ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΚΩΣΤΑΣ ΠΟΥΛΑΚΙΔΑΣ
Ακόμη και τις ανασκαφές ιδιωτικοποίησε η κυβέρνηση! Στη Χώρα της Αστυπάλαιας ανατέθηκε σε εταιρεία η συνέχιση της σωστικής ανασκαφής του παιδικού νεκροταφείου στη θέση Κυλίνδρα. "Το κράτος αποσύρεται από την προστασία της πολιτιστικής μας κληρονομιάς", υπογραμμίζουν βουλευτές της Αντιπολίτευσης.
Υπενθυμίζεται ότι στην Κυλίνδρα έχει αποκαλυφθεί το μεγαλύτερο παγκοσμίως αρχαίο παιδικό νεκροταφείο, με περισσότερους
από 2.700 εγχυτρισμούς (ταφές παιδιών σε αγγεία), το οποίο ήταν σε χρήση από τη γεωμετρική έως τη ρωμαϊκή περίοδο και πιθανότατα σχετίζεται με ιερό αφιερωμένο στις θεότητες του τοκετού Αρτέμιδα Λοχία και Ειλείθυια.
Σύμφωνα με το Σύνταγμα και τον αρχαιολογικό νόμο 3028/2002, οι σωστικές ανασκαφές, δηλαδή οι αρχαιολογικές έρευνες και εργασίες που πραγματοποιούνται για τη διάσωση αρχαιοτήτων στο πλαίσιο της εκτέλεσης τεχνικών έργων, δημόσιων ή ιδιωτικών, διενεργούνται από τις Εφορείες Αρχαιοτήτων του υπουργείου Πολιτισμού. Έως τώρα, και λόγω της υποστελέχωσης των υπηρεσιών του ΥΠΠΟ, οι ανασκαφές γίνονται με προσλήψεις εκτάκτου προσωπικού από τις Εφορείες. Οι προσλήψεις χρηματοδοτούνται είτε από τον προϋπολογισμό του υπουργείου είτε από τον κύριο του εκάστοτε έργου.
Η απόφαση
Όμως στην Αστυπάλαια (όπως προκύπτει από τα έγγραφα που δημοσιεύει η "Αυγή") η συνέχεια της ανασκαφής ανατέθηκε σε ιδιωτική εταιρεία! Με την 5340/29.8.2013 απόφαση της ΚΒ' Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων αποφασίσθηκε, έναντι 14.800 ευρώ, η απευθείας ανάθεση στην εταιρεία "Υιοί Γιανναράκη και ΣΙΑ Ο.Ε." του έργου της συνέχισης της σωστικής ανασκαφής του νεκροταφείου βρεφικών εγχυτρισμών στη θέση Κυλίνδρα Χώρας Αστυπάλαιας (ακίνητο της εταιρείας "ΦΟΙΒΟΣ ΕΠΕ").
Το κρίσιμο ερώτημα είναι ποιος πληρώνει την ανασκαφή. Η πραγματικότητα είναι πως υπάρχουν ανασκαφές στις οποίες η εργοληπτική εταιρεία αναλαμβάνει το κόστος (πρόσληψη αρχαιολόγου κ.λπ.), με την Εφορεία Αρχαιοτήτων να ελέγχει. Όμως εδώ πληρώνει το κράτος! Η απόφαση ξεκαθαρίζει ότι η χρηματοδότηση θα γίνει από τον προϋπολογισμό του υπουργείου Πολιτισμού (ΚΑΕ 19/750/5142 "Δαπάνες σωστικών ανασκαφών και συστήματα ασφαλείας" του τακτικού προϋπολογισμού). Αυτό άλλωστε φαίνεται και από την Πρόσκληση Εκδήλωσης Ενδιαφέροντος.
Επομένως η ανάδοχος εταιρεία θα πληρωθεί με δημόσιο χρήμα, για να υποκαταστήσει την αρχαιολογική υπηρεσία ως εργοδότης του προσωπικού που απαιτείται για τη διενέργεια της σωστικής ανασκαφής (1 αρχαιολόγου και 3 εξειδικευμένων εργατών!
