Τέλος του «μυκηναϊκού τρόπου ζωής στην Πύλο», λόγω ξηρασίας.

Στην παρατεταμένη περίοδο ξηρασίας, που ακολούθησε την καταστροφή του ανακτόρου του Νέστορα στην Πύλο, πιθανότατα οφείλεται το τέλος του Μυκηναϊκού πολιτισμού στη Δυτική Πελοπόννησο. 

Τα νέα στοιχεία έρχονται στο φως από την εργαστηριακή ανάλυση σταλακτίτη από σπήλαιο της περιοχής, που έδωσε μια σαφή εικόνα για τις κλιματικές συνθήκες που επικρατούσαν στην Ανατολική Μεσόγειο την Ύστερη Εποχή του Χαλκού.

Οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι η μεγάλη ξηρασία μετά την καταστροφή του παλατιού οδήγησε στο τέλος του «μυκηναϊκού  τρόπου ζωής στην Πύλο», όταν τα γεωργικά πλεονάσματα εξαλείφθηκαν, καθιστώντας έτσι δύσκολη «για την κοινωνική ελίτ να επαναφέρει την πρότερη κατάσταση  και το Ανακτορικό Σύστημα  που έπρεπε  να αποκατασταθεί».

Οι ερευνητές κατέληξαν στα συμπεράσματά τους από την ανάλυση ενός σταλακτίτη από μια σπηλιά στο νησάκι Σχίζα Schiza, λίγο έξω από τις ακτές της Πελοποννήσου [Φωτ: Navarino Environmental Observatory]

Η μελέτη πραγματοποιήθηκε από τους ερευνητές του Navarino Environmental Observatory (επιστημονική συνέργεια του Πανεπιστημίου της Στοκχόλμης, της Ακαδημίας Αθηνών και της ΤΕΜΕΣ Α.Ε.) Martin Finne και Karin Holmgren, σε συνεργασία με την αρχαιολόγο Shari Stocker που πραγματοποίησε ανασκαφές στον αρχαιολογικό χώρο του ανακτόρου.

Οι ερευνητές  σημειώνουν ότι η κατάρρευση του μυκηναϊκού πολιτισμού δεν μπορεί να αποδοθεί σε ένα μόνο παράγοντα, οι ερευνητές καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι η αλλαγή του κλίματος ήταν σίγουρα ένα «κρίσιμο στοιχείο».

Τις πληροφορίες έδωσε η ανάλυση ενός σταλακτίτη από σπήλαιο της νησίδας Σχίζα, που βρίσκεται σε μικρή απόσταση από την ακτή.

Ο ερευνητής του Navarino Environmental Observatory Martin Finne.

Μελετώντας τα διαδοχικά στρώματα του σταλακτίτη, οι επιστήμονες «αποκάλυψαν» με μεγάλη ακρίβεια τις κλιματικές συνθήκες που επικρατούσαν την Υστεροελλαδική περίοδο στην περιοχή (περίπου 1.200-1.180 π.Χ.).

Το ζητούμενο ήταν να βρεθούν οι συνθήκες που επικρατούσαν την περίοδο καταστροφής του ανακτόρου, καθώς η επικρατούσα θεωρία ήταν ότι σε μεγάλο βαθμό αυτή οφειλόταν στη μακρά περίοδο ξηρασίας που προηγήθηκε. Η έρευνα ήρθε να ανατρέψει αυτή τη θεωρία. Οπως προέκυψε, περίπου 20-80 χρόνια πριν από την καταστροφή του ανακτόρου προηγήθηκε όντως μια ξηρή περίοδος, η οποία όμως δεν διήρκεσε περισσότερο από 20 έτη.

Μελετώντας τα στρώματα του σταλακτίτη, η ομάδα ήταν σε θέση να προσδιορίσει τις κλιματικές συνθήκες που υπήρχαν στην περιοχή από το 1200 έως το 1180 π.Χ. με υψηλό βαθμό ακρίβειας

Το κύριο πρόβλημα ξηρασίας, που διήρκεσε περίπου έναν αιώνα, εντοπίζεται μετά την καταστροφή του ανακτόρου. «Σίγουρα το συγκεντρωτικής φιλοσοφίας σύστημα διοίκησης που ελεγχόταν από το παλάτι θα μπορούσε να επιβιώσει μιας σύντομης ξηρής περιόδου και να παραμείνει στην εξουσία.

Η Μελέτη διεξήχθη από τους ερευνητές Martin Finne και Karin Holmgren από το περιβαλλοντικό παρατηρητήριο Navarino σε συνεργασία με τον αρχαιολόγο Shari Stocker [Φωτ  Navarino Environmental Observatory]

Ωστόσο, περίπου 50 χρόνια αργότερα, όταν άρχισε μια μακρά περίοδος έντονης ξηρασίας, το σύστημα διοίκησης υπέστη ρωγμές», αναφέρουν στην επιστημονική τους δημοσίευση οι δύο ερευνητές. «Η περίοδος ξηρασίας, πριν από 3.200 χρόνια, συνετέλεσε στην αποσταθεροποίηση της πολιτικής και οικονομικής τάξης, καθώς η μείωση της αγροτικής παραγωγής σε μια κοινωνία ήδη υπεραναπτυγμένη υπονόμευσε τα θεμέλια της ούτως ή άλλως εύθραυστης οικονομίας της».

Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι η μακρά περίοδος ξηρασίας οδήγησε σταδιακά στην παρακμή του «μυκηναϊκού τρόπου ζωής» στην Πύλο. Καταλήγοντας ότι η κλιματική αλλαγή ήταν σίγουρα μια κρίσιμη συνιστώσα στην αλληλουχία των γεγονότων που συνέβαλαν στην αδυναμία της ελίτ του ανακτόρου να συντηρήσει και να ανασυστήσει την περίπλοκη πολιτική και κοινωνική οργάνωση που άκμαζε στην Πύλο στο τέλος της Υστεροελλαδικής περιόδου.

ΓΙΩΡΓΟΣ ΛΙΑΛΙΟΣ «ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ»

ΦΩΤ:Navarino Environmental Observatory

ΑΡΧΑΙΟΓΝΩΜΩΝ