ σκηνικό, τ νστικτο παγορεύει κα τν παραμικρ πώλεια θερμότητος. Κα παγορεύει: μικρότερο νοιγμα στν στοματικ κοιλότητα, λιγώτερα φωνήεντα, περισσότερα σύμφωνα. Εναι ο λεγόμενες γλσσες το κλειστο στόματος.
 Isidorus Σεβίλλης στ Etymologica παρατηρε«λοι ο δυτικο λαο τς λέξεις ες τος δόντας θραύουν».
 πποκράτης ς ατρς πεξηγε τι ο κάτοικοι πρς τς Δύσεις κα ρκτον «βαρύφωνοι εσ κα βραγχώδεις, κα δι τν έρα φθέγγονται βαρύτατον».
ς πάρουμε ς χαρακτηριστικ παράδειγμα 2-3 λληνικς λέξεις μ πολλ φωνήεντα (λεημοσύνη, βαλανεον, πρεσβύτερος), γι νπαρατηρήσουμε καλλίτερα τ φαινόμενο τς προοδευτικς λλοιώσεώς τους. Τς δανείζονται ο Λατνοι, πως ξ λλου τ σύνολον σχεδν το λεξιλογίου τους, κα τς προφέρουν: alemosinabalneumpresbyterus. Παρακολουθώντας τ ταξίδι τους κα τς μεταμορφώσεις τους, βλέπουμε: ταλικά: elemosinabagnoprete· σπανικά: limosnabañopreste· Γαλλικά: aumône, bain, prêtre· Γερμανικά: almosenbadpriester· γγλικά: almsbathpriestτσι κατέληξαν  λεημοσύνη, τ βαλανεον,  πρεσβύτερος.
Διαπιστώνουμε τι τ φωνήεντα ξοστρακίζονται, μ ποτέλεσμα ο λληνικς λέξεις ν καταλήγουν δυσάρεστα γνώριστες.
 λληνικ εναι διαμφισβήτητα  ρχαιότερη γλσσα π’ σες μιλονται σήμερα στν Ερωπαϊκ πειρο κα ντυπωσιακρχαιότερη π ,τι διδαχθήκαμε στ μαθητικ κα φοιτητικά μας χρόνια (τουλάχιστον  δική μου «κλάσις»). Δν χουν παρέλθει πολλς δεκαετίες π τότε πο θεωρετο τάχα βέβαιον τι ο Κρτες κα ο Μυκηναοι δν μιλοσαν λληνικά. Κα τι τάχα οπινακίδες μ τς λεγόμενες Γραμμικς Γραφς Α κα Β, πο εχε νασύρει  βανς τόσο στν Κρήτη σον κα στν πόλοιπη λλάδα,ξέφραζαν κάποια γνωστη, νατολικς προελεύσεως, γλσσα.  Μέχρι πο τ 1952  γγλος Βέντρις πέτυχε τν ποκρυπτογράφησι τς Γραμμικς Β (προλαβαίνοντας «στ τσκ» τν νακοίνωσι το δικο μας, το λληνος τραπεζικο Κ. Κτιστόπουλου) κα πέδειξετι  γλσσα ταν λληνική. Λέξεις βραχυγραφικ διατυπωμένες λλά γνήσια λληνικές, πως  διος νεκοίνωσε: «νεμος, ποιμήν, πέδιλα, ράπτης, ρημος, θώρακες, δάμος ( δμος δωρικά), Ϝοίνος ( ονος μ τ ρχαιότατο λληνικ αολικ δίγαμα μπροσττσιπως χει διασωθ μέσ τς αολίζουσας λατινικς στς δυτικς γλσσες: vinovinwein κ.ο.κ.
Τ δίγαμα ατ πο ξοστρακίστηκε βιαίως τ 403 π.Χ. π τ ωνικ ττικ λφάβητο, π ρχοντος Εκλείδου, διατηρήθηκε στν Δύσι (εναι τ «f»), διότι πρχε κόμη στν γλσσα μας φ’ νς κατ τν στιγμ το δανεισμο τς γλώσσας πρς τος Λατίνους,φ’ τέρου δν φαιρέθηκε ποτ π τ Εβοϊκό-Χαλκιδικό-Κυμαϊκ λφάβητο.
Τ κυλίω δηλαδή, πο ταν Ϝελύω, ο Λατίνοι τ επαν volvo, π που χι μόνο τ μάξια Volvo λλ κα τ ντιδάνεια βόλτα καβολτάρω χος, Ϝόχος, γινε veho στ Λατινικά, γι ν πιστρέψη ς βαγόνι.
Τ δ Ϝείδω, μ τ δίγαμα μπροστά, πανλθε ς video.
Πορευόμαστε χιλιάδες χρόνια, μως πως χει πε κα  λύτης, ξακολουθομε νά λέμε τν οραν ορανό, τν νεμο νεμο, τνλιο λιο, κα τν θάλασσα, θάλασσα.
Χρησιμοποιομε στν καθημεριν μιλία μας λέξεις ναλλοίωτες π τν πρωτοπελασγική, κρητομυκηναϊκή, μηρική, κλασικ ποχή,ν λες ο σύνθετες λέξεις μας περιέχουν τν ρχαιοτάτη ρίζα.
Κα εναι πασίδηλον τι λες ο Τέχνες κα ο πιστμες γεννήθηκαν, ναπτύχθηκαν κα κινονται μ να λεξιλόγιο καθαρ λληνικό.
Τ συντριπτικ ποσοστ τν πιστημονικν ρων εναι λληνικό. Κα τ κύριο χαρακτηριστικ ατς τς μεταγγίσεως εναι τι λληνικ παρέχει λέξεις ψηλν διανοημάτων, νδύοντας λεκτικ τς φηρημένες ννοιες. (πιγραμματικά, εναι  γλσσα τοΠολιτισμο).
ναφέρω λίγους π ατος το ρους «ξενικά», ς πομε γαλλικά, κα σες θ κρίνετε ν εναι γαλλικά. λλωστε γι’ ατ δωσα στν κυρία Φλουτσάκου τ ξώφυλλο π τ «ξπρές» τ ποον μο εχε στείλει  δια  Ζακλίν ντ Ρομιγ πρ 5-6 τν, μέσ τοΖκ Λάγκ. Κα εδατε κα δ τί γράφει: « λλάδα –τς φείλουμε τ πάντα». Κα ρχίζει μ Alphabet. (π δπ τν Εβοια).Démocratiephilosophiemathématiquesastronomie, κ.λπ. ς συνεχίσουμε: biologieornithologiebotaniquegéologiepsychologie,politiquedemocratieglossologie, κα ο π μέρους κλάδοι LexicographiephonologiegrammaireGrammatica κα μύρια λλα… λα ατ πηρετονται κα πηρετον μ ρους καθαρ λληνικούς.    
Τ φαινόμενο εναι γνωστ π τ ρχαα χρόνια. Ο λληνες τ γνώριζαν, τ προσέφεραν, ο Λατνοι τ γνώριζαν κα τπεδέχοντο σμένως, καυχντο γι’ ατό. Γράφει  Διογένης Λαέρτιος: «Γι σα δν εναι ρατ (ο συνορώμενα πράγματα) –κι ατεναι τ πι δύσκολο– βρκαν ρους ο λληνες πο τ γνώριζαν καλ κα τ νεκοίνωσαν. Ο λλοι, ο Λατνοι, δέχθησαν ατς τς λέξεις κα τς χρησιμοποίησαν».
