Η ίδρυση της Νέας Ρώμης συνέπεσε με την αναγνώριση του Χριστιανισμού ως επίσημης θρησκείας του Ρωμαϊκού κόσμου και τη μεταφορά του διοικητικού κέντρου από τη Δύση στην Ανατολή. Η νέα αυτή πόλη που θα γίνει γνωστή με το όνομα Κωνσταντινούπολη θα παραμείνει για χίλια και τόσα χρόνια το κέντρο μιας Αυτοκρατορίας που έμεινε αργότερα γνωστή ως Βυζαντινή Αυτοκρατορία συνεχιστής του αρχαίου Ελληνικού κόσμου και του ρωμαϊκού απ’ όπου και κληρονόμησε την οικουμενική και αυτοκρατορική ταυτότητά της. Σε όλο τον Μεσαίωνα υπήρξε το κυριότερο πολιτικό και οικονομικό κέντρο σε ανατολή και δύση και επηρέασε με τον πολιτισμό της τόσο τα όμορα Ανατολικά Ευρωπαϊκά κράτη αλλά και τη Δύση σε πολύ μεγάλο βαθμό.Για χίλια χιόνια παράμεινε βράχος αναχαίτισης σε κάθε βάρβαρη επιδρομή και διέσωσε τον Ελληνικό, Ρωμαϊκό και Ευρωπαϊκό πολιτισμό και κράτησε άσβεστη τη χριστιανική φλόγα σε όλη την Ανατολή και τη Δύση.
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ ΣΤΗΝ ΒΑΣΙΛΕΥΟΥΣΑ
 |
Κεράτιος 1870 |
Τα τείχη στην θάλασσα ήταν μικρότερα αλλά ήταν χτισμένα ακριβώς δίπλα στη θάλασσα ώστε να μην μπορεί να αποβιβαστεί ο εχθρός εάν δοκίμαζε επίθεση από τη θάλασσα. Τα τείχη ήταν μονά σε όλο τους το μήκος, με εξαίρεση τη συνοικία του Πετρίου στον Κεράτιο.
Τα τείχη είχαν πάχος 3 με 4 μέτρα ενώ το ύψος τους είχαν 10 μέτρα στον Κεράτιο κόλπο και 13 με 15 μέτρα στη Θάλασσα του Μαρμαρά. Και στα παράκτια τείχη υπήρχαν πύργοι, ύψους περίπου 13 με 15 μέτρων, αλλά ορθωνόντουσαν σε ακαθόριστα διαστήματα πάνω στα τείχη.
Οι πύλες του παράκτιου τείχους ήταν μικρότερες του χερσαίου τείχους και λειτουργούσαν κυρίως ως εμπορικές για τους εμπόρους και για εφοδιασμό για τα στρατεύματα μέσω της θαλάσσιας οδού. Για την ασφάλεια του Κερατίου κόλπου οι Βυζαντινοί έκλειναν το στόμιο του κόλπου με μια βαριά σιδερένια αλυσίδα που εκτεινόταν μέχρι τη συνοικία του Γαλατά.
 |
| Το Παλάτιο του Βουκολέοντα 1918 - Σύμφωνα με τους μελετητές του ανακτόρου μόνο ο άνω όροφος του ανακτόρου μπορούσε να κατοικηθεί και λειτουργούσε ως έπαυλη, ενώ το κάτω τμήμα χρησίμευε ως στρατώνας ή καταυλισμός για τους ναύτες. Σώζεται σήμερα το κέλυφος ενός μακρού κτίσματος με εντυπωσιακά μαρμάρινα πλαίσια στα παράθυρα και θολωτή στέγη. Μάλλον χρονολογείται από την περίοδο του Θεοφίλου (829-842) ή του Νικηφόρου Φωκά (963-969), ο οποίος κατοικούσε στο Βουκολέοντα. Ο άτυχος αυτοκράτορας δολοφονήθηκε βάναυσα στο παλάτι, σύμφωνα με το σχεδιο που κατέστρωσαν η αυτοκράτειρα Θεοφανώ με τον Ιωάννη Τσιμισκή, ένα παγωμένο βράδυ του χειμώνα που λυσσομανούσε ο βοριάς και έπεφτε άφθονο χιόνι. Το όνομά <<Βουκολέοντας>> συνδέεται με μία μαρμάρινη γλυπτή σύνθεση που ήταν τοποθετημένη στην αποβάθρα του λιμανιού και παρίστανε ένα βόδι και ένα λιοντάρι.. Το όνομα αυτό μαρτυρείται πρώτη φορά στις γραπτές πηγές μόλις το 800 («επί τον Βουκολέοντα και την Σιδηράν διαβιβάσας»). Ο Κίνναμος και ο Λέων Γραμματικός αναφέρουν πως το δυτικό τμήμα του λειτουργούσε ως φυλακή. |
 |
| Θαλάσσια τείχη πλησίον με το Παλάτιο του Βουκολέοντα |
 |
Γο Παλάτιο του Βουκολέοντα σε άλλη όψη |
Βόρεια όμως στα Χερσαία τείχη της Βασιλεύουσας , υπάρχει ένα άλλο παλάτι...
Είναι κτίσμα του 11ου -12ου αιώνα και δεν έχει μάλλον καμιά σχέση με τον αυτοκράτορα Κωνσταντίνο Ζ’ τον Πορφυρογέννητο. Αποτελείται από το ισόγειο και δύο ορόφους σε αστικό βυζαντινό ρυθμό. Σώζεται τοίχος με ψηφιδωτά μαρμάρινα κοιλώματα, εναλλάξ λευκά και κόκκινα. Τον 18ο αιώνα στο χώρο του ανακτόρου λειτουργούσε εργαστήριο κεραμικής.Σήμερα είναι αρχαιολογικός επισκέψιμος χώρος.
 |
| Το Παλάτιον του 11ου -12ου αιώνα « Κωνσταντίνου Ζ' του Πορφυρογέννητου» (;) |
 |
| Το Παλάτιον του «Κωνσταντίνου Ζ' του Πορφυρογέννητου » (;) |
 |
| Το Παλάτιον του « Κωνσταντίνου Ζ' του Πορφυρογέννητου » (;) αρχικά από κάποιους θεωρείτο ότι ήταν οικία του Βελισάριου . |
 |
| Το Χάνι του Βογιαζίτ Το κτήριο έχει τα ίδια αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά με το παλάτι του «Κωνσταντίνου Ζ' Πορφυρογέννητου» |
 |
| Τα τείχη του Μανουήλ Κομνηνού κοντά στο παλάτι του «Πορφυρογέννητου» |
Ένα έργο που το άρχισε ο Μέγας Κωνσταντίνος....Ένα τεράστιο υδραγωγείο
 |
| Στην περιοχή συναντάμε το Υδραγωγείο του Ουάλεντος το οποίο χτίστηκε από τον Αυτοκράτορα Ουάλη το 975μ.Χ στη θέση παλαιότερου υδραγωγείου του 2ου μ.Χ. αιώνα.Μετέφερε νερό από το ‘’Δάσος του Βελιγραδίου’’ και υδροδοτούσε την πόλη, καθώς και τα Αυτοκρατορικά Ανάκτορα μέσω ενός κεντρικού νυμφαίου (κρήνης)που υπήρχε στο Φόρουμ του Θεοδοσίου(σημερινή Πλατεία Βαγιαζήτ).Επισκευάσθηκε από τον Ιουστινιανό τον 6ο αιών., από τον Κωνσταντίνο Ε’ τον 8ο αιών. και τον 11ο αιών. από τον Βασίλειο Β’ Βουλγαροκτόνο. Έχει ύψος 20μ. και είναι 64μ. ψηλά από την επιφάνεια της θάλασσας. Αρχικά είχε μήκος περίπου ένα χιλιόμετρο , όμως σήμερα σώζεται μέρος αυτού στην περιοχή περίπου 600μ. και κοντά στην πλατεία Βαγιαζήτ περίπου άλλα 200μ. Αποτελείται από δύο επάλληλες τοξωτές σειρές και για 1.500 χρόνια υδροδοτούσε την Πόλη. |
 |
| Το υδραγωγείο το 1966 |
Το Υδραγωγείο του Ουάλεντος (Flavius Iulius Valens, Ουάλης ) είναι αρχαιολογικό μνημείο στην Κωνσταντινούπολη. Η κατασκευή του ξεκίνησε επί αυτοκράτορα Κωνσταντίνου του Μέγα και περατώθηκε επί αυτοκράτορα Ουάλη. Ήταν μέρος μεγάλης υδραγωγικής εγκαταστάσεως για την τροφοδοσία της παλιάς πόλης με νερό. Είχε μήκος περισσότερο των χιλίων μέτρων, από τα οποία σήμερα σώζονται περίπου 921 μέτρα περίπου 50 μέτρα λιγότερα από το αρχικό μήκος. Ανακαινίστηκε το έτος 766 επί Κωνσταντίνου Ε'.
