Όπως μας ξεκαθαρίζει σαφέστατα η Διοτίμα* στο Συμπόσιο, η επικοινωνία μας με τον θείο κόσμο γίνεται μόνο μέσω δαιμόνων. "Θεός ανθρώπω ου μίγνυται", για αυτό και σε κάθε έναν από εμάς έχει ανατεθεί ένας δαίμων μέσω του οποίου γίνεται η επαφή μας με τους θεούς.
ΕΙΔΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Ανάλογα με το πόσο εξελιγμένη είναι μια ψυχή, τόσο ανώτερος είναι ο δαίμων που της αντιστοιχεί και ο οποίος παραμένει ο ίδιος καθ'όλη την διάρκεια της ζωής μας.
Όσο δε ανώτερος είναι ο δαίμων, τόσο πιο ψηλά στην ιεραρχία βρίσκεται με αποτέλεσμα οι ανώτατοι δαίμονες είναι στις παρυφές του θείου κόσμου, δηλαδή είναι ουσιαστικά θεοί.
Τοιχογραφία από οικία στην Πομπηία, ως αναγράφει ο... Σωκράτης |
Από αυτό έχουμε και μια ένδειξη ότι πιθανόν η ενσάρκωση της ψυχής που την γνωρίσαμε σαν Σωκράτη ήταν η τελευταία, μιας και το λεγόμενο "δαιμόνιο" του Σωκράτη έχει χαρακτηριστικά ανωτάτου δαίμονα, ουσιαστικά θεού. Το δαιμόνιο δε του Σωκράτους έχει Απολλώνιες ιδιότητες και συνεπώς ο Σωκράτης ανήκει στην Απολλώνια σειρά.
Μια κατηγορία δαιμόνων είναι και η Τύχη, η οποία ουσιαστικά είναι υπεύθυνη στο να "συντονίσει" και να "μαζέψει" όλα τα αίτια τα οποία έχουν δημιουργηθεί από τις δράσεις μας.
Πρέπει να τονιστεί ότι η έννοια της Τύχης δεν είναι αυτή που έχουμε σήμερα, αλλά ουσιαστικά ή τύχη μας είναι να μας "τύχουν" όλα τα αίτια τα οποία έχουμε προκαλέσει, ώστε αφ'ενός μεν να καθαρθούμε από όσα μας βαραίνουν, και αφ' ετέρου να ευεργετηθούμε από τις αντιδράσεις για όσα καλά έχουμε κάνει και να μην "χάσουμε" κάποιες από αυτές τις ευεργεσίες. Δηλαδή, ενώ κάποιοι δαίμονες ρυθμίζουν το ποσό των αντιδράσεων ( κάρμα ) που θα δεχτούμε κατά την διάρκεια της ενσάρκωσης, η Τύχη φροντίζει να τις "συγκεντρώσει".
Τοιχογραφία από οικία στην Πομπηία Η Αγαθή Τύχη και Αγαθοί Δαίμονες |
Το να μην "τιμωρούμασττε" για τα σφάλματα μας, ουσιαστικά είναι τιμωρία!
Ο Δαίμων του καθ΄ενός είναι αγγελικός δαίμων και είναι διάφορος του Αγαθού Δαίμονος, ενώ η Τύχη είναι θήλυ και διάφορος της Αγαθής Τύχης.
Ο Αγαθός Δαίμων και η Αγαθή Τύχη είναι κοινοί σε όλους και ο καθένας τους προΐσταται μιας ολόκληρης σειράς.
Δηλαδή, ο προσωπικός μας Δαίμων ανήκει στην σειρά του Αγαθού Δαίμονος και η προσωπική μας Τύχη στην σειρά της Αγαθής Τύχης.
Ο Δαίμων επιτροπεύει τις εσωτερικές μας κινήσεις, ενώ η Τύχη τις κινήσεις που κατευθύνονται προς τα έξω.
Στον Δαίμονα ταιριάζει το αρσενικό στοιχείο, προΐσταται στα αφανή και είναι επίτροπος του είδους της ζωής.
Στην Τύχη ταιριάζει το θηλυκό στοιχείο, προΐσταται στα εμφανή και είναι προστάτιδα των επιδράσεων από το Σύμπαν.
Μαρμάρινη ανάγλυφη προτομή από το Άργος δείχνει την Σελήνη σε σχέδιο του Delatte -1913 |
(βλέπε σχετικά Πρόκλος-Σχόλια στην Πολιτεία IR 2.298-300)
Οι πιο τέλειες ψυχές τάσσονται υπό την προστασία των δυνατότερων δαιμόνων, λαμβάνουν από αυτούς την σωτηρία τους και την σωστή ευθεία καθοδήγηση τους, ενώ οι ατελέστερες ψυχές τάσσονται υπό τους κατώτερους δαίμονες.
