ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΪΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ
Τα μέλη της εκλέγονταν από τους πολίτες που είχαν συμπληρώσει την ηλικία των 30 ετών. Κάθε χρόνο κληρώνονταν, από τους δήμους καθεμιάς από τις δέκα φυλές, 50 πολίτες ως βουλευτές, με αναλογική αντιστοιχία του αριθμού των βουλευτών στον πληθυσμό κάθε δήμου, άρα 500 συνολικά βουλευτές από όλες τις φυλές, που ασκούν το βουλευτικό αξίωμα για 36 ημέρες. Οι 50 βουλευτές της φυλής, στις 36 ημέρες της αρχής τους ονομάζονται πρυτάνεις και η φυλή τους πρυτανεύουσα, ο δε επικεφαλής τους επιστάτης των πρυτάνεων.
Τα καθήκοντά της είναι εκτελεστικά, φροντίζει δηλαδή για την εκτέλεση των αποφάσεων της Εκκλησίας του Δήμου και νομοθετικά, καταρτίζει τα «προβουλεύματα» δηλαδή τα θέματα που θα τεθούν για συζήτηση στην Εκκλησία του Δήμου. Συνερχόταν καθημερινά (εκτός από τις γιορτές), ενώ αν υπήρχε ανάγκη συνεδρίαζε και εκτάκτως.
Στη δικαιοδοσία και τα καθήκοντα της βουλής και των πρυτάνεων, ήταν η εποπτεία των πολυάριθμων ειδικών επιτροπών της πολιτείας, η επίβλεψη των αρχόντων και η στενή συνεργασία με τους στρατηγούς και τους άλλους ανώτατους άρχοντες.
Ως εκ τούτου: είχε δικαιοδοσία στην εξωτερική πολιτική και τη διπλωματία καθώς και σε θέματα συμμαχιών, αλλά και ως γενικός επόπτης των δημοσιονομικών, είχε οικονομικές αρμοδιότητες.
Αν και δεν είχε την άμεση παρακολούθηση των στρατιωτικών δυνάμεων, αφού αυτά ήταν ευθύνη των στρατηγών, αναφέρονταν σ'; αυτή όλα τα ζητήματα που σχετίζονταν με τη διατήρηση επαρκών δυνάμεων για την ασφάλεια της πολιτείας.
Τέλος στη δικαιοδοσία της ανήκε η πρώτη φάση της δοκιμασίας των εννέα αρχόντων, πλην του γραμματέα των θεσμοθετών. Ο έλεγχος των αρχόντων ήταν μια απ' τις δικαιοδοσίες της που έδινε μεγάλο κύρος στη Βουλή.
Συνοψίζοντας, θα μπορούσε να πει κάποιος ότι, η Βουλή των 500 ήταν ένα ιδιότυπο νομοπαρασκευαστικό, αλλά και συμβουλευτικό και διοικητικό σώμα, που διαδραμάτιζε σπουδαίο ρόλο στην πολιτική ζωή. Συνεργαζόταν με όλους τους άρχοντες, τις κρατικές επιτροπές και τις στρατιωτικές αρχές, ενεργώντας ως γενικός συντονιστής και επόπτης της κρατικής λειτουργίας και εγγυητής της ενότητας και της συνέχειας στη διοίκηση της πολιτείας
Η βουλή των 500, το πολυπληθέστερο σώμα αξιωματούχων, αποτελούσε μια οργανωτική επιτροπή της εκκλησίας, ετοιμάζοντας νομοθετικά προσχέδια και καθορίζοντας τη θεματολογία της. Οι 500 βουλευτές καθορίζονταν με κλήρωση, που λάμβανε χώρα μία φορά κάθε χρόνο. Ένας πολίτης μπορούσε να είναι μέλος της βουλής δύο φορές στη ζωή του.
Κάθε πολίτης μπορούσε να καταθέσει προτάσεις στη βουλή. Τυπικά απαγορευόταν η εκκλησία να λαμβάνει αποφάσεις χωρίς ένα προβούλευμα, δηλαδή μία πρόταση από τη βουλή. Η πρόταση αυτή μπορούσε να είναι συμπαγής, επεξεργασμένη ή ‘ανοιχτή’, που λίγο διέφερε από το να καθορίζει τη θεματολογία της εκκλησίας.