σοι ξένοι λληνισταί, γνήσιοι πιστήμονες, «ο ζηλοσι τ τν λλήνων πιτηδεύματα», πως παρατηρε κα  γιατρς Γαληνός, σαφς τ ναγνωρίζουν.
Τ σύνθημα τν λληνιστν τς καδημίας το Μπιλμπάο εναι: «στις χει τν γλτταν, οτος χει κα τ πνεμα». Κα πεξηγον:«π το πνευματικο πεδίου λοι κατέφυγον ες τν λληνικήν».  
Κα  Φούριο Ντουράντο, τς ταλικς καδημίας, γράφει: « Δύσις κα διαιτέρως  ταλία χρωστάει τ πάντα στος λληνες. Στν Πυθαγόρα τος ριθμούς, στν Ζήνωνα τν λεάτη τ ν ν κα στν λλάδα γενικς τ λφάβητο κα τ λεξιλόγιον».  
Κα  Ζακλν ντ Ρομιγύ, μέσα σ λα ατ πο χει γράψει, λέει κόμα: « λλς φο νεκάλυψε μετ τν γραφή, τν τέχνη νκθέτη τς δέες κα ν τς συγκρίνη μεταξύ τους, βάλθηκε ν μιλάη, ν γράφη κα ν συζητ γι λα». Κα γέμισε  κόσμος Σχολεα, Σχολές, Scuola, école κ.λπ., κ το σχόλη, σχολ=λεύθερος χρόνος, τ πργμα στ ποο φιερώνει τς τν ρα τς σχόλης, δηλαδμελέτη, διδασκαλία.
γέμισε  τόπος γυμνάσια, gymnases, κ.λπ. κ το «Γυμναστικν Σχολεον», τόπος που γυμνο θλοντο.
γέμισε  τόπος Λύκεια, LycéeLiceo κ.λπ… τόπος διδασκαλίας πρς νατολς τν θηνν, κ το ναο το Λυκείου πόλλωνος (Λύκεναι τ φς) που κα  μώνυμος σχολ το ριστοτέλους.
γέμισε  κόσμος καδημίες, AcadémieAcademia… π τν καδημία το Πλάτωνος.
γέμισε  κόσμος δεα, Odeons… κ.λπ., κ το Δημοσίου οκοδομήματος ν θήναις «ν  δον» τραγουδοσαν ποίηματα…
γέμισε  κόσμος βιβλιοθκες, μαθήματα καί μαθηματικά (BibliothèquesMathématiques).
ροι συμβατικο κα κατανόητοι γι τος ξένους, γεμτοι σοφία μως κα ννόησι γι τος λληνες. Βιβλιοθήκη,  το βιβλίου θήκη.
Ξέρετε, εχα πάντοτε τν πορία γιατί μόνον τν ριθμητική, μ τν ποία δν τ πήγαινα κα πολ καλά, τν λένε μαθηματικ ν λα εναι μία μάθησις. Μέχρι πο πεσα πάνω στν Γαλην στ «Περ Φιλοσοφίας» 12-13. Κα ξηγε  Γαληνός, ς ατρός: «Λέγεται μαθηματικόν, πειδ ατ διδάσκει μς πς δε μανθάνειν τ πράγματα. Μόνη γρ  διάνοια μανθάνει». Κα μ τν «διάνοια» ννοετν φλοιόν, εναι τ τρίτο πίπεδο το γκεφάλου μας. Στν μέση εναι τ συναισθηματικν κα πάνω-πάνω, τελευταο, νεπτύχθη φλοις που «μόνη  διάνοια μανθάνει.  γρ νος, πλ προβολ πάντα γιγνώσκει». Κα ρίζει  Γαληνός: εδη μαθηματικο τέσσαρα:ριθμητική, μουσική, γεωμετρία, στρονομία.

ταν πρ τν σκέφθηκα ν ναζητήσω τς λληνικς ατς λέξεις κα ν τς καταγράψω σ παράλληλες στλες (στν ρχ στς 5 κυριώτερες ερωπαϊκς γλσσες, γι’ ατ τ πρτο βιβλίο τ νόμασα «Πς  λληνικ γονιμοποίησε τν ερωπαϊκ λόγο») –γαλλικά,σπανικά, ταλικά, γερμανικά, γγλικά, π τν γενικ τίτλο πο σς επα, τότε βρέθηκα πρ κπλήξεως, διότι διάβασα λα ττυμολογικ λεξικ τ ερωπαϊκά, λέξι-λέξι, σειρ-σειρά, σν ν διάβαζα να μυθιστόρημα. Κα σο προχωροσε  γλωσσικνασκαφή, ρχονταν στν πιφάνεια λέξεις κα το πλο καθημερινο λεξιλογίου, πο δν μποροσα γ ποτ ν φαντασθ τι εναι λληνικές, λόγ τν μεγάλων λλοιώσεων πο χουν ποστ, ετε λόγ το τι κατάγονται π πολ ρχαες λληνικς λέξεις κα νόματα, πο χουν σιγήσει σ μς, ζον μως στν Δύσι.   
Μία ποκρυπτογράφησις σημασιολογικ κα στορική, κάνει ν ξεπροβάλη π μέσα τους, πανάρχαιος λλ γνώριμος,  λληνικς λόγος.
Πολλς φορς ο λέξεις ατς πιστρέφουν στν λλάδα ς ξενικές, εναι τ λεγόμενα ντιδάνεια. Μικρ παράδειγμα,  λέξις «ζάντες» τν ατοκινήτων. νοίγοντας τό Larousse Etymologique βλέπεις τι τ τυμολογε π τ ρχαο μηρικ «ντυξ-ντυγος». Τί εναιντυγεςΑ περίδρομοι ντυγες τς λιάδος (Ε 728) πο μες ξεχάσαμε. Κα γράφει  μηρος: «νεκυμβαλίαζον τ ρματα» –γύριζαν τούμπα τ ρματα, κα α ντυγες γύριζαν στν έρα. ντυξ εναι  περιφέρεια παντς κυκλοτερος.
Κα λλες λέξεις… Παραδείγματος χάριν, δν λέμε σήμερα τ φιλ «κυν», τ λέμε μως μ μία πρόθεσι: «προσκυν» τ εκόνισμα. Κατν όριστο δν τν λέμε «κύσα» πως τ γράφει  μηρος. μως  ριστοφάνης στς «Νεφέλες» λέει: «κσον με κα τν χερα δός μοι τν δεξιάν». π τ «κσον με» μέχρι τ kiss me πόστασις εναι πάρα πολ μικρή.
Δν νομάζουμε τ κρεββάτι «λέκτρον  λέχος», λέμε μως  «λεχώ»,  λεχώνα. Ο σπανο τ κρεββάτι τ γράφουν lecho, τό προφέρουν «λέτσο», κα cama κ το κεμαι.
