Θερμοπωλείο με διάκοσμο Νηρηίδα βρέθηκε στην Πομπηία

Οι Νηρηίδες, , που λατρεύονταν ως θεές της ήρεμης θάλασσας, φιλικές προς τους ανθρώπους κατά την ελληνική μυθολογία, ήταν νύμφες, που προσωποποιούσαν τις καταστάσεις και τα χαρακτηριστικά της θάλασσας. Ήταν κόρες του Νηρέα και της Ωκεανίδας Δωρίδας και εξ αυτής εγγονές του Τιτάνα Ωκεανού.Ήταν γύρω στις πενήντα, ενώ έφταναν και τις εκατό, κατά άλλη άποψη. Οι Νηρηίδες ζούσαν στον βυθό της θάλασσας, στο παλάτι του πατέρα τους και περνούσαν τη μέρα τους κολυμπώντας και παίζοντας με δελφίνια ή καθισμένες σε χρυσούς θρόνους ή βράχους τραγουδώντας και υφαίνοντας ή στεγνώνοντας τα πλούσια και μακριά μαλλιά τους. Δεν επέτρεπαν σε καμία θνητή να παραβάλλεται με αυτές στην ομορφιά. Είχαν τη δύναμη να ταράζουν τη θάλασσα αλλά και να την ηρεμούν. Γενικά ήταν πάντοτε περιχαρείς για την αθανασία τους και συνόδευαν τα άρματα των ενάλιων θεών.Οι πιο γνωστές από αυτές είναι η Αμφιτρίτη, η οποία ήταν γυναίκα του θεού Ποσειδώνα και μητέρα του Τρίτωνα, η Θέτις (η μελλοντική μητέρα του ήρωα Αχιλλέα), η Ψαμάθη (γυναίκα του Αιακού) και η Γαλάτεια (γυναίκα του Κύκλωπα Πολύφημου). Τα ονόματα των Νηρηίδων που συναντώνται στη Θεογονία του Ησίοδου αναφέρονται στις διάφορες καταστάσεις και χάρες της θάλασσας. Υπενθυμίζουν τα ευεργετήματα της θάλασσας, τα πλούτη που δίνει στον άνθρωπο και την ευκολία που παρέχει στο εμπόριο.

Ακόμη περισσότερα στοιχεία της καθημερινής ζωής αναδύονται στην Πομπηία, με τη μορφή της ανακάλυψης του τελευταίου Thermopolium ( Θερμοπωλείον), το οποίο πρόσφατα ήρθε στο φως στις ανασκαφές του Τομέα 5 ( Regio V).

Το  Θερμοπωλείον (Thermopolium) εμφανίστηκε στον ανοιχτό χώρο, το οποίο λειτουργεί ως σταυροδρόμι μεταξύ του Vicolo delle Nozze d'Argento και του Vicolo dei Balconi, το οποίο έχει αποκαλυφθεί πλήρως. Κατά την διάρκεια της Αρχαιότητας, το θερμοπωλείο (πληθυντικός θερμοπωλεία) ήταν κατάστημα ταχείας εστίασης.

Όπως το ονομάζουν σήμερα οι Ιταλοί, Vicolo delle Nozze d’Argento

Η εμπορική δομή έχει μερικώς ανασκαφεί, καθώς βρίσκεται σε ένα από τα ανασκαφικά μέτωπα που υπόκεινται στην παρέμβαση σταθεροποίησης του έργου της « Μεγάλης Πομπηίας » ,το οποίο επικεντρώνεται στην περίμετρο πάνω από 3 χιλιόμετρα της ανεξερεύνητης περιοχής του χώρου.

Από τη μια πλευρά, οι διακοσμήσεις στον πάγκο απεικονίζουν την όμορφη φιγούρα μιας Νηρηίδας με άλογο σε θαλάσσιο περιβάλλον και από την άλλη είναι πιθανότατα η απεικόνιση της επιχείρησης που πραγματοποιείται στο κατάστημα,τι προσφέρει δηλαδή ,  σαν να ήταν ένα εμπορικό σήμα.

 Η ανακάλυψη των αμφορέων, που βρισκόταν μπροστά από τον πάγκο, αντανακλούσε ακριβώς τη ζωγραφισμένη εικόνα.

Αμφορείς μεταφοράς και αποθήκευσης οίνου 

Τα θερμοπωλεία ήταν τόποι όπου, όπως έλεγε και το ελληνικής προέλευσης, όνομα σερβίρονται ποτά και ζεστά φαγητά, τα οποία φυλάσσονταν σε dolium ( dolia) μεγάλους πιθαμφορείς δηλαδή που ήταν ενσωματωμένα στον πάγκο υπηρεσίας μέρος της τοιχοποιίας.