Η βουλή ή τα εναλλασσόμενα τμήματά της, οι πρυτανείες, εξυπηρετούσαν ως ένα είδος . Κάθε μέρα του έτους ένας από τους βουλευτές ήταν αρχηγός του κράτους για αυτή τη μέρα (για παράδειγμα κρατούσε τα κλειδιά του ταμείου και τη σφραγίδα του κράτους και ήταν υπεύθυνος για την υποδοχή ξένων αποστολών και (τον 5ο αιώνα) προέδρευε στις συνελεύσεις της εκκλησίας και της βουλής). Υπολογίστηκε ότι περίπου ένα τέταρτο του συνόλου των πολιτών πρέπει να κατείχε το αξίωμα κάποια στιγμή της ζωής του.
Αυτή τη θέση του -τρόπον τινά- ‘αρχηγού του κράτους’ μπορούσε να την κατέχει ο καθένας μια φορά στη ζωή του Σχετικά με τον αριθμό των Αθηναίων πολιτών που κατείχαν το αξίωμα του βουλευτή κατά τη διάρκεια των 25 ετών που προηγήθηκαν του Πελοποννησιακού πολέμου, δηλαδή από το 456 μέχρι το 431 π.Χ. θα πάρουμε δύο ενδεχόμενα.
Δεδομένου ότι η βουλευτική θητεία ήταν ετήσια και ο κάθε βουλευτής είχε το δικαίωμα να εκλεγεί μέχρι δύο φορές, τότε: Κάθε χρόνο έχουμε 500 βουλευτές.
Για τα 25 έτη που ενδιαφερόμαστε και αν υποθέσουμε ότι και οι 500 έκαναν θητεία ενός μόνο έτους, τότε έχουμε τον αριθμό των: 25 χρόνια x 500 βουλευτές = 12.500 βουλευτές. αν υποθέσουμε ότι και οι 500 έκαναν θητεία δύο ετών, τότε ουσιαστικά είναι σαν να έχουμε κάθε 2 χρόνια τους ίδιους βουλευτές, άρα λοιπόν, θα είναι ο μισός αριθμός βουλευτών της πρώτης υπόθεσης: 12.500 ÷ 2 = 6.250 βουλευτές
Συμπεραίνουμε λοιπόν, ότι κατά προσέγγιση ο αριθμός των Αθηναίων πολιτών που κατείχαν το αξίωμα του βουλευτή κατά τη διάρκεια των 25 ετών που προηγήθηκαν του Πελοποννησιακού πολέμου, δηλαδή από το 456 μέχρι το 431 π.Χ. υπολογίζεται από 6250 μέχρι 12500. Σχετικά με το προφίλ (ηλικία, εισοδηματική τάξη, επάγγελμα, δημότης άστεως ή της υπόλοιπης Αττικής): Η ηλικία τους ήταν άνω των 30 ετών, δικαίωμα συμμετοχής στη Βουλή των 500 είχαν όλες οι κοινωνικές τάξεις των πολιτών.
Εφόσον η Βουλή των 500 απαρτιζόταν από 50 βουλευτές από κάθε μία από τις δέκα φυλές της Αττικήςσυμπεραίνουμε ότι συμμετείχαν και δημότες άστεως και δημότες της υπόλοιπης Αττικής. Συμπεραίνουμε λοιπόν ότι, οι μεταρρυθμίσεις του Σόλωνος, του Κλεισθένη, του Εφιάλτη και του Περικλή, συνέβαλαν ριζικά στη λεγόμενη συμμετοχική ή άμεση δημοκρατία.
Όλοι οι ελεύθεροι πολίτες ανεξαρτήτως κοινωνικής τάξεως και περιουσιακών στοιχείων είχε το δικαίωμα συμμετοχής στα κοινά και το πιο σημαντικό από όλα είχε το δικαίωμα όχι μόνο του εκλέγειν αλλά και του εκλέγεσθαι.
Το Νέο Βουλευτήριο ήταν ένα ορθογώνιο πρόστυλο κτήριο. Η μερική διατήρησή του σε επίπεδο θεμελίων δυσκολεύει την αποκατάσταση της διάταξης των εδράνων στο εσωτερικό του. Εξυπηρετούσε τις συνεδριάσεις της Βουλής των πεντακοσίων.