Κοιτώντας από ψηλά ...
Είναι το πιο επιβλητικό σημείο των βυζαντινών τειχών το Επταπύργιο.Πριν την ανέγερση των τειχών ο Θεοδόσιος ο Α’ έκτισε στη θέση αυτή μια αψίδα θριάμβου, η οποία κατά την ανέγερση των τειχών ενσωματώθηκε με αυτά (413-429) και ονομάστηκε Χρυσή Πύλη. Η Χρυσή Πύλη με τους μαρμάρινους πύργους και τις επίχρυσες πόρτες είχε ύψος 15μ. και πλαισιώνονταν από δύο πλατείς πυλώνες που στέγαζαν μια μικρή φρουρά. Από την πύλη αυτή περνούσαν τρείς δρόμοι από τους οποίους ο μεσαίος και πλατύτερος χρησιμοποιούνταν από τους Βυζαντινούς Αυτοκράτορες για την είσοδό τους μετά από μάχες και συνέχιζαν στη Μέσση οδό για να καταλήξουν στο Αυγουστέο και το Ιερό Παλάτιο Πάνω από τους μαρμάρινους πύργους υπήρχαν χρυσά και μπρούτζινα αγάλματα. Στα χρόνια της παρακμής η πύλη ενσωματώθηκε στο τείχος για να ενισχυθεί η άμυνα της πόλης.
Το Επταπύργιο αρχικά είχε πέντε πύργους και ονομαζόταν Πενταπύργιο .Επί Κατακουζινών προστέθηκαν άλλοι δύο πύργοι και πήρε το όνομα Επταπύργιο. Η κεντρική πύλη ήταν η Ωραία πύλη ή Χρυσή πύλη επίσημη είσοδος των αυτοκρατόρων .Ιερεμία Τσελεμπί Κιομουρτζιάν " Οδοιπορικό στην Πόλη του 1680 " Εκδόσεις Τροχαλία Αθήνα 1992
Το 1457-1458 ο Μωάμεθ ο Πορθητής έκτισε στη θέση των γκρεμισμένων από την άλωση πύργων τρείς νέους κι εκεί αρχικά στέγασε τους θησαυρούς του κράτους. Όταν το θησαυροφυλάκιο μετεφέρθει στο Παλάτι το κάστρο έως το 1831 χρησιμοποιήθηκε ως φυλακή υπαλλήλων και διπλωματών. Για ένα χρονικό διάστημα χρησιμοποιήθηκε ως πυριτιδαποθήκη.
 |
| Ο Βασ. Καργόπουλος φωτογράφησε το Επταπύργιο το 1875 |
 |
| Το Επταπύργιο και δεξιά η συνέχεια των τειχών |
 |
| Μέρος από το Επταπύργιο το 1937.Τα εσωτερικά τείχη του είναι κατασκευή με προσθήκη πύργων στους υπάρχοντες 4 των Θεοδοσιανών τειχών όπου και ευρίσκετο η Χρυσή Πύλη |
 |
| Η Χρυσή Πύλη Ιούλιος του 1911 |
 |
| Η Χρυσή Πύλη ενδιάμεσα στα δύο προσδιοριστικά κτίσματα πυλώνες και μπροστά εδώ βλέπουμε καθαρά την τάφρο των τειχών .Η πρόσβαση στην Αυτοκρατορική Πύλη γινόταν με σύστημα κινητών γεφυρών |
 |
| Χρυσή Πύλη έτος 1937 |
 |
| Εξωτερικά της Χρυσής Πύλης έτος 1900 |
 |
| Η Πέμπτη στρατιωτική πύλη το έτος 1870 στα τειχιά της Κωνσταντινουπόλεως Στο σημείο τούτο κυλούσε άλλοτε και ο χείμαρρος Λύκος, ο οποίος εισέρχονταν κάτω από τα Τείχη,, διέσχιζε την Πόλη και χύνονταν στην Προποντίδα. Αυτή ήταν και η μοναδική υπόγεια δίοδος που οδηγούσε εντός της Πόλης, γι'αυτό και φρουρείτο αδιάκοπα. |
 |
| Η Πέμπτη στρατιωτική πύλη το έτος 2000 Βλέπουμε ότι δεξιά ο πύργος έχει καταρρεύσει και δεν υπάρχει πλέον |
 |
| Πιο βόρεια από την Πέμπτη πύλη βρίσκεται η πύλη της Αδριανουπόλεως .Εδώ στο βάθος βλέπουμε το Παλάτιο «του Πορφυρογέννητου » και αριστερά βλέπουμε την υπάρχουσα Τάφρο των τειχών . |
 |
| Η πύλη της Αδριανουπόλεως .Εδώ κατέληγε η βόρεια Μέση Οδός ,η κεντρική μεγάλη οδός της Κωνσταντινουπόλεως Η βυζαντινή Μέσση Οδός η κύρια οδός της Βασιλεύουσας τέμνονταν από δύο μεγάλες πλατείες του Θεοδοσίου και του Κωνσταντίνου. |
["Μέση οδος" ονομάζετο ο δρόμος που ξεκινούσε από το Μίλλιον, (εκεί ήταν η Αγία Σοφία, ο Ιππόδρομος, το Αυγουσταίο, τα Λουτρά του Ζευξίππου), και περνούσε από τον Φόρο (αγορά) του Κωνσταντίνου, το Τετράπυλον, τον Φόρο του Θεοδοσίου (ή του Ταύρου), τον Φόρο του Βοός, τον Φόρο του Αρκαδίου, την Παλαιά Χρυσή Πύλη των τειχών του Κωνσταντίνου, περνούσε από το Σίγμα και έφθανε μέχρι την Ξυλόκερκον [Πύλη] που λέγονταν και «Δευτέρα Στρατιωτική». Ονομάστηκε προφανώς έτσι γιατί χώριζε στην μέση την Κωνσταντίνου Πόλη. Η "Μέση" [εννοείται οδός] είναι κύριο ουσιαστικό και θα πρέπει να γράφεται με κεφαλαίο Μ. Είναι φανερό οτι ήταν ο πιο κεντρικός και πολυσύχναστος δρόμος της Κωνσταντίνου Πόλης. Αρα ο,τι γίνονταν ή λέγονταν στη Μέση, "εν Μέση οδώ", δημοσιοποιείτο αμέσως.Ας μην ξεχνάμε πως η Μέση περνούσε απο μεγάλα και πολυσύχναστα φόρα (πλ. του λατ. forum αγορές). Συνώνυμο του "εν μέση οδώ" ήταν και το "θα τα βγάλω όλα στα φόρα" ... και όχι "στη φόρα" όπως λέμε λανθασμένα.Διαβάζουμε στο Κεφάλαιο «Η κατά την επινίκιον πρόοδον υποδοχή του βασιλέως»[160,57] Η θριαμβική πομπή έπρεπε να διανύσει το διάστημα από την Χρυσή Πύλη μέχρι τα ανάκτορα και την Αγία Σοφία περνώντας από την κεντρική οδό της πρωτεύουσας, την «Μέση». Επίσης στο Κεφάλαιο «Ο ιππόδρομος και οι ιπποδρομικοί αγώνες» Ο ακτουάριος αφού διένειμε τα βραβεία έλεγε προς τους νικητές «ευτάκτως χορεύσατε», και πήγαιναν να χορέψουν στη Μέση.(Κωνσταντίνου του Πορφυρογεννήτου «Έκθεσις περί της του Βασιλείου Τάξεως»Τ.1 σ. 345) Οι Βένετοι είχαν και ειδική εκκλησία, στην «Μέση», αφιερωμένη στην Υπεραγία Θεοτόκο «εις τα της Διακονίσσης»[161,72]Το σπουδαιότερο ίσως αμυντικό τμήμα των Χερσαίων Τειχών δεν ήταν άλλο από την ανυπέρβλητη τάφρο η οποία υποτιμήθηκε και παραμελήθηκε από τους περισσότερους, ακόμα και από αρκετούς ιστορικούς, κυρίως λόγω της ταπεινότητάς της αλλά και λόγω της επιβλητικής όψεως των μεγαλοπρεπών Τειχών. - Αρης Στουγιαννίδης ]