Τέτοιες εγκαταστάσεις βρίσκονταν σε όλο τον ρωμαϊκό κόσμο, όταν ήταν κοινό να πηγαίνουν να τρώνε το prandiumή άριστον ή ἀέριστον, το πρώτο γεύμα της ημέρας δηλαδή . Μόνο στην Πομπηία υπάρχουν περίπου ογδόντα από αυτά

"Ακόμη και αν δομές όπως αυτές είναι γνωστές στην Πομπηία - δηλώνει η προσωρινή διευθύντρια της ανασκαφής Alfonsina Russo - ανακαλύπτοντας περισσότερα από αυτά, μαζί με αντικείμενα που συμβαδίζουν με την εμπορική και επομένως καθημερινή ζωή, συνεχίζουν να μεταδίδουν ισχυρά συναισθήματα που μας μεταφέρουν σε αυτές τις τραγικές στιγμές της έκρηξης, η οποία παρόλα αυτά μας άφησε μοναδικές ιδέες για τον ρωμαϊκό (ελληνορωμαϊκό ) πολιτισμό.

Μια Ελληνίδα νύμφη  Νηρηίδα όπου  κατά την ελληνική μυθολογία οι Νηρηίδες ήταν  κόρες του Νηρέα και της Ωκεανίδας Δωρίδας. ζωγραφισμένη  σε εξαιρετική απόδοση.