Αυτή ήταν ένα σώμα αποτελούμενο από πενήντα ετησίως κληρωτούς πολίτες, τους πρυτάνεις, από κάθε μια από τις δέκα αθηναϊκές φυλές, στις οποίες ο Κλεισθένης το 508/7 π.Χ. κατένειμε τους Αθηναίους.
Η Βουλή των πεντακοσίων ως νομοπαρασκευαστικό σώμα προετοίμαζε τα νομοσχέδια, τα οποία στη συνέχεια υποβάλλονταν για ψήφιση στην Εκκλησία του Δήμου.
Για ένα διάστημα το Νέο Βουλευτήριο λειτουργούσε παράλληλα με το Παλαιό Βουλευτήριο, όμορο κτήριο στα ανατολικά του στο οποίο αρχικά συνεδρίαζαν οι βουλευτές.
Η έλλειψη διαθεσίμων χώρων στο Παλαιό Βουλευτήριο οδήγησε στην κατασκευή του Νέου για τις συνεδριάσεις της Βουλής, ενώ το πρώτο φαίνεται ότι χρησιμοποιήθηκε μόνο ως ιερό και για τη φύλαξη των κρατικών αρχείων.
Το β' μισό του 4ου αι. π.Χ. η είσοδος στο Νέο Βουλευτήριο εξυπηρετήθηκε από μνημειώδες πρόπυλο ιωνικού ρυθμού, που κατασκευάστηκε αμέσως νότια του Παλαιού Βουλευτηρίου.
- Οι αρμοδιότητες των βουλευτών ήταν:
- Οι βουλευτές είχαν συμβουλευτικό, συντονιστικό και εποπτικό ρόλο.
Η Ηλιαία ήταν ένα λαϊκό δικαστήριο δευτέρου βαθμού, εκδίκαζε, δηλαδή, υποθέσεις «κατ'; έφεσιν», εκτός από φόνο, και οι αποφάσεις της είναι τελεσίδικες. Αποτελούνταν από 5000 τακτικά μέλη και 1000 αναπληρωματικά.
Κάθε χρόνο από κάθε φυλή επιλέγονταν με κλήρο 500 τακτικά μέλη και 100 αναπληρωματικά. Με νέα κλήρωση, η Ηλιαία χωριζόταν σε 10 τμήματα των 600 δικαστών, κατά τρόπο ώστε οι πολίτες των δέκα φυλών να αντιπροσωπεύονται εξ ίσου σε κάθε τμήμα.
Δίκαζε κατά τμήματα, ανάλογα δε με τη σοβαρότητα της υποθέσεως μπορεί να δίκαζαν από 2 έως και 4 τμήματα μαζί.
Πρόεδροι των τμημάτων ήταν άρχοντες, που κληρώνονταν στην αρχή του χρόνου και είχαν παράλληλα ως έργο τη μελέτη της υπόθεσης, την προδικασία και την προανάκριση. Μέλος της μπορούσε να γίνει κάθε πολίτης που είχε συμπληρώσει το 30ον έτος της ηλικίας του και δεν εκκρεμούσε εναντίον του κατηγορία.
Τα μέλη αυτά ορκίζονταν ότι θα ψηφίζουν κατά τους νόμους και τα ψηφίσματα της Εκκλησίας και της Βουλής ή κατά συνείδηση, όπου δεν υπήρχε νόμος, ότι δεν θα δωροδοκηθούν, ότι θα είναι αμερόληπτοι και ότι η ψήφος τους θα αφορά μόνο το περιεχόμενο της κατηγορίας.
Στην Ηλιαία μπορούσε να καταγγείλει κανείς ακόμα και τις αποφάσεις των αρχόντων, αν τις θεωρούσε άδικες και επιζήμιες για την πόλη.
Επειδή η δικαστική εργασία ήταν πολλή, αφού η δημοκρατική λειτουργία απαιτούσε να ελέγχονται συνεχώς οι πάντες από τους πάντες, προβλεπόταν δικαστικός μισθός, ώστε να μην αποκλείεται η συμμετοχή των πολιτών που δεν διέθεταν τα οικονομικά μέσα για να απασχολούνται ως δικαστές συνεχώς επί ένα χρόνο
Δηλαδή πρόκειται για το φορέα της δικαστικής εξουσίας.