Η τάφρος ήταν ένα οχυρωματικό έργο, του οποίου ο τρόπος κατασκευής διέπεται από σοφία και προνοητικότητα. Περιέκλειε τα Τείχη και είχε πλάτος περίπου 20 μέτρων. Το βάθος της ήταν παντού διαφορετικό ανάλογα με την ιδιομορφία του εδάφους και κυμαίνονταν από 3 ως 10 μέτρα. Και αυτή διέθετε οχυρωματική υποδομή αλλά και διαταφρίσματα που λειτουργούσαν σαν υδραγωγεία, τα οποία προσέφεραν παράλληλα μερική αυτονομία στα τμήματά της, ώστε αν πληγεί κάποιο κομμάτι της, με μερικές κινήσεις, να μην κινδυνέψουν τα υπόλοιπα μέρη της.
Ποτέ κάτι δεν κατασκευάστηκε άσκοπα στα Τείχη και τούτα τα διαταφρίσματα διέθεταν σύνδεση με φρεάτια και σωλήνες, τα οποία με την σειρά τους ήταν συνδεδεμένα με το γενικότερο υδραυλικό σύστημα της Πόλης. Σε καιρό ειρήνης τα νερά που κυλούσαν από τα γύρω βουνά, τους χειμάρρους και τα ποτάμια, διοχετεύονταν μέσω του υδραυλικού συστήματος εντός της Πόλης, στις κιστέρνες .
 |
| Βάρκάδα τουριστών μέσα σε τεράστια κιστέρνα της Βασιλεύουσας H Βασιλική Κινστέρνα ή Κιστέρνα ή Κινστέρνα του Ίλλου, γνωστή πλέον ως Γερεμπατάν Σαράι =υπόγειο παλάτι είναι η μεγαλύτερη υπόγεια δεξαμενή νερού που κατασκευάστηκε στην Κωνσταντινούπολη, διαστάσεων περίπου 141 × 66.5 μ. στην κάτοψη και χωρητικότητας 78.000 m3. Βρίσκεται στον πρώτο λόφο της πόλης, περίπου 150 μέτρα νοτιοδυτικά της Αγίας Σοφίας, στην περιοχή του ιστορικού κέντρου. Ονομάστηκε έτσι λόγω της θέσης της, κάτω από τη Βασιλική Στοά που βρισκόταν δυτικά του Αυγουσταίου. Η Στοά χτίστηκε πιθανώς από τον Μεγάλο Κωνσταντίνο αλλά καταστράφηκε περίπου το 475. Η κινστέρνα διαμορφώθηκε ως έχει σήμερα, όταν ξαναχτίστηκε γύρω στο 542 μ. Χ. από τον αυτοκράτορα Ιουστινιανό Α', μετά την περίοδο της στάσης του Νίκα, για την ύδρευση της Κωνσταντινούπολης σε ολόκληρη τη βυζαντινή περίοδο και για να προμηθεύει νερό στο παρακείμενο Μέγα Παλάτιον, όπου είχε την έδρα του ο βυζαντινός αυτοκράτορας |
 |
| Χιλιάδες τόνοι σκύρου ρίχνονται εδώ για να καλύψουν την Τάφρο του Μέγα Τείχους της Βασιλεύουσας |
 |
| Εδώ τα σκύρα έχουν στρωθεί και έχουν επιστρωθεί εν μέρη με χώμα |
 |
| Εδώ βλέπουμε αριστερά της φωτογραφίας τα περιβόλια που έχουν δημιουργηθεί και στο κέντρο ο δρόμος μπροστά΄ από τα τείχη |
 |
| Το μέρος έχει μεταβληθεί σε αγροτικό αλλά υπάρχει φυλάκιο για έλεγχο όπου βλέπουμε και τον φεσοφόρο φύλακα |
Οι Πύλες ...
Κατά μήκος του χερσαίου τείχους υπήρχαν 10 πύλες, εναλλάξ μια πολιτική και μια στρατιωτική, ενώ υπήρχε και μια επίσημη για την είσοδο του αυτοκράτορα. Αυτή η πύλη ήταν η λεγόμενη Χρυσή Πύλη, η πιο περίλαμπρη από όλες, στο σημείο όπου αργότερα χτίστηκε το οχυρό Επταπύργιο (τουρκ. Γιεντί Κουλέ). Οι υπόλοιπες πολιτικές πύλες ήταν οι πύλες του Αγίου Ρωμανού, του Ρηγίου ή Ρουσίου, της Σηλυβρίας (ή Ζωοδόχου Πηγής ή Μελαντιάδος), του Χαρισίου ή Πολυανδρίου, που μένανε ανοικτές όλο το πρωί μέχρι το μεσημέρι. Οι στρατιωτικές πύλες οδηγούσαν μόνο στον περίβολο μεταξύ των τειχών, και ήταν αριθμημένες, από νότο προς βορρά: η Πύλη του Πρώτου ή αλλιώς Πύλη του Χριστού, η Πύλη του Δευτέρου, η Πύλη του Τρίτου, η Πύλη του Τέταρτου και η Πύλη του Πέμπτου. Επίσης υπήρχαν κάποιες μικρότερες πύλες γνωστές ως πυλίδες που χρησίμευαν στους στρατιώτες, για να ανεβοκατεβαίνουν στα τείχη, στους αγγελιαφόρους ή τους μυστικούς καλεσμένους ή επισκέπτες του αυτοκράτορα και στους μοναχούς που τις χρησιμοποιούσαν για να πηγαινοέρχονται στα μοναστήρια. Μια από αυτές τις πυλίδες ήταν και η γνωστή, για το τραγικό της ρόλο στην άλωση της Πόλης το 1453, Κερκόπορτα ή όπως λεγόταν αλλιώς Ξυλόκερκος πόρτα.
 |
| Συνεχίζοντας στα τειχιά από τον Νότο προς τον Βορρά μετά την Χρυσή πύλη είναι η Πύλη του Δευτέρου, ή πύλη του Βελιγραδίου .Και αυτή συνδεόταν μέσω της Νότιας Μέσης Οδού με την κεντρική Μέση Οδό |
 |
| Πιο πάνω και βορειότερα βρίσκεται η Πύλη της Σηλυβρίας (ή Ζωοδόχου Πηγής ή Μελαντιάδος) |
 |
| Η πύλη της Συληβρίας σε παλαιότερη περίοδο |
Γυρνώντας στην θάλασσα πάλι .....
 |
| Η Αγία Σοφία και η Αγία .Ειρήνη διακρίνονται κοιτώντας από τον Γαλατά, εσωτερικά του Κεράτιου Κόλπου Τα εν σειρά τείχη στο εσωτερικό είναι του παλατιού Τοπ Καπί που πλέον έχουν κατά το μέγιστον γκρεμιστεί |
 |
| Ο Πύργος του Λέανδρου, από εδώ συνδεόταν η αλυσίδα που έκλεινε σε πολιορκίες τον Κεράτιο Κόλπο |
Σύμφωνα με την αρχαιοελληνική εκδοχή ο πύργος οφείλει την ονομασία του στο μύθο της Ηρούς και του Λέανδρου.