 «λώπη»  «λώπα», δηλαδ τ μάτιον, πο πιζ στν λέξι λωποδύτης, σπανικ γινε δι συνήθους μετατροπς το «Λ» σ «Ρ» (δελφός, δερφός), γινε ropa. Ο ταλο τ επαν roba κα ξαναγύρισε δ ς ρόμπα.
Τ ρμα φροντίζω, σαρώνω, καθαρίζω, δν τ κφράζουμε πι ς «κορέω». Στος ναούς, μως, ξακολουθε ν πάρχη  νεωκόρος. Κα στ πλοα μας, τος μικρος βοηθος τος λένε πικουράκια  πικούρους. Ατ τ μηρικ ρμα κορέω παρήγαγε δεκάδες λέξεις στς δυτικς γλσσες, μέσ τν Λατίνων πο τ ντέγραψαν κα τ πρόφεραν curo μ τν δια ννοια, φροντίζω, πιμελομαι.νδεικτικς ναφέρω: cura  φροντίδα γι τ σμα μας, curé  φημέριος πειδ φροντίζει γι τ ποίμνιό του, curiosité  περιέργεια, μ τν ννοια φροντίζω, νδιαφέρομαι γι κάτι. Kurator  πίτροπος,  πιμελητής. Κα κ το κορέω, διάβασα στ λεξικ τςξφόρδης τ τυμολογικό, τι κατάγεται κα τ γγλικ «σέριφ»,  παρχος,  χων τν πιμέλεια κα φροντίδα τς παρχίας, πο μς ξαναγύρισε ς «σερίφης».
 λέξις «χλαίνη». Τς φήρεσαν τ «χ», τν επαν «λαίνη» κα γεννήθηκαν λα τ λανάρια, lainelana, τ μαλλιά, τ μάλλινα…
πάρχει πίσης μία ρκετ μεγάλη κατηγορία λέξεων, πως εδα στ ξένα λεξικά, πο μέσα π τν τομική τους στορία προβάλλει γνωστη Προϊστορία, ατ πο δν χει πίσημα καταγραφ κα τν νομάζουμε Μυθολογία.  Μυθολογία μως, ταν δν προσωποποιε τς δυνάμεις τς φύσεως, δν εναι λλο παρ  συμβολική, καί γι’ ατ  πι νόθευτη, μορφ τς στορικς λήθειας. Εναι ατ πο λέει  Πλάτων: «Μύθου μν σχμα χον λέγεται, τ ληθς στί». Συνεπς, χι μόνον ο λληνικς ρίζες κα λέξεις, λλκα  Μυθολογία κα  στορία μας, χουν μπλουτίσει τν λατινική, κα μέσ τς λατινικς τς δυτικς γλσσες, μ ρους κα λέξεις πο γνοομε τν λληνικότητά τους. 
Θ σταθ μόνον σ δύο χαρακτηριστικ παραδείγματα.
Τν λέξι «παλάτι» κα τν λέξι «μονέτα». Τ παλάτι εναι λέξις διεθνής, palacepallazopalaciopalast… λα ατά, π τς βασιλικς κατοικίες πο ψώνονταν στν Παλατνο λόφο τς Ρώμης. Πο φείλει μως  Παλατνος λόφος τς Ρώμης τ νομά του; Τ γράφουν, τ ξηγον κα λοι ο Λατνοι, χι μόνον ο λληνες συγγραφες. κε, στ Βιβλίο, χω βάλει μέσα λα τ ποσπάσματα. Τ φείλει στν ρκάδα Εανδρο,  ποος στ μέσα τς 2ας χιλιετίας π.Χ. θεσε κε τ θεμέλια το πρώτου οκισμο τς Ρώμης. Θέλοντας δν τιμήση τν συμπατριώτη του ρωα Πάλλαντα, γγον το Πελασγονόμασε τν λόφο Παλλάντιον. Καί γράφει  Πλούταρχος: «διπροσθέσεως κα φαιρέσεως γράμματος, γινε Παλατνος».
Ο Ρωμαοι καυχντο γι’ ατό. Στν λόφο ατν κτισαν τς βασιλικς κατοικίες. Κα  ατοκράτωρ ντώνιος Πίος νεκήρυξε ργότερα τ Παλλάντιον τς ρκαδίας πόλιν λευθέραν, παλλάσσοντάς την, ς στορικ Μητρόπολι τς Ρώμης, π τν καταβολ φόρων, καττν ποχ τς Ρωμαιοκρατίας. Κα γεννήθηκαν λα τ Παλάτια.
λλο να σχετικ παράδειγμα εναι  λέξις «μονέτα», πο κα μες τν χρησιμοποιομε γι ν δηλώσουμε τ χρμα.  στορία χεις ξς (τ γράφουν κα λοι ο Λατνοι στ «Thesaurus Linguae Latinae». Δν πάρχει Λατνος συγγραφες πο ν μν φηγται ατν τν στορία, τν χουν πάρει βέβαια π τν λληνικ Μυθολογία).
Κάποτε  Δίας τιμώρησε τν ρα μ πομόνωσι. Τν κυνηγοσε πολ (πο θ πς πόψε, δν μο λς πο πς…), τ γράφει κα μηρος ατά. Κα σ κάποια στιγμή (στν λιάδα μέσα), τς λέει: «ρα δν σο λέω πο πηγαίνω τ βράδια, γιατ ν σο τ π θστενοχωρηθς πολύ». Τν τιμώρησε λοιπν μ πομόνωσι κα τν κρέμασε μ χρυσ λυσίδα μεταξ ορανο κα γς. τιμωρημένη ρα, πο  καημένος  ρακλς πγε κα τν ξεκρέμασε, τέλος πάντων, ση ρα μεινε κε μόνη της κα πήγαινε καρχόταν σν κκρεμές, νομάσθηκε «ρα Μονία». Λατρεύτηκε κα π τος Ρωμαίους ς ρα moneta.
Στ προαύλιο το ν Ρώμ ναο της ερίσκετο τ Νομισματοκοπεο, που χαράσσοντο νομίσματα μ τν εκόνα τς τιμωρημένηςρας Μονίας-Μονέτας. τσι πέκτησαν ο ταλο νόμισμα μονέταπως σήμερα νομάζουμε Βικτώριες τς χρυσς λίρες γγλίας ποχουν τν εκόνα τς Βικτωρίας. Ο Γάλλοι πέκτησαν monnaie, ο σπανο moneda, ο Γερμανο moneten, κα ο μερικάνοι τ moneyπο  προφορά του θυμίζει ρκετ τν ριζικ λέξι μονία, μόνη.
Πς συντελονται μως ατς ο μεγάλες φθογγολογικς μεταβολς κα φωνητικς μεταλλάξεις, πο καθιστον τς λέξεις γνώριστες,χι μόνο χητικ λλ κα γραπτά;
Πς  λλην ναύκληρος ταξιδεύει nauclerus κα καταλήγει naucher;
Πς  βάρβαρος γινε barbarusbarbusbrabus, γι ν καταλήξη σ μπράβους;
«Κα τν γλσσαν σφόδρα διάφορον κατέστησαν». Πολλο ρχαοι συγγραφες χουν σχοληθ μ τ φαινόμενο.