Το δικαστήριο της Ηλιαίας αποτελείτο από 6000 μέλη, 600 δηλαδή από κάθε μία από τις δέκα φυλές. - Για να μπορέσει κάποιος να γίνει μέλος της Ηλιαίας θα έπρεπε να είναι ελεύθερος πολίτης με πλήρη πολιτικά δικαιώματα, να είναι άνω των 30 ετών και η επιλογή γινόταν με κλήρωση. Η θητεία των δικαστών ήταν ετήσια, διαρκούσε 250 ημέρες το χρόνο και οι δικαστές (Ηλιαστές) ήταν τακτικοί και αναπληρωματικοί.
Η κάθε δίκη διαρκούσε 2,5 ώρες. Το μεγαλύτερο προνόμιο που απολάμβαναν ήταν η ημερήσια αμοιβή τους. Η επιλογή του τμήματος που θα εκδίκαζε την κάθε υπόθεση γινόταν επίσης με κλήρωση.
Για να ληφθούν οι αποφάσεις χρειαζόταν πλειοψηφία ύστερα από μυστική ψηφοφορία. Στις αρμοδιότητές τους ήταν η εκδίκαση αστικών υποθέσεων μέχρι και πολιτικών δικών, οι δημόσιες αγωγές και η γραφή παρανόμων. Οι ποινές που θα μπορούσαν να επιβληθούν ήταν πρόστιμα, εξορία, ποινή θανάτου και ήταν τελεσίδικες. Κατά τα τέλη του 5 ου αιώνα η δύναμη των ηλιαστών (δικαστών) ενισχύθηκε.
ΠΗΓΕΣ –ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ
ΠΡΩΤΗ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΕΛΛΗΝΩΝ ΔΙΚΤΥΟ
 |
| Ο ΧΩΡΟΣ ΟΠΟΥ ΒΡΙΣΚΟΤΑΝ ΤΟ ΒΟΥΛΕΥΤΗΡΙΟ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ |
Τα καθήκοντά της είναι εκτελεστικά, φροντίζει δηλαδή για την εκτέλεση των αποφάσεων της Εκκλησίας του Δήμου και νομοθετικά, καταρτίζει τα «προβουλεύματα» δηλαδή τα θέματα που θα τεθούν για συζήτηση στην Εκκλησία του Δήμου. Συνερχόταν καθημερινά (εκτός από τις γιορτές), ενώ αν υπήρχε ανάγκη συνεδρίαζε και εκτάκτως.
Στη δικαιοδοσία και τα καθήκοντα της βουλής και των πρυτάνεων, ήταν η εποπτεία των πολυάριθμων ειδικών επιτροπών της πολιτείας, η επίβλεψη των αρχόντων και η στενή συνεργασία με τους στρατηγούς και τους άλλους ανώτατους άρχοντες.
Ως εκ τούτου: είχε δικαιοδοσία στην εξωτερική πολιτική και τη διπλωματία καθώς και σε θέματα συμμαχιών, αλλά και ως γενικός επόπτης των δημοσιονομικών, είχε οικονομικές αρμοδιότητες.
Αν και δεν είχε την άμεση παρακολούθηση των στρατιωτικών δυνάμεων, αφού αυτά ήταν ευθύνη των στρατηγών, αναφέρονταν σ'; αυτή όλα τα ζητήματα που σχετίζονταν με τη διατήρηση επαρκών δυνάμεων για την ασφάλεια της πολιτείας.
Τέλος στη δικαιοδοσία της ανήκε η πρώτη φάση της δοκιμασίας των εννέα αρχόντων, πλην του γραμματέα των θεσμοθετών. Ο έλεγχος των αρχόντων ήταν μια απ' τις δικαιοδοσίες της που έδινε μεγάλο κύρος στη Βουλή.