Η Ηρώ ήταν ιέρεια της Αφροδίτης η οποία κατοικούσε σε ένα πύργο στην πόλη της Σηστού, στην ευρωπαϊκή ακτή του Ελλησπόντου. Ο Λέανδρος, ένας νεαρός από την Άβυδο, στην απέναντι όχθη του στενού, την ερωτεύθηκε, και κάθε βράδυ περνούσε κολυμπώντας τον Ελλήσποντο για να είναι μαζί της.
Η Ηρώ, άναβε μία λάμπα κάθε νύχτα στην κορυφή του πύργου της, για να τον οδηγεί, και όταν έφθανε ασθμαίνων η ίδια τον υποδεχόταν στην ακτή. Μια χειμωνιάτικη νύχτα όμως η λάμπα έσβησε, ο Λέανδρος έχασε το προσανατολισμό του και πνίγηκε. Η Ηρώ όταν κατάλαβε τι συνέβει αυτοκτόνησε πηδώντας από τον πύργο.
Στο ίδιο σημείο ο Αθηναίος στρατηγό Αλκιβιάδης το 408 π.Χ. είχε χτίσει παρατηρητήριο για να ελέγχει τις μετακινήσεις των περσικών σκαφών στα στενά.
Ο πύργος χτίστηκε αργότερα και επανοικοδομήθηκε ως φρούριο από τον βυζαντινό αυτοκράτορα Αλέξιο τον Κομνηνό το 1110. Στον πύργο στηριζόταν η μια άκρη της αλυσίδας με την οποία οι Βυζαντινοί έφραζαν τον Κεράτιο κόλπο.
 |
| Και εδώ τα τειχιά με το παλάτι του Βουκολέοντα κοιτώντας νότια στον Μαρμαρά |
 |
| Στο παλάτι του Βουκολέοντα στην θάλασσα του Μαρμαρά .Διακρίνονται σπαράγματα και αρχιτεκτονικά μέλη από το Παλάτιον |
 |
| Εδώ εβρίσκετο ο λιμένας του Παλατιού του Βουκολέοντα .Διάσπαρτα αρχιτεκτονικά μέλη άλλα σε στιβάδες άλλα ήδη ενταγμένα σε κάποια κατασκευή |
 |
| Αναπαράσταση του χώρου του Βουκολέοντα |
 |
| Τα θαλάσσια τείχη κάτω από τα παλάτια προς τον Μαρμαρά ερχόμενοι από το ονατολικό άκρο της ιστορικής χερσονήσου |
 |
| Τα θαλάσσια τείχη κάτω από τα παλάτια προς τον Μαρμαρά |
 |
| Τα θαλάσσια τείχη κάτω από τα παλάτια προς τον Μαρμαρά |
Το σημείο συνάντησης των χερσαίων με τα θαλασσινά τείχη του Μαρμαρά ....
Τα τείχη της Θάλασσας μήκους 9 χλμ. όπου αρχίζουν από το Επταπύργιο και τελειώνουν στο ακρωτήριο ανακτόρου Τοπ Καπί. Οι πύλες Θαλάσσης του Μαρμαρά είναι η Πύλη Λεόντων, η Πύλη Κοντοσκαλίου και η Νέα Πύλη ...
 |
| Ο πύργος από μάρμαρο ήταν ο Νοτιότερος Πύργος των χερσαίων Τειχών. Οφείλει το όνομά του στις αρχαίες μαρμάρινες πλάκες που βρίσκονται στη βάση του. Η διασταύρωση με τους θαλάσσιους τοίχους κατά μήκος της Θάλασσας του Μαρμαρά προστατεύεται από ένα μικρό κάστρο |
Στο οχυρωματικό συγκρότημα των Βλαχερνών ...
Με το όνομα Ανεμάς (πληθ. Ανεμάδες) αναφέρουν οι χρονογράφοι της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας τα μέλη μεγάλης Ρωμαϊκής οικογένειας, που είχε σημαντικό ρόλο στην πολιτική ζωή της Ρωμανίας.
Γενάρχης της οικογένειας των Ανεμάδων ήταν ο τελευταίος Άραβας (Σαρακηνός) Εμίρης της Κρήτης, ο Αβδούλ Αζίζ ιμπν Σουαΐμπ, που αιχμαλωτίσθηκε από τον Νικηφόρο Φωκά κατά την εκστρατεία του στη μεγαλόνησο το 961. Ο Αβδούλ Αζίζ, γνωστός και ως «Κουρουπάς», μεταφέρθηκε στην Κωνσταντινούπολη, όπου ο γιος του αλ-Νουμάν έγινε Χριστιανός και εξελλήνισε το όνομά του σε Ανεμάς. Ο Κουρουπάς διακρίθηκε στην πολιορκία του Δορυστόλου, το οποίο κατείχαν οι Ρως. Σε αυτή σκότωσε τον υπαρχηγό των Ρως, τον Ίκμορα.
Αργότερα δύο αδελφοί Ανεμάδες εμφανίζονται κατά την εποχή του Αλεξίου Α΄ Κομνηνού (1081-1118): ο Λέων και ο Μιχαήλ. Ο Μιχαήλ διακρίθηκε το 1094 στον πόλεμο κατά των Κομάνων. Αργότερα όμως οι δύο αδελφοί κατηγορήθηκαν για συνωμοσία κατά του Αυτοκράτορα, οπότε δημεύθηκε η περιουσία τους και λίγο καιρό αργότερα συνελήφθησαν και καταδικάστηκαν σε θάνατο με προηγούμενη διαπόμπευση και τύφλωση. Ωστόσο, με τη μεσολάβηση της Αυτοκράτειρας σώθηκε ο Μιχαήλ, τον οποίο έκλεισαν σε έναν πύργο, που αποκλήθηκε μετά «Πύργος του Ανεμά». Αργότερα, ο Μιχαήλ Ανεμάς πήρε αμνηστία και απελευθερώθηκε. Σώζεται μολυβδόβουλλο της οικογένειας των Ανεμάδων.
 |
| Τα δεσμωτήρια του Μιχαήλ Ανεμά. Το τείχος διαμορφώθηκε την εποχή του Αυτοκράτορα Μανουήλ Κομνηνού και την ματιά τραβά η συμπαγής κατασκευή των φυλακών του Μιχαήλ Ανεμά, 12 σκοτεινών διαμερισμάτων |
Ο Ιππόδρομος...
 |
| Η σφενδόνη του Ιπποδρόμου της Κωνσταντινουπόλεως |
Οι διάδοχοι του Κωνσταντίνου συνέχισαν την πρακτική του και μετέφεραν πολύτιμα γλυπτά για τη διακόσμηση της σπίνας του Ιπποδρόμου, κατά μίμηση του Circus Maximus.. Ανάμεσα σε περίφημα χάλκινα αγάλματα, βρισκόταν εκεί, τοποθετημένη σε κεντρικό σημείο, η μεγάλη χάλκινη στήλη των Όφεων, η οποία προερχόταν από τους Δελφούς και ήταν αφιέρωμα σε ανάμνηση της ελληνικής νίκης επί των Περσών το 479 π.Χ..