Διεθνούς φήμης
Υπενθυμίζεται ότι στην Κυλίνδρα έχει αποκαλυφθεί το μεγαλύτερο παγκοσμίως αρχαίο παιδικό νεκροταφείο, με περισσότερους από 2.700 εγχυτρισμούς (ταφές παιδιών σε αγγεία), το οποίο ήταν σε χρήση από τη γεωμετρική έως τη ρωμαϊκή περίοδο και πιθανότατα σχετίζεται με ιερό αφιερωμένο στις θεότητες του τοκετού Αρτέμιδα Λοχία και Ειλείθυια. Το παιδικό νεκροταφείο της Κυλίνδρας και το νεκροταφείο στον Κάτσαλο της Αστυπάλαιας, λόγω της εξαιρετικής σημασίας και της μοναδικότητάς τους, αποτελούν από το 2000 αντικείμενο διεθνούς επιστημονικής μελέτης υπό την επωνυμία Astypalaia Bioarchaeology Project, που διεξάγεται με τη συνεργασία της ΚΒ' Εφορείας και του UCL Institute of Archaeology του University College London.- www.avgi.gr/
ΕΠΙΣΗΣ
Εν τω μεταξύ το καλοκαίρι Βραχογραφίες, μήκους 70 εκατοστών που απεικονίζουν πλοία, αποκάλυψε ο αρχαιολόγος, επίκουρος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων Ανδρέας Βλαχόπουλος, πως βρέθηκαν στο Βαθύ της Αστυπάλαιας, στο πλαίσιο παρουσίασης των αποτελεσμάτων των ανασκαφών για τη χρονιά που πέρασε.
Τα πλοία είναι κωπήλατα και τρία από αυτά έχουν στην πλώρη τους ψάρια και άλλα διάφορα θέματα, ενώ το σημαντικό είναι ότι είναι παραπλήσιες, με τις βραχογραφίες της Σύρου και της Νάξου.
Οι νέες βραχογραφίες που εντοπίσθηκαν στο Βαθύ Αστυπάλαιας οδηγούν στη σκέψη ότι ο πρωτοκυκλαδικός πολιτισμός ήταν πολύ πιο διαδεδομένος από ό,τι υποθέταμε ώς τώρα. Πολύ σημαντικό θεωρεί το νέο εύρημα ο γεν. γραμματέας της Αρχαιολογικής Εταιρείας, Βασίλειος Πετράκος, ο οποίος στη χθεσινή παρουσίαση του έργου της Εταιρείας για το 2012 τόνισε ότι οι βραχογραφίες αυτές «επεκτείνουν τη γεωγραφική έκταση του πρωτοκυκλαδικού πολιτισμού».
Η έρευνα στην Αστυπάλαια αποκάλυψε μεγάλο αριθμό προϊστορικών βραχογραφιών στις επιφάνειες των δολομιτικών ασβεστολίθων του ακρωτηρίου. Σε τρεις διαμορφωμένες ατραπούς, που κατέληγαν σε πυλίδες εισόδου προς την πρωτοκυκλαδική ακρόπολη, υπήρχαν μεγάλης κλίμακας βραχογραφίες πλοίων, μήκους έως 70 εκατοστών, κατακόρυφων εγχειριδίων και σπειρών. Βραχογραφίες διαπιστώθηκαν και σε άλλα σημεία του ακρωτηρίου και η τυπολογία τους είναι πρωτοκυκλαδική (3η χιλιετία π.Χ.). Τα πλοία αυτά έτσι όπως είναι κωπήλατα είναι αντίστοιχα με εκείνα που απεικονίζονται στα τηγανόσχημα σκεύη της Χαλανδριανής, όπως και σε βραχογραφίες στη Νάξο.
μια παλαιότερη είδηση
ΜΟΝΑΔΙΚΟ ΕΥΡΗΜΑ ΣΤΗΝ ΑΣΤΥΠΑΛΑΙΑ!!!