Συνοψίζοντας, θα μπορούσε να πει κάποιος ότι, η Βουλή των 500 ήταν ένα ιδιότυπο νομοπαρασκευαστικό, αλλά και συμβουλευτικό και διοικητικό σώμα, που διαδραμάτιζε σπουδαίο ρόλο στην πολιτική ζωή. Συνεργαζόταν με όλους τους άρχοντες, τις κρατικές επιτροπές και τις στρατιωτικές αρχές, ενεργώντας ως γενικός συντονιστής και επόπτης της κρατικής λειτουργίας και εγγυητής της ενότητας και της συνέχειας στη διοίκηση της πολιτείας
 |
| Το Βουλευτήριον (500 π.Χ.). Τετράγωνο οικοδόμημα με αμφιθέατρο στο εσωτερικό του. Εκεί συνεδρίαζαν οι εκλεγμένοι βουλευτές για τις αποφάσεις της πόλης ANCIENTATHENS3D |
ΔΟΜΕΣ ΚΑΙ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ
Η βουλή των 500, το πολυπληθέστερο σώμα αξιωματούχων, αποτελούσε μια οργανωτική επιτροπή της εκκλησίας, ετοιμάζοντας νομοθετικά προσχέδια και καθορίζοντας τη θεματολογία της. Οι 500 βουλευτές καθορίζονταν με κλήρωση, που λάμβανε χώρα μία φορά κάθε χρόνο. Ένας πολίτης μπορούσε να είναι μέλος της βουλής δύο φορές στη ζωή του.
Κάθε πολίτης μπορούσε να καταθέσει προτάσεις στη βουλή. Τυπικά απαγορευόταν η εκκλησία να λαμβάνει αποφάσεις χωρίς ένα προβούλευμα, δηλαδή μία πρόταση από τη βουλή. Η πρόταση αυτή μπορούσε να είναι συμπαγής, επεξεργασμένη ή ‘ανοιχτή’, που λίγο διέφερε από το να καθορίζει τη θεματολογία της εκκλησίας.
Η βουλή ή τα εναλλασσόμενα τμήματά της, οι πρυτανείες, εξυπηρετούσαν ως ένα είδος . Κάθε μέρα του έτους ένας από τους βουλευτές ήταν αρχηγός του κράτους για αυτή τη μέρα (για παράδειγμα κρατούσε τα κλειδιά του ταμείου και τη σφραγίδα του κράτους και ήταν υπεύθυνος για την υποδοχή ξένων αποστολών και (τον 5ο αιώνα) προέδρευε στις συνελεύσεις της εκκλησίας και της βουλής). Υπολογίστηκε ότι περίπου ένα τέταρτο του συνόλου των πολιτών πρέπει να κατείχε το αξίωμα κάποια στιγμή της ζωής του.
Αυτή τη θέση του -τρόπον τινά- ‘αρχηγού του κράτους’ μπορούσε να την κατέχει ο καθένας μια φορά στη ζωή του Σχετικά με τον αριθμό των Αθηναίων πολιτών που κατείχαν το αξίωμα του βουλευτή κατά τη διάρκεια των 25 ετών που προηγήθηκαν του Πελοποννησιακού πολέμου, δηλαδή από το 456 μέχρι το 431 π.Χ. θα πάρουμε δύο ενδεχόμενα.
Δεδομένου ότι η βουλευτική θητεία ήταν ετήσια και ο κάθε βουλευτής είχε το δικαίωμα να εκλεγεί μέχρι δύο φορές, τότε: Κάθε χρόνο έχουμε 500 βουλευτές.
Για τα 25 έτη που ενδιαφερόμαστε και αν υποθέσουμε ότι και οι 500 έκαναν θητεία ενός μόνο έτους, τότε έχουμε τον αριθμό των: 25 χρόνια x 500 βουλευτές = 12.500 βουλευτές. αν υποθέσουμε ότι και οι 500 έκαναν θητεία δύο ετών, τότε ουσιαστικά είναι σαν να έχουμε κάθε 2 χρόνια τους ίδιους βουλευτές, άρα λοιπόν, θα είναι ο μισός αριθμός βουλευτών της πρώτης υπόθεσης: 12.500 ÷ 2 = 6.250 βουλευτές
Συμπεραίνουμε λοιπόν, ότι κατά προσέγγιση ο αριθμός των Αθηναίων πολιτών που κατείχαν το αξίωμα του βουλευτή κατά τη διάρκεια των 25 ετών που προηγήθηκαν του Πελοποννησιακού πολέμου, δηλαδή από το 456 μέχρι το 431 π.Χ. υπολογίζεται από 6250 μέχρι 12500. Σχετικά με το προφίλ (ηλικία, εισοδηματική τάξη, επάγγελμα, δημότης άστεως ή της υπόλοιπης Αττικής): Η ηλικία τους ήταν άνω των 30 ετών, δικαίωμα συμμετοχής στη Βουλή των 500 είχαν όλες οι κοινωνικές τάξεις των πολιτών.