Πρόκλος-Σχόλια στον Αλκιβιάδη 114
Διότι λόγω της υπεροχής τους έναντι των άλλων δαιμόνων, δίνουν συχνά την εντύπωση πως είναι θεοί. Δικαιολογημένα συνεπώς, ο Σωκράτης αποκαλεί και θεό τον δαίμονα του, διότι ανήκε στους πρωταρχικούς και κορυφαίους δαίμονες. Για τούτο και ο Σωκράτης ήταν απολύτως τέλειος, αφού τον κυβερνούσε τέτοιος προστάτης και αφού μέτραγε τον εαυτό του σε παραβολή με έναν τέτοιο ηγεμόνα και φύλακα της ζωής του.
Πρόκλος-Σχόλια στον Αλκιβιάδη 79
Δεν είναι άσκοπη και αόριστη η τύχη και τα δώρα της, αλλά είναι δύναμη που συγκεντρώνει τα πολλά και αδιάσπαρτα αίτια και τακτοποιεί τα άτακτα και συμπληρώνει αυτά που έχουν κληρωθεί στον καθένα από το σύμπαν.
Πρόκλος-Σχόλια στον Τίμαιο Α 192.18
Διότι ποτέ η ψυχή, σε μια και μόνη ζωή δεν αλλάζει την προστασία του δαίμονα, αλλά ο κυβερνήτης μας είναι ο ίδιος από την γέννηση μας μέχρι την στιγμή που θα πορευτούμε προς τους κριτές μας.
Πρόκλος-Σχόλια στον Αλκιβιάδη 76
Φαίνεται λοιπόν και το σωκρατικό δαιμόνιο στο οποίο έλαχε τέτοιος ιδιαίτερος χαρακτήρας - εννοώ καθαρκτήριος και περιεκτικός της αγνής ζωής - και το οποίο είναι ταγμένο υπό την ιδιότητα εκείνη του Απόλλωνα που εν είδει μονάδος προΐσταται της όλης καθάρσεως.
Πρόκλος-Σχόλια στον Αλκιβιάδη 83
Τιμωρία είναι να μην τιμωρηθούν, γιατί όταν τιμωρούνται ωφελούνται, ενώ όταν δεν τιμωρούνται, περιφέρουν την προσβολή τους ως ανίατη.
Πρόκλος - Περί των δέκα προς την πρόνοια απορρημάτων 52
ΠΗΓΗ :ΕΜΠΕΔΟΤΙΜΟΣ 17 ΙΑΝΟΥΑΡΊΟΥ 2009
http://empedotimos.blogspot.com
ΦΩΤ: ΑΡΧΕΙΟ ΑΡΧΑΙΟΓΝΩΜΩΝ
Αττικός μελανόμορφος αμφορέας. Από την Αθήνα (περιοχή Ακαδημίας Πλάτωνος). Α.όψη Φτερωτός δαίμονας (Βορεάδης;). B όψη . Σειρήνα. Ύψος: 0,518 μ. |
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ -ΑΝΑΦΟΡΕΣ
*Η Διοτίμα (δηλ. αυτή που τιμά τον Δία) ήταν ιέρεια από την αρχαία Μαντίνεια της Αρκαδίας, αναφέρεται στο πλατωνικό «Συμπόσιο» σαν σοφή γυναίκα, που δίδαξε στον Σωκράτη, κατά ομολογία του ίδιου τα μυστήρια του Έρωτος ως πόθου και ως κινήτρου για το ωραίο και το αληθινό.[1] Γνώστρια της πυθαγόρειας αριθμοσοφίας, κατά τον Ξενοφώντα δεν ήταν άπειρη των πλέον δυσκολονόητων γεωμετρικών θεωρημάτων («ουκ άπειρος δυσσυνέτων διαγραμμάτων έστι»). Αλλά και ο Πρόκλος θεωρεί τη Διοτίμα «Πυθαγορική». Η Διοτίμα ήταν η ιέρεια εκείνη που έκανε τον καθαρμό των Αθηναίων μετά το λοιμό του 429 π.Χ..
Πιθανότατα μυθικό πρόσωπο, το όνομα Διοτίμα είναι σήμερα δηλωτικό φιλοσοφικών, επιστημονικών και κοινωνικών αναζητήσεων σε παγκόσμια κλίμακα (τις δεκαετίες 1970-90 ελληνικό φιλοσοφικό περιοδικό, σήμερα περιοδικό που εκδίδεται στην Τρίπολη της Αρκαδίας και αναφέρεται σε ιστορικά, φιλοσοφικά, επιστημονικά, καλλιτεχνικά και εκπαιδευτικά ζητήματα).
Το όνομα Διοτίμα είναι επίσης δηλωτικό δράσεων για την ισότητα ανδρών και γυναικών: η Διοτίμα είναι η μόνη γυναίκα που αναφέρεται στο ανδροκρατούμενο Συμπόσιο.