• Τα ονόματα των Νηρηίδων που συναντώνται στη Θεογονία του Ησίοδου αναφέρονται στις διάφορες καταστάσεις και χάρες της θάλασσας. Υπενθυμίζουν τα ευεργετήματα της θάλασσας, τα πλούτη που δίνει στον άνθρωπο και την ευκολία που παρέχει στο εμπόριο και για αυτό θέλησαν να κοσμήσουν το εμπορικό αυτό κατάστημα με μία από αυτές 

~~~~~{ Τα θερμοπωλεία }~~~~~

Τα ταχυφαγεία  της εποχής ...!

Εκεί σερβίρονταν ζεστά γεύματα (στα ελληνικά, θερμός σημαίνει « ζεστός » και πωλείο «πουλάω»), καθώς και ποτά (κρασιά, ζεστό νερό, εμποτισμένο ή όχι). Επρόκειτο για μικρό κατάστημα ιδιαίτερα δημοφιλές, τύπου ταβέρνας, με, μεταξύ άλλων, τον περίφημο πάγκο σε σχήμα L, συμπαγές λίθινο τμήμα το οποίο εμπεριείχε πήλινα δοχεία, ενώ ήταν καλυμμένο από πλάκες μαρμάρου.

Αποθήκευση φαγητού σε πιθαμφορείς σε ταβέρνα στην Ηράκλεια της Μεγάλης Ελλάδος .

Τα καταστήματα αυτά προσέφεραν μια υπηρεσία εστίασης και ποτού σε όσους δεν είχαν την οικονομική ευχέρεια ή την διάθεση για μαγείρεμα, σε ενοικιαστές και υπενοικιαστές, ταξιδιώτες, ξένους και γηγενείς. Η πελατεία αυτή, σεμνής και, σε ορισμένες περιπτώσεις, ύποπτης προέλευσης, τους έδωσε σχετικά κακή φήμη. Ο Πλαύτος για παράδειγμα εξεγείρει έναν εκ των χαρακτήρων του ενάντια των Ελλήνων που φέρουν μανδύες και των σκλάβων ληστών που έρχονται να μεθύσουν χάρη στην λεία των κλοπών τους, στα καταστήματα αυτά.[ πληροφ- Plaute, Curculio, II, iii, 288]

•  Μια επιγραφή προερχόμενη από την Πομπηία αποτελεί ένδειξη για την ύπαρξη χαμηλών τιμών: ένας άσος για την κατανάλωση κρασιού, δύο για καλύτερης ποιότητας κρασί, τέσσερα για φαλερνιανό, οίνο ιδιαίτερης φήμης[Corpus inscriptionum latinarum, IV, 1679].

Στην ίδια την Ρώμη, οι Αυτοκράτορες έθεσαν, σε αρκετές περιπτώσεις, κανονισμούς αναφορικά με την λειτουργία των θερμοπωλείων: ο Καλιγούλας διέταξε το κλείσιμό τους κατά την περίοδο πένθους που ακολούθησε τον θάνατο της αδερφής του, ενώ προχώρησε στην εκτέλεση ενός ιδιοκτήτη, ο οποίος είχε παραβεί την απαγόρευση λειτουργίας και είχε διαθέσει προς πώληση ζεστό νερό. [Δίων Κάσσιος].
Ο Κλαύδιος, με στόχο την εξέλιξη των ηθών του πληθυσμού, διέταξε το κλείσιμό τους και απαγόρευσε την πώληση μαγειρεμένων γευμάτων και ζεστού νερού [πληροφ- Ο Δίων Κάσσιος ή Δίων Κάσσιος Κοκκηϊανός ήταν ρωμαίος πολίτης  ελληνικής καταγωγής  ιστορικός ο οποίος διετέλεσε και ύπατος κατά την Ρωμαϊκή περίοδο.].

Θερμοπωλείο στην Όστια.

Ο Νέρων τους απαγόρευσε την πώληση ζεσταμένων τροφίμων, με εξαίρεση των λαχανικών και των κηπευτικών φυτών[ Suétone, Vie de Néron, XVI]. Η υλοποίηση των συγκεκριμένων αποφάσεων, καθώς και το μέγεθος αυτής, παραμένει άγνωστη.



Και κάτι ιδιαίτερο ...

Σε καμιά άλλη περίοδο της ελληνικής τέχνης η σχέση της ζωγραφικής με τις άλλες τέχνες, ιδιαίτερα την αρχιτεκτονική και τη γλυπτική, δεν υπήρξε τόσο στενή όσο στην Ελληνιστική εποχή. Τα αρχιτεκτονικά μέλη διακοσμούνται με ζωγραφικά σύνολα και η κατασκευή φορητών πινάκων γίνεται ολοένα και συχνότερη.

Παρουσιάζεται έντονο ενδιαφέρον των καλλιτεχνών για τη χρήση της προοπτικής, την οποία προσπαθούν να επιτύχουν με την εναλλαγή της φωτοσκίασης. Τα ζωγραφικά έργα αρχίζουν σταδιακά να ξεπερνούν τις δύο διαστάσεις της επιφάνειας και να δίνουν την αίσθηση του χώρου, ενώ γίνεται εμφανής και μία διεύρυνση στη χρωματική κλίμακα.

Η θεματική της παραμένει όμοια με εκείνη της πλαστικής, με τη διαφορά όμως ότι στην ελληνιστική ζωγραφική η κύρια παράσταση σταδιακά παύει να προβάλλεται πάνω σε ουδέτερο έδαφος. Οι αρχιτεκτονικές λεπτομέρειες και πολλά στοιχεία από το φυσικό περιβάλλον χρησιμοποιούνται όχι μόνο για να υποδηλώσουν το χώρο της παράταξης, αλλά και για να πλαισιώσουν τις μορφές.

Οι σκηνές γίνονται ολοένα και περισσότερο πολυπρόσωπες, ενώ παράλληλα επιχειρείται να αποδοθεί ο ψυχικός και συναισθηματικός κόσμος των μορφών.

 Τμήμα τοιχογραφίας από οικία στη Δήλο. Εικονίζεται ένα τραπέζι με μεταλλικά και γυάλινα αγγεία και σκεύη, προς το οποίο κατευθύνεται ένας μικρός νέγρος(;) δούλος, που ετοιμάζεται να βάλει ένα τσαμπί σταφύλι σε κάποιο από τα αγγεία. Ελληνιστική περίοδος

Η μεγαλύτερη παραγωγή της ελληνιστικής ζωγραφικής έχει χαθεί, με μόνη εξαίρεση ελάχιστα πρωτότυπα έργα που σώζονται σε γραπτές στήλες. Η θεματική και η γενικότερη διάταξή τους μας είναι γνωστές τόσο από τις μεταγενέστερες απεικονίσεις τους σε αγγεία, μωσαϊκά και τοιχογραφίες της Ρωμαϊκής περιόδου όσο και από τις μαρτυρίες των συγγραφέων της εποχής αυτής. Για παράδειγμα, το γεγονός ότι οι ελληνιστικοί πίνακες έφεραν ξύλινο πλαίσιο, το συμπεραίνουμε από τις τοιχογραφίες που μιμούνται ανάλογους πίνακες με τέτοιο πλαίσιο ή γύψινο.

Στην νέα ανακάλυψη στην Πομπηία .δείχνει πως επηρεάστηκε ο  ρωμαϊκός κόσμος, σε ένα ακόμα παράδειγμα, από τον Ελληνικό .Αριστερά  ζωγραφική από την Δήλο όπου δείχνει τα διάφορα σκεύη σε μία υποθετική φυσική κλίμακα  αλλά όσοι έρθουν να τα χρησιμοποιήσουν εξυπηρετούνται από  ένα  δούλο ο οποίος παρίσταται να κάνει εργασίες αλλά είναι σκουρόχρωμος και σε μικρότερη κλίμακα .Δεξιά η περιγραφή είναι ακριβώς η ίδια...!