Εφόσον η Βουλή των 500 απαρτιζόταν από 50 βουλευτές από κάθε μία από τις δέκα φυλές της Αττικήςσυμπεραίνουμε ότι συμμετείχαν και δημότες άστεως και δημότες της υπόλοιπης Αττικής. Συμπεραίνουμε λοιπόν ότι, οι μεταρρυθμίσεις του Σόλωνος, του Κλεισθένη, του Εφιάλτη και του Περικλή, συνέβαλαν ριζικά στη λεγόμενη συμμετοχική ή άμεση δημοκρατία.
Όλοι οι ελεύθεροι πολίτες ανεξαρτήτως κοινωνικής τάξεως και περιουσιακών στοιχείων είχε το δικαίωμα συμμετοχής στα κοινά και το πιο σημαντικό από όλα είχε το δικαίωμα όχι μόνο του εκλέγειν αλλά και του εκλέγεσθαι.
 |
| Η νοτιοδυτική πλευρά. Στα αριστερά, το κυκλικό οικοδόμημα είναι η Θόλος -δες παρακάτω-(465 π.Χ.), το εντευκτήριο των βουλευτών. Δίπλα της, βρίσκονται τα δύο βουλευτήρια. Το καινούργιο χτίστηκε γύρω στο 425 π.Χ. Στο παλαιότερο φυλάσσονταν τώρα τα αρχεία του κράτους. Στο πάνω μέρος δεσπόζει ο ναός του Ηφαίστου. ANCIENTATHENS3D |
 |
| Δίπλα στα δύο βουλευτήρια και στη Θόλο χτίστηκε ένα μνημειώδες πρόπυλο ιωνικού ρυθμού. Στο νεώτερο βουλευτήριο προστέθηκε τον 4ο αι. π.Χ. μία στοά προ της εισόδου. ANCIENTATHENS3D |
Αυτή ήταν ένα σώμα αποτελούμενο από πενήντα ετησίως κληρωτούς πολίτες, τους πρυτάνεις, από κάθε μια από τις δέκα αθηναϊκές φυλές, στις οποίες ο Κλεισθένης το 508/7 π.Χ. κατένειμε τους Αθηναίους.
 | ||||
| Ένα από τα σημαντικότερα δημόσια κτήρια της Αγοράς είναι η Θόλος, κυκλικό οικοδόμημα, με έξι κίονες εσωτερικά και πρόπυλο στα ανατολικά που προστέθηκε τον 1ο αι. π.Χ. Ήταν έδρα του σώματος των πενήντα πρυτάνεων, δηλαδή των πενήντα βουλευτών μιας από τις δέκα φυλές, οι οποίες δημιουργήθηκαν από τις πολιτικές μεταρρυθμίσεις του Κλεισθένη το 508/7 π.Χ. Οι πρυτάνεις ασκούσαν διοίκηση για ένα διάστημα 35 ή 36 ημερών, μετά την πάροδο του οποίου αντικαθίσταντο από ισάριθμους πρυτάνεις άλλης φυλής, ώστε μέχρι το τέλος του έτους εναλλάσσονταν στη διοίκηση βουλευτές και των δέκα φυλών. Η φυλή που διοικούσε ονομαζόταν πρυτανεύουσα και ο πρόεδρός τους, που κληρωνόταν σε ημερήσια βάση, Επιστάτης των Πρυτάνεων. Κατά τη θητεία τους οι πρυτάνεις εσιτίζοντο στη Θόλο, ενώ το 1/3 εξ αυτών, δηλαδή δεκαεπτά, διανυκτέρευαν στο κτήριο για την αντιμετώπιση έκτακτων αναγκών. Στη Θόλο φυλάσσονταν επίσης τα επίσημα μέτρα και σταθμά του αθηναϊκού κράτους. Η Θόλος εδράστηκε σε προϋπάρχον κτηριακό συγκρότημα των μέσων του 6ου αι. π.Χ., με παρόμοιο λειτουργικό προορισμό, και εγκαταλείφθηκε γύρω στο 400 μ.Χ.-ΥΠ.ΠΟ Συντάκτης Βασιλική Χριστοπούλου, αρχαιολόγος |
Η Βουλή των πεντακοσίων ως νομοπαρασκευαστικό σώμα προετοίμαζε τα νομοσχέδια, τα οποία στη συνέχεια υποβάλλονταν για ψήφιση στην Εκκλησία του Δήμου.