Συμπόσιον - Πλάτων-XXIII. Τί οὖν ἄν, ἔφην, εἴη ὁ Ἔρως; θνητός; Ἥκιστά γε. Ἀλλὰ τί μήν; Ὥσπερ τὰ πρότερα, ἔφη, μεταξὺ θνητοῦ καὶ ἀθανάτου. Τί οὖν, ὦ Διοτίμα; Δαίμων μέγας, ὦ Σώκρατες· καὶ γὰρ πᾶν τὸ δαιμόνιον [202e] μεταξύ ἐστι θεοῦ τε καὶ θνητοῦ. Τίνα, ἦν δ᾽ ἐγώ, δύναμιν ἔχον; Ἑρμηνεῦον καὶ διαπορθμεῦον θεοῖς τὰ παρ᾽ ἀνθρώπων καὶ ἀνθρώποις τὰ παρὰ θεῶν, τῶν μὲν τὰς δεήσεις καὶ θυσίας, τῶν δὲ τὰς ἐπιτάξεις τε καὶ ἀμοιβὰς τῶν θυσιῶν, ἐν μέσῳ δὲ ὂν ἀμφοτέρων συμπληροῖ, ὥστε τὸ πᾶν αὐτὸ αὑτῷ ξυνδεδέσθαι. διὰ τούτου καὶ ἡ μαντικὴ πᾶσα χωρεῖ καὶ ἡ τῶν ἱερέων τέχνη τῶν τε περὶ τὰς θυσίας καὶ τελετὰς [203a] καὶ τὰς ἐπῳδὰς καὶ τὴν μαντείαν πᾶσαν καὶ γοητείαν. θεὸς δὲ ἀνθρώπῳ οὐ μίγνυται, ἀλλὰ διὰ τούτου πᾶσά ἐστιν ἡ ὁμιλία καὶ ἡ διάλεκτος θεοῖς πρὸς ἀνθρώπους, καὶ ἐγρηγορόσι καὶ καθεύδουσι· καὶ ὁ μὲν περὶ τὰ τοιαῦτα σοφὸς δαιμόνιος ἀνήρ, ὁ δὲ ἄλλο τι σοφὸς ὢν ἢ περὶ τέχνας ἢ χειρουργίας τινὰς βάναυσος. οὗτοι δὴ οἱ δαίμονες πολλοὶ καὶ παντοδαποί εἰσιν, εἷς δὲ τούτων ἐστὶ καὶ ὁ Ἔρως. Πατρὸς δέ, ἦν δ᾽ ἐγώ, τίνος ἐστὶ καὶ μητρός; [203b] Μακρότερον μέν, ἔφη, διηγήσασθαι· ὅμως δέ σοι ἐρῶ. ὅτε γὰρ ἐγένετο ἡ Ἀφροδίτη, εἱστιῶντο οἱ θεοὶ οἵ τε ἄλλοι καὶ ὁ τῆς Μήτιδος ὑὸς Πόρος. ἐπειδὴ δὲ ἐδείπνησαν, προσαιτήσουσα οἷον δὴ εὐωχίας οὔσης ἀφίκετο ἡ Πενία, καὶ ἦν περὶ τὰς θύρας. ὁ οὖν Πόρος μεθυσθεὶς τοῦ νέκταρος , οἶνος γὰρ οὔπω ἦν , εἰς τὸν τοῦ Διὸς κῆπον εἰσελθὼν βεβαρημένος ηὗδεν. ἡ οὖν Πενία ἐπιβουλεύουσα διὰ τὴν αὑτῆς ἀπορίαν παιδίον ποιήσασθαι ἐκ τοῦ Πόρου, κατακλίνεταί [203c] τε παρ᾽ αὐτῷ καὶ ἐκύησε τὸν ἔρωτα. διὸ δὴ καὶ τῆς Ἀφροδίτης ἀκόλουθος καὶ θεράπων γέγονεν ὁ Ἔρως, γεννηθεὶς ἐν τοῖς ἐκείνης γενεθλίοις, καὶ ἅμα φύσει ἐραστὴς ὢν περὶ τὸ καλὸν καὶ τῆς Ἀφροδίτης καλῆς οὔσης. ἅτε οὖν Πόρου καὶ Πενίας ὑὸς ὢν ὁ Ἔρως ἐν τοιαύτῃ τύχῃ καθέστηκεν. πρῶτον μὲν πένης ἀεί ἐστι, καὶ πολλοῦ δεῖ ἁπαλός τε καὶ καλός, οἷον οἱ πολλοὶ οἴονται, ἀλλὰ σκληρὸς [203d] καὶ αὐχμηρὸς καὶ ἀνυπόδητος