 Διογένης Λαέρτιος παρατηρε τι ο λέξεις δν χουν τν ρχήν τους σ π πρν συμφωνία, λλ στν έρα πο ο νθρωποι βγάζουν π τ στόμα τους νάλογα μ τν φύσι τους κα τν χαρακτρα το κάθε λαο«Τν έρα κπέμπειν στελλόμενον πκάστου τν παθν».  προφορ ρίζεται κα π τος διαιτέρους ψυχικος ρεθισμούς, κα π τς τοπικς διαφορς το κάθε λαο.
 Πλούταρχος σχολεται κτενέστατα μ τ φαινόμενον, κα στν «Κρατύλο» το Πλάτωνος, πο θεωρεται  πρώτη τυμολογικπιστημονικ πραγματεία,  Σωκράτης πεξηγε τι «χάριν εφωνίας προσθέτουν  φαιρον γράμματα, τ παραμορφώνουν κα γι ντ μορφύνουν, λλοιώνονται κα μόνα τους μ τν πάροδο το χρόνου».
 ριστοτέλης πιμένει: «ναπνέουμε τν έρα τν ατν κα τς φωνς κπέμπουμε διαφορετικά, νεκα τν ποκειμένων γγείων τνρτηριν κα το σχηματισμο το στόματος».
Κα  γεωγράφος Στράβων καταγράφει: «πάρχει πολλ μετάπτωσις το νόματος. Ες πάντα τ θνη παραγραμματίζουν καμεταβάλλουν τ νόματα… σα δ νδοξώτατα, τν πλείστων ντων λληνικν».
Δν πρέπει πίσης ν μς διαφεύγη, τι  ρχικ παράδοσις τς γλώσσας, στ πρώιμα στάδια, χει γίνει μ τρόπο προφορικό. Ολληνες, θαλασσοδίαιτοι κα θαλασσοκρατοντες, «πολλαχ κατ θάλασσαν πλανώμενοι, γλτταν τν λληνικν πέβαλον, ερύ ποιοντες τ μπόριον».
Κα εναι γνωστόν, τι τ χητικ κούσματα ρέπουν πάντοτε πρς τν συντόμευσιν κα τν χηρότητα. «πειδ τ τα τυγχάνουσι τος νθρώποις πιστότερα τν φθαλμν» (Διονύσιος λικαρνασσεύς, Περ Ρητορικς).
Θ σς μεταφέρω να ληθιν νέκδοτο π τ προσχολικ τμμα τς «λληνικς γωγς».
Προσπαθούσαμε ν πείσουμε να νήπιο 2,5 - 3 τν, πο ρνετο ν μιλήση, ν μποροσε ν μιλήση, ν προφέρη τ νομα «Βασίλης». Κα θ το δίναμε να δρο. Ατό, γι τ δρο, προσπάθησε, σφίχτηκε κα επε τν πρώτη του λέξι: «Μπιλίλης». Κα τότε καταλάβαμε πς γεννήθηκε  Bill.
Στν περίπτωσι πο ξετάζουμε, δηλαδ τς διαμορφώσεως τν λατινικν γλωσσν,  μίμησις κολουθε δύο φάσεις: π τλληνικ στ λατινικά, κα μετ π τ λατινικ στν ντίστοιχη λατινογεν γλσσα. ν δν μεσολαβ κα τρίτη μεταφορά, π τν μία γλσσα στν λλη, δηλαδ λληνικ ® λατινικά, λατινικ ® γαλλικά, γαλλικ ® γγλικά.
 Μαρσλ Προύστ, στ πολυδιαβασμένο ργο του «ναζητώντας τν χαμένο χρόνο», παραδέχεται κα γράφει: «Ο γαλλικς λέξεις ποτόσο περηφανευόμαστε μες ο Γάλλοι ν τς προφέρουμε, δν εναι τίποτε λλο παρ βαρβαρισμο πο γιναν π Γαλάτες ποπρόφεραν λάθος τ λατινικά».
Κατ παρόμοιο τρόπο,  μεγάλες λλοιώσεις χουν ποστ κα τ κύρια νόματα.  Στέφανος προφέρεται Etienne γαλλικά·  Διονύσιος,Denis·  Νικόλαος γινε Κλάους κα γγλικ Νίκ·  Γεώργιος ταλικά γινε Τζόρτζιο κα Χόρχε σπανικά, Γιούρι ρωσικά. Κα  ων τί τράβηξε… Πγε στν Ρώμη, γινε άνους, φυγε ανός, άνης, τν κάνανε ωάννη, Τζάνη, Χουάν, Τζν κα Τζν πο θυμίζει πάλι τρχικ «ων». Ο Ρσοι τν επαν βάν.
Παρόμοιες λλοιώσεις χουν ποστ τ ρχαα λληνικ τοπωνύμια, «νθα σαν λληνίδες πόλεις». Σ ατν τν περίπτωσι, ολλαγς γίνονται εκολώτερα κατανοητς κα ποδεκτές. διάψευστοι μάρτυρες, ο παληο κα ο νεώτεροι χάρτες.
Τ Μοναστήριον γινε Μοντρέ.  Αγιαλς στν Εξεινο Πόντο, Γιάλτα. Τ μπόριον, μπούριας. Τ λήτιον, Λέτσε. Κα  ρακλς Μόνοικος, δηλαδ  μόνος στν οκο του, στν βωμό του, χωρς λλον θε δίπλα, χει γίνει Μονακό. σο γι τν Νεάπολι, γινε Νάπολι στν ταλία, Ναπολ στν Γαλλία, Ναμπλ στν Τυνησία κα Ναμπλος πι κάτω.
Γι’ ατό, ο βοηθητικς τς στορίας πιστμες, προσδιορίζουν τος πληθυσμος πο χουν περάσει π τς διάφορες περιοχές, μελετώντας γλωσσολογικ τ τοπωνύμια, πως κριβς  Στράβων  ποος «π τς τν θνν Κοινότητος» τυμολογε.  
Θ παραλείψω τ Κεφάλαιο τ πς στν λληνικ γλσσα διασώζονται ρχαιότατα προκατακλυσμιαα κα προϊστορικ τοπωνύμια,πως  Μεσόγειος,  Θεσσαλία,πο εναι θέσις λός, κα λλα παρόμοια…
λλη φορ ατά.
Θ σς μιλήσω λίγο γι λιμάνια, γιατ ξίζει. Κα ρχομαι κα π τ πρτο λιμάνι τς χώρας, τν Πειραι.
Τ ρχαο ρμα «πείρω» σημαίνει διαπερν θαλάσσιο πόρο, διαπερν θάλασσα, κα μεταβαίνω στ πέναντι μέρος, πότε εμαι καμπειρος πιά. Ατ θ πε «πείρα» στ λληνικά, ν χης περάσει θάλασσα.