Για ένα διάστημα το Νέο Βουλευτήριο λειτουργούσε παράλληλα με το Παλαιό Βουλευτήριο, όμορο κτήριο στα ανατολικά του στο οποίο αρχικά συνεδρίαζαν οι βουλευτές.
Η έλλειψη διαθεσίμων χώρων στο Παλαιό Βουλευτήριο οδήγησε στην κατασκευή του Νέου για τις συνεδριάσεις της Βουλής, ενώ το πρώτο φαίνεται ότι χρησιμοποιήθηκε μόνο ως ιερό και για τη φύλαξη των κρατικών αρχείων.
 |
| Το Νέο Βουλευτήριο ήταν ένα ορθογώνιο πρόστυλο κτήριο. Η μερική διατήρησή του σε επίπεδο θεμελίων δυσκολεύει την αποκατάσταση της διάταξης των εδράνων στο εσωτερικό του. Εξυπηρετούσε τις συνεδριάσεις της Βουλής των πεντακοσίων. Αυτή ήταν ένα σώμα αποτελούμενο από πενήντα ετησίως κληρωτούς πολίτες, τους πρυτάνεις, από κάθε μια από τις δέκα αθηναϊκές φυλές, στις οποίες ο Κλεισθένης το 508/7 π.Χ. κατένειμε τους Αθηναίους. Η Βουλή των πεντακοσίων ως νομοπαρασκευαστικό σώμα προετοίμαζε τα νομοσχέδια, τα οποία στη συνέχεια υποβάλλονταν για ψήφιση στην Εκκλησία του Δήμου. Για ένα διάστημα το Νέο Βουλευτήριο λειτουργούσε παράλληλα με το Παλαιό Βουλευτήριο, όμορο κτήριο στα ανατολικά του στο οποίο αρχικά συνεδρίαζαν οι βουλευτές. Η έλλειψη διαθεσίμων χώρων στο Παλαιό Βουλευτήριο οδήγησε στην κατασκευή του Νέου για τις συνεδριάσεις της Βουλής, ενώ το πρώτο φαίνεται ότι χρησιμοποιήθηκε μόνο ως ιερό και για τη φύλαξη των κρατικών αρχείων. ΥΠ.ΠΟ. Συντάκτης Βασιλική Χριστοπούλου, αρχαιολόγος |
Ο πρόεδρος της Βουλής των 500 ονομαζόταν επιστάτης, εκλεγόταν και αυτός με
κλήρωση και κατείχε τη σφραγίδα της πόλης, τα κλειδιά των ιερών, του αρχείου και
του θησαυροφυλακίου της πόλης.
- Οι αρμοδιότητες των βουλευτών ήταν:
- Να επεξεργάζονται κάθε πρόταση που επρόκειτο να έλθει στην Εκκλησία του
- Δήμου για συζήτηση (προβουλεύματα).
- Να επιβλέπουν την εφαρμογή των ψηφισμάτων της Εκκλησίας του Δήμου
- Να εποπτεύουν το στρατό
- Να διαχειρίζονται τα δημόσια οικονομικά
- Να υποδέχονται τις διπλωματικές αποστολές
- Να συνθηκολογούν με άλλες πόλεις
- Να ελέγχουν τους άρχοντες αλλά και τους υπαλλήλους της πόλης
- Να εκτελούν δημόσια έργα
- Και να επιβάλλουν πρόστιμα
- Οι βουλευτές είχαν συμβουλευτικό, συντονιστικό και εποπτικό ρόλο.
ΤΟ ΛΑΪΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΗΣ ΗΛΙΑΙΑΣ.
Η Ηλιαία ήταν ένα λαϊκό δικαστήριο δευτέρου βαθμού, εκδίκαζε, δηλαδή, υποθέσεις «κατ'; έφεσιν», εκτός από φόνο, και οι αποφάσεις της είναι τελεσίδικες. Αποτελούνταν από 5000 τακτικά μέλη και 1000 αναπληρωματικά.