καὶ ἄοικος, χαμαιπετὴς ἀεὶ ὢν καὶ ἄστρωτος, ἐπὶ θύραις καὶ ἐν ὁδοῖς ὑπαίθριος κοιμώμενος, τὴν τῆς μητρὸς φύσιν ἔχων, ἀεὶ ἐνδείᾳ ξύνοικος. κατὰ δὲ αὖ τὸν πατέρα ἐπίβουλός ἐστι τοῖς καλοῖς καὶ τοῖς ἀγαθοῖς, ἀνδρεῖος ὢν καὶ ἴτης καὶ σύντονος, θηρευτὴς δεινός, ἀεί τινας πλέκων μηχανάς, καὶ φρονήσεως ἐπιθυμητὴς καὶ πόριμος, φιλοσοφῶν διὰ παντὸς τοῦ βίου, δεινὸς γόης καὶ φαρμακεὺς καὶ σοφιστής· καὶ οὔτε ὡς [203e] ἀθάνατος πέφυκεν οὔτε ὡς θνητός, ἀλλὰ τοτὲ μὲν τῆς αὐτῆς ἡμέρας θάλλει τε καὶ ζῇ, ὅταν εὐπορήσῃ, τοτὲ δὲ ἀποθνῄσκει, πάλιν δὲ ἀναβιώσκεται διὰ τὴν τοῦ πατρὸς φύσιν, τὸ δὲ ποριζόμενον ἀεὶ ὑπεκρεῖ· ὥστε οὔτε ἀπορεῖ Ἔρως ποτὲ οὔτε πλουτεῖ, σοφίας τε αὖ καὶ ἀμαθίας ἐν μέσῳ ἐστίν. [204a] ἔχει γὰρ ὧδε. θεῶν οὐδεὶς φιλοσοφεῖ οὐδ᾽ ἐπιθυμεῖ σοφὸς γενέσθαι· ἔστι γάρ· οὐδ᾽ εἴ τις ἄλλος σοφός, οὐ φιλοσοφεῖ· οὐδ᾽ αὖ οἱ ἀμαθεῖς φιλοσοφοῦσιν οὐδ᾽ ἐπιθυμοῦσι σοφοὶ γενέσθαι· αὐτὸ γὰρ τοῦτό ἐστι χαλεπὸν ἀμαθία, τὸ μὴ ὄντα καλὸν κἀγαθὸν μηδὲ φρόνιμον δοκεῖν αὑτῷ εἶναι ἱκανόν· οὔκουν ἐπιθυμεῖ ὁ μὴ οἰόμενος ἐνδεὴς εἶναι οὗ ἂν μὴ οἴηται ἐπιδεῖσθαι. Τίνες οὖν, ἔφην ἐγώ, ὦ Διοτίμα, οἱ φιλοσοφοῦντες, εἰ μήτε οἱ σοφοὶ μήτε οἱ ἀμαθεῖς; [204b] Δῆλον δή, ἔφη, τοῦτό γε ἤδη καὶ παιδί, ὅτι οἱ μεταξὺ τούτων ἀμφοτέρων, ὧν αὖ καὶ ὁ Ἔρως. ἔστι γὰρ δὴ τῶν καλλίστων ἡ σοφία, Ἔρως δ᾽ ἐστὶν ἔρως περὶ τὸ καλόν, ὥστε ἀναγκαῖον Ἔρωτα φιλόσοφον εἶναι, φιλόσοφον δὲ ὄντα μεταξὺ εἶναι σοφοῦ καὶ ἀμαθοῦς. αἰτία δὲ αὐτῷ καὶ τούτων ἡ γένεσις· πατρὸς μὲν γὰρ σοφοῦ ἐστί καὶ εὐπόρου, μητρὸς δὲ οὐ σοφῆς καὶ ἀπόρου· ἡ μὲν οὖν φύσις τοῦ δαίμονος, ὦ φίλε Σώκρατες, αὕτη· ὃν δὲ σὺ ᾠήθης Ἔρωτα [204c] εἶναι, θαυμαστὸν οὐδὲν ἔπαθες. ᾠήθης δέ, ὡς ἐμοὶ δοκεῖ τεκμαιρομένῃ ἐξ ὧν σὺ λέγεις, τὸ ἐρώμενον Ἔρωτα εἶναι, οὐ τὸ ἐρῶν· διὰ ταῦτά σοι οἶμαι πάγκαλος ἐφαίνετο ὁ Ἔρως. καὶ γὰρ ἔστι τὸ ἐραστὸν τὸ τῷ ὄντι καλὸν καὶ ἁβρὸν καὶ τέλεον καὶ μακαριστόν· τὸ δέ γε ἐρῶν ἄλλην ἰδέαν τοιαύτην ἔχον, οἵαν ἐγὼ διῆλθον.
ΠΡΟΚΛΟΣ Ο ΔΙΑΔΟΧΟΣ