Από την άλλη πλευρά της στήλης των Όφεων κατασκευάστηκε, πιθανότατα επίσης τον 4ο αιώνα, ένας οβελίσκος από συναρμοσμένους λίθους. Το 16ο αιώνα ένας Γάλλος περιηγητής τού έδωσε την ονομασία «Κολοσσός» λόγω μιας επιγραφής –η οποία τον συνέκρινε με τον αρχαίο Κολοσσό της Ρόδου– που είχε τοποθετηθεί στον οβελίσκο από τον αυτοκράτορα Κωνσταντίνο Ζ΄ Πορφυρογέννητο (913-959), στον οποίο και αποδίδεται λανθασμένα.
[Η στήλη του Κωνσταντίνου Ζ´ ή ο κτιστός οβελίσκος, βρίσκεται κοντά στην στήλη του Τρικάρηνου Όφι στη νότια πλευρά του Ιπποδρόμου στην Κωνσταντινούπολη. Είναι άγνωστο το πότε χτίστηκε αρχικά, ωστόσο πήρε την ονομασία της από τον αυτοκράτορα Κωνσταντίνο Ζ´ τον Πορφυρογέννητο ο οποίος παρήγγειλε την επιδιόρθωση της κατά τον 10 αιώνα «Ο οβελίσκος του Κωνσταντίνου Ζ΄ του Πυρφορογέννητου ή Χάλκινη Στήλη και το Μπλε Τζαμί στον Ιππόδρομο της Κωνσταντινούπολης | ΦΩΤΟΔΕΝΤΡΟ». photodentro.edu.gr.]
 |
| Η Στήλη των Όφεων - Κωνσταντινούπολη 1880-1900 |
 |
| Ιππόδρομος 1855 |
Οι Βυζαντινοί είχαν και αυτοί την πρακτική να υψώνουν στήλες και κίονες για τιμητικούς λόγους, χωρίς δομική χρήση. Ο κύριος προορισμός τέτοιων στηλών ή κιόνων ήταν η μνημόνευση ενός προσώπου (συνήθως αυτοκράτορα) ή ενός γεγονότος (συνήθως μιας νίκης επί εχθρών). Στη Κωνσταντινούπολη υπάρχουν ακόμα αρκετά από αυτά τα μνημεία, ορισμένα εκ των οποίων σώζονται μόνο αποσπασματικά. Χοντρικά μπορούν να διαιρεθούν σε δύο κατηγορίες: α) μονολιθικοί κίονες με βάση και κιονόκρανο, που υποβαστάζουν το άγαλμα του τιμώμενου προσώπου (όπως η στήλη του Μαρκιανού), β) ιστορημένες στήλες, εμπνευσμένες από τη στήλη του Τραϊανού στη Ρώμη, οι οποίες αποτελούνταν από σπονδύλους που εδράζονταν σε μια βάση και υποβάσταζαν ένα κιονόκρανο, πάνω στο οποίο υπήρχε ένα άγαλμα (στήλες του Θεοδοσίου Α΄ και του Αρκαδίου). Η συνήθεια εγκαταλείφθηκε μετά τον 6ο αιώνα. Αναβίωσε εκ νέου το 13ο αιώνα με τον αυτοκράτορα Μιχαήλ Η΄, που τοποθέτησε έναν κίονα με το άγαλμα του Αρχάγγελου Μιχαήλ κοντά στην εκκλησία των Αγίων Αποστόλων
 |
| Ο κίονας από πορφυρίτη στο Φόρο του Κωνσταντίνου - Ο Φόρος του Κωνσταντίνου βρισκόταν επί της Μέσης οδού, ακριβώς έξω από τα αρχαία τείχη του Βυζαντίου.2 Στο κέντρο υπήρχε ένας κίονας, ο οποίος σώζεται μέχρι σήμερα, με την ονομασία Çemberlitaş (δηλ. «η κολόνα με τα τσέρκια», εξαιτίας των μεταλλικών στεφάνων που κρατούν ενωμένους τους δακτυλίους της στήλης). Ο κορμός του κίονα αποτελείται από επτά δακτυλίους από πορφυρίτη. |
 |
| Επί Μανουήλ Α΄ Κομνηνού (1143-1180) τοποθετήθηκε στη θέση του ένας σταυρός, ενώ την ίδια εκείνη περίοδο το κορινθιακό κιονόκρανο αντικαταστάθηκε με το κοινό για την εποχή τεκτονικό, το οποίο φέρει μία επιγραφή που μνημονεύει την αναστήλωση του Μανουήλ.4 Μία μεταγενέστερη κτιστή βάση καλύπτει σήμερα το κατώτερο τμήμα του κίονα. Στη βάση της στήλης υπήρχε ένα παρεκκλήσιο αφιερωμένο στον άγιο Κωνσταντίνο.5 |
 |
| Αρχικά η στήλη επιστεφόταν με κορινθιακό κιονόκρανο πάνω στο οποίο έστεκε ένα κολοσσιαίο άγαλμα του Μεγάλου Κωνσταντίνου ως Απόλλωνα/Ήλιου, εστεμμένου με ακτινωτό στέμμα.3 Το άγαλμα κατέρρευσε το έτος 1106. |
 |
| Στήλη του Κωνσταντίνου Α´-Κωνσταντινούπολη 1880-1893 Ευρίσκεται εκεί όπου ήταν η περιοχή της πλατείας του Μ.Κωνσταντίνου που από την εποχή εκείνη διασώζεται μόνο η στήλη -Στύλος-Κίονας του Κωνσταντίνου 37μ. ύψους. Αρχικά είχε ύψος 50μ. και στην κορυφή της υπήρχε άγαλμα του Μ. Κωνσταντίνου. |
Ο κίονας του Κωνσταντίνου Α' του Μέγα , επίσης γνωστός ως ο Κεκαυμένος Κίονας είναι μια Ρωμέϊκη μνημειακή στήλη - στύλος κίονας κατασκευασμένος από πορφυρίτη ο οποίος ανεγέρθηκε από τον αυτοκράτορα Κωνσταντίνο τον Μέγα το 330 μ.Χ. ως εορταστικό μνημείο της καθιέρωσης της πόλης του Βυζαντίου ως πρωτεύουσας της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας.
Ο Κωνσταντίνος ονόμασε την πόλη Νέα Ρώμη και κατόπιν έγινε γνωστή ως Κωνσταντινούπολη. Ο κίονας βρισκόταν στο κέντρο του φόρου του Κωνσταντίνου, με την περιοχή να βρίσκεται ανάμεσα στον Ιππόδρομο και τον μετέπειτα Φόρο του Θεοδοσίου.
 |
| Η στυλη του Μαρκιανού .Εδώ πριν την φωτιά του 1908 σε αυλή οικίας |
Η στήλη του Μαρκιανού
Η στήλη αυτή, που είχε στηθεί προς τιμήν του αυτοκράτορα Μαρκιανού (450-457), βρίσκεται στον τέταρτο λόφο της πόλης, στο σημείο όπου θα βρισκόταν η βορειοδυτική διακλάδωση της Μέσης.6 Σώζεται σε σχετικά καλή κατάσταση. Η λατινική επιγραφή στη βάση της στήλης μαρτυρά ότι ανυψώθηκε από τον Τατιανό, που υπηρέτησε ως έπαρχος πόλεως από το 450 έως το 452.7
Η ίδια η στήλη έφτανε σε ύψος περίπου τα 10 μ., είναι από γρανίτη και επιστέφεται με ένα κομμένο κορινθιακό κιονόκρανο που φέρει κυβολιθικό επίκρανο με αετούς στις τέσσερις γωνίες. Η στήλη υποβάσταζε αρχικά ένα άγαλμα του Μαρκιανού.