Κάθε χρόνο από κάθε φυλή επιλέγονταν με κλήρο 500 τακτικά μέλη και 100 αναπληρωματικά. Με νέα κλήρωση, η Ηλιαία χωριζόταν σε 10 τμήματα των 600 δικαστών, κατά τρόπο ώστε οι πολίτες των δέκα φυλών να αντιπροσωπεύονται εξ ίσου σε κάθε τμήμα.
Δίκαζε κατά τμήματα, ανάλογα δε με τη σοβαρότητα της υποθέσεως μπορεί να δίκαζαν από 2 έως και 4 τμήματα μαζί.
Πρόεδροι των τμημάτων ήταν άρχοντες, που κληρώνονταν στην αρχή του χρόνου και είχαν παράλληλα ως έργο τη μελέτη της υπόθεσης, την προδικασία και την προανάκριση. Μέλος της μπορούσε να γίνει κάθε πολίτης που είχε συμπληρώσει το 30ον έτος της ηλικίας του και δεν εκκρεμούσε εναντίον του κατηγορία.
 |
| ΤΟ ΒΟΥΛΕΥΤΗΡΙΟ - Η ΕΙΣΟΔΟΣ - ΓΡΑΦΙΚΟ VR @FHW |
Στην Ηλιαία μπορούσε να καταγγείλει κανείς ακόμα και τις αποφάσεις των αρχόντων, αν τις θεωρούσε άδικες και επιζήμιες για την πόλη.
Επειδή η δικαστική εργασία ήταν πολλή, αφού η δημοκρατική λειτουργία απαιτούσε να ελέγχονται συνεχώς οι πάντες από τους πάντες, προβλεπόταν δικαστικός μισθός, ώστε να μην αποκλείεται η συμμετοχή των πολιτών που δεν διέθεταν τα οικονομικά μέσα για να απασχολούνται ως δικαστές συνεχώς επί ένα χρόνο
Δηλαδή πρόκειται για το φορέα της δικαστικής εξουσίας.
Το δικαστήριο της Ηλιαίας αποτελείτο από 6000 μέλη, 600 δηλαδή από κάθε μία από τις δέκα φυλές. - Για να μπορέσει κάποιος να γίνει μέλος της Ηλιαίας θα έπρεπε να είναι ελεύθερος πολίτης με πλήρη πολιτικά δικαιώματα, να είναι άνω των 30 ετών και η επιλογή γινόταν με κλήρωση. Η θητεία των δικαστών ήταν ετήσια, διαρκούσε 250 ημέρες το χρόνο και οι δικαστές (Ηλιαστές) ήταν τακτικοί και αναπληρωματικοί.
Η κάθε δίκη διαρκούσε 2,5 ώρες. Το μεγαλύτερο προνόμιο που απολάμβαναν ήταν η ημερήσια αμοιβή τους. Η επιλογή του τμήματος που θα εκδίκαζε την κάθε υπόθεση γινόταν επίσης με κλήρωση.
Για να ληφθούν οι αποφάσεις χρειαζόταν πλειοψηφία ύστερα από μυστική ψηφοφορία. Στις αρμοδιότητές τους ήταν η εκδίκαση αστικών υποθέσεων μέχρι και πολιτικών δικών, οι δημόσιες αγωγές και η γραφή παρανόμων. Οι ποινές που θα μπορούσαν να επιβληθούν ήταν πρόστιμα, εξορία, ποινή θανάτου και ήταν τελεσίδικες. Κατά τα τέλη του 5 ου αιώνα η δύναμη των ηλιαστών (δικαστών) ενισχύθηκε.
ΤΕΛΟΣ
ΠΗΓΕΣ –ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ
- ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΧΡΙΣΤΟΠΟΥΛΟΥ, ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΟΣ
- ΙΣΤΟΤΟΠΟΣ ΦΕΡΕΝΙΚΗ
- ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΣΑΛΚΑΝΗΣ (DIMITRIS TSALKANIS)
- WWW.ANCIENTATHENS3D.COM
- ΦΩΤ,ΤREKEARTH
- ΔΗΜ. ΓΕΡΜΙΩΤΗΣ
- ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΑΠΑΛΕΩΝΙΔΑΣ
ΠΡΩΤΗ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΕΛΛΗΝΩΝ ΔΙΚΤΥΟ