Posted on Αυγούστου 9, 2011
ΑΝΕΓΕΙΡΟΥΝ ΟΙΚΟΔΟΜΗ ΜΕΣΑ ΣΕ ΜΟΝΑΔΙΚΗΣ ΑΞΙΑΣ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ ΧΩΡΟ!!!!Το βρεφικό νεκροταφείο της Αστυπάλαιας, ένα μοναδικό στον κόσμο εύρημα, καταστρέφεται εγκαταλελειμμένο στους καιρούς και …οικοδομείται! Στο ένα απο τα τρία ιδιόκτητα οικόπεδα που καταλαμβάνει στην πλαγιά Κυλίνδρα, “ξφύτρωσε”τους τελευταίους μήνες μια ογκώδης κακότεχνη και …ιδιόρρυθμη οικοδομή!!! Η περιοχή δεν έχει απαλλοτριωθεί, χιλιάδες αγγεία με σκελετούς αρχαίων βρεφών στα σπλάχνα τους βρίσκονται “θαμμένα” κάτω απο μουσαμάδες και σιδεριές στο έλεος των καιρικών συνθηκών και των αρχαιοκαπήλων. Το μπετόν στον αρχαιολογικό χώρο, είναι το κερασάκι στην τούρτα της εγκατάλειψής του, καθώς επισημαίνει στην “Κ” ο ντόπιος μηχανικός Νίκος Κομηνέας…
Το βρεφικό νεκροταφείο της Αστυπάλαιας, αποκαλύφθηκε το 1995 όταν ο τελευταίος υπέβαλλε αίτηση για ανοικοδόμηση πρότυποι οικισμού οικοτουριστικού χαρακτήρα, και κάλεσε την ΚΒ Εφορία Αρχαιοτήτων Ρόδου να ελέγξει την περιοχή καθώς υπήρχε υπόνοια, λόγω του αρχαίου νεκροταφείου ενηλίκων τού Κάτσαλου που βρίσκεται απέναντι, οτι κάπου εκεί υπήρχαν αρχαιότητες… Καθώς μας λέει η τότε προϊσταμένη της ΚΒ Εφορίας Μαρία Κόλλια οι δύο πρώτες διερευνητικές τομές έδειξαν την ύπαρξη πληθώρας αγγείων με εκχυτρισμένα μωρά! Η έρευνα έδειξε οτι το βρεφικό νεκροταφείο εκτείνονταν και στα δύο παρκείμενα οικόπεδα συνολικής έκτασης 3000 μέτρων περίπου. Επρόκειτο δηλαδή για ένα εύρημα μεγάλης αρχαιολογικής, ανθρωπολογικής ιστορικής και αισθητικης αξίας. Οι μετέπειτα έρευνες των οποίων προϊστατο η κ Κόλλια έδωσαν ευρήματα που χρονολογούνται απο το 850πχ έως και τους ελληνιστικούς χρόνους! Μέχρι στιγμής έχουν αποκαλυφθεί και καταγραφεί 2758 αγγεία με εκχυτρισμένα (θαμένα μέσα σε αγγεία, η λέξη προέρχεται απο τη χύτρα) βρέφη… Οι άρχαιολόγοι υποστηρίζουν οτι το εύρημα – βρεφικό νεκροταφείο, εκτείνεται σε όλη την πλαγιά και προκειται να αποκαλυφθούν τουλάχιστον 3500 αγγεία με σκελετούς αρχαίων μωρών στα σπλάχνα τους… Οι εργασίες έχουν σταματήσει λόγω της έλλειψης κονδιλίων και το νεκροταφείο έχει εγκαταλειφθεί όπως φαίνεται στις φωτογραφίες. Η εικόνα που παρουσιάζει προκαλεί θλίψη…
Η οικοδομή
Η ανέγερση οικοδομής, με άδεια, μέσα σε αρχαιολογικό χώρο, αποτελεί απο μόνη της ένα σοβαρό θέμα. Έτσι, ρωτάμε τους αρχαιολόγους της ΚΒ Εφορίας Κλασικών Αρχαιοτήτων, για να μάθουμε πως έγινε αυτό. Η Μελίνα Φιλήμωνος, διευθύντρια της ΚΒ’ Εφορίας Αρχαιοτήτων Ρόδου επισημαίνει οτι το οικόπεδο Σταυριανού στο οποίο χτίζεται το οίκημα, είναι εντός σχεδίου πόλεως (!) οτι είναι ιδιόκτητο, και οτι ο ιδιοκτήτης του έχει το δικαίωμα να κτίσει εφ’ όσον εξασφαλίσει την άδεια… Πώς δίνεται η άδεια να χτίσει κάποιος μέσα σε ένα αρχαίο νεκροταφείο? Πολύ απλά! Καθώς μας εξηγεί η κ. Φηλίμωνος, την άδεια έδωσε η 4η Εφορία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων (!) που είναι υπεύθυνη για τον οικισμό (της Αστυπάλαιας). Η ΚΒ Εφορία Δωδεκανήσου, επενέβει για να αφαιρέσει τα αγγεία απο το οικόπεδο, και