Πέρατος εναι  πέναντι κείμενος, κε πο θέλω ν φθάσω (σήμερα λέμε «θ πάω στ πέρατα τς γς»). π τ πέρατος ο Λατνοιφτιαξαν τ portus, μ ρχικ σημασία πέρασμα, κα ργότερα λιμάνι. ς μν ξεχνμε δ τι κα  λιμν το Πειραις, τν καιρκόμα πο  παράκτια πεδιάδα ταν θάλασσα κα  Πειραιες νησί, π κάποιον περαιέα, περαματάρη, πρε τ νομά του, ξ ο κα λαϊκ κφορ μέχρι σήμερα «Περαίας». Ατ εναι τ σωστό. «ν πρότερον  Πειραιεύς νσος, θεν κα τονομα εληφεν π τοδιαπερν».
πότε  Πειραιες εναι στν οσία τ ρχαο λιμάνι Πέρασμα, πο μέσα π τν τυμολογική του ρίζα χάρισε νομα σ λα τλιμάνια το κόσμου: portportopuerto κ.λπ…
ς σταθομε λίγο στν ννοια το περαίνω, πέρας, τελειώνω, φθάνω πέναντι. ντικειμενικς σκοπς ν πάω πέναντι, ντα ατς συνειρμς πάρχει στν γγλικ λέξι end-τέλος κα στν γερμανικ enden-τελειώνωκ το «ντην ρχεσθαι».
νας π τος συνήθεις τρόπους παραγωγς λεξιλογίου εναι  πομόνωσις μις λέξεως π να λεκτικ σχμα κα πρόσληψις νέας διαφορετικς σημασίας λλ συνειρμικς πρς τν ρχικ σύνθεσιπως συνέβη στν λληνικ μ τ «νηρν δωρ» πο σημαίνειτρεχούμενο νερόφυγε τ δωρ κα μεινε τ νηρό, νερό, ν σημαίνη τ δωρ.
τσι κατ νάλογον τρόπο μ τν συνεκδοχ συνεκφορ «φίλιος υός», ο Λατνοι κράτησαν τ filius ς υός.
π τ « σμήνης κάρα», «, Οδίπου κάρα», ξέλαβαν τ «κάρα» ς γαπητ κα γινε τ mio cara.
Τ γκριτο τυμολογικ Λεξικ τς Λατινικς, τ Ernout-Meilletπισημαίνει κατηγορηματικ στν Εσαγωγή του: «Τ λατινικλεξιλόγιο εναι μετάφρασις το ντιστοίχου λληνικο. Σ κάθε χρονικ στιγμ τς στορίας διακρίνονται στν Λατινικ νέες εσροές προερχόμενες π τν λληνική». Ο Λατνοι σαφς τ γνώριζαν. Τ παραδέχονται λοι. Κα ο λληνες βεβαίως τ γνώριζαν. σωςνα δν γνωρίζουμε σήμερα, τι  λατινικ εναι κυρίως  αολικ διάλεκτος (αολοδωρικ) τς λληνικς γλώσσης.
 Τυραννίων χει συγγράψει ργο πιγραφόμενο «Περ τς ρωμαϊκς διαλέκτου τι στν κ τς λληνικς».
 Διονύσιος λικαρνασες μιλε δι τν «αολίζουσαν λατινικήν».
πάρχουν πάρα πολλς μαρτυρίες….100, 200, 300…
Θέλω ν σταθ λίγο στν στορικ τν Τάκιτο (γκριτος στορικς)  ποος προχωρε περισσότερο γράφοντας: «ταν λθε  ρκς Εανδρος δν μς φερε μόνον γλσσα, μς φερε κα τ πρωτοελληνικ στοιχεα γραφς» [Arcade ab Evandro… littera in Italiam]… Καπ τν μητέρα του,  ποία νομάζετο Καρμέντις κα τς ρεσε ν κφράζεται ποιητικά, νομάσθηκαν τ ποιήματα carmina.
Κα μόνον π ατ τ χωρίον συνάγεται τι τ πρτα-πρτα μαθήματα γραφς (δν ξέρουμε ν εναι γραμμικς γραφς, ν ταν πρωτοπελασγικά), τ εχανε πάρει ο Λατνοι π τος λληνες κα πρν π τν μεταφορ το Χαλκιδικο-Κυμαϊκο λφαβήτου στν Δύσι, το γνωστο σήμερα ς «λατινικο».
Ν πμε κα λίγο στ λφάβητο. φήνω τ Κεφάλαιο Καταλήξεις, φήνω σύγχρονες ρήσεις κα σύγχρονα βιβλία, πως λόγου χάριν τβιβλίο κδόσεων Πανεπιστημίου τς Χαϊδελμβέργης «λληνικ στοιχεα στς διαλέκτους τς Πολυνησίας»,  «Τ τουρκικ εναιλληνικά»… (κακοποιημένα λληνικά) τέλος πάντων. λα ατ περιλαμβάνονται στ Βιβλίο «Πς  λληνικ γονιμοποιήσε τν παγκόσμιο λόγο».
Ν πμε λίγο στ λφάβητο πο μς νδιαφέρει.
Συμπερασματικ θ μπρούσαμε ν πομε, τι δ κα κε (ξω, στ ξωτερικό), πως ξ λων τν διαλέκτων δ πεκράτησε ωνικ κοινή, στν Δύσι πεκράτησε  αολοδωρική. κ δ τν λφαβήτων, τν διαφόρων λφαβήτων, δ στν λλάδα πεκράτησε τ ωνικ ττικό, ξω δ τ Χαλκιδικ-Κυμαϊκό. Μ νομίζουμε μως τι εναι κάτι διαφορετικό, ταν λέμε Εβοϊκ λφάβητο, ταν λέμε Δωρικό,  ωνικό,  Χαλκιδικό. Σήμερα θ μπορούσαμε ν τ χαρακτηρίσουμε ατ σν «διάφορες γραμματοσειρές». πως προκειμένου ν κτυπώσης να βιβλίο σο δείχνει  χειριστς το Η/Υ ποιά γραμματοσειρ σο ρέσει γι ν τ πληκτρολογήση. Θμπορούσαμε ν παρομοιώσουμε τς «διαφορς» τν λφαβήτων μας κα μέ τς διαφορς πο πάρχουν στν γραφικ χαρακτρα τοκαθενός. Κάποιος μπορε ν κάνη τ «τ» μικρό, λλος μεγάλο, λλος καλλιγραφικό. Ατς ταν ο διαφορές. Τ λφάβητο ταν συγκεκριμένο κα να: τ λληνικό.
Ο ρκάδες πρωτοπελασγοί, πως εδαμε, ο ποοι «…κατ θάλατταν πλανώμενοι τν γλσσαν τν λληνικν τν πέβαλον μπόριον ποιοντες…»π τ μπόριον… τσι κα ο ναυτικο τς Εβοίας, πέβαλαν τ λφάβητό τους. νδεικτικ εναι τ νόματα τν πόλεων τς Εβοίας: Κύμη, Κύμα δωρικά, κούμα λατιν., τ κμα. Χαλκς (τ λ τς λός, τ «Χ» τς δασείας), ταν θυγάτηρ τοποταμο σωπο κα λλων ποταμν… Δν χουμε καιρ ν ναλύσουμε τν κατάληξι -ις. λλη φορά…
 ρέτρεια, λο κωπηλάτες. «ρέττω=κωπηλατταν πεσε  ρέτρεια πρν π τν μάχη το Μαραθνος κα πραν ο Πέρσαι πολλος αχμαλώτους, κα μετ ττημένοι στν Μαραθνα μπκαν στ πλοα τρέχοντας κα φύγανε, δν ξέχασαν ν πάρουν τος αχμαλώτους. Τος τραβολογοσαν στ βάθη τς σίας. Περάσανε 150 χρόνια περίπου κα  λέξανδρος εδε τος τάφους κε, στνσία,. πάρχει ρχαία λληνικ πιγραφ π τν τάφο ατν τν Εβοέων: «Χαρε φιλτάτη πατρίς, χαρε θάλασσα φίλη». Δν ξαναεδαν τν θάλασσα, κα π τν τάφο τους χαιρετον τν θάλασσα.