Η ίδια η στήλη έφτανε σε ύψος περίπου τα 10 μ., είναι από γρανίτη και επιστέφεται με ένα κομμένο κορινθιακό κιονόκρανο που φέρει κυβολιθικό επίκρανο με αετούς στις τέσσερις γωνίες. Η στήλη υποβάσταζε αρχικά ένα άγαλμα του Μαρκιανού.
Η βάση της κοσμείται στην ανατολική και δυτική πλευρά με χριστόγραμμα εγγεγραμμένο σε ένα στεφάνι και στη νότια πλευρά με ένα σταυρό μέσα σε ένα στεφάνι. Στη βόρεια πλευρά έχει χαραχτεί μία αναθηματική επιγραφή μαζί με δύο Νίκες που φέρουν ασπίδα. Έτσι ερμηνεύεται και η τουρκική ονομασία της στήλης, Kıztaşı (δηλ. «ο λίθος ή η κολόνα με τις κόρες»).
 |
| Η στήλη του Αρκαδίου Η βάση |
Η στήλη του Αρκαδίου διέθετε κι αυτή εσωτερική κλίμακα που οδηγούσε στην κορυφή. Συνολικά το μνημείο θα πρέπει να έφτανε τα 50 μ. σε ύψος. Η βάση (9 μ. ύψος και 6 μ. πλάτος) ήταν διακοσμημένη στις τρεις πλευρέ με γλυπτά, τα οποία απεικόνιζαν τους αυτοκράτορες Αρκάδιο και Ονώριο να συμμετέχουν σε τελετές που προβάλλουν το αυτοκρατορικό μεγαλείο:[Grigg, R., “"Symphōnian Aeidō tēs Basileias": An Image of Imperial Harmony on the Base of the Column of Arcadius”, Art Bulletin 59:4 (1977), σελ. 469-482.] στην ανατολική πλευρά οι αυτοκράτορες επευφημούνται από τις συγκλήτους της Ρώμης και της Κωνσταντινούπολης· στη δυτική πλευρά βάρβαροι στρατιώτες ταπεινώνονται μπροστά σε ένα ρωμαϊκό τρόπαιο και, τέλος, στη νότια πλευρά ξένοι πρεσβευτές φέρουν δώρα.
Το 421 ο Θεοδόσιος Β΄ τοποθέτησε στην κορυφή της στήλης ένα άγαλμα που παρίστανε τον Αρκάδιο, το οποίο σωζόταν μέχρι το σεισμό του 740. Ο κορμός της στήλης κατεδαφίστηκε το 1719, αφού προηγουμένως είχε καταστραφεί από ένα σεισμό. Σήμερα, σώζεται επιτόπου μόνο η βάση της στήλης, που έχει υποστεί εκτεταμένες παραμορφώσεις από πυρκαγιές. Σπαράγματα των σπονδύλων διατηρούνται στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Κωνσταντινούπολης.
Ο ναός της Αγίας Ειρήνης αποτελεί ένα σημαντικό δείγμα ναοδομίας της Κωνσταντινούπολης, που υπολείπεται σε μέγεθος μόνο της Αγίας Σοφίας . Ο ναός υπέστη εκτεταμένες επισκευές κατά καιρούς και η δυσκολία στη χρονολόγησή του όσο και στην κατανόηση κάποιων χαρακτηριστικών του, καθώς και η αυστηρότητα στο εσωτερικό του με το χαρακτηριστικό μνημειακό εικονομαχικό σταυρό, εξηγούν ίσως το γιατί αγνοήθηκε σχετικά από τους ερευνητές και το κοινό, σε σχέση με τη διάσημη γειτονική του Αγία Σοφία.
 |
| Ελληνικά αγάλματα βυζαντινής περιόδου μπροστά από το Αρχαιολογικό μουσείο της Κωνσταντινούπολης |
Ναοί ....Μοναστήρια ....
 |
| Αρχικά ...Το Μέγα Μοναστήρι η Αγία της του Θεού Σοφίας.....Έτος 1865 |
Ο μεγαλύτερος Ορθόδοξος χριστιανικός ναός , το σύμβολο και ο θρύλος για κάθε ελληνική ψυχή.
Ο σημερινός κεντρικός ναός είναι ο τέταρτος ναός που κτίστηκε στο συγκεκριμένο χώρο. Ο πρώτος κτίστηκε από τον Μέγα Κωνσταντίνο κατά την ανοικοδόμηση της νέας πρωτεύουσας σε ρυθμό τρίκλιτης βασιλικής τo 325 τον οποίο ονόμασε ‘’Μεγάλη Εκκλησία‘’. Καταστράφηκε την εποχή του Μεγάλου Θεοδοσίου τo 381 από οπαδούς του Αρείου κατά την Β’ Οικουμενική Σύνοδο, κτίσθηκε ξανά , όμως το 404μ.χ. κάηκε ξανά κατά τη διάρκεια στάσης που έγινε λόγω της εξορίας του Πατριάρχη Ιωάννου του Χρυσοστόμου επί Αρκαδίου. Μεταξύ των ετών 408 – 415 ανοικοδομήθηκε νέος ναός πιο μεγαλόπρεπος στον ίδιο ρυθμό από τον αρχιτέκτονα Ρουφφίνο, επί Θεοδοσίου Β’.. Ο τρίτος αυτός ναός διατηρήθηκε ως το 532 μ.Χ. οπότε πυρπολείται από τον όχλο κατά τη στάση του Νίκα την εποχή της βασιλείας του Ιουστινιανού του Μέγα.
 |
| Ευρήματα από τους προηγούμενους ναούς της Αγίας Σοφίας |
Μετά την καταστολή της στάσης και αφού εδραιώθηκε η αυτοκρατορική εξουσία ο Ιουστινιανός αποφάσισε να ανοικοδομήσει ξανά τον ναό σε νέα βάση και φυσικά πιο μεγαλόπρεπο, ως σύμβολό της Αυτοκρατορικής εξουσίας και του Θεϊκού Μεγαλείου.
Η κατασκευή του νέου ναού ανατέθηκε σε δυο διάσημους αρχιτέκτονες τους Ανθέμιο και Ισίδωρο. Το αρχιτεκτονικό σχέδιο που εκπόνησαν οι δύο αυτοί, αρχιτέκτονες είναι τρίκλιτη βασιλική μετα τρούλου με την καινοτομία ότι εισάγουν σε αυτό το ρυθμό τετράγωνη βάση που καταλήγει σε τέσσερα σφαιρικά τρίγωνα τα οποία στηρίζουν τον τρούλο και του δίνουν μια ανάλαφρη μορφή.
Αποτελείται από τον Εξωνάρθηκα, τον Εσωνάρθηκα, τον Κυρίως Ναό χωρισμένο σε τρία κλίτη, το Υπερώο, όπου είναι οι γυναικωνίτες και το Ιερό Βήμα.