να επιβάλλει ώστε το οίκημα να πατήσει πάνω σε πέδιλα, και όχι να σκάψουν θεμέλια στο βράχο, προκειμένου να μεταφερθούν εκεί ξανά κάποια αγγεία για να είναι επισκέψημο… Τα σχέδια ελέγχθηκαν απο τις άλλες αρμόδιες υπηρεσίες και κανείς δεν είδε το άτοπο της ένέργειας… “Άν έπρεπε να μην χτίζουμε ό,που υπάρχουν αρχαία τότε δεν θα χτίζαμε πουθενά στην Ελλάδα” είναι το γνωστό κλασικό επιχείρημα που χρησιμοποιείται κι εδώ απο τους αρχαιολόγυς, κι επίσης: “το ελληνικό κράτος δεν έχει λεφτά για απαλοτριώσεις”… Και γιατί δεν γίνονταν απαλλοτριώσεις όταν υπήρχαν τα χρήματα? Αναρωτιέται κανείς, ειδικά όταν η κ. Μελίνα Φιλήμωνος λέει οτι ο χώρος ( εκτός οικοδομής) θα καλυφθεί με γιαλί και θα είναι επισκέψημος στο μέλλον…
Το νεκροταφείο “μωρών”
“Τα μωρά”, λένε οι Αστυπαλίτες όταν αναφέρονται στο μοναδικό στον κόσμο νεκροταφείο βρεφών της Κυλίνδρα…Ας δούμε την αρχαιολογική πλευρά του θέματος: “Απο την αρχή της έρευνας μέχρι τον περασμένο Οκτώβριο, λέει η αρχαιολόγος που την διεξήγε, Μαρία Κόλλια, είχαν αποκαλυφθεί συνολικά 2758 αγγεία…ο αριθμός όμως φαίνεται οτι θα αυξηθεί κατά πολύ, αφού εκχυτρισμοί εντοπίζονται με βεβαιότητα και σε άλλα γειτονικά οικόπεδα προς όλες τις κατευθύνσεις… Τα πιο παλιά αγγεία ειναι υδρίες με γραπτή διακόσμηση και χρονολογούνται στην Ύστερη Γεωμετρική εποχή. Τότε άλλωστε υπολογίζουμε την έναρξη της χρήσης του χώρου, όπως συμβαίνει και στο νεκροταφείο ενηλίκων στον Κάτσαλο. Τα αγγεία της αρχαΪκής περιόδου είναι πολύ περισσότερα απο τα Γεωμετρικά …με σπάνια μοτίβα… ενώ υπάρχει πολύ μεγάλος αριθμός αμφορέων… ποκίλων σχημάτων και προελεύσεων: Σάμου, Χίου, Θάσου, Κω, Ρόδου, Κνίδου, Κλαζομενών, ακόμη και τύπου Χαναάν -Παλαιστίνης. Το νεκροταφείο βρισκόταν πιθανότατα κοντά σε Ιερό της Ειλειθύιας που ήταν θεότητα -προστάτης της Λοχίας, ένα ιερό που βρίσκεται μάλλον κάπου στη Χώρα της Αστυπάλαιας αλλά δεν έχει αποκαλυφθεί. Δεχόταν νεογέννητα παιδιά που πέθαναν στη γέννα ή και βρέφη μέχρι δύο ετών, τα οποία σύμφωνα με το έθιμο τοποθετούνταν μέσα σε αγγεία για να έχουν την αίσθηση της μήτρας…” Η πληθώρα των εκχυτρισμένων βρεφών και η μεγάλη χρονική έκταση που καταλαμβάνουν τα ευρήματα, μιλούν για την σπουδαιότητα της Αστυπάλαιας τα αρχαία χρόνια ως κόμβου, εμπορικής και στρατηγικής σημασίας… Πιθανολογείται οτι θάβονταν εδώ βρέφη απο όλη τη Μεσόγειο, πράγμα που θα επιβεβαιώσει ή μη, η ανθρωπολογική έρευνα. Στο παλιό Σχολείο όπου έχουν μεταφερθεί οι εκχυτρισμοί του οικοπέδου Σταυριανού εργάζονται ανθρωπολόγοι από το Ινστιτούτο του Πανεπιστημίου του Λονδίνου το UCL, υπο την διεύθυνση του καθηγητή Σάιμον Χίλσον, ενώ τα δύο τελευταία χρόνια, εργάζεται με το ίδιο αντικείμενο και διεθνής ομάδα απο Άγγλους, Καναδούς, Φινλανδούς,
Ακόμη και τις ανασκαφές ιδιωτικοποίησε η κυβέρνηση! Στη Χώρα της Αστυπάλαιας ανατέθηκε σε εταιρεία η συνέχιση της σωστικής ανασκαφής του παιδικού νεκροταφείου στη θέση Κυλίνδρα. "Το κράτος αποσύρεται από την προστασία της πολιτιστικής μας κληρονομιάς", υπογραμμίζουν βουλευτές της Αντιπολίτευσης.