 δ στιαία, διαιωνίζει τος στος κα τ στία τν πλοίων.
δώρισαν λοιπόν τ Χαλκιδικ λφάβητο στν Δύσι κα σ λον τν πολιτισμένο κόσμο.
π τος προλαλήσαντας νεφέρθη δη τ γνωστ χωρίον το Στράβωνος: «Κύμη, Χαλκιδέων κα Κυμαίων παλαιότατον κτίσμα…».
 πποκλς  Κυμαος κα  Μεγασθένης  Χαλκιδαος, «διομολογήσαντες…» (εδατε τί γίνεται ταν διομολογον ο λληνες, ταν συμφωνον, τί καλ ποτελέσματα φέρουν) «…διομολογήσαντες…» λοιπόν… Ν μν τ παναλαμβάνουμε, εχα τοιμάσει ν σς τπλλ μ πρόλαβαν ο προλαλήσαντες.
Θ θελα ν σς διαβάσω να πολ μικρ πόσπασμα, π τ βιβλίο το ρχαιολόγου νδρέα Παπαγιαννοπούλου: «Στν προνομιοχο χορεία τν λληνικν πόλεων ατινες συνέβαλον μεγάλως στν μέρωσιν το νθρώπου, συγκαταλέγεται κα  Χαλκς κα Κύμη, φ’ σον τ τοπικν λφάβητον παραλαβόντα τ ταλικ φλα κ τν Χαλιδέων ποίκων τς Νοτίου ταλίας Κύμης, διέδωσαν εςλόκληρον τν Δύσιν κα ες πάντας σχεδν τος πεπολιτισμένους λαος οτινες χρησιμοποιοσιν ατ μέχρι σήμερον.  δ διάδοσις τολφαβήτου τούτου συνεχιζομένη κα ες τος καθ’ μς χρόνους (παράδειγμα στω  Τουρκία) τείνει δι τς ξαπλώσεως τοΕρωπαϊκο πολιτισμο, ν πικρατήση κα ν καταστήση τοτο παγκόσμιον».
Τ γκριτο γκυκλοπαιδικ λεξικ το ΗΛΙΟΥ, μεταξ τν λλων ναφέρει σχεδν τ δια γι τ λατινικ λφάβητο, τ λληνικλφάβητο πο χρησιμοποίησαν στν Στερε λλάδα κα στν Εβοια. Εναι ατ  «γραμματοσειρ» πο ταξίδεψε στν Δύσι. Μςξηγε γιατί στν ρχ φήρεσαν τ «φ, χ, θ». Δν τ πρόφεραν ο Λατνοι ατά. Κα μετ ταν τος χρειαζόταν ν τ γράψουν,σημείωναν: «χειλικ μ δασεα»  «δοντικ μ δασεα»… φ®ph, θ®th.
λλ πρέπει ν τ ξέρουμε κι ατό, πειδ πολλς φορς χει επωθ«Τί πειράζει ν υοθετήσουμε τ λατινικ λφάβητο φο εναιλληνικό;»χι, πειράζει!  πειδ ατ προσαρμόσθηκε πι στος χους τν λαν τς Δύσεως κα δυνατε πλέον ν κφράση τος γλυκυτάτους λεπτος χους τς λληνικς φωνς. Δν μπορες ν γράψης γάλα, θ τ πς «γκάλα», μπορε ν τ προφέρης κα«γκαλά»… Γι’ ατ κα τ «Μέγα» λέγεται «Mega». χι, δν θέλω «γκάλα». Θέλω γάλα.
Θ θελα ν σς μεταφέρω κα μία ρσι το Κικέρωνος ( ποος δν φημίζεται γι τν φιλελληνισμό του, μλλον μισέλλην εναι). Κικέρων, λοιπόν, χει δηλώσει: Δν ποφέρω ατν τν πόλι, τν Ρώμη, πο μιλάει λληνικά, τ πάντα εναι τν λλήνων· «totum Graecorum est».
Καμαριώτης: Εχαριστομε τν κυρία Τζιροπούλου-Εσταθίου. Ν καλωσορίσουμε κα τν πρώην δήμαρχο Χαλκίδας κύριοναγνωστάκη πο εχε νειλημμένη ποχρέωσι κα μς ρθε λίγο ργότερα. Καλς λθατε κύριε δήμαρχε.
Στν συνέχεια χουμε συζήτησι σ ατ τ ποα κούστηκαν, ν θ θελαν κάποιοι ν πάρουν τ λόγο, γι μία λιγόλεπτη τοποθέτησι. ρωτήσεις, μλλον, σ ατ πο κούστηκαν.
κα Αλεξάνδρα Σαραντίδου:  κυρία Τζιροπούλου μς μίλησε γι πρωτοπελασγικ φλα στν μιλία της.  κυρία Καραπασχαλίδου μς μίλησε γι τν προ-λληνικ προέλευσι τς λέξης Κύμη. Θ θελα ν ρωτήσω, τί στορικ στοιχεα χουμε, στε νκαταμαρτυρον ατ τ προελληνικ φλα πο μς δημιουργον μία γλσσα,  ποία κάθε λλο παρ λληνικ εναι. Ατό, εχαριστ.
Τζιροπούλου: …κατάλαβα πς τ κφράσατε. πως τ λένε. Μς χουν πε γι πολλ προελληνικά. Κατ τν γνώμη μου τώρα, πο τψάχνω μία λόκληρη ζωή, κι χω γράψει 20 βιβλία, δν πάρχουν προ-λληνες. «Ατόχθονες σμέν…». χω γράψει να πολύ μεγάλο Κεφάλαιο γι’ ατ τ θέμα. Δν πάρχουν προ-λληνες, πάρχουν μόνον λληνες. Κα τ τρία θνικά μας νόματα (κατ φλα χουμενόματα, Δωριες, Αολες, ωνες… κα πάντα μς ρέσει, χι σύ, γώ, ατ μς φαγε, λυμπιακς-Παναθηναϊκς τ παίζουμε πάντα), μως τρία χουν πάρξει τ θνικά μας νόματα:
1)         Πελασγοί: (στος πέλας = πλησίον γομεν, λο «πλούτς πλούτς» μ τ πλοα μας περνμε τ πελάγη). Γι ν πλησιάσουμε τος πρς νατολς πέλας περνμε τ Αγαο πέλαγος, γι ν πμε πρς τος δυτικος περνμε τ Τυρρηνικ πέλαγος. Πελασγο λοιπόν.