Στο κεντρικό κλίτος του Ναού, κανείς θαυμάζει τον μεγαλοπρεπή τρούλου ο οποίος σου δίνει την αίσθηση ότι αιωρείται. Λαμπρά αρχιτεκτονικά στοιχεία στολίζουν το χώρο. Ορθομαρμαρώσεις με πολυποίκιλα μάρμαρα από όλη την τότε Βυζαντινή Αυτοκρατορία, πράσινοι και κόκκινοι κίονες με πάνλευκα σκαλιστά κιονόκρανα με το μονόγραμμα του Ιουστινιανού και της Θεοδώρας, υπέροχα ψηφιδωτά και ένα απόκοσμο φως που λούζει όλον τον ναό το οποίο μπαίνει από τα 40 παράθυρα του τρούλου και τα άπειρα παράθυρα του υπόλοιπου ναού, δίνοντας του ένα υπερκόσμιο ουράνιο χαρακτήρα που έδωσε την εντύπωση στους απεσταλμένους του Ρώσου Ηγεμόνα Βλαδίμηρου, ότι ‘’τα επουράνια υμνολογούν και δοξολογούν μαζί με τους ανθρώπους τον Θεό’’ κατά δική τους μαρτυρία κι έτσι μετεδώθει ο Χριστιανισμός στους Ρώσους ως επίσημη και μοναδική θρησκεία.
Γύρω από την κεντρική είσοδο του ναού υπήρχε τετράγωνη αυλή στη μέση της οποίας υπήρχε μαρμάρινη κρήνη με την επιγραφή «ΝΥΨΟΝΑΝΟΜΗΜΑΤΤΑΜΗΜΟΝΑΝΟΨΙΝ»
Ο νέος ναός ολοκληρώθηκε μέσα σε 16 έτη και 4 μήνες (532-548) και φυσικά είχε ξεπεράσει κάθε προηγούμενο. Ήταν ο υπέρλαμπρος ναός, ο αφιερωμένος στη του Θεού Σοφία και το μεγαλείο του ανηπέρβλιτο σε βαθμό να αναφωνήσει ο Ιουστινιανός έκθαμβος από το όλο σύνολο : «Νενίκηκα σε Σολομών».
Στην χώρα...
 |
| Το μοναστήρι της Χώρας -έτος 1881 |
 |
| Η μονή της Χώρας το έτος 1935 -Κωνσταντινούπολη |
Σημαντικότατο βυζαντινό μνημείο, του οποίου οι τοιχογραφίες και τα μωσαϊκά διατηρούνται σε πολλή καλή κατάσταση και μας δείχνουν κάτι από το μεγαλείο της βυζαντινής τέχνης και κυρίως της Παλαιολόγιας τέχνης.
Ο ναός χτίσθηκε τον 4ο αιώνα μ.Χ. έξω από τα Κωνσταντίνεια τείχη της Πόλης και επειδή τα μέρη εκτός των τειχών λέγονταν ‘’χώρα’’ ονομάσθηκε Μονή της Χώρας. Μετά τον 5ο αιώνα και το κτίσιμο των Θεοδοσιανών τειχών βρέθηκε εντός της πόλης, διατήρησε όμως το αρχικό της όνομα. Τον 11ο αιώνα στη θέση του ναού του 4ου αιών., η Μαρία Δούκαινα, ανιψιά του Ισσαάκιου Κομνηνού κτίζει νέο ναό, ο οποίος αποπερατώθηκε από τον Ισσαάκιο Κομνηνό.
Τον 14ο αιών., ο Θεόδωρος Μετοχίτης, Μέγας Λογοθέτης του Ανδρόνικου Β΄, πρόσθεσε τον εξωνάρθηκα και το παρεκκλήσιο. Μεταξύ 1315 και 1321 ιστορήθηκε ο ναός με τα καταπληκτικά ψηφιδωτά και τις νωπογραφίες που θαυμάζουμε σήμερα, εκπληκτικά δείγματα της Παλαιολόγιας τέχνης.
Το 1452 στο ναό αυτό είχε τοποθετηθεί από τους κατοίκους της Πόλης η εικόνα της Παναγίας της Οδηγήτριας, με την ελπίδα να προστατεύσει την άμυνα της πόλης και να εμψυχώνει τους αμυνόμενους υπερασπιστές της πόλης.
Ο ναός της Αγίας Ειρήνης που μετετράπη σε ...Οπλοστάσιο...!!
Ο ναός της Αγίας Ειρήνης αποτελεί ένα σημαντικό δείγμα ναοδομίας της Κωνσταντινούπολης, που υπολείπεται σε μέγεθος μόνο της Αγίας Σοφίας . Ο ναός υπέστη εκτεταμένες επισκευές κατά καιρούς και η δυσκολία στη χρονολόγησή του όσο και στην κατανόηση κάποιων χαρακτηριστικών του, καθώς και η αυστηρότητα στο εσωτερικό του με το χαρακτηριστικό μνημειακό εικονομαχικό σταυρό, εξηγούν ίσως το γιατί αγνοήθηκε σχετικά από τους ερευνητές και το κοινό, σε σχέση με τη διάσημη γειτονική του Αγία Σοφία.
 |
| Ο προαύλιος χώρος με έκθεση όπλων στην Αγ. Ειρήνη και στο βάθος η Αγ. Σοφία Τα τείχη με τισ πολεμίστρες στο βάθος είναι από το Τόπ Καπί που αργότερα γκρεμίστηκαν |
Σύμφωνα με την παράδοση, στην ίδια τοποθεσία βρισκόταν μια προγενέστερη, πολύ μικρότερη εκκλησία, που τον 4ο αιώνα ο αυτοκράτορας Κωνσταντίνος Α΄ αποφάσισε να ξαναχτίσει, διευρύνοντάς την, και την αφιέρωσε στην αγία Ειρήνη. Πριν από τα εγκαίνια της Αγίας Σοφίας το 360, και κατά τη διάρκεια της ανέγερσης της Αγίας Σοφίας τον 5ο αιώνα, η Αγία Ειρήνη λειτουργούσε ως μητροπολιτικός ναός της Κωνσταντινούπολης. Οι βυζαντινές πηγές αναφέρουν ότι η Β΄ Οικουμενική Σύνοδος του 381 έλαβε χώρα στην Αγία Ειρήνη. Μέχρι τον 5ο αιώνα οι δύο ναοί, Αγία Ειρήνη και Αγία Σοφία, εντάσσονταν στο συγκρότημα του Πατριαρχείου.
Στη Στάση του Νίκα το 532 η εκκλησία καταστράφηκε από πυρκαγιά και ξαναχτίστηκε από τον Ιουστινιανό Α΄ (527-565) ως σταυροειδής τρουλαία βασιλική. Μετά τις βλάβες που υπέστη από το σεισμό του 740, υπέστη εκτεταμένες επισκευές από τον Κωνσταντίνο Ε΄ (741-755). Σήμερα τα χαμηλότερα μέρη του ναού ανήκουν στο ιουστινιάνειο κτίσμα, ενώ η ανωδομή ανήκει στη μετά το σεισμό του 740 φάση. Η εκκλησία δε μετατράπηκε ποτέ σε τζαμί αλλά χρησιμοποιήθηκε ως οπλοστάσιο από τους Οθωμανούς. Στον εξωτερικό περίβολο του συγκροτήματος του Τοπκαπί σήμερα, στο νότιο άκρο της ευρωπαϊκής Κωνσταντινούπολης, η Αγία Ειρήνη λειτουργεί κυρίως ως αίθουσα συναυλιών, λόγω της εξαιρετικής ακουστικής και της ευρύτητας του χώρου.
 |
| Η Αγ. Ειρήνη μεταξύ του 1888 -1910 |
Παρά το γεγονός ότι η Αγία Ειρήνη δεν κατάφερε να αποσπάσει την αναγνώριση που της άξιζε, παραμένει κατεξοχήν παράδειγμα της πρώιμης βυζαντινής αρχιτεκτονικής της Κωνσταντινούπολης και πρωτότυπο υπόδειγμα της σταυροειδούς τρουλαίας βασιλικής. Επιπλέον, ο αποσπασματικά σωζόμενος σταυρός στην αψίδα αποτελεί σημαντικό δείγμα εκονομαχικής τέχνης στην Κωνσταντινούπολη.