Υπενθυμίζεται ότι στην Κυλίνδρα έχει αποκαλυφθεί το μεγαλύτερο παγκοσμίως αρχαίο παιδικό νεκροταφείο, με περισσότερους
από 2.700 εγχυτρισμούς (ταφές παιδιών σε αγγεία), το οποίο ήταν σε χρήση από τη γεωμετρική έως τη ρωμαϊκή περίοδο και πιθανότατα σχετίζεται με ιερό αφιερωμένο στις θεότητες του τοκετού Αρτέμιδα Λοχία και Ειλείθυια.
Σύμφωνα με το Σύνταγμα και τον αρχαιολογικό νόμο 3028/2002, οι σωστικές ανασκαφές, δηλαδή οι αρχαιολογικές έρευνες και εργασίες που πραγματοποιούνται για τη διάσωση αρχαιοτήτων στο πλαίσιο της εκτέλεσης τεχνικών έργων, δημόσιων ή ιδιωτικών, διενεργούνται από τις Εφορείες Αρχαιοτήτων του υπουργείου Πολιτισμού. Έως τώρα, και λόγω της υποστελέχωσης των υπηρεσιών του ΥΠΠΟ, οι ανασκαφές γίνονται με προσλήψεις εκτάκτου προσωπικού από τις Εφορείες. Οι προσλήψεις χρηματοδοτούνται είτε από τον προϋπολογισμό του υπουργείου είτε από τον κύριο του εκάστοτε έργου.
Η απόφαση
Όμως στην Αστυπάλαια (όπως προκύπτει από τα έγγραφα που δημοσιεύει η "Αυγή") η συνέχεια της ανασκαφής ανατέθηκε σε ιδιωτική εταιρεία! Με την 5340/29.8.2013 απόφαση της ΚΒ' Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων αποφασίσθηκε, έναντι 14.800 ευρώ, η απευθείας ανάθεση στην εταιρεία "Υιοί Γιανναράκη και ΣΙΑ Ο.Ε." του έργου της συνέχισης της σωστικής ανασκαφής του νεκροταφείου βρεφικών εγχυτρισμών στη θέση Κυλίνδρα Χώρας Αστυπάλαιας (ακίνητο της εταιρείας "ΦΟΙΒΟΣ ΕΠΕ").
Επομένως η ανάδοχος εταιρεία θα πληρωθεί με δημόσιο χρήμα, για να υποκαταστήσει την αρχαιολογική υπηρεσία ως εργοδότης του προσωπικού που απαιτείται για τη διενέργεια της σωστικής ανασκαφής (1 αρχαιολόγου και 3 εξειδικευμένων εργατών!