2)         Γραικοί: «Γαϊκο» πως λέει κα  Στράβων κα  ριστοτέλης (τ παρεμβολ το «ρο» χάριν εφωνίας) κ τς γς ρεύσαντες.
3)         Κα μετ τν τρίτο κατακλυσμό (το Δευκαλίωνος) λληνες.
Κα τονίζει  ριστοτέλης, στ Μετεωρολογικ νομίζω:  «νομάζοντο τότε μν Γραικοί, νν δ (μετ τν τρίτο κατακλυσμλληνες».
Εμαστε Πελασγικά, πρωτοπελασγικά λληνικ φλα.
Πρόεδρος: πόμενη ρώτηση.
κροατής-καθηγητής Μαθημ.:  ρώτηση εναι πάλι στν ξιολάτρευτη καθηγήτρια. Θέλω ν σς π τ ξς: 1)  ρχαία λληνικγλσσα πιστεύετε τι χει μαθηματικ δομή; 2)  ρχαία πάλι λληνικ γλσσα εναι  μοναδικ γλσσα ξ λων τν γλωσσν ποεναι συμβατή, στε ν μς δηγήση στν τεχνητ νοημοσύνη μέσ τν πολογιστν τς 6ης γενις; Κα τ τελευταο ρώτημα εναι λίγο ριψοκίνδυνο.  ρχαία λληνικ γλσσα, ξιολάτρευτη κυρία καθηγήτρια, μήπως εναι  γλσσα τν γλωσσν λων τν γλωσσν;
Τζιροπούλου: Μ ρωτήσατε ν χει μαθηματικ δομή. χει μαθηματικ δομή, τ συζητ ατ κα μ πολ μεγάλους μουσουργούς,πως μαθηματικ δομ χει  μουσική. Κα κούσατε προηγουμένως τί σς διάβασα π τν Γαληνό: «εδη μαθηματικο τέσσαρα: γεωμετρία, ριθμητική, στρονομία, μουσική». Μουσική, γιατ  μουσική, τί εναι; Εναι διαφορετικ μήκη χορδν· τσι συντίθεται μουσική. Μ ατν τν ποψι ναί, εναι μαθηματικ γλσσα.
μως διαφων πάρα πολ (κα θ σς ποβάλω κα γ τν πορία μου, ν δετε τι θ σς προβληματίσω) μ ατος πο βάζουν κάτω μία λέξι κα λένε τόσα γράμματα, τ προσθέτουν μέχρι μονοψηφίου κα καταλήγουν σ κάποιον ριθμητικ «βυθό». μως γθ θέσω μία ρώτησι πειδ δν χω πεισθ γι ατό. Λόγου χάριν, γι τν «βυθ» τς λέξεως «Μοσα», τν μαθηματικ βυθό, θπάρουμε τ «Μ» εναι π.χ. 40 κ.ο.κ.  Στν πικρατήσασα ωνικ διάλεκτο «Μοσα» τί ριθμ μς δίνει;  θ λογιαριάσουμε στνρχαιότερη Δωρικ πο εναι «Μσα»,  στν Βοιωτικ διάλεκτο πο εναι «Μοσα»; Γι’ ατ δν νομίζω τι παίζανε τσι μ τς λέξεις. Εναι μαθηματικ  δομή της, πειδ εναι μουσικ  γλσσα, γι’ ατ νέχει τν μαθηματικ δομ τν μαθηματικν, δηλαδ τς Μουσικς.
Τώρα, ν θ πάρξη τεχνητ νοημοσύνη, χω διαβάσει κα γώ, μο στέλνουν λλωστε πληροφορίες π τ Πανεπιστήμιο τς Καλλιφορνίας, τι μελλοντικς ο λεκτρονικο πολογιστα πο θ παίρνουν ντολ δι ζώσης, δι τς φωνς κα χι μ διάφορα κουμπι (χω διαβάσει πολλ τέτοια βιβλία π σοβαρος πιστήμονες, τι να θ γίνη ατ) θ παιτον τν λληνικ γλσσαπειδ χει τέλεια λογικ δομή, τσο τ Συντακτικό της, σο κα  κρίβεια λόγ τς τυμολογικς της σοφίας.
Κα τ τρίτο, ν εναι  μητέρα τν γλωσσν. Νομίζω τι εναι μία π τς πρωτογλσσες. Δν ξέρω κινεζικ κα δν θ μπορέσω ντν νακηρύξω ς πομε «Μς φήλιο»  «Μς κόσμο», ξέρω μως τι χει γεννήσει τ δυτικ ερωπαϊκ λεξιλόγιο κα πολ π τνατολικό. Ατ τ Κεφάλαιο ( λληνικ Γλσσα πρς νατολς) πάρχει στ βιβλίο μου «Πς  λληνικ γονιμοποίησε τν Παγκόσμιο λόγο».
κροατής-καθηγήτρια: θελα ν μς πετε τν γνώμη σας, κα τς γνώσεις σας φυσικά, πάνω στ λληνικ λφάβητο. Εναι φοινικικ λληνικό. Ατό δν μς τ επατε. Κα θέλω ν τ κούσω. Κα στ σχολεα τ δημοτικ κόμα….
Τζιροπούλου: Κατάλαβα. Λοιπόν: γώ, ποτ δν τ διδάχθηκα ατ στ Πανεπιστήμιο π τος καθηγητάς μου. Εχα ναν ωάννη Θεοδωρακόπουλο καθηγητή, εχα ναν Γεώργιο Ζώρα, εχα ναν Νικόλαο Τωμαδάκη, ο ποοι δν μ δίδαξαν τι εναι «φοινικικό». λλ ταν κουσα μετά, τ παιδιά μου κα τ γγόνια μου ν τ διδάσκωνται, ψαξα. Κα ς εναι καλά (δν ξέρω ν τ γνωρίζετε), τΠανεπιστήμιο τς Καλλιφορνίας μέσ τς λληνίστριας καθηγήτριας τς Μαριάννας Μακ Ντόναλτ χει κπονήσει τ «Thesaurus Linguae Graecae» πο περιέχει λην τν διασωθεσα ν τν κόσμο λληνικ γραμματεία, π τν ποία διεσώθη, σύμφωνα μ στατιστικς τς ξφόρδης, τ 1  2%. Δηλαδ στ κάθε 100 μας βιβλία χουν σωθ τ 2, μετ τς λλεπάλληλες 6 πυρκαγις στν Βιβλιοθήκη τςλεξανδρείας, πάει κα  φεσος μοίως, πάει  Πέργαμος,  βιβλιοθήκη Κωνσταντινουπόλεως,  διωτικ βιβλιοθήκη ριστοτέλους, κ.λπ. Παρ’ λα ατά, σώζονται πάρα πολλ βιβλία πο δν χουμε μες. ς εναι καλ  γυνακα ατ πο ξεπόνησε τ T.L.G. Καί, μξαναδιαβάζοντας σα μία ζω εχα διαβάσει, μο πρε ν τ μελετήσω – μλλον ν τ διαβάσω, τώρα θέλω ν τ μελετήσω– 5 χρόνια, μ 5 ρες τν μέρα διαβάζοντας τ γνωστα λληνικ κείμενα. , λοιπόν, λοι γνωρίζουν τι ο Φοίνικες παρέλαβαν τλφάβητο π τος λληνες. τσι, γραψα να τεχος «λφάβητον λλήνων ξεύρημα» κα χω λες τς ποδείξεις μέσα. Βέβαια,π πέρυσι, δη κάθε σελίδα μπλουτίζεται μ π πλέον πληροφορίες πο νακαλύπτω κάθε μέρα. Τ λφάβητον εναι λληνικό.χι πειδ τ θέλω γώ, λλ πειδ στ συμπέρασμα ατ φθάνει  κάθε πίμονος ρευνητής.