Η μονή του Μυρελαίου ήταν ελληνικό χριστιανικό μοναστήρι στην Κωνσταντινούπολη Πίσω από τη μονή υπήρχαν αρχαιότερα κτίρια, το καλούμενο «Χρυσοκάμαρον» και ένας κοντινός ξενώνας από τα οποία δεν έχουν μείνει ούτε ερείπια ούτε ίχνη. Ο Κ. Βυζάντιος μνημονεύει τον Γάλλο Περτουσιέρ ο οποίος κακίζει «το άρρυθμον της οικοδομής, και της των κιόνων αρμονίας το πλημμελές».Η μονή αυτή ήταν γυναικεία. Χτίστηκε από τον αυτοκράτορα Ρωμανό Λακαπηνό, ο οποίος βασίλεψε από το έτος 920 μέχρι το 946. Γι' αυτό ονομάζεται επίσης «Μονή βασιλική» και «Μονή Ρωμανού». Κατά τον Σουΐδα, ήταν άλλοτε οίκος του Κρατερού.
 |
| Η Μονή Μυρελαίου το 1935 |
Ο Κωδινός μνημονεύει δύο Μυρέλαια, στα οποία έρρεαν πολλά μύρα, και γι'αυτό ονομάστηκαν Μυρέλαια. Σύμφωνα με τις περιγραφές, το κτίριο είναι αρχαιότερο του Λακαπηνού, αφού δύο αιώνες νωρίτερα ο Κωνσταντίνος Ε΄ διαβαίνοντας εκείθεν εκάλεσε το Μυρέλαιον «Ψαρέλαιον», λόγω των ιχθύων και ελαιών, από τα οποία συνήθως εκτρέφονταν οι εκεί μονάζουσες.Ο Σκυλίτσης λέει, ότι το σώμα του αυτοκράτορα Λακαπηνού ετέθη στην νεουργηθείσα Μονή του Μυρελαίου.
 |
| Η Μονή Μυρελαίου το 1935 |
Ο Λέων Γραμματικός αναφέρει ότι ο Ρωμανός μετά από την εκ θρόνου κατάβασή του αναπαυόταν στη νήσο Πρώτη, όπου και απεβίωσε, «και το σώμα αυτού εν τη πόλει διακομισθέν εν τη αυτού απετέθη μονή». Στην ίδια μονή τάφηκαν και η σύζυγος Θεοδώρα και η Ελένη, θυγατέρα του Ρωμανού, καθώς και τα οστά του Μαυρίκιου, τα οποία μέχρι τότε ήταν θαμμένα κοντά στην Ξυλόκερκη πύλη.
 |
| Η Μονή Παντοκράτορος ήταν το Ορθόδοξο ανδρώο μοναστήρι Μονή του Παντοκράτορος Χριστού στην Κωνσταντινούπολη, 1938 Το μεγάλο κτιριακό συγκρότημα στέγαζε κάποτε τρείς εκκλησίεςΤο όλο συγκρότημα κτίσθηκε από τον Ιωάννη Β’ Κομνηνό και τη σύζυγό του Ειρήνη Η νότια εκκλησία ανεγέρθει από την Ειρήνη το 1142 και στο δάπεδο έφερε μωσαϊκό διάκοσμο. Γύρω από την εκκλησία υπήρχαν νοσοκομείο και βιβλιοθήκη. Το ενδιάμεσο νεκρικό παρεκκλήσι και η βόρεια εκκλησία είναι έργα του 10ου ή 11ου αιώνα. |
Κείτεται σε τεχνητό λόφο. Στα ανατολικά είναι χτισμένα απόκρημνα τείχη ύψους πολλών μέτρων, που συγκρατούν το έδαφος. Πάνω στον λόφο βρίσκονται μαρμάρινοι κίονες και τεράστιοι λίθοι, όπως σύμφωνα με την Βυζαντινή αρχιτεκτονική. Στον βορρά βρίσκονταν επίσης τείχη, τα οποία κατεδαφίστηκαν και έχουν μείνει ερείπια. Μεταξύ των τειχών αυτών και του ιερού βήματος σώζεται η μεγαλύτερη δεξαμενή του ναού, την οποία πρώτος αναφέρει ο Ιταλός Βουονδελμόντι το 1422. Μεταγενέστερες περιγραφές έχουμε από τον Γάλλο Chevallier και τον Γερμανό Χάμμερ. Πάνω από αυτήν την δεξαμενή είναι χτισμένα ένα ευκτήριο και σπίτια οθωμανικά. Μπροστά από τον ναό βρίσκεται μια μεγάλη αρχαία λάρνακα με ίχνη σταυρών που χρησιμεύει ως κρήνη. Η μονή έχει έναν μεγαλοπρεπή νάρθηκα. Η αξιοθαύμαστη βασιλική πύλη είναι κτισμένη με μονόλιθους παραστάδες από πολύτιμο ερυθρό στικτό μάρμαρο. Στο εσωτερικό του ναού δεν υπάρχουν βυζαντινά κοσμήματα, ο χώρος του όμως είναι φωτεινότατος. Σχεδόν 150 βήματα κάτω από την μονή υπάρχει το κτίριο της βιβλιοθήκης της μονής.
ΔΕΙΤΕ
ΜΟΝΗ ΠΑΝΤΟΚΡΑΤΟΡΟΣ ΕΝΑ ΝΟΣΚΟΜΕΙΟ ΤΟΝ ΙΒ ΑΙΩΝΑ
Ψαμάθεια -.Πλήθος βυζαντινών αρχιτεκτονικών μελών όπως τα σκαλιστά μάρμαρα χρησιμεύουν για τείχισμα.
Η Ψαμάθεια αποτελεί ιστορική συνοικία της Κωνσταντινούπολης, στο νοτιοδυτικό τμήμα της μεσαιωνικής πόλης, μεταξύ του Επταπυργίου και της Θάλασσας του Μαρμαρά. Διασώζονται αρκετές ελληνικές και αρμενικές εκκλησίες, μεταξύ των οποίων και ο Άγιος Μηνάς της Ψαμάθειας. είχε 6 ή 7 εκκλησίες και από εδώ περνά η κεντρική λεωφόρος περιστοιχισμένη με ειδυλλιακούς κήπους 
ΑΡΧΑΙΟΓΝΩΜΩΝ
Βιβλιογραφία - επικουρία από τις πηγές:
Καρδαράς Γ., Στρατιωτική Ιστορία, Η Πολιορκία της Κωνσταντινούπολης από τους αβαροσλάβους, τεύχος 102, Περισκόπιο, 2005
http://tixamperiaapothnpolh2.blogspot.com
http://romeartlover.tripod.com
http://constantinoupoli.com/
Νέα Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια «Χάρη-Πάτση», τόμος 5, σελ. 608.
http://diexodosinternational.blogspot.com - ΓΙΑΝΝΗΣ ΓΙΑΒΑΣΟΠΟΥΛΟΣ
http://constantinople.ehw.gr- Μαρίνης Βασίλειος , «Στήλες, κίονες και οβελίσκοι στη Βυζαντινή Κωνσταντινούπολη» -& Bogdanović Jelena
Αλέξανδρος Πασπάτης, επιμ. (1877) (στα Ελληνικά). Βυζαντιναί μελέται Τοπογραφικαί και ιστορικαί. Κωνσταντινούπολη: Τυπογραφείο Αντωνίου Κορομηλά, Βιβλιοπωλείο των Αδελφών Δεσπάστα. Ανακτήθηκε στις 1 Σεπτεμβρίου 2009.