Διεθνούς φήμης
Υπενθυμίζεται ότι στην Κυλίνδρα έχει αποκαλυφθεί το μεγαλύτερο παγκοσμίως αρχαίο παιδικό νεκροταφείο, με περισσότερους από 2.700 εγχυτρισμούς (ταφές παιδιών σε αγγεία), το οποίο ήταν σε χρήση από τη γεωμετρική έως τη ρωμαϊκή περίοδο και πιθανότατα σχετίζεται με ιερό αφιερωμένο στις θεότητες του τοκετού Αρτέμιδα Λοχία και Ειλείθυια. Το παιδικό νεκροταφείο της Κυλίνδρας και το νεκροταφείο στον Κάτσαλο της Αστυπάλαιας, λόγω της εξαιρετικής σημασίας και της μοναδικότητάς τους, αποτελούν από το 2000 αντικείμενο διεθνούς επιστημονικής μελέτης υπό την επωνυμία Astypalaia Bioarchaeology Project, που διεξάγεται με τη συνεργασία της ΚΒ' Εφορείας και του UCL Institute of Archaeology του University College London.- www.avgi.gr/
ΕΠΙΣΗΣ
Εν τω μεταξύ το καλοκαίρι Βραχογραφίες, μήκους 70 εκατοστών που απεικονίζουν πλοία, αποκάλυψε ο αρχαιολόγος, επίκουρος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων Ανδρέας Βλαχόπουλος, πως βρέθηκαν στο Βαθύ της Αστυπάλαιας, στο πλαίσιο παρουσίασης των αποτελεσμάτων των ανασκαφών για τη χρονιά που πέρασε.
Τα πλοία είναι κωπήλατα και τρία από αυτά έχουν στην πλώρη τους ψάρια και άλλα διάφορα θέματα, ενώ το σημαντικό είναι ότι είναι παραπλήσιες, με τις βραχογραφίες της Σύρου και της Νάξου.
Οι νέες βραχογραφίες που εντοπίσθηκαν στο Βαθύ Αστυπάλαιας οδηγούν στη σκέψη ότι ο πρωτοκυκλαδικός πολιτισμός ήταν πολύ πιο διαδεδομένος από ό,τι υποθέταμε ώς τώρα. Πολύ σημαντικό θεωρεί το νέο εύρημα ο γεν. γραμματέας της Αρχαιολογικής Εταιρείας, Βασίλειος Πετράκος, ο οποίος στη χθεσινή παρουσίαση του έργου της Εταιρείας για το 2012 τόνισε ότι οι βραχογραφίες αυτές «επεκτείνουν τη γεωγραφική έκταση του πρωτοκυκλαδικού πολιτισμού».
Η έρευνα στην Αστυπάλαια αποκάλυψε μεγάλο αριθμό προϊστορικών βραχογραφιών στις επιφάνειες των δολομιτικών ασβεστολίθων του ακρωτηρίου. Σε τρεις διαμορφωμένες ατραπούς, που κατέληγαν σε πυλίδες εισόδου προς την πρωτοκυκλαδική ακρόπολη, υπήρχαν μεγάλης κλίμακας βραχογραφίες πλοίων, μήκους έως 70 εκατοστών, κατακόρυφων εγχειριδίων και σπειρών. Βραχογραφίες διαπιστώθηκαν και σε άλλα σημεία του ακρωτηρίου και η τυπολογία τους είναι πρωτοκυκλαδική (3η χιλιετία π.Χ.). Τα πλοία αυτά έτσι όπως είναι κωπήλατα είναι αντίστοιχα με εκείνα που απεικονίζονται στα τηγανόσχημα σκεύη της Χαλανδριανής, όπως και σε βραχογραφίες στη Νάξο.
μια παλαιότερη είδηση
ΜΟΝΑΔΙΚΟ ΕΥΡΗΜΑ ΣΤΗΝ ΑΣΤΥΠΑΛΑΙΑ!!!