κροατής-καθηγήτρια: Διερωτμαι μως, γιατ δν κάνετε κάποια νέργεια ν σταματήση ατό;
Τζιροπούλου: Δν εμαι νομικός, δν ξέρω πς νεργον. γ ξέρω μόνο ν γράφω. Ν ψάχνω πιστημονικά, κα ν γράφω βιβλία. Κα σς δίνω τ βιβλία. ς τ πάρη νας νομικς ν κάνη ,τι πρέπει.
κροατής-κπαιδευτικός: Λέγομαι Σοϊλεμέζης κα εμαι κπαιδευτικς κα λόγ τς διότητός μου θ θελα ν μεταφέρω τν καημπο χουμε μες ο κπαιδευτικοί, γενικ γι τ γλωσσικ ζήτημα συνολικ π τν κατασκευ τς λφαβήτου μέχρι σήμερα στ πμέρους στοιχεα διδασκαλίας του, σ λες τς φάσεις τς κπαιδευτικς διαδικασίας.
Θ θελα πρτα π λα ν συγχαρ κα τος 3 μιλητς κα ν κφράσω τν εγνωμοσύνη το κοινο το Χαλκιδικο γι τν παρουσία τους δ κα τν συμβολή τους στν δικιά μας ντίληψη κα βελτίωση, τέλος πάντων, τς ποψης πο χουμε γι τλφάβητο.  
Θ θελα νά καταθέσω κάτι. Θέλω πρτα π’ λα ν ρωτήσω τος μιλητς άν πιστεύουν τι  πληροφόρηση σχετικ μ τν προέλευση το λατινικο λφαβήτου π’ εθείας π τν λληνικ γλσσα, μέσ το Χαλκιδικοβοϊκο δικο μας λφαβήτου,άν ατ  πληροφόρηση χει καν διαδοθ στν λληνικ κπαίδευση;
Κα ν θ ξιζε τν κόπο ατ  προβολ τς πληροφόρησης ερύτερα, κόμα κα μ τν δημιουργία νς Μουσείου, οτως στε νμαρτυρηθ μ κανότερο τρόπο κα ν πιστοποιηθ  προσφορ ατ το λληνικο λφαβήτου στν παγκόσμιο πολιτισμό. Εχαριστ πολύ.
Πρόεδρος: Εχαριστομε πολύ.
Ν ναφέρουμε λίγο τσι συμπερασματικά, π τος 3 μιλητές, τι π τν κυρία Καραπασχαλίδου, π τ ποτελέσματα τν μέχρι τώρα νασκαφν στν περιοχ τς Κύμης, μπορομε ν πομε τι ρθε στ φς  Εβοϊκ Κύμη τν ποικισμν πο δρυσε τν Κύμη στν ταλία κα στ Μικρασιατικ παράλια.
π τν κυρία Τζιροπούλου-Εσταθίου, πο μς μαθε τι  γλσσα διδάσκει τν στορικ λήθεια, μς ταξίδεψε στν 2η χιλιετία πρΧριστο κα μέσα π τς λλοιώσεις τν λληνικν λέξεων διαπιστώσαμε τι πράγματι  λληνικ γλσσα γονιμοποίησε λες τς ερωπαϊκές, κα χι μόνον, γλσσες.
π τν καθηγητή μας, τν κύριο Τάσιο.  Μηχανικς Τάσιος μελετώντας τ τεχνικ ργα τς ρχαίας Κύμης κα Νεάπολης, μς φώτισε τος δρόμους το μπορίου, τς τεχνολογίας, το πολιτισμο πο κολούθησαν ο Εβοες ποικίζοντας τν ταλία.
Κα νοιώσαμε περήφανοι κα ασιόδοξοι τι  ρχαιολογικ σκαπάνη θ φωτίση περισσότερο ατος τος σκοτεινος χώρους.
Σήμερα γαπητο μιλητές, μς μεταφέρατε στ παρελθν κα μς κάνατε ν νοιώσουμε περήφανοι γι λους ατος τος ρχαίους καί γι’ ατ τ ποα καναν Χαλκιδες, Εβοες κα Κυμαοι. ς προσπαθήσουμε κα λοι μας, νας-νας κα λοι μαζί, ν κάνουμε καμες τς πόμενες γενιές ν μιλον μ περηφάνεια γι μς.
Ο Χαλκιδες κα ο Κυμαοι προσέφεραν ντως μέγιστα, πως ναφέρουν λοι ο ρχαοι συγγραφες. Ο σύγχρονοι λληνες κα κύριοιτσι π τ κεντρικά, θ πρέπει ν δείξουν τ διο νδιαφέρον γι τν Εβοια, ν μπορέσουν ν μς βγάλουν κα μς π τ τέλμα μέσα στ ποο μς χουν βάλει σν Νομό.
Τζιροπούλου: Ἐξοχώτατοι, κυρίες καὶ κύριοι, κι ἐγὼ μὲ τὴν σειρά μου τώρα θὰ σᾶς μιλήσω γιὰ τὴν γλῶσσα. Θὰ σᾶς μιλήσω γιὰ τὴν ἑλληνικὴ γλῶσσα.

Θὰ σᾶς μιλήσω κάπως ἐκτενέστερα γιὰ τὸ κεφάλαιο «Πῶς ἡ ἑλληνικὴ γονιμοποίησε τὸν εὐρωπαϊκὸ λόγο, προφορικὸ καὶ γραπτό», χωρὶς ὅμως νὰ πλατειάσω καὶ νὰ ὑπεισέλθω σὲ λεπτομέρειες.

Τὸ θέμα εἶναι ἐκτενέστατο, ὁ χρόνος εἶναι περιορισμένος. Ὅπως ἔλεγε καὶ ὁ Ἱπποκράτης «Ἡ μὲν τέχνη μακρά, ὁ δὲ βίος –ὁ χρόνος– βραχύς».

Ἔχει εἰπωθῆ ὅτι ἡ γλῶσσα εἶναι ἡ γενεαλογία τῶν λαῶν.


ΕΙΚΟΝΕΣ ΑΡΧΑΙΟΓΝΩΜΩΝ

ΓΙΑ ΝΑ ΔΕΙΤΕ ΚΑΝΟΝΙΚΑ ΤΗΝ ΕΙΚΟΝΑ ΣΤΟ ΚΙΝΗΤΟ ΚΛΙΚ ΕΠΑΝΩ ΤΗΣ