Posted on Αυγούστου 9, 2011
ΑΝΕΓΕΙΡΟΥΝ ΟΙΚΟΔΟΜΗ ΜΕΣΑ ΣΕ ΜΟΝΑΔΙΚΗΣ ΑΞΙΑΣ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ ΧΩΡΟ!!!!Το βρεφικό νεκροταφείο της Αστυπάλαιας, ένα μοναδικό στον κόσμο εύρημα, καταστρέφεται εγκαταλελειμμένο στους καιρούς και …οικοδομείται! Στο ένα απο τα τρία ιδιόκτητα οικόπεδα που καταλαμβάνει στην πλαγιά Κυλίνδρα, “ξφύτρωσε”τους τελευταίους μήνες μια ογκώδης κακότεχνη και …ιδιόρρυθμη οικοδομή!!! Η περιοχή δεν έχει απαλλοτριωθεί, χιλιάδες αγγεία με σκελετούς αρχαίων βρεφών στα σπλάχνα τους βρίσκονται “θαμμένα” κάτω απο μουσαμάδες και σιδεριές στο έλεος των καιρικών συνθηκών και των αρχαιοκαπήλων. Το μπετόν στον αρχαιολογικό χώρο, είναι το κερασάκι στην τούρτα της εγκατάλειψής του, καθώς επισημαίνει στην “Κ” ο ντόπιος μηχανικός Νίκος Κομηνέας…
Το βρεφικό νεκροταφείο της Αστυπάλαιας, αποκαλύφθηκε το 1995 όταν ο τελευταίος υπέβαλλε αίτηση για ανοικοδόμηση πρότυποι οικισμού οικοτουριστικού χαρακτήρα, και κάλεσε την ΚΒ Εφορία Αρχαιοτήτων Ρόδου να ελέγξει την περιοχή καθώς υπήρχε υπόνοια, λόγω του αρχαίου νεκροταφείου ενηλίκων τού Κάτσαλου που βρίσκεται απέναντι, οτι κάπου εκεί υπήρχαν αρχαιότητες… Καθώς μας λέει η τότε προϊσταμένη της ΚΒ Εφορίας Μαρία Κόλλια οι δύο πρώτες διερευνητικές τομές έδειξαν την ύπαρξη πληθώρας αγγείων με εκχυτρισμένα μωρά! Η έρευνα έδειξε οτι το βρεφικό νεκροταφείο εκτείνονταν και στα δύο παρκείμενα οικόπεδα συνολικής έκτασης 3000 μέτρων περίπου. Επρόκειτο δηλαδή για ένα εύρημα μεγάλης αρχαιολογικής, ανθρωπολογικής ιστορικής και αισθητικης αξίας. Οι μετέπειτα έρευνες των οποίων προϊστατο η κ Κόλλια έδωσαν ευρήματα που χρονολογούνται απο το 850πχ έως και τους ελληνιστικούς χρόνους! Μέχρι στιγμής έχουν αποκαλυφθεί και καταγραφεί 2758 αγγεία με εκχυτρισμένα (θαμένα μέσα σε αγγεία, η λέξη προέρχεται απο τη χύτρα) βρέφη… Οι άρχαιολόγοι υποστηρίζουν οτι το εύρημα – βρεφικό νεκροταφείο, εκτείνεται σε όλη την πλαγιά και προκειται να αποκαλυφθούν τουλάχιστον 3500 αγγεία με σκελετούς αρχαίων μωρών στα σπλάχνα τους… Οι εργασίες έχουν σταματήσει λόγω της έλλειψης κονδιλίων και το νεκροταφείο έχει εγκαταλειφθεί όπως φαίνεται στις φωτογραφίες. Η εικόνα που παρουσιάζει προκαλεί θλίψη…
Η οικοδομή
Η ανέγερση οικοδομής, με άδεια, μέσα σε αρχαιολογικό χώρο, αποτελεί απο μόνη της ένα σοβαρό θέμα. Έτσι, ρωτάμε τους αρχαιολόγους της ΚΒ Εφορίας Κλασικών Αρχαιοτήτων, για να μάθουμε πως έγινε αυτό. Η Μελίνα Φιλήμωνος, διευθύντρια της ΚΒ’ Εφορίας Αρχαιοτήτων Ρόδου επισημαίνει οτι το οικόπεδο Σταυριανού στο οποίο χτίζεται το οίκημα, είναι εντός σχεδίου πόλεως (!) οτι είναι ιδιόκτητο, και οτι ο ιδιοκτήτης του έχει το δικαίωμα να κτίσει εφ’ όσον εξασφαλίσει την άδεια… Πώς δίνεται η άδεια να χτίσει κάποιος μέσα σε ένα αρχαίο νεκροταφείο? Πολύ απλά! Καθώς μας εξηγεί η κ. Φηλίμωνος, την άδεια έδωσε η 4η Εφορία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων (!) που είναι υπεύθυνη για τον οικισμό (της Αστυπάλαιας). Η ΚΒ Εφορία Δωδεκανήσου, επενέβει για να αφαιρέσει τα αγγεία απο το οικόπεδο, και να επιβάλλει ώστε το οίκημα να πατήσει πάνω σε πέδιλα, και όχι να σκάψουν θεμέλια στο βράχο, προκειμένου να μεταφερθούν εκεί ξανά κάποια αγγεία για να είναι επισκέψημο… Τα σχέδια ελέγχθηκαν απο τις άλλες αρμόδιες υπηρεσίες και κανείς δεν είδε το άτοπο της ένέργειας… “Άν έπρεπε να μην χτίζουμε ό,που υπάρχουν αρχαία τότε δεν θα χτίζαμε πουθενά στην Ελλάδα” είναι το γνωστό κλασικό επιχείρημα που χρησιμοποιείται κι εδώ απο τους αρχαιολόγυς, κι επίσης: “το ελληνικό κράτος δεν έχει λεφτά για απαλοτριώσεις”… Και γιατί δεν γίνονταν απαλλοτριώσεις όταν υπήρχαν τα χρήματα? Αναρωτιέται κανείς, ειδικά όταν η κ. Μελίνα Φιλήμωνος λέει οτι ο χώρος ( εκτός οικοδομής) θα καλυφθεί με γιαλί και θα είναι επισκέψημος στο μέλλον…
Το νεκροταφείο “μωρών”
“Τα μωρά”, λένε οι Αστυπαλίτες όταν αναφέρονται στο μοναδικό στον κόσμο νεκροταφείο βρεφών της Κυλίνδρα…Ας δούμε την αρχαιολογική πλευρά του θέματος: “Απο την αρχή της έρευνας μέχρι τον περασμένο Οκτώβριο, λέει η αρχαιολόγος που την διεξήγε, Μαρία Κόλλια, είχαν αποκαλυφθεί συνολικά 2758 αγγεία…ο αριθμός όμως φαίνεται οτι θα αυξηθεί κατά πολύ, αφού εκχυτρισμοί εντοπίζονται με βεβαιότητα και σε άλλα γειτονικά οικόπεδα προς όλες τις κατευθύνσεις… Τα πιο παλιά αγγεία ειναι υδρίες με γραπτή διακόσμηση και χρονολογούνται στην Ύστερη Γεωμετρική εποχή. Τότε άλλωστε υπολογίζουμε την έναρξη της χρήσης του χώρου, όπως συμβαίνει και στο νεκροταφείο ενηλίκων στον Κάτσαλο. Τα αγγεία της αρχαΪκής περιόδου είναι πολύ περισσότερα απο τα Γεωμετρικά …με σπάνια μοτίβα… ενώ υπάρχει πολύ μεγάλος αριθμός αμφορέων… ποκίλων σχημάτων και προελεύσεων: Σάμου, Χίου, Θάσου, Κω, Ρόδου, Κνίδου, Κλαζομενών, ακόμη και τύπου Χαναάν -Παλαιστίνης. Το νεκροταφείο βρισκόταν πιθανότατα κοντά σε Ιερό της Ειλειθύιας που ήταν θεότητα -προστάτης της Λοχίας, ένα ιερό που βρίσκεται μάλλον κάπου στη Χώρα της Αστυπάλαιας αλλά δεν έχει αποκαλυφθεί. Δεχόταν νεογέννητα παιδιά που πέθαναν στη γέννα ή και βρέφη μέχρι δύο ετών, τα οποία σύμφωνα με το έθιμο τοποθετούνταν μέσα σε αγγεία για να έχουν την αίσθηση της μήτρας…” Η πληθώρα των εκχυτρισμένων βρεφών και η μεγάλη χρονική έκταση που καταλαμβάνουν τα ευρήματα, μιλούν για την σπουδαιότητα της Αστυπάλαιας τα αρχαία χρόνια ως κόμβου, εμπορικής και στρατηγικής σημασίας… Πιθανολογείται οτι θάβονταν εδώ βρέφη απο όλη τη Μεσόγειο, πράγμα που θα επιβεβαιώσει ή μη, η ανθρωπολογική έρευνα. Στο παλιό Σχολείο όπου έχουν μεταφερθεί οι εκχυτρισμοί του οικοπέδου Σταυριανού εργάζονται ανθρωπολόγοι από το Ινστιτούτο του Πανεπιστημίου του Λονδίνου το UCL, υπο την διεύθυνση του καθηγητή Σάιμον Χίλσον, ενώ τα δύο τελευταία χρόνια, εργάζεται με το ίδιο αντικείμενο και διεθνής ομάδα απο Άγγλους, Καναδούς, Φινλανδούς,
